Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Caint Sgurtha - Rudhraigheacht.  Deargruathar Chonaill Chearnaigh.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG11-11188</note>
		 <note type="L">49</note>
		 <note type="B">1901</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Márta, 1901</date><idno>IG11-11188</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">11</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Caint Sgurtha - Rudhraigheacht.  Deargruathar Chonaill Chearnaigh.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Caint Sgurtha - Rudhraigheacht.  Deargruathar Chonaill Chearnaigh.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Márta, 1901</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span><pb n="49"/></span>
<lb n="1"/><span>DEARG-RUATHAR CHONAILL CHEARNAIGH.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Iomthús Chonaill, tar éis Mháil agus </span>
<lb n="4"/><span>Mhíodhna do mharbhadh, adubhairt </span>
<lb n="5"/><span>leis an marcradh, "Abradh neach</span>
<lb n="6"/><span>éigin agaibh le hEarc mac Cair-</span>
<lb n="7"/><span>bre teacht dom' agallamh amach,</span>
<lb n="8"/><span>agus do bheirim-se fám' bhréithir,</span>
<lb n="9"/><span>muna dtigidh, nach fuil san </span>
<lb n="10"/><span>mbaile líon a chosanta orm nó </span>
<lb n="11"/><span>go rachar d'á ionnsaighe," agus do </span>
<lb n="12"/><span>hinnseadh sin d'Earc agus ro éirigh,</span>
<lb n="13"/><span>ar n-a chlos sin, agus do ghabh a airm </span>
<lb n="14"/><span>agus a éididh uime agus táinig as an dún amach agus </span>
<lb n="15"/><span>trí caogaid curadh caith-éidighthe mar aon </span>
<lb n="16"/><span>ris.</span></p>
<lb n="17"/>
<lb n="18"/><p><span>"Maith," ar Conall, "is sádhail suaimhneach</span>
<lb n="19"/><span>ataoi tar éis Con Culainn do mharbhadh."</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>"Ná himir-se do spruic bhriathra orm," ar </span>
<lb n="22"/><span>Earc, "óir ní íocfad éiric ná einioclann</span>
<lb n="23"/><span>ann soin riot-sa, acht béim i n-aghaidh béime </span>
<lb n="24"/><span>agus goin i n-aghaidh gona."</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>"Truaighe sin," ar Conall, "ní ghéabhainn </span>
<lb n="27"/><span>ór agus maitheas an domain uait gan do cheann</span>
<lb n="28"/><span>do chur ar an ngad so imeasg na gceann</span>
<lb n="29"/><span>oile."</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Is annsin d'ionnsaigheadar cách a chéile </span>
<lb n="32"/><span>díobh, eadhón, Earc go n-a thrí caogaid </span>
<lb n="33"/><span>curadh agus Conall i n-a aonar, .i. ríogh-laoch</span>
<lb n="34"/><span>Éireann agus fear taistil agus cuartaighthe an </span>
<lb n="35"/><span>domhain agus an tí nár theich roimh uathadh ná </span>
<lb n="36"/><span>roimh shochaidhe ar muir ná ar tír riamh do ló </span>
<lb n="37"/><span>ná d'oidhche, agus tugadar frasa diana dásach-</span>
<lb n="38"/><span>tacha dío-cháirdeamhla agus luath-bhuillí láidhre </span>
<lb n="39"/><span>d'á n-armaibh ar Chonall, agus táinig Conall go </span>
<lb n="40"/><span>calma confadhach ar a gceart-lár gan </span>
