Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Tóruigheacht Mhadadh na Seacht gCos</title><author><name type="main">Pádraic Mac Aodháin</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">C054</note>
                         <note type="L">3</note>
                         <note type="B">1905</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2013</date><idno>C054</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Tóruigheacht Mhadadh na Seacht gCos</title><author>Pádraic Mac Aodháin</author><imprint><publisher>Brún agus Ó Nualláin</publisher><date>1905</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>TÓRUIGHEACHT MHADADH NA SEACHT gCOS</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Bhí rí i nÉirinn fadó agus creidim nuair</span>
<lb n="4"/><span>a bhí sé i n-aois gur phós sé agus cailleadh</span>
<lb n="5"/><span>a bhean leis an gcéad duine cloinne.  Mac</span>
<lb n="6"/><span>a bhí aice.  Cuir an rí an páiste dhá oileamhaint</span>
<lb n="7"/><span>ag mnaoi agus bhí annsin go raibh sé suas</span>
<lb n="8"/><span>'na ghearrstócach.  Timchioll an ama sin</span>
<lb n="9"/><span>chuaidh a athair thar an bhfairrge ar cuairt</span>
<lb n="10"/><span>do'n Fhrainnc agus chaith sé mí i gcúirt rí</span>
<lb n="11"/><span>na Frainnce.  An am a raibh an mhí caithte</span>
<lb n="12"/><span>d'iarr sé an inghean ar rí na Frainnce le</span>
<lb n="13"/><span>pósadh.  Thug seisean dó í agus nuair a bhí</span>
<lb n="14"/><span>sé ann agus aimsear na bainfheise caithte</span>
<lb n="15"/><span>thug sé triall go h-Éirinn ar ais.  Sul ar</span>
<lb n="16"/><span>imthigh sé d'iarr sé spré na mná.</span></p>
<lb n="17"/>
<lb n="18"/><p><span>"A rí agus a thighearna" ars an t-athair</span>
<lb n="19"/><span>leis, "níor iarr tú orm acht bean agus thug</span>
<lb n="20"/><span>mise dhuit í.  Dhá n-iarrtá orm bean agus</span>
<lb n="21"/><span>spré chaithfeá fhághail.  Anois ní bhfuighidh tú</span>
<lb n="22"/><span>aon spré."</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>"Ní h-é sin gnás na h-Éireann," arsa</span>
<lb n="25"/><span>rí na h-Éireann, "léir mar bhéadh 'san áit</span>
<lb n="26"/><span>a bhfuightheá bean gheobhthá spré."</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>"Le leisg d'eiteachtáil'" ars an rí eile,</span>
<lb n="29"/><span>"bhéarfaidh mé breitheamhnas beirte dhuit</span>
<lb n="30"/><span>agus sí mo bhean féin a thógfas mé ar mo</span>
<lb n="31"/><span>thaobhsa."</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>"Der m'onoir,"arsa rí na h-Éireann,</span></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="34"/><p><span>"ní córta dhuit é sin ná mise mo bhean féin</span>
<lb n="35"/><span>a thógaint agus má fhágann sí í féin folamh</span>
<lb n="36"/><span>bíodh aice."</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Dá réir sin chuaidh an mháthair agus an inghean</span>
<lb n="39"/><span>isteach i seómra dhóbhtha fhéin agus rinne breith</span>
<lb n="40"/><span>daréug Franncach agus daréug Éireannach</span>
<lb n="41"/><span>fhághail agus a chur ag imirt liathróide, agus</span>
<lb n="42"/><span>dhá gcuireadh na Franncaigh an liathróid</span>
<lb n="43"/><span>amach ar na h-Éireannaigh é bheith folamh, agus</span>
<lb n="44"/><span>dhá gcuireadh na h-Éireannaigh an liathróid</span>
<lb n="45"/><span>amach ar na Franncaigh chaithfead sé spré</span>
<lb n="46"/><span>fhághail.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>"Tá go maith," arsa rí na h-Éireann, "acht</span>
<lb n="49"/><span>cé acu ríoghacht de'n dá ríoghacht a</span>
<lb n="50"/><span>n-imreóchthar an liathróid ann?"</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>"Ó, sin rud nár leag muid amach," ars</span>
<lb n="53"/><span>na mná, "cé acu a n-imreóchaidhe í."</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>"Der m'onóir," ars an rí, go socróchaidh</span>
<lb n="56"/><span>mise agus rí na Frainnce é sin.  Fágh dhomsa</span>
<lb n="57"/><span>paca cárdaí agus má chuirim se an cluiche</span>
<lb n="58"/><span>amach air imreóchar an liathróid i n-Éirinn</span>
<lb n="59"/><span>agus má chuireann seisean an chluiche amach</span>
<lb n="60"/><span>ormsa imrighthear sa bhFrainnc í."</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>Shuidh an dá rí síos agus d'éirigh leis an</span>
<lb n="63"/><span>Éireannach gur chuir sé an chluiche amach ar</span>
<lb n="64"/><span>an bhFranncach.  Leag siad amach mí ón lá</span>
<lb n="65"/><span>sin an liathróid imirt i n-Éirinn. Scríobh an</span>
<lb n="66"/><span>rí abhaile ag a chuid ceannphort sgata</span>
<lb n="67"/><span>buachaillí fhágháil agus iad bheith ag imirt agus</span>
<lb n="68"/><span>ag cleachtadh agus daréug de na fir ab' fheárr</span>
<lb n="69"/><span>bheith réidh mí ón lá sin.  An am a raibh an mhí</span>
<lb n="70"/><span>le bheith istigh sheól siad abhaile go h-Éirinn,</span>
<lb n="71"/><span>rí na h-Éireann agus a bhean agus rí na</span>
<lb n="72"/><span>Frainnce agus a bhean agus iad uilig.</span></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="73"/><p><span>Nuair a thainig siad i dtír agus nuair a</span>
<lb n="74"/><span>thainig an lá a raibh an mhí istigh thoisigh siad</span>
<lb n="75"/><span>ag imirt.</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>Ins an am céadna bhí mac an rí i dteach</span>
<lb n="78"/><span>na mná a d'oil é agus chualaidh sé torann</span>
<lb n="79"/><span>na h-imeartha.  "Der m'onóir," ar seisean,</span>
<lb n="80"/><span>"is dona an sgéal agaibh má thugann na</span>
<lb n="81"/><span>Franncaigh treis na h-Éireann leóbh indiu."</span>
<lb n="82"/><span>"A shramacháin," ars an bhean leis, "mur</span>
<lb n="83"/><span>bhfuil rud i n-Éirinn a sheasfas cliú na</span>
<lb n="84"/><span>h-Éireann tharadsa ní thusa a sheasfas é."</span>
<lb n="85"/><span>"Is cuma liom,"ar seisean, "cé tá ann</span>
<lb n="86"/><span>nó as, rachaidh mise 'na dháil."</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>D'imthigh an bhean agus sheas sí ar an doras</span>
<lb n="89"/><span>dhá choinneáil isteach, acht léim sé amach thar</span>
<lb n="90"/><span>a gualainn agus amach leis.  Pé uair a dtáinig</span>
<lb n="91"/><span>sé isteach ins an áit a raibh an liathróid dá</span>
<lb n="92"/><span>h-imirt bhí fear de na h-Éireannaigh agus</span>
<lb n="93"/><span>rúitín as áit aige.  Sheas an geárrstócach</span>
<lb n="94"/><span>isteach 'na áit.  Chomh luath agus fuair sé an</span>
<lb n="95"/><span>liathróid amach roimhe ní bhfuair Franncach</span>
<lb n="96"/><span>ná Éireannach faill ar phoc uirthi gur chuir</span>
<lb n="97"/><span>sé amach an góraidh í.  Níor dhubhairt sé focal,</span>
<lb n="98"/><span>níor chuir sé chucu ná uatha acht a chamán a</span>
<lb n="99"/><span>shocrughadh faoi na asgaill agus pilleadh leis</span>
<lb n="100"/><span>abhaile an bealach céadna a dtáinig sé.</span></p>
<lb n="101"/>
<lb n="102"/><p><span>Nuair a chonnaic rí na Frainnce é sin bhí</span>
<lb n="103"/><span>iongantas an domhain air agus dubhairt sé</span>
<lb n="104"/><span>leis an rí eile:</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>"Der m'onóir," ar seisean, "ní fhaca mé</span>
<lb n="107"/><span>locht ná rud ort ó casadh orm thú go dtí</span>
<lb n="108"/><span>an méid sin : an fear a sheas spré dhuit agus</span>
<lb n="109"/><span>cliú na h-Éireann a leigean dó imtheacht leis</span>
<lb n="110"/><span>gan cur chuige ná uaidhe.  Dhá ndéanad sé</span></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="111"/><p><span>dhomsa é sin ní bheadh 's agam cé na teidil</span>
<lb n="112"/><span>ná na céimeanna a thiubhrainn do."</span></p>
<lb n="113"/>
<lb n="114"/><p><span>"Ó,"arsa rí na h-Éireann, "tá an t-am</span>
<lb n="115"/><span>fada le dearcadh 'na dhiaidh.  Bheirim briathar</span>
<lb n="116"/><span>go ndearcfaidh iné 'na dhiaidh sin go fóill."</span>
<lb n="117"/><span>"Mar ndéantá sin ní dhéanfá an ceart.</span>
<lb n="118"/><span>Léir mar chonnaic mé, bheadh treis na h-Éireann</span>
<lb n="119"/><span>leis na Franncaigh acht mar beag an gasúr</span>
<lb n="120"/><span>a sheas spré dhuit agus cliú agus cáil na</span>
<lb n="121"/><span>h-Éireann."</span></p>
<lb n="122"/>
<lb n="123"/><p><span>D'fhan Rí na Frainnce agus a bhainrioghan</span>
<lb n="124"/><span>go ndearna siad a gcuairt i n-Éirinn</span>
<lb n="125"/><span>agus 'na dhiaidh sin d'imthigh leóbh.</span></p>
<lb n="126"/>
<lb n="127"/><p><span>Faoi cheann sgathaimh d'éirigh an bhainrioghan</span>
<lb n="128"/><span>óg amach ag siubhal thart ar an gcúirt.  Bhí sí</span>
<lb n="129"/><span>ag dul thart le teach cailleach na gcearc</span>
<lb n="130"/><span>nuair bhain sleamhnughadh dí agus dubhairt</span>
<lb n="131"/><span>cailleach na gcearc léithe: "Ná raibh Dia</span>
<lb n="132"/><span>ná Muire leat," ar sise.  Níor dhubhairt an</span>
<lb n="133"/><span>bhainrioghan óg tada acht ghlac sí go mór faoi</span>
<lb n="134"/><span>na croidhe a leitheid d'easgaine a rádh léithe</span>
<lb n="135"/><span>agus phill sí abhaile.  Thainig sí amach lá ar</span>
<lb n="136"/><span>na mhárach agus shleamhnuigh sí i n-aon turas</span>
<lb n="137"/><span>go bhfeicead sí an n-abróchadh bean na gcearc</span>
<lb n="138"/><span>an chainnt chéadna léithe.  Dubhairt.  An</span>
<lb n="139"/><span>tríomhadh lá thainig sí amach ins an áit céadna</span>
<lb n="140"/><span>agus shleamhnuigh sí dá toil deonughadh fhéin,</span>
<lb n="141"/><span>agus dubhradh an chainnt chéadna léithe.  "A</span>
<lb n="142"/><span>chailligh," ars an bhainrioghan óg, "thainig mé</span>
<lb n="143"/><span>amach tá trí lá ó shoin agus bhain sleamhnughadh</span>
<lb n="144"/><span>dhíom agus dubhairt tusa liom "ná raibh Dia</span>
<lb n="145"/><span>ná Muire agam."  Tháinig mé amach indé</span>
<lb n="146"/><span>agus indiu agus shleamhnuigh mé i n-aon turas</span>
<lb n="147"/><span>go bhfeicinn an n-abróchthá an rud céadna</span></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="148"/><p><span>agus dubhairt tú.  Innis dom cé an t-olc</span>
<lb n="149"/><span>agat dom?  Ná cé an t-olc a rinne mise ort-sa</span>
<lb n="150"/><span>ná ar aon duine ar bith eile ó thainig mé go</span>
<lb n="151"/><span>h-Éirinn gur dhubhairt tú a leitheid d'eas-</span>
<lb n="152"/><span>gaine liom?"</span></p>
<lb n="153"/>
<lb n="154"/><p><span>"Ní doiligh an cheist a fhuasgailt, a</span>
<lb n="155"/><span>bhainrioghan óg," arsa cailleach na gcearc.  "An</span>
<lb n="156"/><span>chéad bhean a bhí ag an rí dhá mbead sí ag dul</span>
<lb n="157"/><span>thart ba mhaith uaithe a seachadadh dhom "Nuair</span>
<lb n="158"/><span>a chualaidh sí sin chuir an bhainrioghan óg lámh</span>
<lb n="159"/><span>'na póca agus tharraing sí aníos sparán</span>
<lb n="160"/><span>óir.  "Innis dom a chailligh," ar sise, "a'</span>
<lb n="161"/><span>raibh rí na h-Éireann pósta cheana?"  "An</span>
<lb n="162"/><span>mar sin atá tú?  Dhá dtagadh oighre ar bith</span>
<lb n="163"/><span>in do dhiaidh-se síleann tusa gurab é oighre</span>
<lb n="164"/><span>na h-Éireann é.  A' bhfaca tú an fear óg</span>
<lb n="165"/><span>a chuir amach an liathróid ar na Franncaigh?</span>
