Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Clodhanna Nua.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG11-11234</note>
		 <note type="L">125</note>
		 <note type="B">1901</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Iúl, 1901</date><idno>IG11-11234</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">11</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Clodhanna Nua.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Clodhanna Nua.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Iúl, 1901</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language><language ident="en">English</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>CLODHANNA NUA.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Cormac Ua Conaill.  Sgéal bhaineas le hÉirghe</span>
<lb n="3"/><span>amach agus Díth-cheannadh Iarla na Deasmhumhan A.D.</span>
<lb n="4"/><span>1579-1583.  Leis an Athair Pádraig Ua Duinnín,</span>
<lb n="5"/><span>M.E..  Ar n-a chur amach ag Connradh na Gaedhilge i</span>
<lb n="6"/><span>mBaile Átha Cliath, 1901.</span></p>
<lb n="7"/>
<lb n="8"/><p><span>Tagrann an leabhar so do "íochtar na seiseadh haoise </span>
<lb n="9"/><span>déag nuair bhí Gearaltaigh na Mumhan ag síor-bhruighin</span>
<lb n="10"/><span>le Bainríoghain Sagsana."  Ba mhór an aimsir í sin, le </span>
<lb n="11"/><span>linn Ailíse bheith i gceannus Shasan, acht ba bhrónach.</span>
<lb n="12"/><span>Rinneadar Gaedhil a ndícheall ar smacht na Sasanach</span>
<lb n="13"/><span>do bhaint d'á dtír agus do theip orra i ndeireadh na dála,</span>
<lb n="14"/><span>ní nár náir dóibh ar mhodh, óir do bhí an cogadh ar siubhal </span>
<lb n="15"/><span>i roinnt dúithchí ar feadh fiche bliadhan, nó fa'n tuairim</span>
<lb n="16"/><span>sin.  Dob' fhéidir sgéal maith do chumadh ar an aimsir </span>
<lb n="17"/><span>sin.  Is deimhin gur fághaltas mor an leabhar so, acht </span>
<lb n="18"/><span>ní gan locht atá sé, faraor.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>Tá furmhór cainte an leabhair go han-deas, má tá </span>
<lb n="21"/><span>go bhfuil canamhaint agus síor-chanamhaint uirri beagnach </span>
<lb n="22"/><span>i ngach focal.  Tá an dul ceart ar fághail ann gan </span>
<lb n="23"/><span>amhras, acht ní gan Béarlachas é, agus is deise shamhluigheadh </span>
<lb n="24"/><span>sé dá madh nach mbeadh an oiread sain dúile ag an </span>
<lb n="25"/><span>ughdar ins an chanamhaint ar a son féin.  Tá sé buailte </span>
<lb n="26"/><span>isteach i n-ár n-aigneadh anois nach n-oireann canamh-</span>
<lb n="27"/><span>aint d'á leithéid sin de leabhar.  Comhthrom theasduigh-</span>
<lb n="28"/><span>eas uaidh.  Ní'l éan-mhaith ag oibriughadh canamhainte </span>
<lb n="29"/><span>an iomarca.  Ní dhéanann sé acht innsint an sgéil do </span>
<lb n="30"/><span>mhilleadh.  Fágamais an chanamhaint ag an sgéalaidheacht </span>
