Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Murchadh Beag agus Murchadh Mór.</title><author><persName>Féach ainm cleite</persName></author><author><addName type="alias">Mac Tíre</addName></author><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG09-10574</note>
		 <note type="L">359</note>
		 <note type="B">1899</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Bealtaine, 1899</date><idno>IG09-10574</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">9</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Féach ainm cleite</author><title>Murchadh Beag agus Murchadh Mór.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Murchadh Beag agus Murchadh Mór.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Bealtaine, 1899</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>MURCHADH BEAG AGUS MURCHADH MÓR.  </span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>(Innistear do'n aos óg).  </span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>CHUAIDH Murchadh Beag agus Mur-</span>
<lb n="5"/><span>chadh Mór amach a bhuaint sugh-</span>
<lb n="6"/><span>craobh aon lá amháin.  An </span>
<lb n="7"/><span>méid a bhuain Murchadh Mór </span>
<lb n="8"/><span>thug sé do Mhurchadh Bheag le </span>
<lb n="9"/><span>taisgidh.  Nuair a bhí an deireadh bainte </span>
<lb n="10"/><span>ag Murchadh Mór, thainic se d'ionnsuidhe ar </span>
<lb n="11"/><span>Mhurchadh Bheag fá dhéin an mhéid a bhuain sé.  </span>
<lb n="12"/><span>“Ó,” arsa Murchadh Beag,” an méid a </span>
<lb n="13"/><span>fuair mise gur ith me.”</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>“Maiseadh, má d'ith,” arsa Murchadh </span>
<lb n="16"/><span>Mór, “buailfe mise luach an iomláin ort </span>
<lb n="17"/><span>anois.”  </span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an tslait e.  </span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an tslat.  </span></p>
<lb n="22"/>
<lb n="23"/><p><span>“Slat a sgiúrfadh Murchadh Beag go </span>
<lb n="24"/><span>géar géar, mar d'ith sé mo chuid sughcraobh </span>
<lb n="25"/><span>aréir.” </span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>“Ní racha mise leat,” ars' an tslat, “go </span>
<lb n="28"/><span>bhfágha tú tuagh bhuainfeas mé.” </span></p>
<lb n="29"/>
<lb n="30"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an tuaigh e.  </span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an tuagh.  </span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>“Tuagh bhuainfeadh slat, slat a sgiúrfadh </span>
<lb n="35"/><span>Murchadh Beag go géar géar, mar d'ith sé </span>
<lb n="36"/><span>mo chuid sughcraobh aréir.”</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>“Ní racha mise leat,” ars' an tuagh, “go </span>
<lb n="39"/><span>bhfágha tú cloch a líomhfas mé.”</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an chloich e.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an chloch.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>“Cloch a líomhfadh tuagh, tuagh bhuainfeadh </span>
<lb n="46"/><span>slat, slat a sgiúrfadh Murchadh Beag go </span>
<lb n="47"/><span>géar géar, mar d'ith sé mo chuid sughcraobh </span>
<lb n="48"/><span>aréir.”  </span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>“Ní racha mise leat,” ars' an chloch, “go </span>