<lb n="41"/><span>coigioll agus do torchradh leis iad i n-a thim-</span>
<lb n="42"/><span>cheall go sanntach sáir-chíocrach agus go fíochdha </span>
<lb n="43"/><span>fíor-neartmhar fearamhail gur badh teasgadh </span>
<lb n="44"/><span>taobh-chóirighthe tréin-fhir agus gur badh leath-</span>
<lb n="45"/><span>roinnte a laochradh agus gur badh cneadhach </span>
<lb n="46"/><span>créachtach a gcaith-mhíleadha ó na béimeannaibh </span>
<lb n="47"/><span>mór-fhoghlacha sain, gur ghabh uathbhás agus crith-</span>
<lb n="48"/><span>eagla agus urghráin an mhéid nár marbhadh do </span>
<lb n="49"/><span>mhuintir Eirc ó'n urlaidhe ainmhín ainiarmhar-</span>
<lb n="50"/><span>thach sin Chonaill, gur ghabh siad maidhm teithmhe </span>
<lb n="51"/><span>go tinneasnach gan chéill gan chuimhne gan </span>
<lb n="52"/><span>chathughadh as gach ionad i rabhadar amuigh agus </span>
<lb n="53"/><span>istigh timcheall na Teamhrach, gur fhágbhadar </span>
<lb n="54"/><span>Earc i n-a aonar agus tug Conall sáthadh sann-</span>
<lb n="55"/><span>tach sáir-neartmhar sáir-neimhneach do'n </span>
<lb n="56"/><span>Chúlghlais chinnghéir crann-reamhair i mullach </span>
<lb n="57"/><span>a ochta agus a ur-bhruinne ar Earc, gur chuir </span>
<lb n="58"/><span>ceann na sleighe tar a séimeannaibh tre n-a </span>
<lb n="59"/><span>cheart-mheadhón gur bhris a dhruim i n-a cheart-</span>
<lb n="60"/><span>lár agus tug coilg-bhéim laochdha láidir tarsna </span>
<lb n="61"/><span>a thaoibh agus a cholna go ndearna dá órdán de </span>
<lb n="62"/><span>idir sgéith agus claidheamh, corp agus cath-lúireach</span>
<lb n="63"/><span>agus do dhícheannaigh go deithfreach annsin é, agus </span></p>
</div>
<pb n="50"/>
<div><lb n="64"/><p><span>do chuir "ar an ngad so i ndíoghail mo</span>
<lb n="65"/><span>dhaltáin," ar Conall.</span></p>
<lb n="66"/>
<lb n="67"/><p><span>Agus do chuaidh go Teamhraigh i ndiaidh an </span>
<lb n="68"/><span>mhadhma agus do ghabh ag mudha agus ag marbhadh </span>
<lb n="69"/><span>muntire Eirc agus lucht coiméadta na Teamh-</span>
<lb n="70"/><span>rach gur marbhadh leis caogha curaidh im </span>
<lb n="71"/><span>dhóirsibh na Teamhrach agus táinig Muireadhach</span>
<lb n="72"/><span>mac Fearghusa .i. taoiseach teaghlaigh Eirc agus </span>
<lb n="73"/><span>lucht coiméadta na Teamhrach maille ris do </span>
<lb n="74"/><span>dhíoghail Eirc ar Chonall; agus d'fhógair Mui-</span>
<lb n="75"/><span>readhach comhrac ar Chonall agus ro fhágaibh céad </span>
<lb n="76"/><span>laich ar gach doras do cheithre dóirsibh na </span>
<lb n="77"/><span>Teamhrach agus táinig céad laoch i n-a thimcheall</span>
<lb n="78"/><span>féin d'fhreagra comhraic do Chonall, agus </span>
<lb n="79"/><span>d'ionnsaigh an caith-mhíleadh cosgrach cruadh-</span>
<lb n="80"/><span>chomhlannach an comhlann agus do gabh ag a </span>
<lb n="81"/><span>sloidhe agus ag a sleachtadh agus ag a sár-bhualadh </span>
<lb n="82"/><span>do bhéimeannaibh bríoghmhara boirb-neart-</span>
<lb n="83"/><span>mhara biothurlamha báis agus do ghonaibh doimhne </span>
<lb n="84"/><span>dlúthmhara gur thuit an céad sin i dtimceall </span>
