Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Clodhanna Nua.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Ó Donnchadha, Tadhg</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG17-11337</note>
		 <note type="L">367</note>
		 <note type="B">1907</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Iúl, 1907</date><idno>IG17-11337</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">17</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Clodhanna Nua.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Clodhanna Nua.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Iúl, 1907</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>CLÓDHANNA NUA.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Badh mhaith linn a chur i n-umhail do léightheóiribh an </span>
<lb n="3"/><span>pháipéir seo go bhfuil Imleabhar a Dó de SHEANMÓIRÍ </span>
<lb n="4"/><span>MHUIGHE NUADHAT ar fagháil anois.  Leath-choróin a </span>
<lb n="5"/><span>fhiacha.  Ó tháinig an chéad leabhar amach tá breis </span>
<lb n="6"/><span>suime á chur i seanmóintibh Gaedhilge, agus isé ár </span>
<lb n="7"/><span>dtuairim-na go dtiocfadh a lán eile tharbhe as an </span>
<lb n="8"/><span>darna cuid seo.  Féibh mar a dubhramair nuair a </span>
<lb n="9"/><span>tháinig an chéad leabhar amach, d'fhóbair gur cailleadh </span>
<lb n="10"/><span>ciúta na seanmóntacht sa Ghaedhilg.  Nhí'l baoghal air </span>
<lb n="11"/><span>feasta, ámh.  Go deimhin badh dheacair do dhuine a </span>
<lb n="12"/><span>mhalairt de thuairim a bheith aige agus na leabhair </span>
<lb n="13"/><span>seo á gcur amach; agus féach an saothrughadh atá á </span>
<lb n="14"/><span>dhéanamh ar an dteangain i Muigh Nuadhad.  Ní gábhadh </span>
<lb n="15"/><span>adhmad an leabhair seo a mholadh do sna daoinibh go </span>
<lb n="16"/><span>bhfuil an chéad leabhar scrúduighthe aca.  Ar aon nós </span>
<lb n="17"/><span>atáid.  Tá trí cinn déag de sheanmóintibh againn </span>
<lb n="18"/><span>annso, agus gabhaimíd-na orainn go bhfuighidh gach </span>
<lb n="19"/><span>duine ann seóda a thaithneóidh leis.  Tuillid mic </span>
<lb n="20"/><span>léighinn Chonnradh Chuilm Naomhtha an t-an-mholadh i </span>
<lb n="21"/><span>dtaobh a saothair, is tá súil againn go gcúiteófar </span>
<lb n="22"/><span>dá bhárr iad abhfus is san tsíoraidheacht.  Táid ag </span>
<lb n="23"/><span>geallamhaint Leabhar a Trí dhúinn i gcóir na bliadhna </span>
<lb n="24"/><span>so chughainn. </span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>-</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Leabhar eile atá ar n-a chur amach ag Connradh </span>
<lb n="29"/><span>Chuilm Naomhtha is ead EOGHAN RUADH UA NÉILL; </span>
<lb n="30"/><span>nó Ar Son Tíre agus Creidimh.  Sidé an tÚrchluithche </span>
<lb n="31"/><span>do léirigheadh i Muigh Nuadhad tá tamall ó shoin ann, </span>
<lb n="32"/><span>is gur tugadh an moladh go léir dó.  Tá sé ar na </span>
<lb n="33"/><span>húrchluithchibh is fearr dár frioth againn go dtí so, </span>
<lb n="34"/><span>agus, de réir mar airighimíd, chífar age Feis na </span>
<lb n="35"/><span>Mumhan arís é.  Is beag áit i nÉirinn ar an dtaobh </span>
<lb n="36"/><span>amuigh de Cholláiste Muighe Nuadhad gur bh'fhéidir é </span>
<lb n="37"/><span>léiriughadh toisc líonmhaireacht na foirne ann agus </span>
