Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Irish in County Monaghan.  III.  Seanráidhte, ceathramhna, &rl.</title><author><persName>Ní fios</persName></author><editor><name type="main">Mac Néill, Eoin</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG06-10236</note>
		 <note type="L">184</note>
		 <note type="B">1896</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>April, 1896</date><idno>IG06-10236</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">6</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ní fios</author><title>Irish in County Monaghan.  III.  Seanráidhte, ceathramhna, &rl.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Irish in County Monaghan.  III.  Seanráidhte, ceathramhna, &rl.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>April, 1896</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>IRISH IN COUNTY MONAGHAN</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>III. Seanráidhte, ceathramhna, etc.</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>1. Cha dtuigeann bró sháitheach bró thámhach.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>2. Chan ionann fad do gach méar no méin </span>
<lb n="7"/><span>do gach mac.</span></p>
<lb n="8"/>
<lb n="9"/><p><span>3. Is maith praiseach, is leor dreas de.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>4. Is iomdha tigh i mBaile Átha Cliath'</span>
<lb n="12"/><span>Is iomdha sliabh ar bheagán bó;</span>
<lb n="13"/><span>Is iomdha fear dubh ag éirghe liath;</span>
<lb n="14"/><span>Is iomdha croidhe fial ar bheagán stóir.</span>
<lb n="15"/><span>   </span>
<lb n="16"/><span>5. (a) Tá adharca fada ar bhuaibh i gCon-</span>
<lb n="17"/><span>nachtaibh.</span>
<lb n="18"/><span>(b) Tá adharca fada ar bhuaibh i bhfad </span>
<lb n="19"/><span>ó bhaile.</span>
<lb n="20"/><span>(c) Tá adharca fada ar na buaibh nach </span>
<lb n="21"/><span>bhfuil 'sa' bhaile.</span></p>
<lb n="22"/>
<lb n="23"/><p><span>6. Cur ar cáirde, cur nach féirrde.</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>7. Ná bí ar thús 'ná ar dheireadh cruin-</span>
<lb n="26"/><span>nighthe.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>8. Ná bí ar thús curraigh 'ná ar dheireadh </span>
<lb n="29"/><span>coilleadh.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>9. Fearthainn do'n laogh, gaoth do'n uan </span>
<lb n="32"/><span>gréin do'n searrach.</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>10. Fuilleadh (no, A thuilleadh) teannaidh </span>
<lb n="35"/><span>ort!</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>11. Caidreamh Mhuintire Chathalánach teas </span>
<lb n="38"/><span>an aráin choirce.</span></p>
<lb n="39"/>
<lb n="40"/><p><span>12. Cionn mór ar bheagán céille.</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>13. D'ith me mo sháith, agus d'fhág me fuigh-</span>
<lb n="43"/><span>leach, agus gur'b é an bás cóir, chan fhuighinn e.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>14. Dealbh cúig cúigeadh triúr do Mhui'tir </span>
<lb n="46"/><span>Fhionnagáin stad ann.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>15. Is leor Fionnagán' amháin taobh par-</span>
<lb n="49"/><span>ráisde.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>16. Ní'l aon choill nach rabh a losgadh </span>
