Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Stáir-chunntas Dhún-Garbhán.</title><author><persName>Ua Míodhacháin, Liam</persName></author><editor><name type="main">Ó Donnchadha, Tadhg</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG18-11586</note>
		 <note type="L">326</note>
		 <note type="B">1908</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Iúl, 1908</date><idno>IG18-11586</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">18</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ua Míodhacháin, Liam</author><title>Stáir-chunntas Dhún-Garbhán.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Stáir-chunntas Dhún-Garbhán.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Iúl, 1908</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>Stáir-chunntas Dhún-Garbhán.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>LIAM UA MÍODHACHÁIN</span>
<lb n="3"/><span>do scríobh.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>I mbliadhain a sé cheud trí bliadhna 's fiche d'aois ár </span>
<lb n="6"/><span>Slánuightheóra do thóg Manaigh de Órd Naomh San Tabhaistín </span>
<lb n="7"/><span>mainistir ar chliathán an chnuic taobh leis an áit 'n a bhfuil Cathair </span>
<lb n="8"/><span>mhór Chorcaighe suighte anois. </span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>Budh é Naomh Fionn Bárr do bhí mar Uachtarán ortha.  Do </span>
<lb n="11"/><span>cheap an naomh oirdheirc seo go mba thairbheach riachdanach an rud </span>
<lb n="12"/><span>é do'n gCreideamh gCatoilicigh dá mbéadh mainistreacha de'n </span>
<lb n="13"/><span>tsórt so tógtha thall 's abhus ar fuaid na tíre, ionnus go </span>
<lb n="14"/><span>mbeidís na Manaigh i gcomhgar na ndaoine chun iad do stiúr-</span>
<lb n="15"/><span>ughadh agus do choimeád ar stad na ngrás agus ar shlighe </span>
<lb n="16"/><span>na fírinne.  Chuige sin do sheól sé deisgiobail ar fuaid na tíre </span>
<lb n="17"/><span>ag lorg ionada oireamhnacha chun a dheagh-shmuaintibh do chur </span>
<lb n="18"/><span>i bhfeidhim, agus chun toradh na smuainte sin do leathnughadh agus </span>
<lb n="19"/><span>do bhuanughadh imeasg na ndaoine.  Budh é toil Dé gur bhuail </span>
<lb n="20"/><span>duine dhíobh so darab ainm Naomh Garbhán an áit seo. </span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Do thóg sé mainistir ann 's do bhaisteadh uirthe Mainistir </span>
<lb n="23"/><span>Naomh Muire, agus as san do fhás baile mór Dhann-Garbhán atá. </span>
<lb n="24"/><span>Níl cúntas ró-chruinn againn ar an bhliadhain do thógadh í, acht is </span>
<lb n="25"/><span>cinnte gur chuireadh ar bun í roimh meadhon na seachtmhadh </span>
<lb n="26"/><span>h-aoise.  Níltear deimhneach acht an oiread cá raibh sí suighte. </span>
<lb n="27"/><span>Bhí amhras láidir ag úghdaraibh léigheanta go raibh láithreach </span>
<lb n="28"/><span>na mainistreach so le feicsint fós ins an tsean-roilig atá </span>
<lb n="29"/><span>anois.  Ní raibh de chomhartha ar sin aca, ámhthach, acht tuairim do </span>
<lb n="30"/><span>bhainnt as sean-phinniúir 'tá 'n a seasamh fós 's an roilig sin. </span>
<lb n="31"/><span>Pinniúir is eadh í seo 'tá 'n a seasamh go buacach beannach, gan </span>
