Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Ceól Tire.  Fan ar an bhaile 'm chomhair.</title><author><persName>Ní fios</persName></author><editor><name type="main">Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG12-10627</note>
		 <note type="L">75</note>
		 <note type="B">1902</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Bealtaine, 1902</date><idno>IG12-10627</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">12</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ní fios</author><title>Ceól Tire.  Fan ar an bhaile 'm chomhair.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Ceól Tire.  Fan ar an bhaile 'm chomhair.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Bealtaine, 1902</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span><pb n="75"/></span>
<lb n="1"/><span>A chara, - Seo é an t-amhrán do thóg an bharra-dhuais</span>
<lb n="2"/><span>ag Feis Bhaile Mhúirne, Lughnasa, 1901.  'Sé Dómhnall Ó</span>
<lb n="3"/><span>Laoghaire ó Innse-Geimhleach do chúm é, agus, mar mheasaim,</span>
<lb n="4"/><span>a lán eile nách é d'amhránaibh breághtha.  Ní raibh an</span>
<lb n="5"/><span>t-amhrán so sgríobhtha ag ár gcaraid ag an bhFeis, acht</span>
<lb n="6"/><span>seal 'na dhiaidh sin do chuir sé go Tadhg Ua Scannail</span>
<lb n="7"/><span>oide i mBéal Átha an Ghaorthaidh é, agus is ón bhfíor-</span>
<lb n="8"/><span>sgoláire cliste seo do fuaras é agus gabhaim mo mhór-</span>
<lb n="9"/><span>bhuidheachas leis ar a shon.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Le súil go bhfeicfead i gcló i n-uimhir na míosa</span>
<lb n="12"/><span>so é.</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Is me do cara go buan,</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>MÍCHEÁL Ó MURCADHA</span>
<lb n="17"/><span>Cúil Aodha,</span>
<lb n="18"/><span>Baile Mhúirne.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>Seosamh Laoide,</span>
<lb n="21"/><span>Cúil Cham,</span>
<lb n="22"/><span>Beinn Éadair.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>FAN AR AN BHAILE 'MO CHOMHAIR.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>Gléas Bb.  Go héadtrom.  Peadar Breathnach, cct.  Sibéal Ní Mhig Éantaigh do ghléas.  </span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>I. Chuaidh mé seal tamaill ar cuairt go mbreathnuighinn fhéin uaim an spéir, </span>
<lb n="29"/><span>Ó, thart fá na hoileáin ar ruaig, mar eilid is cú 'na déidh; </span>
<lb n="30"/><span>'Sé déarfadh gach duine fá'n chuan, tráth thainic mé 'nuas fá'n chéidh: </span>
<lb n="31"/><span>"Is furus liom aithn' ar do ghruaim gur fear thú 'bhfuil ruaig 'na dhéidh." </span>
<lb n="32"/></p>
</div>
<pb n="76"/>
<div><lb n="33"/><p><span>II.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Casadh damh cailín deas óg, 's má casadh, 'sí labhair</span>
<lb n="36"/><span>go géar:</span>
<lb n="37"/><span>"Má's duine thú bhain do mhnaoi óig, ní mholaim go </span>
<lb n="38"/><span>mór do chéard;</span>
<lb n="39"/><span>Nó, chonnaic mé fear as tír mór ag imtheacht gan bhróg</span>
<lb n="40"/><span>i ndé;</span>
<lb n="41"/><span>'Sé mheasaim gur tusa an fear óg a bhfuilear 'sa' tóir</span>