<lb n="52"/><span>fhéin innte.</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>17. Fear na bó 'sa' log.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>18. An rud a théid i bhfad, téid se ró-</span>
<lb n="57"/><span>fhada.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>19. Gaoth an earraigh anoir o thuaidh;</span>
<lb n="60"/><span>Gaoth an fhoghmhair 'thaobh o dheas;</span>
<lb n="61"/><span>Gaoth an gheimhridh as gach áird;</span>
<lb n="62"/><span>A's gaoth an tsamhraidh is cuma gá </span>
<lb n="63"/><span>h-acú bheidheas sí ionn nó as.</span>
<lb n="64"/><span>    </span>
<lb n="65"/><span>20. D'fhiostraigh Pádraig d'Oisin go dé </span>
<lb n="66"/><span>an seort aimsire a bhí acú tá fad'ó shoin.  </span>
<lb n="67"/><span>Bhí Oisin 'na sheanduine aosda.  Dubhairt </span>
<lb n="68"/><span>se le Pádraig go rabh</span></p>
<lb n="69"/>
<lb n="70"/><p><span>Geimhreadh ceodhach acú,</span>
<lb n="71"/><span>Earrach reodhach,</span>
<lb n="72"/><span>Samhradh riabhach,</span>
<lb n="73"/><span>Foghmhar grianach.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Dubhairt Pádraig go raibh Dia ar a gcomh-</span>
<lb n="76"/><span>airle fhéin acú.  “Char bh'iongantas sin,” </span>
<lb n="77"/><span>arsa Oisin, “bhí muid fhéin ar chomhairle a </span>
<lb n="78"/><span>chéile go maith.”</span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p><span>21. Is binn béal 'na thosd, no, Is binn </span>
<lb n="81"/><span>an glór 'na thosd.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>22. Cha dtig caonach ar an chloich athruighthe.</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p><span>23. Is milis fíon do ól, 's is searbh a </span>
<lb n="86"/><span>luach do dhíol.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>24. Teacht an tseagail chugat!</span></p>
<lb n="89"/>
<lb n="90"/><p><span>25.  Is maith an cócaire an t-acras </span>
<lb n="91"/><span>(.i. ocras).</span></p>
<lb n="92"/>
<lb n="93"/><p><span>26. Solathar an chromáin.</span></p>
<lb n="94"/>
<lb n="95"/><p><span>27. Chan iongantas damh bheith caithte cáin-</span>
<lb n="96"/><span>teach;</span>
<lb n="97"/><span>Is iomdha Séaghan ar chroith me lámh </span>
<lb n="98"/><span>leis;</span>
<lb n="99"/><span>Séaghan Ó Dubhthaigh agus Séaghan </span>
<lb n="100"/><span>Ó Dálaigh,</span>
<lb n="101"/><span>Séaghan na cruite Mha' 'ioll Bhrádaigh.</span></p>
<lb n="102"/>
<lb n="103"/><p><span>28. Seistreach acair is deacir a triall;</span>
<lb n="104"/><span>An áit i bhfuighe me an t-ama chan </span>
<lb n="105"/><span>fhoghaim an iall.</span></p>
<lb n="106"/>
<lb n="107"/><p><span>29. Tigh na sop sáithte, agus gárrdhaidh 'amharc </span>
<lb n="108"/><span>amuigh.</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>30. Goradh grásta ó d'fhág na fir an </span>
<lb n="111"/><span>baile.</span></p>
<lb n="112"/>
<lb n="113"/><p><span>31. Chan fhuil insa'tsaoghal acht ceo, agus cha </span>
<lb n="114"/><span>seasann an ró acht seal.</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p><span>32. Chan é lá na gaoithe lá na sgolbach </span>
<lb n="117"/><span>(no, sgolb).</span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>33. Má's cosmhail is gaolmhar.</span></p>
<lb n="120"/>
<lb n="121"/><p><span>34. Cha dtéidhim a bhaile go lá</span>