<lb n="38"/><span>liacht na radharca.  Ar dheilbh Shakespeare do cuir-</span>
<lb n="39"/><span>eadh é, acht tháinig sé as ar mhíneacht sheóidh.  Naoi </span>
<lb n="40"/><span>bpingne, glan, a fhiacha.  Is féidir é féin agus na </span>
<lb n="41"/><span>Seanmóirí d'fhagháil ó Mhuinntir Ghill i mBaile Átha </span>
<lb n="42"/><span>Cliath. </span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>-</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Ag cur fáilte roimh IMTHEACHTA AENIASA níor </span>
<lb n="47"/><span>chóir dúinn gan a ghradam a thréaslughadh don Urr. </span>
<lb n="48"/><span>Seóirse Cálder.  Is é seo a chéad iarracht, agus, </span>
<lb n="49"/><span>máiseadh féin, iarracht thréan is eadh é.  Tá scéal </span>
<lb n="50"/><span>Aeniasa ar fad againn annso, agus féadfar tuair-</span>
<lb n="51"/><span>im a thabhairt ar an saothar a bhí ag baint leis, nuair </span>
<lb n="52"/><span>adeirimíd go bhfuil dhá chéad leathanach ar fhaid fá'n </span>
<lb n="53"/><span>scéal is fá'n aistriughadh.  N-a theannta-san tá </span>
<lb n="54"/><span>Romhrádh ag gabháil leis is foclóirí i ndeireadh an </span>
<lb n="55"/><span>leabhair.  As Leabhar Bhaile an Mhóta do baineadh an </span>
<lb n="56"/><span>scéal so.  Badh mhaith linn, dá mbeadh slighe chuige </span></p>
</div>
<pb n="368"/>
<div><lb n="57"/><p><span>annso, beagán de chainnt líomhtha Sholaimh Uí Dhroma </span>
<lb n="58"/><span>do chur os comhair ár léightheóirí.  Comhairlighimíd </span>
<lb n="59"/><span>dóibh, ámh, an leabhar d'fhagháil agus míon-scrúdughadh </span>
<lb n="60"/><span>a dhéanamh air.  Ní'l an Ghaedhilg ró-sheannda ar fad. </span>
<lb n="61"/><span>Le beagán congnaimh ó'n aistriughadh féadfaidh éinne </span>
<lb n="62"/><span>go bhfuil Gaedhilg na haimsire seo aige é léigheamh. </span>
<lb n="63"/><span>B'fhéidir go neósadh duine éigin an scéal i nGaedhilg </span>
<lb n="64"/><span>sho-thuigseanna.  Isé seo an Sémhadh Imleabhar de </span>
<lb n="65"/><span>leabhraibh Chumann na dTéacs Gaedhilge, agus ní hé </span>
<lb n="66"/><span>an ceann is measa aca é.  Tabhairfidh sé daltaí nua </span>
<lb n="67"/><span>chucha.  Tá súil againn go mbeidh glaodhach maith ar </span>
<lb n="68"/><span>an leabhar so agus ná beadh leabharlainn i nÉirinn </span>
<lb n="69"/><span>dá éaghmuis. </span></p>
<lb n="70"/>
<lb n="71"/><p><span>-</span></p>
<lb n="72"/>
<lb n="73"/><p><span>Féadfam seódh d'fhoghluim fós ó mhuinntir na </span>
<lb n="74"/><span>hAlbann.  Is fada romhainn-na amach iad i n-a lán </span>
<lb n="75"/><span>neithe ag baint le cúrsaí na Gaedhilge.  B'fhéidir ná </span>
<lb n="76"/><span>fuil an oiread fothrom aca a déanamh is atá againn-</span>
<lb n="77"/><span>a, acht ní fhágann soin ná go mbeadh rud éigin fógh-</span>
<lb n="78"/><span>nnta á chur chun chinn aca.  Do cuireadh amach an lá </span>
<lb n="79"/><span>fé dheireadh an cúigmhadh imleabhar ar fhichid de </span>
<lb n="80"/><span>TRANSACTIONS OF THE GAELIC SOCIETY </span>
<lb n="81"/><span>OF INVERNESS, agus do b'fhiú dá lán againn an </span>
<lb n="82"/><span>leabhar so d'fhagháil agus é léigheamh go haireach.  Do </span>
<lb n="83"/><span>b'fhéidir dhúinn a fhoghluim as cionnus badh cheart chur </span>
<lb n="84"/><span>chun rudaí áirithe a dhéanamh — rudaí go bhfuil bárr </span>
<lb n="85"/><span>faillighe againn ionnta abhfus i nÉirinn.  Tá aiste </span>
