Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Comhráidhte Deighbheusacha. Uimh. 1.
Title
Comhráidhte Deighbheusacha. Uimh. 1.
Author(s)
Ua Caoimh, An tAthair Pádraic,
Translator
Flemming, John (Seághan Pléimion)
Compiler/Editor
Coimín, Dáithí
Composition Date
1882
Publisher
Connradh na Gaedhilge
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <TEI><teiHeader type="text"> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Comhráidhte Deighbheusacha. Uimh. 1.</title><author><persName>Ua Caoimh, An tAthair Pádraic</persName></author><respStmt><resp>compiled by</resp><name>John Flemming,Seághan Pléimion</name></respStmt><editor><name type="main">Coimín, Dáithí</name></editor><editor role="translator"><name type="main">John Flemming,Seághan Pléimion</name></editor><respStmt> <resp>Electronic edition compiled by</resp> <name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name> </respStmt> </titleStmt> <editionStmt> <edition> <note type="N">IG01-15</note> <note type="L">49</note> <note type="B">1882</note> <note type="C"/> <note><p>Description of how and why changes were made</p></note> </edition> </editionStmt> <publicationStmt> <publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher> <pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>December, 1882</date><idno>IG01-15</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor> <availability> <p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p> </availability> </publicationStmt> <seriesStmt> <title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">1</biblScope> </seriesStmt> <sourceDesc> <biblStruct> <analytic><author>Ua Caoimh, An tAthair Pádraic</author><title>Comhráidhte Deighbheusacha. Uimh. 1.</title></analytic> <monogr> <title level="j">Comhráidhte Deighbheusacha. Uimh. 1.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>December, 1882</date></imprint> </monogr> </biblStruct> </sourceDesc> </fileDesc> <profileDesc> <langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage> </profileDesc> </teiHeader> <text><body><div><p><span>COMHRÁIDHTE DEIGHBHEUSACHA: Uimh. 1.</span></p> <lb n="1"/> <lb n="2"/><p><span>Air n-a sgríobhadh i Sacsbheurla leis an athair Pádraic</span> <lb n="3"/><span>Ua Caoimh, O Ard-Fhairce Caisil:</span> <lb n="4"/><span>Agus aisdrighthe go Gaedhilig le Seaghan Pléimion.</span> <lb n="5"/><span> </span> <lb n="6"/><span>Do'n Bhaisdeadh. </span></p> <lb n="7"/> <lb n="8"/><p><span>Agus d'fhiafruigheadar dé, agus adúbhra-</span> <lb n="9"/><span>dar leis: cread fá n-déanair-se Baisdeadh, </span> <lb n="10"/><span>(Naomh Eoin, i. 25,)</span></p> <lb n="11"/> <lb n="12"/><p><span>Do righne ár g-ceud athair Ádhamh peacadh</span> <lb n="13"/><span>ag ithe toraidh Crainn na h-Aithne i ngáirdín</span> <lb n="14"/><span>Pharrthais, agus do thuit a chlann uile 'san</span> <lb n="15"/><span>b-peacadh so Ádhaimh acht an t-aon n-duine</span> <lb n="16"/><span>amháin. — “Agus i b—peacadh Ádhaimh do pheac—</span> <lb n="17"/><span>uigheamar uile.” Air an adhbhar sin, gach</span> <lb n="18"/><span>leanbh d'á ngeintear air an saoghal so,</span> <lb n="19"/><span>geintear é 'na namhaid aig Dia, le sal</span> <lb n="20"/><span>nimheamhail