Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Giotaí Gaedhilge
Title
Giotaí Gaedhilge
Author(s)
Údair éagsúla,
Composition Date
1915
Publisher
Irish Fun
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N Ir.Fun.1915_10> <L 1> <B 1915> <C Prós> <M 8> <T Irish Fun> <U Údair éagsúla> <F Irish Fun> Vol. I. No. I. OCTOBER, 1915 ONE PENNY IRISH FUN <L 7 GIOTAÍ GAEDHILGE 5/- ar ghiota Gaedhilge; féach ar leathanach 2. PÁIDÍN AMADÁN. Bhí bhaintreabhach ann fadó & ní raibh de chloin aici ach aon mhac amháin. Saghas amadáin ab'eadh e. Nuair a bhí Páidín sé bliadhana déag d'aois chaith sé dul a diarraid oibre d'-fághail. An chéad lá d'imthigh sé air & i gcionn tamaill bhuail feirmeoir leis. “Dia dhuit, a dhuine uasail” ars' eisean leis an bhfeirmeoir, “a bhféad- fá obair a thabhairt dom?” “Tusa tá uaim” arsa 'n feirmeoir, “téir isteach sa ghort soin & bí ag romhar na bprátaí.” D'imthigh Páidín & é go h-áthasach & i ndeireadh an lae fuair sé scilling de bhárr a chuid oibre. Nuair bhí sé ag filleadh abhaile chaith sé gabháil thar dhroichead & do thuit an scilling as a láimh síos fé 'n uisce. “Á” arsa a mham nuair d'innis sé dí cad thuit a amach do, “ba cheart duit é chur id' phócha.” D'imthigh sé air aríst lá'r na bhárach & fuair sé obair le cailín bainne. I ndeireadh an lae thug sí leath phúnt ime dó. Cúir sé na phócha é féibh mar dúbhairt a mháthair leis & d'fhill sé air abhaile, ach nuair thóg sé as a phócha é, bhí sé lán de ribínibh. “Á” arsa a mháthair,” cad chuige duith gan píosa páipéir d'fhilleadh air. An treas lá d'imthigh sé chuaidh sé ag obair go dtí fear pigíní a dhéanamh. Nuair bhí sé ag filleadh abhaile um thráthnóna, thug an fear caitín breágh dhó mar luach a shaothair. Ach cad dhéanfadh m' amadáinín ach píosa páipéir d'fhilleadh air. Ambasa, má dhein do strac an caitín é, idir chasóg & lámh, ach choimeád Páidín a ghreimh air chun go raibh sé ag déanamh ar dhoras a mháthar. B'éigin dó é scaoileadh uaidh annsoin. “Mhuise, ní dhéanfainn dabht díot” arsa a mháthair, “cad 'na thaobh nár cheanglaís píosa córda d'á chois & é tharrac id' dhiaidh.” “Déanfad uair eile é, a mham” arsa Páidín. Lá'r an bhárach d'imthigh sé aríst & chuaidh sé ag obair go dtí búistéar, & fuair sé píosa caoirfheóla ó'n mbúisteár i ndeire an lae. Ach má fuair, cheangail sé píosa sraing di & tharraig sé na dhiaidh é. Nuair tháinig sé abhaile bhí an chaoir- fheoil lán de dheannach. “Ó arú” arsa a mham, “nách mé tá creachta agat & gan slaitín a sháthadh tríd an bpíosa bréagh caoirfheóla soin & é chaitheamh thar do ghualainn?” “Déanfad uair eile é, a mháthair,” ars eisean. An cúigeadh lá chuaidh sé & fuair sé obair le siúinéar & thug an siúinéar asal dó de bhárr a lae oibre. Do bhí caisleán ríogh i n-áit go gcaith- feadh Páidín ghabháil thairis & é ag filleadh abhaile. Bhí inghean ag rí an chaisleáin seo & bhí sí chomh breágh leis an ngréin, ach aon nídh amháin — níor chuir sí oiread is gáire aisti riamh. Aoinne a fhéadfadh gáire a bhaint aisti do gheall an rí í féin & a ríoghacht a thabhairt dó. Bhí sí ag féachaint amach tré fhuinneóg an chaisleáin & Páidín ag teacht abhaile. Nuair a thug sí fé ndeara Páidín & greim mhaith beirthe aige ar dhá chois tosaigh an asail thar a ghuailnibh & a cheann sáithte ag an asal amach tar cheann Páidín & é ag béicigh chomh h-árd as ab' fhéidir leis chaith sí pleáscadh amach ag gáiridhe go dtí gur fhreagair gach mac alla bhí seacht míle uaithi í. Seadh, nuair chlois Páidín ag gáiridhe í isteach leis sa chaisleán & d' iarr sé í féin & an ríoghacht ar an rí ó bhíodar tuillte aige. Thugh an rí dó í, do réir a gheallamhna, & do pósadh iad ar an láthair, & do mhaireadar i bhfad go sona i dteannta máthar Pháidín. Sin agaibh mó scéal & má tá bréag ann, bíodh. SEÁN Ó RAGHAILL. GIOTAÍ An tae nach bhfuil láidir ní fuláir dó bheith te. Aithnigheann cábóg cabóg eile — conus tá tú, a léightheoir? Bíonn blas ar an mbeagán, mar adubhairt Kitchener nuair a chuaidh Wee Joe isteach i n-arm Shasana. Muna bhainean an páipéar so 'gainn- ne gáire asat ba cheart duit cuaird do thabhairt ar dhochtúir éigin. Má airigheann tú fear ag labhairt Gaedhilge bí cinnte gur Pró-German é. Abair le gach aoinne a casfar ort gur baoghalach nach páipéar ró-ghlan é Irish Fun, agus ceannóchaidh siad go léir é. Cé an fáth nach cosmhail leis an madadh 'sa Mainséar na Feisirí atá ar lorg saighdiúirí? Coróin ar ghiota Gaedhilge-léigh an “Serious Column.” BHFUIL AON GHIOTA GRINN GAEDHILGÉ AGAT? CUIR CHUGAINN É.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