<lb n="31"/><span>ghnáthaigh .i. ag na sgéaltaibh innstear cois na teineadh.</span>
<lb n="32"/><span>Ní ceart í sháthadh isteach i ngnó nach de í.</span>
<lb n="33"/></p>
</div>
<pb n="126"/>
<div><lb n="34"/><p><span>Locht eile againn ar an déantús so, na paistí filidh-</span>
<lb n="35"/><span>eachta atá ann.  Níor chuirthe do'n ughdar ann iad.</span>
<lb n="36"/><span>Ní oireann siad do réim an sgéil.  Is é meas an </span>
<lb n="37"/><span>léightheóra, tar éis a léighte dhó, nach bhfuil ionnta acht</span>
<lb n="38"/><span>paistí nó preabáin 'sa' bhreis agus go m'fhearr an sgéal</span>
<lb n="39"/><span>'na n-éagmuis.  I dtaobh na filidheachta féin, tá cuid </span>
<lb n="40"/><span>di maith go leór, acht tá cuid eile ró-chasta ró-neamh-</span>
<lb n="41"/><span>nádúrtha, mar sh. "giar," l. 55, agus "gliag" agus "giagaibh,"</span>
<lb n="42"/><span>l. 85, rudaidhe nár cleachtadh riamh, go fiosach dúinn.</span>
<lb n="43"/><span>Gall-chruth is eadh "Éire"; ní mór le rádh a leithéidí.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Is deacair cáile agus tréithe Chormaic féin do thuigsint.</span>
<lb n="46"/><span>Go deimhin is ait an buachaill é.  Is mór an locht air </span>
<lb n="47"/><span>an dúil mhór úd aige i sileadh deór.  Ní'l brón ná </span>
<lb n="48"/><span>imshníomh, tiubaiste ná mí-ádh d'á dtig air nach "ag </span>
<lb n="49"/><span>tál na ndeór" bhíos sé d'á dhruim, agus is minic iad ar </span>
<lb n="50"/><span>sileadh leis 'na gcaisíbh nó 'na srothannaibh.  Seo sompla </span>
<lb n="51"/><span>ar a shlighe: "Do ghoill a chuid machtnaimh chomh trom </span>
<lb n="52"/><span>soin air gur léig sé sgread as."  Is géarchúiseach an </span>
<lb n="53"/><span>duine é, acht mar sin féin leigeann sé a rún leis an </span>
<lb n="54"/><span>gcéad duine castar leis, agus gan a fhios aige le n-a linn</span>
<lb n="55"/><span>sin cia aca cara nó námha é.  Bíonn calmacht chuirp</span>
<lb n="56"/><span>aige acht ní bhíonn aon mheisneach mheanman ann; dá </span>
<lb n="57"/><span>mbíodh, ní bheadh sé comh gruaidh-fhliuch sain.  Tá tír-</span>
<lb n="58"/><span>ghrádh te teolaidhe aige, acht is deimhin gur mhó a shuim</span>
<lb n="59"/><span>i n-Iarla Deas-Mhumhan 'ná i n-a thír, agus go bhfuair sé </span>
<lb n="60"/><span>bás de chumha 'na dhiaidh.  Go dearbhtha féin, ní fheada-</span>
<lb n="61"/><span>mar caidé an sórt fir é, munab é an sórt úd ar a </span>
<lb n="62"/><span>dtugthar an focal Laighneach "bogadán".  Dá madh </span>
<lb n="63"/><span>gein saoghalta é, 'sé déaramaois: "An buachaill</span>
<lb n="64"/><span>bocht!  Cad chuige ar cuireadh ar an saoghal é ar </span>
<lb n="65"/><span>éan-chor?"</span></p>
<lb n="66"/>
<lb n="67"/><p><span>Is aisteach an duine Domhnall Dubh leis.  Is duine </span>
<lb n="68"/><span>dúr é agus croidhe cruaidh feille aige, agus ar a shon sain,</span>
