Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Nua-Litridheacht.</title><author><persName>Boswell, C. S.</persName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG14-10971</note>
		 <note type="L">735</note>
		 <note type="B">1905</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Feabhra, 1905</date><idno>IG14-10971</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">14</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Boswell, C. S.</author><title>Nua-Litridheacht.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Nua-Litridheacht.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Feabhra, 1905</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language><language ident="en">English</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>NUA-LITRIDHEACHT.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>--</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Seo dhá litir a tháinig ag triall orainn i dtaobh</span>
<lb n="5"/><span>cheisnimh Sheáin Uí Riain.  Badh bhreagh linn go léir</span>
<lb n="6"/><span>nídh nach iongnadh, ná beadh éin-nídh dhá scríobhadh san</span>
<lb n="7"/><span>nGaedhilg acht earradh go bhféadfaidhe litridheacht a</span>
<lb n="8"/><span>thabhairt uirthi.  Acht cíonn an saoghal ná fuil an</span>
<lb n="9"/><span>scéal amhlaidh, agus go gcaithfar a bheith sásta go</span>
<lb n="10"/><span>fóillín leis an earradh a gheibhtar.  Níor tógadh</span>
<lb n="11"/><span>an Róimh i n-éan-lá amháin ná i ndeich mbliadhna acht</span>
<lb n="12"/><span>chomh beag.</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Oireann scríbhneóirí dhúinn gan amhrus, scríbh-</span>
<lb n="15"/><span>neóirí go mbeidh blastacht n-a gcainnt agus taitheac</span>
<lb n="16"/><span>n-a smaointibh; acht sara mbeidh éinne n-a scríbh-</span>
<lb n="17"/><span>neóir fóghanta ní mór dó téarma a chaitheamh ag </span>
<lb n="18"/><span>foghluim na céirde.  Táthar ag foghluim na</span>
<lb n="19"/><span>céirde fé láthair thiar thuaidh agus theas</span>
<lb n="20"/><span>agus ná bíodh éin-mhearathal ar "Ghort an Phunainn"</span>
<lb n="21"/><span>n-a thaobh mar chífidh sé féin cuid den tsoláthar, rud</span>
<lb n="22"/><span>do chuirfidh áthas i n-ionad seirbhthín air agus rud ná</span>
<lb n="23"/><span>bainfidh de shláinte a mhná. </span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Ní féidir a bheith deimhnitheach fós pé aca an bhfuil</span>
<lb n="26"/><span>uain na n-aistriugadh tagaithe nó ná fuil.  Chun ais-</span>
<lb n="27"/><span>triughadh a dhéanamh n-a cheart níor mhór do dhuine</span>
<lb n="28"/><span>eolus maith a bheith aige ar an dá theangain, ar an</span>
<lb n="29"/><span>nGaedhilg go sonnrádhach agus ar an dteangain eile</span>
<lb n="30"/><span>chomh maith.  Dá mbeadh roinnt leabhar aistrighthe go</span>
<lb n="31"/><span>fóghanta againn, bheadh an bóthar réidh go leór; tá</span>
<lb n="32"/><span>soin ar iarraidh fós amhtach.  Badh maith linn tuairim</span>
<lb n="33"/><span>léightheóirí eile d'fhagháil.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>--</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>A Fhir Eagair,</span></p>
<lb n="38"/>
<lb n="39"/><p><span>'Sé mo thuairim go raibh rud beag den fhírinne ag </span>
<lb n="40"/><span>Seaghán Ua Riain nuair a fuair sé locht ar mhór-chuid</span>
<lb n="41"/><span>de na haistíbh Gaedhealacha atá 'gá gcur i gcló an</span>
<lb n="42"/><span>t-am atá i láthair ann.</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>Is fear pósta mise, agus sé an mí-ádh é nach bhfuil</span>
<lb n="45"/><span>sláinte mhaith ag mo mhnaoi.  Im shuidhe cois na teine</span>
<lb n="46"/><span>sa tráthnóna dhom tar éis obair an lae do bheith</span>
<lb n="47"/><span>críochnuighthe agam 's minic a thógaim im lámh leabhar</span>
<lb n="48"/><span>Gaedhealach nó páipéar Gaedhealach.  "Céard é sin</span>
<lb n="49"/><span>atá 'ghá léigheadh agat anois?" a déarfaidh sí liom.</span>
<lb n="50"/><span>"Sgéal Gaedhealach."  "An sgéal é a thráchtann ar</span>
<lb n="51"/><span>phúca nó ar lios nó ar shidheóig nó ar rud éigin den</span>
<lb n="52"/><span>tsórt sin a chuireann mór-sgannradh orm agus a</span>
