Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Sechrán na Banimpire
Title
Sechrán na Banimpire
Author(s)
Anaithnid,
Compiler/Editor
Marstrander, Carl
Composition Date
1696
Publisher
(B.Á.C.: School of Irish Learning, 1911)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<N Ériu05 161-199> <L 164> <B 1696ob 17D> <C Prós> <M 8> <T Sechrán na Banimpire agus Oilemain a Deise Mac> <U Anaithid; Eag. Marstrander, Carl> <F B.Á.C.: A.R.É.> SECHRÁN NA BANIMPIRE AGUS OILEMAIN A DEISE MAC Dobhi impear aghmar oireadha isin Roimh fecht naill dar bhó comainm Octauin Mór agus robhaoí ben a dhiongmhala aige .i. inghen righ na Romhánach agus dobhí sí aige aimsir fhada imchían agus nior geinedh mac na inghen etarra risin ré sin. IS ansin adubhradar maithe na Rómánach ris an bhen sin do chur úadha agus ben eile do thabhairt dobhéredh clann dó agus doinnis in timpear sin disi agus an chomhairle tugadar na Rómhánaigh dhó agus adubhairt an righan: "A thighearna" ar sí "faghsa ona maithibh sin mar athchuingidh dhuit fein mo bheithsi bliadhain eile agad agus dénam tempall taithneamach do Mhuire oigh isin bhliadhain sin agus guidhem aráon an bhaintighearna náomhMhuire a bfiaghnuise a deilbhe fein go dúthrachtach fa ghein chloinne do thuismedh eadrainn." Dorónadh amhlaidh sin aca ionnus gur toirrchedh an rioghan le mórmhíorbhuilibh Muire na moróighe isin mbliadhuin sin. Tárla don imper dul ar slúaighedh isin aimsir sin do dhioghailt a négcóra agus a nainbhreth arna págánachuibh dobhí ag dénamh cogaidh air. Is ann tainic am tuismidhthe a toirrchesa don bhain- impire ag filleadh don imper dochum in bhaile iar mbúaidh naisdir agus nimthechta dhó. Agus iar ttecht a ccomhghar na caithreach dhó téid a mháthair na choinne agus na chomhdháil agus fáiltighis go fíorlúathghaireach roimhe agus rug lé ar fhód fo leith é agus adbhert ris go diabhlaidhe dáor doibésach drochaigentach agus go miosgais- ech mírúnach mailísech: "A mhic fhíorionmhain" ar sí "na hadmhuighsi toirrchius na bainimpire ór ni let é do bhunadh agus ni tú as athair dílios dó acht fer sgige agus fanomhaid na Romha agus amadán égconna agus fer nigthe mías na cistionach móire isé dorinne an toirrches úd ría agus ní bfuil acht meirdrech innte agus ni choiglionn sí í féin ar aóinfer don Ádhamhchloinn dá niarrann í." "A <L 166> mháthair fhíorghradhach" ar an timper "na cuir brég na miosgais aran Rioghain marsin acht muna bfuil cruthughadh maith agat uirre." "A mhic ionmhain ni brég cuirim uirre" ar sí "agus cuirfed a ccéill duitsi fein nach breg í agus na heirighisi do láthair na Rioghna go fóill agus dobersa comharthaidhe maithe diongmála aran bfírinne dhuit." Anais an timper marsin ar fedh aimsire airighthe do réir mar dothegaisg a mháthair mhírúnach dhó. Imthighis an bhen chealgach drochmhéinemhuil sin mara raibhe an tamadán trúagh túaithchoiripthech sin agus an Cime Cennmor corrpainmheach dobhídh ag coimhéd na cistionach dognáth agus adubhairt ris: "A Chime Chennmhóir" ar sí "atá an timper ag techt don chathraigh anois agus así cédchuairt dodhénus sé dol dfhios na Rioghna ata ina luighe seóla iar mbreith deise mac daontoir- bhert agus dénasa sólás suilbhir soghradhach agus médughadh mordhálach menmnach agus cluithche corpaigentach a bfiaghnuisi an rígh agus na rioghna. Dobhérsa seóide sármholta somhaiseacha agus ionnmhus adhbhalmor óir agus airgid duit dha chionn." Ba menmnach moch- dhisgir morainbfhes agus morluathghair an mhoghadh mhodarra mhírésúnta sin risna móirghelltaibh na mna mallaighthe mírúnaigh sin go ndubhairt seision annsin: "A ríoghan" ar se "dhénsa gach ní bhus toil let ar fedh mo dhíthchill do chionn gach neithe dar gheallais do chomhall damh." "Masedh" ar an ríoghan "éirighsi tárnocht gan fhios gan airiughadh do neoch fa édach na rígna intan bhés ina codladh or ata sí ina súan chodalta anois agus rachadsa agus mo mhac .i. an timper go grod dhá éisi sin ar cúairt gusin riogain agus anúair aireóchus tusa sinne astigh a séomra na ríoghna éirid it shesamh tárnocht ona hédach a bfiadhnuise cáich agus badh cluithche caoínmhenmnach dhuinne uile an clisedh sin" ar sí. "Dodhénsa gach ní dha nabair tú" ar an tamadán. IAR suidhiughadh na ceilge coirbthe crosta sin don chailligh chláoin chrúaidh chealgaigh dochuaidh gusan imper dhá ghlúasacht go grianán na rioghna agus iar ndul dá séomra dháibh araon roérigh an téigentach bocht begthuigsech sin amach o édach na rioghna ina gcoinne mar do hordaighedh dhó agus é disgir derglomnocht arna smeradh re huisge agus re henbhruithe na cistionach. IS annsin robheadhgustair an timper aga fhaicsin aran ordughadh sin agus dochreid gach ni dha <L 168> ndubhairt a mhathair ris agus tuc buille brioghmhar borrfadhach don bháothladrann gur thesg a chenn da cholainn agus dochuir eidir dá chich na rioghna é agus í ina codladh. Gidheadh níor airigh sí áonní dhesin re méid a súain agus a tuirsi. Dochuaidh an timper íarsin mara raibhe maithe agus morúaisli na Rómha agus innisis dóibh an gniomh sin dorinne an rioghan air agus dorinne comhairle ríu créd an bás dobhéredh dhi. Adubhairt cách a ccoitchinne a hathchur agus a hionnarbadh fa fheadhuibh agus fa fhásaighibh fairsinge fiordhoimhne agus fa droibhéluibh dorcha doéoluis amesg leómhan luaimnech láinchiocrach agus na bpiasd níata naimhdemhail nemhcharthanach agus na ndreagan nduaibhsech