<lb n="32"/><span>taca gan gárda chun í do neartughadh 'ná do chosaint i n-aghaidh </span>
<lb n="33"/><span>na gaoithibh cruadha 'tá 'ghá troid leis na ciantaibh.  Pé cor </span>
<lb n="34"/><span>a bhain di nó pé adhbhar a bhí léithe do chuirfeadh an deallradh </span>
<lb n="35"/><span>snoighte neamhchumonta atá uirthe i n-umhail do dhuine gur fada </span></p>
</div>
<pb n="327"/>
<div><lb n="36"/><p><span>siar 's na meadhon aoisibh do cuireadh ar a bonn í.  Aoinne do </span>
<lb n="37"/><span>bhuaileadh isteach geata na roilige seo budh dheacair do filleadh </span>
<lb n="38"/><span>gan glinniughadh ar an sean-fhalla so.  Falla mór téagartha </span>
<lb n="39"/><span>'s eadh é.  'Tá sé suas le deich dtroighthe 's fiche ar aoirde, os </span>
<lb n="40"/><span>cionn sé troighthe deug 's fiche ar fhaid, agus thimcheall trí </span>
<lb n="41"/><span>troighthe ar leathad ag an a bhun. </span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>Do réir mar do éirigheann sé anáirde leathnuigheann sé </span>
<lb n="44"/><span>beagán go mbuaileann sé port-falla i bhfoigseacht cúig nó sé </span>
<lb n="45"/><span>troighthe do'n a bhárr.  'Tá cúig cinn de fhuinneóga beaga </span>
<lb n="46"/><span>cruinne air 'tá suighte i bhfoigseacht ocht nó naoi dtroighthe </span>
<lb n="47"/><span>dhá chéile.  Ní'lid na fuinneóga so acht deich n-órlach ar leathad </span>
<lb n="48"/><span>ar an taobh amuigh, acht 'táid ag fairsingiughadh do réir mar a </span>
<lb n="49"/><span>theidhid tríd an bhfalla sa tslighe go bhfuilid os cionn slat sa </span>
<lb n="50"/><span>gcroislíne ar an taobh istigh.  Díreach glan ar a aghaidh seo </span>
<lb n="51"/><span>amach, thimcheall cheithre rámhan deug soir uaidh 'tá pinniúir </span>
<lb n="52"/><span>an teampuill Gallda 'n a sheasamh anois.  'Tá sé ráidhte gur </span>
<lb n="53"/><span>thógadh an teampall so thimcheall dhá cheud bliadhain ó shoin </span>
<lb n="54"/><span>ar ionad teampall Chatoilicigh a bhí ann dtí gur dheineadh </span>
<lb n="55"/><span>pléasgadh 's raobhadh air i n-aimsir Chromuell. </span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Is deallrach nach raibh an teampall so maiseamhail 'ná fair-</span>
<lb n="58"/><span>sing a ndóthain do threibh Shasanna a bhí ag brughadh isteach ar an </span>
<lb n="59"/><span>mbaile 'na a dhiaidh san, mar do leagadh roinnt mhaith dhe agus do </span>
<lb n="60"/><span>dheineadh é d'aththógaint arís sa mbliadhain 1827.  'Tá an falla </span>
<lb n="61"/><span>theas de'n theampall so i bhfad níos tiúbha agus an cheárduigheacht </span>
<lb n="62"/><span>air níos ársaidh 'ná na fallaidhe eile, agus dá leanfaidhe air siar </span>
<lb n="63"/><span>díreach d'oirfeadh sé go comhthrom ceart do chúinne theas na </span>
<lb n="64"/><span>sean-phinniúrach. </span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Is follus dá réir sin go raibh árus fada fairsing ann i </span>
<lb n="67"/><span>n-allód, agus is truaigh go bhfuiltear aineólach ar a bhunadhas </span>
<lb n="68"/><span>agus ar a chrích, óir mar adubhras cheana, ní'l acht amhras againn </span>
<lb n="69"/><span>gurab é seo láithreach na mainistreach. </span></p>
<lb n="70"/>
<lb n="71"/><p><span>Do laigheadaigh ár meas ar an dtuairim sin féin thimcheall </span>
