Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Is Malluighthe 'n dram tuínncéirí (ar leanamhaint).</title><author><persName>Ó Muimhneacháin, Diarmaid</persName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG14-10856</note>
		 <note type="L">492</note>
		 <note type="B">1904</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Feabhra, 1904</date><idno>IG14-10856</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">14</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ó Muimhneacháin, Diarmaid</author><title>Is Malluighthe 'n dram tuínncéirí (ar leanamhaint).</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Is Malluighthe 'n dram tuínncéirí (ar leanamhaint).</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Feabhra, 1904</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span><pb n="492"/></span>
<lb n="1"/><span>"IS MALLUIGHTHE 'N DRAM TUÍNN-</span>
<lb n="2"/><span>CÉIRÍ."</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>(Ar leanamhaint.)</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Do bhíodh mná tighe na mbailte mór-thim-</span>
<lb n="7"/><span>cheall cráidhte, ciapaithe ag banntracht na</span>
<lb n="8"/><span>dtuinncéirí, ag ruith chúcha 's uatha ag iarraidh</span>
<lb n="9"/><span>rudaí ortha, agus mara bhfuighdís le n-iarr-</span>
<lb n="10"/><span>aidh iad, do thógfhaidís leó gan iarraidh iad</span>
<lb n="11"/><span>dá raghadh sé air dóibh; mar, a léightheóir</span>
<lb n="12"/><span>mo chroidhe, ní bheadh scrupal ar thuínncéir</span>
<lb n="13"/><span>an chros a sciobadh de shéipéal dá mbadh</span>
<lb n="14"/><span>dhóigh leis go n-éireóghadh leis.  D'iarrfadh</span>
<lb n="15"/><span>bean tuinncéara an tsúil as do cheann, ar</span>
<lb n="16"/><span>iasacht, nó i bhfuirm déarca, pé aca slighe</span>
<lb n="17"/><span>'nar dhoigh léi ba mhó go mbeadh de bhreith</span>
<lb n="18"/><span>aici ar é fhagháil.  D'iarrfaidís an smut</span>
<lb n="19"/><span>aráin, agus annsoin do chaithfidís an blúire</span>
<lb n="20"/><span>ime fhagháil chun a chur ar an arán.  Do bhí</span>
<lb n="21"/><span>slighe aca ar rudaí iarraidh i ndiaidh a chéile</span>
<lb n="22"/><span>— rudaí oirfeadh dá chéile — i dtreó ná</span>
<lb n="23"/><span>fuighfá uait féin iad do eiteach; sé sin dá</span>
<lb n="24"/><span>mb'áil leat an rud a bheadh tabhartha agat</span>
<lb n="25"/><span>dóibh cheana a bheith d'aon tairbhthe dhóibh.</span>
<lb n="26"/><span>D'iarrfaidís an gráinne té agus annsoin</span>
<lb n="27"/><span>an siúicre chun an té do mhilsiughadh.  Tar</span>
<lb n="28"/><span>éis an oiread paidreacha do rádh dhuit is</span>
<lb n="29"/><span>badh dhóigh leat a chuirfeadh an peacach is</span>
<lb n="30"/><span>mo bhí ann ó Ádam de chosa tiorma go</span>
<lb n="31"/><span>Flaithis Dé do b'é deireadh na scríbe go</span>
<lb n="32"/><span>n-iarrfaidhe an braon leamhnachta ort chun</span>
<lb n="33"/><span>na té do dhathughadh.  Do theastóghadh an</span>
<lb n="34"/><span>plúr uatha agus dár ndóigh an bhláthach chun</span>
<lb n="35"/><span>a fhuinte; an t-ubh, agus cadé an mhaith ubh</span>
<lb n="36"/><span>gan salann; an phins snaoise, an tobac,</span>
<lb n="37"/><span>agus mar sin.  Do gheallfaidís céad nídh</span>