<lb n="122"/><span>Le h-eagla mo bháidhte i bpoll;</span>
<lb n="123"/><span>Is fada o 'dubhairt bacach na gruaige </span>
<lb n="124"/><span>báine</span>
<lb n="125"/><span>Gur le bean a bhí i ndán mo chaill.</span>
<lb n="126"/></p>
</div>
<pb n="185"/>
<div><lb n="127"/><p><span>35. Diabhal ball maith air!</span></p>
<lb n="128"/>
<lb n="129"/><p><span>36. Tá glaic in a muineál.</span></p>
<lb n="130"/>
<lb n="131"/><p><span>37. Tá gáirleóg in a sróin.</span></p>
<lb n="132"/>
<lb n="133"/><p><span>38. Má tá sé 'na chodladh go n-éirghidh sé </span>
<lb n="134"/><span>slán;</span>
<lb n="135"/><span>Amar (.i. muna) bhfeil sé 'na chodladh </span>
<lb n="136"/><span>nár éirghidh sé go bráth.</span></p>
<lb n="137"/>
<lb n="138"/><p><span>39.(a) An té a dtéid ainm na moicheirghe </span>
<lb n="139"/><span>amach air, féadann se codladh go h-eadshruth </span>
<lb n="140"/><span>na gcaorach.</span></p>
<lb n="141"/>
<lb n="142"/><p><span>(b) An té gheibheas ainm na moicheirghe </span>
<lb n="143"/><span>féadann se codladh go meadhon lae.</span></p>
<lb n="144"/>
<lb n="145"/><p><span>40. Sláinte na hÉirinne agus Condae </span>
<lb n="146"/><span>Mhuigheo.</span>
<lb n="147"/><span>Agus 'nuair a éagfas na Gaedhil nár </span>
<lb n="148"/><span>raibh duine beo.</span></p>
<lb n="149"/>
<lb n="150"/><p><span>41. Cha truimide do'n loch an lacha,</span>
<lb n="151"/><span>Cha truimide do'n each an mhuigh </span>
<lb n="152"/><span>(.i. muing, mong),</span>
<lb n="153"/><span>Cha truimide do'n chaora an olann,</span>
<lb n="154"/><span>Cha truimide do'n cholainn an chiall.</span></p>
<lb n="155"/>
<lb n="156"/><p><span>42. Gach dara lá ó mo lá-sa amach, arsa </span>
<lb n="157"/><span>Pádraig.</span></p>
<lb n="158"/>
<lb n="159"/><p><span>43. Má's geárr ó indiú go dtí inde.</span>
<lb n="160"/><span>Is giorra (nó (.i.'ná) sin) bhíos an </span>
<lb n="161"/><span>léan ag teacht;</span>
<lb n="162"/><span>Éirigh suas, a ghiolla an choirr-mhéir,</span>
<lb n="163"/><span>Agus cuir na géadhaidh isteach.</span></p>
<lb n="164"/>
<lb n="165"/><p><span>44. Seo rud adubhairt seanbhean aon </span>
<lb n="166"/><span>uair amháin 'nuair a bhí sí ag trácht ar ghasur </span>
<lb n="167"/><span>a chas uirrthí:-</span></p>
<lb n="168"/>
<lb n="169"/><p><span>'Nuair a bhí me ag dul suas annsin an </span>
<lb n="170"/><span>bóthar, chas gasur orm;</span>
<lb n="171"/><span>Bhí se buidhe bracach bacach bratogach agus </span>
<lb n="172"/><span>bata leis.  </span></p>
<lb n="173"/>
<lb n="174"/><p><span>45. Sláinte ó dhuine go duine, agus mar </span>
<lb n="175"/><span>'bhfeil aon nduine ins an mballa labhradh sé.</span></p>
<lb n="176"/>
<lb n="177"/><p><span>46. Beagán síl i n-áiridh chóir;</span>
<lb n="178"/><span>Beagán bó i bhféar mhaith;</span>
<lb n="179"/><span>Beagán cáirde i dtigh an óil;</span>
<lb n="180"/><span>Na trí neithe is féarr amuigh.</span></p>
<lb n="181"/>
<lb n="182"/><p><span>47. Ceann confadhach ar mhaidin earraigh,</span>
<lb n="183"/><span>Ceann earraigh ar mhaidin gheimhridh;</span>
<lb n="184"/><span>Is ionann sin a's creach na dtír</span>
<lb n="185"/><span>Maidin chiuin ins na Faoillidh.</span></p>
<lb n="186"/>
<lb n="187"/><p><span>48. An duine saidhbhir ag teanamh grinn,</span>