ndoiongabhála agus na ngriobh ngráinemhuil ngéringneach agus an uile ilpíasd airchena agus adubhairt an timper gur chóra a losgadh na sin. Is annsin tucadh an rioghan amach amesg na sluagh agus a dias mac ara muin agus doghairedar maithe na Romhánach dhi aga faicsin agus dobhádar aga himdhergadh agus aga hathisiughadh agus ag mórfanamhad fúithe. Rofhiafraidh an righan créd dorinne sí asa rabhus di marsin agus doinnsiodar dhi mar adubhairt an righan ele agus an righ ríu agus nior ghabhadar leithsgél ar bioth na fírinne úaithi agus rotionnlacadh í cona cloinn a ndomhain an fhásaigh agus a ccertlár na fiodhbhaidhe agus dofagbadh annsin í cona días mac agus asé fa betha dhi ann mecain mhuirfadhacha na mara agus grápaidhe fuara na fínemhna agus uisge fíorálainn fionnfhúar na bfhírsreabh agus baói marsin treimsi fhada a mbochtaine agus a núaignius an fhásaigh. La náon día ndeachaidh do nighe a cloinne ar brúach tiubraide fairsinge fíordhoimhne agus donocht mac da macuibh agus tainic napa naimhdemail neamhcharthanach gan airiughadh dhi chuice agus rofhúadaigh an lenamh úaithe agus dolen an rioghan an lenb agus dochuaid an napa a ccrann a nairde agus rug an lenb lé agus roimthigh sí on gcrann go chéile agus ni bfuair an rioghan árach uirre osin amach agus roimpó sí tara hais iarsin chum an mhic ele agus dochonnairc sí bainleómhan bliochtmar boirbneartmar ag fúadach an mhic ele uaithe agus dorioth leis go lánprab agus dobhí griobh gér-ingnech ar eitill isin aér os cionn an leómhain go hárd isin bfhiormamint agus rug sí sighedh dían dásachtach do-ingabhála dochum an leómain agus dothóguibh le go hédrom edurbhúasach aerdha osan bfirmamint é cona lenb os cionn na mara mor-aidhbhle amach nogur thuirling <L 170> ar oilén úaignech dobhí aran bfairrge agus anúair ráinic an leomhan ar socrach na talmhon dochomhraic sé risin ngriobh agus rothuit an griobh isin chomhrac sin agus doluigh an leóman aran lenb agus roghlac an lenb ballán diuil ón bhainleomhan agus doghabh aga díul go díandíthchiollach gurbhó sáitheach agus ní dó lenaim go foill. DÁLA AN MHIC EILE rug an napa lé dobhadar ceithernn choilledh aran ccoill an tan sin agus dochonncadar an napa agus an lenb ara muin agus tucadar ráig dhían dhásachtach uirre agus rofhágaibh sí an lenb aca agus chuaidh féin a ccrann ar teithedh na ceitheirnne agus rucadar an cheithernn an lenb leó agus adubhairt cenn na ceitherne: "As amhgharach atámíd uimeso anois" ar sé "ór ni badh béo an naóidhin níamhsholas núadhchrothach so agoinn agus gan bainne chichi do bheith aige. Gidheadh ni dílios duinn a dhul leisan mac so a náonchathraigh dhá bfuil a ccomhghar dhuinn agus cuirfiom ridere dar muintir leis a riocht duine bhoicht da reic ar margadh na cathrach as nessa duinn." Dorónsat amhlaidh sin agus iar mbreith an naoidhin aran margadh dhó tarla cennaige o Phairís dárbo comhainm Clemens agus rofhiafraidh dhe an ag reic an leinb dobhi. "Asedh" ar an tóglaoch. "Cionnus dofúarais an leanb?" ar Clemens. "Dofuarus é ag napa arna fiodhbhaidhe a niomdhomhuin an fhásaigh" ar an tógláoch. "Dobhéruinn an tsuim áirighthe si do phluirensuibh óir dhuit air" ar Clemens oir as ainmh coitchionn don ór pluirensi isin tír sin mar as ainm coit- chionn aguinne sgilling no ríaghail agus doreac an tóglach an leanb risin gceannaighe agus roimthigh féin roimhe iaromh amesg a muintire agus an tór leis. DÁLA Chlemens immorro dobaisdedh an mac sin leis agus tucadh Pluirens mar ainm air agus dohoiledh ris é go crann a shecht mbliadhan go muirneach moronórach agus tuc furmáil mor do mhnaói rochoimhéd é risin re sin. Tainic Clemens tara ais go Pairís iarsin agus Pluirens leis agus dofhiafraidh a bhen de: "Cía hé an leanb sáor sochradh soibhésach so agad?" ar sí. "Mac dhamh fpéin" ar Clemens. "Ni hiongnadh lem sin" ar a bhen ris "ór atáoisi fedh re ndingéntaói clann amuigh." Dála Phluirens iarsin rofhás agus rofhorbair sé go fiorlúath agus búi marsin ag caithemh a aimsire go ham margála agus cennaighechta go ghlacadh dhó. Aroile aimsir iarsin dochuir Clemens an macáomh Pluirens maille re hionnmhus do chennach damh mbíata agus torc ttreabur ttrenbhluingech dochum aonaigh dobhi a ccomfogus dóibh. Dála <L 172> Pluirens ar ndul aran aonach dhó dochonnairc sé faucon .i. seabhac gnúisaluinn gnéghlan a láimh orlaóich ann agus rofhíafraidh Plúirens "An ag reic an tseabhaic ataói?" ar sé. "Asedh go deimin" ar an tóglaoch. "Ata an mhéidsi dór agum .i. .x. bpúnta .xx.it" ar Plúirens "agus doberuinn ar do sheabhac duit é" agus adubhairt fer an tseabhaic go ttiubhradh sé sin úadha agus dorónsat a cconradh amhlaidh sin agus rug Plúirens an seabhac ris agus ruc an tóglaoch an tór agus dobhádar aráon ag teithedh roimh a chéile degla go rachadh cechtar aca a gcois a chonartha aran bfer eile. Et tainic Plúirens tara eis a ccenn Clemens agus roifhiafraidh Clemens de cionnus do rinne a chennaighecht. "Dorinnes go maith" ar sé "ór do chennachus seabhac alainn" ar sé. "An ttugais let ara raibhe dionnmhus agad acht an seabhac úd?" ar Clemens. "Ni thucus go deimin" ar Pluirens. "Beir do mhallacht" ar an ceannaighe "as mor domhillis umainn agus is beg an maithes tucais let" agus tug sé esonóir mhór dho Phlúirens ar son a ionnmhuis do mhilledh air marsin. "A mhaighistir" ar a bhen re Clemens "na búail an lenb ud ór as mac rígh no rófhlatha