<lb n="38"/><span>dhuit acht rud eile dob eadh na geallamh-</span>
<lb n="39"/><span>aintí do chóimhlíonadh.  Do bheadh an galún</span>
<lb n="40"/><span>nuadh stáin le fagháil agat, mar'dh eadh,</span>
<lb n="41"/><span>agus an t-iarann nuadh smúdála; nó bheadh</span>
<lb n="42"/><span>rudaí éigin briste agat le deisiughadh dhuit</span>
<lb n="43"/><span>gan pioc.  Ní bheadh tigh ar feadh cheithre</span>
<lb n="44"/><span>mhíle mór-thimcheall ná go ngeallfhaidís</span>
<lb n="45"/><span>rud éigin mar sin do bhean an tighe ann,</span>
<lb n="46"/><span>agus do cheapfaidís lá áirithe chun teacht</span>
<lb n="47"/><span>chun an tabharthais a bhronnadh; acht mo</span>
<lb n="48"/><span>chreach chráidhte, nuair a thiocfadh éirighe an</span>
<lb n="49"/><span>lae sin is é an chéad rud a chífá ag gabháil</span>
<lb n="50"/><span>thart an bóthar ná an chóisire thuinncéirí</span>
<lb n="51"/><span>le n-a n-asail 's a n-achraí — na mná, na</span>
<lb n="52"/><span>leanbhaí, agus na madraidhe, i n-éan-trúp</span>
<lb n="53"/><span>amháin, ag aistriughadh leó féin ar lorg</span>
<lb n="54"/><span>"fresh  fields" agus "pastures new."</span>
<lb n="55"/><span>Nuair fhillfidís thar n-ais i gceann chúig na</span>
<lb n="56"/><span>sé mhí dá mbeitheá chomh hamadántamhail is</span>
<lb n="57"/><span>go gcuirfá a ngeallamhna i n-umhail dóibh,</span>
<lb n="58"/><span>airiú do thabharfadh lucht slánuighthe na</span>
<lb n="59"/><span>gcorcán mbriste an leabhar breac ná</span>
<lb n="60"/><span>feacadar riamh roimhe sin tu, agus gur bh'é</span>
<lb n="61"/><span>sin a gcéad turus go dtí an ceanntar</span>
<lb n="62"/><span>san.  Is é a fhaid ar a ghiorracht agat é,</span>
<lb n="63"/><span>do b'fhusa dhuit, agus ba shaoire leis, an</span>
<lb n="64"/><span>treabh le chéile, idir fhear, bean, is páiste</span>
<lb n="65"/><span>a chur 'n-a suidhe timcheall an bhúird, dá</span>
<lb n="66"/><span>mbeadh an tigh mór a ndóthain, agus lán a</span>
<lb n="67"/><span>mbolg a thabhairt dóibh d'aon iarracht, agus</span>
<lb n="68"/><span>gan a thuilleadh teangmhála a bheith agat</span>
<lb n="69"/><span>leó, ná iad a bheith 'ghá mhealladh uait 'n-a</span>
<lb n="70"/><span>aguisín is in-a aguisín, agus ag stealladh-</span>
<lb n="71"/><span>mhagadh fút 'na dhiaidh-sin.  Acht fan go</span>
<lb n="72"/><span>n-innsead duit bob a bhuail bean tuinn-</span>
<lb n="73"/><span>céara uair ar mo mháthair, beannacht Dé</span>
<lb n="74"/><span>na nGrást le na hanam.  Agus ní har mo</span>
<lb n="75"/><span>mháthair féin a buaileadh an bob acht ar</span>
<lb n="76"/><span>m'athair.  Seo mar a bhí sé.  Do bhuail</span>
<lb n="77"/><span>chúcha isteach lá, bean de threibh des na</span>
<lb n="78"/><span>tuinncéirí a bhí 'n-a stad san am chéadna</span>
<lb n="79"/><span>i dtigh na Cúilfhinne.  D'iarr sí iasacht</span>
<lb n="80"/><span>circe guir ar mo mháthair - cearc ghuir am'</span>
<lb n="81"/><span>briathar mhóide! </span>
<lb n="82"/></p>
</div>
<pb n="493"/>
<div><lb n="83"/><p><span>"Airiú cad do b'áil leat de'n chearc</span>
<lb n="84"/><span>ghuir?" arsa mo mháthair, "nó ar airigh éinne</span>
<lb n="85"/><span>riamh cearc a bheith ag tuinncéir, ar gur ná</span>