<lb n="188"/><span>'S is binn le gach aon a ghlór,</span>
<lb n="189"/><span>Acht nidh is seirbhe nó (.i. 'ná) crann </span>
<lb n="190"/><span>gafainne ins an ghoirt.</span>
<lb n="191"/><span>An duine bocht ag teanamh spóirt.</span></p>
<lb n="192"/>
<lb n="193"/><p><span>49. [Dubhairt file éigin an cheathramha so </span>
<lb n="194"/><span>le n-a dheirbhshiúr, le linn cloiginn do thais-</span>
<lb n="195"/><span>beáint dí dhó:]</span></p>
<lb n="196"/>
<lb n="197"/><p><span>Féach an cionn 's gan ionn acht áit na </span>
<lb n="198"/><span>súl,</span>
<lb n="199"/><span>A's féach an trandal manntach béar-</span>
<lb n="200"/><span>nach gan lúth;</span>
<lb n="201"/><span>'S a spéirbhean deas ma mbainchíoch </span>
<lb n="202"/><span>álainn úr,</span>
<lb n="203"/><span>Beidh do chionn-sa feannta ar lár mar </span>
<lb n="204"/><span>siúd.</span></p>
<lb n="205"/>
<lb n="206"/><p><span>50. (Na trí droch-nósa:)</span>
<lb n="207"/><span>Diúrnadh na gcopán, a's deargadh an </span>
<lb n="208"/><span>phíopa,</span>
<lb n="209"/><span>A's leagadh na driúcht' go mall 'san </span>
<lb n="210"/><span>oidhche.</span></p>
<lb n="211"/>
<lb n="212"/><p><span>(No a leithéid seo:)</span></p>
<lb n="213"/>
<lb n="214"/><p><span>Ag ól an ghloine 's ag caitheamh an </span>
<lb n="215"/><span>phíopa,</span>
<lb n="216"/><span>A's leagadh na driúcht' go mall 'san </span>
<lb n="217"/><span>oidhche. </span>
<lb n="218"/></p>
</div>
<pb n="186"/>
<div><lb n="219"/><p><span>51. Fadadh (no fágáil) teineadh le loch,</span>
<lb n="220"/><span>Clagadradh cloch le cuan,</span>
<lb n="221"/><span>Comhairle thabhairt ar mhnaoi bhuirb,</span>
<lb n="222"/><span>[Is ionann sin] a's buille dh'ord ar </span>
<lb n="223"/><span>iarann fhuar.</span></p>
<lb n="224"/>
<lb n="225"/><p><span>52. [Seo caint do thárla idir dís bhan:]   </span>
<lb n="226"/><span>“Ó! a Rós, coinnigh rud i n-aghaidh na </span>
<lb n="227"/><span>coise tinne.”</span>
<lb n="228"/><span>“Ó! duine ar bith a choinneáchas, cos thinn </span>
<lb n="229"/><span>go rabh aige.”</span></p>
<lb n="230"/>
<lb n="231"/><p><span>53. Práidhinn mhór chroidhe agus moille mhór </span>
<lb n="232"/><span>láimhe.</span></p>
<lb n="233"/>
<lb n="234"/><p><span>54. [Seo smut comhráidh do thárla idir </span>
<lb n="235"/><span>beirt .i. bean agus buachaill:]</span></p>
<lb n="236"/>
<lb n="237"/><p><span>“Tarr isteach 'un do bhreicfeásta, a </span>
<lb n="238"/><span>Mhaolmhuire,” ar sise.</span></p>
<lb n="239"/>
<lb n="240"/><p><span>Seo an freagra thug an buachaill uirthí:</span></p>
<lb n="241"/>
<lb n="242"/><p><span>“Is fada beo mise,</span>
<lb n="243"/><span>Le naoi mbliadhnaibh fichead,</span>
<lb n="244"/><span>Agus char chuala me an “maol mire”</span>
<lb n="245"/><span>Ar aon fhear ariamh a roimhe!”</span></p>
<lb n="246"/>
<lb n="247"/><p><span>55. Seo rud adubhairt seanduine aon uair </span>
<lb n="248"/><span>amháin le n-a mhac 'nuair a bhí sé 'g 'ul a </span>
<lb n="249"/><span>dh'iarraidh mhná, gur seo an seort a bhí insna </span>
<lb n="250"/><span>cailíní':</span></p>
<lb n="251"/>
<lb n="252"/><p><span>Naoi naonbhair naoi n-uaire</span>
<lb n="253"/><span>Dealbh na mná ruaidhe dh'fhear;</span>
<lb n="254"/><span>Aghaidh an tsluaighe ar an mnaoi bháin,</span>
