Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ancient Deeds and Writings in the Irish Language

Title
Ancient Deeds and Writings in the Irish Language
Author(s)
Anaithnid,
Compiler/Editor
Hardiman, James
Composition Date
1606
Publisher
(B.Á.C.: A.R.É., 1828)

Search Texts

Poetry/Prose
1600 1926




XXXVI.
In Dei Nomine. Amen



In ainm an Athar, acus an Mic, acus an Spirid Naoimh.



TIONSGAS in Tiomna so Emuin Gras .i. ar tus, Tiomna se anm do Dia acus
do chuimric Muire Mathair agus do Micel Ardangel, acus na huille Naoimh a
bflaithus Dei, acus a corp dioglan a Mainistir Beolaigh. ITEM, ata se
aig fagbhail a mhaithis saoghalta na tri rannuip, acus ag sodh mar fhagbhus
se na tri ranna sin


L. 86


.i. an cead trian dun anam, acus an dara trian da Ingin, acus da cluimuiu
.i. Seon Mac Uateir, acus an treas trian da mhnaoi phósta.



ITEM, a ta se ag fagbhail fithidh sgilling tatanach aig Maolruann Ma
Griabhaidh. acus cuig sgillinne aig Diarmaid Ma Griabhuid, acus cuig
sgillinne aig Sean og Agus aig so na Fiaghinisi do bi do lathuir an
Tiomanta sin, mar ata, a Sagart umachda fein .i. Maolruana Ma Griabaid
agus Seoin Mac Uateir, acus Connla O'Culainn acus Donncuan
O'Cuilain. Anno Dni 1606.



ITEM aig so na secitori da fag se os ciona a mathus .i. Saon Mac Uateir,
acus a bhean phosda féin do reir na bfiagan tuas, an xx. la do mi
December, anno 1606. Edmuind Grás.



Tiomna Edmuinn Graise O Baile Ualter a gCunde Cedarlaich andiosi
Leighlin, 1606.


L. 87


B 1608 17T
XXXVII.
O Antuinne Alinsi.



A taimsi Domhnall O'Dala acus Cormac O'Huruin admhalach gur ghlacamair
chedhre puint dairgead coronta Sacsan, gur ab e méid mheadhuidheas an
tunnsa dhe .i. chúig sgillinge, acus fiche sgilling chum an phúint de, mar
gheall air leithchedhramha mir Guirt-na-greise fa mar gabhas se idir
cheann acus áit eile, acus sin do bheith uainne ag Antuinne acus ag a
oighrighaibh, uainne acus o nar ndighrighibh, acus dfiachaibh oruinn an
ferann sin, fa mar a ghabhas, do sheasamh acus do chosnamh anaghaidh gach en
duine, no go bhfagha sé ceithre puint dairgead ghlan fa mar a ta
sgriobhtha thuas: acus atamaoidni admhalach go tugamair seilbh an
ledhchedhramha mir sin acus an aitighthe acon gach en tarbha da mbeanann
leis, fa thalamh acus os cionn talamhan, dAntuinne Alinnsi, no go bhfagha
sé a chuid fein. Cunnradh eile a tamaoidni do dhenamh le hAnntuinne,
acus eisin linne, a gabhail an fheruinnsin uaidhe acus dfiachaibh oruinn
dha phice na gaillimhe do chruithneacht chruaidh ghlain do thabhairt
dAnntuine, no doighrighibh no dá thorne ann sa bhliaghuin, acus mur sin
gach éin bhliaghuin no go bfagha sé a chuid airgid ann sa mhéid na tug sé
uaidhe é; acus atamaoidni an Domhnall sin acus an Cormacsin, dar ceangal
féin, acus ar ndutha acus ar nairnéis acus ar noighrighe leis gach ein
ceanngal da fuil tuas ann sin, do choinlionadh dAnntuinne acus da
oighrighibh; acus comas ag Anntuinne ar ngeall le cheile do ghlacadh, no
geall duine aguinn, no ar pearsanna da madh cruaidh do, acus re firinne
do dheanamh do na connarthaibh so do chuireamair séla gach duine aguinn
air a sgribhionn so, acus fa deara don sgribhneoir ar nainm do
sgriobhadh: acus an taonmhnadh lá dég do mhi ghiun, acus ag so aois an Tigh-
earna an tanso, Mile acus sé .c. acus ocht mbliaghna.
Domhnall O'Dala
Cormac O'Huruin.