<lb n="85"/><span>Mhuireadhaigh san ionad sin agus téid Muireadhach</span>
<lb n="86"/><span>féin i n-a raon madhma agus míochosgair d'ionn-</span>
<lb n="87"/><span>saighe a mhuintire, agus mar ráinig ann d'fhógair </span>
<lb n="88"/><span>comhrac ar Chonall agus do ghabh ag á aithisiughadh </span>
<lb n="89"/><span>agus ag á imdheargadh; agus mar chuala Conall</span>
<lb n="90"/><span>mór-ghotha Mhuireadhaigh do ling rabharta </span>
<lb n="91"/><span>ruathar-bheodha rachta san rígh-mhíleadh agus </span>
<lb n="92"/><span>fiuchadh fír-neimhneach feirge agus tonn ain-</span>
<lb n="93"/><span>iarmharthach aingidheachta ann agus táinig go </span>
<lb n="94"/><span>mear mór-dhásachtach agus tug buillí tábhachtacha </span>
<lb n="95"/><span>tréan-láidre agus biseach bheodha ar na béim-</span>
<lb n="96"/><span>eannaibh gur thuit an céad laoch soin leis </span>
<lb n="97"/><span>agus do chuaidh Muireadhach ar éigin uathaibh agus </span>
<lb n="98"/><span>d'ionnsaigh an treas doras do Theamhraigh agus </span>
<lb n="99"/><span>mar rám{in}ig ann d'fhógair comhrac ar Chonall.</span></p>
<lb n="100"/>
<lb n="101"/><p><span>Táinig Conall go sanntach sáir-dhíochra </span>
<lb n="102"/><span>d'á ionnsaighe agus do ghabh ag á mudh go marbh-</span>
<lb n="103"/><span>thach móir-aigeantach gur thuit an céad sain </span>
<lb n="104"/><span>leis ar an láthair sin agus d'imthigh Muireadhach</span>
<lb n="105"/><span>do thoradh a luais gus an gceathramhad </span>
<lb n="106"/><span>doras.</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>Cidh trácht, do thuit céad laoch ar gach </span>
<lb n="109"/><span>doras dhóirsibh na Teamhrach le Conall agus </span>
<lb n="110"/><span>do dhícheannaigh Muireadhach mac Fearghusa </span>
<lb n="111"/><span>ar láir-mheadhón na Teamhrach do'n tréan-</span>
<lb n="112"/><span>ruathar sin, agus do chuir a cheann ar an ngad </span>
<lb n="113"/><span>as a haithle, agus adubhairt:</span></p>
<lb n="114"/>
<lb n="115"/><p><span>"Is maith liom, a Mhuireadhaigh, do cheann </span>
<lb n="116"/><span>do bheith agam i ndíoghail a ndearnais dom'</span>
<lb n="117"/><span>ghríosadh agus dom' imdheargadh agus da mbadh mhó </span>
<lb n="118"/><span>tighearnas nó dúthchas do Earc féin an baile </span>
<lb n="119"/><span>so do loisgfinn é, acht ó's é imliocán agus port </span>
<lb n="120"/><span>oireachtais Éireann, ní tharcaisneochaidhe ní-</span>
<lb n="121"/><span>sa mhó é."</span></p>
<lb n="122"/>
<lb n="123"/><p><span>Táinig Conall go madhmach mórdhálach</span>
<lb n="124"/><span>amach ó Theamhraigh, agus an t-eolas i n-ar ghabh,</span>
<lb n="125"/><span>tárla Colla mac Fathamhain dó, ar n-a </span>
<lb n="126"/><span>fhágbháil do Lughaidh mac Connraoi, ag </span>
<lb n="127"/><span>forfhaire dó ar Chonall, agus do fhreagair cách </span>
<lb n="128"/><span>a chéile, agus tug Conall béim neimhneach </span>
<lb n="129"/><span>náimhdighe do Cholla gur bhain a cheann de agus </span>
<lb n="130"/><span>gur chuir ar an ngad é.</span></p>
<lb n="131"/>
<lb n="132"/><p><span>"Dar mo bhréithir," ar Conall, "is maith </span>