<lb n="53"/><span>bhaineann codladh na hoidhche dhíom go minic!  Má's</span>
<lb n="54"/><span>eadh, leog díot é agus bailigh chugat rud éicint</span>
<lb n="55"/><span>eile?"  Tar éis clamhsán den tsórt sin ní bhíonn sé</span>
<lb n="56"/><span>de rogha agam acht an leabhar do chaitheamh uaim nó</span>
<lb n="57"/><span>rud níos measa ná sin b'fhéidir a léigheadh ós ísiol</span>
<lb n="58"/><span>dom féin.  An aon iongnadh é go nglacann mo bhean</span>
<lb n="59"/><span>seirbhthean do na leabhraibh Gaedhealacha agus do gach</span>
<lb n="60"/><span>uile rud a bhaineas leó?                            </span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>Acht tá sgéalta eile ann agus badh dhóigh le duine</span>
<lb n="63"/><span>ortha nach mbíonn ó lucht a sgriobhtha acht a theasbáint</span>
<lb n="64"/><span>don domhan mhór cad é an greim atá ag an dubháilce</span>
<lb n="65"/><span>agus ag gach uile chineál droch-chleasuidheachta ar</span>
<lb n="66"/><span>Ghaedhealaibh.  Inniseann a leitheid sin de sgéal</span>
<lb n="67"/><span>dúinn gur ghoid Micheál Domhnall mála prátaí ó n-a</span>
<lb n="68"/><span>athair le linn dó bheith ar an aonach gur chuir sé</span>
<lb n="69"/><span>clocha móra i n-íochtair an mhála agus gur dhíol sé le</span>
<lb n="70"/><span>fear an tábhairne iad idir chlocha agus prátaí mar</span>
<lb n="71"/><span>íocuidheacht ar an méid leanna d'ól sé roimh ré.</span>
<lb n="72"/><span>Nach deas an pictiúir é sin anois!  Agus nach mór an</span>
<lb n="73"/><span>fonn a bheadh ar dhuine go bhfuil meas aige ar a thír</span>
<lb n="74"/><span>dhuthchais, a thabhairt amach os comhair an tsaoghail!  Is</span>
<lb n="75"/><span>feasach dhom go mbíonn togha na cainte le fagháil ins na</span>
<lb n="76"/><span>sgéaltaibh so go minic acht chan nach bhféadfaidhe adhbhar</span>
<lb n="77"/><span>sgéalta eile a cheapadh go mbeadh fearamhlacht agus</span>
<lb n="78"/><span>árd-aigeantacht ionnta agus go mbeadh sé de thoradh</span>
<lb n="79"/><span>ortha a mhalairt de cháil do thabhairt ar Ghaedhealaibh</span>
<lb n="80"/><span>na hÉireann seachas cáil na gcleasuidhthe gcríoch-</span>
<lb n="81"/><span>nuighthe.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Tá súil agam go gcuirfear chuige seo i n-am, mar</span>
<lb n="84"/><span>dar liom, níl dá luaithe a deintear é ná gurab</span>
<lb n="85"/><span>amhlaidh is fearr é.</span></p>
<lb n="86"/>
<lb n="87"/><p><span>Mise, do chara,</span></p>
<lb n="88"/>
<lb n="89"/><p><span>GORT AN PHUNNAINN.</span>
<lb n="90"/><span>Sheffield.</span>
<lb n="91"/></p>
</div>
<pb n="736"/>
<div><lb n="92"/><p><span>Nach ádhbhal-mhóir, neamh-thrócaireach atuirseach í an</span>
<lb n="93"/><span>chuid gobaireachta atáim a chur ort!  Mar sin féin</span>
<lb n="94"/><span>tá súil agam go maithfidh tú dhom é, ar son tábhachta</span>
<lb n="95"/><span>an ceiste.  </span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p><span>Mise, do bhuan-chara,</span>
<lb n="98"/><span>C. S. BOSWELL.</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>Bronsgrove.</span></p>
<lb n="101"/>
<lb n="102"/><p><span>Tá Cumann na bPiobairí i mBaile Átha Cliath ag</span>
<lb n="103"/><span>obair go fóghanta chun ár gceóil duthchais a choimeád</span>
<lb n="104"/><span>fé réim.  Do thugamair soin fé ndeara ar an gcuirm</span>
<lb n="105"/><span>cheóil a bhí fé n-a gcúram san Rothunda an 17 lá den</span>
<lb n="106"/><span>mhí seo ghaibh thorainn.  Bhi an sean-nós go flúirseach</span>
<lb n="107"/><span>ann, agus sin rud ná fachtar go ró-mhinic le n-ar</span>
<lb n="108"/><span>linn-na.  Do thaithin linn go maith an triúr píobairí</span>
<lb n="109"/><span>ag comh-sheinnim.  Do bh'fhearr linn ar Scoruidheacht</span>
<lb n="110"/><span>nó ar Chéilidhe iad 'ná "Band" dá fheabhas, agus</span>
<lb n="111"/><span>táimíd deimhnitheach do go mbeidh glaodhach ortha leis,</span>
<lb n="112"/><span>dá mhéid respectability iasachta a ghabhann le "Band."</span></p>
<lb n="113"/>
<lb n="114"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Nua-Litridheacht.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Nua-Litridheacht.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