<lb n="72"/><span>dosaoin bliadhantaibh ó shoin.  'Sa mbliadhain 1892 thárla go raibh </span>
<lb n="73"/><span>saoir ag obair ar shean-fhothrach ag bun an lána ar thaobh do láimh</span>
<lb n="74"/><span>deise ag gabhail síos dtí Barcur na Síoth-mhaor anois.  Ag </span>
<lb n="75"/><span>leagaint an mhoirtéil do's na fallaidhe dhóibh d'fhoillsigheadar </span>
<lb n="76"/><span>ionad doruis agus fuinneóga a bhí foillighthe ó'n saoghal le </span>
<lb n="77"/><span>tréimhse fhada roimhe sin.  Budh léir le feicsint d'réir a gcruth </span></p>
</div>
<pb n="328"/>
<div><lb n="78"/><p><span>'s a gcumadh gur bhaineadar le ceallaibh cian-aosta.  Do </span>
<lb n="79"/><span>chuireadh fios ar an toghadh sgoláire Gaodhalach san, Mícheál Ua </span>
<lb n="80"/><span>Béara agus roinnt daoine eile tuairimeamhla.  Do dheineadar </span>
<lb n="81"/><span>san lán-scrúdughadh ar fuaid baill.  Tar éis dóibh gach nidh </span>
<lb n="82"/><span>do ghlinniúghadh go géar-chúiseach budh é a mbaramhla san gur </span>
<lb n="83"/><span>dóichíde gurab i dteannta na háite seo do bhí an mainistir 'ná </span>
<lb n="84"/><span>san sean-roilig roimh-ráidhte, agus go raibh gach aon deallradh, </span>
<lb n="85"/><span>marab í seo an chill d' ghaibh léithe, gur ceann í do thógadh ar </span>
<lb n="86"/><span>ionad na sean-chille, mar ar an gcéad adhbhar bhí fallaidhe </span>
<lb n="87"/><span>na cille seo níos aosta 'ná aon fhalla eile ar fuaid an bhaile, </span>
<lb n="88"/><span>agus ar an dara hadhbhar bhí sé ráidhte gur ag cúinne Shráid an </span>
<lb n="89"/><span>Teampuill do bhí sí. </span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>Mar dheimhniughadh ar sin do cheistigheadar beirt shean-</span>
<lb n="92"/><span>Ghaedhilgeóirí do rugadh 's do thógadh comhgarach do'n áit, agus </span>
<lb n="93"/><span>dubhradar san gur chualadar féin Lána an Teampuill a bheith </span>
<lb n="94"/><span>mar ainm ar an lána so, agus gur Lána an Chaisleáin a bhí mar </span>
<lb n="95"/><span>ainm ar Shráid an Teampuill atá sul ar righneadh ath-bhaiste air. </span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p><span>Ní móide dá réir sin gur gádh dhúinn aon neimh-chinnteacht 'ná </span>
<lb n="98"/><span>mearbhthal a bheith orainn feasda i dtaobh ionad na sean-</span>
<lb n="99"/><span>mhainistreach, gurab i dteannta na háite seo do chuir Naomh </span>
<lb n="100"/><span>Garbhán faoi chun ceó na Geintileachais nach raibh fós imthighthe, do </span>
<lb n="101"/><span>shéideadh chun siubhail, agus chun Gaedhil na háite seo do ghlanadh </span>
<lb n="102"/><span>'s do shaoradh ó shail an Phágántachd.  Ní'l a thuile cúntais againn </span>
<lb n="103"/><span>ar a thréithibh 'ná ar a dheagh-shaothar. </span></p>
<lb n="104"/>
<lb n="105"/><p><span>Tuiteann a Lá Féile ar an séamhadh lá fichead de Mhárta </span>
<lb n="106"/><span>agus is fo-dhuine i nDún-Garbhán a bhfuil fhios aige gur mhair a </span>
<lb n="107"/><span>leithéid ar an mbaile riamh. </span></p>
<lb n="108"/>
<lb n="109"/><p><span>Cillín bheag fhuinneamhail d' budh eadh í seo.  Ní raibh sí acht </span>
<lb n="110"/><span>thimcheall trí troighthe deug 's fiche ar fhaid agus thimcheall trí </span>