<lb n="166"/><span>Sin oighre na h-Éireann, sin mac na céad</span>
<lb n="167"/><span>mhná a chuir an liathróid amach."</span></p>
<lb n="168"/>
<lb n="169"/><p><span>Thug an bhainrioghan óg an t-ór dhi agus</span>
<lb n="170"/><span>d'imthigh léithe agus fealltanas 'na croidhe.</span>
<lb n="171"/><span>Nuair a thainigh sí isteach ins an bpálás dubhairt</span>
<lb n="172"/><span>sí leis an gcócaire sicín circe a mharbhugadh</span>
<lb n="173"/><span>agus a chuid fola a thabhairt aice i soitheach.</span>
<lb n="174"/><span>D'imthigh sí un a seómra féin agus luigh ar</span>
<lb n="175"/><span>a leabaidh.  Ar theacht abhaile do'n rí bhí</span>
<lb n="176"/><span>cunntas roimhe ó'n gcócaire go raibh an bhainrioghan</span>
<lb n="177"/><span>go dona tinn ar a leabaidh.  Ar bhall na mbonn</span>
<lb n="178"/><span>suas leis an rí glan díreach go dtí an seómra.</span>
<lb n="179"/><span>Acht an bhean, chomh luath agus d'airigh sí a</span>
<lb n="180"/><span>fear ag tígheacht d'ionntuigh sí ar a leathtaobh,</span>
<lb n="181"/><span>d'ól sí lán a béil de fhuil an tsicín agus</span>
<lb n="182"/><span>nuair a tháinig sé isteach chaith sí an fhuil amach</span>
<lb n="183"/><span>faoi na chosaibh air.  Scannruigh seisean go</span></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="184"/><p><span>mór mar shíl sé gurbh í fuil a croidhe a bhí dá</span>
<lb n="185"/><span>cur amach aice.  Mar cailleadh a chéadbhean</span>
<lb n="186"/><span>bhí faitchíos air go raibh an chaill chéadna</span>
<lb n="187"/><span>uirthise.</span></p>
<lb n="188"/>
<lb n="189"/><p><span>"O,"ar seisean, "tá an chaill ort a thaisge."</span></p>
<lb n="190"/>
<lb n="191"/><p><span>"Ar ndóigh," ar sise, "is beag an dochar</span>
<lb n="192"/><span>dhom bheith ag cur fuil mo chroidhe amach agus</span>
<lb n="193"/><span>is beag an mhuinighin a bhí agat asam ó thainig</span>
<lb n="194"/><span>mé go h-Éirinn agus nach dtug tú do mhac</span>
<lb n="195"/><span>annseo ag coinnéail comhluadair liom agus</span>
<lb n="196"/><span>nár leig ort fhéin go raibh a leitheid agat."</span></p>
<lb n="197"/>
<lb n="198"/><p><span>Bhí náire ar an rí gur fritheadh amach é, agus</span>
<lb n="199"/><span>dubhairt sé: "Ó má dhéanann mo mhac maitheas</span>
<lb n="200"/><span>ar bith dhuit bhéarfaidh mé chugat é agus céad</span>
<lb n="201"/><span>fáilte."</span></p>
<lb n="202"/>
<lb n="203"/><p><span>"Sílim,"ar sise, "go n-éadtromóchad sé</span>
<lb n="204"/><span>mo chroidhe dhá mbead sé ag coinneáil comh-</span>
<lb n="205"/><span>luadair liom."</span></p>
<lb n="206"/>
<lb n="207"/><p><span>D'orduigh an rí dá chóistire ceithre cinn</span>
<lb n="208"/><span>de chaiplibh a chur isteach 'sa gcóiste agus</span>
<lb n="209"/><span>imtheacht i gcoinne an mhic go dtí an áit ar</span>
<lb n="210"/><span>tóigeadh é.  Nuair a tháinig an cóiste un an</span>
<lb n="211"/><span>toige dubhairt an fear leis an mac a ghabhail</span>
<lb n="212"/><span>isteach agus go dtiubhrad sé leis abhaile</span>
<lb n="213"/><span>go dtí an pálás é.  "Tá tú ag imtheacht anois</span>
<lb n="214"/><span>a mhic," ars an bhean a d'oil é, "agus tá</span>
<lb n="215"/><span>faitchíos orm gur gearr go dtéidhidh anál</span>
<lb n="216"/><span>do leasmháthara fút."  Acht an bhainrioghan</span>
<lb n="217"/><span>óg, ó chuala sí go raibh an mac ag tigheacht</span>
<lb n="218"/><span>bhí sí ag eirghe 'na sláinte mar adéarfá,</span>
<lb n="219"/><span>agus nuair a tháinig sé un an toighe bhí sí chomh</span>
<lb n="220"/><span>maith agus bhí sí ariamh.</span></p>
<lb n="221"/>
<lb n="222"/><p><span>Lá ar na mhárac d'iarr an rí uirthi a thigheacht</span>
<lb n="223"/><span>amach í fhéin agus an mac ag seilg.  Acht</span></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="224"/><p><span>dubhairt sí leis nach raibh sí i riocht suidhe ar</span>
<lb n="225"/><span>chapall indiu, agus, "Fág do mhac agam,"</span>
<lb n="226"/><span>ar sise, "ag coinneáil comhluadair liom go</span>
<lb n="227"/><span>dtigidh tú abhaile.  "Bhí an rí sásta agus</span>
<lb n="228"/><span>d'imthigh leis.</span></p>
<lb n="229"/>
<lb n="230"/><p><span>Nuair a fuair sí imthighthe é agus an teach</span>
<lb n="231"/><span>bán mar adéarfá, chuaidh sí féin agus an mac</span>
<lb n="232"/><span>ag imirt liathróide 'sa seómra fada</span>
<lb n="233"/><span>fairsing a bhí ann.  "Anois,"ar sise, "an té a</span>
<lb n="234"/><span>chuirfeas an liathróid amach béidh breith agus</span>
<lb n="235"/><span>oireachtas le tabhairt ag an duine sin ar</span>
<lb n="236"/><span>an duine eile."  "Bhí mac an rí ag cur na</span>
<lb n="237"/><span>liathróide amach chuile uair uirthi go bhfaca</span>
<lb n="238"/><span>sé go raibh sí ag dul i bhfeirg, agus leig sé</span>
<lb n="239"/><span>dhí an liathróid a chur amach air aon uair amháin.</span>
<lb n="240"/><span>Ar an móiméad sheas sí agus dubhairt: "Tá</span>
<lb n="241"/><span>breith agus oireachtas le tabhairt agam ort."</span></p>
<lb n="242"/>
<lb n="243"/><p><span>"O,"ar seisean, "cé an bhreith ná an</span>
<lb n="244"/><span>t-oireachtas a bhéarfá orm acht léir mar thug</span>
<lb n="245"/><span>mise ort-sa, sé sin an chathaoir a athrughadh ón</span>
<lb n="246"/><span>taobh thall go dtí an taobh i bhfus de'n teach."</span></p>
<lb n="247"/>
<lb n="248"/><p><span>"Ní hé sin an bhreith ná an t-oireachtas a</span>
<lb n="249"/><span>bhéarfas mise ort-sa,"ar sise.  "Cuirim</span>
<lb n="250"/><span>thusa faoi gheasaibh agus faoi thromdhiombhadh</span>
<lb n="251"/><span>na bliadhna gan dhá oidhche a chodladh i </span>
<lb n="252"/><span>n-aonteach ná dhá bhiadh ithe d'aon bhord go gcuiridh</span>
<lb n="253"/><span>tú an domhan mór thart, faoi, agus os a chionn</span>
<lb n="254"/><span>ná go bhfághaidh tú dhomsa madadh na seacht</span>
<lb n="255"/><span>gcos."</span></p>
<lb n="256"/>
<lb n="257"/><p><span>Ar an móiméad, an buachaill bocht, chaith</span>
<lb n="258"/><span>sé uaidhe an cámán agus amach leis agus</span>
<lb n="259"/><span>gach gáir chaointe agus gola leis go dtainig</span>
<lb n="260"/><span>sé go dtí an bhean a d'oil é.  "O,"ar sise</span>
<lb n="261"/><span>nuair a chonnaic sí é, "tá fhios ag Dia gur</span></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="262"/><p><span>geárr a chuaidh tú, a mhic, go ndeachaidh anál</span>
<lb n="263"/><span>do leasmháthara fút.  Cé an t-olc a rinne</span>
<lb n="264"/><span>sí ort?"</span></p>
<lb n="265"/>
<lb n="266"/><p><span>D'innis sé dhi gach a' ndeachaidh sé fríd</span>
<lb n="267"/><span>agus faoi na geasa a raibh sé fútha.  "Agus</span>
<lb n="268"/><span>a mháthair,"ar seisean, "ní thig liom fanacht</span>
<lb n="269"/><span>an darna oidhche annseo, agus caithfidh mé</span>
<lb n="270"/><span>bheith ag imtheacht ar maidin."</span></p>
<lb n="271"/>
<lb n="272"/><p><span>"O,"ars an bhean, "do mheas sí do chur</span>
<lb n="273"/><span>as a bealach i gcuideacht."</span></p>
<lb n="274"/>
<lb n="275"/><p><span>"Acht, a mháthair, a' bhfuil tuairisg madadh</span>
<lb n="276"/><span>na seacht gcos agat le tabhairt dom?"</span></p>
<lb n="277"/>
<lb n="278"/><p><span>"Mo bhrón, a mhic, ní'l bun ná tuairisg</span>
<lb n="279"/><span>madadh na seacht gcos againn.  Níor chualaidh</span>
<lb n="280"/><span>mé ariamh go dtí anois go raibh a leitheid ann."</span></p>
<lb n="281"/>
<lb n="282"/><p><span>Ar maidin lá ar na mhárach, d'fhuin sí</span>
<lb n="283"/><span>trí cácaí beaga, "Seo anois, is a Ainebhios</span>
<lb n="284"/><span>gan Eagla"(b'é sin an t-ainm a bhí air) ar</span>
<lb n="285"/><span>sise, "béidh tú anocht i dteach dearbhráthara</span>
<lb n="286"/><span>dhomsa, fathach a bhfuil neart trian an domhain</span>
<lb n="287"/><span>ann.  Níor leig sé sin Éireannach ná coimhightheach</span>
<lb n="288"/><span>ar bith thairis nach marbhóchad sé agus nach</span>
<lb n="289"/><span>stróicfead sé é.  Tabhair dhó ceann de na</span>
<lb n="290"/><span>cácaí agus nuair a bhrisfeas sé é rachaidh</span>
<lb n="291"/><span>baladh mo bhainne cíoch faoi na shróin, agus</span>
<lb n="292"/><span>aithneóchaidh sé gur mac dhomsa thú.  Bhéarfaidh</span>
<lb n="293"/><span>sé duit lóistín na h-oidhche chomh maith agus</span>
<lb n="294"/><span>bhéas aige agus má tá tuairisg madadh na</span>
<lb n="295"/><span>seacht gcos aige bhéarfaidh se dhuit é agus</span>
<lb n="296"/><span>fáilte.  Béidh tú an darna h-oidhche i dteach</span>
<lb n="297"/><span>dearbhráthara eile dhom, fathach a bhfuil neart</span>
<lb n="298"/><span>dhá dtrian an domhain ann.  Tabhair dhó an</span>
<lb n="299"/><span>darna cáca agus má tá tuairisg madadh</span>
<lb n="300"/><span>na seacht gcos aige innseochaidh sé dhuit gach</span></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="301"/><p><span>a bhfuil d'eolas aige.  Beidh tú an tríomhadh</span>
<lb n="302"/><span>oidhche i dteach dearbhráthara eile dhom, fathach</span>
<lb n="303"/><span>a bhfuil neart an domhain ann; tabhair dhó</span>
<lb n="304"/><span>an tríomhadh cáca, agus gheobhaidh tú uaidh gach</span>
<lb n="305"/><span>a bhfuil de thuairisg aige.</span></p>
<lb n="306"/>
<lb n="307"/><p><span>Cheangail sí suas na trí cácaí agus dubhairt</span>
<lb n="308"/><span>go mbéad siad chomh maith 's dhá mbeadh sí</span>
<lb n="309"/><span>féin ag siubhal leis.  D'fhág sé slán aice</span>
<lb n="310"/><span>agus d'imthigh leis.</span></p>
<lb n="311"/>
<lb n="312"/><p><span>Bhí sé ag imtheacht ar an mbealach gur casadh</span>
<lb n="313"/><span>isteach é go mall trathnóna ag teach an</span>
<lb n="314"/><span>fhathaigh, an chéad fhathach a raibh neart tríomhadh</span>
<lb n="315"/><span>cuid an domhain ann.  Bhí sé istigh roimhe</span>
<lb n="316"/><span>nuair a thainig an fathach isteach.</span></p>
<lb n="317"/>
<lb n="318"/><p><span>"Airighim baladh an Éireannaigh bhréagaigh</span>
<lb n="319"/><span>bhradaigh annseo," ars an fathach.</span></p>
<lb n="320"/>
<lb n="321"/><p><span>"Ní airigheann tú baladh Éireannach bréagach</span>
<lb n="322"/><span>ná bradach is measa ná do chuid balaidh</span>
<lb n="323"/><span>fhéin," ars Ainebhios gan Eagla.  "Ara a</span>
<lb n="324"/><span>chréatúirín ghránna," ars an fathach, "is mór</span>
<lb n="325"/><span>liom de ghreim thú agus is beag liom de dhá</span>
<lb n="326"/><span>ghreim thú; cé acu is feárr leat coraidheacht</span>
<lb n="327"/><span>ar leacrachaibh glasa ná gabháil de sgeana</span>
<lb n="328"/><span>i mbáirreasnachaibh ar a chéile?"  "Is fearr</span>
<lb n="329"/><span>liom coraidheacht ar leacrachaibh glasa,"arsa</span>
<lb n="330"/><span>Ainebhios gan Eagla.  "Sé chleacht mé ariamh</span>
<lb n="331"/><span>i dteach m'athara agus mo mháthara i n-Éirinn."</span>
<lb n="332"/><span>Rug an bheirt dhá shnaidhm ar a chéile thart</span>
<lb n="333"/><span>ar an h-easnachaibh agus d'éirigh le mac rí</span>
<lb n="334"/><span>i nÉirinn gur chuir sé an fathach faoi agus</span>
<lb n="335"/><span>gur cheangail sé é.  "Fóill, fóill, a ghaisgidhigh'</span>
<lb n="336"/><span>ars an fathach "shiubhail mé ar shiubhail mé, chonnaic</span>
<lb n="337"/><span>mé a bhfaca mé, chualaidh mé a gcualaidh mé</span>
