Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Notes and Queries.
Title
Notes and Queries.
Author(s)
Údair éagsúla,
Compiler/Editor
Mac Néill, Eoin
Composition Date
1895
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <TEI><teiHeader type="text"> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Notes and Queries.</title><author><persName>Údair éagsúla</persName></author><editor><name type="main">Mac Néill, Eoin</name></editor><respStmt> <resp>Electronic edition compiled by</resp> <name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name> </respStmt> </titleStmt> <editionStmt> <edition> <note type="N">IG05-11995</note> <note type="L">188</note> <note type="B">1895</note> <note type="C"/> <note><p>Description of how and why changes were made</p></note> </edition> </editionStmt> <publicationStmt> <publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher> <pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>March, 1895</date><idno>IG05-11995</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor> <availability> <p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p> </availability> </publicationStmt> <seriesStmt> <title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">5</biblScope> </seriesStmt> <sourceDesc> <biblStruct> <analytic><author>Údair éagsúla</author><title>Notes and Queries.</title></analytic> <monogr> <title level="j">Notes and Queries.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>March, 1895</date></imprint> </monogr> </biblStruct> </sourceDesc> </fileDesc> <profileDesc> <langUsage><language ident="ga">Irish</language><language ident="en">English</language></langUsage> </profileDesc> </teiHeader> <text><body><div><p><span>NOTES AND QUERIES.</span></p> <lb n="1"/> <lb n="2"/><p><span>Shuidh muid ar na rámhaidhe, acht níor léir dhúinn</span> <lb n="3"/><span>stiúradh dheanadh</span> <lb n="4"/><span>Bhí cubhar agus cáthadh 'dul go bárra' na gcrann;</span> <lb n="5"/><span>Dá mbíodh sgian i n-ár bpócaidhe a ghearrfadh na</span> <lb n="6"/><span>rópaidhe,</span> <lb n="7"/><span>Do chuirfeadh an chóir sinn faoi fhasgadh na</span> <lb n="8"/><span>mbeann.</span></p> <lb n="9"/> <lb n="10"/><p><span>St. III., 1: Subhailce is always used here, not in its</span> <lb n="11"/><span>proper sense of "virtue, goodness," but to signify "joy,</span> <lb n="12"/><span>mirth, happiness" (on the principle, I suppose, that</span> <lb n="13"/><span>virtue is happiness): bhí subhailce mhór againn, "we had</span> <lb n="14"/><span>great fun;" duine subhailceach "a merry person," áit</span> <lb n="15"/><span>gan subhailce, "a joyless place."</span></p> <lb n="16"/> <lb n="17"/><p><span>III., 3 : For Uí Phártaigh read ná páirte, a term of</span> <lb n="18"/><span>endearment, A Néill bháin na páirte, "O fair Niall of</span> <lb n="19"/><span>my love!" (See Dr. Hyde's "Love-Songs of Connacht,"</span> <lb n="20"/><span>40, 7 and 60, 16)</span></p> <lb n="21"/> <lb n="22"/><p><span>For clúiteach read tuathtach, "clumsy, awkward,"</span> <lb n="23"/><span>hence "accidental." L. 4, for campal read cabhlach;</span> <lb n="24"/><span>5, for thiontuigh sé an bád, read líonadh an bád (as a</span> <lb n="25"/><span>matter of fact, the boat was not capsized, but filled in);</span> <lb n="26"/><span>7, for Coirre read GoThraoi, Godfrey, a brother of the</span> <lb n="27"/><span>skipper of the doomed boat.</span></p> <lb n="28"/> <lb n="29"/><p><span>Cúl Uaighe, "the back of Owey," is never literally</span> <lb n="30"/><span>translated here, but is always understood to mean "be-</span> <lb n="31"/><span>hind (i.e., west of) Owey."</span></p> <lb n="32"/> <lb n="33"/><p><span>A. J. DOHERTY, Cruit Island.</span></p> <lb n="34"/> <lb n="35"/><p><span>(62) Dála na bhfocal "do" agus "de," is cuimhin liom</span> <lb n="36"/><span>'nuair do bhíos ag léaghadh "T. B-Gh. an Bháis"</span> <lb n="37"/><span>maraon leis an nGaedhilgeoir mblasda, Seaghán Ua</span> <lb n="38"/><span>Manacháin a ainm, go ndubhairt seisean liom gur bh'</span> <lb n="39"/><span>iongantach leis "do bhrígh," "do réir," agus a leithéid sin</span> <lb n="40"/><span>d'fhaicsin ag an gCéitinneach, óir is "de bhrígh," "de</span> <lb n="41"/><span>réir," do chualaidh féin i gcomhnaidhe, agus is dóigh go</span> <lb n="42"/><span>ndéantar deithbhir idir "do" agus "de" annso.</span></p> <lb n="43"/> <lb n="44"/><p><span>Do, de agus di, atáid uile gearr annso (i gCorcaigh).</span></p> <lb n="45"/> <lb n="46"/><p><span>Osborn O hAimhirgin.</span> <lb n="47"/></p> </div> <pb n="189"/> <div><lb n="48"/><p><span>GNÁS DEISIL NÓ TUATAIL.