<lb n="69"/><span>caidé rinne sé acht "na caisí deór do thaosgadh as a </span>
<lb n="70"/><span>shúilibh" seal, le teann aithrighe, is dóigh, agus an chéad </span>
<lb n="71"/><span>seal eile tá sé comh feallmhar agus bhí sé riamh!  Ní dóigh</span>
<lb n="72"/><span>linn gur féidir do dhuine chruadh-chroidheach bheith go </span>
<lb n="73"/><span>bog agus go holc gach re seal.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Tá an Caomhach ruidín níos feárr 'ná ceachtar aca </span>
<lb n="76"/><span>so, acht cad chuige dhó ionntaoibh do thabhairt leis an </span>
<lb n="77"/><span>té d'fhéach le n-a mharbhadh dhá uair, agus é 'na chodladh,</span>
<lb n="78"/><span>mar budh eadh an dara huair?</span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p><span>Tá an t-Iarla agus Seaghán an Ghearaltaigh rud beag</span>
<lb n="81"/><span>bog mar an gcéadna.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Is mór an truagh an oiread sain de thuathalaibh 'sa'</span>
<lb n="84"/><span>leabhar.  Seo cuid aca:</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>L.2, 14. ag sgríobhadh go mall agus go socair an rann so. (Tuathal)</span>
<lb n="87"/><span>Ag sgríóbhadh an rainn seo go mall agus go socair. (Ceart)</span></p>
<lb n="88"/>
<lb n="89"/><p><span>L.5, 10.  Go raibh sé féin ro-ullamh a thoil sin do leanmhaint. (Tuathal)</span>
<lb n="90"/><span>(Ba cheart "chum" do bheith idir "ró-ullamh" agus "a thoil". (Ceart)</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>L.5, 14.  Go mbuaidhfidh. (Tuathal)</span>
<lb n="93"/><span>Go mbuaidhfeadh. (Ceart)</span></p>
<lb n="94"/>
<lb n="95"/><p><span>L.7, 1. Ar chloisint sin. (Tuathal)</span>
<lb n="96"/><span>Ar n-a chloistin sin. (Ceart)</span></p>
<lb n="97"/>
<lb n="98"/><p><span>L.14, 18.  i measg cairrgibh. (Tuathal)</span>
<lb n="99"/><span>I measg cairrgeach. (Ceart)</span></p>
<lb n="100"/>
<lb n="101"/><p><span>L. 16, 7. 'on Ghréig-fhuil úd fhír. (Tuathal)</span>
<lb n="102"/><span>(Ní féidir "fhír" do chur i ndiaidh úd.) (Ceart).</span></p>
<lb n="103"/>
<lb n="104"/><p><span>L.23,3. -chluthar (Tuathal)</span>
<lb n="105"/><span>-chluthmhar. (Ceart)</span></p>
<lb n="106"/>
<lb n="107"/><p><span>L.23, 10.  Meagal. (Tuathal)</span>
<lb n="108"/><span>Meigeall. (Ceart)</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>L.28, 27. -aimneach (Tuathal)</span>
<lb n="111"/><span>-ainmneach (Ceart)</span></p>
<lb n="112"/>
<lb n="113"/><p><span>L.29, 10.  Chabharóchadh (Tuathal)</span>
<lb n="114"/><span>Chabhróchadh (Ceart)</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p><span>L.29, 15. an námhad. (Tuathal)</span>
<lb n="117"/><span>na námhad (Ceart)</span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>L.30, 26. fuirighthe (Tuathal)</span>
<lb n="120"/><span>foirbhthe (Ceart)</span></p>
<lb n="121"/>