é agus ni cubhaidh lena nadúir cennaighecht agus ata a nadúir fein ag teacht thríd agus ní cosmhail a dhealbh na a égcosg riotsa." Doléigedar sin seachad seal tara agus a ccionn aimsire iarsin dochuir Clemens Pluirens aris do dhénamh cennaighecht a ttír eile agus dochuir .x. bpunta .xx.it leis agus níor chían dósan ag siubhal an áonaigh ara raibhe ann antan tarla óglaoch dhó agus stéd stiomlebhur stúaidbhraighdech faoí agus dath gléigheal uirre go huilidhi. Fochtais Pluirens de an ag reic an eich douí. Adbert an toglaoch gurbh edh. "Dobérainn deich bpunt .xx.it dionnmhus ata agum dhuit uirre" ar Pluirens. "Dobhér dhuit" ar fer an eich agus dorónsat a ccunnradh amhlaidh sin agus dosgarsat o chéile agus tainic Pluirens tara ais a ccenn Chlemens agus an teach sin leis agus tainic Clemens na choinne agus dofhíafraidh dhe cionnus dorinne sé a chennaighecht. "Dorinnes go maith" ar Pluirens "tucus ar each maith a riabhe agum dionnmhus." "An ttucais let acht an teach sin?" ar Clemens "agus badh maith lem súd féin dfhaghail air" ar sé. "Go mallaighi an fírdhía furorrdha dhuit" ar Clemens "as mor dochuiris do dhíth orum" <L 174> agus tuc sé athais mor bheóil dó trídsin agus esonóir mór láimhe. "As diomhaóineach an cor sin ort a Chlemens" ar a bhen ris "ór ni dhéna tú cennaighe dhe súd go bráth" ar sí "agus léig dhó fesda ara thol féin agus cuir duine eigin dot chloinn dílis féin re cennaigh-echt ór as deimhin lem gurab mac righ no prionsa úasail éigin an macaomh úd" gurab amhlaidh sin dohoiledh Pluirens ag Clemens cennaighe ó Phairis. ASÍSIN úair agus aimser ina raibhe aitheach aggarbh ainmhín agus dúil díabhlaidhi dúaibhseach drochdhaite ag gabháil nerta an domhuin agus nior dhuibhe greannach grainemhail greimridh na gach alt agus gach áidhe dhó agus ní tháinic áonduine dfheraibh an betha béo ona chomhlann ríamh agus dobhí inghen óg alainn agan thshamhdán a náontamha isin am sin .i. ag imper na bpágá- nach agus así an inghen sin fa hoighre aran thshamhdán agus tug an fomhóir fiorghránna sin serc agus síorghradh dinghin an tsamh- dáin mar isí dob oighre air agus nach raibhe do chloinn aige acht í agus dogheall cumha mhór don tsamhdán do chionn a faghla agus así comha sin .i. Sérlus mor imper na hAlmáinneach do thabhairt ina óglaóch dhó fa smacht agus do íoc chíosa ris agus do dhíultadh dá chreidimh féin agus gabháil chreidmhe an thshamhdán chuige "agus muna bfáomha sé sin" ar an t-aitheach "dobhérsa cenn tSerlais liom chugadsa." Dochengladar a ccunnradh mar sin agus dogealladh an inghen don aitheach arna hechtaibh sin agus Feilisda ainm na hinghine sin. Dala an fhathaigh immorro dochuir sé éideadh daingen dúbalta ima chorp cnáimhremhar curata cosgurchalma agus doghlac a lorg fersat catha .i. túagh thailc throm threnchalma agus ubhallmheall mor aggarbh ainíarmartach iarnaidhe chum deabh- tha agus tréindiubraigthe go dían disgir dásachtach agus tanic roi- mhe ina cheímennuibh tenna trenchalma agus nior sguir don sgúab- rúathar sin nogo rainic go faithche fhairsing fherúaine Phairisi .i. dúnadh daingen dedhmhaisech an impir Almáinnigh. IS annsin dochuir an fomhóir foirtill feidhmlaidir fíorarrachtach sin teachta go tinnesnech dochum an impir do radha ris umhla do thabhairt don tsamhdán agus slúaighedh do fhreastail dó agus cíos dioc ris agus a chreidemh fein do dhiultadh agus creidemh an tsamhdáin do ueith aige <L 176> "agus munab áil le Sérlus sin" ar an t-aithech "dobhersa a chenn lem dochum an tshamhdáin a néraic a esumhla." Dochúadar na techta risan ccuinne sin dochum an impir agus roinnsiodar an toisg ima ttangadar. Robhadgh an t-imper ar cclos na mbriathar sin dó. Doghabh úamhun agus imegla é agus a mhuinntir uile maráon ris agus do chúadar maithe na bFranncach agus na nAlmáinneach a ccomhairle agus así comhairle arar cinnedh aca an cíos nach raibhe orra ag aoinneach riamh nach iocfadís rision na re duine eile é agus fós nach ttreigfidís día na firinne furorrdha agus creidemh dona déeibh dúaibhsecha dáorchlannda díabhlaidhi dorinnedh do chlochaibh agus do chrannaibh nó do mhiotlaibh eile agus doimghiodar techa an fhathaigh leisna sgéluibh sin. Iarna chlos sin don aithech dochuir sé fios go Sérlus agus dochuir fó ghesaibh é muna bfaghadh comhlann éinfhir úadh no go ttuitidís na Frannccaigh agus na hAlmáinnigh uile leis nó go ttuitedh san léosan. Dotairg an t-imper maóine agus morfhlaithius dontí dorachadh do chomhrac ris agus ni bfhuair aóinnech do chomh- rac risin bfomhóir bfiorghranna sin agus dodhiultadar na rideridhi uile an comhrac sin .i. Rolandus Oliuerus Nemerus Deins Ogerus agus diúice na Burgundi agus na rideridhi uile archena rodiultsat comhrac an athaigh agus arna chlos sin don aitheach gur héradh fa chomhrac é dochuir a éidedh uile uime .i. a chulaith chatha agus chomhlainn .i. a sgiath mormhíletta merchalma agus roeiridh na chertshesamh go fortill feidhmlaidir fíorarrachta ar lár na faithche agus roghabh ag grean- nughad agus ag gerradh ag goradh ag imdhergadh agus og athaisiughadh na bFranccach agus adubhairt muna bfaghadh sé comhrac go lúath go leimfedh sé tar múraibh na caithreach asteach agus nach bfúicfedh élaighthech na bheathaidh innte. IARna chlos sin do lucht na caithrech dob iomdha faoidhe faide fíorthrúagha agus núalla duaibhsecha derbhala eccaóine árda eaccaoínteacha agus dera díana