L. 88


Acus dar lathairne, na pearsin so, do rinneadh an sgribhionn so, acus
tugadar sealbh dá lámhuibh fein dAnntuine Alinnse, acus tug Antuinne
doibhsin aris i air na cuinnghealluibh a ta thuas tana, acus do sgriobhad
an tinnirlin a ta thuas ann sin roimh laimh acus roimh shela.



Misi, Muircheartach O'Cleirigh, an sagart, fiaghuin an chonnartha sa
thsuas.
Sean O'Dala testis.
Misi, Aodh Muircheartach O'Dala sgribneoir acus testis.


L. 89


B 1612 17T
XXXVIII.
BIOD a fios ag gach aon duine eisttffeas, leighfeas acus tuicfeas an
sgribhinnso, go bfuilimsi Donncha Mac Lochlainn ruaid ui Dala ó
Fiodhnabeara a bparraisde Octamama a mbaruntacht Boirne a ccontae an
Clair, duine uasal, admhalach ann so, gur glac me sé puint dairgeatt
ghlan choronta na Sagsan comhghlan, comhfhinailte, comhstuthamuil acus mar
ata an targed sin a stigh a Sagsain a nois, fa nam a dtucthar amach e, fa
mar a taid cheithre hunnsa ann sa phunt, agus chuig sgillinge annsa nunnsa,
acus da pinginn dég coronta na Sagsan ann sa sgilling o Antoinne Mac
Seamais Meic Ambróis Alinnsi o Gaillimh ceannuighe, acus ataimsi an
Doncha sin, ar son an airgid sin, a tabairt ledhcheadhramha mir ferainn
.i. an dara cuid dég do ceathramhain bhaile dar ab ainm leadceadhrumha
mir Guirt na drise dferann Fiodhnabeara fein, eidir áit acus gharraide,
acus aitiughadh, eidir fhér acus ithir, acus uisge a maille reisin uile
shochhar acus amhuntur acus tenmenti da mbeanann leisin


L. 90


bferannsin, acus bhus coir dó do bheith ceangailte dhe faoi thalamh acus
os cionn talamhan, uaim fein om oighrighib, om seiceduiridhibh acus om
shinguirighibh um dhiagh, don Antoinne remhraidhte sin, dá oighrighibh, da
sheiceduiribh acus da hsingníghibh ana dhiaigh go siorruidhe acus go brach,
amhail acus mar a ta se agam féin siorruidhe mar chuitt ranna om
bhraithrechaibh; acus fos, fa mar ataid cheithri sheisiodh Fiodhnabeara ag
muintir Dála o Iarla Tuadhmhúmhan go ceann acus go criochnughadh bliadhna
acus cét on mbealltoine as gaire don data so, an ched la do mhi maius
1590, acus an ferann sin do chongmhail o Ardthighearnadhaibh an fheroinn
ar a serbhis nocha ata do chóir acus do ghnathughadh dlighe air acus
a taimsi, an Doncha cedhna sin, dom cheangal fein ann so, a ceangal
moighrighe mo sheicidiuiridhe acus mo hsingnaidhe leisin ledhceadhruimhain
mir cédhna Guirt-na-drise, amaille reisin uile ni dá mbeanann leis, acus
bhus cóir do do bhedh ceangailte dhe, do sheasamh, do bharantas, do
chothhughadh acus do chosaint don Antoinne sin, dá oighridhibh, acus da
hseicediruibh, acus da shingnighibh go brach, anadhaigh gach uile Duine
go ceann, agus go criochnughadh na haimsire a tá gan cathamh don tearma
bliadhna, acus ced sin a dhubhramair thuas .i. bliadhain teasda do ceithre
fithchit, o bhealltoine so chugainn as gaire do data na scribinne so féin,
amhail acus mar do dhena Iarla Tuadhmumhan seasain ceithre seisidh
Finebeara do mhuintir Dala, do reir a gconnartha leisin Iarla. Tuille
.i. Biodh a fhios ag gach aon duine go dtucasa an Doncha remhráidhte sin,
rem laimh féin, sealbh sithoilte, libhre an seasain ann sa ledhchedhramhain
mír cedna sin Guirt na drise ann gach uile ni da mbeanann leis don
Antoinne remhraidhte sin, Mac Semais mheic Ambróis Alinsi do reir
efeachta, acus fhorma na sgribhinne so anuas; acus mar dhearbhadh, acus mar
fhoillsiughadh air gach ni dhe sin, do chuireasa Donncha O'Dala mo lámh
agus mo shela air an sgribhinn so, an 18 la do mhi Deisember, a
bhFiodhnabeara, Anno Domini 1612, acus ann sa naomhadh bliadhain do
rioghachth ar bPrionnsa grasamhuil Sémas, do ghrasaibh Dei Righ Sagsan,
na Fraince, acus na hEreann, acus ann sa cuigeadh bliadhain acus da
fhichit do rioghacht na hAlban, etc.
Doncha O'Dála.