<lb n="86"/><span>ag breith ubh?" </span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>"Do fuaras," ar san bhean, "dosaon</span>
<lb n="89"/><span>ubh ó mhnaoi gur dheineas post oibre dhi</span>
<lb n="90"/><span>i n-inead airgid, agus dubhart liom féin</span>
<lb n="91"/><span>ná raibh aon chuma a b'fheárr go gcuirfinn</span>
<lb n="92"/><span>chun críche iad ná iad a chur fé chirc agus </span>
<lb n="93"/><span>sicíní a baint asta.  Beidh mé im' stad</span>
<lb n="94"/><span>i dtigh na Cúilinne go ceann sé nó seacht</span>
<lb n="95"/><span>de sheachtmhainí, agus aon rud a bheidh le</span>
<lb n="96"/><span>deisiughadh agat déanfam é gan éinnídh. </span>
<lb n="97"/><span>Chím cearca guir 'os gach aon tsaghas ann-</span>
<lb n="98"/><span>soin ar fuid an tighe agat."</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>"Caith chúichi í," arsa m'athair, "cá fearr </span>
<lb n="101"/><span>annso í d'ár mbodhradh le n-a glugar- </span>
<lb n="102"/><span>naigheal go ceann mí.  Tá cearca guir do</span>
<lb n="103"/><span>dhóthain agat mo lámh is m'fhocal duit." </span></p>
<lb n="104"/>
<lb n="105"/><p><span>Thug mo mháthair di an chearc.  Ní raibh</span>
<lb n="106"/><span>an bhean abhfad imthighthe nuair a tháinig sí </span>
<lb n="107"/><span>thar n-ais arís, go dubhrónach 'ghá rádh gur</span>
<lb n="108"/><span>bhris an chearc an uile ceann de sna huibhe. </span>
<lb n="109"/><span>Dubhairt sí go raibh dóchas aici go dtabhar-</span>
<lb n="110"/><span>fadh mo mháthair dosaon eile ubh di i n-a </span>
<lb n="111"/><span>n-inead, go mór-mór ó'n uair is gur bh'í</span>
<lb n="112"/><span>cearc mo mháthar a bhris iad.</span></p>
<lb n="113"/>
<lb n="114"/><p><span>"Maise, caith chun an bhean bhocht iad,"</span>
<lb n="115"/><span>arsa m'athair, "cadé an leath-sgéal ata</span>
<lb n="116"/><span>'gat; nách í do chearc-sa a bhris na huibh</span>
<lb n="117"/><span>uirthi?"</span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>Do thug mo mháthair di na huibhe, go leis-</span>
<lb n="120"/><span>ceamhail, a d'fhonn bheith scartha léi.</span></p>
<lb n="121"/>
<lb n="122"/><p><span>"Seachain," ar sí, "agus ná leog di iad</span>
<lb n="123"/><span>so do bhriseadh."      </span></p>
<lb n="124"/>
<lb n="125"/><p><span>"Ná bíodh eagal ort," arsa bean an</span>
<lb n="126"/><span>tuinncéara, ag cur smiota beag gáiridhe</span>
<lb n="127"/><span>aisti fé n-a fiacla.</span></p>
<lb n="128"/>
<lb n="129"/><p><span>Ní raibh sí a bhfad imthighthe an tara huair</span>
<lb n="130"/><span>nuair a bhuail an tseana-chearc agus "gluc,</span>
<lb n="131"/><span>gluc, gluc," aici chúcha isteach an doras,</span>
<lb n="132"/><span>déis í scaoileadh amach ó bhun phuill-oscal</span>
<lb n="133"/><span>chomráda na mná a bhí ag feitheamh léi</span>
<lb n="134"/><span>amuigh ag pinniúir an tighe.  Nuair a bhí</span>
<lb n="135"/><span>an bob buailte aca ar na daoine símplí</span>
<lb n="136"/><span>istigh ní raibh a thuilleadh gnótha de'n chirc.</span>
<lb n="137"/><span>'Ketch ab eadh é," ar san duine úd an lá,</span>
<lb n="138"/><span>fé dheireadh.</span></p>
<lb n="139"/>
<lb n="140"/><p><span>Is éachtach an léir-scrios a thug an tAll-</span>