<lb n="133"/><span>liom mac Fathamhain do bheith i n-a chosair </span>
<lb n="134"/><span>cró im' fhiadhnaise agus a cheann do bheith ag á </span>
<lb n="135"/><span>iomchar agam," agus táinig roimhe ann sain, agus an </span>
<lb n="136"/><span>t-eolas i n-ar ghabh, tárla Cuileann Breagh dó, </span>
<lb n="137"/><span>agus do badh tréan-fhear teann agus míleadh mear-</span>
<lb n="138"/><span>chalma an fear sain.  Gidheadh, do dhícheann-</span>
<lb n="139"/><span>aigh Conall é agus do chuir an ceann ar an </span>
<lb n="140"/><span>ngad, agus do gabh ag mudha agus ag marbhadh a </span>
<lb n="141"/><span>mhuintire gur chuir i n-a maidhm móir-theithmhe </span>
<lb n="142"/><span>iad, gach neach nachar thuit leis díobh, agus do </span>
<lb n="143"/><span>ghabh Conall ag maoidheamh chinn Chuillinn do </span>
<lb n="144"/><span>bheith ar a gcumas féin aige; agus táinig roimhe </span>
<lb n="145"/><span>go sídh cró caoimhe agus do chonnairc deatach</span>
<lb n="146"/><span>mór i gcomhghar do.</span></p>
<lb n="147"/>
<lb n="148"/><p><span>"Is fíor sin," ar Conall, "is dream éigin</span>
<lb n="149"/><span>d'fhearaibh Éireann atá annsúd agus cuid do </span>
<lb n="150"/><span>bhuar agus do bhraighdibh Uladh aca ann," agus táinig</span>
<lb n="151"/><span>Conall d'ionnsaighe na teineadh agus is iad do </span>
<lb n="152"/><span>bhí ann, i clann Chailitin agus is eadh adubhairt,</span></p>
</div>
<pb n="51"/>
<div><lb n="153"/><p><span>"do bheirim a bhuidhe ris na déibh d'á n-adhraim </span>
<lb n="154"/><span>breith oraibh.</span></p>
<lb n="155"/>
<lb n="156"/><p><span>An tan do chonncadar na haimidighe</span>
<lb n="157"/><span>adhuathmhara é, ro aithneadar é, agus adubhairt</span>
<lb n="158"/><span>sain nach tárla ar muir ná ar tír leis riamh </span>
<lb n="159"/><span>turcharta dob' fhearr leis 'ná iad agus gion go </span>
<lb n="160"/><span>dtuitfeadh leis d'fhearaibh Éireann acht iad </span>
<lb n="161"/><span>amháin, "Do badh mhaith mo thoisg agus mo thuras </span>
<lb n="162"/><span>go hÉireann," ar sé, "do dhíoghail mo</span>
<lb n="163"/><span>dhaltáin agus is buidheach do bheinn do'n tí do </span>
<lb n="164"/><span>bhéaradh na sé cinn sin go hEamhain Mhacha,</span>
<lb n="165"/><span>agus is lúthgháireach do bheidís banntracht agus </span>
<lb n="166"/><span>bandála maithe agus mór-uaisle Uladh ag á</span>
<lb n="167"/><span>bhfaicsin."</span></p>
<lb n="168"/>
<lb n="169"/><p><span>Is annsin d'ionnsaigh Conall go díocra </span>
<lb n="170"/><span>dásachtach an teine agus do ghabh ag á sloidhe agus </span>
<lb n="171"/><span>ag á síor-bhualadh agus ro éirgheadar na </span>
<lb n="172"/><span>haimidighe aithiseacha urghránna ar a n-aon-</span>
<lb n="173"/><span>chosaibh agus ar a n-aon-lámhaibh agus do ghabhadar </span>
<lb n="174"/><span>go fraoch-ghonach fír-neimhneach ag lot agus ag </span>
<lb n="175"/><span>laoch-bhualadh Conaill agus ó fuair-sean a </span>
<lb n="176"/><span>n-anbhfainne do ghab sé go lúthmhar laoich-</span>
<lb n="177"/><span>bheodha ag á luath-bhuladh agus níor sguir do </span>
<lb n="178"/><span>na tuaith-aimidighibh taobh-ainmheacha soin nó </span>