<lb n="338"/><span>agus is tú an gaisgidheach de dhuine óg is</span></p>
</div>
<pb n="14"/>
<div><lb n="339"/><p><span>fearr a casadh orm ariamh.  Sgaoil mé agus</span>
<lb n="340"/><span>beidh mé in mo ghiolla turais agus teachtaire</span>
<lb n="341"/><span>agat go lá mo bháis."</span></p>
<lb n="342"/>
<lb n="343"/><p><span>"Sgaoilfidh mé thú ar an gcunntar seo"</span>
<lb n="344"/><span>arsa Ainebhios gan Eagla "nach bhfuil aon</span>
<lb n="345"/><span>choimhightheach ná Éireannach a rachas an bealach</span>
<lb n="346"/><span>seo aríst go bráth nach dtiubhraidh tú lóistín</span>
<lb n="347"/><span>na h-oidhche dhó agus nach leigfidh tú slán</span>
<lb n="348"/><span>amach as do ríoghacht."</span></p>
<lb n="349"/>
<lb n="350"/><p><span>"Sin agus gach coingheall eile dá gcuir-</span>
<lb n="351"/><span>fidh tú orm "ars an fathach agus sgaoileadh é.</span></p>
<lb n="352"/>
<lb n="353"/><p><span>An am a raibh an suipéar réidh agus dhá</span>
<lb n="354"/><span>fhéachaint acu ar 'chaon taobh de'n bhord</span>
<lb n="355"/><span>tharraing Ainebhios gan Eagla cáca beag</span>
<lb n="356"/><span>aníos as a phóca, ceann de na cácaí a thug</span>
<lb n="357"/><span>an bhean a d'oil é dhó ar maidin agus thairg</span>
<lb n="358"/><span>sé do'n fhathach é.  "Seo lón,"ar seisean,</span>
<lb n="359"/><span>"a thug mo mháthair dhom ar maidin, agus</span>
<lb n="360"/><span>b'fhéidir go mb'fhearr leat greim dhe ná an</span>
<lb n="361"/><span>rud a bhfuil cleachtadh agat air i gcomhnuidhe."</span></p>
<lb n="362"/>
<lb n="363"/><p><span>Rug an fathach ar an gcáca agus nuair a</span>
<lb n="364"/><span>bhris sé é chuaidh baladh an bhainne cíoch faoi</span>
<lb n="365"/><span>na shróin.  Chuir sé gáir as.  "A mhic mo</span>
<lb n="366"/><span>dheirbhshíre, nach 'eo é an fáth ar chuir do mháthair</span>
<lb n="367"/><span>an lón seo leat le m'aghaidh le tabhairt domsa</span>
<lb n="368"/><span>nár leig aon fhear ariamh thart nach marbhóchainn</span>
<lb n="369"/><span>é?  Agus 'tuige nach dtug tú dhom an cáca</span>
<lb n="370"/><span>an am ar chuir mé drochaighneas ort?"</span></p>
<lb n="371"/>
<lb n="372"/><p><span>"Duine óg mé a uncail," ar seisean,</span>
<lb n="373"/><span>"nar fhág an baile ariamh roimh indiu.  Ní</span>
<lb n="374"/><span>raibh fhios agam cé an neart a bhí ionnam</span>
<lb n="375"/><span>agus le duine muinnteardha ba mhaith liom</span>
<lb n="376"/><span>me fhéin fhéachaint i dtoiseach, agus ba leór</span>
<lb n="377"/><span>dhom é thabhairt duit dhá bhfeicinn dul agat</span></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="378"/><p><span>orm."  "O, a mhic mo dheirbhshíre," ars an</span>
<lb n="379"/><span>fathach, "glóir do Dhia nach bhfuair mé an</span>
<lb n="380"/><span>bhuaidh ort.  Dhá bhfághainn an lámh i n-uachtar</span>
<lb n="381"/><span>ort, ní thiubhrainn faill duit an cáca a thabhairt</span>
<lb n="382"/><span>dom go mbítheá marbh stróicthe agam."</span></p>
<lb n="383"/>
<lb n="384"/><p><span>Go moch ar maidin d'éirigh Ainebhios gan</span>
<lb n="385"/><span>Eagla mac rí i n-Éirinn.  Nigh sé a éadan,</span>
<lb n="386"/><span>chíor sé a cheann, agus d'iarr sé ar Dhia é a</span>
<lb n="387"/><span>chur ar a leas.  Nuair a bhí sé ag brath ar</span>
<lb n="388"/><span>imtheacht dubhairt an fathach leis.  "Fan annseo</span>
<lb n="389"/><span>agam.  Má's ór ná airgead atá ag teastáil</span>
<lb n="390"/><span>uait nach bhfuil an oiread sin agam nach</span>
<lb n="391"/><span>gcaithfeá choidhche a leath?"</span></p>
<lb n="392"/>
<lb n="393"/><p><span>"O, a uncail, caithfidh mé bheith ag imtheacht.</span>
<lb n="394"/><span>Táim faoi gheasaibh gan dá oidhche a chodladh</span>
<lb n="395"/><span>i n-aon teach ná dhá bhiadh ithe d'aon bhord</span>
<lb n="396"/><span>go bhfághaidh mé do mo leasmháthair madadh</span>
<lb n="397"/><span>na seacht gcos.  A' bhfuil eolas ar bith agat-sa,</span>
<lb n="398"/><span>le tabhairt dom ar mhadadh na seacht gcos?"</span></p>
<lb n="399"/>
<lb n="400"/><p><span>"Chualaidh mé a gcualaidh mé, a mhic, agus</span>
<lb n="401"/><span>ní chualaidh mé trácht ar mhadadh na seacht</span>
<lb n="402"/><span>gcos ariamh roimhe seo.  Caithfidh mé dhul leat</span>
<lb n="403"/><span>mar sin: Béidh tú anocht i dteach dearbh-</span>
<lb n="404"/><span>ráthara dhom, fathach a bhfuil neart dhá dtrian</span>
<lb n="405"/><span>an domhain ann.  Níor leig sé duine thairis</span>
<lb n="406"/><span>ariamh nach marbhóchad sé é agus tá faitchíos</span>
<lb n="407"/><span>orm go marbhóchaidh sé thú mar an gcéadna."</span></p>
<lb n="408"/>
<lb n="409"/><p><span>"Ní'l call agat leis," ars Ainibhios gan</span>
<lb n="410"/><span>Eagla,"mar chuir mo mháthair cáca eile liom</span>
<lb n="411"/><span>le h-aghaidh an fhathaigh."  "Má chuir, tá an</span>
<lb n="412"/><span>cáca chomh maith bheith leat le mise a bheith leat.</span>
<lb n="413"/><span>Ar choimrighe Dhia thú, a mhic."</span></p>
<lb n="414"/>
<lb n="415"/><p><span>D'imthigh Ainebhios gan Eagla, agus bhí neoin</span>
<lb n="416"/><span>agus deireadh an lae ag tarraingt air nuair</span></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="417"/><p><span>casadh isteach é ag teach an darna fathaigh</span>
<lb n="418"/><span>an darna hoidhche.  Rug sé é fhéin agus an</span>
<lb n="419"/><span>fathach dhá shnaidhm ar a chéile gur cheangail</span>
<lb n="420"/><span>Ainbhios gan Eagla an fathach.  Sul ar sgaoil</span>
<lb n="421"/><span>sé é chuir sé coingheall Dé agus Críosta</span>
<lb n="422"/><span>air, coimhightheach ná Éireannach ar bith a bheadh</span>
<lb n="423"/><span>ag dul thart gan dochar a dhéanamh dhó acht</span>
<lb n="424"/><span>lóistín na h-oidhche chomh maith 's bheadh aige</span>
<lb n="425"/><span>thabhairt dó agus é a leigean slán ag imtheacht</span>
<lb n="426"/><span>dó.</span></p>
<lb n="427"/>
<lb n="428"/><p><span>"Sin,"ars an fathach, "agus gach coingheall</span>
<lb n="429"/><span>eile dá gcuirfidh tú orm."</span></p>
<lb n="430"/>
<lb n="431"/><p><span>I n-am an tsuipéir nuair bhris an fathach</span>
<lb n="432"/><span>an cáca a thairg Ainebhios gan Eagla dhó, chuir</span>
<lb n="433"/><span>sé gáir as.  "A mhic mo dheirbhshíre nach 'eo</span>
<lb n="434"/><span>é an fáth ar chuir do mháthair leat an cáca</span>
<lb n="435"/><span>seo le tabhairt dom le do shábháil ormsa nár</span>
<lb n="436"/><span>leig duine ná deoraidhe thart ariamh nach</span>
<lb n="437"/><span>marbhóchainn é.  'Tuige nach dtug tú dhom</span>
<lb n="438"/><span>é an am ar chuireas drochaighneas ort?"</span></p>
<lb n="439"/>
<lb n="440"/><p><span>"Duine óg mé a uncail nár fhág an baile</span>
<lb n="441"/><span>ariamh roimh indé.  Ní raibh fhios agam cé an</span>
<lb n="442"/><span>neart a bhí ionnam agus le duine muinnteardha</span>
<lb n="443"/><span>ba mhaith liom mé féin fhéachaint 'sa gcéad</span>
<lb n="444"/><span>uair.  Ba leór dhom é thabhairt duit dhá</span>
<lb n="445"/><span>bhfeicinn an dul agat orm."</span></p>
<lb n="446"/>
<lb n="447"/><p><span>"Glóir do Dhia,"ars an fathach, "nach</span>
<lb n="448"/><span>bhfuaireas an bhuaidh ort.  Dhá bhfághainn ní</span>
<lb n="449"/><span>bheadh faill agat é thabhairt dom go mbítheá</span>
<lb n="450"/><span>marbh stróicthe."</span></p>
<lb n="451"/>
<lb n="452"/><p><span>Lá ar na mhárach go moch ar maidin d'éirigh</span>
<lb n="453"/><span>Ainebhios gan Eagla; nigh sé a éadan, chíor</span>
<lb n="454"/><span>sé a cheann, agus d'iarr sé ar Dhia é a chur</span>
<lb n="455"/><span>ar a leas.  Bhí sé ag brath ar imtheacht.  "Fan</span></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="456"/><p><span>bfhuil mé a mhic," ars an fathach, "tá an oiread</span>
<lb n="457"/><span>sin d'ór agus d'airgead agamsa 's nach</span>
<lb n="458"/><span>gcaithfeá choidhche a leath. "D'innis Ainebhios</span>
<lb n="459"/><span>dó go raibh sé faoi gheasaibh agus nach dtainig</span>
<lb n="460"/><span>leis an darna h-oidhche a chaitheadh ins an teach;</span>
<lb n="461"/><span>d'fhiafruigh sé dhe a' raibh bun ná tuairisg</span>
<lb n="462"/><span>aige ar mhadadh na seacht gcos.</span></p>
<lb n="463"/>
<lb n="464"/><p><span>"Shiubhail mé ar shiubhail mé," ars an fathach</span>
<lb n="465"/><span>dhá fhreagairt, "agus trácht nó cur síos ní</span>
<lb n="466"/><span>chualas go dtí anois ar mhadadh na seacht</span>
<lb n="467"/><span>gcos.  Is bocht an sgéal é agus caithfidh mé</span>
<lb n="468"/><span>dul leat.  Béidh tú anocht i dteach dearbhráthara</span>
<lb n="469"/><span>dhomhsa, fathach a bhfuil neart an domhain mhóir</span>
<lb n="470"/><span>ann.  Má fuairis an ceann is fearr ormsa</span>
<lb n="471"/><span>ní h-é sin le rádh go bhfuightheá an ceann is</span>
<lb n="472"/><span>feárr airsean."</span></p>
<lb n="473"/>
<lb n="474"/><p><span>"Ní'l call duit dul liom.  Nach leor dhom</span>
<lb n="475"/><span>an cáca a thug mo mháthair dhom le n-a aghaidh?"</span>
<lb n="476"/><span>"Is leor cinnte,"ars an fathach, "tá sé</span>
<lb n="477"/><span>chomh maith an cáca sin bheith leat le mise bheith</span>
<lb n="478"/><span>leat."</span></p>
<lb n="479"/>
<lb n="480"/><p><span>D'fhág Ainebhios gan Eagla slán agus</span>
<lb n="481"/><span>beannacht aige agus d'imthigh leis.  Ar dhul</span>
<lb n="482"/><span>faoi do'n ghréin casadh isteach é i dteach an</span>
<lb n="483"/><span>tríomhadh fathaigh agus rinne sé leis díreach</span>
<lb n="484"/><span>mar rinne sé leis an mbeirt eile.  Cuireadh</span>
<lb n="485"/><span>ar an bhfathach coingheall Dé agus Críosta</span>
<lb n="486"/><span>gan dochar a dheanamh feasta do dhuine ná</span>
<lb n="487"/><span>deoraidhe a rachadh thairis sin.</span></p>
<lb n="488"/>
<lb n="489"/><p><span>Ar maidin lá ar na mhárach d'éirigh an rí</span>
<lb n="490"/><span>óg uasal, nigh sé a éadan, chíor sé a cheann</span>
<lb n="491"/><span>agus d'iarr sé ar Dhia é a chur ar a leas.</span>
<lb n="492"/><span>D'innis sé do'n fhathach na geasa millteacha</span>
<lb n="493"/><span>a raibh sé fútha.  "Is iongantach do sgéal, a</span></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="494"/><p><span>Ainebhios," ars an fathach, "is beag tír nach</span>
<lb n="495"/><span>bhfuil siubhalta agam, acht go dtí anois ní</span>
<lb n="496"/><span>chualas cur síos ná innsin ar an madadh sin</span>
<lb n="497"/><span>na seacht gcos."</span></p>
<lb n="498"/>
<lb n="499"/><p><span>"Is cruaidh mo chás, agus is bocht mo</span>
<lb n="500"/><span>sgéal," ars an fear óg.  "Ní beó a bhéas mé,</span>
<lb n="501"/><span>agus is cuma liom céard dhéanfas an saoghal</span>
<lb n="502"/><span>óir nach bhfuil tuairisg an mhadaidh le fághail."</span></p>
<lb n="503"/>
<lb n="504"/><p><span>"Faraoir nach bhfuil," ars an fathach.  "Ní</span>
<lb n="505"/><span>mór dhuit anois, a mhic, bheith ag déanamh do</span>
<lb n="506"/><span>bhealaigh romhat.  Acht ní thig leat dul níos</span>
<lb n="507"/><span>fuide ar an talamh.  Gheobhaidh mé long dhuit."</span></p>
<lb n="508"/>
<lb n="509"/><p><span>Fuair sé long dhó agus chuir uirthe lón</span>
<lb n="510"/><span>lá 's bliadhain.  D'fhág Ainebhios slán aige</span>
<lb n="511"/><span>agus sheol sé leis amach i mbéal na fairrge</span>