<lb n="86"/><span>bhreagh san leabhar so ag cur síos ar "Sutherland </span>
<lb n="87"/><span>Gaelic," agus nach é an scrios is an scóladh é gan an </span>
<lb n="88"/><span>rud céadna á dhéanamh i leith canamhaintí na hÉir-</span>
<lb n="89"/><span>eann.  Nuair a bhíonn cruinn-eólus ag duine ar a </span>
<lb n="90"/><span>chanamhaint fhéin, sé céad rud eile is ceart dó a </span>
<lb n="91"/><span>dhéanamh ná eólus a chur ar chanamhaintíbh eile na </span>
<lb n="92"/><span>Gaedhilge.  Níor mhiste a dtuairisc d'fhagháil i n-áit </span>
<lb n="93"/><span>éigin seochas dul i dtaisteal na tíre ar a lorg.  Tá </span>
<lb n="94"/><span>ré na "scoláirí mbocht" imthighthe.  Tá beagán le </span>
<lb n="95"/><span>fagháil againn thall 's abhfus, acht ní fuláir an obair </span>
<lb n="96"/><span>a dhéanamh go hiomlán is go healadhnta.  Taithneóidh </span>
<lb n="97"/><span>an leabhar so go maith le muinntir na Gaedhilge.  Tá </span>
<lb n="98"/><span>dhá scéal bhreaghtha Gaedhilge ann, .i. "Turus Ruairidh </span>
<lb n="99"/><span>do'n Exhibition" agus "Sgeulacht Cois' O Céin" </span>
<lb n="100"/><span>nó Sgeulacht Coise Céin.  Is beag Gaedhilgeóir i </span>
<lb n="101"/><span>nÉirinn ná tuigfeadh an dá scéal so, agus do b'fhiú </span>
<lb n="102"/><span>d'éinne iad do léigheamh.  Tá súil againn go mbeidh </span>
<lb n="103"/><span>suim nach fálta dhen leabhar thaitneamach so á chur i </span>
<lb n="104"/><span>dtreó na hÉireann. </span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>-</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>Níor dhóigh leat ar Énrí Ó Mhuirgheasa gur bh'fhear </span>
<lb n="109"/><span>grinn é.  N-a dhiaidh-san, féach na tuilte grinn a </span>
<lb n="110"/><span>scéidheann sé uaidh!  Sidé againn uaidh an seachtmhadh </span>
<lb n="111"/><span>cuid de GHREANN NA GAEDHILGE.  Tá timcheall </span>
<lb n="112"/><span>fiche ceann de scéilíníbh beaga grinn san ndornlaigh </span>
<lb n="113"/><span>seo agus aiste agus déanamh na gceann eile air. </span>
<lb n="114"/><span>Ní'l greann na Gaedhiilge tráighte fós agus tá súil </span>
<lb n="115"/><span>againn gur fada go raghaidh tobar Énrí i ndísc.  Dá </span>
<lb n="116"/><span>dtéigheadh an t-ughdar ag fiosrughadh an Iarthair is </span>
<lb n="117"/><span>an Uachtair, gheobhadh sé suaicheantuis grinn ionnta. </span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>I n-uimhir na Márta den "Journal of the Royal </span>
<lb n="120"/><span>Society of Antiquaries of Ireland" tá aiste bhreagh i </span>
<lb n="121"/><span>gcló ó W. F. Butler, M.A., F.R.U.I., ar "The Lord-</span>
<lb n="122"/><span>ship of Mac Carthy Mór".  Éinne a chuireann suim i </span>
<lb n="123"/><span>seann-dálaibh na Mumhan badh cheart dó an aiste seo </span>
<lb n="124"/><span>a scrúdughadh. </span></p>
<lb n="125"/>
<lb n="126"/><p><span>-</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>Bíodh léightheóirí an IRISLEABHAIR ag féachaint </span>
<lb n="129"/><span>amach do "Mheascán Múscraighe", suim scéalta i </span>
<lb n="130"/><span>gcanamhain Deasmhuman.  Deir an Laoideach linn </span>
<lb n="131"/><span>gur gearr go mbeid siad ullamh. </span></p>
<lb n="132"/>
<lb n="133"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Clodhanna Nua.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Clodhanna Nua.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
