Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_03_01_849</note>
                         <note type="L">849</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_03_01_849</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>THALL 'S I BHFUS I dTÍRCHONAILL.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>D'innis Éamonn Óg sgéal eile dúinn fá mar tógadh</span>
<lb n="6"/><span>an chead tséipéal in Árd-a'-Rátha; sé sin, i ndiaidh</span>
<lb n="7"/><span>aimsire na ndlightheadh bpianasach.  Bhí sagart san áit</span>
<lb n="8"/><span>sin acht cha raibh séipeal no teach pobail aige acht</span>
<lb n="9"/><span>amháin sgalán ar taoibh cnoic & b'éigin do bheirt nó</span>
<lb n="10"/><span>triúr de bhuachaillibh gasta furacht taoibh amuich de'n</span>
<lb n="11"/><span>sgalán & giota maith uaidh, ar árdánaibh, ag faire chomh</span>
<lb n="12"/><span>fhad is bhí an t-Aifrionn dá léigheadh & dá dtigeadh</span>
<lb n="13"/><span>tóir ar bith fuagairt a thabhairt do na daoinibh, & don</span>
<lb n="14"/><span>tsagart, i modh go dteichfeadh siad araon.  Tá</span>
<lb n="15"/><span>tuairim agam nach raibh mórán measa ag buicínibh na</span>
<lb n="16"/><span>háite ar an tsagart sin óir b'é an t-ainm tugadh air</span>
<lb n="17"/><span>go ghnáthach, acht “Páidín.”  Ar a shon sin cha raibh</span>
<lb n="18"/><span>mórán námhad ag Páidín mar ba dhuine cneasta</span>
<lb n="19"/><span>cráibhtheach é, a thug aire dá ghnó féin & nach ndearna</span>
<lb n="20"/><span>olc nó urchóid do dhuine ar bith.  Is cosmhail go mbiadh</span>
<lb n="21"/><span>sé ag dinéir anois is arís ag na tighthibh móra fá 'n</span>
<lb n="22"/><span>áird sin.  Bíodh sin mar a bhí sé, bhí Páidín uair amháin</span>
<lb n="23"/><span>ag dínéir i dtigh Curnal Neisbitt i ndeas d'Ard-a'</span>
<lb n="24"/><span>Rátha & bhí an Ministir i láthair & daoine móra nach é,</span>
<lb n="25"/><span>& thoisigh siad ag magadh fá 'n tsagart & an cumhacht</span>
<lb n="26"/><span>spioradálta a bhí aige (mar dh'eadh) no réir a</span>
<lb n="27"/><span>dtuairme-sin; & d'iarr duine éinteacht ar Pháidín</span>
<lb n="28"/><span>an diabhal do thógaint go bhfeicfadh siad é.  Char leig</span>
<lb n="29"/><span>an sagart air féin go ndeanfadh sé a leithéid ar</span>
<lb n="30"/><span>dtús, acht chuir said sárughadh isteach ag iarraidh air</span>
<lb n="31"/><span>an rud aisteach sin do dhéanamh.  Fá dheireadh thug sé</span>
<lb n="32"/><span>isteach a dhéanamh, thoisigh sé ar urnaigheadh & chá raibh</span>
<lb n="33"/><span>sé i bhfad ag urnaigh nuair a bhí an sean-bhitheamhnach i</span>
<lb n="34"/><span>láthair i na measg.  Léim siad uilig 'na seasamh &</span>
<lb n="35"/><span>as go bráthach leobhtha amach ar an doras.  Char fágadh</span>
<lb n="36"/><span>duine sa' tigh ag Curnal Neisbitt acht an sean-diabhal.</span>
<lb n="37"/><span>Lean an Curnal iad chomh luath is b'fhéidir dó faghbháil</span>
<lb n="38"/><span>amach.  Rug sé ar Pháidín sa' tsráid & d'iarr air mar</span>
<lb n="39"/><span>gheall ar an Righ, teacht arais & an diabhal do díbirt</span>
<lb n="40"/><span>arís.  “Cha deanaim” arsa Páidín, “mar bhí saothar</span>
