Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Ardán na Gaedhilge - Drámanna Náisiúnta.</title><author><persName>Féach ainm cleite</persName></author><author><addName type="alias">Ardánach</addName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG13-10751</note>
		 <note type="L">256</note>
		 <note type="B">1903</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Márta, 1903</date><idno>IG13-10751</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">13</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Féach ainm cleite</author><title>Ardán na Gaedhilge - Drámanna Náisiúnta.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Ardán na Gaedhilge - Drámanna Náisiúnta.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Márta, 1903</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>ARDÁN NA GAEDHILGE.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>DRÁMANNA NÁISIÚNTA.</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Is maith liom, a fhir eagair, go bhfuil tú ag tabhairt</span>
<lb n="5"/><span>faoi chloich bhig Ghaedhealaigh do chur le carn an</span>
<lb n="6"/><span>Dráma Náisiúnta - an carn úd do réir "U. Ó R."</span>
<lb n="7"/><span>do shroisfeadh ó Cholumhain Nelson go dtí an Stad.</span>
<lb n="8"/><span>Caithfimíd-ne cuid mhór de chlochaibh Gaedhealacha do</span>
<lb n="9"/><span>chur leis an gcarn chéadna.  Ní'l mórán déanta</span>
<lb n="10"/><span>againn fós, acht is gearr ó thosnuigh sinn.  Mar sin</span>
<lb n="11"/><span>féin, bh'éidir gur chóir breis bheith déanta againn</span>
<lb n="12"/><span>roimhe seo.</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Tá dhá shaghas daoine ann go bhfuil urmhór de</span>
<lb n="15"/><span>chúram Dhrámanna Náisiúnta ortha.  Is iad soin na</span>
<lb n="16"/><span>scríbhneóirí agus na léirightheóirí.  Táimíd féin</span>
<lb n="17"/><span>anois ag iarraidh Dráma Gaedhealach i n-ár</span>
<lb n="18"/><span>dteangaidh dhuthchais do chur ar bun.  Caithfimíd an</span>
<lb n="19"/><span>dá threibh daoine seo do chur ar an mbealach ceart.</span>
<lb n="20"/><span>Caithfimíd fios an ghnótha do mhúineadh dhóibh ó thosach</span>
<lb n="21"/><span>nach mór.  Caithfimíd innsint dóibh cionnus seo agus</span>
<lb n="22"/><span>siúd do dhéanamh n-a cheart agus cionnus locht annso agus</span>
<lb n="23"/><span>locht annsúd do leasughadh.</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Ní mór dúinn tosnughadh ar na scríbhneóiríbh.  Tá</span>
<lb n="26"/><span>an-chuid scríbhneóirí againn, buidheachas le Dia, agus do</span></p>
</div>
<pb n="257"/>
<div><lb n="27"/><p><span>réir an fhuadair atá fúinn is gairid go mbeidh a</span>
<lb n="28"/><span>thuilleadh againn.  Dá liacht iad is eadh is fearr é.</span>
<lb n="29"/><span>Gheobhaidh gach éinne a dhá dhóthain le déanamh, agus níor</span>
<lb n="30"/><span>cheart an obair go léir d'fhágaint fé thriúr nó</span>
<lb n="31"/><span>ceathrar dá fheabhas iad.  I n-ionad maitheas a</span>
<lb n="32"/><span>dhéanamh is amhlaidh loitfeadh an bhruid agus an bruth-</span>
<lb n="33"/><span>laghas iad.  Tugtar aimsir chum machtnaimh dhóibh.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Acht, dálta gach éin-scéil, tá scríbhneóirí agus</span>
<lb n="36"/><span>scríbhneóirí ann, agus ní gach éin-scríbhneóir d'fhéadfadh</span>
<lb n="37"/><span>dhráma do scríobhadh.  Chum dráma foghanta do</span>
<lb n="38"/><span>scríobhadh níor mhór do dhuine bheith go cliste ar</span>
<lb n="39"/><span>scéal d'innsint.  Sin í bun-phréamh an dráma.  Is </span>
<lb n="40"/><span>beag an meas do bheidh ar dhráma ná bheidh rud éigint </span>
<lb n="41"/><span>ann gur mhaith le daoinibh bheith ag éisteacht leis,</span>
<lb n="42"/><span>rud éigint do chuirfidh ag gáiridhe iad, nó do</span>
<lb n="43"/><span>thaithneoghaidh leó ar chuma éigint.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Caithfidh gach scríbhneóir a lucht éisteacht do</span>
<lb n="46"/><span>choimeád os a chomhair i gcomhnuidhe.  Caithfidh sé é</span>
<lb n="47"/><span>féin do cheistiughadh go minic i dtaobh a choda oibre</span>
<lb n="48"/><span>féachaint an bhfuil an uile roinnt de 'n-a cheart nó</span>
<lb n="49"/><span>an mbeadh sé taithneamhach leis an sluagh.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Níor mhór do scríbhneóir dráma bheith go cliste ar</span>
<lb n="52"/><span>chomhrádh do scríobhadh; comhrádh sultmhar tathacach</span>
<lb n="53"/><span>"gan bun cleite isteach ná barr cleite amach" air</span>
<lb n="54"/><span>atá ag teastáil uainn; comhrádh gan éan-oráidí</span>
<lb n="55"/><span>fada ann.  Cuireann na horáidí fada úd uaigneas</span>
<lb n="56"/><span>ar gach éinne.  Lagann siad misneac na foirne;</span>
<lb n="57"/><span>agus is deacair iad do chur do mheabhair.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>Caithfear gan breis radharc do chur i ndráma, agus</span>
<lb n="60"/><span>gach éan radharc do bheith chuimheasach fada ar éan-</span>
<lb n="61"/><span>chuma.  Tá an locht so an-choitchianta ins na</span>
<lb n="62"/><span>drámanna atá againn cheana féin, agus dá bhrigh sin</span>
<lb n="63"/><span>is deacair iad do léiriughadh, mar is éigin an radharc</span>
<lb n="64"/><span>d'atharrughadh go ró-mhinic.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Led' chead-sa, a fhir eagair, fagfad na léirightheóirí</span>
<lb n="67"/><span>go dtí tráth éigint eile.  Tá cosamhlacht Liam</span>
<lb n="68"/><span>Ó Fathaigh agam dá chur chughat.  Is é do mhúin foirne</span>
<lb n="69"/><span>"Casadh an tSúgáin" agus "An Tobar Draoidheachta."</span>
<lb n="70"/><span>Is é do chéad-chuir "Eilís agus an Bhean Deirce"</span>
<lb n="71"/><span>ar árdán.  Is é Peadar Mac Fhionnlaoigh do scríobh</span>
<lb n="72"/><span>"Eilís", agus b'é an céad dráma Gaedhilge do cuireadh</span>
<lb n="73"/><span>ar árdán i mBaile Átha Cliath é.  Tá radharc as</span>
<lb n="74"/><span>"Eilís" agam dá chur chughat leis agus tá súil agam go</span>
<lb n="75"/><span>dtaithneoghaidh siad le léightheóiríbh an Irisleabhair.</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>ÁRDÁNACH.</span></p>
<lb n="78"/>
<lb n="79"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ardán na Gaedhilge - Drámanna Náisiúnta.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Ardán na Gaedhilge - Drámanna Náisiúnta.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