<lb n="111"/><span>troighthe 's fiche ar leathad. </span></p>
<lb n="112"/>
<lb n="113"/><p><span>Bhí fallaidhe na cille so os cionn cheithre troighthe ar leathad, </span>
<lb n="114"/><span>agus is maith acarach an eadáil iad indiú le haghaidh na h-oibre </span>
<lb n="115"/><span>tá geárrtha amach dóibh.  Cé gur fada ó shoin do sgar sí leis an </span>
<lb n="116"/><span>obair bheannuighthe d'órduigheadh di ar dtúis ní'l a tearma </span>
<lb n="117"/><span>tabhartha fós.  Do chuireadh ceann uirthe le deidheannaighe agus </span>
<lb n="118"/><span>'tá sí anois 'na a lacht-lann (creamery) i seilbh Sheóirse Ó Stóice. </span></p>
<lb n="119"/>
<lb n="120"/><p><span>Is suarach neamh-ghlórmhar an chrích é ar mhainistir a bhí chómh </span>
<lb n="121"/><span>clúdhamhail léithe uair dá saoghal.  Bíodh a mhilleán san againn </span></p>
</div>
<pb n="329"/>
<div><lb n="122"/><p><span>ar an Ochtmhadh Rí hAnnraoi.  Le linn do san eirghe i gcoinne </span>
<lb n="123"/><span>an Phápa, sa mbliadhain 1535, do cheap sé go mba thábhachtach an </span>
<lb n="124"/><span>rud é dá chreideamh nua deire do chur le réim na mainis-</span>
<lb n="125"/><span>treachaibh i nÉirinn.  Ar an adhbhar san d'órduigh sé iad do chur </span>
<lb n="126"/><span>fá chois gan mhoill agus seilbh do ghlacadh ortha le'n aghaidh féin.  </span>
<lb n="127"/><span>Budh ghairid a bhíodh ar a thí.  De bárr an fhurfhógradh so do </span>
<lb n="128"/><span>briseadh suas thimcheall cheithre chéadh díobh 'n a' bhliadhain amháin </span>
<lb n="129"/><span>agus do riaradh iad, agus pé maoin 's saidhbhreas do ghaibh leo ar </span>
<lb n="130"/><span>lorgairí an mhéirlig seo, agus b'éigin do 's na Manachaibh bhochta </span>
<lb n="131"/><span>a n-aghaidh do thabhairt ar na bóithribh.  Budh shin é cor na </span>
<lb n="132"/><span>mainistreach seo leis.  Do chuireadh deire le'n a réim 's na </span>
<lb n="133"/><span>laetheanta pianamhla so.  Sa mbliadhain 1550 do bhronnadh í </span>
<lb n="134"/><span>agus pé fearann do ghaibh léithe ar Shéamus Breathnach, fear a bhí </span>
<lb n="135"/><span>'na a Chonsápla ar an baile an uair sin, ar feadh tearma bliadhain </span>
<lb n="136"/><span>is fiche. </span></p>
<lb n="137"/>
<lb n="138"/><p><span>D'éis do san sgaramhaint léithe do bhronn an Bain-ríoghain </span>
<lb n="139"/><span>Sibéal í ar hAnnraoi Dáithbhil sa mbliadhain 1583 ar feadh </span>
<lb n="140"/><span>tearma deich mbliadhain 's fiche.  Mar sin di ó dhuine go </span>
<lb n="141"/><span>duine gur mhúchadh a ré i gcaitheamh na h-aimsire. </span></p>
<lb n="142"/>
<lb n="143"/><p><span>D'réir seanchus deirtear linn gur Áchadha-Garbhán príomh-</span>
<lb n="144"/><span>ainm an bhaile seo, agus gurab ó Naomh Garbhán d'ainmnigheadh é. </span>
<lb n="145"/><span>Pé adhbhar a bhí le'n a ath-bhaiste nó cá shoin d' dheineadh é is ceist </span>
<lb n="146"/><span>í nach fuiris do réidhteach.  Deirid a thuile ughdair linn nach </span>
<lb n="147"/><span>ó Naomh Garbhán do righneadh é do ainmniughadh acht ó thaoiseach </span>
<lb n="148"/><span>co-ainmneach do a thóg dún ar theóra an bhaile .i. an tulach mór </span>
<lb n="149"/><span>tá le feicsint fós ar an taobh thiar de'n mbaile dá ngoirthear </span>
