Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Tar Lear</title><author><name type="main">Conán Maol</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1899_04_15_66</note>
                         <note type="L">66</note>
                         <note type="B">1899</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1899_04_15_66</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Conán Maol</author><title>Tar Lear</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1899</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Tar Lear</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>D'innis bean dom gur innis bean di nach bhfuil</span>
<lb n="4"/><span>Dreyfus ciontach. Deirthear go mbíonn tóchas i sróin</span>
<lb n="5"/><span>duine nuair bhíos daoine ag trácht thairis. Má tá ciall</span>
<lb n="6"/><span>ná éifeacht leis sin gidh gur docha nach bhfuil easba chóir</span>
<lb n="7"/><span>go mbeadh sróin Dreyfus ar dearg-lasadh ó bheith ghá</span>
<lb n="8"/><span>tochas. Tá páipéir an domhain mhóir ag cur a choir tré</span>
<lb n="9"/><span>n-a chéile. Iudaigheach is eadh é agus captaen i n-Armáil na</span>
<lb n="10"/><span>Fraince do b'eadh é.</span></p>
<lb n="11"/>
<lb n="12"/><p><span>Tá rúna cogaidh ag gach Riaghaltas, nach cóir iad do</span>
<lb n="13"/><span>chraobhsgaoileadh do chách. Conghbhuighthe ar na rúna so go</span>
<lb n="14"/><span>daingean, gó foluightheach, i gcómhair lae an chátha, mar</span>
<lb n="15"/><span>ní h-é lá na gaoithe lá na scolb.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>Dá mbeadh námhaid ar do theorainn agus na mílte</span>
<lb n="18"/><span>fear-comhraic aige, agus tusa agus eisean ar tí a chéile, do</span>
<lb n="19"/><span>bheitheá ag cur agus ag cúiteamh cionnus doighéabhtha an</span>
<lb n="20"/><span>taobh thiar air. Do chumfadh do cheannport deilbh nó</span>
<lb n="21"/><span>mapa de'n cheanntar, a bóithre, a bealaigh, a h-aibhne,</span>
<lb n="22"/><span>a cnoic, agus a coillte, agus dearfadh sé leis féin, "dá</span>
<lb n="23"/><span>dtiocfadh an namhaid i leith an bóthar úd thíos do</span>
<lb n="24"/><span>suidhfinn cúig míle fear ag uille an bhóthair seo thuas</span>
<lb n="25"/><span>agus cúig míle eile ar shlinneán na mullóige sin theas le</span>
<lb n="26"/><span>cosg do chur le n-a ghluaiseacht, nó do ghléasfainn</span>
<lb n="27"/><span>buidhean ins an gcoill úd thall d'á gceapfadh mo namhaid</span>
<lb n="28"/><span>triall an bóthar úd thuaidh i gcás go sgaoilfidís na</span>
<lb n="29"/><span>piléir thríd faid do bhéadh sé ag cur na h-abhann sain</span>
<lb n="30"/><span>thuas de."</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Sin é cuid de'n tsaghas inntleachta go ngairmthear</span>
<lb n="33"/><span>eolas cogaidh nó ealadhan catha air. Tá a leithéidí seo</span>
<lb n="34"/><span>de dheilbheannaibh sa ghlas go foluightheach i lann-cogaidh</span>
<lb n="35"/><span>ag gach Armáil i roinn na h-Eorpa agus is mairg dóibh ina</span>
<lb n="36"/><span>chraobhsgaoileas cinneach a rúna mar is soilear dá</span>
<lb n="37"/><span>mbéadh fios ag mo námhaid cionnus do cosnóchainn mé</span>
<lb n="38"/><span>féin ar a ghliocas go mbeadh buntáiste aige orm.</span></p>
