Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Cork Irish. "Beidh ár n-dóithin araon ann."
Title
Cork Irish. "Beidh ár n-dóithin araon ann."
Author(s)
Ua Laoghaire, Peadar,
Compiler/Editor
Ó Gramhnaigh, Eoghan
Composition Date
1894
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
CORK IRISH. “Béidh ár n-dóithin araon ann.” Is seo focal le Diarmuid an Stoca. Siud é an Diarmuid, nuair dubhairt an sagart leis gur “ghlas an lá é,” a thug mar fhreagradh: “am briathar féin, a athair, go bh-fuil sé fuar p'é dath atá air.” Bhí aithne air Dhiarmuid i ngoireacht deich míle do Maigh-cromdha, air gach uile taoibh. Bhí fáilte agus béile agus loisdín oidhche dho ans gach tig, bocht agus saidhbhir, mar “duine le Dia“ b' eadh é. Thuig sé in a aigne féin nách raibh annsan acht a cheart. Dar leis, badh leis féin na tighthe agus na daoine. Dá m-beidheadh athas i d-tig, ní raibh duine 'sa tig sin badh mhó áthas dá bhárr ná Diarmuid. Dá m-beidheadh buadhairt i d-tig, ní raibh duine 'sa tig sin badh mhó buadhairt dá bhárr 'ná Diarmuid. Nuair bhí Boc na Carraige tar éis bháis, chonnairc daoine Diarmuid ag dul fé dhéin an tóraimh. Do labharadar leis, acht níor chuir sé suím air bith ionnta. Do leanadar air chum cainte a bhaint as. Fé dheireadh d'iompuigh sé ortha le feirg agus dubhairt. “Is mór an náire daoibh nach leigfeadh sibh dom féin aindiu, agus mo chroidhe briste, brúighte, leis an g-creach atá air lár agam ann súd shuas!” Níor bh'fhéidir do dhuine uasal cuireadh dínnéire a chur amach gan fhios do Dhiarmuid, agus nídh nach iongna, bheidheadh Diarmuid ann le linn na h-uaire gan teip, gan dear- mad, gan chuireadh. Chuir Dochtúir Mac Suibhne cuireadh amach lá. Bhuail Diarmuid soir fé dhéin tíghe an Dochtúra. Bhí sé tamall beag luath. Fuair Diarmuid an geata air fhosgailt agus baluith breagh air am n-gaoith. Do lean sé an baluith. Fuair sé dorus an tíghe mhóir air fosgailt. Chuaidh sé aisteach. D'fheuch s''na thimcheall. Bhí dorus air fhosgailt air a laimh dheis. Chuaidh sé aisteach airís. Chonnairc sé an bórd mór. Chonnairc sé an mhias. Chonnairc sé an chos chaoir-fheola. Chuir sé a lámh dheas 'na speir. Chuir sé a lámh chlé 'na h-abhall. Chuir sé a bheul 'na lár go cluasaibh. Do dhírigh sé air é fein do thachtadh air a dhicheall lé caoir-fheoil. D'airigh an Dochtuir fothram éigin. D'fheuch dé amach ar an fhuinneóig uachtaraigh. Chonnairc sé an geata air dian- leathadh. Ceap sé gur muc a bhí d'éis teacht aisteach. Siud anuas an staighre é, agus <L 59> aisteach sa phárlús. Do leath a shúile air nuair chonnairc sé an rud sáidhte sa mhéis. Do thóg a chos agus do bhuail. “Och!” arsa Diarmuid agus é nach mór tachtuighte. Buaileadh arís é, acht níor sgar le n-a ghreim. Fé dheireadh, do rugadh air agus do caitheadh air mhullach a chinn air an dorus amach é, idir chos caoir-fheola agus uile. D'eirigh sé agus thug aghaidh air an n-dochtúir agus dubhairt. “Faire! Faire! a dhochtúir na Smaoínte, ná bidheadh ceist ort! Béidh ar n-dóithin araon ann!” Ní fheudfadh an fear bocht “Dochtúir Mac Suibhne“ do rádh, agus nuair chuireadh sé chuige, is é rud a thagadh “Dochtúir na Smaoínte.” Gheibheadh daoíne magadh annsan féin, agus deirthí gur bh'é Diarmuid an Stoca a thug an t-ainm ceart air an n-dochtúir mar gur mhó go mór an machtnamh a dheineadh sé 'ná an leigheas a dheineadh sé. Peadar ua Laoghaire.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