<lb n="141"/><span>mhurach amplach Seaghán Buidhe ar cheárdaibh</span>
<lb n="142"/><span>na hÉireann agus níor dhearmhad do</span>
<lb n="143"/><span>cheárd na dtuinncéirí.  Do bhíos ag</span>
<lb n="144"/><span>caint tá tamall ó shoin le duine de'n</span>
<lb n="145"/><span>treibh mhí-ádhmharaigh sin agus do chualadh</span>
<lb n="146"/><span>uaidh scéal a chuir iongnadh orm go deimhin.</span>
<lb n="147"/><span>D'innis sé dham ná fuil builg thuinncéara</span>
<lb n="148"/><span>'ghá n-oibriughadh ag aon tuinncéir i nÉirinn</span>
<lb n="149"/><span>anois, agus ná raibh le fada bhliadhanta.</span>
<lb n="150"/><span>D'fhiosruigheas de cadé'n chúis, nó ar bh'amh-</span>
<lb n="151"/><span>laidh ná raibh an aicme óg thuinncéirí a bhí</span>
<lb n="152"/><span>ag éirighe suas le déidheannaighe ábaltha ar</span>
<lb n="153"/><span>na builg d'oibriughadh mar bhí an seana-</span>
<lb n="154"/><span>stoc ins an am go raibh taithighe agam-sa</span>
<lb n="155"/><span>ortha.</span></p>
<lb n="156"/>
<lb n="157"/><p><span>"Ní headh i n-éan-chor," adubhairt sé,</span>
<lb n="158"/><span>"acht 'neósad-sa dhuit caidé an chúis ar</span>
<lb n="159"/><span>neómat na baise.  Do bhí eagla ar Riaghaltas</span>
<lb n="160"/><span>Shasanna dá ráinígheadh éirighe amach eile</span>
<lb n="161"/><span>i measc mhuinntire na hÉireann go raibh</span>
<lb n="162"/><span>na tuinncéirí chomh hiomadamhail sin agus</span>
<lb n="163"/><span>chomh cliste 'na ngnó go bhféadfaidís an</span>
<lb n="164"/><span>sluagh Gaedhealach a choimeád i bpiléaraibh,</span>
<lb n="165"/><span>'s i bpící, 's i n-áisíbh eile a bhaineann le</span>
<lb n="166"/><span>cogadh.  Cad a dheineadar acht cáin nár</span>
<lb n="167"/><span>bh'fhéidir a íoc a bhualadh ar na builg, agus</span>
<lb n="168"/><span>d'fhág soin a lámha ar sileadh síos leó ag</span>
<lb n="169"/><span>sás déanta na bpiléar is na bpící, is na</span>
<lb n="170"/><span>n-armálacha cogaidh.  An bhfuil fhios agat-</span>
<lb n="171"/><span>sa," ar sé, "ná fuil aon dram daoine</span>
<lb n="172"/><span>i nInnis Fáil is mó go bhfuil de eagla</span>
<lb n="173"/><span>rómpa ag an ngairisiún Gallda ná roime</span>
<lb n="174"/><span>na tuinncéirí?" </span>
<lb n="175"/></p>
</div>
<pb n="494"/>
<div><lb n="176"/><p><span>Do bhuail sé clobhtóg ar a cheathramhain</span>
<lb n="177"/><span>agus d'fhéach orm ag feitheamh le freagradh.</span></p>
<lb n="178"/>
<lb n="179"/><p><span>"Tá fhios agam go ró-mhaith," arsa mise,</span>
<lb n="180"/><span>"ná fuil aon duine le fagháil is mo thug-</span>
<lb n="181"/><span>ann de thrioblóid do lucht riartha na dlighe</span>
<lb n="182"/><span>ná sibh, ná is minicí thugann ceanaighthe</span>
<lb n="183"/><span>geárrtha, fóríor, agus súile dubha do pheíl-</span>
<lb n="184"/><span>éirí; aon am a bhíonn spártha 'na ndiaidh-</span>
<lb n="185"/><span>san agaibh ní sos d'bhur gceanaighthe féin é,</span>
<lb n="186"/><span>ná do shúilibh a chéile."          </span></p>
<lb n="187"/>
<lb n="188"/><p><span>D'imthigh sé air agus is dóigh liom ná</span>
<lb n="189"/><span>feadair sé fós ceaca an 'gha mholadh ná 'ghá</span>
<lb n="190"/><span>cháineadh a bhíos.</span></p>
<lb n="191"/>
