Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear</title><author><name type="main">Conán Maol</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1900_09_29_449</note>
                         <note type="L">449</note>
                         <note type="B">1900</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1900_09_29_449</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Conán Maol</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1900</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tar Lear</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Is gnóthach do bheidh na Tóirigh agus na Liberals i Sasana</span>
<lb n="6"/><span>go ceann trí seachtmhaine seo chúgainn ag iarraidh</span>
<lb n="7"/><span>teacht laistigh d'á chéile ins an Togha atá le teacht.</span>
<lb n="8"/><span>Dar liom féin is dearbhráthair do Tadhg Dómhnaill, agus</span>
<lb n="9"/><span>cómhraicídís leo.  Do shílidh na Tóirigh go mbiadh cogadh</span>
<lb n="10"/><span>na mBórach críochnuighthe sul a dtiocfadh aimsir thogha</span>
<lb n="11"/><span>na bhFeisirí, agus nuair nách bhfuil, measaid siad áiteamh</span>
<lb n="12"/><span>ar an saoghal nách fiú trácht ar mar chogadh anois toisg</span>
<lb n="13"/><span>go bhfuil na Bóraigh sgaipthe.  Má's mar sin é ba chóir</span>
<lb n="14"/><span>go mbiadh na saighdiúirí ag teacht abhaile, acht i nionad</span>
<lb n="15"/><span>sain táthar ag seóladh saighdiúirí amach chum na Trans-</span>
<lb n="16"/><span>bhaala gach aon lá.  Cad tá uatha ann?  Is maith atá</span>
<lb n="17"/><span>fhios ag Seaghan nách bhfuil deireadh leis an gcogadh, gidh</span>
<lb n="18"/><span>go measann sé, mar mhaithe leis féin, áiteamh ar chách</span>
<lb n="19"/><span>go bhfuil na Bóraigh buailte.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Marbhuigheadh De Bhet dhá uair ar feadh na seachtmhaine</span>
<lb n="22"/><span>seo ghabh thart, agus bhí Laoiseach Bota chómh breóite, briste</span>
<lb n="23"/><span>sin gur bhuail sé isteach go cábán Roberts agus gur iarr</span>
<lb n="24"/><span>sé coimirc ar an bhfear mbeag sain.  Thuit Delaré</span>
<lb n="25"/><span>leis, agus bhí páipéir Lúnduin ag gol 'na dhiaidh, mar</span>
<lb n="26"/><span>dubhradar gur b'iongantach an fear cómhraic é, toisg</span>
<lb n="27"/><span>go raibh sé maith i ndóthain do na Sasanaigh.  Mar sin</span>
<lb n="28"/><span>féin deir Rundle go raibh De Bhet ag cómhrac leis</span>
<lb n="29"/><span>féin i ndeireadh na seachtmhaine.  Rith Rundle uaidh,</span>
<lb n="30"/><span>b'fhéidir go bhfuil eagla púcaí air, acht fuair sé piléar</span>
<lb n="31"/><span>'sa chromán sul ar theich sé.  D'éirigh Delaré as an</span>
<lb n="32"/><span>uaigh leis agus do chroth sé an t-anam as dream do bhí ag</span>
<lb n="33"/><span>tabhairt fhaire do'n bhóthar iarainn lastoir de Phre-</span>
<lb n="34"/><span>toria, agus tá Bota ag Coomatipoort ag feitheamh le</span>
<lb n="35"/><span>Roberts.</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>Is ait an sgéal é, tá na Bóraigh sin ar tí géilleadh</span>
<lb n="38"/><span>le leath-bhliadhain acht tá ceann-dánacht éigin ag gabháil</span>
<lb n="39"/><span>dóibh.  Deir na páipéir nách bhfuil an meas ceart aca</span>
<lb n="40"/><span>ar Sheaghan, 'ná an urraim chóir aca de Roberts agus nách</span>
<lb n="41"/><span>fuláir go múinfear béasa dhóibh.  Dá réir tá na</span>
<lb n="42"/><span>tighthe 'gá losgadh mar do ghnídheadh Murchadh an Tóite-</span>