<lb n="51"/><span>bhfágha tú uisge fhliuchfas mé.” </span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an uisge e.  </span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an t-uisge.  </span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>“Uisge fhliuchfadh cloch, cloch a líomhfadh </span>
<lb n="58"/><span>tuagh, tuagh bhuainfeadh slat, slat a sgiúr-</span>
<lb n="59"/><span>fadh Murchadh Beag go géar géar, mar d'ith </span>
<lb n="60"/><span>sé mo chuid sughcraobh aréir.” </span>
<lb n="61"/></p>
</div>
<pb n="360"/>
<div><lb n="62"/><p><span>“Ní racha mise leat,” ars' an t-uisge </span>
<lb n="63"/><span>“go bhfágha tú fiadh shnámhfas mé.” </span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an fhiadh é.  </span></p>
<lb n="66"/>
<lb n="67"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an fiadh.  </span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>“Fiadh shnámhfadh uisge, uisge fhliuchfadh </span>
<lb n="70"/><span>cloch, cloch a líomhfadh tuagh, tuagh bhuain-</span>
<lb n="71"/><span>feadh slat, slat a sgiúrfadh Murchadh Beag </span>
<lb n="72"/><span>go géar géar, mar d'ith sé mo chuid sugh-</span>
<lb n="73"/><span>craobh aréir.” </span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>“Cha dtéidhim-se leat,” ars' an fiadh, “go </span>
<lb n="76"/><span>bhfágha tú gadhar a ruaigfeas mé.” </span></p>
<lb n="77"/>
<lb n="78"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an ghadhar é.  </span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an gadar.  </span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>“Gadhar a ruaigfeadh fiadh, fiadh shnámh-</span>
<lb n="83"/><span>fadh uisge, uisge fhliuchfadh cloch, cloch a </span>
<lb n="84"/><span>líomhfadh tuagh, tuagh bhuainfeadh slat, slat </span>
<lb n="85"/><span>a sgiúrfadh Murchadh Beag go géar géar, </span>
<lb n="86"/><span>mar d'ith sé mo chuid sughcraobh aréir.”  </span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>“Cha dtéidhim-se leat,” ars' an gadhar, </span>
<lb n="89"/><span>“go bhfágha tú im a chuimeolfas mé do mo </span>
<lb n="90"/><span>chosaibh.” </span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an im e.  </span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an t-im.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>“Im dho chosaibh gadhair, gadhar a ruaig-</span>
<lb n="97"/><span>feadh fiadh, fiadh shnámhfadh uisge, uisge </span>
<lb n="98"/><span>fliuchfadh cloch, cloch a líomhfadh tuagh, tuagh </span>
<lb n="99"/><span>bhuainfeadh slat, slat a sgiúrfadh Murchadh </span>
<lb n="100"/><span>Beag go géar géar, mar d'ith sé mo chuid </span>
<lb n="101"/><span>sughcraobh aréir.”  </span></p>
<lb n="102"/>
<lb n="103"/><p><span>“Cha dtéidhim-se leat,” ars' an t-im, </span>
<lb n="104"/><span>“go bhfágha tú lochóg a sgríobfas mé.” </span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an lochóig e.  </span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an lochóg.  </span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>“Lochógh, lochóg a sgríobfadh im, im dho </span>
<lb n="111"/><span>chosaibh gadhair, gadhar a ruaigfeadh fiadh, </span>
<lb n="112"/><span>fiadh shnámhfadh uisge, uisge fhliuchfadh cloch, </span>
<lb n="113"/><span>cloch a líomhfadh tuagh, tuagh bhuainfeadh slat, </span>