<lb n="255"/><span>Agus aon fhear amháin a sáith do'n </span>
<lb n="256"/><span>mnaoi dhuibh.</span></p>
<lb n="257"/>
<lb n="258"/><p><span>56. Súil na circe i ndiaidh an ghráinne;</span>
<lb n="259"/><span>Súil an ghobhann i ndiaidh an táirnge;</span>
<lb n="260"/><span>Súil an chailín óig i ndiaidh an ghrádha;</span>
<lb n="261"/><span>Na trí amhairc is géire ar bith.</span></p>
<lb n="262"/>
<lb n="263"/><p><span>57. Is fearr suidhe ina aice 'ná suidhe </span>
<lb n="264"/><span>ina áit.</span></p>
<lb n="265"/>
<lb n="266"/><p><span>58. Má's fada lá, thig án oidhche fá </span>
<lb n="267"/><span>dheireadh.</span>
<lb n="268"/></p>
</div>
<pb n="187"/>
<div><lb n="269"/><p><span>NOTAIDHE.</span>
<lb n="270"/><span>1.  Bró, .i. brú.</span>
<lb n="271"/><span>4.  Is minic "fear" i n-áit "croidhe" insan</span>
<lb n="272"/><span>gceathramhadh líne.</span>
<lb n="273"/><span>5.  I gContae Árda Macha 'seadh fríth an treas</span>
<lb n="274"/><span>chuma (c).</span>
<lb n="275"/><span>6.  Sontar "féirrde" i n-óirghiallaibh go díreach</span>
<lb n="276"/><span>mar do litrigheas thuas é.</span>
<lb n="277"/><span>8.  Tá seanfhocal eile i nUltaibh thairis seo, agus an rud</span>
<lb n="278"/><span>dá dheimhniughadh ann .i. Toiseach coilleadh agus deireadh</span>
<lb n="279"/><span>mónadh.</span>
<lb n="280"/><span>9.  'Sé mo dhóigh gur cás gearánach no tachlughadh an</span>
<lb n="281"/><span>focal "gréin."</span>
<lb n="282"/><span>13.  Bean adubhairt é seo, agus muintir an tighe ag cur</span>
<lb n="283"/><span>tabhthainte uirthe.</span>
<lb n="284"/><span>14.  Is ionann "dealbh" agus "dóthain" no "sáith."</span>
<lb n="285"/><span>Táid na trí focail i bhfeidhm i bhFeárnmhuigh agus in ar an</span>
<lb n="286"/><span>nós chéadna .i. tá mo dhealbh agam, agusc, (feuch 55).</span>
<lb n="287"/><span>15.  "Fionnagán" 'seadh chuala-sa; bh'fhéidir gurab</span>
<lb n="288"/><span>ionchurtha "Fionnagánach" i n-a áit.</span>
<lb n="289"/><span>20.  Tá amhras agam i roinn de'n Bhéarla atá agam</span>
<lb n="290"/><span>dá chur ar an seanrádh so.</span>
<lb n="291"/><span>25.  Is ionann cuma a dó so agus do'n rádh Albanach.</span>
<lb n="292"/><span>27.  Mac Giolla Bhrádaigh.</span>
<lb n="293"/><span>28.  Ní fheadar ar chuireas ceart an bhéarla ar</span>
<lb n="294"/><span>"caair."  Dála "a triall," is é Béarla do chuireadh</span>
<lb n="295"/><span>air damhsa ná "to get it!"  Deirtear i gConnachtaibh</span>
<lb n="296"/><span>"thriall sé lón" .i. d'ollmhuigh sé lón.</span>
<lb n="297"/><span>30.  Bean éigin adubhairt é seo, le linn na teineadh</span>
<lb n="298"/><span>do ghríosadh dhi.</span>
<lb n="299"/><span>40.  "Sláinte gheal" é seo!  Bíodh amhlaidh!</span>
<lb n="300"/><span>41.  Ba mhinic an seanrádh so fá chló cheana.  Ar a</span>
<lb n="301"/><span>shon sain, is móide is ionchurtha i gcló cuma eile air,</span>
<lb n="302"/><span>nua-ghléasadh do bheith ar an mbreith.  I gCúige Chonnacht </span>
<lb n="303"/><span>is eadh adeirtear, "Ní truimide an loch an lacha."</span>
<lb n="304"/><span>I n-abhrán Ultach agamsa atá an líne seo, .i.  "Dubhairt</span>
<lb n="305"/><span>bean áriiththe gur bh'féirrde dhamh gloine de'n digh 'ól."</span></p>
<lb n="306"/>
<lb n="307"/><p><span>42.  Ceaud lá feabhra, féile Bhríghde.</span></p>
<lb n="308"/>
