Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Sgríbhinní Úr-Nua.  Sgoil Thamhnach Mhullaigh.</title><author><persName>Ó Sléibhín, Tuathal</persName></author><editor><name type="main">Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG12-10612</note>
		 <note type="L">51</note>
		 <note type="B">1902</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Aibreán, 1902</date><idno>IG12-10612</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">12</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ó Sléibhín, Tuathal</author><title>Sgríbhinní Úr-Nua.  Sgoil Thamhnach Mhullaigh.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Sgríbhinní Úr-Nua.  Sgoil Thamhnach Mhullaigh.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Aibreán, 1902</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span><pb n="51"/></span>
<lb n="1"/><span>SGOIL THAMHNACH MHULLAIGH.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tá craobh de Chonnradh</span>
<lb n="4"/><span>na Gaedhilge i dTamh-</span>
<lb n="5"/><span>nach Mullaigh le fada,</span>
<lb n="6"/><span>ag deanamh obair ion-</span>
<lb n="7"/><span>gantach mhaith ar bheagán</span>
<lb n="8"/><span>iomráidh.  Tá sí aithbheó-</span>
<lb n="9"/><span>dhuighthe ar Sheachtmhain na</span>
<lb n="10"/><span>Gaedhilge le spiorad nuaidh agus cosamhlacht</span>
<lb n="11"/><span>nach mbíonn níos fírinnighe ná níos fheárr</span>
<lb n="12"/><span>'choinne an Ghaedhilg agus teangaidh na hÉireann</span>
<lb n="13"/><span>choinneáil 'ná tá an dream atá greamuighthe </span>
<lb n="14"/><span>ann.  Tá an sean agus an t-óg daríribh ann.</span></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="15"/><p><span>Ní'l againn acht oidhche amháin ins an tseacht- </span>
<lb n="16"/><span>mhain cruinn i dteach na sgoile.  Mar sin a</span>
<lb n="17"/><span>fhéin, ní'l teach a rachthá ann nach bhfeicfeá</span>
<lb n="18"/><span>an aois óg ag síor-dhul do na leabhair</span>
<lb n="19"/><span>Ghaedhilge, ag feitheamh cia chasadh an bealach</span>
<lb n="20"/><span>le n-a seóladh ceart, dá mbíodh siad ceárr.</span>
<lb n="21"/><span>Ní feasach muid áit ar bith is feárr a bhfuil</span>
<lb n="22"/><span>slighe ar an Ghaedhilg 'ná tá i sgoil Thamhnach</span>
<lb n="23"/><span>Mhullaigh.  Ní fios do'n paisde an ag dul</span>
<lb n="24"/><span>'un na sgoile atá sé mur bfhuil Gaedhilg</span>
<lb n="25"/><span>aige, ar an ádhbhar, an fear uasal a thóg an</span>
<lb n="26"/><span>sgoil, Maighistir Ó Dochartaigh, gur chuir sé</span>
<lb n="27"/><span>an t-ainm i nGaedhilg ar an sgoil taobh</span>
<lb n="28"/><span>'muigh os cionn an doruis.  Ní istigh amháin</span>
<lb n="29"/><span>atá an Ghaedhilg le fághail againn acht</span>
<lb n="30"/><span>sgríobhtha ar na clochaibh taobh 'muigh.  Ar a</span>
<lb n="31"/><span>dhul isteach dúinn tá fíor-Éireannach, togha</span>
<lb n="32"/><span>Gaedhilgtheóra, tá go síor fá choinne maith</span>
<lb n="33"/><span>ár dtíre agus ar dteangaidh le fághail taobh</span>
<lb n="34"/><span>'stigh, mar tá, Seaghán Ó Cnáimhsighe agus a chéile</span>
<lb n="35"/><span>agus a theaghlach atá fá mheas agus fá urraim ins</span>
<lb n="36"/><span>an tír a thairbhe a gcuid Gaedhilge agus a náis-</span>
<lb n="37"/><span>iúntacht'.  Ní bhéidheadh sárughadh ar ar</span>
<lb n="38"/><span>gcraoibh i dTamhnach Mhullaigh acht tiom-</span>
<lb n="39"/><span>paisne a bhuail d'ár dteagasgóir Seaghán Ó</span>
<lb n="40"/><span>Cnáimhsighe ag fághail a choise briste le n-a</span>
<lb n="41"/><span>chóisde féin.  Chuir sé cúl mór ar na gnaith-</span>
<lb n="42"/><span>eachaibh acht daoine muinteardha de Ghaedh-</span>
<lb n="43"/><span>ilgtheóiríbh ag deanamh díchillt ar a shon go</span>
<lb n="44"/><span>dtí go n-órduighe an Rí i n-a measg ar ais</span>
<lb n="45"/><span>e agus tá me ag dúil gur gearr go bhfeicio-</span>
<lb n="46"/><span>muid e i n-innmh' an Ghaedhilg a theagasg ins</span>
<lb n="47"/><span>an sgoil nuaidh le mian agus dícheallt mar rinn</span>
<lb n="48"/><span>ins an tsean-sgoil.</span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>Ní thig linn barraidheacht urrama thabhairt</span>
<lb n="51"/><span>do theagasgóir sgoile ar bith i bParáisde</span>
<lb n="52"/><span>Dhúin na nGall ar an ádhbhar so, mur mbéidh-</span>
