Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Caint Sgurtha - Moladh an Tobac.
Title
Caint Sgurtha - Moladh an Tobac.
Author(s)
Féach bailitheoir,
Compiler/Editor
Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)
Collector
Séamus
Composition Date
1901
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
MOLADH AN TOBAC. Eoghan Mac Aodhgáin na Snadhma, i gContae Chiarruidhe, do chuir teachtaire ó bhaile go baile i n-iarthar Chiarruidhe a d'iar- raidh tobac, acht níor bh'fheidir leis a fhághail. Fé dheire bhuail duine leis ag dul go Beann- traighe do thug do smut. Tháinig áthas ar Eóghan bocht agus dubhairt sé mar seo - [Fuaras an oráid seo o Sheághan Chrócáin Uí Bhroin, Sráid na Snadhma] 'Sé sin an tobac breágh donn dorcha dún- bhileógach, d'fhás go cinn-árd i n-Oileán an tobac i gcoill mar a dtainneann an ghrian air. Ná réidh seo, a chailín, ná dearmad seo, a bhuachaill, ná caith ar an iarta i n-ainm an diabhail é, mar do chuir súd an múgha ar mo thúirne agus ar mo chúpla cáirde. Mar is fígín breágh cúmhra é ó chúl tighe an mhargaidh é, go mb'fhiú cúig tuistiún gach aon tarrac de. Níl aon tsean-bhean, d'ólfadh trí tarrac de, ná go mbéarfá air trasna trí ghreim bluinig di na seacht mbaile budh ghiorra d'á chéile í.
Níl aon chailín óg i n-a mbíodh trí orlacha 'na póca de ná go ndéanfadh sé ionad leannáin gach aon lá 'sa mbliadhain di. Gan é thabhairt do streathairíbh, do spreal- lairíbh,ná do lucht fuadaigh; acht é thabhairt d'fhearairíbh, do phreabairíbh, agus do dhaoinibh uaisle. Budh mhaith é d'fhigheadóir chum é bheith 'ghá shíor-ól aimsir Nodlag. Agus níor bh'fheárr 'ná sin é ag táilliúr ag a mbeadh straisiún 'na chosaibh. Píob na coise caoile agus na gaoithe móire d'fhághail, í líonadh, do chómhlíonadh, acht gan í ró-líonadh. Gal agus gailín do bhaint aiste. Huip agus huipín do bhaint aiste. Gaoraoil brághda do bhaint aiste. Trí tutúna an bháis do bhaint aiste. Plum do bhaint aiste. Órdóg do luighe uirri. D'á bhrígh sin cuarduig do chóta, íochtar do phóca agus faichín do bhríste. Sliocht mór mac ort agus ingheanacha geala ort. Seo dhuit gal de agus nach ndeineann sé maith duit mar a múinfidh mé an ceacht duit. TAGRA. Dún-bhileógach, close in the leaf. Tainneann = taitneann, tn assimilated. Fígín, pipe. Huip, huipín : the pronunciation sug- gests the meaning. Gaoraoil (gaorghail?) is applied to the noise of a cataract. Séamus. [The fourth paragraph does not make clear sense, or, at any rate, shows want of coherence. A sug- gested correction of the latter portion is : Trí ghreim blonoige trasna gach aon bhaile dos na seacht mbaile ba chomhgaraidhe d'á chéile. -ED.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services