<lb n="41"/><span>go leor agam é thabhairt an siúd, & cead ag an</span>
<lb n="42"/><span>Ministir é a dhíbirt.  Chuaidh Curnal Neisbitt ó ionns'</span>
<lb n="43"/><span>ar an Ministir acht cha n-éisteochadh an Ministir</span>
<lb n="44"/><span>leis ar chor ar bith acht d'imthigh leis; an méid a bhí</span>
<lb n="45"/><span>i na chnámhaibh, & chuaidh i bhfolach i na thigh féin.</span>
<lb n="46"/><span>Tháinig Curnal Neisbitt arais do Pháidín & chuir gach</span>
<lb n="47"/><span>aon chineal d' athchuinghibh air, gan an deolach údaigh</span>
<lb n="48"/><span>d'fhágbháil aige-sean, óir gur mhíosuaimhneach an peata</span>
<lb n="49"/><span>é fá thigh ar bith.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Thug an sagart isteach, 'sa' deireadh, an diabhal do</span>
<lb n="52"/><span>ruaigeadh, & chuaidh arais gur léigh sé oifig, & gur imthigh</span>
<lb n="53"/><span>an diabhal arais go hiffrionn is dóighthe.  Sé an</span>
<lb n="54"/><span>ceangal a chuirfinn-se leis an sgéal seo gur fusa an</span>
<lb n="55"/><span>diabhal a thógaint ná a chosgairt arís.  Acht bhí Curnal</span>
<lb n="56"/><span>Neisbitt chomh sásta sin leis an tsagart mar gheall</span>
<lb n="57"/><span>nár fhág sé an diabhal in a phárlais leis ó shoin, gur</span>
<lb n="58"/><span>bhroinn sé áit tigh pobail dó, & gur chuidigh sé leis an</span>
<lb n="59"/><span>t-airgead do chruinniughadh & an teach pobail do thóg-</span>
<lb n="60"/><span>bháil in Árd-'a-Rátha, & do réir tuaraisge Éamoinn Óig</span>
<lb n="61"/><span>sin mar cuireadh an chéad tséipéal ar bun san áird</span>
<lb n="62"/><span>sin.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Ceapadh linn sgoruidheacht a bheith againn in Árd-a'-</span>
<lb n="65"/><span>Ratha an oidhche sin, & b'éigin dúinn teach Éamoinn Óig</span>
<lb n="66"/><span>d'fhágbháil go luath, sé sin, fá tuairim a sé a chlog.</span>
<lb n="67"/><span>Thar a bheith sin, d'fhágamar slán ag muintir an tighe &</span>
<lb n="68"/><span>thug siad cuireadh féileach dúinn dul arais uair ein-</span>
<lb n="69"/><span>teach eile.  Bhí an oidhche dorcha & an bealach tuisleanach</span>
<lb n="70"/><span>sleamhain, óir tháinig coscairt ar an sioc a bhí ann an</span>
<lb n="71"/><span>oidhche roimhe sin, & bhí salachar mór ar na casanaibh, &</span>
<lb n="72"/><span>bhí na slodáin lán d'uisge.  Tháinig mac Éamoinn Óig</span>
<lb n="73"/><span>linn .i. buachaill óg gasta & lóchrann lasta in a láimh</span>
<lb n="74"/><span>aige.  'A b' sin ní shaoilim go dtiocfainn féin slán</span>
<lb n="75"/><span>go dtí' n bealach mór.  Tá Diarmuid 'na bhuachaill óg</span>
<lb n="76"/><span>stráiceamhail & léim sé tar na díogaibh & tar na</span>
<lb n="77"/><span>claidhthibh, acht b'éigin damh-sa siubhal go socair.  Tháinig</span>
<lb n="78"/><span>mé anuas ar mo mhuin cúpla feacht fosda, acht char</span>
<lb n="79"/><span>marbhadh mé mar tá mé ann seo go fóill, buidheachas</span>
<lb n="80"/><span>le Dia.</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>Cú Uladh.</span>
<lb n="83"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
