Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Ancient Deeds and Writings in the Irish Language
Title
Ancient Deeds and Writings in the Irish Language
Author(s)
Anaithnid,
Compiler/Editor
Hardiman, James
Composition Date
1606
Publisher
(B.Á.C.: A.R.É., 1828)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N TRIA15 3-95> <L 85> <B 1606 17T> <C Prós> <M 8> <T Ancient Deeds and Writings in the Irish Language> <U Anaithnid; James Hardiman> <F A.R.É.; B.Á.C.> XXXVI. In Dei Nomine. Amen In ainm an Athar, acus an Mic, acus an Spirid Naoimh. TIONSGAS in Tiomna so Emuin Gras .i. ar tus, Tiomna se anm do Dia acus do chuimric Muire Mathair agus do Micel Ardangel, acus na huille Naoimh a bflaithus Dei, acus a corp dioglan a Mainistir Beolaigh. ITEM, ata se aig fagbhail a mhaithis saoghalta na tri rannuip, acus ag sodh mar fhagbhus se na tri ranna sin <L 86> .i. an cead trian dun anam, acus an dara trian da Ingin, acus da cluimuiu .i. Seon Mac Uateir, acus an treas trian da mhnaoi phósta. ITEM, a ta se ag fagbhail fithidh sgilling tatanach aig Maolruann Ma Griabhaidh. acus cuig sgillinne aig Diarmaid Ma Griabhuid, acus cuig sgillinne aig Sean og Agus aig so na Fiaghinisi do bi do lathuir an Tiomanta sin, mar ata, a Sagart umachda fein .i. Maolruana Ma Griabaid agus Seoin Mac Uateir, acus Connla O'Culainn acus Donncuan O'Cuilain. Anno Dni 1606. ITEM aig so na secitori da fag se os ciona a mathus .i. Saon Mac Uateir, acus a bhean phosda féin do reir na bfiagan tuas, an xx. la do mi December, anno 1606. Edmuind Grás. Tiomna Edmuinn Graise O Baile Ualter a gCunde Cedarlaich andiosi Leighlin, 1606. <L 87> <B 1608 17T> XXXVII. O Antuinne Alinsi. A taimsi Domhnall O'Dala acus Cormac O'Huruin admhalach gur ghlacamair chedhre puint dairgead coronta Sacsan, gur ab e méid mheadhuidheas an tunnsa dhe .i. chúig sgillinge, acus fiche sgilling chum an phúint de, mar gheall air leithchedhramha mir Guirt-na-greise fa mar gabhas se idir cheann acus áit eile, acus sin do bheith uainne ag Antuinne acus ag a oighrighaibh, uainne acus o nar ndighrighibh, acus dfiachaibh oruinn an ferann sin, fa mar a ghabhas, do sheasamh acus do chosnamh anaghaidh gach en duine, no go bhfagha sé ceithre puint dairgead ghlan fa mar a ta sgriobhtha thuas: acus atamaoidni admhalach go tugamair seilbh an ledhchedhramha mir sin acus an aitighthe acon gach en tarbha da mbeanann leis, fa thalamh acus os cionn talamhan, dAntuinne Alinnsi, no go bhfagha sé a chuid fein. Cunnradh eile a tamaoidni do dhenamh le hAnntuinne, acus eisin linne, a gabhail an fheruinnsin uaidhe acus dfiachaibh oruinn dha phice na gaillimhe do chruithneacht chruaidh ghlain do thabhairt dAnntuine, no doighrighibh no dá thorne ann sa bhliaghuin, acus mur sin gach éin bhliaghuin no go bfagha sé a chuid airgid ann sa mhéid na tug sé uaidhe é; acus atamaoidni an Domhnall sin acus an Cormacsin, dar ceangal féin, acus ar ndutha acus ar nairnéis acus ar noighrighe leis gach ein ceanngal da fuil tuas ann sin, do choinlionadh dAnntuinne acus da oighrighibh; acus comas ag Anntuinne ar ngeall le cheile do ghlacadh, no geall duine aguinn, no ar pearsanna da madh cruaidh do, acus re firinne do dheanamh do na connarthaibh so do chuireamair séla gach duine aguinn air a sgribhionn so, acus fa deara don sgribhneoir ar