Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Caint Sgurtha - Mannabhár Mór Mac Ríogh Lochlann.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG11-11179</note>
		 <note type="L">36</note>
		 <note type="B">1901</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Feabhra, 1901</date><idno>IG11-11179</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">11</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Caint Sgurtha - Mannabhár Mór Mac Ríogh Lochlann.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Caint Sgurtha - Mannabhár Mór Mac Ríogh Lochlann.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Feabhra, 1901</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>MANNABHÁR MÓR MAC RÍOGH</span>
<lb n="1"/><span>LOCHLANN.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Nuair a bhí Fionn mac Cumhaill 'na </span>
<lb n="4"/><span>chomhnaidhe i bhfogus do chnoc an Fhionnchairn,</span>
<lb n="5"/><span>fuair sé sgéala ar Mhannabhár Mór, mac </span>
<lb n="6"/><span>Ríogh Lochlann, go rabh sé ag teacht go </span>
<lb n="7"/><span>hÉirinn go bhféachadh sé na Fianna go </span>
<lb n="8"/><span>bhfeiceadh sé an rabh sé comh maith leó.</span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>Cha rabh Osgar nó Goll nó na fir ab' fhearr</span>
<lb n="11"/><span>acú 'sa' mbaile.  Cheasnuigh Fionn mac</span>
<lb n="12"/><span>Cumhaill nuair a chonnaic sé an gaisgidheach </span>
<lb n="13"/><span>ag teacht, bhí sé comh mór sin, agus cha rabh </span>
<lb n="14"/><span>'fhios aige goidé dhéanfadh se.  Smaoinigh</span>
<lb n="15"/><span>bean Fhinn ar dhóigh a shábháilfeadh é.  Dubhairt </span>
<lb n="16"/><span>sise leis luighe 'sa' chliabhán agus go ndéarfadh </span>
<lb n="17"/><span>sí gur páisde bhí ionn, agus Oisin a chur ag </span>
<lb n="18"/><span>buachailleacht an eallaigh.  Rinn sí sin ar </span>
<lb n="19"/><span>dhóigh go rachadh Mannabhár Mór ar ais go </span>
<lb n="20"/><span>críochaibh Lochlann le heagla roimhe fearaibh </span>
<lb n="21"/><span>móra na Féinne.</span></p>
<lb n="22"/>
<lb n="23"/><p><span>Thainic an fear mór isteach chuige bean </span>
<lb n="24"/><span>Fhinn.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>"Tá an ghaoth ar an dorus," adeir se.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>"M'fhíor go bhfuil," arsa bean Fhinn; "dhá </span>
<lb n="29"/><span>mbéidheadh na laoich 'sa' mbaile," ars' ise,</span>
<lb n="30"/><span>"cha bhéidheadh an ghaoth ar an dorus."</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>"Goidé dheanfadh siad?" arsa Mannabhar</span>
<lb n="33"/><span>Mór.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>"Bheireadh fear acú ar an tigh," ars' í, "is</span>
<lb n="36"/><span>thionntachadh siad a chúla leis an ghaoith."</span>
<lb n="37"/><span>(Shaoil sise go gcuirfeadh sin iongantas air,</span>
<lb n="38"/><span>agus nach mbéidheadh sé ar son a dhéanta.)</span></p>
<lb n="39"/>
<lb n="40"/><p><span>"Gheanaidh mise sin," arsa Mannabhár</span>
<lb n="41"/><span>Mór.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>Bheir sé ar an tigh is thionntuigh a chúla</span>
<lb n="44"/><span>leis an ghaoith.  Tighthe ádhmaid a bhí ionn an </span>
<lb n="45"/><span>uair sin agus char bh'fhada dhó d'á dheanamh.</span>
<lb n="46"/><span>Thainic se isteach agus thug sé fó ndear an duine </span>
<lb n="47"/><span>bhí ins an chliabhán.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>"Goidé tá ins an chliabhán innseo?" arsa </span>
<lb n="50"/><span>Mannabhár Mór.</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>"Tá páisde," arsa bean an tighe.</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>Shaoil sé innsin gur páisde de chuid Fhinn</span>
<lb n="55"/><span>a bhí ionn.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>"A' bhfuil fiacla aige?" adeir sé.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>Dubhairt sí go rabh sé ag fághail na </span>
<lb n="60"/><span>bhfiacla.</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>Chuir sé a mhéar i mbéal an pháisde is </span>
<lb n="63"/><span>bhain an páisde cionn a mhéir de.</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>"Má tá na fir mhóra comh crosda leis na </span>
<lb n="66"/><span>páisdíbh," adeir sé, "chan fhuil gnaithe ag aon </span>
<lb n="67"/><span>fhear ag teacht chuca."</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>"Bhfuil aon ghreim feola agat?" adeir </span>
<lb n="70"/><span>dé le bean an tighe.</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>"Chan fhuil," adeir sí, "acht téidh amach is </span>
<lb n="73"/><span>tabhair bológ isteach as an stoc."</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>D'imthigh Mannabhár Mór amach 'un na </span>
<lb n="76"/><span>páirce agus chuaidh sé a thiomáin na bolóige.</span>
<lb n="77"/><span>Thainic Oisin is chuir se tiobadh ar an </span>
<lb n="78"/><span>mbolóig.  Bheir Mannabhár Mór greim </span>
<lb n="79"/><span>adhairce ar an mbolóig is bheir Oisín </span>
<lb n="80"/><span>greim ar an adhairc eile.  Tharraing siad </span>
<lb n="81"/><span>an bhológ eatorra go dearn siad dhá leith </span>
<lb n="82"/><span>dí.  Tháinic Mannabhár Mór a bhaile is leith </span>
<lb n="83"/><span>na bolóige leis.</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p><span>"Fagh réidh sin," adeir sé leis an mnaoi;</span>
<lb n="86"/><span>"bhí buachaill bó amuigh, is char leig sé </span>
<lb n="87"/><span>liom acht leith na bolóige."</span></p>
<lb n="88"/>
<lb n="89"/><p><span>Fuaras réidh an fheoil.  Fuair sí greidiol,</span></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="90"/><p><span>is chuir sí folach taois ar gach aon taoibh dí </span>
<lb n="91"/><span>'cos ísiol, is chuir sí leis an teinidh é gur </span>
<lb n="92"/><span>thriomuigh sí é.  Bhí cuma bunnóige aráin </span>
<lb n="93"/><span>air innsin.  D'ith Mannabhár Mór a sháith </span>
<lb n="94"/><span>de'n fheoil, agus d'ith sé an greidiol.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>"Chan iongantas do fhearaibh na hÉireann</span>
<lb n="97"/><span>a bheith láidir," adeir se, "ag ithe an aráin </span>
<lb n="98"/><span>chruaidh."</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>Thainic tart mór air innsin, is chuaidh sé </span>
<lb n="101"/><span>síos go Bealach Mannabháir is cuir sé a </span>
<lb n="102"/><span>bhéal roimh an fhalc.  Chaith bean Fhinn nimh</span>
<lb n="103"/><span>(no sleagh) 'san abhainn ar an uisge is chuaidh </span>
<lb n="104"/><span>sé isteach i n-a bhéal go bhfuair sé bás.</span>
<lb n="105"/><span>H-iolcadh é i mullach Fhionnchairn.</span></p>
<lb n="106"/>
<lb n="107"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Mannabhár Mór Mac Ríogh Lochlann.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Mannabhár Mór Mac Ríogh Lochlann.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
