Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Mar thug Cúchulainn Conchubhar ó Pháirc an Chatha.</title><author><persName>Ua Neachtain, Eoghan</persName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG14-10849</note>
		 <note type="L">478</note>
		 <note type="B">1904</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Eanair, 1904</date><idno>IG14-10849</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">14</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ua Neachtain, Eoghan</author><title>Mar thug Cúchulainn Conchubhar ó Pháirc an Chatha.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Mar thug Cúchulainn Conchubhar ó Pháirc an Chatha.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Eanair, 1904</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>MAR THUG CÚCHULAINN CONCHUBHAR</span>
<lb n="1"/><span>Ó PÁIRC AN CHATHA.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Bhí imreasán catha idir Ultaigh agus Eoghan Mac</span>
<lb n="4"/><span>Dúthracht.  Tagann na hUltaigh go dtí an cath.</span>
<lb n="5"/><span>Fágtar eisean (.i. Cúchulainn) i n-a chodladh.  Briseadh</span>
<lb n="6"/><span>ar Ultaighibh.  Fágtar Conchubhar agus Cuscraidh</span>
<lb n="7"/><span>Meann Macha agus buidhean mór nach iad.  Dúis-</span>
<lb n="8"/><span>igheann a ngol é (.i. Cúchulainn.)  Baineann sé síneadh</span>
<lb n="9"/><span>as féin annsin, i gcruth agus gur bhris an dá</span>
<lb n="10"/><span>leic a bhí ina thimcheall.  "Is os comhair Bhricrenn</span>
<lb n="11"/><span>a rinneadh é," ar Feargus.  Leis sin éirigheann sé ina</span>
<lb n="12"/><span>sheasamh, agus casaim-se dhó i ndorus an leasa, agus</span>
<lb n="13"/><span>mé go han-lotuighthe.  "Fuit!  Dia do bheatha, a Fhear-</span>
<lb n="14"/><span>guis, a athair," ar sé, "cá bhfuil Conchubar?"  "Níl</span>
<lb n="15"/><span>fhios sin agam-sa," arsa mise.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>Annsin imthigheann sé leis féin.  Bhí an oidhche dorcha </span>
<lb n="18"/><span>agus déanann sé ar mhuigh an áir.  Chonnaic [sé] an</span>
<lb n="19"/><span>fear os a chomhair, leath a chinn air, agus leath fir eile</span>
<lb n="20"/><span>ar a dhruim.  "Congnaidh! congnaidh! a Chúchulainn," </span>
<lb n="21"/><span>adeir sé.  "Buaileadh mé, agus thugas leath mo</span>
<lb n="22"/><span>dhearbhráthar ar mo dhruim, iomchuir tamall liom é."</span>
<lb n="23"/><span>"Ní iomchroghad," adeir sé.  Leis sin caitheann sé,</span>
<lb n="24"/><span>chuige an t-ualach; caitheann séisean uaidh é, agus</span>
<lb n="25"/><span>beireann siad i bhfus is thall ar a chéile.  Téigheann</span>
<lb n="26"/><span>(ag an bhfear eile) ar Chúchulainn.  Chuala sé rud .i.</span>
<lb n="27"/><span>an baidhbh o n-a cunablacha (ag rádh): "Is olc an</span>
<lb n="28"/><span>t-adhbar laoich atá annso fo chosaibh an phúca againn."</span>
<lb n="29"/><span>Leis sin éirigheann Cúchulainn agus ionnsuigheann sé</span>
<lb n="30"/><span>é, agus baineann sé an ceann de leis an gcamán, agus gabh-</span>
<lb n="31"/><span>ann ag tomáint liathróide roimhe treasna an mhagha.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>"An bhfuil m'athair Conchubar, ar pháirc an chatha?"</span>
<lb n="34"/><span>ar sé.  Tugann sé (.i. an rí) freagra air.  Téigheann</span>
<lb n="35"/><span>sé chuige go bhfeiceann sé sa gclais é, agus an</span>