an pheacaidh sin ár sinnsear go </span> <lb n="21"/><span>fóírleathan agus go doimhin in a anam. An</span> <lb n="22"/><span>fhaid atá se 'san riocht so, ní féidir leis an</span> <lb n="23"/><span>anam dul go Flaitheas Dé, óir ní thig le</span> <lb n="24"/><span>h—aon nidh truaillighthe dul asteach i bh—flai—</span> <lb n="25"/><span>theamhnas. Acht do righne Dia Uilechúmhachtach,</span> <lb n="26"/><span>'na mhór—thrócaire do'n duine, iocshláinte</span> <lb n="27"/><span>rioghamhuil do chur air bun i sacraimint an</span> <lb n="28"/><span>Bhaisdidh le a maithtear peacadh an t—sinnsir.</span> <lb n="29"/><span>Agus mar so leis an m—baisdeadh, aithghein—</span> <lb n="30"/><span>tear sinn i nuadh—bheatha in Íosa Críost;</span> <lb n="31"/><span>tigimíd chum a bheith 'nár g—Críostaidhibh, 'nár</span> <lb n="32"/><span>g—clainn aig Dia, agus 'nár n—oighrighibh air</span> <lb n="33"/><span>ríoghacht neimhe. “Agus d'fhiafruigheadar</span> <lb n="34"/><span>dé, agus adubhradar leis: cread fá n—déa—</span> <lb n="35"/><span>nair—se Baisdeadh?” Ní bh—fuil slánughadh</span> <lb n="36"/><span>le fághail gan baisdeadh; óir adeir an</span> <lb n="37"/><span>Tighearna muna ngeintear duine arís le</span> <lb n="38"/><span>h—uisge agus leis an Spiorad Naomh ní féidir</span> <lb n="39"/><span>leis dul asteach go rioghacht Dé. (N. Eoin,iii. 5)</span> <lb n="40"/><span>Uime sin, ní theidhid na leinbh a gheibheas bás</span> <lb n="41"/><span>gan baisdeadh go flaitheamhnas, agus ní</span> <lb n="42"/><span>fheicfidh siad gnúis Dé go bráth. Ní bh—fuighid</span> <lb n="43"/><span>siad mar sheilbh acht an chéim is airde de'n</span> <lb n="44"/><span>t—seun nádúrtha. Gidheadh, déanann mair—</span> <lb n="45"/><span>tíreacht in áit an fhíor—bhaisdidh an uair nach</span> <lb n="46"/><span>bh—fuil fághail air an sacraimint. Mar an</span> <lb n="47"/><span>g—ceudna déanann mian an bhaisdidh maille</span> <lb n="48"/><span>le fíor—aithreachasin áit an t—sacraimint do'n</span> <lb n="49"/><span>té tháinic chum aoise céille má gheibh bás agus</span> <lb n="50"/><span>gan air g—cumas dó an sacraimint do</span> <lb n="51"/><span>ghlacadh.</span></p> <lb n="52"/> <lb n="53"/><p><span>Do chuir Íosa Críost Sacraimint an</span> <lb n="54"/><span>Bhaisdidh air bun. Gidh nach raibh riachtanas</span> <lb n="55"/><span>aige féin leis, do righne se, mar sompla</span> <lb n="56"/><span>duínne, baisdeadh do ghlacadh ó Naomh Eoin</span> <lb n="57"/><span>aig abhainn Iordan. “Annsin do thig Íosa</span> <lb n="58"/><span>ó'n nGalilea gus an Iordan chum Eoin go</span></p> </div> <pb n="50"/> <div><lb n="59"/><p><span>m—baisdfidhe leis é … agus iar n-a </span> <lb n="60"/><span>bhaisdeadh d'Íosa tháinic se gan mhoill amach</span> <lb n="61"/><span>as an uisge: agus feuch do h-osgladh na</span> <lb n="62"/><span>flaithis dó: agus do chonairc se Spiorad Dé </span> <lb n="63"/><span>ag túirling mar cholum agus ag teacht air</span> <lb n="64"/><span>sin. Agus feuch guth ó neamh ag rádh: is é</span> <lb n="65"/><span>so mo mhac dil-si in a bh-fuil mór-shásamh</span> <lb n="66"/><span>agam”. (N. Mátha iii. 13, &c.) </span> <lb n="67"/><span> </span> <lb n="68"/><span>Do sheanmóir na h-Apstoil foircheadal an</span> <lb n="69"/><span>bhaisdidh: do thugadar le n-a lámhaibh séin, an </span> <lb n="70"/><span>sacraimint so do gach aon neach, óg agus</span> <lb n="71"/><span>aosda, do h-iompoigheadh chum an Chreidimh</span> <lb n="72"/><span>Chríostamhuil, gan cur suas d'aon-duine.