<lb n="309"/><p><span>43.  Is amhlaidh do thárla cumadh na ceathramhan so</span>
<lb n="310"/><span>fear do bheith ann do pósadh le beirt bhan i ndiaidh a</span>
<lb n="311"/><span>chéile.  Rug gach bean acu mac.  Mar is gnáth le</span>
<lb n="312"/><span>leasmháthair, ní grádh thug an dara bean do mhac na</span>
<lb n="313"/><span>céad-mhná, agus mar sin dé do bhrosduigh sé a mac féin</span>
<lb n="314"/><span>chum drochaoide do thabhairt air.  Is é ba bhéas do'n</span>
<lb n="315"/><span>mhac dob' óige a "coirr-mhéar" do shíneadh chum a leas-</span>
<lb n="316"/><span>dearbhráthar agus a ordughadh dhó na géanna do chur isteach,</span>
<lb n="317"/><span>agus is mór an brón do bhíodh ar shinsear na cloinne dá</span>
<lb n="318"/><span>bhárr sin. Fuair an dara bean bás fá dheireadh, agus ní</span>
<lb n="319"/><span>luaithe bhí sí curtha 'ná 'dubhairt mac na céad-mhná an</span>
<lb n="320"/><span>cheathramha so leis an mac eile 'ghá ordughadh dhó an cleas </span>
<lb n="321"/><span>céadna do dhéanamh do bhíodh aige féin dá dhéanamh an </span>
<lb n="322"/><span>fhaid do bhí an leas-mháthair 'na beathaidh.</span></p>
<lb n="323"/>
<lb n="324"/><p><span>46.  Is é Béarla do cuireadh ar "áiridh" ná "a bed</span>
<lb n="325"/><span>of ground."  Do theibh sé orm a fhághail insná foclóiríbh</span>
<lb n="326"/><span>agus dá chionn sain ní fheadar cia acu is i gceart do</span>
<lb n="327"/><span>litrigheas é, no nach eadh.  is minic "carad" i n-áit</span>
<lb n="328"/><span>"cáirde."</span></p>
<lb n="329"/>
<lb n="330"/><p><span>47.  Tá seanfhocal Béarla i bhFeárnmhuigh chomh maith</span>
<lb n="331"/><span>céadna </span></p>
<lb n="332"/>
<lb n="333"/><p><span>48.  "Crann gafain" insna foclóiríbh.</span></p>
<lb n="334"/>
<lb n="335"/><p><span>51.  Clagadradh .i. cárnadh (?).  Cf. clogad, a pryamid,</span>
<lb n="336"/><span>O'R. and C. </span>
<lb n="337"/></p>
</div>
<pb n="188"/>
<div><lb n="338"/><p><span>53.  Tá amus ag "práidhinn" le "láimhe," agus ag</span>
<lb n="339"/><span>"croidhe" le "moille."  Taisbeánann an t-amus</span>
<lb n="340"/><span>láir seanfhocal seanda do bheith ann.</span></p>
<lb n="341"/>
<lb n="342"/><p><span>Cuireadh na cinn seo chugam ó'n Muirgheasach, </span>
<lb n="343"/><span>Is iad so anmanna na</span>
<lb n="344"/><span>ndaoine ó a bhfuaras-sa an chuid eile d'á bhfuil thuas,</span>
<lb n="345"/><span>.i. Lúcás O Muirgheasa, Tomás Magruadair (Mac-</span>
<lb n="346"/><span>Bruadair?), Tomás O Coraidhgeáin, Tomás Máirtín,</span>
<lb n="347"/><span>Brian O Cathaláin, agus Pádhrach O Beirn (O Broin?).</span></p>
<lb n="348"/>
<lb n="349"/><p><span>Seosamh Laoide.</span></p>
<lb n="350"/>
<lb n="351"/><p><span>[Adeir an t-oide Seaghán mac Bhruadair i litir go </span>
<lb n="352"/><span>bhfuil an sgoil Ghaedhilge i bhFearnmhuigh ag dul ar agaidh</span>
<lb n="353"/><span>go treun, agus gur gearr go mbeithear ag cur i gcóir le</span>
<lb n="354"/><span>haghaidh tionóla puiblidhe.]</span></p>
<lb n="355"/>
<lb n="356"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Irish in County Monaghan. III. Seanráidhte, ceathramhna, &rl.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Irish in County Monaghan. III. Seanráidhte, ceathramhna, &rl.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
