Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Voyage of Maelduin. (Continued.)
Title
Voyage of Maelduin. (Continued.)
Author(s)
Ní fios,
Compiler/Editor
Ó Gramhnaigh, Eoghan
Composition Date
1892
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
VOYAGE OF MAELDUIN. (continued.) 43. An treas lá 'na dhiadh sin faghbhaid inis eile, agus cloidh óir 'na timcheall, agus talamh innte ar nós clúmhaigh. Do chidhid annsin fear innte, agus is eadh ba h-eudach dhó, fionn- fadh a chuirp féin. Do fhiarfuigheadar dhe annsin cia an bheatha do bhiadh aige. “Atá tobar,” ar se, “annso insan inis so. an Aoine agus an Cheudaoine meadg nó uisge is eadh do bheirthear as; an Domhnach agus laethe féile na mairtíreach deagh-bhainne. Acht laethe feile na n-apstol agus Mhuire agus Eoin Bhaisde is coirm agus fíon do bheirthear as,agus laethe sollamanta na bliadhna.” Um nóin, annsin, tháinic ó'n Tighearna dhóibh uile leat- bhairghean gach fir, agus greim éisg, agus d'óladar a ndóthain do'n lionn tugadh dhóibh as tobar na h-inse, agus do chuir sin i suan codlata iad óin trath sin go lá ar n-a bhárach. 44. Nuair do chaitheadar trí oidhche aoighi- dheachta, d'orduigh an cléireach dhóibh bheith aig imtheacht, agus d'fhágadar slán aige annsin. 45. Nuair to bheidheadar lé fada ar luas- ga dhar na tonntaibh, do chonnacadar, fada uatha, inis, agus mar thángadar i bhfogus dí, do chualadar foghar na ngobhann ag bualadh brotha ar an inneoin lé ordaibh, mar bheidheadh bualadh triuir nó ceathrair. An tan do chuadar i bhogus, do chualadar fear díobh ag fiarfuighe d'fhear eile: “An bhfuilid i bhfogus?” “Atáid,” ar fear eile. “Cia h-iad?” ar fear eile “adeirthí bheith ag teacht?” “Mic bheaga, do chidhtear dham, san umar bheag úd anall.” 46. Mar do chuala Mael Dhúin an nidhsin adubhradar na gobhainn, adeir “tigimís ar g-cúl,” ar sé, “agus ná casamaois an curach, acht bíodh a dheireadh roimhe, ionnus nach n-airighidís ar teicheadh inn.” Iomraid leo annsin, agus deireadh an churaigh roimhe. Ann- sin d'fhiafruigh an fear ceudna do bhí insan g-ceardhcha: “An foigse do'n chuan anois iad?” ar sé. “Atáid 'na dtost (gcomh- nuidhe),” arsan dearcuidhe (fear-faire), “acht ní thagaid i leith, ní théidhid anonn.” Níor chian, 'na dhiaidh sin, gur fhiarfuigh sé arís: “Cad do ghnídhid anois?” ar sé. “Is dóigh liomsa,” arsan feuchuidhe, “is ar teicheadh théidid, is sia liom anois ó'n g-cuan iad ioná ó chianaibh.” 47. Téid an gobha annsin as an g-ceardcha agus bruth ró-mór insan teannchair 'na láimh, agus dho chaith an bruth sin i ndiaidh an churaigh insan muir, gur fhiuch an mhuir uile, acht ní ráinig an bruth iad, óir do theicheadar ar a ndíthcheall go dian, deithbhireach, insan aigeun mór amach. 48. D'iomradar annsin go dtárladar i muir ba cosamhail lé gloine glais, chomh glan sin gur léir grian (íochtar) agus gaineamh na mara tríthe, agus ní fhacadar piastha ná ainmhidhthe ann idir na carraigibh, acht an grian glan agus an gaineamh glas. Do bhidheadar ré(am) mhór do'n ló ag iomramh na mara sin, agus ba mhór a maise agus a h-áilne. 