dásachtacha do fulaing dorinnedh isin dúnadh sin an impir agus fan ccathraigh uile isin am sin. IS annsin dochuaidh Rolandus agus Oliuerus agus rideridhi crodha na caithrech do chaomhna an dúnaidh agus an doruis. IS annsin tainic Clemens cennaighe dhá thigh féin ó chomhairle na bFrancach agus é go dubhach dobrónach derchaóintech go nosnamhuigh nárdmhóir agus rofhíafraigh Pluirens fáth a dhobróin do Chlemens. "A mhic ghrádhaigh" ar se "as cuma dhuitsi gan fios mo bhróin dfhaghail ór as trúagh an t-ádhbhar fa bfuilim brónach." "As maith lem a fhios dfaghail" ar Pluirens "ór ní bfuil aonní dodhénadh dochar duitsi nach diongnadh sé <L 178> dhamhsa é agus adhbhar eile gur maith lem a fhios dfhaghail úait or ni bfuil aoinnech do dhénadh do dith agus é ar cumus damsa cosnamh do dhénamh ann nach dénuinnsi díth dhósan ara shon sin" ar Pluirens. "Inneósadsa madhbhar duit" ar Clemens ".i. aitheach aingeach adhbhalmhór doghabh forgla an domhain le méid a nirt agus ata inghen og alainn áontamha go mbúaidh ndeilbhe agus nden- mhusa agan tshamhdán agus roiarr an fomhóir fiorghranna sin mar mhnaói dhó féin í agus así comha dogheall sé dimper na bpágánach go ttiubhradh sé imper na ccriosdaighedh fa chíos dó agus go ccaithfedh a chreidedh fén do ghabháil chuige agus dá ndíultadh Serlus sin go ttiubhradh a chenn dochum an tshamhdáin agus atá sé anois amuigh ar faithche na caithrech agus é ag iarraidh comhlainn aoinfhir agus ní fhaghann sé fer a fhreagartha ór ní bfuil béo isin doman aon- nduine dothiucfadh ona chomhrac" ar sé "agus asé sin adhbar mo bhróinsi agus mo dhubhachuis" ar Clemens. "Créd tuc gan Rolandus no Oliuerus no ridere cródha eigin eile do mhuinntir an impir do chur do chomhrac ris?" ar Pluirens. "Ní leigenn an egla sin dóibh" ar Clemens "or ní shaóilenn síad a ttecht béo tarais úadha arís." "Rachadsa do chomhrac ris" ar Pluirens. "Nár léigedh dia sin" ar Clemens. "Ni badh béo meisi muna ndeacha me chuige" ar Pluirens "agus a athair ionmhuin" ar sé "faghsa éidedh daingen dombristi dhamhsa" ar Pluirens agus o nár féd Clemens a thoirmiusg tuc eidedh nemhnáir chuige agus dochroith Pluirens é fén san eidedh sin agus níor an maille ina chéile dhe agus tucadh an dara héidedh agus an treas éidedh chuige agus dorinne maran cedna ríu. IS annsin tucadh éidedh sárdhaingen dobhí ag sinnsioruibh na bFrancach chuige agus ni faghthaói san mbioth fer a iomchuir ina a thógbhála ara truime agus dochroith Pluirens go garbhainmin é agus fuair a lórdhaothain don chulaidh chatha sin edir lúirigh agus sgabal agus chlaidheamh agus chathbharr agus fuair sgíath mórmhíliota agus sledh shemannach shithfhoda agus dochuaidh isin culaidh sin aran each dochennaigh sé féin aran áonach roimhe sin agus dobhen sé biodhgadh barramhail boirbretha aisde agus doghuidh Clemens ar fírdía firbhreathach fana mac do thoighecht slán. Doghlúais Pluirens roimhe trid sráid mhóir Phairisi go rainic dorus na priomhchaithreach agus fuair se Rolandus agus Oliuerus agus forgla na ridiredh roimhe a coimhed an doruis agus an fomhóir fiorghranna ara ccomhair ar lar na faithchi aga ngreannughadh ag íarraidh comhraic orra. Dobhennaigh Pluirens dóibh agus rofhíafraidh Rolandus de cía hé féin no gá tír <L 180> dhó. "Francach mé" ar se "do mhuinntir Sherluis impir agus is me Pluirens mac Clemens cennaighe." "Créd dob áil do dhénamh anois?" ar Rolandus. "Dob áil lem dol do chomhrac risan aitheach úd ata aga bur ngreannughadhsa agus aga bur nathaisiughadh ag iarraidh comhraic oraibh agus fa mar dogheall sé cenn tSerluis do bhreith leis agus anois rachadsa dhá dhioghailt sin fair." "Nár léige día dhamhsa thusa do leigen annsin" ar Rolandus "ór badh mor an mes éccrúais ar Francachuibh do chomhtarcaisnechsa do mhac athar agus fer haóisi agus heccrúais do dhol do chomhrac úainne." "A Rólanduis leig amach mé do dhioghailt mfheirge aran aitheach no tuitfir fein lem" ar sé. Rofhéch Rólandus air agus dochonnairc rúamanna na ro-fheirge ina ghnúis agus a shúile ar merlasadh ina chenn agus féitheach lúth a chuirp uile ina gcairrgibh crúaidhremhra na sesamh air agus adbert Rolandus annsin: "Nar leigedh día misi do chomhrac riot" ar sé "ór dob olc lem do thuitim liom agus dobadh mesa lem na sin mo thuitim let." IS annsin rofosgail Rolandus dorus na caithrech agus doléig sé Pluirens amach agus roléig Pluirens a sbuir isin stéd búi faoi agus doléig na réim roiretha dionnsaighi na faithche é agus dobhí an t-aitheach ina shesamh ara chionn ann. "Cía thú féin a óglaoich?" ar sé "agus créd an toisg ima ttangais?" "Tanag ar cionn do chinnsi" ar Pluirens "or doghealluis cenn an impir do bhreith dochum an tsamhdain agus do bhérsa do chennsa chuige a nionad ceinn an impir" ar sé. As leissin dorinne an t-aitheach geanus grainemhail gaire ag fanamhad agus ag fochuidmhe faói. IS annsin tug Pluirens sáthadh sanntach siorchalma sleidhe aran bfomhóir conderna crécht cráosdomhuin ara chorp agus tuc iaromh an t-aitheach leim laidir lánétrom a ccuinne agus ccomhdhail Phluirens agus tuc buille boirbnerthmar da ionnsaighe don luirg fersat catha búi aige air agus doling Pluirens do lethtaoibh na lúirighe agus dosheachain é féin aran mbuille sin. Cid trath acht as annsin fa sanntaighe an sárchomhlann agus fa mire na mílidh agus fa treisi na treinfir agus fa tacarthach an tegmháil agus fa buirbe na