<lb n="122"/><p><span>L.35, 12. go mbaile (Tuathal)</span>
<lb n="123"/><span>go baile. (Ceart)</span></p>
<lb n="124"/>
<lb n="125"/><p><span>L.35, 14. lasmuigh (Tuathal)</span>
<lb n="126"/><span>leath-is-amuigh (Ceart)</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>L.36, 7. Dá mbeith fios. (Tuathal)</span>
<lb n="129"/><span>Dá mbeith a fhios. (Ceart)</span></p>
<lb n="130"/>
<lb n="131"/><p><span>L.37, 18. Cabharuighthe (Tuathal)</span>
<lb n="132"/><span>Cabhruighthe (Ceart)</span></p>
<lb n="133"/>
<lb n="134"/><p><span>L.38, 6. asmhuchán (.i. canamhnachas nach fiú a chur síos). (Tuathal)</span>
<lb n="135"/><span>achmhusán (Ceart)</span></p>
<lb n="136"/>
<lb n="137"/><p><span>L.44, 15. Lastíos (Tuathal)</span>
<lb n="138"/><span>Leath-is-thíos. (Ceart)</span></p>
<lb n="139"/>
<lb n="140"/><p><span>L.46, 4. Ar raibh (Tuathal)</span>
<lb n="141"/><span>a raibh (Ceart)</span></p>
<lb n="142"/>
<lb n="143"/><p><span>L.50, 9. Do shéideadh (Tuathal)</span>
<lb n="144"/><span>Do séideadh (Ceart)</span></p>
<lb n="145"/>
<lb n="146"/><p><span>L.52, 18. Le hais Eóchaill (Tuathal)</span>
<lb n="147"/><span>Le hais Eóchaille (Ceart)</span></p>
<lb n="148"/>
<lb n="149"/><p><span>L.55, 8. spiriodaidhe (Tuathal)</span>
<lb n="150"/><span>spreamhraoidí (Ceart)</span></p>
<lb n="151"/>
<lb n="152"/><p><span>L.58, 24. feidhme (Tuathal)</span>
<lb n="153"/><span>Feadhma (Ceart)</span></p>
<lb n="154"/>
<lb n="155"/><p><span>L.59, 10. I gach (Tuathal)</span>
<lb n="156"/><span>I ngach (Ceart)</span></p>
<lb n="157"/>
<lb n="158"/><p><span>L.59, 28. d'aithriseadh (Tuathal)</span>
<lb n="159"/><span>Go hathriseadh (Ceart)</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>L.60, 11. Do ghéill fá dheireadh dá athchuirt an seanóir. (Tuathal)</span>
<lb n="162"/><span>Do ghéill an seanóir dá athchuirt fá dheireadh. (Ceart)</span></p>
<lb n="163"/>
<lb n="164"/><p><span>L.61, 2. Tar éis glacadh claidhimh dam níor sguir, etc. (Tuathal)</span>
<lb n="165"/><span>Tar éis glactha claidhimh dam, níor sgar, etc. (Ceart)</span></p>
<lb n="166"/>
<lb n="167"/><p><span>L.61, 9. samhaluigheadh (Tuathal)</span>
<lb n="168"/><span>samhluigheadh (Ceart)</span></p>
<lb n="169"/>
<lb n="170"/><p><span>L.63, 12. an solais sin. (Tuathal)</span>
<lb n="171"/><span>an tsolais sin. (Ceart)</span></p>
<lb n="172"/>
<lb n="173"/><p><span>L.63, 14. champánaigh (Tuathal)</span>
<lb n="174"/><span>chompánaigh (Ceart)</span></p>
<lb n="175"/>
<lb n="176"/><p><span>L.63, 18. an bhfuil acht soin? (Tuathal)</span>
<lb n="177"/><span>nach bhfuil acht soin? (Ceart)</span></p>
<lb n="178"/>
<lb n="179"/><p><span>L.63, 20. i ndiaidh (Tuathal)</span>
<lb n="180"/><span>'na dhiaidh (Ceart)</span></p>
<lb n="181"/>
<lb n="182"/><p><span>L.63, 22. dubh-bhrónach (Tuathal)</span>
<lb n="183"/><span>dubrónach (Ceart)</span></p>
<lb n="184"/>