49. Do chuireadar 'na dhiaidh sin i muir eile cosamhail le neul, agus, dar leo-san, ní fhuileongadh sí iad féin ná an curach. Do chonnacadar annsin fó'n muir fútha aníos dúnta cumhdachta (agus díonta orra) agus tír áluinn; agus do chidhid ainmhidhe mór nathbhásach piastámhail i g-crann ann agus táin do threu- daibh timcheall an chruinn, agus fear i n-aice an chruinn agus arm aige, a sgiath, a gha agus a chloidheamh. Nuair do chonnacadar-san an t-ainmhidhe mór úd do bhí ins an g-crann, téid as ar teicheadh gan mhoill. Do shín an t-ainmhidh a bhrághaid uaidh as an g-crann, agus do sháith se a cheann i ndruim an daimh b mhó do'n treurd agus do shrac sé leis isteach san gcrann é, agus do ith se air ball é, lé dúnadh do shúl. Teichid as gan mhoill na tréid agus an buachaill, agus ó do chonnaic Mael Dhúin sin agus a mhuintir, do ghabh imeagla mhór agus umhan iad, óir ba dhóigh leo nach bhfuighdís thar an muir gan tuitim síos tríthe, ar a thana- dheacht, mar cheo. Do chuadar thairste, ann- sin, at éis mór-ghábhaidh. 50. Fuaradar annsin inis eile, agus d'eirigh an mhuir suas uimpe go ndeárna aillte an- mhóra 'magcuairt uimpe. Chomh luath agus d'airigheadar daoine na tíre sin iad-san, do thosuigheadar aig éigheamh orra agus adubhra- dur: — “Is iad féin, is iad féin!” Lé fad a n-anála. Do chonnacadar annsin daoine iomdha agus tréid mhór d'eallach agus groighe each agus scataidhe caorach. Annnsin do bhí bean ag a gcrústadh lé cnodhaibh móra go bhfanaidís na cnodha ar na tonntaibh i bhfogus dóibh-san. Do chruinnigheadar mórchuid do na cnodhaibh sin, agus thugadar leo iad. Do chuadar ó'n inis ar gcúl agus do scuir an t-éigheamh leis sin. “Cá h-áit i bhfuilid anois?” arsa an fear do bhí ag teacht d'á n-éis lé linn an éighimh. “Do chuadar leo,” ar dream eile dhíobh. “Ní h-amhlaidh atáid!” ar dream eile. Is cosamhail go raibh i dtairngire aca duine do theacht ag milleadh a dtíre, agus ag a ndíbirt fein aiste. 51. Do ghabhadar go h-inis eile annsin, ait i bhfacadar rud iongantach, .i., gur eirigh sruth mór suas as tráigh na h-inse go raibh mar thuar ceatha tar an inis uile, go ndeachaidh síos ins an tráigh eile do'n inis, ar an taobh eile dhí. Agus thigidís faoi gan snáithe d'á n-eudach do fhliuchadh. Agus do ghodaidís an sruth(lé n-sleaghaibh), agus do thuitidís bra- dáin mhóra, mhillteacha as an tsruth anuas ar thalmhain na h-inse go raibh an inis uile <L 140> lán do bhaladh an éisg, óir ní raibh neach do gheobhadh iad do bhailiughadh ar a n-iomad. Ó thráthnóna oidhe Dhomhnaigh go maidin Dia Luain ní ghluaiseadh an sruth sin, acht d'fhanadh sé 'na thost(chomhnuidhe), 'na mhuir, timcheall na h-inse 'magcuairt. cruinnighid annsin na bradáin ba mhó, agus do líonadar a gcurach díobh, agus do chuadar ar gcúl ó'n inis ar an muir mhóir arís. 52. D'iomradar annsin go bhfuaradar columhain mhór airgid. Ceithre taobha air agus dhá sheisbhéim do'n churach ins gach taobh, ionnus go rabhadar ocht seisbhéimenna do'n churach 'na timcheall ar fad. Agus ní raibh aon fhód talmhan 'na timcheall, acht an t-aigeun gan teorainn. Agus ní fhacadar cionnus do bhí a h-íochtar shís, nó a h-uachtar shuas, ar a b-áirde. Do bhí líon airgid as a b-uachtar go fada uaithe amach, agus do chuaidh an curach fó sheol tre mhogal amháin do'n líon. Agus thug Duran buille do fhaobhar a ghae tar mhogal an lín. “Ná mill an líon!” ar Mael Dhúin, “óir is obair móir- fhear an nidh do chidhmíd.” “Is lé ainm Dé do mholadh,” ar Diurán, “do ghnidhim-se so ionnus gur móide chreidfear mo sgeul, agus do bhéarfar uaimse ar altóir Áird Mhacha má righim Éire.” Dhá unsa go leith is eadh do bhí ann, nuair do thomhasadh in Árd Mhacha é. Do chualadar annsin guth mór solus- ghlan do uachtar na columhna úd, acht níorbh fhios dhóibh cia an teanga do labhair sé, nó cad do labhair.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