</span></p> <lb n="49"/> <lb n="50"/><p><span>64 Do bhí, agus atá faoi láthair, dream insa' tír a</span> <lb n="51"/><span>mbeireann siad “mná feasa” orthu féin, a ligeas</span> <lb n="52"/><span>orthu féin leigheas a dhéanadh, agus go cinnte a ghnídheas</span> <lb n="53"/><span>leigheas go minic do dhaoinibh tinne thrí luibheannaibh.</span> <lb n="54"/><span>'Nuair a hinn'sfear dhaobhtha cé 'n éagcaoine atá ar an</span> <lb n="55"/><span>duine, rachaidh siad agus bainfidh siad na luibheanna do</span> <lb n="56"/><span>mheasas siad oilfeas é. Ann-sin bruithfidh siad iad i</span> <lb n="57"/><span>sgileud. Má fhiochann siad deiseal, déarfaidh siad</span> <lb n="58"/><span>leat go dtiucfaidh an duine as; acht má fhiochann</span> <lb n="59"/><span>siad tuatal, ní bheidh níos mó acu le déanadh leis, agus ní</span> <lb n="60"/><span>ghlacfaidh siad do chuid airgid.</span></p> <lb n="61"/> <lb n="62"/><p><span>(68)</span> <lb n="63"/><span>Ecó lítis! ainm an daill do sháith an tsleagh trí</span> <lb n="64"/><span>thaobh deas Chríost; </span> <lb n="65"/><span>Ecó Muire! ecó Naoimh! do stop an fhuil gan nimh</span> <lb n="66"/><span>gan péin.</span> <lb n="67"/><span>I n-ainm an Athar (7) an Mhic agus an Spioraid Naoimh.</span> <lb n="68"/></p> </div> <pb n="190"/> <div><lb n="69"/><p><span>"Greadadh 's díoth ort," ars' an chaora,</span> <lb n="70"/><span>"Ní fhuil aon díon dúinn bheith ann."</span></p> <lb n="71"/> <lb n="72"/><p> <lb n="73"/><span>Mualachán, a wether; often applied to a </span> <lb n="74"/><span>young man with curly hair, short neck and dark com-</span> <lb n="75"/><span>plexion. - HUMPHREY SULLIVAN.</span></p> <lb n="76"/> <lb n="77"/><p><span>aniomad airgid, "too much money." (Munster).</span> <lb n="78"/><span>sioc iomdha, "much frost." (Meath).</span> <lb n="79"/><span>is iomdha duine (it is), many a person.</span></p> <lb n="80"/> <lb n="81"/><p> <lb n="82"/><span>is annamh Domhnach, there is hardly a Sunday.</span> <lb n="83"/><span>is tearc duine, there's hardly a person.</span> <lb n="84"/><span>is mór duine, many a person (examples will be </span> <lb n="85"/><span>found in Searc-leanmhain CHríost). - E. O'G.</span></p> <lb n="86"/> <lb n="87"/><p><span>Trí bliadhna fál (a wooden fence, paling.)</span> <lb n="88"/><span>Trí fál cú.</span> <lb n="89"/><span>Trí cú each.</span> <lb n="90"/><span>Trí each marcach.</span> <lb n="91"/><span>Trí mharcach iolar.</span> <lb n="92"/><span>Trí iolar iubhar.</span> <lb n="93"/><span>Trí iubhar críth (a farrow? — qy. crích?)</span> <lb n="94"/><span>Trí críth deireadh an domhain.</span></p> <lb n="95"/> <lb n="96"/><p><span>Dubhairt Ciarruigheach liom nach bhfuil aon tslighe</span> <lb n="97"/><span>eile chum lá an bhreitheamhnais d'fhagháil amach.</span></p> <lb n="98"/> <lb n="99"/><p><span>Taitneann an ghrian</span> <lb n="100"/><span>Geach Satharn sa' bhliadhain (Cork).</span></p> <lb n="101"/> <lb n="102"/><p><span>Tá Dia maith faoi thrócaire, ach ní fhaghthar arán</span> <lb n="103"/><span>gan airgead (Mayo).</span></p> <lb n="104"/> <lb n="105"/><p><span>Goid ó fhaduidhe, goid gan peacaidhe (Cork). E.O'G.</span> <lb n="106"/></p> </div> <pb n="191"/> <div><lb n="107"/><p><span>Is minic do chímíd sméaróididhe de theinidh mhóna</span> <lb n="108"/><span>sgaipthe ar fud an teallaigh. Tá teine in gach aon</span> <lb n="109"/><span>sméaróid díobh, tig linn í fheicsin, agus dá gcuirfimís</span> <lb n="110"/><span>lámh nó cos i n-a n-aice, d'fheudfamaois an teas do</span> <lb n="111"/><span>mhothughadh. Acht ar a shon sain níl neart ná cumhachta</span> <lb n="112"/><span>san teas sain, agus ní'l sé maitheasach d'aonnídh. Tá siad</span> <lb n="113"/><span>ag múchadh agus is gairid go mbeidh siad fuar marbh.</span> <lb n="114"/><span>Cuirimís i gcás anois go gcruinneóchadh duine na</span> <lb n="115"/><span>sméaróididhe i gceann a chéile agus go ndeunfaidhe aon</span> <lb n="116"/><span>charnán beag amháin díobh. Súd anois iad ag deargadh,</span> <lb n="117"/><span>ag cóimhdheargadh, ag ró-dheargadh, ag lasadh. Cuir síos</span> <lb n="118"/><span>tuilleadh móna. Sin aníos an lasair dhearg. Agus</span> <lb n="119"/><span>fá dheireadh atá teine bhreágh againn, do chuirfeadh aon</span> <lb n="120"/><span>rud ar lasadh, bíodh tirim nó fliuch. A cháirde, má tá</span> <lb n="121"/><span>ár gcruach mhóna fliuch go dtí an lár, ná bíodh a eagla</span> <lb n="122"/><span>orainn, acht cruinnighmís feasda na sméaróididhe</span> <lb n="123"/><span>cómhfhad a's tá siad beó.</span></p> <lb n="124"/> <lb n="125"/><p/></div></body></text></TEI>
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services