beimionna agus fa brioghmhaire na buillidhi agus fa gairge na galgada agus ar bfaicsin a fhola do Phluirens phriomharrachta ag siledh na srothaibh re slesaibh a shaorchuirp domhédaigh a mhenma go merchalma míleta agus dolúathaidh a lámha go léidmech laóchurlomh agus dochruadhaidh a chroidhe co <L 182> colgdha cedfadhach agus nior lúaithe gaóth a ngáibélaibh cnoc ná an rúathar rechtmar roiretha rug Pluirens a ttimchioll an fhomhóir ag iarraidh baóghail buille dfaghail fair. Dobhádar sluaighte ferrdha fíorarrachtacha na bFrancach agus banntrachta bláithe bioth- áillne Pairísi ar taidbhlibh na trénchaithrech sin ag feithemh an chomhraic sin agus badh crádh croidhe agus badh húamhan anma léo uile an macaómh óg anarrsaidh sin do bheith isin gúasacht sin agus doghuidhedar día go diochra dúthrachtach fa nertughadh le Pluirens. IS ann dobhog agus domhílaithridh an t-aitheach é féin dochum na deabhtha sin agus dobheredh Pluirens tri bhuille fan aónbhuille dhó agus trí béimenna fan mbéim agus trí gona fan nguin agus romesgadh menma an fhomhóir agus tairnig a threisi agus a thréinnert agus doclaóchlódh a chiall agus chedfaidh agus dodermad a ghoil agus a ghaisgedh agus dodalladh a rosg agus readharc agus tairnig a lúth agus a lámhach agus a lúaghaill. IS annsin dothuit an t-aiheach treinnertmhar sin go talmhuin agus nior mhó trost no torann srotha sédmhuir siubhlaigh sléibhe re slesuibh cnoc no carrag no caómhchorrthulach no lanbhile buinnlethan aga mbeith a bharr ag brisedh re borbghaóith no tor cruaidh cennmhór cloiche ag tuitim go talmhain na an blosgbheim adclos úadh ionnus gur chrithnuigh an talamh tromfhóidech uile fúthaibh don rúathar sin. IS annsin donocht an macaómh mermenmnach mórdálach sin dogeinedh re móirmhiorbhuilibh Muire an lann liomhtha lethan láingér agus dobhen an cenn cnuicremhar críonfholtach dhe gur chuir an cenn ar chrann a shleighe rena ghúalainn agus dochuaidh a nglaic a dhiallaide agus do chuir a dhruim risin ccathraigh agus dochúaidh roimhe mar raibhe inghen an tshamhdáin agus dochuir a aghaidh aran ngrianán ina raibhe an inghen agus rofhiafraigh cía dobhaói ann. IS annsin rochuir Felista inghen an tshamhdain a cenn amach ar fuinneóig an grianáin agus dochonnairc sí an ridire óg urrúnta agus an cenn mor modarrdha mí-sgiomhach ar imchur aige. Rofhíafraigh dhe cía hé féin no cuich in cenn douí aige. "Agso cenn an aithigh dochuaidh úaibhsi a ndíaigh chinn tSerlais impir" ar Pluirens "agus dochuir Serlus an cenn sa chuguibhsi a nionadh a chinn féin." "Asé mo mhíansa an cenn sin do bheith marsin" ar an inghen "ór adubhairt nach gebhadh gan meisi dfhaghail mar mhnaoi <L 184> dhó féin agus gidh beg ormsa Serlus Mor as ferr lem cenn an aithigh do thecht chugum ina a chenn marsin agus cía lér thuit an t-aitheach fén?" ol sí. "As lemsa domarbhadh é" ol Pluirens. "As calma an gniomh aonridire sin" ar sí. Adubhairt Pluirens: "A ríoghan" ar sé "ni lór lium tfhaicsin marsin astigh it ghríanán acht tárr amach do chomhradh rium" ar sé agus tainic sí amach chuige agus doghlac Pluirens ar láimh í agus adubhairt Pluirens ría: "Tucusa grádh dhuit" ar sé. "As marsin damhsa as mor mo ghrádh ortsa" ar isi. Iarna chlos sin do Phluirens doghabh an rioghan ar barr láimhe agus dochuir ara chúlaibh í agus romhes a fúadach leis dó fein. Roheimhgedh isin ccathraigh go mor uime sin agus roeirghedar slúaigh na caithrech a ttóraighecht na diaidh roiompó Pluirens ríu agus domarbh drong mór dhíobh agus dobenadh Feilista dhe dha aimhdheóin agus dobhen Pluirens muinchille sreabhnaidhe sroillderg dobhí ima laimh dhi re sracadh tuc uirre. Adubhairt ría: "Cuirfedsa an muinchille so ar cenn mo shleighe" ar sé "mar brathaigh shúaithentais agus mar mheirge cogaigh an tan doghebhus mé úain ara thecht it dhíaighsi agus da bfaicirsi arís é aithéontar misi let mar sin." Tainic Pluirens iarsin go Pairís agus dob iomdha ben agus fer tainic dá fhéchain ór roba hiongnadh adhbhalmor léo fer a aoísi agus a arrachtuis do dhénamh a chomhmaith sin do ghniomh gaisgidh agus dob iomhdha ben agus fer file agus feallsamh adubhairt an lá sin go raibhe díol an impir do mac a bPluirens mac Clemens cennaighe. Dala mna an impir Rómhánaigh iar mbreith a deisi mac úaithe .i. mac le napa agus mac eile le leomhan douí sí fén na haonarán isin bforaóis bfásaigh gan biadh gan digh acht meacain na mara agus grápaidhe fúara fliucha na finemhna agus ilphíasda fiatamhla agus beathadhaigh na fiodhbhaidhe go forbfhaóilteach fiorghradhach ina timchioll aga caomhna agus aga coimhéd. Lá naóin di chois cúain agus caladhphuirt marsin go bfacaidh an long luchtmhar lánfhairsing ag siubhal na senfhairge go sanntach sarluath agus do fhógair an ben í fein don loing agus mar do chonnairc an foirenn í doghabh truaighe iad di trena beith béo na haonarán a bforaois na leomhan ór badh machtnughadh <L 186> menman agus badh hiongnadh adhbhalmhór léo a beith béo annsin ó ilphiastaibh aingidhe na foraoíse fásaigh agus tucadar leó í isin loing agus fochtaid sgéla dhi cía hí féin agus gá conor asa ttáinic. Adubhairt sisi nar bfhes di cionnus tainic sí san bforaóis sin agus adubhairt nár chumhain lé ní dar imthigh uirre agus rofhíafraidh an rioghan: "Go rachthaóisi anois?" ar sí. "Oilighrigh sinn ar síad "ag dul do dhénamh oilighre go cathair Iarusalém agus go hadlacadh Crist agus go sruth