<lb n="53"/><span>eadh siad 'na bhfíor-Ghaedhilgtheóiríbh agus mian</span>
<lb n="54"/><span>theagaisg na Gaedhilge fá chroidhe aca, níor</span>
<lb n="55"/><span>bhféidir dóibh stiuruightheoirí na sgoltach a</span>
<lb n="56"/><span>shásamh, ar an ádhbhar gur fíor-Ghaedhilgtheoirí </span>
<lb n="57"/><span>iad, mar tá, an Monsignor Mac Pháidín agus</span>
<lb n="58"/><span>an sagart óg an t-Athair Ó Caiside.</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>'Sé an barrán is mó bhí ann nach gcualas</span>
<lb n="61"/><span>iomrádh ar an chraoibh seo níos miniceacha</span>
<lb n="62"/><span>mar nach dteachaidh an cháin 'ionns' ar úghdair</span>
<lb n="63"/><span>na ngnaithe i mBaile Átha Cliath.  Ní'lmid</span>
<lb n="64"/><span>'na dhiaidh ortha, agus dá dtiocfadh linn níos mó</span>
<lb n="65"/><span>a dheanamh bhéadhmuist fonnmhar.  Támuid</span>
<lb n="66"/><span>ar ndúsacht anois.  Ní bhéarfar ar gcodladh</span>
<lb n="67"/><span>aríst orainn ar sean ná óg i dTamhnach</span>
<lb n="68"/><span>Mhullaigh go dtí go rabh an Ghaedhilg coit-</span>
<lb n="69"/><span>cheannta ann ghach teach agus teaghlach maidin agus</span>
<lb n="70"/><span>tráthnóna ag éirghe agus ag luighe agus an Béarla</span>
<lb n="71"/><span>nuair nach dtig fághail as.</span></p>
<lb n="72"/>
<lb n="73"/><p><span>Tá mé go mór anuas ar ghléas ceoil na</span>
<lb n="74"/><span>haimsire nach bhfuil luach d'á fhágáil ar an</span>
<lb n="75"/><span>tsean-ghnás mar ab' fhiú é.  Muirbhfidh sé</span>
<lb n="76"/><span>sean-cheól na hÉireann mur bfhuil éisdeacht</span>
<lb n="77"/><span>ná urraim le fághail ag an tsean-ghnás ag</span>
<lb n="78"/><span>féis nó cuirm cheóil i n-éan-chathair agus mo</span>
<lb n="79"/><span>thruaighe! níos measa 'ná uilig i mBaile</span>
<lb n="80"/><span>Atha Cliath.  Gan biseach air, is gearr nach</span>
<lb n="81"/><span>mbíonn le fághail acht ceól nuaidh, ceól</span>
<lb n="82"/><span>Béarla áthruighthe go dtí an Ghaedhilg ag</span>
<lb n="83"/><span>daoinibh cluithmheara atá i n-innmh' aer a</span>
<lb n="84"/><span>chur leis an cheól agus a dhearbhadh ar lucht tíre</span>
<lb n="85"/><span>ná sléibhe go bhfuil siad fhéin ceart.  Gur</span>
<lb n="86"/><span>so an t-ádhbhar, nuair a rinneadh an ceól</span>
<lb n="87"/><span>'sna sléibhtibh, gan amhras ní rabh oirneis</span>
<lb n="88"/><span>cheóil 'choinne cos ná méar, mar tá ins an</span>
<lb n="89"/><span>am atá i láthair.  Mar soin de, is furust</span>
<lb n="90"/><span>biseach a chuir ar obair leath-dheánta, má</span>
<lb n="91"/><span>deir ár gcuid ceóltóirí móra i mBaile</span>
<lb n="92"/><span>Átha Cliath gur ceól leath-dheánta atá le</span>
<lb n="93"/><span>fághail fá bhun na sléibhte.  Béidh bunadh</span>
<lb n="94"/><span>bhuin na gcnoc lán-bhuidheach ar bhiseach dhá</span>
<lb n="95"/><span>laighead ar an cheól acht a luach fhéin a</span>
<lb n="96"/><span>thabhairt ar tús do'n tsean-ghnás ceóil.  Ní</span>
<lb n="97"/><span>rabh gar ann go dtí seo nuair nach rabh siad</span>
<lb n="98"/><span>ábalta am a choinneáilt le ceól na hoirneise.</span>
<lb n="99"/><span>Tá lúthgháir orm fá'n Oireachtas go bhfaca</span></p>
</div>
<pb n="53"/>
<div><lb n="100"/><p><span>mé ins an Chlaidheamh go rabh áit agus urraim</span>
<lb n="101"/><span>fá choinne an tsean-ghnáis ar an bhliadhain seo.</span></p>
<lb n="102"/>
<lb n="103"/><p><span>Le heagla go bhfuilmid ag rámhailligh</span>
<lb n="104"/><span>fá'r n-eólus ar cheól nó Gaedhilg i dTamhnach</span>
<lb n="105"/><span>Mhullaigh, tá mé ag dúil nach n-áifrigheann</span>
<lb n="106"/><span>sibh orm é.  Leis an mhisneach atá againn fá</span>
<lb n="107"/><span>thairbhe an Oireachtais ag tabhairt áite agus</span>
<lb n="108"/><span>urrama do'n tsean-ghnás, is geárr go rabh a</span>
<lb n="109"/><span>lán de cheóltóiríbh maithe Gaedhilge le fághail</span>
<lb n="110"/><span>fá sgoil Thamhnach Mhullaigh.</span></p>
<lb n="111"/>
<lb n="112"/><p><span>TUATHAL Ó SLÉIBHÍN.</span>
<lb n="113"/><span>Tamhnach Mhullaigh.</span>
<lb n="114"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Sgríbhinní Úr-Nua. Sgoil Thamhnach Mhullaigh.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Sgríbhinní Úr-Nua. Sgoil Thamhnach Mhullaigh.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
