Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear</title><author><name type="main">Conán Maol</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1901_07_20_289</note>
                         <note type="L">289</note>
                         <note type="B">1901</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1901_07_20_289</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Conán Maol</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1901</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tar Lear</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Is maith an dorn airgid atá an tSín d'á thabhairt do</span>
<lb n="6"/><span>Chumhachtaibh na hEórpa acht leigeann di.  Trí fichid</span>
<lb n="7"/><span>milliún is eadh é, acht tá cáirde fiche bliadhain aici le</span>
<lb n="8"/><span>n-a dhíol.  B'fhéidir go mbiadh an tSín i gceann leath</span>
<lb n="9"/><span>na haimsire i dtreo do rádh leo, tá mo dhóithin díolta</span>
<lb n="10"/><span>agam anois, mar ní fios cad do thuitfidh amach i gceann</span>
<lb n="11"/><span>fiche bliadhan.</span></p>
<lb n="12"/>
<lb n="13"/><p><span>Tá prionnsa ó'n Sín ag teacht le teachtaireacht chum</span>
<lb n="14"/><span>Ímpire na Gearmáine agus ceapaim go mbeidh sé ag</span>
<lb n="15"/><span>iarraidh na cáine úd do laghdúghadh, agus ná beidh a chuaird</span>
<lb n="16"/><span>i n-aisdear, mar is áil leis an Ímpire sin a theasbáint</span>
<lb n="17"/><span>do chách gur fear deagh-mhéinneach é.  Beidh sé d'á chur</span>
<lb n="18"/><span>i n-iúl do'n tSíneach úd gurab é féin an fear is</span>
<lb n="19"/><span>cúmhachtaighe ar Roinn na hEórpa, agus go bhfuil sé 'na</span>
<lb n="20"/><span>chumas a rádh le tíorthaibh eile “ná bídhidh ró-chruaidh ar</span>
<lb n="21"/><span>an tSín seo,” agus go ndéanfaidh na tíortha soin rud air.</span>
<lb n="22"/><span>Is gearr ó shoin ó bhí Seaghan Buidhe sin go mór-chúiseach</span>
<lb n="23"/><span>agus go buannamhail, agus is chuigesean do thiocfadh an tSíneach</span>
<lb n="24"/><span>le haghaidh fóirthín d'fhághail ó Chúmhachtaibh cíocracha na</span>
<lb n="25"/><span>hEórpa.  Acht an té bhíonn síos buailtear cos air, tá</span>
<lb n="26"/><span>Seaghán bocht 'na thruagh-mhuire ós cómhair an tsaoghail</span>
<lb n="27"/><span>agus dream beag fear tuatha d'á phléasgadh ó Bhaile na</span>
<lb n="28"/><span>Rinne go Pretoria, le dhá bhliadhain.  Buhú, adeir</span>
<lb n="29"/><span>Citsiner, do bhuail Bóta sin go hobann ag Houtcop</span>
<lb n="30"/><span>an Aoine seo ghabh tharainn agus thóg sé leis gunna mor</span>
<lb n="31"/><span>uainn.  Sean-ghunna do b'eadh é, adeir Citsiner, agus</span>
<lb n="32"/><span>abarthar an méid sin i gcás ná biadh mí-mheisneach ar</span>
<lb n="33"/><span>amadánaibh ag baile.  Ar ndóich sean-ghunna do b'eadh</span>
<lb n="34"/><span>é chum geite do bhaint as priachábaibh.  Is cóir agus is</span>
<lb n="35"/><span>ceart na hamadáin ag baile do mhealladh.  Theasduigh</span>
<lb n="36"/><span>an cogadh uatha agus táid siad ag díol as anois.</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Bhí na Bóraigh sin an-ghnóthach ar feadh na seachtmhaine.</span>
<lb n="39"/><span>Is mór an náire dhóibh bheith chómh ceanndána sin.  Bhuail</span>
<lb n="40"/><span>dream aca le sgata d'ár saighdiúiríbh do bhí ag tionn-</span>
<lb n="41"/><span>lacan carbaid gaile ar an mbóthar iarrainn agus do ghnídh</span>
<lb n="42"/><span>na Bóraigh sin riléitheacha dhíobh.  Beart fheill do b'eadh</span>
<lb n="43"/><span>í, adeir na páipéir, seachas gur thángadar i gan fhios</span>
<lb n="44"/><span>ortha.  Ba chóir do na Bóraigh a rádh.  “Chúgaibh! támuid</span>
<lb n="45"/><span>ag teacht.”  Tá an geimhreadh annsúd aca agus síon is</span>
<lb n="46"/><span>sioc.  Nach ait an liathróid an domhan so, bíonn na</span>
<lb n="47"/><span>daoine dh'á leathadh leis an bhfuacht ar cheann de agus</span>
<lb n="48"/><span>anaithe ar a thuilleadh aca leis an dteas ar thaobh eile</span>
<lb n="49"/><span>dhe.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>D'á mhéid an brothall do bhí i nAmericá an lá eile is</span>
<lb n="52"/><span>beag ná'r cailleadh fear ann leis an bhfuacht.  Tá</span>
<lb n="53"/><span>seómra lic-oighre aige fá na thigh-ósda, mar a bhfuil</span>
<lb n="54"/><span>feóil ar crochadh, i gcás ná tiocfadh an chruimh innte</span>
<lb n="55"/><span>leis an dteas.  Thug sé turus síos chum na feóla agus</span>
<lb n="56"/><span>d'iadhaidh sé an dorus air féin gan coinne leis.  Bhí an</span>
<lb n="57"/><span>barra-liobar air nuair do fuarthas é, agus ba gheárr go</span>
<lb n="58"/><span>mbiadh sé 'na stalca reóite.</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Conán Maol</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