</span> <lb n="73"/><span>Budh dheimhin leo go m-budh chuid riachtanach d'á</span> <lb n="74"/><span>d-teachtaireacht ó Dia baisdeadh do dhéanadh.</span> <lb n="75"/><span>“Air an adhbhar sin, air n-imtheacht díbh, muinidh</span> <lb n="76"/><span>na h-uile chríocha, aig a m-baisdeadh in Ainm</span> <lb n="77"/><span>an Athar agus an Mhic agus an Spioraid</span> <lb n="78"/><span>Naoimh” (N. Mátha xxviii.19). Tá an Eaglais</span> <lb n="79"/><span>Chatoiliceach, do togbhadh air bhunudhas na</span> <lb n="80"/><span>n-Apstol, gan aisdriughadh air bhith, fós ag</span> <lb n="81"/><span>teagasg riachtanais an Bhaisdidh, mar ghleus</span> <lb n="82"/><span>slánuighthe nach feidir déanadh in a éagmuis,</span> <lb n="83"/><span>agus mar thobar ó n-ad-tig gach uile ghrása</span> <lb n="84"/><span>agus beannacht.</span></p> <lb n="85"/> <lb n="86"/><p><span>Comhthathuigheann an Baisdeadh sinn le</span> <lb n="87"/><span>corp furdhorcha Chríost, ionnos go n-déantar</span> <lb n="88"/><span>baill dínn uile le chéile, agus Críost 'na</span> <lb n="89"/><span>cheann orrainn. Tré n-ár g-ceann, Críost,</span> <lb n="90"/><span>tigimíd gan mhoill chum a bheith 'nár macaibh</span> <lb n="91"/><span>agus' nár n-oighrighibh aig Dia agus 'nár g-cómh-</span> <lb n="92"/><span>oighrighibh le Críost (Eoin.i.12). Adeir Cómhairle</span> <lb n="93"/><span>na Trenta: “Do righneadh sinn d'atharrughadh</span> <lb n="94"/><span>le soightheach nígheacháin an aithghineamhna ó'n</span> <lb n="95"/><span>riocht in a rugadh sinn 'nár g-clainn aig an</span> <lb n="96"/><span>g-ceud Ádhamh, go stáid na ngrás, 'nár ma-</span> <lb n="97"/><span>caibh cúlghabhtha aig Dia, tres an dara Ádhamh,</span> <lb n="98"/><span>Íosa Críost, ár Slánuightheoir.” Ó is</span> <lb n="99"/><span>neimhtheoranach agus is do-thomhaiste an grádh</span> <lb n="100"/><span>a taisbeantar i sacraimint an bhaisdidh le a</span> <lb n="101"/><span>n-árduighthear duine aindeis ó n-a riocht dí-</span> <lb n="102"/><span>mheasta go réim a bheith 'na mhac aig Dia, 'na</span> <lb n="103"/><span>bhall agus 'na dhearbhráthair aig Críost, agus</span> <lb n="104"/><span>'na theampull beo aig an Spiorad Naomh. </span> <lb n="105"/><span>Aig an m-baisdeadh nightear ár n-anmna ó</span> <lb n="106"/><span>gach sal peacaidh: Tá siad glanta, mar a deir</span> <lb n="107"/><span>Naomh Pól, “le soighteach nigheacháin an uisge</span> <lb n="108"/><span>a m-bréithir na beatha” (Ephes. v. 26). Is iad</span> <lb n="109"/><span>na briathra agus an t-uisge so cómharthaidhe</span> <lb n="110"/><span>foirimiolocha na ngrás inmheádhonach le a</span> <lb n="111"/><span>n-déantar an t-anam do ghlanadh agus do</span> <lb n="112"/><span>naomhughadh, agus is cuid fhíor-riachtanach de</span> <lb n="113"/><span>shacramint an bhaisdidh iad. Tugann an</span> <lb n="114"/><span>Eaglais úghdaras d'á sagartaibh