<lb n="114"/><span>slat a sgiúrfadh Murchadh Beag go géar </span>
<lb n="115"/><span>géar, mar d'ith sé mo chuid sughcraobh aréir.”  </span></p>
<lb n="116"/>
<lb n="117"/><p><span>“Cha dtéidhim-se leat,” ars' an lochóg, </span>
<lb n="118"/><span>“go bhfágha tú cat a ruaigfeas mé.” </span></p>
<lb n="119"/>
<lb n="120"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar an chat e.  </span></p>
<lb n="121"/>
<lb n="122"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” ars' an cat.  </span></p>
<lb n="123"/>
<lb n="124"/><p><span>“Cat, cat a ruaigfeadh lochóg, lochóg a </span>
<lb n="125"/><span>sgríobfadh im, im dho chosaibh gadhair, gadhar </span>
<lb n="126"/><span>a ruaigfeadh fiadh, fiadh shnámhfadh uisge, </span>
<lb n="127"/><span>uisge fhliuchfadh cloch, cloch a líomhfadh tuagh, </span>
<lb n="128"/><span>tuagh bhuainfeadh slat, slat a sgiúrfadh </span>
<lb n="129"/><span>Murchadh Beag go géar géar, mar d'ith sé </span>
<lb n="130"/><span>mo chuid sughcraobh aréir.”</span></p>
<lb n="131"/>
<lb n="132"/><p><span>“Cha dtéidhim-se leat,” ars' an cat, “go </span>
<lb n="133"/><span>bhfágha tú braon bainne ua na buaibh </span>
<lb n="134"/><span>breaca.”</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar na buaibh e.  </span></p>
<lb n="137"/>
<lb n="138"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” arsa na ba.  </span></p>
<lb n="139"/>
<lb n="140"/><p><span>“Ba a bhéarfadh braon bainne do chat, </span>
<lb n="141"/><span>cat a ruaigfeadh lochóg, lochóg a sgríobfadh </span>
<lb n="142"/><span>im, im dho chosaibh gadhair, gadhar a ruaig-</span>
<lb n="143"/><span>feadh fiadh, fiadh shnámhfadh uisge, uisge </span>
<lb n="144"/><span>fhliuchfhadh cloch, cloch a líomhfadh tuagh, tuagh </span>
<lb n="145"/><span>bhuainfeadh slat, slat a sgiúrfadh Murchadh </span>
<lb n="146"/><span>Beag go géar géar, mar d'ith sé mo chuid </span>
<lb n="147"/><span>sughcraobh aréir.”  </span></p>
<lb n="148"/>
<lb n="149"/><p><span>“Ní thabhairfidh sinne aon dheor 'bhainne </span>
<lb n="150"/><span>dhuit,” arsa na ba, “go bhfágha tú sopóg </span>
<lb n="151"/><span>arbhair ua na buailteoiríbh sin thall.”  </span></p>
<lb n="152"/>
<lb n="153"/><p><span>Siud dh'ionnsuidhe ar na buailteoiríbh e,  </span></p>
<lb n="154"/>
<lb n="155"/><p><span>“Ca bhfuil tú ag dul?” arsa na bual-</span>
<lb n="156"/><span>teoirí. </span></p>
<lb n="157"/>
<lb n="158"/><p><span>“Buailteoir a bhéarfadh sopóg arbhair do </span>
<lb n="159"/><span>bhoin, bó a bhéarfadh braon bainne dho chat, cat </span>
<lb n="160"/><span>a ruaigfeadh lochóg, lochóg a sgríobfadh im, </span>
<lb n="161"/><span>im dho chosaibh gadhair, gadhar a ruaigfeadh </span>
<lb n="162"/><span>fiadh, fiadh shnámhfadh uisge, uisge fhliuchfad </span>
<lb n="163"/><span>cloch, clocha líomhfadh tuagh, tuagh bhuainfeadh </span>
<lb n="164"/><span>slat, slat a sgiúrfadh Murchadh Beag go </span>
<lb n="165"/><span>géar géar, mar d'ith sé mo chuid sughcraobh </span>
<lb n="166"/><span>aréir.”  </span></p>
<lb n="167"/>
<lb n="168"/><p><span>“Ní thabhairfidh sinne sopóg arbhair duit,” </span>
<lb n="169"/><span>ars' an buailteoir, “go bhfágha tú bunnóg </span>
<lb n="170"/><span>aráin ua mhnáibh an aráin sin thall.”</span></p>
<lb n="171"/>
<lb n="172"/><p><span>Siud ar siubhal dh'ionnsuidhe ar mhnáibh an </span>
