Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire</title><author><name type="main">Feargus Finn-Bhéil</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1899_05_27_161</note>
                         <note type="L">161</note>
                         <note type="B">1899</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1899_05_27_161</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Feargus Finn-Bhéil</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1899</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Éire</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Cé gur b'iomdha riaghail nuadh agus athrughadh ar</span>
<lb n="6"/><span>dhlighthibh a bhaineas le cíos agus le talamh a rinneadh le</span>
<lb n="7"/><span>fiche bhliadhain, ní mór an chumaoin a chuir aon chuid acu</span>
<lb n="8"/><span>ar na sglábhuighibh. Is mór an fáth luthgháire linn ná</span>
<lb n="9"/><span>fuiltheas ghá ndearmad anois ag na Comháirlibh nuadha.</span>
<lb n="10"/><span>Tá tuairim trí chéad agus trí fichid teach sglábhuighthe</span>
<lb n="11"/><span>móir-thimcheall Bhaile Locha gCarmáin a tógadh sé chostas</span>
<lb n="12"/><span>an cheanntair sin. Sgilling cíosa sa tseachtmhain is</span>
<lb n="13"/><span>eadh bhíodh ar na sglábhuighibh atá na gcomhnuidhe ionnta,</span>
<lb n="14"/><span>acht do leag an Chomhairle Ceanntair go naoi bpinginne</span>
<lb n="15"/><span>sa tseachtmhain é an lá fé dheireadh.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>Na sglábhuighthe atá istigh sa bhaile mhór, 'na sheirbhísigh</span>
<lb n="18"/><span>ag Comhairle an Bhaile dhíoladuís leath-choróin sa</span>
<lb n="19"/><span>tseachtmhain as a dtighthibh comhnuighthe acht leagadh anuas</span>
<lb n="20"/><span>go dhá sgilling é.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Is greannmhar mar tá an sgeul ag Tomás ua</span>
<lb n="23"/><span>Murchudha, bhearradóir a chomhnuigheann sa chondae</span>
<lb n="24"/><span>cheudna. D'éirigh toirmeasg éigin idir é féin agus</span>
<lb n="25"/><span>a chailín deas, agus chuir sé suas do labhairt léithe</span>
<lb n="26"/><span>amháin. Má seadh fuair sise rásúr agus ghearr sí an</span>
<lb n="27"/><span>sgórnach aige mí ó shoin. Tháinig sé as, ámhthach. Chuir</span>
<lb n="28"/><span>an Choróin an dlighe ar an mbrídeach acht tá sí féin</span>
<lb n="29"/><span>agus Tomás go mó muinteardha le chéile arís. Mar</span>
<lb n="30"/><span>sin féin caithfidh sí cúntas a thabhairt uaithe féin i</span>
<lb n="31"/><span>láthair an bhreithimh.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Rugadh beirt mhac agus inghean do ghabha dubh i mbaile</span>
<lb n="34"/><span>Longphuirt beagán laetheanta ó shoin. Tá an mháthair</span>
<lb n="35"/><span>ag teacht chúiche féin go rí-mhaith ó shoin, agus tá an</span>
<lb n="36"/><span>triúr leanbh go beo-ghlórach.</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Do mharbh an tóirneach fear do mhuintir Chonchubhair</span>
<lb n="39"/><span>a bhí ag baint móna i n-aice Oileán Ciarraidhe an</span>
<lb n="40"/><span>tseachtmhain seo dh'imthigh tharainn.</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>Tháinig triúir giúistis go Baile an Tochair i gCondae</span>
<lb n="43"/><span>na Sligeadh le suidhe ag na siosónaibh beaga, F. B. Henn,</span>
<lb n="44"/><span>giúistís tuarasdail (R.M.), Pádraig Mac Aodh,</span>
<lb n="45"/><span>Feisire, atá 'na uachdarán ar Chomhairle an Chondae,</span>
<lb n="46"/><span>agus duine eile, de mhuintir Mhaoil Ruanaidh. Do shuigh</span>
<lb n="47"/><span>Mac Aodh ar an gcathaoir agus dubhairt gur bh'é féin</span>
<lb n="48"/><span>ba cheann ar an gcúirt toisg bheith 'na cheann ar an</span>
<lb n="49"/><span>gComhairle Condae. Shaoil fear an tuarasdail gur</span>
<lb n="50"/><span>dó féin ba chirte an chathaoir, agus d'aontuigh an</span>
<lb n="51"/><span>tríomhadh fear leis, acht chuir Mac Aodh suas, cóir</span>
<lb n="52"/><span>máireach, do'n chathaoir fhágáil, agus ó bhí beirt na</span>
<lb n="53"/><span>choinne b'éigean an chúirt a chur i leath-taoibh an lá sain.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Cuireadh príosún ar Mhac Aodh dhá uair i n-aimsir</span>
<lb n="56"/><span>chogaidh na gcíos, agus is é Henn a chuir isteach an dá</span>
<lb n="57"/><span>uair é.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>Cheithre mhíle dhéag ar fhichid do dhaoinibh a dh'imthigh as</span>
<lb n="60"/><span>Éirinn go dúthaighibh deóranta i n-uraidh. Mná óga</span>
<lb n="61"/><span>agus fir óga b'eadh iad go léir acht fíor-bheagán. Ní</span>
<lb n="62"/><span>h-iongna an donas a bheith ar Éirinn.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Feargus Finn-Bhéil</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Éire

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