<lb n="43"/><span>áin, agus táthar ag goid na mbó agus na gcapall.  Ambás</span>
<lb n="44"/><span>buaidhfidh an t-ocras ortha fá dheireadh siúd agus nách</span>
<lb n="45"/><span>bhfuil sé i gcumas trí chéad míle Sasanach iad do</span>
<lb n="46"/><span>thachtadh.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>Do tháinig an t-obadh nó an cosg oibre úd ins na</span>
<lb n="49"/><span>mianaigh guail i nAmerica agus tá dhá chéad míle mianachóir</span>
<lb n="50"/><span>díomhaoin le n-a dtoil féin.  Deir na máighistrí ná</span>
<lb n="51"/><span>tabharfaidh siad aon bhreis ar an dtuarasdal do na</span>
<lb n="52"/><span>fearaibh, agus beidh droch-obair eatortha 'na thaobh.  Tá</span>
<lb n="53"/><span>muilinn agus mórán oibreacha eile ag bráth ar ghual,</span>
<lb n="54"/><span>agus má leanann an diospóireacht so i bhfad beidh</span>
<lb n="55"/><span>gábhatar ar an iomad daoine.  Ní fhuil baint agam le</span>
<lb n="56"/><span>gnó mo chómharsan adeir duine, is cuma liom cad do</span>
<lb n="57"/><span>dhéanfaidh sé.  Ná bac a ghnó acht bíodh báidh agat leis,</span>
<lb n="58"/><span>mar oireamuid d'á chéile; teasduigheann an gabha, an</span>
<lb n="59"/><span>gréasuidhe, an táilliúr, an t-iasgaire uainn, agus teas-</span>
<lb n="60"/><span>duighmíd uatha sain.  Is aon chomhluadar amháin muintir</span>
<lb n="61"/><span>an tsaoghail, siúd agus go bhfuil cuid aca fionn, cuid aca</span>
<lb n="62"/><span>dorcha agus a thuilleadh buidhe.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Dála na bhfear mbuidhe ins an tSín, táthar ag cur is</span>
<lb n="65"/><span>ag cúiteamh ar tí buannacht b'fhághail ortha, acht is</span>
<lb n="66"/><span>chosmhail le cearrbhaigh timcheall búird na Cumhachtaí</span>
<lb n="67"/><span>seo.  Do b'ail le gach ceann aca fhios a bheith aige</span>
<lb n="68"/><span>cad tá i láimh na coda eile.  Ceapaim go bhfuil an</span>
<lb n="69"/><span>mádh maith i láimh na Rúise agus go sguabfaidh sí an chuid</span>
<lb n="70"/><span>eile ar ball.  Tá an Fhrainc agus an Ghearmáin ag féachaint</span>
<lb n="71"/><span>uirthi agus deir Seaghan go bhfuil cogarnaich éigin idir an</span>
<lb n="72"/><span>dtriúr nách tuigeann sé.  An bhfuil agat? adeir an</span>
<lb n="73"/><span>Fhrainc.  Tá, adeir Rúise.  Cogar i leith chúgam, a</span>
<lb n="74"/><span>Mhic Fhionnlaoigh, tá droch-fhuadar éigin fútha so, adeir</span>
<lb n="75"/><span>Seaghan, bíodh do shúil i náirde agat agus cábhruigh liomsa</span>
<lb n="76"/><span>má cuirthear orm.  Ar m'anam ná leomhfainn é, adeir</span>
<lb n="77"/><span>MacFhionnlaoigh, tá Éireannaigh agus Gearmánaigh Americá</span>
<lb n="78"/><span>ag cur na súl thríom, agus tá Togha na Samhna ag teacht agus</span>
<lb n="79"/><span>an Brianach ag cur orm go dian.  Sin mar atá aca</span>
<lb n="80"/><span>indiu, agus níor chromadar ar imirt fós.  Beidh fear an-</span>
<lb n="81"/><span>ghlic 'na gcoinnibh, Síneach darab ainm Lí Hung Chang.</span>
<lb n="82"/><span>Tá sé chómh sleamhain sin d'á mb'áil leat greim</span>
<lb n="83"/><span>d'fhághail ar earball air ná'r mhór duit dorn gainimhe</span>
<lb n="84"/><span>bheith id' láimh agat, nó shleamhnóchadh an easgcu úd</span>
<lb n="85"/><span>uait.  Ní misde dhó a ghliocas mar is malluighthe</span>
<lb n="86"/><span>míonáireach an dream atá ar tí a thíre.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>Conán Maol</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