<lb n="39"/>
<lb n="40"/><p><span>Tá an dá Náisiún chalma so, an Fhrainc agus an</span>
<lb n="41"/><span>Ghearmáin cómhgarach d'á chéile. Ní fhuil caradas</span>
<lb n="42"/><span>eatortha ó aimsir an chogaidh mhóir, deich mbliadhna</span>
<lb n="43"/><span>fichead ó shoin. Tá rúna cogaidh i n-aghaidh cosaint agus</span>
<lb n="44"/><span>cosgairt ag gach cumhacht acu. Bhí an Dreyfus so 'na</span>
<lb n="45"/><span>oifigeach i lanna-chogaidh na Fraince agus tá an teist amuich</span>
<lb n="46"/><span>air gur sgéithidh sé ortha.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>Cuireadh ar dearbhtha é. Fuarthas cionntach é agus tá</span>
<lb n="49"/><span>sé i mbraighdineas i n-oileán cois Ameiriocá Theas go</span>
<lb n="50"/><span>nglaodhtar ins an bhFraincis "Oileán an deamhain" air.</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>Tá dream ins an bhFrainc go meastar leo nach bhfuil</span>
<lb n="53"/><span>an fear so cionntach, agus gur chóir an coir do chur i leith</span>
<lb n="54"/><span>daoine eile ins an Arm seachas Dreyfus.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Tá Pairis agus an Fhrainge go léir ar mire mar gheall</span>
<lb n="57"/><span>air. Deirthear gurab iad na Iudaighigh atá ag grio-</span>
<lb n="58"/><span>sughadh lucht a chosanta. Tá sé páipéir nua curtha ar</span>
<lb n="59"/><span>bun le cabhrughadh leis, agus ní fios cá bfuarthas an</span>
<lb n="60"/><span>t-airgead chum na bpáipéar so do ghléasadh. Thug an</span>
<lb n="61"/><span>Riaghaltas cead uatha pionós an fhir seo d'athsgrudadh</span>
<lb n="62"/><span>agus d'athéisteacht.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Tá an cás ar siubhal le fada agus tá spior, spéar acu.</span>
<lb n="65"/><span>Ní túisge sgaoileann an dlíghe aon tsnaidhm amháin ná</span>
<lb n="66"/><span>go mbuaileann snaidhm eile níos deacaire léi. B'-</span>
<lb n="67"/><span>fhurasda na "bearta cruadha" do réidhteach i</span>
<lb n="68"/><span>gcomórtas leis an gceist thubaistigh so. Dubhairt</span>
<lb n="69"/><span>duine eolach ó'n bhFrainc liom gurab iad feisirí</span>
<lb n="70"/><span>ainchreidmheach, Iudaighigh agus ór Sheághain Bhuidhe fá</span>
<lb n="71"/><span>ndeara an trioblóid changcarach so thabhairt ar an</span>
<lb n="72"/><span>ríoghacht agus go bhfuilid ag déanamh rí-rá de'n Fhrainc dá</span>
<lb n="73"/><span>threise í.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Tá Uachdarán nua ar an bhFrainc, Loubet is ainm</span>
<lb n="76"/><span>dó, agus is ionann an t-ainm sin agus "gadhar-faire", i</span>
<lb n="77"/><span>gcanamhuin éigin de'n Fhraincis. Tá súil agam na</span>
<lb n="78"/><span>bréagnóchaidh sé a ainm, tá a dhóthain le déanamh aige,</span>
<lb n="79"/><span>mar is iomdha ceist i riaghaltas na Fraince atá ag</span>
<lb n="80"/><span>feitheamh le n-a réidhteach.</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>Togha-riaghaltas nó Republic is eadh an Fhrainc</span>
<lb n="83"/><span>indiu, sé sin i n-ionad rí nó rioghdamhna bheith acu agus</span>
<lb n="84"/><span>an rioghacht do bheith aigesean mar oighreacht, toghthar</span>
<lb n="85"/><span>ag na daoinibh an fear is mó teist agus réime 'na measg</span>