<lb n="185"/><p><span>L.64, 29. muingín (Tuathal)</span>
<lb n="186"/><span>muinighin (Ceart)</span></p>
<lb n="187"/>
<lb n="188"/><p><span>L.65, 4. meidhireach (Tuathal)</span>
<lb n="189"/><span>meadhrach (Ceart)</span></p>
<lb n="190"/>
<lb n="191"/><p><span>L.65, 6. an leithéid. (Tuathal)</span>
<lb n="192"/><span>a leithéid (Ceart)</span></p>
<lb n="193"/>
<lb n="194"/><p><span>L. 68, 2. an aon. (Tuathal)</span>
<lb n="195"/><span>an t-aon (Ceart)</span></p>
<lb n="196"/>
<lb n="197"/><p><span>L.68, 5. mbunaibh (Tuathal)</span>
<lb n="198"/><span>mbonnaibh (Ceart)</span></p>
<lb n="199"/>
<lb n="200"/><p><span>L.71, 14, 15. ciannos.  (Tuathal)</span>
<lb n="201"/><span>cionnus (Ceart)</span></p>
<lb n="202"/>
<lb n="203"/><p><span>L.71, 22. balcasaidhe (Tuathal)</span>
<lb n="204"/><span>balcaisí (Ceart)</span></p>
<lb n="205"/>
<lb n="206"/><p><span>L.71, 23. gurbh' cladhaire (Tuathal)</span>
<lb n="207"/><span>gur chladhaire (Ceart)</span></p>
<lb n="208"/>
<lb n="209"/><p><span>L.72, 7. claidhiridhe (Tuathal)</span>
<lb n="210"/><span>cladhairí (Ceart)</span></p>
<lb n="211"/>
<lb n="212"/><p><span>L.72, 14. aistiriughadh (Tuathal)</span>
<lb n="213"/><span>aistriughadh (Ceart)</span></p>
<lb n="214"/>
<lb n="215"/><p><span>L.72, 22. go dtí an athaigh (Tuathal)</span>
<lb n="216"/><span>go dtí an t-athach (nó athach) (Ceart)</span></p>
<lb n="217"/>
<lb n="218"/><p><span>L.73, 19. ag tabhairt a n-aghaidh (Tuathal)</span>
<lb n="219"/><span>ag tabhairt a n-aighthe (Ceart)</span></p>
<lb n="220"/>
<lb n="221"/><p><span>L.74, 18. d'aduigheadh (Tuathal)</span>
<lb n="222"/><span>do haduigheadh (Ceart)</span></p>
<lb n="223"/>
<lb n="224"/><p><span>L.74, 31. dóibh seo thiocfas (Tuathal)</span>
<lb n="225"/><span>do'n dream thiocfas (Ceart)</span></p>
<lb n="226"/>
<lb n="227"/><p><span>L.75, 1. ag rádh soin. (Tuathal)</span>
<lb n="228"/><span>'gá rádh soin. (Ceart)</span></p>
<lb n="229"/>
<lb n="230"/><p><span>L.76, 21. sean-shuadh (Tuathal)</span>
<lb n="231"/><span>sean-saoi (Ceart)</span></p>
<lb n="232"/>
<lb n="233"/><p><span>L.76, 23. do seasaibh (Tuathal)</span>
<lb n="234"/><span>do sheasaimh (Ceart)</span></p>
<lb n="235"/>
<lb n="236"/><p><span>L.77, 26. mothán (Tuathal)</span>
<lb n="237"/><span>mbothán (Ceart)</span></p>
<lb n="238"/>
<lb n="239"/><p><span>L.78, 2. leastoir (Tuathal)</span>
<lb n="240"/><span>leath-is-toir (Ceart)</span></p>
<lb n="241"/>
<lb n="242"/><p><span>L.78, 7. coisne (Tuathal)</span>
<lb n="243"/><span>cuisne (Ceart)</span></p>
<lb n="244"/>
<lb n="245"/><p><span>L.80, 3. cnead (Tuathal)</span>
<lb n="246"/><span>cneadh (Ceart)</span></p>
<lb n="247"/>
<lb n="248"/><p><span>L.83, 16. Cia an nós do shaoruigh (Tuathal)</span>
<lb n="249"/><span>Cia an nós ar shaoruigh (Ceart)</span></p>
<lb n="250"/>
<lb n="251"/><p><span>L.84, 13. bhíothas (Tuathal)</span>
<lb n="252"/><span>bhítheas (Ceart)</span></p>