baisdeadh</span> <lb n="115"/><span>do dhéanadh. Is leis an sagart is gnáthach</span> <lb n="116"/><span>baisdeadh do dhéanadh, agus is dó is cóir a</span> <lb n="117"/><span>dhéanadh; gidheadh le linn riachtanais, 'sé sin,</span> <lb n="118"/><span>'nuair atá an leanbh i m-baoghal báis, agus</span> <lb n="119"/><span>gan sagart le fághail, is féidir le h-aon</span> <lb n="120"/><span>tuatha, fear no bean, baisde do dhéanadh, agus</span> <lb n="121"/><span>atá sé d'fhiachaibh orra a dhéanadh. Is air</span> <lb n="122"/><span>bhaisdeadh de'n chineul so a goirthear baisdeadh</span> <lb n="123"/><span>urláir. Is iomdha anam anois i rioghacht Dé</span> <lb n="124"/><span>do fuair sealbh an radhairc bheannuighthe tré</span> <lb n="125"/><span>bhaisdeadh duine thuathaigh. Fiafróchaidh sibh,</span> <lb n="126"/><span>mar sin, cionnos is cóir do thuatha baisdeadh</span> <lb n="127"/><span>do dhéanadh. Mar so: Uisge do dhórtadh air</span> <lb n="128"/><span>cheann an té a tá le baisdeadh, ag rádh 'san</span> <lb n="129"/><span>am ceudna, agus le h-intinn an nidh ceudna</span> <lb n="130"/><span>do dhéanadh a dhéanas an Fíor-Eaglais,</span> <lb n="131"/><span>“Baisdim thú in Ainm an Athar, agus an</span> <lb n="132"/><span>Mhic, agus an Spioraid Naoimh.” Déanfadh</span> <lb n="133"/><span>aon aisdriughadh no easbha i bh-foirm na</span> <lb n="134"/><span>bh-focal an baisdeadh gan éifeacht. Uime</span> <lb n="135"/><span>sin, is cóir a bheith ró-aireach ag déanadh</span> <lb n="136"/><span>usáide d'fhoirm bheacht na m-briathar so:</span> <lb n="137"/><span>“Baisdim thu in Ainm an Athar, agus an</span> <lb n="138"/><span>Mhic, agus an Spioraid Naoimh.” Ní cuid</span> <lb n="139"/><span>de'n fhoirm an focal “Amen.” Is éigin do'n</span> <lb n="140"/><span>té do ghnidh an baisdeadh na focail a rádh agus</span> <lb n="141"/><span>iad do rádh an feadh bhidheas ag dórtadh an</span> <lb n="142"/><span>uisge air ceann an té baisdtear.</span></p> <lb n="143"/> <lb n="144"/><p><span>Anois, tabhair fá deara maitheas agus</span> <lb n="145"/><span>eagna ár d-Tíghearna bheannuighthe i g-cur</span> <lb n="146"/><span>air bun, agus i bh-friothólamh an t-sacraimint</span> <lb n="147"/><span>so, atá chomhriachtanach agus sin. Air bh-feicsin</span> <lb n="148"/><span>an riachtanais le baisdeadh atá againn chum</span> <lb n="149"/><span>dul asteach i m-beatha spioradálta na ngrás,</span> <lb n="150"/><span>do righne se gach nidh bheanas ris simplide,</span> <lb n="151"/><span>soidhéanta. Mar adhbhar do'n t-sacraimint,</span> <lb n="152"/><span>do thogh se an nídh is coithchinne agus is usa</span> <lb n="153"/><span>d'fhághail in gach áit, mar atá uisge — uisge na</span></p> </div> <pb n="51"/> <div><lb n="154"/><p><span>neul, na h—abhann, na tiobruide, na mara.</span> <lb n="155"/><span>I g—cúis riachtanais is féidir le tuatha air bith, </span> <lb n="156"/><span>fear no bean, Catoiliceach no duine nach</span> <lb n="157"/><span>bh—fuil 'na Chatoiliceach, Iudaigheach, Eiriceach</span> <lb n="158"/><span>no Ainchríostaidhe, baisdeadh do dhéanadh, acth</span> <lb n="159"/><span>amháin go m—baisdeann se mar do mhínigh</span> <lb n="160"/><span>me, agus go bh—fuil intinn aige an nidh a</span> <lb n="161"/><span>dhéanas ar fhíor—Eaglais do dhéanadh. Agus</span> <lb n="162"/><span>is i an fhoirm is símplidhe air bith í: “Bais—</span> <lb n="163"/><span>dim thu' in Ainm an Athar, agus an Mhic, agus</span> <lb n="164"/><span>an Spioraid Naoimh.”