<lb n="86"/><span>agus cuirtear le toil na bhFeisirí ós cionn na críche é.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>Fuair an t-Uachdarán Fuare bás go h-obann is</span>
<lb n="89"/><span>gáirid ó shoin, agus bhí imnidhe ar gach duine gur mór leis</span>
<lb n="90"/><span>an Fhrainc, agus súil acu so nach mór leo í, go mbeadh</span>
<lb n="91"/><span>iomarbhaidh agus casaoid i bPáiris sul do thóghfaidhe an</span>
<lb n="92"/><span>tUachdarán nua. Ní raibh conspóid ann ámh. Chas</span>
<lb n="93"/><span>feisire darab ainm Deroulede a bhata bianna agus mheas</span>
<lb n="94"/><span>sé coimheasgar do dhéanamh acht buaileadh fé ghlas é</span>
<lb n="95"/><span>gan mhoill. Cónach sain air!</span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p><span>Tá Loubet go sochair ins an diallaid agus greim ar</span>
<lb n="98"/><span>an srian aige. Deirthear nách gaige é, acht fear</span>
<lb n="99"/><span>neamh-bhladhmannach gan mórdháil, gan mearbhall. Mac</span>
<lb n="100"/><span>feirmeora is eadh é agus tugadh suas na dhlightheóir é. Tá</span>
<lb n="101"/><span>sé trí fhichid agus maireann a mháthair fós. Tá cion aige</span>
<lb n="102"/><span>uirthi mar ba chóir, acht tá faithchíos uirthi-sin ná beidh</span>
<lb n="103"/><span>uain aige feasda le h-iomad gnótha, chum sgríobhtha</span>
<lb n="104"/><span>chuici mar ba ghnáthach.</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>Ní fhuil dearmhad 'sa bhFrainc fós ar an easaontacht</span>
<lb n="107"/><span>úd mar gheall ar Fhaiscoda i nAifric, agus ní bheidh go fóil.</span>
<lb n="108"/><span>Ní rabhadar ullamh ar chomhrac an uair sin, acht ní mar</span>
<lb n="109"/><span>sin dóibh anois. Dar le n-a námaidibh bhí a loingeas</span>
<lb n="110"/><span>lobhtha agus a ngunnaí móra meirgeach, agus do réir Shéaghain</span>
<lb n="111"/><span>Buidhe dá bhfuighfeadh sé féin faill ortha bheidís sgai-</span>
<lb n="112"/><span>pighthe nós cúbhráin báin na linne. Adeir na Frann-</span>
<lb n="113"/><span>caigh go mbéidh athrughadh sgéil ar ball aige.</span></p>
<lb n="114"/>
<lb n="115"/><p><span>Fear gaoithe do b'eadh Seághan Buidhe i gcomhnuidhe,</span>
<lb n="116"/><span>agus níor throid sé riamh go calma i gcoinnibh na bhFranncach</span>
<lb n="117"/><span>muna raibh Éireannaigh ag tabhairt cabhartha dó.</span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>Gearánaid leis nach bhfuighmíd-ne i nÉirinn as paid-</span>
<lb n="120"/><span>péaraibh an Bhéarla Ghallda acht tuairisg éithig ortha.</span></p>
<lb n="121"/>
<lb n="122"/><p><span>Fágaim le h-udhacht gur dóich liom go bhfuil an ceart</span>
<lb n="123"/><span>acu. Bailigheann agus cruinnuigheann páipéir Londain an</span>
<lb n="124"/><span>blaitheach agus tugaid dúinne dorn de'n cháithligh.</span></p>
<lb n="125"/>
<lb n="126"/><p><span>Tá cuma eile againn ámh, agus inneósaimuid an fhírinne</span>
<lb n="127"/><span>gheal ins an gCLAIDHEAMH SOLUIS gan spleádhchas</span>
<lb n="128"/><span>d'éinneach.</span></p>
<lb n="129"/>
<lb n="130"/><p><span>Conán Maol</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Tar Lear

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
