Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Máire Ní Dhomhnaill</title><author><persName>Ó hEidhin, Tomás</persName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG13-10753</note>
		 <note type="L">258</note>
		 <note type="B">1903</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Márta, 1903</date><idno>IG13-10753</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">13</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ó hEidhin, Tomás</author><title>Máire Ní Dhomhnaill</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Máire Ní Dhomhnaill</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Márta, 1903</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>MÁIRE NÍ DHOMHNAILL.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Bhí baile na nAllmhúrán suidhte go haoibh-</span>
<lb n="3"/><span>inn i measc sléibhte Chonntae an Chláir.  Bhí</span>
<lb n="4"/><span>paiste talmhan agus teach beag cinn-tuighe</span>
<lb n="5"/><span>ag Pádraig Ó Domhnaill 'san mbaile seo.</span>
<lb n="6"/><span>Ní raibh de chúram air acht é féin agus a</span>
<lb n="7"/><span>bhean agus a n-inghean Máire.  Duine</span>
<lb n="8"/><span>lághach sibhialta dheal-lámhach a bhí ann, agus bhí</span>
<lb n="9"/><span>meas mór air ag muinntir an bhaile.  Croidhe</span>
<lb n="10"/><span>na féile bhí 'n-a mhnaoi, agus, maidir le</span>
<lb n="11"/><span>Máire, bain-ríoghan ghleóite shéimh shuairc</span>
<lb n="12"/><span>gan gangaid a bhí innti.</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Ba shona an teaghlach é, teaghlach Phádraig</span>
<lb n="15"/><span>Uí Dhomhnaill.  Bhí grádh agus síothcháin ag </span>
<lb n="16"/><span>baint barr feabhais dá chéile ann.  Ní raibh</span>
<lb n="17"/><span>focal dá labhairt ann acht Gaedhilg, agus</span>
<lb n="18"/><span>ní raibh oidhche 'san mbliadhain nach n-abairthí</span>
<lb n="19"/><span>an Paidrín Páirteach ann.  Ba mhór an</span>
<lb n="20"/><span>seanachuidhe é Pádraig, agus ní raibh sé i </span>
<lb n="21"/><span>bhfad nídh b'fhearr 'ná bean an tighe.  Is</span>
<lb n="22"/><span>minic d'airigh.  Má ise iad ag innseacht</span>
<lb n="23"/><span>sean-scéalta na hÉireann.  Is minic</span>
<lb n="24"/><span>d'airigh sí iad ag cur síos ar stair agus</span>
<lb n="25"/><span>ar sheanchus na hÉireann, agus is minic</span>
<lb n="26"/><span>do chuireadar áthas 'n-a croidhe ag gabháil</span>
<lb n="27"/><span>sean-amhrán na tíre.</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>Bhí aon tubaist amháin ar an teaghlach</span>
<lb n="30"/><span>sona so.  Bhí aon mhío-ádh amháin ortha.</span>
<lb n="31"/><span>Chaith Pádraig i bhfad níos mó cíosa íoc ar</span>
<lb n="32"/><span>a phaiste beag talmhan ioná mar b'fhiú é.</span>
<lb n="33"/><span>Acht mar sin féin thug sé iarracht ar é</span>
<lb n="34"/><span>chongbháil íoctha, bíodh gur dheacair dhó é.</span></p>
<lb n="35"/>
<lb n="36"/><p><span>Bhí scamal mór os cionn Phádraig bíodh</span>
<lb n="37"/><span>nach raibh a fhios aige air.  Bhí bitheamhnach</span>
<lb n="38"/><span>de bháille san mbaile beag aoibhinn seo.</span>
<lb n="39"/><span>Nhí raibh mórán talmhan aige, agus, maidir</span>
<lb n="40"/><span>le tigh, ní raibh aige acht ainmniughas ceann.</span>
<lb n="41"/><span>Leag sé a shúil ar thigh agus ar phaiste bheag</span>
<lb n="42"/><span>Phádraig Uí Dhomhnaill.  Dubhairt sé leis</span>
<lb n="43"/><span>féin gurab é dhéanfadh duine dhe dá mbeadh</span></p>
</div>
<pb n="259"/>
<div><lb n="44"/><p><span>sé aige.  Chuaidh sé 'uig an mháighistir agus</span>
<lb n="45"/><span>dubhairt sé leis go raibh an talamh ro-shaor</span>
<lb n="46"/><span>ag Pádraig Ó Domhnaill.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>Níor bheag so.  D'árduigh an máighistir</span>
<lb n="49"/><span>an cíos ar Phádraig bhocht.  Choinnigh Pádraig</span>
<lb n="50"/><span>an cíos nuadh íoctha ar feadh cúpla bliadhan</span>
<lb n="51"/><span>nó trí.  Tar eis so chaith sé cur suas de.</span>
<lb n="52"/><span>Nuair thug, caitheadh amach ar thaoibh an</span>
<lb n="53"/><span>bhóthair é.  Ní túisce bí sé amuigh 'ná thóg</span>
<lb n="54"/><span>an báille a theach agus a chuid talmhan.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Ní raibh le déanamh anois ag Pádraig</span>
<lb n="57"/><span>bocht acht bothán do dhéanamh ar thaoibh an</span>
<lb n="58"/><span>bhóthair agus teacht suas ar fhéile na gcomh-</span>
<lb n="59"/><span>ursan.  Ní chuirfeadh Fionn Mac Cumhaill</span>
<lb n="60"/><span>agus sluagh na bhFiann chun tighe na mbocht</span>
<lb n="61"/><span>é.  B'fhearr leis bás fhagháil leis an ngorta</span>
<lb n="62"/><span>ar thaoibh an bhóthair.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Is gearr tar éis iad do chur amach gur</span>
<lb n="65"/><span>ghlac bean an tighe breóidhteacht.  Bhí sí ag</span>
<lb n="66"/><span>éalódh as i gcomhnuidhe nó gur cailleadh</span>
<lb n="67"/><span>'sa' deireadh í.  Bhris a croidhe nuair cuir-</span>
<lb n="68"/><span>eadh amach iad.  (Ní críoch).</span></p>
<lb n="69"/>
<lb n="70"/><p>
<lb n="71"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Máire Ní Dhomhnaill.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Máire Ní Dhomhnaill.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