<lb n="179"/><span>gur thuiteadar d'á bhrath-bhuillíbh borba bran-</span>
<lb n="180"/><span>mharbhthacha agus do bhain sé na sé cinn uathmhara </span>
<lb n="181"/><span>ainmheacha díobh agus do chuir ar na ngad iad.</span></p>
<lb n="182"/>
<lb n="183"/><p><span>Táinig Conall iar sain go subhach soi-</span>
<lb n="184"/><span>mheanmnach san slighe, ar mbreith buadha </span>
<lb n="185"/><span>chloinne Cailitin, agus mar ráinig go Glaise</span>
<lb n="186"/><span>Cruinn ris a n-abartar Glaise Cró an tan </span>
<lb n="187"/><span>so, do chonnairc an cath cóimheagair ceang-</span>
<lb n="188"/><span>ailte ar n-a chórughadh ar a chionn, agus is é do </span>
<lb n="189"/><span>bhí ann, .i. Connla comhdhalta Connraoi mac</span>
<lb n="190"/><span>Dáire agus teaghlach agus muintir Lughaidh mac</span>
<lb n="191"/><span>Connraoi i n-a fharradh ann, agus ro ionnsaigh </span>
<lb n="192"/><span>an caithmhíleadh curata, Conall, fá na </span>
<lb n="193"/><span>sluaghaibh agus do ghabhsad ag comhthuargain agus </span>
<lb n="194"/><span>ag tréan-leadradh a chéile go hainiarmharthach </span>
<lb n="195"/><span>éicht-bheodha agus tugadar ceatha cóimhthiugha </span>
<lb n="196"/><span>agus frasa fíor-mhóra faobhair-dhearga fogha </span>
<lb n="197"/><span>d'ionnsaighe a chéile, agus níor an Conall ag </span>
<lb n="198"/><span>gonaibh ná ag iombhualadh na buidhne sin, acht </span>
<lb n="199"/><span>do ghabh go marbhthach móir-éachtach ag sloidhe </span>
<lb n="200"/><span>agus ag slat-bhualadh na sochaidhe go nach </span>
<lb n="201"/><span>deachaidh aon díobh uaidh gan marbhadh, muna </span>
<lb n="202"/><span>ndeachaidh duine díobh a maidhm no a mío-</span>
<lb n="203"/><span>chosgair, agus do thuiteadar deich gcéad leis </span>
<lb n="204"/><span>ar eochair-imlibh an átha i bhfus agus thall go </span>
<lb n="205"/><span>dtárla Conall agus Connla re chéile agus do </span>
<lb n="206"/><span>rónsad comhrac ainmhín amfheargach re </span>
<lb n="207"/><span>hathaidh fhada gur thuit Connla i bhfoirchionn</span>
<lb n="208"/><span>an chomhraic do bhrath-bhuillíbh Conaill agus do </span>
<lb n="209"/><span>chuir a cheann ar an ngad as a haithle; agus do </span>
<lb n="210"/><span>ghabh ag féacham an áir i n-a thimhceall sic agus do </span>
<lb n="211"/><span>chonnairc na meidhe maoil-dearga agus na cuirp </span>
<lb n="212"/><span>chíorrtha chraos-osgailte agus na sith-linnte </span>
<lb n="213"/><span>fola ag sileadh is an nglaise gur badh caoba </span>
<lb n="214"/><span>cró-fhola an ghlaise lionn-fhuar, agus ar n-a </span>
<lb n="215"/><span>fhaicsin amhlaidh sin dó, adubhairt gur Glaise</span>
<lb n="216"/><span>Cró a hainm ó sin amach go bráth.</span></p>
<lb n="217"/>
<lb n="218"/><p><span>Táinig roimhe iar sin go Muigh Airgead-</span>
<lb n="219"/><span>ruis agus do bhí Lughaidh mac Connraoi ar a</span>
<lb n="220"/><span>chionn ann agus catha cóirighthe aige agus ní teicheadh </span>
<lb n="221"/><span>ná iomghabháil do rinne Conall rómpa acht </span>
<lb n="222"/><span>d'ionnsaigh iad fó chéadóir, agus ro badh cosmhail </span>