<lb n="512"/><span>móire.  Naoi lá 's naoi n-oidhche bhí sé ag</span>
<lb n="513"/><span>imtheacht roimhe gan fios aige cé raibh sé ag</span>
<lb n="514"/><span>dul.  Ar maidin an deicheamhadh lae d'éirigh</span>
<lb n="515"/><span>sé i mbárr an chrainn seól, dhearc sé uaidh</span>
<lb n="516"/><span>ar na ceithre ceardaí a d'fhág Dia ar an</span>
<lb n="517"/><span>talamh, mar atá, soir, siar, ó thuaidh agus</span>
<lb n="518"/><span>ó dheas.  Chonnaic sé taobh tíre agus oileáin,</span>
<lb n="519"/><span>agus tharraing sé air go dian deifreach.  Thug</span>
<lb n="520"/><span>sé suas an long ar scainimh mhínchlochach, áit</span>
<lb n="521"/><span>nár bhaoghal di tonn dá tuargaint ná crann</span>
<lb n="522"/><span>de chrainnibh na fairrge ag tuitim uirthe, dhá</span>
<lb n="523"/><span>mbeadh sí bliadhain ann, ní h-é amháin dhá</span>
<lb n="524"/><span>mbeadh sí seachtmhain.</span></p>
<lb n="525"/>
<lb n="526"/><p><span>Bhí sé ag siubhal leis ar fud an oileáin</span>
<lb n="527"/><span>agus na ríoghachta ó cheann go ceann agus</span>
<lb n="528"/><span>níor casadh neach bhéil bheó leis.  Ní raibh fear</span>
<lb n="529"/><span>bean ná duine dhá chasachtáil leis.  Bí fir an</span>
<lb n="530"/><span>airm sínte marbh ar 'chuile thaobh, agus bhí</span>
<lb n="531"/><span>chuile shórt bun os cionn.  Bí géimneach na</span></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="532"/><p><span>bó ag an gcapall, seitreach an chapaill ag</span>
<lb n="533"/><span>an mbuin, méidhleach na caorach ag an ngabhar,</span>
<lb n="534"/><span>meigleach an ghabhair ag an gcaoirigh, agus</span>
<lb n="535"/><span>mar sin 'chuile shórt bun os cionn ar fud an</span>
<lb n="536"/><span>oileáin, agus, 'na cheann, oidhche dhubh déanta</span>
<lb n="537"/><span>de'n lá le ceó draoidheachta.  "Iongantach é</span>
<lb n="538"/><span>seo," arsa Ainebhios ag imtheacht roimhe go</span>
<lb n="539"/><span>raibh sé ag teacht anmhall tráthnóna agus</span>
<lb n="540"/><span>gan teach ná duine dhá chasachtáil leis, "céard</span>
<lb n="541"/><span>dhéanfas mé?  Ní beo a bhéas mé."</span></p>
<lb n="542"/>
<lb n="543"/><p><span>Ar deireadh thiar shroich sé carnán cloch</span>
<lb n="544"/><span>déanta suas mar bheadh bothóg ann.  Thoisigh</span>
<lb n="545"/><span>sé ag bualadh na gcloch i n-aghaidh a chéile</span>
<lb n="546"/><span>nuair chuala sé mar bheadh glór an duine</span>
<lb n="547"/><span>istigh.</span></p>
<lb n="548"/>
<lb n="549"/><p><span>"An duine saoghalach thú,"ars Ainebíos</span>
<lb n="550"/><span>leis, "ná an dtiocfadh leat bun ná tuairisg</span>
<lb n="551"/><span>thabhairt dom ar mhadadh na seacht gcos?"</span></p>
<lb n="552"/>
<lb n="553"/><p><span>"Má's maith mo sgéal," ars an glór,</span>
<lb n="554"/><span>"is maith mo luach."  "Cad é do luach?  Rud</span>
<lb n="555"/><span>ar bith atá tú a iarraidh ar son do sgéil</span>
<lb n="556"/><span>féachfaidh mé le na fhághail duit."</span></p>
<lb n="557"/>
<lb n="558"/><p><span>"Má dhéanann tú suas mo bhothóg mar</span>
<lb n="559"/><span>bhí sí cheana, an méid bun atá agam bhéarfaidh</span>
<lb n="560"/><span>mé dhuit é," ars an glór.  Ar an móiméad</span>
<lb n="561"/><span>thoisigh Ainebhios ag cur carraigreacha os</span>
<lb n="562"/><span>cionn a chéile go ndearna sé bothóg seacht</span>
<lb n="563"/><span>n-uaire ní b'fheárr ná bhí sí roimhe.  Nuair a</span>
<lb n="564"/><span>bhí sé réidh, d'fhiafruigh sé de'n ghlór ar thaithnigh</span>
<lb n="565"/><span>leis mar bhí an bhothóg.  "Taithnigheann sí</span>
<lb n="566"/><span>liom," ar seisean.  "Anois tá tú gar go</span>
<lb n="567"/><span>maith do chúirt agus do chathair Rí Fó-thuinn.  Tá</span>
<lb n="568"/><span>bainrioghan óg d'inghin aige agus dhá dtigeadh</span>
<lb n="569"/><span>leat dul isteach agus dul ag cómhrádh léithe,</span></p>
</div>
<pb n="22"/>
<div><lb n="570"/><p><span>sin í a dtiocfadh léithe bun thabhairt duit ar</span>
<lb n="571"/><span>mhadadh na seacht gcos.  Acht sin nidh gur</span>
<lb n="572"/><span>doiligh dhuit dul isteach.  Tá mol neimhe ag</span>
<lb n="573"/><span>dul thart ar an gcúirt.  Cuirfidh sé sin neimh</span>
<lb n="574"/><span>sé troighthe amach uaidhe agus sé troighthe</span>
<lb n="575"/><span>isteach uaidhe agus sé troighthe i n-áirde. </span>
<lb n="576"/><span>Go dtigidh an fear a árdóchas é fhéin de léim</span>
<lb n="577"/><span>sé troighthe taobh amuigh agus sé troighthe i </span>
<lb n="578"/><span>n-áirde os a chionn agus a leanfas sé troighthe</span>
<lb n="579"/><span>isteach ní féidir a dhul isteach.  Nach shin nidh</span>
<lb n="580"/><span>gur doiligh a dhéanamh?"  "Caithfidh mé,</span>
<lb n="581"/><span>féachaint leis gidh gur doiligh a dheanamh,</span>
<lb n="582"/><span>ars an fear óg.  D'fhág sé slán leis agus</span>
<lb n="583"/><span>tharraing sé ar an gcúirt.</span></p>
<lb n="584"/>
<lb n="585"/><p><span>Níor airigh sé ariamh go dtainig sé róghar</span>
<lb n="586"/><span>do'n mhol agus theangmhaigh splannc de'n</span>
<lb n="587"/><span>neimh leis.  Theann sé amach ar a chúl, d'árduigh</span>
<lb n="588"/><span>sé é fhéin de léim árd acfuinneach gur ghlan</span>
<lb n="589"/><span>sé an mol sé troighthe ar chaon taobh agus</span>
<lb n="590"/><span>sé troighthe os a chionn.  Chuaidh sé annsin go</span>
<lb n="591"/><span>dtí an áit a raibh an ceangal ar an mol taobh</span>
<lb n="592"/><span>istigh.  Bhris sé é.  Rug sé ar an mol agus chaith</span>
<lb n="593"/><span>sé le fánaidh na h-aille amach ins an bhfairrge</span>
<lb n="594"/><span>mhóir é.  "Anois," ar seisean agus fearg</span>
<lb n="595"/><span>air, "dheamhan duine a gcuirfidh tú neimh</span>
<lb n="596"/><span>ann aríst go bráth."</span></p>
<lb n="597"/>
<lb n="598"/><p><span>Chuaidh sé isteach anois go dtí cúirt agus</span>
<lb n="599"/><span>cathair Rí Fóthuinn agus cé casadh leis acht</span>
<lb n="600"/><span>inghean an ríogh, an bhainrioghan óg chéadna</span>
<lb n="601"/><span>a gcuala sé cur síos uirthi ó dhuine an charnáin</span>
<lb n="602"/><span>chloch.  Acht ise-chómh luath ariamh agus chonnaic</span>
<lb n="603"/><span>sí amharc air thuit sí i ngrádh leis.  Do bheannuigh</span>
<lb n="604"/><span>sé dhi.  "A bhean óg uasal," ar seisean, "is</span>
<lb n="605"/><span>bocht mo sgéal agus is cruaidh mo chás.  Táim</span></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="606"/><p><span>faoi gheasaibh móra agus fiafruighim dhíot an</span>
<lb n="607"/><span>dtig leat bun ná tuairisg madadh na seacht</span>
<lb n="608"/><span>gcos thabhairt dom."  "Tig liom," ar sise</span>
<lb n="609"/><span>"acht má's maith mo sgéal is maith mo</span>
<lb n="610"/><span>luach."</span></p>
<lb n="611"/>
<lb n="612"/><p><span>"A bhainrioghan, ní'l ór ná airgead agam,</span>
<lb n="613"/><span>acht más luach leat mo cheithre cnámha fhéin</span>
<lb n="614"/><span>is dona liom mé fhéin ar son do sgéil duit."</span></p>
<lb n="615"/>
<lb n="616"/><p><span>"Ní ór ná airgead atá mé d'iarraidh acht</span>
<lb n="617"/><span>do cheithre cnámha féin ar son mo sgéil."</span></p>
<lb n="618"/>
<lb n="619"/><p><span>Níor dhubhairt sí a thuilleamh acht réidhtigh</span>
<lb n="620"/><span>sí biadh agus ghlaoidh sí anuas ar a h-athair</span>
<lb n="621"/><span>un suipéir.  Thainig an Rí anuas agus shuidh</span>
<lb n="622"/><span>sé isteach agus thoisigh ag ithe, acht níor chuir</span>
<lb n="623"/><span>sé chuige ná uaidh ag an gcoimhightheach óg.  Níor</span>
<lb n="624"/><span>thaithnigh sin le Ainebhios gan Eagla agus</span>
<lb n="625"/><span>nidh nach iongnadh níor ith sé tada.  'Sa deireadh</span>
<lb n="626"/><span>labhair an rí leis: "'Tuige nach bhfuil tú</span>
<lb n="627"/><span>ag ithe."</span></p>
<lb n="628"/>
<lb n="629"/><p><span>"A Rí agus a thighearna," ars Ainebhios,</span>
<lb n="630"/><span>"má's i ngeall ar an ngreim bídh a d'íosainn</span>
<lb n="631"/><span>anocht a chaill tú an chainnt, ith tú fhéin do</span>
<lb n="632"/><span>shuipéar agus troisgfidh mise go maidin."</span></p>
<lb n="633"/>
<lb n="634"/><p><span>"A dhuine uasail, ní i ngeall ar do ghreim</span>
<lb n="635"/><span>bídh chailleas an chainnt.  Is fada an lá an</span>
<lb n="636"/><span>chainnt caillte agam agus budh chóir, dhá</span>
<lb n="637"/><span>mbeadh tabhartas faoi deara ionnat fhéin,</span>
<lb n="638"/><span>go dtuigfeá.  Nach bhfaca tú mo chuid fear</span>
<lb n="639"/><span>airm sínte marbh ar fud na ríoghachta.  Ní'l</span>
<lb n="640"/><span>agam searbhfhoghantaidhe ná duine ar bith</span>
<lb n="641"/><span>mar budh chóir do mo leitheid bheith aige, cé</span>
<lb n="642"/><span>is móite de'n méid sin d'inghin a d'fhág Dia</span>
<lb n="643"/><span>agam, agus i gcionn gach nidh an gléas</span>
<lb n="644"/><span>cosanta agus sábhála a bhí agam agus ag an</span></p>
</div>
<pb n="24"/>
<div><lb n="645"/><p><span>méid sin d'inghin - thainig tusa agus chaith</span>
<lb n="646"/><span>tú síos an gléus cosanta sin le fánaidh na</span>
<lb n="647"/><span>h-aille amach ins an bhfairrge mhóir, agus</span>
<lb n="648"/><span>ag feiceáil go bhfuil 'chuile nidh bun os cionn</span>
<lb n="649"/><span>in mo ríoghacht."</span></p>
<lb n="650"/>
<lb n="651"/><p><span>"Adhmhuighim a Rí," ars an fear óg, "go</span>
<lb n="652"/><span>ndearna mé an méid sin contráilte, acht</span>
<lb n="653"/><span>is le teann feirge a rinneas é mar theang-</span>
<lb n="654"/><span>mhaigh splannc de'n nimh liom."</span></p>
<lb n="655"/>
<lb n="656"/><p><span>I n-am codlata na h-oidhche ghlac an rí</span>
<lb n="657"/><span>cead le Ainebhios agus chuaidh un a sheómra</span>
<lb n="658"/><span>fhéin ag dul a chodladh.  Nuair a bhí sé imthighthe</span>
<lb n="659"/><span>dubhairt an inghean le Ainebhios: "Fair</span>
<lb n="660"/><span>m'athair anois, agus nuair a gheobhas tú a</span>
<lb n="661"/><span>leathchos bainte as a bhróig caith thú fhéin ar</span>
<lb n="662"/><span>do leathghlúin 'na fhiadhnuise agus iarr</span>
<lb n="663"/><span>athchuinge air.  Déarfhaidh sé leat: "athchuinge</span>
<lb n="664"/><span>ar bith atá in mo chumas bhéarfaidh mé dhuit</span>
<lb n="665"/><span>acht aon athchuinge amháin"?  Abair leis gurab</span>
<lb n="666"/><span>í an cú gearr glas atá tú a iarraidh ag seilg</span>
<lb n="667"/><span>amárach.  Déarfaidh sé leat gurab shin</span>
<lb n="668"/><span>athchuinge nach dtiubhraidh sé dhuit.  Iarr</span>
<lb n="669"/><span>athchuinge air an darna h-uair agus déarfaidh</span>
<lb n="670"/><span>sé leat go feargach, athchuinge ar bith atá</span>
<lb n="671"/><span>'na chumas go dtiubhraidh sé dhuit acht aon</span>
<lb n="672"/><span>athchuinge amháin.  Abair thusa leis gurab í</span>
<lb n="673"/><span>an cú gearr glas atá tú a iarraidh ag seilg</span>
<lb n="674"/><span>amárach.  Déarfaidh sé leat aríst gurab shin</span>
<lb n="675"/><span>athchuinge nach bhfuighidh tú uaidh.  Iarr athchuinge</span>
<lb n="676"/><span>air an tríomhadh uair agus labróchaidh sé go</span>
<lb n="677"/><span>borb leat go dtiubhraidh sé dhuit aon athchuinge</span>
<lb n="678"/><span>ar bith is féidir leis acht aon athchuinge amháin. </span>
<lb n="679"/><span>Abair thusa leis an tríomhadh uair gurab í</span>