nainm do sgriobhadh: acus an taonmhnadh lá dég do mhi ghiun, acus ag so aois an Tigh- earna an tanso, Mile acus sé .c. acus ocht mbliaghna. Domhnall O'Dala Cormac O'Huruin. <L 88> Acus dar lathairne, na pearsin so, do rinneadh an sgribhionn so, acus tugadar sealbh dá lámhuibh fein dAnntuine Alinnse, acus tug Antuinne doibhsin aris i air na cuinnghealluibh a ta thuas tana, acus do sgriobhad an tinnirlin a ta thuas ann sin roimh laimh acus roimh shela. Misi, Muircheartach O'Cleirigh, an sagart, fiaghuin an chonnartha sa thsuas. Sean O'Dala testis. Misi, Aodh Muircheartach O'Dala sgribneoir acus testis. <L 89> <B 1612 17T> XXXVIII. BIOD a fios ag gach aon duine eisttffeas, leighfeas acus tuicfeas an sgribhinnso, go bfuilimsi Donncha Mac Lochlainn ruaid ui Dala ó Fiodhnabeara a bparraisde Octamama a mbaruntacht Boirne a ccontae an Clair, duine uasal, admhalach ann so, gur glac me sé puint dairgeatt ghlan choronta na Sagsan comhghlan, comhfhinailte, comhstuthamuil acus mar ata an targed sin a stigh a Sagsain a nois, fa nam a dtucthar amach e, fa mar a taid cheithre hunnsa ann sa phunt, agus chuig sgillinge annsa nunnsa, acus da pinginn dég coronta na Sagsan ann sa sgilling o Antoinne Mac Seamais Meic Ambróis Alinnsi o Gaillimh ceannuighe, acus ataimsi an Doncha sin, ar son an airgid sin, a tabairt ledhcheadhramha mir ferainn .i. an dara cuid dég do ceathramhain bhaile dar ab ainm leadceadhrumha mir Guirt na drise dferann Fiodhnabeara fein, eidir áit acus gharraide, acus aitiughadh, eidir fhér acus ithir, acus uisge a maille reisin uile shochhar acus amhuntur acus tenmenti da mbeanann leisin <L 90> bferannsin, acus bhus coir dó do bheith ceangailte dhe faoi thalamh acus os cionn talamhan, uaim fein om oighrighib, om seiceduiridhibh acus om shinguirighibh um dhiagh, don Antoinne remhraidhte sin, dá oighrighibh, da sheiceduiribh acus da hsingníghibh ana dhiaigh go siorruidhe acus go brach, amhail acus mar a ta se agam féin siorruidhe mar chuitt ranna om bhraithrechaibh; acus fos, fa mar ataid cheithri sheisiodh Fiodhnabeara ag muintir Dála o Iarla Tuadhmhúmhan go ceann acus go criochnughadh bliadhna acus cét on mbealltoine as gaire don data so, an ched la do mhi maius 1590, acus an ferann sin do chongmhail o Ardthighearnadhaibh an fheroinn ar a serbhis nocha ata do chóir acus do ghnathughadh dlighe air acus a taimsi, an Doncha cedhna sin, dom cheangal fein ann so, a ceangal moighrighe mo sheicidiuiridhe acus mo hsingnaidhe leisin ledhceadhruimhain mir cédhna Guirt-na-drise, amaille reisin uile ni dá mbeanann leis, acus bhus cóir do do bhedh ceangailte dhe, do sheasamh, do bharantas, do chothhughadh acus do chosaint don Antoinne sin, dá oighridhibh, acus da hseicediruibh, acus da shingnighibh go brach, anadhaigh gach uile Duine go ceann, agus go criochnughadh na haimsire a tá gan cathamh don tearma bliadhna, acus ced sin a dhubhramair thuas .i. bliadhain teasda do ceithre fithchit, o bhealltoine so chugainn as gaire do data na scribinne so féin, amhail acus mar do dhena Iarla Tuadhmumhan seasain ceithre seisidh Finebeara do mhuintir Dala, do reir a gconnartha leisin Iarla. Tuille .i. Biodh a fhios ag gach aon duine go dtucasa an Doncha remhráidhte sin, rem laimh féin, sealbh sithoilte, libhre an seasain ann sa ledhchedhramhain mír