<lb n="150"/><span>Gallows Hill air anois, agus gurab as san do ainmnigheadh an </span>
<lb n="151"/><span>baile.  Sé mo thuairim féin nach bhfuil aon bharántas leis seo </span>
<lb n="152"/><span>acht buile fá thuairim do thabhairt air.  Do réir mo bharamhla-</span>
<lb n="153"/><span>sa ní dún do bhí annso, acht leacht, do bhrigh gor Leacht Mór ainm </span>
<lb n="154"/><span>an bhaile bhig tá i bhfoigseacht páirce dho ar an taobh thoir theas de </span>
<lb n="155"/><span>agus is deallrach gurab ó'n tulach so do ghlacadh an ainm sin. </span>
<lb n="156"/><span>Soir budh thuaidh ó'n leacht so thimcheall ceáthramhadh mhíle slighe, </span>
<lb n="157"/><span>cliathánach le Tobar Naoimh Bríghde tá áit a nglaodhtar Fort </span>
<lb n="158"/><span>i mBeurla air.  Chomh fada le m' thuairim-se anois is deallraidhe </span>
<lb n="159"/><span>gurab san áit seo do bhí an dún 'ná san tulach roimh-ráidhte, óir is </span>
<lb n="160"/><span>Seandún do ghlaodhtar mar ainm ar an bhaile mor-dtimcheall air. </span>
<lb n="161"/><span>Gídheadh gur easurramach mí-fhearamhail an bheart uaim-se nó </span>
<lb n="162"/><span><pb n="330"/> </span>
<lb n="163"/><span>ó'm leithéid eile anois teisdeas stárthóirí clúdhamhla 'tá ag </span>
<lb n="164"/><span>tabhairt an fhéir leis na ciantaibh do dhí-measa 'ná do bhréig-</span>
<lb n="165"/><span>niughadh, budh olc an mhaise orainn leis gan toradh éigin do </span>
<lb n="166"/><span>thabhairt ar na nidhthibh 'tá 'n ár seilbh fós agus do tháinig anuas </span>
<lb n="167"/><span>chughainn ó'n ár sean agus ár sinsir.  Ní'lid úghdair 'ná sgríobh-</span>
<lb n="168"/><span>nóirí do-earráideach acht an oiread le cách.  'Tá sé dlisdeanach </span>
<lb n="169"/><span>do aoinne a smhuainte do nochtadh d'réir mar a cheaptar 'n a </span>
<lb n="170"/><span>aigne dho iad.  Ar an adhbhar san is deacair a mheas go bhfuil </span>
<lb n="171"/><span>iomlán na fírinne aca i dtaobh bunadhas an fhocail seo, agus ní </span>
<lb n="172"/><span>móide go bhfuil d'réir mar d'fhoillsóchadh annso anois.  Do </span>
<lb n="173"/><span>réir fhabhra an fhocail ag na sean-Ghaedhilgeóirí ní Dún-Garbhán </span>
<lb n="174"/><span>ainm dhílis an bhaile acht Dann-Garbhán, cé go luaidhtear Dún-</span>
<lb n="175"/><span>Gharbháin leis i nAnnála na Cheithre Maighistiríbh.  Gan amhras </span>
<lb n="176"/><span>deirid daoine óga agus daoine meadhon-aosta leis Dún-</span>
<lb n="177"/><span>Garbhán, acht ní cóir dúinn morán suime do chur annsan, óir </span>
<lb n="178"/><span>is inmheasta gurab amhlaidh do shleamhnuigh an fhuaim sin ortha </span>
<lb n="179"/><span>ó bheith ag úsáid an fhocail níos minicíghe i mBeurla, agus </span>
<lb n="180"/><span>dá chomhartha san is fíor-annamh do chloisfidhe an fhuaim sin ó </span>
<lb n="181"/><span>bheul Gaedhilgeóra 's na ceanntairibh Gaodhalacha. </span></p>
<lb n="182"/>
<lb n="183"/><p><span>Timcheall cúpla bliadhain ó shoin do bhí díospóireacht ar </span>
<lb n="184"/><span>siubhal san "IRISLEABHAR" idir Phádraig Mac Suibhne ó </span>
<lb n="185"/><span>Mhainistir Fhear-muighe agus Pádraig Ó Dálaigh Árd-Rúnaire </span>
<lb n="186"/><span>Chonnartha na Gaedhilge i dtaobh bunadhas an fhocail seó.  Do </span>