<lb n="680"/><span>an cú gearr glas atá tú d'iarraidh.  Gheobhaidh</span></p>
</div>
<pb n="25"/>
<div><lb n="681"/><p><span>tú d'athchuinge; gheobhaidh tú an cú gearr</span>
<lb n="682"/><span>glas ag seilg amarach.  Lean di agus sin é</span>
<lb n="683"/><span>an méid bun is féidir liom anois thabhairt</span>
<lb n="684"/><span>duit ar madadh na seacht gcos."</span></p>
<lb n="685"/>
<lb n="686"/><p><span>D'imthigh Ainebhios gan Eagla mac ríogh</span>
<lb n="687"/><span>i nÉirinn agus rinne sé comhairle na mná</span>
<lb n="688"/><span>óige.  D'iarr sé faoi thrí ar rí Fóthuinn an</span>
<lb n="689"/><span>cú gearr glas a thabhairt dó ag seilg lá ar</span>
<lb n="690"/><span>na mhárach.  An tríomhadh uair thug an rí a</span>
<lb n="691"/><span>athchuinge dho agus dubhairt: "Mo bheannacht</span>
<lb n="692"/><span>duit se agus mo mhallacht do bhéal do mhúinte. </span>
<lb n="693"/><span>Dhá ghiorracht ó thainig tú un an tighe is maith</span>
<lb n="694"/><span>an t-oide múinte atá agat.  Tá mise gan</span>
<lb n="695"/><span>mhac ná inghean anocht."</span></p>
<lb n="696"/>
<lb n="697"/><p><span>Ar maidin lá ar na mhárach d'éirigh Ainebhios</span>
<lb n="698"/><span>gan Eagla agus bhí béile gléasta ag an</span>
<lb n="699"/><span>mbainrioghan óig roimhe.  Nigh sé a éadan,</span>
<lb n="700"/><span>chíor sé a cheann agus d'iarr sé ar Dhia é a</span>
<lb n="701"/><span>chur ar a leas.  Nuair a bhí sé faoi réir, d'éirigh</span>
<lb n="702"/><span>an cú gearr glas amach roimhe agus ghlac</span>
<lb n="703"/><span>seisean cead ag an mnaoi óig.  "Anois,"</span>
<lb n="704"/><span>ar sise, "má tá suim ar bith agat ionnam,</span>
<lb n="705"/><span>cuimhneóchaidh tú orm agus ar mo chainnt. </span>
<lb n="706"/><span>Má chuireann tú chuice ná uaithe, ná má</span>
<lb n="707"/><span>labhruigheann tú focal leis an gcú gearr glas</span>
<lb n="708"/><span>bainfidh sí an ceann díot dhá fheabhas d'fhear</span>
<lb n="709"/><span>thú.  Go bráth go gcuirfidh sí fhéin cainnt ort ná</span>
<lb n="710"/><span>cuir chuice ná uaithe acht lean dí chuile bhealach a</span>
<lb n="711"/><span>dtreoruigheann sí thú.  Uair ar bith a chuirfeas</span>
<lb n="712"/><span>tú rómhat labhairt léithe cuimhnigh ar mo</span>
<lb n="713"/><span>chainntsa."  "Geallaim dhuit," ar seisean,</span>
<lb n="714"/><span>"nach gcuirfidh mé chuice ná uaithe; ní</span>
<lb n="715"/><span>labhróchad focal léithe."</span></p>
<lb n="716"/>
<lb n="717"/><p><span>D'fhág sé slán aice agus d'imthigh an cú</span></p>
</div>
<pb n="26"/>
<div><lb n="718"/><p><span>gearr glas léithe agus lean seisean dí</span>
<lb n="719"/><span>chuile bhealach a raibh sí ag dul.  An am a raibh</span>
<lb n="720"/><span>leath an lae caithte aige ag reatha 'na diaidh</span>
<lb n="721"/><span>gur ar éigean a choinnigh sé 'na h-amharc</span>
<lb n="722"/><span>agus a chroidhe briste le tuirse, chuimhnigh sé</span>
<lb n="723"/><span>gurbh shin é an gléus díbeartha a bhí acu dhá</span>
<lb n="724"/><span>chur ó'n gcúirt ar maidin, an cú gearr glas</span>
<lb n="725"/><span>a chur leis.  "Dar m'onóir," ar seisean leis</span>
<lb n="726"/><span>féin, "cuirfead cainnt ar an gcú sul a</span>
<lb n="727"/><span>dtéidhidh mé thairis seo."  Acht chomh luath 's</span>
<lb n="728"/><span>chuimhnigh sé sin a dhéanamh d'iompuigh an cú</span>
<lb n="729"/><span>thart agus thug sí a h-aghaidh air go dalba</span>
<lb n="730"/><span>feargach.  "Mh'anam," ar seisean 'na inntinn</span>
<lb n="731"/><span>féin, "go bhfuil droch-chuma uirthi.  Ní</span>
<lb n="732"/><span>chuirfead cainnt uirthi go fóill."  Chuimhnigh sé</span>
<lb n="733"/><span>ar chainnt na mná óige.  Chomh luath agus leag</span>
<lb n="734"/><span>sé amach gan focal a rádh léithe d'éirigh an</span>
<lb n="735"/><span>cú gearr glas amach aríst agus lean sé dhi.</span></p>
<lb n="736"/>
<lb n="737"/><p><span>An am a raibh sé sgathamh maith 'na diaidh,</span>
<lb n="738"/><span>thainig coill mhór romhpú agus bhí an cú ag</span>
<lb n="739"/><span>ionnsuighe isteach, "mo dhona agus mo</span>
<lb n="740"/><span>dhothairne," ars Ainebhios leis fhéin, "ní</span>
<lb n="741"/><span>chuirfead cos thairis seo go gcuirfidh mé cainnt</span>
<lb n="742"/><span>ar an gcú."  Acht aríst chomh luath agus chuimhnigh</span>
<lb n="743"/><span>sé cainnt a chur uirthi shuidh sí síos agus</span>
<lb n="744"/><span>d'iompuigh thart agus bhí an-chuma uirthi.  Agus</span>
<lb n="745"/><span>ní leigfeadh an faitchíos dó labhairt léithe,</span>
<lb n="746"/><span>agus thainig 'na inntinn cainnt agus comhairle</span>
<lb n="747"/><span>na mná.  Chomh luath agus leag sé amach an</span>
<lb n="748"/><span>darna h-uair gan chur chuice ná uaithi, d'éirigh</span>
<lb n="749"/><span>an cú agus d'ionnsuigh isteach 'sa gcoill</span>
<lb n="750"/><span>agus d'ionnsuigh seisean isteach 'na diaidh. </span>
<lb n="751"/><span>Bhí sé annsin ag imtheacht ar fud na coilleadh</span>
<lb n="752"/><span>agus géagáin agus crainn dhá stróiceadh</span></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="753"/><p><span>agus dhá réabadh.  Ins an deireadh thiar bhí</span>
<lb n="754"/><span>siad glan amach as an gcoill, agus isteach</span>
<lb n="755"/><span>leó ar churrach bháidhte agus ní'l aon choiscéim</span>
<lb n="756"/><span>dhá dtugad sé nach gcriothnóchadh an bogach</span>
<lb n="757"/><span>ceathramha acra 'chaon taobh dhe.  Bhí sé ag </span>
<lb n="758"/><span>imtheacht 'na diaidh ar fud an churraigh go</span>
<lb n="759"/><span>dtainig sé suas le túrtóg i lár an bhogaigh. </span>
<lb n="760"/><span>Shuidh sé síos agus dubhairt leis féin nach</span>
<lb n="761"/><span>beó a bhead sé, nach rachad sé cos ná coiscéim</span>
<lb n="762"/><span>'na diaidh ní ba mhó.  Acht d'iompuigh an cú</span>
<lb n="763"/><span>tart an uair sin agus dubhairt.</span></p>
<lb n="764"/>
<lb n="765"/><p><span>"A Ainebhios gan Eagla mhac ríogh i n-Éirinn,</span>
<lb n="766"/><span>is fada ó'n teine a shuidheas tú síos."</span>
<lb n="767"/><span>"O a chú gearr glas," ar seisean, "ní'l</span>
<lb n="768"/><span>tuirse ná claoidhe orm anois acht oiread</span>
<lb n="769"/><span>leis an uair a d'fhág mé cúirt agus cathair</span>
<lb n="770"/><span>rí Fóthuinn ó fuaireas an méid sin de do</span>
<lb n="771"/><span>chainnt."</span></p>
<lb n="772"/>
<lb n="773"/><p><span>"Is maith é sin," ar sise, "acht éirigh in</span>
<lb n="774"/><span>do sheasamh anois agus bhéarfaidh mé neart</span>
<lb n="775"/><span>cainnte dhuit feasta, acht uair ar bith de'n</span>
<lb n="776"/><span>dá uair a chuimhnighis cainnt a chur orm</span>
<lb n="777"/><span>bhainfinn an ceann díot dhá fheabhas d'fhear</span>
<lb n="778"/><span>thú.  Dearc anois idir thú fhéin agus bun na</span>
<lb n="779"/><span>spéire.  An bhfeiceann tú toit ag éirghe ann?</span>
<lb n="780"/><span>Sin é cúirt agus cathair Rí na Leacan Deirge</span>
<lb n="781"/><span>ins an domhan thoir.  Ní'l aon ríoghacht ins an</span>
<lb n="782"/><span>domhan nach bhfuil fear agus cú aisti anocht </span>
<lb n="783"/><span>ann acht Éire."</span></p>
<lb n="784"/>
<lb n="785"/><p><span>"Nach mbéidh mise agus tusa ann as</span>
<lb n="786"/><span>Éirinn?" ars Ainebhios, "ní bhéidh iongantas</span>
<lb n="787"/><span>ná uathbhás thar fhear ar bith níos mó ná tusa</span>
<lb n="788"/><span>agus mise mar béidh muid as Éirinn."</span>
<lb n="789"/><span>"Tá go maith" ars an cú, "acht dhá mbeadh</span></p>
</div>
<pb n="30"/>
<div><lb n="790"/><p><span>ceart le fághail ná leig thusa mise go teach</span>
<lb n="791"/><span>na gcontacha anocht.  Áit ar bith nach bhfuighidh</span>
<lb n="792"/><span>mise cead dhul ann ná gabh thusa ann.  Bímsa</span>
<lb n="793"/><span>leat ar chuile bhealach dhá rachaidh tú."</span></p>
<lb n="794"/>
<lb n="795"/><p><span>"Geallaim dhuit," ars Ainebhios, "áit ar</span>
<lb n="796"/><span>bith nach bhfuighidh tú cead dhul nach rachaidh</span>
<lb n="797"/><span>mise ann."  Bhí deoin agus deireadh an lae</span>
<lb n="798"/><span>ag tarraingt ortha nuair shroich siad cúirt</span>
<lb n="799"/><span>agus cathair Rí na Leacan Deirge.  Thainig</span>
<lb n="800"/><span>fear na madadh go dtí an geata agus chuir</span>
<lb n="801"/><span>sé iall thart ar mhuinéal an chú gearr glas</span>
<lb n="802"/><span>go dtugad sé go teach na gcontacha é.  "Cá</span>
<lb n="803"/><span>bhfuil tú ag tabhairt mo chú?" arsa mac</span>
<lb n="804"/><span>Ríogh i nÉirinn leis an bhfear.</span></p>
<lb n="805"/>
<lb n="806"/><p><span>"Go teach na gcontacha eile," ars an fear,</span>
<lb n="807"/><span>"cé an ait eile a dtiubhrainn í?"</span></p>
<lb n="808"/>
<lb n="809"/><p><span>"Is cuma liom é, ní leigfidh mé go teach</span>
<lb n="810"/><span>na gcontacha í.  Ní raibh agam de chomhluadar</span>
<lb n="811"/><span>ó d'fhág mé Eire acht mo chú agus go deimhin</span>
<lb n="812"/><span>ní scarfad léithe anois."</span></p>
<lb n="813"/>
<lb n="814"/><p><span>Bhí fear na madadh go dtugad sé leis dhá</span>
<lb n="815"/><span>aimhdeoin í, acht tharraing Ainebhios an bhás</span>
<lb n="816"/><span>agus scáird sé inchinn an fhir i n-aghaidh an</span>
<lb n="817"/><span>geata.  Ar bhall na mbonn chuaidh an gháir</span>
<lb n="818"/><span>isteach go dtí an pálás go raibh fiadhaire</span>
<lb n="819"/><span>as Éirinn ann agus go raibh fear na gcontacha</span>
<lb n="820"/><span>marbh aige' agus nach leigfead sé a chú i n-áit</span>
<lb n="821"/><span>ar bit gan é fhéin bheith léithe.  Bhí chuile fhear</span>
<lb n="822"/><span>le luathas ag tigheacht ag dearcadh ar an</span>
<lb n="823"/><span>bhfiadhaire as Éirinn agus ag cur iongantais</span>
<lb n="824"/><span>ann.  Fuair sé cead ó'n rígh an cú thabhairt</span>
<lb n="825"/><span>leis isteach sa gcistinigh acht bhí maithe agus</span>
<lb n="826"/><span>uaisle na ríoghachta shuas 'sa bpárlús ag</span>
<lb n="827"/><span>an righ.</span>
<lb n="828"/></p>
</div>
<pb n="31"/>
<div><lb n="829"/><p><span>Bí bainrioghan óg d'inghin ag an rígh agus</span>
<lb n="830"/><span>tháinig sí go bfeiceadh sí an t-Éireannach </span>
<lb n="831"/><span>agus ar bhall na mbonn thuit sí i ngrádh leis. </span>
<lb n="832"/><span>Chuaidh sí suas un an párlúis a raibh uaisle</span>
<lb n="833"/><span>agus maithe na tíre uilig cruinn agus dubhairt</span>
<lb n="834"/><span>sí le n-a h-athair go mbudh mhaith léithe dá</span>
<lb n="835"/><span>dtugad sé cuireadh do'n fiadhaire as Éirinn</span>
<lb n="836"/><span>um an phárlúis, go raibh sé tóigthe múinte,</span>
<lb n="837"/><span>agus go raibh fios a chainnte aige chomh maith</span>
<lb n="838"/><span>le fear ar bith dá bhfaca sé ariamh.  "A</span>
<lb n="839"/><span>inghean," ars an Rí, "ó thárluigh spéis 'na</span>
<lb n="840"/><span>chomhluadar agat tabhair thusa leat é acht</span>
<lb n="841"/><span>go deimin ní bhfuighid an cú cead tigheacht</span>
<lb n="842"/><span>annseo."  Táinig sí anuas agus rug sí ar bhárr</span>
<lb n="843"/><span>a chúig méar ar an bhfiadhaire as Éirinn agus</span>
<lb n="844"/><span>thug sí cuireadh dhó suas i látair a h-athar(a)</span>
<lb n="845"/><span>agus na maithe.  "Ní dhéanfaidh sin," ar seisean,</span>