cedna sin Guirt na drise ann gach uile ni da mbeanann leis don Antoinne remhraidhte sin, Mac Semais mheic Ambróis Alinsi do reir efeachta, acus fhorma na sgribhinne so anuas; acus mar dhearbhadh, acus mar fhoillsiughadh air gach ni dhe sin, do chuireasa Donncha O'Dala mo lámh agus mo shela air an sgribhinn so, an 18 la do mhi Deisember, a bhFiodhnabeara, Anno Domini 1612, acus ann sa naomhadh bliadhain do rioghachth ar bPrionnsa grasamhuil Sémas, do ghrasaibh Dei Righ Sagsan, na Fraince, acus na hEreann, acus ann sa cuigeadh bliadhain acus da fhichit do rioghacht na hAlban, etc. Doncha O'Dála. Ag so na fiadhain do bhidh lathair, an uair a tugadh an sgribhinn so astigh a meamram, oir do cuireasa an Donncha O'Dala so asdigh, lámh agus sela air an sgribhinn so. Sinne an mhuintir ag a bhfuilit a nanmanna acus comhartha a lamha ann so sios. Aodh O'Daboirnn. Hugh O'Finne. Nehemias O'Davoren. Ag so na fiadhain do bhidh laithir, an uair do thugasa an Donncha O'Dala, so asdig, sealbh sithoilte libhre ann sesain rem lamh féin ann sa bferann so asdigh, acus an sgac uile ni dá mbeanann leis, acus dá bhfuil ceangailte dhe, don Andtoine remrádhte <L 91> so astigh, do reir efeachta acus fhorma na sgribhinne so asdigh. Sinne an mhuintir ag a bhfulid a nanamanna acus comhartha a lamh ann so sios. Domhnall mac Gearrnasdair. Aodh O'Daboirnn. Hugh O'Finne. Nehemias O'Davoren. Loclainn O'Dala. <L 93> <B 1619 17T> XXXIX. AG so tabartus ar na denamh acus ar na scriobadh an cuigeadh la deg do mi Iuin an aimsir is aois don Tiegerna mile bliagoin se ced naoi mbliadna deg, da fhoillsiughadh go bfuilimsi Onora Ingean Domhnaill Mic Seaan I'Maoil Domhnaic o baile I'Broacharain ag denamh tabartuis acus ag tabhairt mionuid fein a leath-cheathramhain bhaile I'Briacharain, uaim fein acus om oigreadaibh acus om signeoigreadoibh do Donchadh O'Briain, do Iarla Tuadhmumhan, do Presidunn da cuigeadh Mumhan, do fein acus da oigreadhoibh agus da signeoigreadhaibh, go brath gan eiliughadh gan athaghra do denamh an diaigh an feroinn sin, go brath: agus atáim admhálach gor glacus mo thoil fein féin do diolaigheacht o Doncha O'Briain ar in bfearonn sin; acus a taim ag tabhairt mionuid fein, mo réléas acus mo thabhartuis ar in bferonn sin do Donncha O'Briain acus da oigreadha agus da singenoighreadha na dhiaigh, go brath, uaim fein acus om signeoigreadhoibh acus om seiciduirib am diaigh, acus mar an gcedna, ataimsi an Onora sin admhalach go bfuil do fhiachaib orm fein dul ann gach ionad da niarrfuidh an tIarla orm dul, do sheasamh an feroinn sin do cheart do lathhair dligheadh, no ann gach ionad eile da niarfoidh an tIarla no Oighredha orm do dul; acus at taim da admhaladh, fa briogh na mbannaighe ata orm, gach uar da niarrfoidh in tIarla no Oighreadha no Turnaighthe orm dul do lachar in tabartus do chur a bfoirm dligheadh, fa mar ordeochus fear dligheadh an Iarla, o aimsir go haimsir, go raghad an: agus mar derbad ar sin, a taim ag cur mo laimhe acus mo sela ar so an la sin tuas don mhi. her Onora ny Donnell. mark. <L 94> IS iad so fiadhoin do bhi do lathar in tabartus so do sgriobhadh, agus do lathar lamha agus sela Onorainn do cur. Domhnall Mac Suibhne, finne. Sean O'Coanna, finne. Donnell Conry. Morish O'Mullconry.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