<lb n="42"/><span>'na dhéidh "</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>III.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>D'fhreagair mé an ainnir gan bhród, mar ghlac mé go</span>
<lb n="47"/><span>mór a sgéal:</span>
<lb n="48"/><span>"Stad de do mhagadh níos mó, ní duine de'n tseórt</span>
<lb n="49"/><span>sin mé;</span>
<lb n="50"/><span>Mur dteanna tú 'nall do mo chomhair agus stad de do</span>
<lb n="51"/><span>ghlór gan chéill,</span>
<lb n="52"/><span>Go racha mé os coinne mo shróna amach ar tír mór dhe</span>
<lb n="53"/><span>léim!"</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>IV.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Thuit mise 'un tuirse 's 'un bróin is d'fhiosruigheas</span>
<lb n="58"/><span>de'n óg-mhnaoi chaoin:</span>
<lb n="59"/><span>"Cá bhfuighmis gloine le n'ól a thógfadh an brón so</span>
<lb n="60"/><span>dhínn?"</span>
<lb n="61"/><span>"Sin teach beag i n-imeall an róid agus coinnigheann sé</span>
<lb n="62"/><span>'gcomhnaidhe braon;</span>
<lb n="63"/><span>Gabh thusa agus rapáil an bórd is díolfa mé an sgór mé</span>
<lb n="64"/><span>fhéin."</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>V.</span></p>
<lb n="67"/>
<lb n="68"/><p><span>Tráth chuaidh mise isteach go tigh an óil, b'fhaiteach go</span>
<lb n="69"/><span>leór liom suidhe,</span>
<lb n="70"/><span>Ar eagla go dtiocfadh an tóir 's go mbainfidhe an</span>
<lb n="71"/><span>óig-bhean díom; </span>
<lb n="72"/><span>Tráth fuair sinn gach cineál d'ar fhóir, 'sé mheas mé</span>
<lb n="73"/><span>nar chóir dúinn suidhe, </span>
<lb n="74"/><span>Acht dubhairt sí, "Bí thusa 'gabháil cheóil, 's ní leigfear</span>
<lb n="75"/><span>duit feóirling 'íoc."</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>VI.</span></p>
<lb n="78"/>
<lb n="79"/><p><span>Níor bhfada bhí mise 'gabháil cheóil gur chruinnigh an</span>
<lb n="80"/><span>t-aos óg 'un tighe,</span>
<lb n="81"/><span>Gach duine 's a ghloine 'na dhórn le comóradh thabhairt</span>
<lb n="82"/><span>do'n dís;</span>
<lb n="83"/><span>Bhí biotáilte fairsing go leór agus beagán d'á hól 'sa'</span>
<lb n="84"/><span>tír,</span>
<lb n="85"/><span>'S dá n-ólainn-se galún Uí Dhómhnaill, b'fhurus mo</span>
<lb n="86"/><span>sgór a dhíol.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>VII.</span></p>
<lb n="89"/>
<lb n="90"/><p><span>Tráth shocruigheamar comhthrom an sgóir, 'sé fhios-</span>
<lb n="91"/><span>ruigheas an óig-bhean díom:</span>
<lb n="92"/><span>"Cia háit i mbíonn tú 'do chomhnaidhe nó a' gcoin-</span>
<lb n="93"/><span>nigheann tú cró beag tighe?"</span>
<lb n="94"/><span>"Tráth chaithim-se seal i dtigh an óil, ní dheanaim aon</span>
<lb n="95"/><span>lón de'n phighinn</span>
<lb n="96"/><span>Acht an méid ud a chruinnighim 'sa' ló a chaitheamh le</span>
<lb n="97"/><span>spórt 'san oidh'e."</span></p>
<lb n="98"/>
<lb n="99"/><p><span>VIII.</span></p>
<lb n="100"/>
<lb n="101"/><p><span>"Má's duine thú leanas do'n ól, ní mholaim duit</span>
<lb n="102"/><span>labhairt le mnaoi,</span>
<lb n="103"/><span>Ní fhóireann do dhuine ded' sheórt-sa greamughadh le</span>
<lb n="104"/><span>buaidhreadh an tsaoghail;</span>
<lb n="105"/><span>Dá dtéidhmis a choingbheáil an chró, nach mbéimis gan</span>