<lb n="846"/><span>"áit ar bith nach bhfuighidh mo chú cead dhul</span>
<lb n="847"/><span>ann ní'l mise ag dul ann."</span></p>
<lb n="848"/>
<lb n="849"/><p><span>Suas léithe aríst agus dubairt sí le na</span>
<lb n="850"/><span>h-athair, "Ta fios ag Dia, a athair, nach bhfacas</span>
<lb n="851"/><span>aon chu ná madadh ariamh is lághaighe ná í agus</span>
<lb n="852"/><span>céard do dhéanfas sí ins an gcúirt ach oiread</span>
<lb n="853"/><span>leis na spáinneoirí eile a bhíos ag rith ar</span>
<lb n="854"/><span>fud an tighe?"  "A inghean," ars an Rí, "is</span>
<lb n="855"/><span>doiligh gabháil díot; tabhair leat é fhéin agus</span>
<lb n="856"/><span>a chú gearr glas."  Chuaidh sí ar ais agus rug</span>
<lb n="857"/><span>sí greim báirr láimhe ar Ainebhios agus</span>
<lb n="858"/><span>dubhairt leis go raibh cead aige a chú bheith</span>
<lb n="859"/><span>leis.  Thug sí léithe é fhéin agus an cú agus</span>
<lb n="860"/><span>chuir sé ar cheann buird é an taobh eile os</span>
<lb n="861"/><span>coinne a h-athar(a).</span></p>
<lb n="862"/>
<lb n="863"/><p><span>An am a raibh an suipéar caithte thoisigh an</span>
<lb n="864"/><span>t-ól agus sheas an bhean óg 'na seasamh ag</span></p>
</div>
<pb n="32"/>
<div><lb n="865"/><p><span>ceann an bhuird agus d'fiafhruigh sí dá</span>
<lb n="866"/><span>h-athair: "Nach liomsa, a athair, tríomhadh</span>
<lb n="867"/><span>cuid na ríoghachta."  "Seadh," ar seisean.</span></p>
<lb n="868"/>
<lb n="869"/><p><span>"Nach liom an ríoghacht uilig nuair a</span>
<lb n="870"/><span>caillfidhear thusa?"  "Seadh, is leat í, mar ní'l</span>
<lb n="871"/><span>oighre ná athoighre uirthi acht thú."</span></p>
<lb n="872"/>
<lb n="873"/><p><span>"Nach bhfuil cead agam mo rogha fear</span>
<lb n="874"/><span>phósadh?"</span></p>
<lb n="875"/>
<lb n="876"/><p><span>"Tá cead agat fear ar bith a thógruigheas</span>
<lb n="877"/><span>tú phósadh."  "Má tá," ar sise, "ní phósfaidh</span>
<lb n="878"/><span>mé aon fhear a choidhche acht an fiadhaire as</span>
<lb n="879"/><span>Éirinn."</span></p>
<lb n="880"/>
<lb n="881"/><p><span>"Ní phósfaidh tú an fiadhaire as Éirinn,"</span>
<lb n="882"/><span>ars Ainebhios, "agus ní phósfaidh an fiadhaire</span>
<lb n="883"/><span>as Éirinn thú.  Tá an fiadhaire as Éirinn</span>
<lb n="884"/><span>pósta cheana.  (Chuimhnigh sé air fhéin go raibh</span>
<lb n="885"/><span>sé geallta d'inghin Rí Fóthuinn.) B'fhéidir</span>
<lb n="886"/><span>gurb olc an tigheacht suas atá aige aon bhean</span>
<lb n="887"/><span>amháin gan bheirt bheith aige agus gan aige acht</span>
<lb n="888"/><span>a lá páighe ag dul ó ríoghacht go ríoghacht é</span>
<lb n="889"/><span>fhéin agus a chú gearr glas."  "Dhá mbeadh</span>
<lb n="890"/><span>triúr ban agat," ar sise, "caithfidh tú mé </span>
<lb n="891"/><span>a phósadh.  Acht a gcuirteá rómhat gan mé a</span>
<lb n="892"/><span>phósadh chuirfinn do do tharraingt idir ceithre</span>
<lb n="893"/><span>cinn de chaiplibh thú."  "A bhainrioghan óg,"</span>
<lb n="894"/><span>ar seisean, "b'fhéidir go mbadh fhusa a rádh</span>
<lb n="895"/><span>ná a dhéanamh.  Ní phósfaidh mé thú."</span></p>
<lb n="896"/>
<lb n="897"/><p><span>"A fhiadaire dhána," ar sise, "ó's rud é</span>
<lb n="898"/><span>nach bhfuil tú toilteanach déanfad acht agus</span>
<lb n="899"/><span>margadh leat.  Tá agam-sa seóide deas. </span>
<lb n="900"/><span>Sin anois, má's deise do sheóidese ins an</span>
<lb n="901"/><span>oidhche 'márach ná mo sheóidese ní iarrfad</span>
<lb n="902"/><span>thú a phósadh, acht má's deise mo sheóidese</span>
<lb n="903"/><span>ná do sheóidese ní mór dhuit mé a phósadh."</span></p>
</div>
<pb n="33"/>
<div><lb n="904"/><p><span>"A bhainrioghan uasal," ar seisean, "má's</span>
<lb n="905"/><span>é do thoil é shiubhail mé rófhada indiu le bheith</span>
<lb n="906"/><span>ag coinneáil cainnte leat.  Fáigh leabaidh</span>
<lb n="907"/><span>dhomhsa le do thoil go dtéidhidh mé a chodladh."</span></p>
<lb n="908"/>
<lb n="909"/><p><span>"Seadh," ar sise, "budh chóir dhom</span>
<lb n="910"/><span>cuimhniughadh airsin roimhe seo."</span></p>
<lb n="911"/>
<lb n="912"/><p><span>Fuair sé searbhfhóghantaidhe a theasbáin a </span>
<lb n="913"/><span>leabaidh dho agus thug dho coinnleóir agus</span>
<lb n="914"/><span>coinneal lasta innti.  Nuair chuaidh sé isteach</span>
<lb n="915"/><span>bhí an cú gearr glas leis agus dubhairt sí:</span>
<lb n="916"/><span>"Cuir as do choinneal, tá focal cainnte</span>
<lb n="917"/><span>agam le rádh leat sul a dtéidhidh tú a chodladh. </span>
<lb n="918"/><span>Anois bí ag faire amach 'sa ngáirdin." (Bhí an</span>
<lb n="919"/><span>gáirdín amach ar aghaidh na fuinneóige os a</span>
<lb n="920"/><span>gcomhair.) Níor bhfada do bhí sé ag faire</span>
<lb n="921"/><span>amach go bhfaca sé an bhainrioghan óg ag dul</span>
<lb n="922"/><span>amach agus ag tógáil lice as béal puill. </span>
<lb n="923"/><span>Ba léar d'Ainebhios annsin cad é an cineal</span>
<lb n="924"/><span>mná a bhí innti, bean drochbhéasach drochmhúinte. </span>
<lb n="925"/><span>Bhí an cú gearr glas le n'ais agus dubhairt</span>
<lb n="926"/><span>sí: "A Ainebhios gan Eagla, cuimhnigh ar an</span>
<lb n="927"/><span>mnaoi atá glan."  Bhí faitchíos uirthi go</span>
<lb n="928"/><span>n-athróchad sé a intinn agus nach ndéanfad</span>
<lb n="929"/><span>sé fíor a ghealltanas d'inghin Rí Fóthuinn. </span>
<lb n="930"/><span>Acht taobh amuigh dubhairt an bhainrioghan óg</span>
<lb n="931"/><span>le fear an tseóide sin ba mhó cáil agus luach</span>
<lb n="932"/><span>a thabhairt aice aníos.  Thug seisean suas í</span>
<lb n="933"/><span>agus cia an tseóide a bhí aige acht an madadh</span>
<lb n="934"/><span>sin na seacht gcos.  "Anois," ars an cú</span>
<lb n="935"/><span>gearr glas, "nach bhfeiceann tú do sháith. </span>
<lb n="936"/><span>Sin í an tseóide a bhéas aice le d'aghaidh oidhche</span>
<lb n="937"/><span>amárach.  Leagfaidh sí ar bhois an duine uasail</span>
<lb n="938"/><span>is goire dhí é agus fiafhróchaidh sí dhe an</span>
<lb n="939"/><span>bhfaca sé aon tseóide ariamh is deise ná é</span></p>
</div>
<pb n="34"/>
<div><lb n="940"/><p><span>sin.  Déarfaidh an duine sin (nidh nach iongnadh)</span>
<lb n="941"/><span>nach bhfaca (agus budh fhíor dhó é).  'Na dhiaidh</span>
<lb n="942"/><span>sin béidh madadh na seacht gcos ag dul thart</span>
<lb n="943"/><span>ó dhuine go duine ó láimh go láimh go dtigidh</span>
<lb n="944"/><span>sé go dtí thusa.  Leagfaidhear ar do láimh é</span>
<lb n="945"/><span>agus fiafhróchaidh an bhean óg dhíot an bhfaca</span>
<lb n="946"/><span>tú aon tseóide ariamh níos deise ná é.  Abair</span>
<lb n="947"/><span>léi go mbudh deise an tseóide leat do chú</span>
<lb n="948"/><span>gearr glas ná é.  Acht dhá sílteá é a choinneáil</span>
<lb n="949"/><span>in do ghlaic d'imtheóchadh sé mar slám ceó(igh)</span>
<lb n="950"/><span>as do láimh.  Caith siar thar do ghualainn é</span>
<lb n="951"/><span>agus abair léi aríst go mbudh deise an</span>
<lb n="952"/><span>tseóide leat do chú gearr glas ná é.  Go</span>
<lb n="953"/><span>dtugaidh mise isteach in do ghlaic aríst é</span>
<lb n="954"/><span>ní'l aon chabhair dhuit ann.</span></p>
<lb n="955"/>
<lb n="956"/><p><span>Focal eile fós.  Tá beithidheach allta ins</span>
<lb n="957"/><span>an tír seo a bhfuil an ceathramhadh cuid de'n</span>
<lb n="958"/><span>ríoghacht bán aige.  Tá an Rí agus na h-uaisle</span>
<lb n="959"/><span>agus a gcontacha agus iad uilig le n-imtheacht</span>
<lb n="960"/><span>ar a thóir amárach le na mharbhughadh má's féidir. </span>
<lb n="961"/><span>Nuair a rachas sinn un na coilleadh,</span>
<lb n="962"/><span>cuirfidhear mise agus thusa ar an mbearnain a</span>
<lb n="963"/><span>mbéidh fhios acu go dtiocfaidh an beithidheach</span>
<lb n="964"/><span>amach as.  Tiocfaidh seilg amach i dtoiseach</span>
<lb n="965"/><span>agus imtheóchaidh na contacha uilig 'na diaidh. </span>
<lb n="966"/><span>Ní leanfaidh mise acht dhá acra í go dtigidh</span>
<lb n="967"/><span>mé ar ais aríst.  Suidhfead síos in d'fhiadhnuise</span>
<lb n="968"/><span>agus cuirfead fuarchruit orm féin agus</span>
<lb n="969"/><span>béidh tú ag cuimilt agus ag slíocadh mo</span>
<lb n="970"/><span>dhromasa.  Ní bhéidh sé i bhfad go dtigidh seilg</span>
<lb n="971"/><span>eile amach.  Cé bí cáide a lean mé an chéad</span>
<lb n="972"/><span>seilg ní leanfaidh mé an darna seilg leath</span>
<lb n="973"/><span>chomh fada acht béidh na contacha uilig imthighthe</span>
<lb n="974"/><span>i ndiaidh na seilgeacha.  Tiocfaidh mé ar ais</span></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="975"/><p><span>agus suidhfidh mé síos in d'fhiadhnuise agus</span>
<lb n="976"/><span>fuarchruit orm agus bí thusa ag cuimilt mo</span>
<lb n="977"/><span>dhroma.  Toiseóchaidh na h-uaisle ag fonómhaid</span>
<lb n="978"/><span>agus ag magadh agus ag déanamh grinn ormsa</span>
<lb n="979"/><span>agus ortsa.  Déarfaidh siad leat.  "Má's</span>
<lb n="980"/><span>í an mhaith atá ionnat féin atá 'sa gcú faraoir</span>
<lb n="981"/><span>nár fhan tú i n-Éirinn."  Ná tabhair áird ortha</span>
<lb n="982"/><span>acht bí ag cuimilt mo dhroma gan cur chucu</span>
<lb n="983"/><span>ná uatha.  Ní bhéidh i bhfad go dtigidh an</span>
<lb n="984"/><span>beithidheach allta é fhéin amach.  Acht ní h-é an</span>
<lb n="985"/><span>beithidheach allta a leanfas mé i dtoiseach.  Leanfad</span>
<lb n="986"/><span>an chéad seilg a thainig amach agus marbhóchad</span>
<lb n="987"/><span>í.  'Na dhiaidh sin leanfad an darna seilg agus</span>
<lb n="988"/><span>marbhóchad í.  Leanfad an beithidheach allta</span>
<lb n="989"/><span>an chéad rud eile agus marbhóchad é.  Ins</span>
<lb n="990"/><span>an deireadh leanfaidh mé na contacha féin</span>
<lb n="991"/><span>agus ní thiocfaidh aon chú slán ar ais acht</span>
<lb n="992"/><span>mise.  Suidhfidh mé síos agus cuirfidh mé</span>
<lb n="993"/><span>fuarchruit orm aríst agus bí thusa ag cuimilt</span>
<lb n="994"/><span>mo dhroma.  Creid mise go gcuirfidh sin</span>
<lb n="995"/><span>deireadh leis an magadh.  Abair leó go bhfuil</span>
<lb n="996"/><span>siad go maith mur n-ionnsuigheann do chú</span>
<lb n="997"/><span>iad féin agus na cloigne a bhaint dhíobh uilig:</span>
<lb n="998"/><span>"ní'l leath a sáith seilge ag mo chú go</span>
<lb n="999"/><span>foill."  Gabh a chodladh anois, a Ainebhios gan</span>
<lb n="1000"/><span>Eagla, ní abróchad níos mó leat anocht."</span></p>
<lb n="1001"/>
<lb n="1002"/><p><span>Ar maidin lá ar na mhárach, d'éirigh siad</span>
<lb n="1003"/><span>uilig agus chuaidh amach un na coilleadh agus</span>
<lb n="1004"/><span>cuireadh an fiadhaire as Éirinn ins an áit a</span>
<lb n="1005"/><span>mbeadh an beithidheach allta ag teacht amach</span>
<lb n="1006"/><span>ann.  Níorbh fhada go dtainig minseilg amach</span>
<lb n="1007"/><span>agus d'imthigh na contacha uilig go dian</span>
<lb n="1008"/><span>deifreach ar a tóir acht sháruigh ortha tigheacht suas</span>
<lb n="1009"/><span>léithe, thug sí a h-anam slán uatha agus phill-</span></p>
</div>
<pb n="36"/>