<lb n="173"/><span>aráin é.</span></p>
<lb n="174"/>
<lb n="175"/><p><span>“Cá bhfuil tú ag dul?” arsa mná an </span>
<lb n="176"/><span>aráin.</span></p>
<lb n="177"/>
<lb n="178"/><p><span>“Mná a bhéarfadh bunnóg aráin do </span>
<lb n="179"/><span>bhuailteoir, buailteoir a bhéarfadh sopóg </span>
<lb n="180"/><span>arbhair do bhoin, bó a bhéarfadh braon bainne </span>
<lb n="181"/><span>dho chat, cat a ruaigfeadh lochóg, lochóg a </span></p>
</div>
<pb n="361"/>
<div><lb n="182"/><p><span>sgríobfadh im, im dho chosaibh gadhair, gadhar </span>
<lb n="183"/><span>a ruaigfeadh fiadh, fiadh shnámhfadh uisge, </span>
<lb n="184"/><span>uisge fhliuchfadh cloch, cloch a líomhfadh tuagh, </span>
<lb n="185"/><span>tuagh bhuainfeadh slat, slat a sgiúrfadh </span>
<lb n="186"/><span>Murchadh Beag go gear géar, mar d'ith sé </span>
<lb n="187"/><span>mo chuid sughcraobh aréir.”  </span></p>
<lb n="188"/>
<lb n="189"/><p><span>“Cha dtugann sinne bunnóg aráin duit,” </span>
<lb n="190"/><span>arsa na mná, “go dtuga tú trí chriathar </span>
<lb n="191"/><span>uisge.” </span></p>
<lb n="192"/>
<lb n="193"/><p><span>Siud amach leis an chriathar e, is ní'l aon </span>
<lb n="194"/><span>dheor dhá dtógfadh sé nach dtuitfeadh ar ais.  </span></p>
<lb n="195"/>
<lb n="196"/><p><span>Thainic an fheannóg chorrach thart.  </span></p>
<lb n="197"/>
<lb n="198"/><p><span>“Cuir láib leis,” ars' an fheannóg, “cuir </span>
<lb n="199"/><span>clé leis, is bhéarfa tú isteach an t-uisge.”  </span></p>
<lb n="200"/>
<lb n="201"/><p><span>Chuir seisean an láib agus an chlé leis an </span>
<lb n="202"/><span>chriathar agus thug sé isteach na trí chriathar </span>
<lb n="203"/><span>uisge annsin.  Thug mná an aráin an </span>
<lb n="204"/><span>bhunnóg aráin dó annsin.  Thug sé an </span>
<lb n="205"/><span>bhunnóg aráin do'n bhuailteoir.  Thug an </span>
<lb n="206"/><span>buailteoir an tsopóg arbhair dó.  Thug sei-</span>
<lb n="207"/><span>sean an tsopóg arbhair do'n bhoin.  Thug an </span>
<lb n="208"/><span>bhó an braon bainne do'n chat.  Ruaig an </span>
<lb n="209"/><span>cat an lochóg.  Sgríob an lochóg an t-im.  </span>
<lb n="210"/><span>Chumail sé an t-im do chosaibh an ghadhair.  </span>
<lb n="211"/><span>Ruaig an gadhar an fiadh.  Shnámh an </span>
<lb n="212"/><span>fiadh an t-uisge.  Fliuch an t-uisge an </span>
<lb n="213"/><span>cloch.  Líomh an chloch an tuagh.  Bhuain an </span>
<lb n="214"/><span>tuagh an tslat.  Nuair a thainic Murchadh </span>
<lb n="215"/><span>Mór is an tslat leis, bhí Murchadh Beag ar </span>
<lb n="216"/><span>shiubhal.  Ní raibh sé le fághail ag Murchadh </span>
<lb n="217"/><span>Mór, ag teacht dó leis an tslait, ná ní </span>
<lb n="218"/><span>fhaca sé aon amharc air níos mó.  Bhí sé ar </span>
<lb n="219"/><span>shiubhal 'un a bhaile.  </span></p>
<lb n="220"/>
<lb n="221"/><p><span>Chuaidh siadsan an t-áth agus mise an clochán.  </span>
<lb n="222"/><span>Báitheadh iad-san is thainic mise.  </span></p>
<lb n="223"/>
<lb n="224"/><p><span>Mac Tíre </span></p>
<lb n="225"/>
<lb n="226"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Murchadh Beag agus Murchadh Mór.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Murchadh Beag agus Murchadh Mór.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