<lb n="192"/><p><span>Do bhí fhios agam-sa ní b'fhearr ná an</span>
<lb n="193"/><span>tuinncéir úd cad fé ndeárr an meath-</span>
<lb n="194"/><span>lughadh a bhí d'éis teacht ar cheárd na tuinn- </span>
<lb n="195"/><span>céireachta.  Do shrois an meath, agus an</span>
<lb n="196"/><span>mí-ádh, do lean stalcadh na n-earraí ias-</span>
<lb n="197"/><span>achta isteach sa tír seo fiú amháin an</span>
<lb n="198"/><span>tuinncéireacht.  Do fhéadfaidhe corcán, nó</span>
<lb n="199"/><span>ceiteal, nó sceiléad a cheannach ar bheagán</span>
<lb n="200"/><span>ní ba mhó ná mar fhéadfadh tuinncéir na</span>
<lb n="201"/><span>hárthaighe sin a dheisiughadh nuair a bheidís</span>
<lb n="202"/><span>briste.  Ba shaoire, agus do b'fhearr le mná</span>
<lb n="203"/><span>tighe an faras-barr a dhíol agus corcán</span>
<lb n="204"/><span>nuadh a bheith aca ná bheith ag casadh le hár-</span>
<lb n="205"/><span>thaighibh briste do fhagháil deisighthe, agus</span>
<lb n="206"/><span>b'éidir nách i gcomhnuidhe a bheadh tuinncéir</span>
<lb n="207"/><span>ar láimh chun soin féin a dhéanamh.  Ba</span>
<lb n="208"/><span>ghearr gur caitheadh na builg a chaitheamh ar</span>
<lb n="209"/><span>leith-taoibh, agus lá chun deiridh a b'eadh an</span>
<lb n="210"/><span>uile lá as soin amach ag tuinncéireacht.</span></p>
<lb n="211"/>
<lb n="212"/><p><span>Ó's dóchas go bhfuil mór-chuid de léigh-</span>
<lb n="213"/><span>theóirí an IRISLEABHAIR nách amháin ná feac-</span>
<lb n="214"/><span>adar riamh goradh tuinncéara 'ghá dhéanamh,</span>
<lb n="215"/><span>acht ná feadradar cionnus a deintí é, seo</span>
<lb n="216"/><span>cúntas gearrid air ó dhuine do chonnaic 'ghá</span>
<lb n="217"/><span>dhéanamh é chomh minic is tá méireanna air.</span>
<lb n="218"/><span>Chun tosnughadh i dtosach, mar adeirtear:</span>
<lb n="219"/><span>Nuair a thagann dram tuinncéirí go dtí an</span>
<lb n="220"/><span>ceanntar, cuirid siad fútha i dtigh áirithe.</span>
<lb n="221"/><span>Tosnuighid siad láithreach ar bheith ag bail-</span>
<lb n="222"/><span>iughadh árthaighe briste ar fuid na dtighthe</span>
<lb n="223"/><span>ins na dúithchíbh mór-thimcheall.  Nuair a</span>
<lb n="224"/><span>bhíonn deireadh bailighthe aca fanaid siad</span>
<lb n="225"/><span>go dtagann lá breágh.  Nuair a thagann</span>
<lb n="226"/><span>san, amach leó i bpáirc le hais an tighe — </span>
<lb n="227"/><span>an uile dhuine de'n treibh, ó'n dtuinncéir</span>
<lb n="228"/><span>is sine go dtí an tuinncéir beag is déidh-</span>
<lb n="229"/><span>eannaighe oscail a shúil ins an domhan</span>
<lb n="230"/><span>bhraonach so.  Téidheann beirt no triúr aca</span>
<lb n="231"/><span>go dtí portán nó díog éigin i n-a mbíonn</span>
<lb n="232"/><span>márla liath — sórd cré a bhíonn chomh righin</span>
<lb n="233"/><span>le gad, "móta liath" a ghlaodhtar annsúd</span>
<lb n="234"/><span>air, agus tugaid siad leó carn de.  Fuin-</span>
<lb n="235"/><span>tear é chun go mbíonn sé chomh righin le</span>
<lb n="236"/><span>císte plúir a bheadh ullamh chun a bhácáltha.</span>
<lb n="237"/><span>Cuirtar cuid de'n márla fuinte seo ar an</span>
<lb n="238"/><span>dtaobh istigh de'n chorcán, ar aghaidh na háite</span>