Órrtannáin marar baistedh ar slánaightheoir." Adubhairt an Rioghan: "As annsin as mían lemsa dul ór antí dochongaibh beó a bforaoís na leoman mé as coir dhamh oilighthre do dhenamh ina onóir." Dala na luinge iarsin do ghlúais sí roimpe a mant mhara agus morfhairge agus an Rioghan léo. IS annsin adubhairt drong dfoirinn na luinge go ttairnig léo a raibhe duisge aca do chaitheamh agus nar fhoghain dóibh gan uisge dfaghail sul dofhúigfadhdaoís ciumhsa cúan na caladhphort agus do chuiredar drong don fhoirinn úathaibh aran oilén fa coimhnesa dhóibh ar cenn uisge agus ar ndul aran oilén dóibh dochonncadar tiobraid alainn fhíoruisge agus léomhan liomhtha leadartach láinfhergach ar bhrúach na tiubraide agus naoidhin niamhsholus núadhchrothach ag diul ballán an bhainleomhain agus an léomhan féin ag lighe an leinbh agus iar bfaicsin na foirne fon samail sin don leomhan doléim chuca go frithir fergach forníata agus domharbh drong dhíobh agus do- chuadhdar drong eile ar lúas a gcos don luing agus doinnsiodar go bfacadar leoman agus lenb aige ar bhrúach na tiubraide agus gur mharbh sé cuid don fhoirinn. Adubhairt an Rioghan: "Ase sin mo leanbsa," ar sí "agus cuiridh misi a ttír" ar sí "agus dobhér uisge chuguibh agus ni dhénaidh an leómhan díth damsa na dhaoibhsi." Dochuaidh an Rioghan a ttír iarsin agus mar dorainic sí go soighthe an tiobraid dofuair sí an léomhan agus an leanb na luighe ina ghlotain agus tainic an leomhan a gcoinne na Rioghna agus dorinne umhla dhi agus doléig ar ghlúinibh é ina fíaghnuise agus doghabh ag lighe a cos agus dothógaibh sise go lúathghaireach an leanb ina hucht agus doghlúais roimpe dochum na luinge agus dolean an leomhan í agus adubhairt an Rioghan leisan bfoirinn: "Na biodh egla oruibh" ar sí "ór ní dhenaidh an leomhan sa" ar sí "dith na dochar dhíbh festa ach go leigther a bhfochair an leinb é" agus dochuaidh an Rioghan san luing agus dob <L 188> áil lé foirinn na luinge gan an leómhan do leigin asteach agus roeirigh an léomhan do léim luthmar lánedrom agus dothoirling láimh risin leanb go lúathgaireach isin luing agus ni derna dóchar dáonnduine osin amach. Tugadar an fhoirionn a lórdhaóthain don uisge léo don luing agus roimghedar rompa asa haithle agus robhadar ag sírshiubhal na senfhairge go sanntach iarsin gur ghabhadar cúan cobhsaigh cluthmhar comdaingen an Iarusalem agus dorinnedar oilithre na caithrech sin. Dochualaidh righ Iarusalem go ttainig rioghan rathmhar roúasal dá chathraigh an tan sin agus lenb ar iomchur aice agus leómhan ina choimhdecht agus chuiris an righ techta ara ccionn agus tugadh chuige íad agis ar bfaicsin an leinb don righ tuc serc agus sior ionmhaine do féin agus dá mháthair agus ni thug fúath don léomhan o nach bfacaidh ag dénamh urchóide na dioghbhála é agus dobaisdedh an lenb iarsin agus tugadh Octauin óg dainm fair agus doghabh righ Iarusalem mar dhalta chuige é. Rooil agus roaltrom go mín maisech mórionmaineach é féin agus a mháthair nogur bhá hurlumh infadhma an macáomh agus domúinedh a cclesradh goile agus gaisgidh é agus a ttengthaibh gacha talmhan frisin ré sin. Sguiridh an sdair dhe do fóill agus labhraidh sí don imper Iubhalach ór anúair dochúalaidh sé gur marbhadh adbhur a chlemhna .i. an taitheach dochuir sé tionól agus tóichestal slóigh ara mhuintir agus tangadar ceithre righthe dég chorónta cona tteghlach agus cona ttionól chuige do dhol leis ar Serlus mor. Is annsin dochuir an Samhdán techta dochum Sérluis dfhógra catha fair fo chenn aimsire giorra ionnus nach raibhe úain na aimser tionóil a mhuintire ag Sérlus tre fhoigsi dhó bhí lá an chatha eile roimhi. Roghabh uamhun agus imegla mor Serlus cona mhuintir ar cclos na sgel sin. IS annsin adubhairt Pluirens mac Clemens cennaighe rena athair: "Da bfaghainn féin mo sháith deach isin chuidsi don domhan dorachainn dféchain mfhortúin agus do chur mo chlíui isin cath úd doberar edir an da impiri." Adubhairt Clemens cennaighe: "Madh ta do dhíol deach isin ccuidsi don domhan doghebhsa dhuit í" ar Clemens "ór ata each agan thsamdán darab comhainm each na hadhairce ór <L 190> is enadharc fhada choimhdhirech ata a clár a hédain agus ni bfuil san domhan each as ferr na í agus rachadsa da híarraidh agus da faghail duitsi ar mheisnigh mó ghliocusa fén" ar sé. IS annsin roimthigh Clemens roimhe go tír na tTurcach agus dochúaidh se mara raibhe an Samhdán agus dobhennaigh dho ór dobhádar tengtha na talmhan sin go maith aige. Rofhíafraidh an Samhdán de cía hé féin agus ga tír asa ttáinig sé. Adubhairt Clemens: "Fer lenamhna dhuitsi mé" ar se "ór dobhádhus ag hathair agus ag do shenathair." Créd dob í do cheird dóibh" ar an samhdán. "Dochoisginn ridire a láthair catha dhíobh" ar sé "antan dob óg mé. Domhúininn agus do ríarainn a neich óga aimhríata ór as mé dobadh giolla ceinn eich aca doghnath." "An ndénta eich do reidhiughadh anois?" aran Samhdán. "Dodhénuinn go deimhin" ar Clemens. "Gurab dé do bhetha cugainn marsin" ar an Samdan "ór as iomdha ar neich go haimhréidh agus atámúid re hadhaigh catha do chuir re himpire na ccriostaighedh." IS annsin tucadh each dochum Clemens agus dorinne a marcaighecht go maith agus tucadh da each dheg a ndíaigh a .cc. cuige agus doréidhidh íad go socair soghlúaisde agus tucadh chuigi iaromh each na hadhairce agus díallaid alainn orrdha fuirre agus líaga lánmhaiseacha