Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Ag Baile</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1901_06_15_216</note>
                         <note type="L">216</note>
                         <note type="B">1901</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1901_06_15_216</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Ag Baile</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1901</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Áth-Cliath, Meitheamh 15, 1901</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Ag Baile</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Ní féidir a innsint go ró-mhinic do Ghaedhealaibh idir </span>
<lb n="8"/><span>tuath agus cléir gur orra féin amháin théidheann teanga ar</span>
<lb n="9"/><span>sinsear do choimeád beó agus do chur i ngnáth-usáid arís</span>
<lb n="10"/><span>ó cheann ceann an Oileáin seo.  “O”, adeir duine,</span>
<lb n="11"/><span>“is cuma liom-sa.  Labhraim Gaedhilg nuair labharthar</span>
<lb n="12"/><span>Geadhilg liom, acht ní bhéinn-se im' chur féin amudha ag</span>
<lb n="13"/><span>labhairt Gaedhilge le gach éan-duine chasfar orm.  Cá</span>
<lb n="14"/><span>bhfios dam an mbéadh Gaedhilg aige.”</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>“Nach cuma dhuit-se sin,” adeirimíd-ne, “má tá</span>
<lb n="17"/><span>Gaedhilg aige tiubharaidh sé freagradh dhuit san</span>
<lb n="18"/><span>teangaidh sin; muna bhfuil is air-sean agus ní hort-sa</span>
<lb n="19"/><span>ba chóir an náire agus an ceann-faoi bheith.”  “Seadh,”</span>
<lb n="20"/><span>adéarfadh duine eile, “nár dheas an radharc é mise agus</span>
<lb n="21"/><span>Mícheál annso ag labhairt Gaedhilg, agus gasra fear taobh</span>
<lb n="22"/><span>linn ag spreagadh Béarla agus ag magadh fúinne ar lán</span>
<lb n="23"/><span>a ndíchill.”</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>“Ní'l ionnat acht spreasán,” adeirimíd, “má's</span>
<lb n="26"/><span>amhlaidh thagann mí-mheisneach ort roimh sgata dailtíní</span>
<lb n="27"/><span>gan áird; b'fhurus duit féin agus do Mhicheál focal breágh</span>
<lb n="28"/><span>grinn nó dhó rádh n-a dtaobh-san, agus b'fhéidir tar éis</span>
<lb n="29"/><span>tamaill, agus cnead nó dhó do chur díobh, go bhfuighdís</span>
<lb n="30"/><span>leabhar agus go dtosnó'dís ar Ghaedhilg d'fhoghluim.  Is</span>
<lb n="31"/><span>minic do chonncamar féin soin.”</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Easbha mheisnigh chroidhe is eadh is mó ghoilleann ar</span>
<lb n="34"/><span>mhuinntir na Gaedhilge.  Tá aithne mhaith againn ar</span>
<lb n="35"/><span>dhuine go bhfuil togha Ghaedhilge aige.  Bíonn sé i</span>
<lb n="36"/><span>gcomhnuidhe láithreach ag a chraoibh féin de'n Chonnradh.</span>
<lb n="37"/><span>Labhrann sé go hárd-ghlórach i mBéarla agus i nGaedhilg,</span>
<lb n="38"/><span>ag moladh “teangadh Phádraig, agus Chuilm Cille” agus na</span>
<lb n="39"/><span>céadta rudaí eile mar sin.  Is dóigh le gach éinne san</span>
<lb n="40"/><span>áit gur fear mór Gaedhilge é.</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>Leanaimís an fear céadna abhaile agus cad do-chífeam?</span>
<lb n="43"/><span>Ní fheiceam puinn, ná ní chloisfeam puinn acht Béarla</span>
<lb n="44"/><span>agus ní héan-Bhéarla foghanta é acht chomh beag.  Thuig-</span>
<lb n="45"/><span>feadh urmhór de mhuinntir an tighe an Ghaedhilg go maith,</span>
<lb n="46"/><span>acht fiú an fhocail di ní labharthar ann.  Ní'l de misneach</span>
<lb n="47"/><span>ag fear an tighe agus tosnughadh ar a labhairt de ghnáth,</span>
<lb n="48"/><span>fiú amháin ar feadh seachtmhaine.  'N-a dhiaidh sin ní</span>
<lb n="49"/><span>bhéadh éan-bhaoghal ná go leanfaoi ar a labhairt.  Is ait</span>
<lb n="50"/><span>an dream sinne, muinntir na hÉireann.  Dá mbeimís</span>
<lb n="51"/><span>i lár catha, nár bh'éachtach ar ngníomhartha.  Bhéadh an</span>
<lb n="52"/><span>doman mór ag trácht ar ar gcalmacht.  Acht nuair ná</span>
<lb n="53"/><span>hiarrtar orainn acht ar dteanga féin do labhairt le</span>
<lb n="54"/><span>chéile, tagann náire agus meathtacht croidhe orainn agus ní</span>
<lb n="55"/><span>dhéanaimíd pioc.  Nach ceanamhail atáimíd ar theangaidh</span>
<lb n="56"/><span>an Allmhuraigh?  Ba dhóigh le duine orainn ná dear-</span>
<lb n="57"/><span>naidh an tAllmhurach soin éin-nídh riamh acht maith dhúinn.</span>
<lb n="58"/><span>I n-ainm Dé muna bhfuilmíd dáríribh san obair seo,</span>
<lb n="59"/><span>caithimís uainn í.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ag Baile

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Ag Baile

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