Ag so na fiadhain do bhidh lathair, an uair a tugadh an sgribhinn so astigh
a meamram, oir do cuireasa an Donncha O'Dala so asdigh, lámh agus sela
air an sgribhinn so. Sinne an mhuintir ag a bhfuilit a nanmanna acus
comhartha a lamha ann so sios.



Aodh O'Daboirnn.
Hugh O'Finne.
Nehemias O'Davoren.



Ag so na fiadhain do bhidh laithir, an uair do thugasa an Donncha O'Dala,
so asdig, sealbh sithoilte libhre ann sesain rem lamh féin ann sa bferann so
asdigh, acus an sgac uile ni dá mbeanann leis, acus dá bhfuil ceangailte
dhe, don Andtoine remrádhte


L. 91


so astigh, do reir efeachta acus fhorma na sgribhinne so asdigh. Sinne an
mhuintir ag a bhfulid a nanamanna acus comhartha a lamh ann so sios.
Domhnall mac Gearrnasdair.
Aodh O'Daboirnn.
Hugh O'Finne.
Nehemias O'Davoren.
Loclainn O'Dala.


L. 93


B 1619 17T
XXXIX.
AG so tabartus ar na denamh acus ar na scriobadh an cuigeadh la deg do mi
Iuin an aimsir is aois don Tiegerna mile bliagoin se ced naoi mbliadna deg,
da fhoillsiughadh go bfuilimsi Onora Ingean Domhnaill Mic Seaan I'Maoil
Domhnaic o baile I'Broacharain ag denamh tabartuis acus ag tabhairt
mionuid fein a leath-cheathramhain bhaile I'Briacharain, uaim fein acus om
oigreadaibh acus om signeoigreadoibh do Donchadh O'Briain, do Iarla
Tuadhmumhan, do Presidunn da cuigeadh Mumhan, do fein acus da oigreadhoibh
agus da signeoigreadhaibh, go brath gan eiliughadh gan athaghra do denamh an
diaigh an feroinn sin, go brath: agus atáim admhálach gor glacus mo thoil
fein féin do diolaigheacht o Doncha O'Briain ar in bfearonn sin; acus
a taim ag tabhairt mionuid fein, mo réléas acus mo thabhartuis ar in
bferonn sin do Donncha O'Briain acus da oigreadha agus da
singenoighreadha na dhiaigh, go brath, uaim fein acus om signeoigreadhoibh
acus om seiciduirib am diaigh, acus mar an gcedna, ataimsi an Onora sin
admhalach go bfuil do fhiachaib orm fein dul ann gach ionad da niarrfuidh an
tIarla orm dul, do sheasamh an feroinn sin do cheart do lathhair dligheadh,
no ann gach ionad eile da niarfoidh an tIarla no Oighredha orm do dul; acus
at taim da admhaladh, fa briogh na mbannaighe ata orm, gach uar da
niarrfoidh in tIarla no Oighreadha no Turnaighthe orm dul do lachar in
tabartus do chur a bfoirm dligheadh, fa mar ordeochus fear dligheadh an
Iarla, o aimsir go haimsir, go raghad an: agus mar derbad ar sin, a taim ag
cur mo laimhe acus mo sela ar so an la sin tuas don mhi.
her
Onora ny Donnell.
mark.


L. 94


IS iad so fiadhoin do bhi do lathar in tabartus so do sgriobhadh, agus do
lathar lamha agus sela Onorainn do cur.



Domhnall Mac Suibhne, finne.
Sean O'Coanna, finne.
Donnell Conry.
Morish O'Mullconry.



19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Royal Irish Academy
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services