loghmhara agus gema carrmhogail isin diallaid sin agus dochúaidh Clemens uirre agus dobhen gníomh gúasachtach aisde agus dorioth lé fa dheóigh go fada fíorlúath agus anuair dochoncadar na Turcaigh é ag imthecht go rofhada úathaibh dothuigedar ina ninntinnib pfén nar cosmhail leis impódh tara ais arís agus dolenadar go dían disgir dasachtach é agus níor bfeirde dhóibh or dochúaidh úathaibh do thoradh retha an eich go Pairís na ríogh agus iar bfaicsin eich na hadhairce do Phluirens doghlac ar aradhain í agus dochúaidh do leim lúthmhar lánédrom ina díallaid agus dorinne a marcaighecht go dían deithbhirech agus ni deachaidh ara muin riamh marcach as ferr tainic lé na Pluirens. Tainic immorro lá an mhorchatha agus dochúaidh Serlus cona mhuintir a ccuinne an tSamhdáin do chur an chatha agus dorangadar an impiri árda allata úaibhrecha sin ar lár an mhuighe a gcomhdháil a cheile agus níor fuilngeadh in feithemh sin go fada etarra. Acht chena tucadar cath neimhnech nósmhar naimdemhail nertchalma da chéile ionnus gur marbadh míledha agus gur trasgradh treinfhir agus gur ciorrbadh cuirp agus gur créchtnaighedh collna agus gur tolladh taoibh agus gur rébadh ridiridhe edir na treinfheruibh in tan sin agus is amhlaidh robhúi Pluirens agus an muinchille sreabhnaighthe <L 192> sróill dobhen sé dinghin an tsamhdáin roimhesin ar rinn a ghaéi aige an lá sin mar brataigh shúaithentais agus mar mheirge cothaighthe agus mar chomhartha coimhnighthe inghine an tsamhdáin aige agus an fedh roan sé isin chath ní raibhe don dá thaoibh lámh dob fherr ina a lámh agus ní fada roan isin chath le romhed gradha inghine an tsamdáin aige agus rofhágaidh an cath agus doimthigh ina aoínfher go ráinic gusin ccathraigh ina raibhe inghen an tsamhdáin agus dothaisbén an muinchille sróill di agus roathain sisi é aran ccomhartha sin agus tainic amach chuigi agus dochuir sé ara chúlaibh í ór ní rabhadar lucht a fhosdaighthe isin mbaile in tan sin ór dobhádar san chath agus doghlúais lé asa haithle agus dobhen leim lúthmhar lánéttrom as each na hadhairce fa domhain an oigéin dobhí re taóibh na caithrech agus dochúadhdar ar snamh darsan ccúan agus doghabh sé láimh leisan sruth douí annsin agus an cath aga chur don taoibh eile dhe agus níor an Pluirens don ruathar sin go rainic Pairís agus rofhágaidh sé inghen an tsamdáin a ttigh Chlemens cennaighe da coimhéd agus roiompaidh fein a ccenn in chatha cédna aridhisi. Agus ni ruc orra gan brised o cheile an lá sin or dobuadhaighedh an cath leisan tsamdán an tan sin agus dogabhadh maithe na bFranccach leis isin cath sin .i. Serlus Mór agus Octauian Mor impiri na Romhánach agus righ Franc agus Rolandus agus Oliuerus agus Ogeus agus Serguida diuce na Burguinne agus forgla maitheadh na ccriosdaigheadh uile maraon riú agus docuiredh na húaisle agus na hardmhaithe sin da ccomhéd go cathraigh an tsamdáin agus dobhádar muinter Sherluis aga ngabháil agus aga marbhadh ar cionn Phluirens agus dochothaidh Pluirens cath na bFran- cach go feramhuil fírbhéodha domharbh drong dhoáirmhi dona hIu- bhaluibh agus dona Siorrisdínechuibh maille re hiolimad dona págánachaibh isin chath sin. IS annsin dochruinnighedar na págánaigh uile an mhéd domhair annsin diobh a ttimchell Phluirens ionnus nár bfédir leis a airm diomlad ina thimchell lena ttruime agus le tighe an chumhgaigh inar chuiredar é ionnus gur gabhadh agus gur cuibhridhedh é asa haithle agus go rugadh go cathraigh an tsamhdáin a mesg na mbraigdeadh eile é agus así comhairle dorónsat na Turcaigh annsin muna niompódhdís na braighde sin a naghaidh a ccredmhe agus umla do thabhairt don tsamhdán agus cios dioc ris a raibhe ann uile do chur dochum báis a naonló. DALA AN CHOGAIDH mhóir sin adclos ar fedh na criostuighechta uile gur fhógair an Samhdán cath ar Serlus imper agus go hairighthe docúalas <L 194> go sunradhach na sgela sin a ccathraigh Iarúsaleim ionnus co ndeachaidh ingen righ na Rómhánach .i. ben Octauiáin mhóir a bfiadhnuise righ Iarusalém agus aseadh adubhairt: "A áirdrigh" ar sí "an fedh so atámidne it fhochairsi níor innisiosa mo sgéla féin na méd manróidh féin duitsi na dhuine eile o dosgarus rem mhuintir fein gus inois. Ór inghen do righ na Romhánach misi" ar sí "agus asé Octauin Mor impiri na Rómhánach is fer pósda dhamh agus is mac dhamhsa agus don impiri sin an dalta úd agadsa .i. Octauin Óg agus is dalta don léomhan é fós" agus doinnis dó na sgéla o thús go deiredh agus mar dorinnedh an drochaimhles sin dochúalbhairsi uirre fén. Adbert iarsin: "A airdrigh" ar sí "cuir misi agus mo mhac agus tri .c. ridire maraon rim do chongnamh don imper o nach túalaing thú féin do dhol ann oa bfhuil do chogthaibh eile ort." Doghabh lúathghair mór righ Iarusalém ar cclos do gur mac don imper Rómhanach an dalta sin dobhí aige ór dobadh dóigh leis go bfuighedh a shochar úair éigin na dhiáigh sin. IS annsin tuc an righ deisi ridire do Octauin Óg agus tug tri .c. ridire roarrachtach dhó do dhedhlaochuibh a mhuintire fén. Roghlúais Octauin Óg roimhe cona mhuintir agus a mháthair maraon leis agus nior sguiredar go rangadar ar comhair an ionaidh inar cuiredh in cath sin eidir chách roimhe. As amhlaidh fúaradar muinter an tsamdháin ag triall da ttalamh pfein iar ccur an chatha dhóibh ar Serlus Mor agus ioliomad édála léo ona criostaighthibh. Rofhíafraidh Octauin Óg sgéla dhibh. "As