</span></p> <lb n="165"/> <lb n="166"/><p><span>Aig an m—baisdeadh buailtear air an anam</span> <lb n="167"/><span>clódh, no cómhartha spioradálta nach féidir a</span> <lb n="168"/><span>sgrios amach go bráth. Cuirthear an cómhartha</span> <lb n="169"/><span>so mar sheula chum breise glóire do'n anam</span> <lb n="170"/><span>má slánuighthear é, no chum breise náire dhó</span> <lb n="171"/><span>má cailltear é. Is cómhartha é le a n—aithin—</span> <lb n="172"/><span>tear an Críosdaidhe ó'n g—cuid eile de'n</span> <lb n="173"/><span>chineadh daona.</span></p> <lb n="174"/> <lb n="175"/><p><span>Aig an m—baisde cuirthear díbirt air an</span> <lb n="176"/><span>droch—spiorad as an anam. “Imtigh uaidh a</span> <lb n="177"/><span>spioraid neamhghlain,” deir an sagart, ag</span> <lb n="178"/><span>friothólamh an bhaisdidh, “agus déan slighe</span> <lb n="179"/><span>do'n Spiorad Naomh.” Dóirtear asteach 'san</span> <lb n="180"/><span>anam na trí Subhailcidhe Diadha, Creideamh,</span> <lb n="181"/><span>Dóthchas, agus Grádh, agus cuirthear suas</span> <lb n="182"/><span>do thiodal air ghrásaibh gníomharthacha le'r</span> <lb n="183"/><span>féidir do'n té baistear a mhóide baisdidh</span> <lb n="184"/><span>do choimeád, agus a bheatha chaitheamh i stáid</span> <lb n="185"/><span>na ngrás.</span></p> <lb n="186"/> <lb n="187"/><p><span>Acht, gidh go g—cuirthear amach go h—iomlán</span> <lb n="188"/><span>aig an m—baisdeadh gach uile shal peacaidh as</span> <lb n="189"/><span>an anam fanann fós ainmhian dúthchusach ann,</span> <lb n="190"/><span>a bhidheas do ghnáth d'á ghríosadh chum an</span> <lb n="191"/><span>pheacaidh. Ni peacadh an t—ainmhian so; agus</span> <lb n="192"/><span>ní bh—fuil a ghríosuighthe ná a oibrighthe pea—</span> <lb n="193"/><span>camhuil, muna d—tugthar toil do'ibh go h—iom—</span> <lb n="194"/><span>lán agus go léirmheasda. Adeir Cómhairle</span> <lb n="195"/><span>na Trenta: “Ní peacadh an t—ainmhian ann</span> <lb n="196"/><span>féin.” Ní fuláir buaidh do bhreith air an</span> <lb n="197"/><span>ainmhian so le h—urnuighe. Uime sin adeir</span> <lb n="198"/><span>Naomh Tomás: “D'éis baisdidh atá síor—ur— </span> <lb n="199"/><span>nuighe riachtanach do'n duine ionnos go rachadh</span> <lb n="200"/><span>se asteach i bh—flaitheamhnas, óir gidh go maith— </span> <lb n="201"/><span>tear ár b—peacuidhe leis an m—baisdeadh,</span> <lb n="202"/><span>fanann fós an t—ainmhian le tabhairt fúinn </span> <lb n="203"/><span>o'n leith astigh, agus an saogal agus an</span> <lb n="204"/><span>diabhal chum sinn d'ionnsuighe air an taobh</span> <lb n="205"/><span>amuigh.” </span></p> <lb n="206"/> <lb n="207"/><p><span>An ghairm Críostaidhe a tugthar dúinn</span> <lb n="208"/><span>aig an m—Baisdeadh is gairm onóra, mór—</span> <lb n="209"/><span>dhachta, agus aird—chéime í. Atá si 'na</span> <lb n="210"/><span>gairm i bh—fad ós cionn gach uile garma tal—</span> <lb n="211"/><span>mhuide. “I g—coimheas le h—árd—ghairm an</span> <lb n="212"/><span>Chríostaidhe is neimhnidh garma agus onóracha</span> <lb n="213"/><span>uile an t—saoghail,” ar an t—impire Teodosius.