Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">An Coinín Marbh.</title><author><persName>Féach ainm cleite</persName></author><author><addName type="alias">Seaghán Mhichil</addName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG14-10874</note>
		 <note type="L">535</note>
		 <note type="B">1904</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Aibreán, 1904</date><idno>IG14-10874</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">14</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Féach ainm cleite</author><title>An Coinín Marbh.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">An Coinín Marbh.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Aibreán, 1904</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>AN COINÍN MARBH</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Fuair fear ón chomhursanacht seo coinín</span>
<lb n="3"/><span>marbh lá amháin amuigh n-a luighe ar na</span>
<lb n="4"/><span>mealltaí ghainimh agus thug sé leis 'na</span>
<lb n="5"/><span>bhaile é, agus thug ordughadh do bhean a'</span>
<lb n="6"/><span>tighe, é fhagháil réidh fa choinne a ndinnéir.</span>
<lb n="7"/><span>Micheál do b'é ainm an fhir agus Máire</span>
<lb n="8"/><span>ainm na mná; agus bhí siad araon rud</span>
<lb n="9"/><span>beag simplidhe.  Nuair bhí siad ar tí a</span>
<lb n="10"/><span>ndínnéar a ghlacadh; "Ar m'anam a</span>
<lb n="11"/><span>Mháire," arsa Micheál, "sílim nár cheart</span>
<lb n="12"/><span>dúinn an coinín sin ithe."  "Cad dtuige,</span>
<lb n="13"/><span>a mhalaid?" arsa Máire.  "B'fhéidir go</span>
<lb n="14"/><span>bhfuil nimh ann," arsa seisean; "acht seo</span>
<lb n="15"/><span>chugainn sean Éamonn Ó Ceallaigh — bheir-</span>
<lb n="16"/><span>fimid do-san é le hithe!" </span></p>
<lb n="17"/>
<lb n="18"/><p><span>Bhuail Éamonn isteach chuca ar an</span>
<lb n="19"/><span>bhumaite chéadna, agus chuir siad fáilte</span>
<lb n="20"/><span>chroidheamhail roimhe, agus d'iarr siad air</span>
<lb n="21"/><span>suidhe isteach go mbeadh greim le hithe aige.</span>
<lb n="22"/><span>Rinne sé sin, agus nuair chonnaic sé go</span>
<lb n="23"/><span>raibh siad-san ag congbháil ar gcúl, "cad</span>
<lb n="24"/><span>dtuige," arsa seisean, "nach bhfuil sibh-se</span>
<lb n="25"/><span>ag obair fosda?"  "Och!" arsa Micheál</span>
<lb n="26"/><span>bocht simplidhe, "shílmid go raibh nimh sa</span>
<lb n="27"/><span>choinín sin, agus bhímid feitheamh go bhfeici-</span>
<lb n="28"/><span>mid goidé mar thaitneochadh sé leat-sa</span>
<lb n="29"/><span>chéad uair!"  "Tchím," arsa Éamonn, agus</span>
<lb n="30"/><span>leig sé casacht bheag as san am chéadna,</span>
<lb n="31"/><span>amhail is da n-abrochadh sé, "beidh mé</span>
<lb n="32"/><span>comhthrom libh, a bhitheamhnaigh, ar son an</span>
<lb n="33"/><span>chleasa seo."</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Nuair a bhí a dhinnéar ithte ag Éamonn,</span>
<lb n="36"/><span>chuir sé i gcéill do Mhicheál is do Mháire</span>
<lb n="37"/><span>gur mhothuigh sé cinéal uathbhásach de thinneas</span>
<lb n="38"/><span>a theacht air agus gur mhaith leis bheith sa</span>
<lb n="39"/><span>bhaile gan mhoill.  D'fhág sé slán leobhtha</span>
<lb n="40"/><span>annsoin, agus nuair tháinig fé 'n-a bhaile</span>
<lb n="41"/><span>d'innis sé do bheirt eile a bhí chomh géar-</span>
<lb n="42"/><span>chúiseach, beartach, sean-chríonna leis féin,</span></p>
</div>
<pb n="535"/>
<div><lb n="43"/><p><span>fá'n chleas d'imir Micheál is Máire air; agus</span>
<lb n="44"/><span>rinne an triúr aca a n-intinn suas go</span>
<lb n="45"/><span>ndíolfadh an tsean-lánamhain as a gcuid</span>
<lb n="46"/><span>féile.  An tráthnóna céadna chuaidh an</span>
<lb n="47"/><span>gháir amach i measg na gcomhursan go raibh</span>
<lb n="48"/><span>sean-Éamonn Ó Ceallaigh ag fagháil bháis; </span>
<lb n="49"/><span>gur ghlac sé nimh i gcoinín mharbh i dteach</span>
<lb n="50"/><span>Mhichíl; agus nach raibh súil aca go mairfadh</span>
<lb n="51"/><span>sé go maidin.</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>Nuair chualaidh muinntir na háite seo</span>