<lb n="239"/><span>briste, chun gan leogaint do'n ngoradh ruith</span>
<lb n="240"/><span>isteach.  Líontar an corcán le cré, agus</span>
<lb n="241"/><span>iompuighthear ar a bhéal fé é.  Deintear</span>
<lb n="242"/><span>soin le gach aon árthach a bhíonn le deisiughadh.</span>
<lb n="243"/><span>Mar an gcéadna, cuirtar fál beag de'n</span>
<lb n="244"/><span>mhárla mór-thimcheall ar an mbriseadh ó'n</span>
<lb n="245"/><span>dtaobh amuich mar chosc leis an ngoradh ar</span>
<lb n="246"/><span>ruith síos fan chliathánaibh an chorcáin chun go</span>
<lb n="247"/><span>gcruadhann sé.  Baintar an mheirg agus an</span>
<lb n="248"/><span>screamh dhóighte de'n áit bhriste d'fhonn go</span>
<lb n="249"/><span>gceangalóghadh an goradh dhe, agus annsoin</span>
<lb n="250"/><span>bíonn na rudaí réidh chun a ndeisighthe.  Sórd</span>
<lb n="251"/><span>aidhin is eadh an t-árthach i n-a ndeintar an</span>
<lb n="252"/><span>goradh, acht ná bíonn sé chomh doimhinn le</span>
<lb n="253"/><span>haidhean, agus bíonn lámh fhada as.  Cuirtar</span>
<lb n="254"/><span>i n-a shuidhe síos i bpoll ins an dtalamh é;</span>
<lb n="255"/><span>cuirtar na builg i bhfuirm, agus srón an</span>
<lb n="256"/><span>phíopáin buailthe ar fhabhra an aidhin.  Ansan</span>
<lb n="257"/><span>cuirtar tuilleadh de'n mhóta liath timcheall</span>
<lb n="258"/><span>ar fhabhraí an aidhin chun an teas a choinbheáil</span>
<lb n="259"/><span>leis, agus chun na teineadh a choimeád i</span>
<lb n="260"/><span>dtreó ná scaipfeadh sí.  Anois aduighthar</span>
<lb n="261"/><span>teine san aidhean, gual ceárdtan, nó cóc,</span></p>
</div>
<pb n="495"/>
<div><lb n="262"/><p><span>a chaithtar bheith chuige, agus séidthar na</span>
<lb n="263"/><span>builg.  Nuair a bhíonn an teine ar dearg-</span>
<lb n="264"/><span>lasadh cuirtar isteach na blúirí meitil go</span>
<lb n="265"/><span>ndeintar an goradh.  Fé mar a bíd siad</span>
<lb n="266"/><span>tuitid siad i n-a ngoradh leachta síos ins</span>
<lb n="267"/><span>an aidhean.  Bítar ag cur tuilleadh meitil</span>
<lb n="268"/><span>isteach agus tuilleadh guail chun é leaghadh </span>
<lb n="269"/><span>chun go mbíonn an t-aidhean lán.  Tóga-</span>
<lb n="270"/><span>thar aníos annsoin é agus bailightar de na</span>
<lb n="271"/><span>sméaróidí agus an luaithreach a bhíonn ar</span>
<lb n="272"/><span>bharra an mhitil leachta.  Ní mheascann an</span>
<lb n="273"/><span>meiteal leachta agus an luaithreach le n-a</span>
<lb n="274"/><span>chéile, mar do réir an dlighe acionta tá an</span>
<lb n="275"/><span>meiteal ró-throm, agus ró-thiugh do'n luaith-</span>
<lb n="276"/><span>righ, nó mar adeir siad i mBéarla, is mó</span>
<lb n="277"/><span>é "specific gravity" an mhitil ná an luaithrigh.</span></p>
<lb n="278"/>
<lb n="279"/><p><span>(Ní críoch.)</span></p>
<lb n="280"/>
<lb n="281"/><p><span>DIARMAID Ó MUIMHNEACHÁIN.</span></p>
<lb n="282"/>
<lb n="283"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Is Malluighthe 'n Dram Tuínncéirí (ar leanamhaint).

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Is Malluighthe 'n Dram Tuínncéirí (ar leanamhaint).

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