</span></p> <lb n="214"/> <lb n="215"/><p><span>An bh—fuil meas mar is fiú é againn air</span> <lb n="216"/><span>ár ngairm Chríostaidhe? An n—déanamaoid</span> <lb n="217"/><span>an t—ainm do mhaoidheamh go mórdhálach? An</span> <lb n="218"/><span>m—bidheann lúthghair orrainn fa sinn do</span> <lb n="219"/><span>ghairm i n—diaidh Chríost? An g—congbhaighmíd</span> <lb n="220"/><span>suas clú an Chríostaidhe d'admhuighmíd a</span> <lb n="221"/><span>bheith 'na ghairm againn? An bh—fuil ár</span> <lb n="222"/><span>m—beatha fíor—Chríostamhail? An bh—fuil si</span> <lb n="223"/><span>cosamhail le beatha Chríost, lán de cheann—</span> <lb n="224"/><span>sacht agus d'úirísleacht? “Fóghluimidh uaimse,</span> <lb n="225"/><span>óir tá mé ceannsa, umal—chroidheach”</span> <lb n="226"/><span>(N.Mátha, xi. 29.) An bh—fuil si lán de</span> <lb n="227"/><span>charthannacht: “Do ghrádhuigh Dia sinn agus</span> <lb n="228"/><span>do thug se suas é féin ar ár son” (N.Eoin</span> <lb n="229"/><span>iii. 16,). An bh—fuil ár m—beatha 'na beatha</span> <lb n="230"/><span>beo—chreidimh? Óir, “is marbh creideamh gan</span> <lb n="231"/><span>oibreachaibh” (N.Seamus ii.26). An bh—fuil</span> <lb n="232"/><span>ár m—beatha do réir ár móideadh baisdidh?</span> <lb n="233"/><span>An bh—fuilmíd ag troid go cróda in agaidh</span> <lb n="234"/><span>na g—cathughthadh fá bhratach Chríost agus na</span> <lb n="235"/><span>h—Eaglaise? Ar theitheamar ó n—ár suai—</span> <lb n="236"/><span>cheantas air son an diabhail, an t—saoghail</span> <lb n="237"/><span>agus na colna? An bh—fuilmíd ag breith</span> <lb n="238"/><span>linn go cathaoir breitheamhnais Íosa Críost</span> <lb n="239"/><span>culaidh bhán ár m—baisdidh gan sal, go glan,</span> <lb n="240"/><span>gle—gheal. A Chríostaidh ionmhuin, congbhaigh</span> <lb n="241"/><span>solus an Chreidimh air lasadh ad' chroidhe i</span> <lb n="242"/><span>g—cómhnuighe; congbhaigh do bhaisdeadh gan</span> <lb n="243"/><span>milleán; coimeád aithe—anta Dé, agus nuair</span> <lb n="244"/><span>thiocfaidh an Tighearna, do luaidheadh leat aig</span> <lb n="245"/><span>an m—baisdeadh, chum a phósta, rachfaidh tú go</span> <lb n="246"/><span>lúthghaireach do theagbháil air, i bh—fochair na</span> <lb n="247"/><span>naomh uile's an g—cúirt neamhdha, agus</span> <lb n="248"/><span>blaisfidh tu de mhilseacht flaitheamhnais, d'á</span> <lb n="249"/><span>lúthgháir agus d'á ghlóire, nach bh—fuil aon</span> <lb n="250"/><span>ghlóire mar í; agus cuirfidh tú do cheann</span></p> </div> <pb n="52"/> <div><lb n="251"/><p><span>chum milis—shuain in ucht Dé, ag mothughadh an</span> <lb n="252"/><span>Chroidhe Naomhtha ag bualadh le lúthgháir agus</span> <lb n="253"/><span>le grádh neimh—inniste dhuit, air feadh na</span> <lb n="254"/><span>síoruigheachta uile.</span></p> <lb n="255"/> <lb n="256"/><p> <lb n="257"/></p></div></body></text></TEI>
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services