<lb n="36"/><span>chréafóg uime ar gach taobh dhe 'ghá chlúdughadh.  "Cad</span>
<lb n="37"/><span>chuige dhuit a theacht ar pháirc an chatha," ar Chonchubar,</span>
<lb n="38"/><span>"go ndeachais chun do bháis ann?"  Tógadh as an</span>
<lb n="39"/><span>claise annsin é, agus ní thiubradh seisear de na</span>
<lb n="40"/><span>tréan-fhearaibh Ulladh so againn-ne amach é ní ba</span>
<lb n="41"/><span>chalma.  "Téirigh romhainn go dtí an teach úd," ar</span>
<lb n="42"/><span>Conchubhar, agus déan teine dham ann."  Faduigheann</span>
<lb n="43"/><span>sé teine mhór dhó."</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>"Seadh, anois," ar Conchubhar, "dá dtugtaidhe muc</span>
<lb n="46"/><span>bhruithte chugam-sa badh bheódha an fear mé."  "Rachad-</span>
<lb n="47"/><span>sa," ar Cúchulainn, agus béarfad chugat í."  Im-</span>
<lb n="48"/><span>thigheann sé annsin, agus chonnaic sé an fear i mboth</span>
<lb n="49"/><span>cócaireachta i lár na coille, a chuid airm i láimh leis,</span>
<lb n="50"/><span>agus an lámh eile ag cócaireacht an tuirc.  B'uath-</span>
<lb n="51"/><span>bhásach an fear é.  Ionnsuigheann sé (.i. Cúchulainn)</span>
<lb n="52"/><span>é, mar sin féin, agus tugann sé leis a cheann agus</span>
<lb n="53"/><span>an muc.  Itheann Conchubhar an torc annsin.  "Téigheam</span>
<lb n="54"/><span>d'ár dteach," ar Conchubhar.  Casann siad le Cuscraidh</span>
<lb n="55"/><span>mac Chonchubhair, agus bhí trom créachta ar sean. </span>
<lb n="56"/><span>Tugann Cúchulainn leis ar a dhrum é, agus chuadar</span>
<lb n="57"/><span>'n a dtriúr 'n-a diaidh sin go hEamhain Mhacha.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>[Chuir an Strachánach ar an eolas mé ina lán de</span>
<lb n="60"/><span>na sean-chainteanna sa n-athrugadh so thuas.  'Sé an</span>
<lb n="61"/><span>rud is iongantaighe liom féin ann, "co ndechais</span>
<lb n="62"/><span>uathbás and," .i. go ndeachais chun do bháis ann le</span>
<lb n="63"/><span>crith-eagla.  Dá ndeireadh éinne anois, "chaith sé dó</span>
<lb n="64"/><span>é," i n-ionad "chait sé chuige é." déanfaidhe gáire</span>
<lb n="65"/><span>faoi, agus sin í an chiall a bhí le "foceirt in n-aire</span>
<lb n="66"/><span>dó," fadó.  Is ionann "foceirdsom de" agus</span>
<lb n="67"/><span>"caitheann seisean uaidh."  Tá an focal soin "aire"</span>
<lb n="68"/><span>againn fos ar ualach, nuair a deirimid, "Tá a shean-</span>
<lb n="69"/><span>aire air.," .i. "tá a shean-ualach air.  Ní uala</span>
<lb n="70"/><span>aosta é "sean-ualach," acht ualach chomh trom agus</span>
<lb n="71"/><span>is féidir d'iomchar.  I n-áit "tógadh," mar sgriobh</span>
<lb n="72"/><span>tar anois an focal, sé an sean-fhocal "tógabh" a</span>
<lb n="73"/><span>chuala mé riamh, ariamh.  Agus chuala mé freisin,</span>
<lb n="74"/><span>"dubhrabh" an chaint, "leagabh" an teach, "dúnabh," </span>
<lb n="75"/><span>nó "dúnabh" an dorus, I n-áit na bhfocal atá</span>
<lb n="76"/><span>anois againn."]</span></p>
<lb n="77"/>
<lb n="78"/><p><span>EOGHAN Ó NEACHTAIN. </span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p>
<lb n="81"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Mar thug Cúchulainn Conchubhar ó Pháirc an Chatha.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Mar thug Cúchulainn Conchubhar ó Pháirc an Chatha.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