maith ar sgéla" ar síad "ór dobhrisiomar cath ar imper na criostaighthedh agus doghabhamar an drong as ferr dhiobh .i. Serlus Mor agus Octauin Mór imper na Rómhanach agus rig Franc .i. Serlus Óg agus Serguido diúice na Burgundiae agus Rolandus Oliuerus agus Dénnis .i. righ Lochlann agus maithe na ccrios- daidhthedh uile airchena" agus doshaóiledar na Turcaigh gurab dá muintir fén Octauin Óg. Domhédaigh immorro ferg Octauin Óig agus dorúamnaigh a ruisg agus chúaidh fana slúaghuibh agus níor smachtamhla seabhac ar mhinénuibh no mac tíre ar mhorthrédaibh na Octauin Óg ag marbhadh na bpágánach agus níor fhágaibh élaitheach na bheathaidh ara rug dhíobh agus gach drong dá bfúair <L 196> ag fágbháil na caithrech dhiobh domharbhadh íad nogo ráinic an mhórchathair ina raibhe an Samhdán agus dochúaidh asteach isin ccathraigh agus mar dochonncadar na Turcaigh agus slóigh na caithrech ag toighecht é doshaoiledar gur drong dá muintir fén tainic do chur an chatha chuca ór níor mhesadar go ttiucfadh na criostaighthe ara chomhbeg sin do chuidechta chuca. Octauin Óg immoro ar ndul asteach don chathraigh dhó doghriosaigh agus doghreannaigh a mhuintir agus dochúaidh féin rompa fana slúaghuibh agus nior bhurba dhásachtach tonn túaidhe ag tegmáil re trachtuibh iná an túargain agus an treinledradh tuc Octauin Og arna Turcachuibh agus arna págánachuibh agus ar Shiorrisdínechuibh na haimsire sin an lá sin isin chathraigh ag dioghailt esonóra na ccriosdaighthedh orra agus dotuit impiri na tTurcach go maithibh a muintire ina thimchell le bemennuibh brioghmhara boirbnertmhara Octauin Óig úasail urrumhanta agus dobadh trúagh lé fer a páirta mar dobhí an chathair sin na tTurcach an lá sin le gárrthadh na gasraidhe agus le núalladh na nógláoch agus le mairgneach na míledh aga marbhadh agus le truáighmhíle na ttréinfher ag tuitim isin tegmáil agus le golaibh ban agus banntracht ag caoínedh a ccloinne agus a naithrech agus a bfer chéile a bfoirchenn an catha agus le conghair chon agus chúanart agus le frasaibh fíormhóra ag siubhal ina srothaibh re slesaibh na sráidionn an lá sin. IS annsin dochúaidh Octauin Óg fa chlochaibh cumhga na cruadh-chaithrech agus fa príosúnaibh píanta pennaidecha agus dobhris an príosún go príomharrachta annsin agus doléig sé na criostaighthe annsin uile amach an tan sin .i. Serlus Mor impiri na nAlmainneach agus Octauin Mor impiri na Rómhánach agus Serlus Og righ Franc agus na ridiridhe uile olchena. Tangadar uile iarsin go Pairis go dúnadh an impir Almáinnigh. Dála an impiri immorro dohullmhuighedh fleadh agus fesda dhó a nonóir na mormhiorbhuile sin dorinnedh orra agus dosuidhighedh dochum na fleidhe sin íad uile .i. na himpiridhe criostaighe sin agus maithe na slóg agus níor chaith impiri na Romhánach biadh na deoch aran bfhleidh sin in lá sin agus dobhí se go brónach begmhenmnach. Dofhíafraigh rig Franc dhe crét tuc fair gan biadh do chaithemh Adbert an timpiri: "Mór a adhbhar agum" ar se ".i. ben mhaith phósta dobhí agum .i. inghen rígh na Rómhánach agus dorinnedh aimhles damh uirre fa fhior eile agus dochuires í fén agus an días mac rug sí dhamh <L 198> dhá milledh doréir mar doordaighedar mo chomhairligh dham isin am sin a bforaóis na léomhan agus asé sin bás tugus dóibh agus ni facus damh ríamh ben badh annsa lem ina an bhen sin agus ni dernus ríamh gníomh as aithrighe lem ina sin agus dochím rioghan úasal ar maghaidh annsúd agus así as cosmhaile leisin mnaói sin do mhnáibh an domhain agus asé sin dodhuisigh mo chumha agus domhédaigh mo mhímhenma." IS annsin adubhairt an Rioghan: "A righ agus a thigherna" ar sí "caith do chuid festa. Or as misi inghen righ na Romhánach agus asé súd mo mhac fén agus do mhacsa .i. Octauin Óg agus asé dosháorsibhsi uile o bhás" agus roinnis do iarsin a sechrán féin uile o thús go deiredh a bfiadhnuise na slógh agus roinnis mar dorug an napa a mac úaithe agus mar dorug an léomhan an mac eile leis agus roinnis mar dofúair sí mac an leomhain aran oilén fhásach aran muir agus mar dohoiledh é ag righ Iarusalém. "Agus gidhedh" ar sí "ni bfúarus aonfhocal do sgéluibh an mhic rug an napa úaim agus ni fheadar créd an bás fúair." IS annsin roeirigh Clemens cennaighe na sheasamh agus adubhairt: "Atáid sgéla an mhic rug an napa úait agumsa ór dobenadar ceithern choilledh dobhí aran ccoill an mac sin don napa an lá rugadh uaitsi é agus dochuiredar ar margadh na caithrech fa coimhnesa dhóibh é agus dochennaighesa úathaibh é" ar Clemens "agus dohoiledh agum é iarsin" ar sé "agus ase Plurens puinnidhe priomharrachta é .i. rogha gaisgedhach na cruinne go coitchionn." Roeirigh uaill agus ardaignedh a menmain an impiri Romhánach ar bfhaghail a mhná agus a deise mac dho. IS annsin adubhairt Serlus .i. righ Franc: "Ata inghen aluinn aóntomha agum" ar sé "agus así as oighre orm agus dobhér mar mhnaói dOctauin Óg í ó atá inghen an tShamhdáin na mnaói ag Plurens" agus dorinnedh an clemhnus sin agus docaithedh an bhanais buantioghlaictheach sin aca agus dosgaoiliodar na slóigh sin iaramh dha ndúintibh agus dá ndeghbhailtibh pféin agus dochúaidh Octauin Mór agus a bhean agus a dhías mac dochum na Rómhánach a haithle na ngníomh sin. Conadh é sin sechrán na bainimpiri agus oilemhain a deise mac connige sin. Per me Dauid Duiginanus.
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services