<lb n="54"/><span>chruinnigh siad uilig isteach, agus thainic</span>
<lb n="55"/><span>Micheál is Máire ag amharc air mar an</span>
<lb n="56"/><span>gcéadna.  Bhí sean Éamonn sínte ar urlár</span>
<lb n="57"/><span>an chísteinigh cois na teineadh, agus leig</span>
<lb n="58"/><span>sé air go raibh sé an-tinn ar fad, agus gur</span>
<lb n="59"/><span>chreid sé nach raibh an bás i bhfad uaidh; agus</span>
<lb n="60"/><span>leigeadh sé sgread as anois is arís a</span>
<lb n="61"/><span>mhusclóchadh na mairbh.  Dubhairt cuid aca a</span>
<lb n="62"/><span>bhí i láthair gur chóir an sagart a thabhairt</span>
<lb n="63"/><span>ionnsai'r; cuid eile aca go gcaithfead siad</span>
<lb n="64"/><span>a dhul fa choinne an dochtúra.  Fa dheireadh</span>
<lb n="65"/><span>labhair fear de'n bheirt a bhí fhios aca</span>
<lb n="66"/><span>goidé mar bhí an sgéal, agus dubhairt sé </span>
<lb n="67"/><span>gur chualaidh sé i gcomhnuidhe, le buaidh</span>
<lb n="68"/><span>fhagháil ar nimh nach raibh dadaidh san </span>
<lb n="69"/><span>tsaoghal seo cosmhail le neart uisge beatha</span>
<lb n="70"/><span>láidir.  Thug an bitheamhanach eile isteach </span>
<lb n="71"/><span>do annseo, ag rádh gur chualaidh se dolaibh</span>
<lb n="72"/><span>an rud céadna.</span></p>
<lb n="73"/>
<lb n="74"/><p><span>"Ar m'anam," arsa Micheál simplidhe</span>
<lb n="75"/><span>ag cluinstin goidé dubhairt siad, "má's</span>
<lb n="76"/><span>mar soin atá an sgéal, agus mar is ann</span>
<lb n="77"/><span>mo theach-sa fuair sé an nimh mhí-adhmhail seo,</span>
<lb n="78"/><span>seasóchaidh mise costas cárta de'n uisge</span>
<lb n="79"/><span>beatha a b'fhearr a bhfuil le fagháil ionnus</span>
<lb n="80"/><span>go bhfuighmid leigheas do."</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>Agus sin go díreach a raibh a dhíth ortha-</span>
<lb n="83"/><span>san.  Thainic an t-uisge beatha, agus dhíol</span>
<lb n="84"/><span>Micheál ar a shon: agus líon siad suas</span>
<lb n="85"/><span>cnagaire breagh te dhe agus thug do'n fhear </span>
<lb n="86"/><span>tinn é.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>D'fhiafruigh siad de annsoin goidé mar</span>
<lb n="89"/><span>mhothuigh sé é fhéin, agus dubhairt sé leobhtha</span>
<lb n="90"/><span>gur shíl se go raibh sé ag éirghe níos láidre,</span>
<lb n="91"/><span>agus gur chuir an t-uisge beatha misneach</span>
<lb n="92"/><span>úr 'n-a chroidhe agus gur mhaith leis gloine</span>
<lb n="93"/><span>eile fhagháil de'n tseórt chéadna.  Fuair sé</span>
<lb n="94"/><span>sin agus shín fe é féin arís ar a chúil-druim</span>
<lb n="95"/><span>agus thoisigh sé ag srannfadh ionnus gur</span>
<lb n="96"/><span>féidir é a chluinstin ag íochtar na sráide.</span>
<lb n="97"/><span>I gceann tamaill bhig na dhiaidh sin mhúsgail</span>
<lb n="98"/><span>sé suas agus dubhairt sé leó go raibh luth-</span>
<lb n="99"/><span>gháir air innseadh dhóibh go raibh biseach mhaith</span>
<lb n="100"/><span>air agus gur bhfearr dóibh a dhul 'na bhaile,</span>
<lb n="101"/><span>mar bhí dóchas aige nach mbeadh faic ar cáir</span>
<lb n="102"/><span>leis go maidin.</span></p>
<lb n="103"/>
<lb n="104"/><p><span>D'fhág na comhursain annsoin slán le</span>
<lb n="105"/><span>sean Éamonn agus sgar siad ó cheile go</span>
<lb n="106"/><span>dtí a dtighthe féin; acht d'fhan an bheirt a</span>
<lb n="107"/><span>bhí sa rún 'n-a ndiaidh go d'ól siad fuidh-</span>
<lb n="108"/><span>leach an uisge bheatha a bhí sa bhuidéal.  Chaith</span>
<lb n="109"/><span>siad oidhche bhreagh shultmhar le chéile, agus</span>
<lb n="110"/><span>dubhairt siad eatortha féin gur dhíol</span>
<lb n="111"/><span>Micheál is Máire daor go leór as an</span>
<lb n="112"/><span>coinín marbh.</span></p>
<lb n="113"/>
<lb n="114"/><p><span>SEAGHÁN MHICHIL.</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

An Coinín Marbh.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

An Coinín Marbh.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