<lb n="253"/>
<lb n="254"/><p><span>Ní maith linn gan an chuma ghaolmhar de'n bhréithir</span></p>
</div>
<pb n="127"/>
<div><lb n="255"/><p><span>i bhfeidhm, ná "éigin" (éigean), ná "fé" (faoi), 'ná</span>
<lb n="256"/><span>"óir" i n-áit ó (nó nuair).</span></p>
<lb n="257"/>
<lb n="258"/><p><span>Is iongantach a bhfuil d'fhoclaibh 'sa' sgéal.  Ní ghoill-</span>
<lb n="259"/><span>eann a n-easbhaidh ar an ughdar go dearbhtha.</span></p>
<lb n="260"/>
<lb n="261"/><p><span>Bíonn neart agus fuinneamh ar uairibh i gcaint an </span>
<lb n="262"/><span>ughdair, ag cur síos dó ar neithibh éagsamhla, mar </span>
<lb n="263"/><span>shomplaidhibh ll. 14 agus 30, etc., acht is truagh a ró-</span>
<lb n="264"/><span>dhúil i gcúigeachas d'á milleadh.  Tá súil againn go </span>
<lb n="265"/><span>mbeidh an sgéal níos fearr aige an chéad uair eile.</span></p>
<lb n="266"/>
<lb n="267"/><p><span>Celtia.  May, 1901</span></p>
<lb n="268"/>
<lb n="269"/><p><span>Ins an uimhir seo atá trácht geárr ó'n "bhFile" ar </span>
<lb n="270"/><span>Lá Bealtaine, agus tionntodh do rinneadh ar alt do sgríobh</span>
<lb n="271"/><span>an t-Ollamh J. Loth ar "chomhfhuaim mheadhónaigh" (nó</span>
<lb n="272"/><span>chomhardha) rannaigheachta na Gaedhilge agus na Breatnaise.</span>
<lb n="273"/><span>Maidir leis an dara ceann, is sár-léigheannta an </span>
<lb n="274"/><span>t-alt é, acht is deachair dúinn a chreideadh ó'n ughdar agus </span>
<lb n="275"/><span>ó'n Ollamh Thurneysen gur ó'n Laidin do tháinig ár </span>
<lb n="276"/><span>sean-rannaigheachta-na; óir tá an iomarca de chomhar-</span>
<lb n="277"/><span>thaíbh an dúthchais uirri.  Do chímíd fós rudaidhe tait-</span>
<lb n="278"/><span>neamhla eile fá chló, go háirithe "Sgoilearachd".</span></p>
<lb n="279"/>
<lb n="280"/><p>
<lb n="281"/><span>The following is the final section.  XI. - The kings</span>
<lb n="282"/><span>are led to Tara: -</span></p>
<lb n="283"/>
<lb n="284"/><p><span>I ccionn chóicc mhíos, monar nglan,</span>
<lb n="285"/><span>ro léicthe an ríoghradh for magh,</span>
<lb n="286"/><span>dia mbrith do Donnchad mac Floinn,</span>
<lb n="287"/><span>do Rígh Midhe mór áloinn.</span></p>
<lb n="288"/>
<lb n="289"/><p><span>M.  "Assú dut an ríoghradh réil,"</span>
<lb n="290"/><span>ar Muircheartach, ar mac Néill;</span>
<lb n="291"/><span>"óir as tú, a Dhonnchaidh, dearbh liom,</span>
<lb n="292"/><span>duine as fhearr d'fhearaibh Éreann."</span></p>
<lb n="293"/>
<lb n="294"/><p><span>D.  "As fearr tusa anossa, a Rí!</span>
<lb n="295"/><span>rit nocha gebh neach i ccrí,</span>
<lb n="296"/><span>as tú tucc an ríoghraidh réil,</span>
<lb n="297"/><span>a Mhuircheartaigh mic mhóir Néill."</span></p>
<lb n="298"/>
<lb n="299"/><p><span>M.  "As fearr thusa, a Dhonnchaidh dail</span>
<lb n="300"/><span>indás duine 'nar ttalmhain;</span>