<div><lb n="1010"/><p><span>eadar ar ais.  Ní dheachaidh cú Ainebhios acht</span>
<lb n="1011"/><span>sgathamh beag go dtainig sí ar ais ; shuidh</span>
<lb n="1012"/><span>sí síos 'na fhiadhnuise agus fuarchruit uirthi. </span>
<lb n="1013"/><span>Bhí Ainebhios ag slíocadh a droma.</span></p>
<lb n="1014"/>
<lb n="1015"/><p><span>Sul i bhfad d'éirigh amach seilg eile acht</span>
<lb n="1016"/><span>ní dheachaidh an cú gearr glas leath chomh fada</span>
<lb n="1017"/><span>an uair seo.  Shuidh sí síos agus fuarchruit</span>
<lb n="1018"/><span>uirthi mar bheadh cú fhaiteach, cú gan mhaith</span>
<lb n="1019"/><span>innti.  Nuair chonnaic na h-uaisle í bhí iongnadh</span>
<lb n="1020"/><span>ortha agus thoisigh siad ag gáiridhe agus ag</span>
<lb n="1021"/><span>magadh.  "A fhiadhaire as Éirinn," ar siad,</span>
<lb n="1022"/><span>"má's í an mhaitheas atá ionnat féin atá </span>
<lb n="1023"/><span>'sa gcú faraoir nár fhan tú i n-Éirinn."</span>
<lb n="1024"/><span>Dheamhan áird thug Ainebhios ortha.</span></p>
<lb n="1025"/>
<lb n="1026"/><p><span>An tríomhadh uair céard chucu amach as an</span>
<lb n="1027"/><span>gcoill acht an beithidheach allta é fhéin agus</span>
<lb n="1028"/><span>d'éirigh siad uilig 'na dhiaidh.  Acht an cú gearr</span>
<lb n="1029"/><span>glas níor lean sise dhe acht amach léi go</span>
<lb n="1030"/><span>dtáinig sí suas leis an gcéad seilg gur</span>
<lb n="1031"/><span>mharbhuigh sí é.  Mharbhuigh sí an darna seilg</span>
<lb n="1032"/><span>annsin agus 'na dhiaidh sin mharbhuigh sí an</span>
<lb n="1033"/><span>beithidheach allta.  D'iompuigh sí gur ionnsuigh</span>
<lb n="1034"/><span>sí na contacha eile dhá réabadh agus dhá</span>
<lb n="1035"/><span>ngearradh go dtí nár fhág sí ceann acu beó</span>
<lb n="1036"/><span>ar an bhfaithche, agus thainig sí í fhéin amháin</span>
<lb n="1037"/><span>slán ar ais.  Chuir sí fuarchruit uirthi aríst</span>
<lb n="1038"/><span>fhéin agus bhí Ainebhios ag cuimilt a droma. </span>
<lb n="1039"/><span>Acht cuireadh deireadh leis an magadh agus</span>
<lb n="1040"/><span>dubhairt Ainebhios leis na h-uaisle: "Chonnaic</span>
<lb n="1041"/><span>sibh bhur sáith anois agus nach ádhbhar magaidh</span>
<lb n="1042"/><span>mise ná mo chúsa, agus sílim go bhfuil sibh</span>
<lb n="1043"/><span>go maith mur n-ionnsuigheann mo chú sibh</span>
<lb n="1044"/><span>féin agus na cloigne a bhaint díobh.  Níl leath</span>
<lb n="1045"/><span>a sáith seilge aice go fóill."</span>
<lb n="1046"/></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="1047"/><p><span>Nuair a bhí an suipéar réidh i dteach an</span>
<lb n="1048"/><span>ríogh an oidhche sin tháinig an bhainrioghan óg</span>
<lb n="1049"/><span>dh'inghin isteach agus an tseóide léithe.  Leag</span>
<lb n="1050"/><span>sí madadh na seacht gcos ar bhois an duine</span>
<lb n="1051"/><span>uasail ba goire dhi, agus d'fhiafhruigh sí dhe</span>
<lb n="1052"/><span>an bhfaca sé seóide ariamh ba deise ná é. </span>
<lb n="1053"/><span>Nidh nach iongnadh dubhairt seisean nach bhfaca. </span>
<lb n="1054"/><span>Mar sin do na daoine eile, dubhairt siad</span>
<lb n="1055"/><span>nach raibh a shárúghadh le fághail.  Bhí an madadh</span>
<lb n="1056"/><span>ag imtheacht ó láimh go láimh go dtainig sé</span>
<lb n="1057"/><span>ins an deireadh go dtí an fiadhaire as Éirinn. </span>
<lb n="1058"/><span>D'fhiafhruigh an bhean óg de an bhfaca sé seóide</span>
<lb n="1059"/><span>ariamh ní ba deise ná é.  Acht d'fhreagair</span>
<lb n="1060"/><span>seisean go bhfaca, go mbudh deise an tseóide</span>
<lb n="1061"/><span>leis a chú gearr glas ná é.  Ar bhall na mbonn</span>
<lb n="1062"/><span>chaith sé siar thar a ghualainn é agus rinne</span>
<lb n="1063"/><span>madadh na seacht gcos seabhac dhe fhéin agus</span>
<lb n="1064"/><span>d'imthigh leis amach an doras.  Acht ní luaithe</span>
<lb n="1065"/><span>d'imthigh sé ná d'éirigh an cú gearr glas a bhí</span>
<lb n="1066"/><span>'na luighe ag cosaibh an fhiadhaire, rinne sí</span>
<lb n="1067"/><span>iolra dhi fhéin agus amach léi ins na gáinní</span>
<lb n="1068"/><span>i ndiaidh an tseabhaic.</span></p>
<lb n="1069"/>
<lb n="1070"/><p><span>Scannruigheadar uilig nuair d'imthigh an</span>
<lb n="1071"/><span>bheirt agus d'éirigh Ainebhios gan Eagla 'na</span>
<lb n="1072"/><span>sheasamh, uallmhire 'na cheann.  Rug sé ar chois</span>
<lb n="1073"/><span>na cathaoireach a bhí faoi, bhuail sé an fear ba</span>
<lb n="1074"/><span>goire dhó ar an leithceann léi, agus le leagan</span>
<lb n="1075"/><span>do shúl bhí an seómra maol bán, chuile fhear</span>
<lb n="1076"/><span>ag imtheacht le na anam féin.  Amach le Ainebhios. </span>
<lb n="1077"/><span>Ghléas sé é fhéin suas 'na rígh óg, uasal, róbheó,</span>
<lb n="1078"/><span>reachtmhar; a sgian bhacóideach a mb'ainm</span>
<lb n="1079"/><span>dhi Cinnbheirt, a chlaidheamh coilgdhíreach táir-</span>
<lb n="1080"/><span>ngthe, faobhar un beárrtha agus faobhar un</span>
<lb n="1081"/><span>gearrtha, faobhar un treas' agus treas fhaobhar,</span></p>
</div>
<pb n="38"/>
<div><lb n="1082"/><p><span>buille un treas' agus treasbhuille: bhuail</span>
<lb n="1083"/><span>sé an chuaille chomhraic go nimheamhail an-</span>
<lb n="1084"/><span>éachtamhail.  Dh'fhógair sé ar an rígh deich gcéad</span>
<lb n="1085"/><span>ar a aghaidh, deich gcéad ar a chúl, deich gcéad</span>
<lb n="1086"/><span>ar 'chaon taobh dhe.  Chuaidh sé fríothu mar</span>
<lb n="1087"/><span>rachadh seabhac frí ál cearc.  Nuair a bhí an</span>
<lb n="1088"/><span>fear deiridh marbh aige bhuail sé aríst an</span>
<lb n="1089"/><span>chuaille chomhraic agus d'fhógair sé ortha an</span>
<lb n="1090"/><span>uimhir a dhúblú.  Acht tháinig an Rí agus d'iarr</span>
<lb n="1091"/><span>sé párdún, gan aon fhear a mharbhughadh níos</span>
<lb n="1092"/><span>mó go dtí meadhon lae lá ar na mhárach.</span></p>
<lb n="1093"/>
<lb n="1094"/><p><span>"A Rí," ars Ainebhios, "chonnaiceas chuile</span>
<lb n="1095"/><span>shórt go maith agatsa ó thainig mé annseo,</span>
<lb n="1096"/><span>agus bhéarfad maithteamhnas duit go dtí an</span>
<lb n="1097"/><span>t-am sin amárach."  "Leagfaidh mé mo cheann</span>
<lb n="1098"/><span>féin ar bhloc," ars an rí, "mur mbí do chú</span>
<lb n="1099"/><span>gearr glas ar ais agat aríst ar an meadhon</span>
<lb n="1100"/><span>lae."</span></p>
<lb n="1101"/>
<lb n="1102"/><p><span>"Bhéarfad ceathramha anma agus báis duit</span>
<lb n="1103"/><span>go dtí sin," ars Ainebhios, "acht mar mbí</span>
<lb n="1104"/><span>mo chú agamsa an t-am sin atá tú a rádh,</span>
<lb n="1105"/><span>bí thú fhéin agus a bhfuil in do ríoghacht ag</span>
<lb n="1106"/><span>deanamh faoi réir, mar ní fhágfad fear in</span>
<lb n="1107"/><span>do thír nach mbainfead an ceann de.  Agus</span>
<lb n="1108"/><span>a Rí, ar mhaithe léi fhéin fanadh do raibléire</span>
<lb n="1109"/><span>inghine as mo bhealach feasta.  Dubhairt sí</span>
<lb n="1110"/><span>go gcuirfeadh sí do mo tharraingt idir ceithre</span>
<lb n="1111"/><span>cinn de chaiplibh mé, mur bpósfainn í.  Acht</span>
<lb n="1112"/><span>deirim leat nach bpósfainn a leitheid ar ór</span>
<lb n="1113"/><span>an domhain."</span></p>
<lb n="1114"/>
<lb n="1115"/><p><span>Ar maidin lá ar na mhárach ní moiche d'éirigh</span>
<lb n="1116"/><span>an ghrian ná d'éirigh Ainebhios óg gan Eagla. </span>
<lb n="1117"/><span>Bí sé ag faire amach go bhfeicead sé an</span>
<lb n="1118"/><span>dtiocfadh an cú.  I gcionn sgathaimh thug sé</span></p>
</div>
<pb n="39"/>
<div><lb n="1119"/><p><span>faoi deara an seabhac ag tigheacht ag eiteall</span>
<lb n="1120"/><span>go h-íseal agus an t-iolra ag tigheacht 'na</span>
<lb n="1121"/><span>dhiaidh.  Bhí faithche bhán os comhair teach an</span>
<lb n="1122"/><span>ríogh agus bhí an áit lán de nóiníní geala</span>
<lb n="1123"/><span>ag fás ann.  D'ísligh an seabhac agus rinne</span>
<lb n="1124"/><span>sé nóinín geal de fhéin ag fás ar an talamh. </span>
<lb n="1125"/><span>Anuas leis an iolra agus rinne caora dhí</span>
<lb n="1126"/><span>fhéin agus bhí sí ag piocad na nóiníní ariamh</span>
<lb n="1127"/><span>go dtainig sí suas leis an nóinín seo, madadh</span>
<lb n="1128"/><span>na seacht gcos.  "A dheirbhshiúr," ars an</span>
<lb n="1129"/><span>nóinín geal, "ní thig liom dhul thairis seo."</span>
<lb n="1130"/><span>Rinne sé madadh na seacht gcos de fhein aríst</span>
<lb n="1131"/><span>agus rinne an t-iolra an cú gearr glas dí</span>
<lb n="1132"/><span>fhéin.  Rug sí thall 'na béal ar an madadh</span>
<lb n="1133"/><span>agus thug sí anonn é gur fhág sí i láimh Ainebhios</span>
<lb n="1134"/><span>gan Eagla é.  "Anois," ar sise, "creid</span>
<lb n="1135"/><span>mise nach scarfaidh sé leat go deó."  Nidh nach</span>
<lb n="1136"/><span>iongnadh bhí ríméad anmhór ar Ainebhios agus</span>
<lb n="1137"/><span>dubhairt sé leis an rígh: "A Rí," ar seisean,</span>
<lb n="1138"/><span>"ní mharbhóchad fear ná duine in do ríoghacht</span>
<lb n="1139"/><span>níos mó, acht bí cinnte acht a beag sin go</span>
<lb n="1140"/><span>dtainig mo chú ar ais nach bhfágfainn mórán</span>
<lb n="1141"/><span>agat sul a bhfágainn í."</span></p>
<lb n="1142"/>
<lb n="1143"/><p><span>D'fhág sé slán ag an righ agus shiubhail sé</span>
<lb n="1144"/><span>leis é fhéin agus an cú gearr glas agus</span>
<lb n="1145"/><span>madadh na seacht gcos go dtáinig sé suas</span>
<lb n="1146"/><span>leis an túrtóig ar shuidh sé síos an am ar</span>
<lb n="1147"/><span>chuir an cú gearr glas cainnt air.</span></p>
<lb n="1148"/>
<lb n="1149"/><p><span>"Anois," ars an cú gearr glas, "tá cead</span>
<lb n="1150"/><span>agam mo sgéal innsean duit a Ainebhios gan</span>
<lb n="1151"/><span>Eagla.  Is mise inghean Rí Fóthuinn, agus is</span>
<lb n="1152"/><span>é mo dhearbhráthair madadh na seacht gcos. </span>
<lb n="1153"/><span>Gabh abhaile agus déan do ghealltanas fíor</span>
<lb n="1154"/><span>do mo dheirbhshiúr, agus 'na dhiaidh sin déan</span></p>
</div>
<pb n="40"/>
<div><lb n="1155"/><p><span>do bhealach go h-Éirinn agus cuir do gheasa</span>
<lb n="1156"/><span>díot."</span></p>
<lb n="1157"/>
<lb n="1158"/><p><span>"An é nach mbéidh tú a bhaile liom?" ar</span>
<lb n="1159"/><span>seisean.  "Sé.  Sin a raibh de shaoghal le fághail</span>
<lb n="1160"/><span>agam go gceapainn mo dhearbhráthair madadh</span>
<lb n="1161"/><span>bocht na seacht gcos agus go dtógainn air</span>
<lb n="1162"/><span>ais é go dtí an áit ar chuireas cainnt ort. </span>
<lb n="1163"/><span>Sin é an fáth a raibh doilgheas ar m'athair mise</span>
<lb n="1164"/><span>a thabhairt duit.  Ba mhór an gar leis bheith</span>
<lb n="1165"/><span>ag dearcadh orm in mo chú féin 'sa teach</span>
<lb n="1166"/><span>aige, mar bhí a nádúr liom."  "Acht an bhfuil</span>
<lb n="1167"/><span>nidh ar bith ins an domhan a dhéanfadh cabhair</span>
<lb n="1168"/><span>duit?"</span></p>
<lb n="1169"/>
<lb n="1170"/><p><span>"Ní'l," ar sise, "acht aon nidh amháin, nídh</span>
<lb n="1171"/><span>nach féidir fhághail.  "Mo dhona agus mo</span>
<lb n="1172"/><span>dhothairne," ar seisean, "neart Dia d'fholughadh</span>
