Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Sollamhnacht Choluim Chille i nGartán.</title><author><persName>Mac a'Bháird, S. S.</persName></author><editor><name type="main">Mac Néill, Eoin</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG08-10369</note>
		 <note type="L">39</note>
		 <note type="B">1897</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Iúl, 1897</date><idno>IG08-10369</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">8</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Mac a'Bháird, S. S.</author><title>Sollamhnacht Choluim Chille i nGartán.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Sollamhnacht Choluim Chille i nGartán.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Iúl, 1897</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span><pb n="39"/></span>
<lb n="1"/><span>SAINT COLUMBA CENTENARY</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Proceedings in Irish.Sollamhnacht Choluim Chille i </span>
<lb n="4"/><span>nGartán.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Is cóir dhamh gearr-chuntas do chur chugad </span>
<lb n="7"/><span>ar an chruinniughadh iongantach do bhí </span>
<lb n="8"/><span>againn i nGartán, an áit ina rugadh Colum </span>
<lb n="9"/><span>Cille ar an naomhadh de Mheitheamh.  Bhí fá </span>
<lb n="10"/><span>thuairim deich míle daoine ann as an uile </span>
<lb n="11"/><span>chearn, cuid aca as Sasanaibh agus as Albain.  </span>
<lb n="12"/><span>Bhí Príomhfháidh na hÉireann, an Cáirdinéal </span>
<lb n="13"/><span>Ua Maolmhaodhóg ann, agus ar nEasbog féin</span>
<lb n="14"/><span>an Dochtúir ro-urramach ua Domhnaill, leis</span>
<lb n="15"/><span>an mhór-chuid de shagartaibh na Condae.  I </span>
<lb n="16"/><span>ndiaidh an Aifrinn Mhóir agus an Bheannuighthe </span>
<lb n="17"/><span>do bheith thart, rinne an tAthair Aindrias </span>
<lb n="18"/><span>Mac Niallghuis seanmóir bhreágh i n-</span>
<lb n="19"/><span>Gaedhilg ar Shoisgéal an lae, agus ní bréag a</span>
<lb n="20"/><span>rádh go mbudh dheacair é do shárughadh.  'Na</span>
<lb n="21"/><span>dhiaidh sin do léigh an tAthair Aodh Mac </span>
<lb n="22"/><span>Pháidín as Dún na nGall dileagra i</span>
<lb n="23"/><span>nGaedhilg do'n Chairdinéal Ua Maol-</span>
<lb n="24"/><span>mhaodhóg, agus do bhí freagra uadh-san ins an </span>
<lb n="25"/><span>teangaidh chéadna, acht thug sé an chuid </span>
<lb n="26"/><span>deireannach de, mar dubhairt sé féin, ins an </span>
<lb n="27"/><span>chanamhaint ghairbh ghallda.  Thug an </span>
<lb n="28"/><span>tAthair S. Ua Domhnaill, uachdarán mór-</span>
<lb n="29"/><span>sgoile Choluim ins na Ceallaibh Beaga, </span>
<lb n="30"/><span>laoidh dhúinn do chum sé i n-onóir Choluim </span>
<lb n="31"/><span>Chille do thaitin go mór leis na daoinibh.  </span>
<lb n="32"/><span>Eidir ama, bhí neart cainteoirí ag trácht </span>
<lb n="33"/><span>ar bheathaidh Choluim Chille i mBéarla, acht </span>
<lb n="34"/><span>tá baramhail agam go mb'fhearr leat </span>
<lb n="35"/><span>cloistin fá'n Ghaedhilg.  Bhí urlabhra an-</span>
<lb n="36"/><span>deas againn ó'n duine uasal Peadar Mag </span>
<lb n="37"/><span>Fhionnlaoigh de chraoibh Chonnartha na</span>
<lb n="38"/><span>Gaedhilge i mBéal Feirsde.  Thug sé a chomh-</span>
<lb n="39"/><span>rádh uaidh i nglan-Ghaedhilg, agus ní raibh lochd </span>
<lb n="40"/><span>ar bith air acht a ghiorrachd.  'Sé an tAthair </span>
<lb n="41"/><span>fíor-urramach MagFhloinn, ó Shrath an </span>
<lb n="42"/><span>Urláir, thug an seanchus deireannach dúinn</span>
<lb n="43"/><span>i nGaedhilg.  Labhair sé fá'n bhuntaiste agus </span>