<lb n="223"/><span>re héirghe teineadh tréine trom-anfadh ag </span>
<lb n="224"/><span>briseadh fó thír Conall ag dian-sgaoileadh </span>
<lb n="225"/><span>agus ag dlúth-mharbhadh chloinne Deaghaidh i n-a</span>
<lb n="226"/><span>thimcheall no gur thuiteadar dóid fria dóid </span>
<lb n="227"/><span>agus uillinn re huillinn go rabhadar i n-a </span>
<lb n="228"/><span>linntibh fola d'á éis agus ro chomhraic féin agus </span>
<lb n="229"/><span>Lughaidh re chéile.</span></p>
<lb n="230"/>
<lb n="231"/><p><span>"Maith, ámh, a Chonaill," ar Lughaidh, "ní </span>
<lb n="232"/><span>hionchomhraic sinne i n-ár ndís .i. tusa agus do </span>
<lb n="233"/><span>dhá láimh agat agus mise ar leath-láimh agus is </span>
<lb n="234"/><span>amhlaidh do bhiamaois comhthrom .i. do lámh </span>
<lb n="235"/><span>dheas so do cheangal."</span></p>
<lb n="236"/>
<lb n="237"/><p><span>Do ceangladh lámh dheas Chonaill iar sin agus </span>
<lb n="238"/><span>do ghabhadar dá chlaidheamh chlais-leathna </span>
<lb n="239"/><span>choilg-dhíreacha chruaidh-neimhneacha chuca agus do </span>
<lb n="240"/><span>rónsad urlaidhe ainiarmharthach agus tug Lughaidh</span></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="241"/><p><span>buille bríoghmhar boirb-neartmhar chum </span>
<lb n="242"/><span>Conaill gur ghearr an ceangal agus an chuibh-</span>
<lb n="243"/><span>reach do bhí ar a láimh aige agus ar bhfaicsin na </span>
<lb n="244"/><span>láimhe sgaoilte do Lughaidh is eadh adubhairt, </span>
<lb n="245"/><span>"A Chonaill chaoimh chosgraigh chath-bhuadhaigh </span>
<lb n="246"/><span>chomhlann-chruaidh, ceangail do lámh go lán-</span>
<lb n="247"/><span>daingean mar do gheallais."</span></p>
<lb n="248"/>
<lb n="249"/><p><span>"Ní dhingéan," ar Conall, "óir an tan </span>
<lb n="250"/><span>do cheanglas í, do b'aithreach liom é, agus do </span>
<lb n="251"/><span>sgaoilis féin dod' luathbhuillíbh; ní ceangal-</span>
<lb n="252"/><span>tar feasta í acht cheana."</span></p>
<lb n="253"/>
<lb n="254"/><p><span>Ní cian iar sin gur thuit Lughaidh lán-</span>
<lb n="255"/><span>éachtach meanmnach mór-dhálach mac Connraoi</span>
<lb n="256"/><span>le láimh chosgraigh chathbhuadhaigh Chonaill chleas-</span>
<lb n="257"/><span>chalma Chearnaigh agus do dhícheannaigh as a </span>
<lb n="258"/><span>haithle é.</span></p>
<lb n="259"/>
<lb n="260"/><p><span>Is annsin do ghabh labaidhe le n-a mhac é agus </span>
<lb n="261"/><span>adubhairt "muna ndícheanntá-sa Chú Chulainn </span>
<lb n="262"/><span>ní díongantaoi liomsa tusa do dhícheannadh </span>
<lb n="263"/><span>agus is dursan liom-sa do theangmháil dom,</span>
<lb n="264"/><span>óir is mé an treas athair do bhí agat."</span></p>
<lb n="265"/>
<lb n="266"/><p><span>Trí haithreacha iomorro ro fhágaibh a mháthair </span>
<lb n="267"/><span>ag Lughaidh do bhrígh nár bh'fhios di cia haca </span>
<lb n="268"/><span>d'ár mhac díleas é, .i. Cúroí mac Dáire rí </span>
<lb n="269"/><span>Mumhan agus Cú Chulainn mac Subhaltaigh agus </span>
<lb n="270"/><span>Conall Cearnach mac Aimhirgin.</span></p>
<lb n="271"/>
<lb n="272"/><p><span>Do chomhraic Glinne mac Deaghaidh iar sin </span>