<lb n="301"/><span>cipé bes hi tTeamraigh teinn</span>
<lb n="302"/><span>as é as Airdrí for Érinn."</span></p>
<lb n="303"/>
<lb n="304"/><p><span>Beir mo bheandachtain co mbloidh,</span>
<lb n="305"/><span>a mheic Néill Ghlúnduibh ghlé-ghloin!</span>
<lb n="306"/><span>corop uait gabhthar Teamhair,</span>
<lb n="307"/><span>a fhlaith Locha finn Feabhail!</span></p>
<lb n="308"/>
<lb n="309"/><p><span>Corop lat' chinedh Magh mBreagh</span>
<lb n="310"/><span>corop leo Teamhair thoibhgheal,</span>
<lb n="311"/><span>co mbet géill Goidhel it' thaigh,</span>
<lb n="312"/><span>a mhic mhaith, a Mhuircheartaigh!</span>
<lb n="313"/></p>
</div>
<pb n="128"/>
<div><lb n="314"/><p><span>Creideamh agus Gorta: Traighidheacht bhaineas le </span>
<lb n="315"/><span>haimsir an droch-shaoghail, 1847.  Leis an Athair </span>
<lb n="316"/><span>Pádraig Ua Duinnín, Ughdar an Sgéil "Cormac Ua</span>
<lb n="317"/><span>Conaill;" eagarthóir "Aodhagáin Uí Rathaille," etc.</span>
<lb n="318"/><span>Dublin: E. Ponsonby, 116 Grafton-street; M. H. </span>
<lb n="319"/><span>Gill & Son, 50 Upper O'Connell-street; Gaelic</span>
<lb n="320"/><span>League, 24 Upper O'connell-st.  1901.  Price 6d. net.</span></p>
<lb n="321"/>
<lb n="322"/><p><span>Is ró-dheas ar fad an traighidheacht bheag so.  Tá an </span>
<lb n="323"/><span>chaint go hálainn agus go bríoghmhar innte ó thúis go </span>
<lb n="324"/><span>deireadh.  Is mór is ionmholta fós í mar gheall ar a </span>
<lb n="325"/><span>simplidheacht.  Go deimhin féin, ní baoghal nach bhféad-</span>
<lb n="326"/><span>fadh éan-duine, 'pé canamhaint atá air, í thuigsint go </span>
<lb n="327"/><span>maith, agus is é ba chinn-tsiocair leis sin, dar linn, do </span>
<lb n="328"/><span>bhrígh gur cuireadh an sgéal síos go réidh deas socair </span>
<lb n="329"/><span>gan cruas gan dócamhal gan forcamás.  Is amhlaidh sin </span>
<lb n="330"/><span>is fearr canamhaint do sgríobhadh, mar milltear í,</span>
<lb n="331"/><span>má cuirtear fa chruas focal.</span></p>
<lb n="332"/>
<lb n="333"/><p><span>Is binn do thug an t-ughdar fa "na Súpers," acht is</span>
<lb n="334"/><span>dearbh gur thuilleadar uaidh é agus a thuilleadh.  Ní'l i n-a</span>
<lb n="335"/><span>leithéidíbh acht lucht bréagchrábhaidh 'ga mbadh mhaith leo </span>
<lb n="336"/><span>an Ghaedhealtacht do mharbhadh agus an Ghalldacht do chur </span>
<lb n="337"/><span>'na háit ó cheann go ceann na tíre.  Ní hé rud atá </span>
<lb n="338"/><span>uatha an t-anam do dhéanamh, acht ceapann siad aigneadh</span>
<lb n="339"/><span>an Ghaedhil do chur fa smacht Galldachta.  Ní daoine</span>
<lb n="340"/><span>ionnraice iad.</span></p>
<lb n="341"/>
<lb n="342"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Clodhanna Nua.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Clodhanna Nua.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