<lb n="187"/><span>mheas Mac Uí Dhálaigh gurab Domhn'-Garbhán an focal ceart </span>
<lb n="188"/><span>agus gurab ó'n gCill d'chur Naomh Garbhán ar bun do cheapadh </span>
<lb n="189"/><span>an focal, de bhrígh gurab ionann Cill agus Domhnach san tsean-</span>
<lb n="190"/><span>Gaedhilg, agus go raibh sé chomh deallrach le cách gur Domhnach-</span>
<lb n="191"/><span>Garbhán an focal sgríobhtha go h-iomlán. </span></p>
<lb n="192"/>
<lb n="193"/><p><span>Budh é baramhail an tSuibhnigh, dála na sean úghdair gur Dún </span>
<lb n="194"/><span>an focal ceart.  Anois da mba 'rab ionann brigh don dá </span>
<lb n="195"/><span>fhabhar san - Dann agus Dún cionnus nach n-airghtear Dann-na-</span>
<lb n="196"/><span>Mainistreach dá ghlaodhach riamh ar Dhún-na-Mainistreach, an </span>
<lb n="197"/><span>baile beag san tá ar a theorann?  Níor airigheas riamh ó bheul </span>
<lb n="198"/><span>Gaedhilgeóra é.  Uime sin is deacair a mheas go bhfuil sanasa </span>
<lb n="199"/><span>an fhocail seo ar ár dtoil fós againn.  Ar a shon san b'fhéidir </span>
<lb n="200"/><span>gur sean-fhabhar is eadh an dann-so do bhí ar an bhfocal dún, </span>
<lb n="201"/><span>agus gur leanadh de'n bhfabhar-san gan atharrughadh na truallughadh </span>
<lb n="202"/><span>tríd síos ó ghlún go glúin.  Sin é is dóichídhe 'm thuairim féin. </span>
<lb n="203"/><span><pb n="331"/> </span>
<lb n="204"/><span>Dá bhrigh sin má tá aon éifeacht 'm bharamhail 'n a taobh so ní </span>
<lb n="205"/><span>h-iongnadh liom nach gcloistear Dann-na-Mainistreach aon uair </span>
<lb n="206"/><span>ar an áit sin, óir mar a fhoillseóchad annso thíos do bfhada </span>
<lb n="207"/><span>an ré aimsire do bhí idir thógaint na dá áite. </span></p>
<lb n="208"/>
<lb n="209"/><p><span>San tsean-aimsir bhí an-leithead i bparóisde Dhún-Garbhán. </span>
<lb n="210"/><span>D'rioth sé ó'n bhfairge thoir, siar go dtí paróisde na Teampaill-</span>
<lb n="211"/><span>Ghile, agus ó pharóisde Áirde Móire agus Roinn Ó gCuanaigh </span>
<lb n="212"/><span>ó thuaidh dtí paróisde Cill Ghobnait, agus soir ó thuaidh go dtí </span>
<lb n="213"/><span>paróisde Chluain-fhiadh.  Tá an baile suighte ar bhruach an chuain </span>
<lb n="214"/><span>ar an taobh thoir de Lag na nDéise.  Tá fosgadh aige ós na </span>
<lb n="215"/><span>gaoithibh i dtuaidh ó Chruachán agus ós na gaoithibh aindeas ó Shliabh </span>
<lb n="216"/><span>go Roinn agus Dhrom Fhinghín.  Trí an cliathán thuaidh de'n mbaile </span>
<lb n="217"/><span>d'shnígheas an Abha Choileagáin go socair ciúin réidh chun ionad </span>
<lb n="218"/><span>a dheanamh dí féin san fhairge mhór bhorb.  Budh dheacair ionad </span>
<lb n="219"/><span>baile ní budh oireamhnaighe do fhagháil agus tá a shliocht air ní'l </span>
<lb n="220"/><span>baile eile ar thalamh na h-Éireann 'tá leagtha amach chomh canta </span>
<lb n="221"/><span>córach leis. </span></p>
<lb n="222"/>
<lb n="223"/><p><span>(Ní críoch.)</span></p>
<lb n="224"/>
<lb n="225"/><p>
<lb n="226"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Stáir-chunntas Dhún-Garbhán.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Stáir-chunntas Dhún-Garbhán.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