<lb n="44"/><span>fá'n tairbhe d'éirigh do'n tír as críonnachd </span>
<lb n="45"/><span>agus as comhairle Choluim chille, ní hé amháin </span>
<lb n="46"/><span>le n-a linn féin acht ó shoin ale.  Tá an </span>
<lb n="47"/><span>Ghaedhilg go lán-réidh ag an uasal-shagart</span>
<lb n="48"/><span>sin, agus tháinig sí chuige mar thuile na habhann.  </span>
<lb n="49"/><span>Do labhair an tAthair Ua Caiside as Dún </span>
<lb n="50"/><span>na nGall ins an Ghaedhilg mar an gcéadna </span>
<lb n="51"/><span>agus is maith thig leis é dhéanamh.</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>'Na chuideachta so, bhí dhá abhrán Ghaedhilge </span>
<lb n="54"/><span>againn.  Do chan an tAthair Ua Maol-</span>
<lb n="55"/><span>mhaodhóg as Cill Chartha “An chruit do sgab </span>
<lb n="56"/><span>tré hallaidh' an ríogh,” agus do ghabh an tAthair </span>
<lb n="57"/><span>Mac an tSaoir, as Árd a' Rátha, an </span>
<lb n="58"/><span>“Chúilfhionn,” i ndóigh do chuaidh go croidhe </span>
<lb n="59"/><span>na ndaoine.  Chuir an tAthair Micheál Ua</span>
<lb n="60"/><span>hIceadha agus an tAthair Séamas Mag </span>
<lb n="61"/><span>Fhionnlaoigh dhá litir líomhtha Ghaedhilge ó </span>
<lb n="62"/><span>Choláisde Mhuighe Nuadhad.  Tháinig dhá litir </span>
<lb n="63"/><span>Ghaedhilge fós as an Oileán Úr, ceann aca </span>
<lb n="64"/><span>ó'n Athair Séamas Mac Pháidín atá thall i </span>
<lb n="65"/><span>gCathair Naoimh Phroinsís i gCalifornia, agus</span></p>
</div>
<pb n="40"/>
<div><lb n="66"/><p><span>an litir eile ó Chumann na Gaedhilge i </span>
<lb n="67"/><span>Nuadh-Eabhrac, agus bhí litir as an Fhrainnc</span>
<lb n="68"/><span>fós i nGaedhilg ó'n Athair Pádraic Ua </span>
<lb n="69"/><span>Dochartaigh atá ina ollamh i gColáiste </span>
<lb n="70"/><span>na nÉireannach i bPáras.  Chuirfeadh sé </span>
<lb n="71"/><span>aoibhneas ar dhuine na litreacha so </span>
<lb n="72"/><span>d'fheicsint, agus an Ghaedhilg bhreágh agus an </span>
<lb n="73"/><span>sgríobhnóireachd deas do bhí ionnta.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Agus anois cadé an tairbhe nó an </span>
<lb n="76"/><span>bhuntaiste do cúis na Gaedhilge thiocfas as</span>
<lb n="77"/><span>an chruinniughadh iongantach so?  Ní'l an </span>
<lb n="78"/><span>chanamhaint so marbh i dTír Chonaill go </span>
<lb n="79"/><span>háirithe.  Is í do bhí d'á labhairt ar gach </span>
<lb n="80"/><span>taoibh i dtionntóchthá, go mór-mhór ag bunadh </span>
<lb n="81"/><span>na tíre, agus nuair chuaidh siad a-bhaile, gan </span>
<lb n="82"/><span>amhras bhí sí níos measamhla aca ná bhí sí </span>
<lb n="83"/><span>roimhe, agus coingeobhaidh siad an meas so ar </span>
<lb n="84"/><span>a dteangaidh dhúthchais.  Ní hé sin é amháin </span>
<lb n="85"/><span>acht tuigeann siad go bhfuil sí fá mheas </span>
<lb n="86"/><span>mhór ag Easbog na Díoghóise agus ag a gcuid </span>
<lb n="87"/><span>sagairt, agus do réir mo bharamhlasa ní tharla</span>
<lb n="88"/><span>rud ar bith ó thoiseach Chonnartha na </span>
<lb n="89"/><span>Gaedhilge thug oiread congnaimh leis an </span>
<lb n="90"/><span>chanamhaint do chongbháil beó agus do </span>
<lb n="91"/><span>leathnughadh leis an chruinniughadh mhór do bhí </span>
<lb n="92"/><span>i nGartán lá féile Choluim Chille.</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>S.S. Mac a'Bháird.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Sollamhnacht Choluim Chille i nGartán.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Sollamhnacht Choluim Chille i nGartán.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