<lb n="106"/><span>dóigh le'r saoghal?</span>
<lb n="107"/><span>Is fheárr dúinne fuireach go fóil go ndeánamuid lón</span>
<lb n="108"/><span>araon."</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>IX.  </span></p>
<lb n="111"/>
<lb n="112"/><p><span>"Le fuireach go ndeánamuis lón a caithfidhe cuid mhór</span>
<lb n="113"/><span>d'ar saoghal;</span>
<lb n="114"/><span>Is fheárr dúinne toisiughadh go hóg, 's béidh cuidiughadh</span>
<lb n="115"/><span>d'ar gcomhair arís;</span>
<lb n="116"/><span>Má leanann tú mise 'sa' ród, ní heagal duit buaidh-</span>
<lb n="117"/><span>readh an tsaoghail,</span>
<lb n="118"/><span>Acht mise bheith 'cruinniughadh an lóin, 's gheobha tusa do</span>
<lb n="119"/><span>lóistín saor."</span></p>
<lb n="120"/>
<lb n="121"/><p><span>X.</span></p>
<lb n="122"/>
<lb n="123"/><p><span>"Dá leanainn-se thusa 'sa' ród, badh ghoirid go dtógfá</span>
<lb n="124"/><span>díom;</span>
<lb n="125"/><span>Tráth bhuailfea le himirt 's le hól, badh ghoirid badh</span>
<lb n="126"/><span>lón an mhaoin;</span>
<lb n="127"/><span>Acht fan ar an bhaile 'mo chomhair, agus bí ar aon nós liom</span>
<lb n="128"/><span>fhéin - </span>
<lb n="129"/><span>Gheobha tusa talamh go leór agus mise go deóidh mar</span>
<lb n="130"/><span>mhnaoi."</span></p>
<lb n="131"/>
<lb n="132"/><p><span>XI.</span></p>
<lb n="133"/>
<lb n="134"/><p><span>Ní fhéadaim a moladh le feabhas, 'sí laguigh go mór mo</span>
<lb n="135"/><span>chroidhe;</span>
<lb n="136"/><span>Ní'l duine d'á bhfeicfeadh an tseóid nach dtuitfeadh i</span>
<lb n="137"/><span>mbrón d'á díth;</span>
<lb n="138"/><span>Ní fhaca mé a leitheid go fóil i mbealach 'sa' ród d'á</span>
<lb n="139"/><span>mbím,</span>
<lb n="140"/><span>'S dá bhfeicfidhe í i mBaile an Átha Móir bhéidheadh </span>
<lb n="141"/><span>cailíní óga ar phighinn!</span></p>
<lb n="142"/>
<lb n="143"/><p><span>TAGRA.</span></p>
<lb n="144"/>
<lb n="145"/><p><span>Brighid Ní Mhic Giolla Dhé, cailín fíor-Ghaedhealach do chomhnuigheadh i nDún-na-nGall, is uaithi-se fuarthas</span>
<lb n="146"/><span>an fonn.  Is iomdha duine ó' dtáinig an innsint atá ar na foclaibh .i. ó Eibhlín Breatnach, deirbhshiúr do'n</span>
<lb n="147"/><span>fhilidh, ó Sheaghán Mhag Éantaigh dar treó Ailt i dTír Chonaill, agus ó'n Athair Domhnall Ó Murchadha do chuir an</span>
<lb n="148"/><span>t-amhrán i gcló'sa' tsean-"Ghaodhal," i mí na Bealtaine, 1888.  Togha gach inniste atá annso suas.</span></p>
<lb n="149"/>
<lb n="150"/><p><span>I.  Fhéin: is minic "'bhfad" agus "thart" i n-a áit seo.  II.  Fuilear = fuiltear ("fuilthears, fuiltheas" ar</span>
<lb n="151"/><span>uairibh 'sa' Mhumhain); ní hannamh "bhfuil siad" i n-áit "bhfuilear."  III.  Mhagadh : nó "bheadaidhe."</span>
<lb n="152"/><span>Dteanna : nó "ndruidfe."  Chéill : nó "feidhm."  IV.  I n-imeall : nó "ar leathtaoibh."  VI.  Comóradh</span>
<lb n="153"/><span>.i. urraim, modh, ómóid.  VII.  Cró beag tighe : nó "cró dhuit féin."  XI.  Laguigh : nó "mhearuigh." - S.L.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ceól Tire. Fan ar an bhaile 'm chomhair.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Ceól Tire. Fan ar an bhaile 'm chomhair.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