<lb n="273"/><span>le Conall agus do dícheannadh le Conall é agus do </span>
<lb n="274"/><span>chuir cinn na dtaoiseach ar an ngad gur badh </span>
<lb n="275"/><span>lán an gad do chlannaibh ríogh agus ró-dhaoine</span>
<lb n="276"/><span>bhfear n-Éireann.</span></p>
<lb n="277"/>
<lb n="278"/><p><span>Cidh trácht, níor badh sásta Conall lé'r</span>
<lb n="279"/><span>thuit leis d'uaislibh Mumhan agus Connacht gan </span>
<lb n="280"/><span>a lámh do dheargadh ar Laighneachaibh agus gluais-</span>
<lb n="281"/><span>eas roimhe go réim-dhíreach gan cor gan </span>
<lb n="282"/><span>caime go ráinig dún agus deagh-árus ríogh </span>
<lb n="283"/><span>Maicniadh mic Rosa, .i. rí Laighean agus cuireas </span>
<lb n="284"/><span>sgéala go Maicniadh teacht d'á agallamh ó </span>
<lb n="285"/><span>nach raibh lucht a chosanta i Laighnibh uile air </span>
<lb n="286"/><span>leis sin.  Táinig Maicniadh, líon a theaghlaigh </span>
<lb n="287"/><span>agus mhuintire, agus feartar cath cródha eatorra.</span>
<lb n="288"/><span>Gidh, ar marbhadh na sluagh uile, do chomhraic </span>
<lb n="289"/><span>Conall agus rí Laighean le chéile gur thuit </span>
<lb n="290"/><span>Maicniadh i bhfoirchionn an chomhlainn sin </span>
<lb n="291"/><span>agus dícheannas Conall go deithbhireach é agus </span>
<lb n="292"/><span>cuireas a cheann ar an ngad agus do ghluais </span>
<lb n="293"/><span>roimhe is na ródaibh.</span></p>
<lb n="294"/>
<lb n="295"/><p><span>Ro dhírigh i n-athghairid gacha conaire nó </span>
<lb n="296"/><span>go ráinig Dún Dealgan mar a raibh corp </span>
<lb n="297"/><span>Con Culainn agus do léig na cinn sin ar an </span>
<lb n="298"/><span>bhfaithche agus do chuir ar chuaillidhibh bioraighthe </span>
<lb n="299"/><span>iad i dtimcheall na faithche fairsinge féar-</span>
<lb n="300"/><span>uaine, agus léigid gáir mór san dún, ar </span>
<lb n="301"/><span>bhfaicsin na laoch-cheann sain ar na leabar-</span>
<lb n="302"/><span>chuaillidhibh.</span></p>
<lb n="303"/>
<lb n="304"/><p><span>Táinig Éimhear amach agus is eadh adubhairt, </span>
<lb n="305"/><span>"Mo mhóir-chean fiadh agus fáilte dhuit, a rígh-</span>
<lb n="306"/><span>mhíleadh, agus ní bás do chreacht iomdha na </span>
<lb n="307"/><span>hEamhna, ó do mhairis id' fhear díoghalta </span>
<lb n="308"/><span>fala d'Ultachaibh d'á éis, agus déantar a </span>
<lb n="309"/><span>adhnachadh feasta, agus léigthear m'ionad-sa i </span>
<lb n="310"/><span>n-a fhochair san uaigh, óir ní domh-sa marthain</span>
<lb n="311"/><span>d'á éis, agus innis dúinn cia d'uaislibh fear </span>
<lb n="312"/><span>n-Éireann ar a rabhadar na cinn úd ar na </span>
<lb n="313"/><span>bior-chuaillidhibh-se i dtimcheall na faithche,"</span>
<lb n="314"/><span>agus do rinne féin agus Conall an laoidh-se síos</span>
<lb n="315"/><span>eatorra: -</span></p>
<lb n="316"/>
<lb n="317"/><p><span>(Ní críoch.)</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Deargruathar Chonaill Chearnaigh.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Deargruathar Chonaill Chearnaigh.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