<lb n="1173"/><span>dhíom, nidh ar bith dhá ndearna mé ariamh nár</span>
<lb n="1174"/><span>fhághaim a thoradh ná a thairbhe má chuirimse</span>
<lb n="1175"/><span>cos thar an túrtóg seo ach oiread leat.  Léir</span>
<lb n="1176"/><span>mar tá tusa caillte liom, go gcaillidh mise</span>
<lb n="1177"/><span>mé fhéin leatsa, sin nó go mbéidh tú a bhaile</span>
<lb n="1178"/><span>liom."</span></p>
<lb n="1179"/>
<lb n="1180"/><p><span>"Tá sé chomh maith dhom mar sin," ar sise,</span>
<lb n="1181"/><span>"an méid bun atá agam a thabhairt duit,</span>
<lb n="1182"/><span>agus budh mhaith an rud dhá dtigeadh liom</span>
<lb n="1183"/><span>féin bheith leat.  Go dtigidh an slaitín draoidh-</span>
<lb n="1184"/><span>eachta a rinne an cú gearr glas díomsa agus</span>
<lb n="1185"/><span>a rinne madadh na seacht gcos de mo dhear-</span>
<lb n="1186"/><span>bhráthair ní'l aon fhuasgailt i ndán dom. </span>
<lb n="1187"/><span>Tá sé ag Samhdán na Persia, mar is é a rinne</span>
<lb n="1188"/><span>an cleas sin agus a chuir armshluagh agus</span>
<lb n="1189"/><span>riogacht m'athara bun os cionn.  Anois nuair</span>
<lb n="1190"/><span>a thiocfas tú isteach 'na ríoghacht, casfaidhear</span>
<lb n="1191"/><span>leat leathdhuine beó agus a leath eile dearg-</span></p>
</div>
<pb n="41"/>
<div><lb n="1192"/><p><span>lobhtha.  Níor leig seisean aon fhear thairis</span>
<lb n="1193"/><span>ariamh nach marbhochad sé é.  Buailfidh sé an</span>
<lb n="1194"/><span>leath lobhtha suas faoi d'aghaidh, lobhfaidh sé</span>
<lb n="1195"/><span>agus bréanfaidh sé suas faoi na súilibh agus</span>
<lb n="1196"/><span>faoi an éadan thú.  Nuair a shílfeá greim</span>
<lb n="1197"/><span>fhághail air bheadh sé imthighthe seacht n-iomairídhe</span>
<lb n="1198"/><span>agus seacht n-acra de léim uait go dtigeadh</span>
<lb n="1199"/><span>sé ort aríst, agus ag leanamhaint mar sin</span>
<lb n="1200"/><span>ariamh go ndalladh sé suas ar do dhá chois</span>
<lb n="1201"/><span>thú agus go mbréanadh agus go lobhadh sé thú</span>
<lb n="1202"/><span>ar fad le lobhthacht agus le bréantas.  Ní</span>
<lb n="1203"/><span>mharbhóchaidh claidheamh an leath bheó, ní bháithfidh</span>
<lb n="1204"/><span>uisge é agus ní dhóighfidh teine é, go dtigidh</span>
<lb n="1205"/><span>fear a cheapfas é agus tháirneóchas go bárr</span>
<lb n="1206"/><span>an chnuic é, áit a bhfuil caisleán ar a chúl</span>
<lb n="1207"/><span>agus istigh 'sa gcaisleán cat déanta de</span>
<lb n="1208"/><span>bhainrioghan óig.  Nuair a chluinfeas an leath</span>
<lb n="1209"/><span>bheó meabhlach ó'n gcat tuitfidh sé marbh ar</span>
<lb n="1210"/><span>fad.</span></p>
<lb n="1211"/>
<lb n="1212"/><p><span>'Na dhiaidh sin casfaidhear an cruitíneach</span>
<lb n="1213"/><span>ceól-bhinn leat, agus cuirfidh sé fáilte agus</span>
<lb n="1214"/><span>sláinte rómhat in d'ainm féin agus in do</span>
<lb n="1215"/><span>shloinne, gidh nach bhfaca sé ariamh go dtí an</span>
<lb n="1216"/><span>uair sin thú.  Déarfaidh sé leat go mbudh</span>
<lb n="1217"/><span>mhaith bheith ar phósadh agus ar bhainfheis d'athara</span>
<lb n="1218"/><span>agus go seinnfidh sé port duit i n-onóir</span>
<lb n="1219"/><span>do d'athair.  Nuair a bhéas an port seinnte</span>
<lb n="1220"/><span>aige, déarfaidh sé nárbh fheárr an airidh ar</span>
<lb n="1221"/><span>d'athair é ná ar do mháthair, agus go seinnfidh</span>
<lb n="1222"/><span>sé port duit i n-onóir do do mháthair.  Nuair a</span>
<lb n="1223"/><span>bhéas an darna port seinnte aige déarfaidh</span>
<lb n="1224"/><span>sé nárbh fheárr an airidh ariamh ar d'athair ná</span>
<lb n="1225"/><span>ar do mháthair é ná ort fhéin, agus go seinnfidh</span>
<lb n="1226"/><span>sé port i n-onóir dhuit féin.  Acht faire anois,</span></p>
</div>
<pb n="42"/>
<div><lb n="1227"/><p><span>a Ainebhios gan Eagla," ars an cú gearr</span>
<lb n="1228"/><span>glas, "má tháirnigheann sé an bogha ar an</span>
<lb n="1229"/><span>bhfidil in d'ainm féin, tá do neart caillte</span>
<lb n="1230"/><span>agat agus an cloigeann bainte dhíot.  Nuair a</span>
<lb n="1231"/><span>fheicfeas tú an cruitíneach ceól-bhinn ag dul</span>
<lb n="1232"/><span>ag tarraingt an bhogha, abair leis: "Ní bhéidh</span>
<lb n="1233"/><span>níos mó de do phortanna agam."  Tarraing</span>
<lb n="1234"/><span>do chlaidheamh agus bain an cloigeann de. </span>
<lb n="1235"/><span>Sin a bhfuil de bhun agam.  As sin feasta</span>
<lb n="1236"/><span>níl agat acht cion do chnáimh.  Budh mhaith liom</span>
<lb n="1237"/><span>mé fhéin bheith leat, acht ní mór dhom fanacht. </span>
<lb n="1238"/><span>Cuir annseo mise agus mo dhearbhráthair</span>
<lb n="1239"/><span>madadh na seacht gcos agus imthigh leat."</span></p>
<lb n="1240"/>
<lb n="1241"/><p><span>Chuir Ainebhios ann an bheirt; d'fhág sé</span>
<lb n="1242"/><span>an túrtóg 'na dhiaidh agus d'ionnsuigh sé</span>
<lb n="1243"/><span>isteach i ríoghacht na námhad.  Ar deireadh thiar</span>
<lb n="1244"/><span>casadh leis an leathdhuine beó agus an leath</span>
<lb n="1245"/><span>eile marbh dearg-lobhtha agus baladh gránna</span>
<lb n="1246"/><span>míchumhra ag teacht as.  Acht dhá dhonacht an</span>
<lb n="1247"/><span>baladh é ní raibh dul as ag Ainebhios agus</span>
<lb n="1248"/><span>b'éigean do dhul i gcomhrac leis.  D'ionnsuigh</span>
<lb n="1249"/><span>an leath bheó é gur bhuail sé buille de'n leath</span>
<lb n="1250"/><span>lobhtha faoi n-a éadan air agus is beag nár</span>
<lb n="1251"/><span>thuit an fear óg i laige ó'n mbaladh uathbhásach</span>
<lb n="1252"/><span>agus a shúilí agus a shrón líonta de'n</span>
<lb n="1253"/><span>bhréantas agus de'n lobhthacht.  D'iarr sé greim</span>
<lb n="1254"/><span>fhághail ar an leath bheó acht ar bhall na mbonn</span>
<lb n="1255"/><span>bhí seisean imthighthe de léim seacht n-iomairídhe</span>
<lb n="1256"/><span>uaidh.  Thainig sé ar ais aríst agus an méid</span>
<lb n="1257"/><span>a fuair Ainebhios 'na shaoghal fuair sé an uair</span>
<lb n="1258"/><span>sin é.  Acht d'éirigh leis ar deireadh go bhfuair</span>
<lb n="1259"/><span>sé greim daingean láidir a dhá láimh ar an</span>
<lb n="1260"/><span>leath bheó agus gur tharraing se dhá aindeóin</span>
<lb n="1261"/><span>suas an cnoc é go dtí an áit a raibh an cais-</span></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="1262"/><p><span>leán ar a mhullach.  Chualaidh an cat istigh</span>
<lb n="1263"/><span>an torann chuice agus leig sí meabhlach árd</span>
<lb n="1264"/><span>ghéar, agus le leagan do shúl thuit an leath</span>
<lb n="1265"/><span>beó marbh.  Chaith Ainebhios uaidh é agus chuaidh</span>
<lb n="1266"/><span>sé isteach.  Acht ní raibh cabhair ann do'n bhain-</span>
<lb n="1267"/><span>rioghain óig seo ach oiread, go dtigeadh an</span>
<lb n="1268"/><span>slaitín draoidheachta a dhéanfadh 'na cruth</span>
<lb n="1269"/><span>féin arist í.</span></p>
<lb n="1270"/>
<lb n="1271"/><p><span>D'fhág sé slán aice agus bhí sé ag déanamh</span>
<lb n="1272"/><span>a bhealaigh roimhe gur casadh leis an cruitíneach</span>
<lb n="1273"/><span>ceólbhinn.</span></p>
<lb n="1274"/>
<lb n="1275"/><p><span>"Go mbeannuighthear dhuit, a Ainebhios gan</span>
<lb n="1276"/><span>Eagla, mhac ríogh i n-Éirinn," ars an cruitíneach,</span>
<lb n="1277"/><span>"is fada ó Éirinn atá tú anois."</span></p>
<lb n="1278"/>
<lb n="1279"/><p><span>"Go mbeannuighthear dhuit fhéin, a chruitínigh,"</span>
<lb n="1280"/><span>ars Ainebhios, "acht cá bhfios duit cé mise?</span>
<lb n="1281"/><span>Ní fhacas ariamh roimhe seo thú."</span></p>
<lb n="1282"/>
<lb n="1283"/><p><span>"Is cuma sin, acht deirim leat go mbudh</span>
<lb n="1284"/><span>mhaith bheith ar phósadh agus ar bhainfheis d'athara. </span>
<lb n="1285"/><span>Seinnfidh me port duit i n-onóir do d'athair."</span></p>
<lb n="1286"/>
<lb n="1287"/><p><span>Sheinn sé port binn de na ceóltaí sidhe. </span>
<lb n="1288"/><span>'Na dhiaidh sin dubhairt sé: "A Ainebhios</span>
<lb n="1289"/><span>gan Eagla ní fearr an airidh ar d'athair é</span>
<lb n="1290"/><span>ná ar do mháthair agus anois seinnfidh mé</span>
<lb n="1291"/><span>port i n-onóir do do mháthair."  Sheinn sé port</span>
<lb n="1292"/><span>eile a chuirfeadh sult agus aoibhneas i</span>
<lb n="1293"/><span>gcroidhthibh na marbh, port draoidheachta nach gcualaidh</span>
<lb n="1294"/><span>aon duine ariamh a shárughadh ar bhinneas</span>
<lb n="1295"/><span>agus ar fheabhas.</span></p>
<lb n="1296"/>
<lb n="1297"/><p><span>Nuair a bhí an port seinnte aige dubhairt</span>
<lb n="1298"/><span>sé: "A Ainebhios ní fearr an airidh ariamh</span>
<lb n="1299"/><span>ar d'athair ná ar do mháthair é ná ort fhéin</span>
<lb n="1300"/><span>mar is tusa an gaisgidheach is mó cliú agus</span>
<lb n="1301"/><span>cáil agus onóir ins an domhan, agus seinnfidh</span></p>
</div>
<pb n="44"/>
<div><lb n="1302"/><p><span>mé port i n-onóir duit féin."  Acht níor leig-</span>
<lb n="1303"/><span>eadh dhó an tríomhadh port a sheinm.  "Ní bhéidh</span>
<lb n="1304"/><span>níos mó de do phortanna agam," ars Ainebhios. </span>
<lb n="1305"/><span>Tharraing sé a chlaidheamh agus bhain sé an</span>
<lb n="1306"/><span>ceann de'n chruitíneach cheól-bhinn.</span></p>
<lb n="1307"/>
<lb n="1308"/><p><span>D'imthigh leis annsin agus thug sé a aghaidh</span>
<lb n="1309"/><span>ar ríoghacht an tSamhdáin.  Ní bhfuair sé an</span>
<lb n="1310"/><span>bealach réidh roimhe acht 'chuile fhear dhá ionn-</span>
<lb n="1311"/><span>suighe agus ag iarraidh é a mharbhughadh.  Acht</span>
<lb n="1312"/><span>tharraing ortha a sgian bhacóideach a mb'ainm</span>
<lb n="1313"/><span>dhi Cinnbheirt agus a chlaidheamh coilg-dhíreach</span>
<lb n="1314"/><span>táirngthe, faobhar un gearrtha, faobhar un</span>
<lb n="1315"/><span>bearrtha, agus bhí sé dhá leagan agus dhá</span>
<lb n="1316"/><span>gclaoidheadh go dtí nár fágadh i bPersia</span>
<lb n="1317"/><span>'sa deireadh fear bhéil bheó acht é fhéin agus an</span>
<lb n="1318"/><span>Samhdán.  Bhí sé anois 'na sheasamh ag geataibh</span>
<lb n="1319"/><span>phálás an tSamhdáin nuair thainig spáinneóir</span>
<lb n="1320"/><span>madaidh amach agus rug greim colpa air.</span>
<lb n="1321"/><span>Tharraing Ainebhios gan Eagla a chlaidheamh</span>
<lb n="1322"/><span>go mbainead sé an cloigeann de'n mhadadh</span>
<lb n="1323"/><span>acht ghreamuigh a lámh de'n chlaidheamh, ghreamuigh</span>
<lb n="1324"/><span>a chlaidheamh de'n mhadadh agus ghreamuigh a</span>
<lb n="1325"/><span>chos de'n talamh.  B'shin í an uair a dtainig</span>
<lb n="1326"/><span>bean an tSamhdáin amach gur thoisigh sí ag</span>
<lb n="1327"/><span>magadh agus ag fonómhaid faoi agus ag rádh</span>
<lb n="1328"/><span>dhá fheabhas d'fhear é gur gearr go mbaineadh</span>
<lb n="1329"/><span>an Samhdán an ceann de.  "Ná h-abair thusa</span>
<lb n="1330"/><span>sin, a bhainrioghan," ars Ainebhios gan Eagla,</span>
<lb n="1331"/><span>"is maith atá tú ceannuighthe agus saothruighthe</span>
<lb n="1332"/><span>agamsa.  Thainig mé bealach cruaidh fada ó</span>
<lb n="1333"/><span>Éirinn i ngeall ort.  Oidhche Shamhna déantar</span>
<lb n="1334"/><span>cleasa i n-Éirinn agus tusa a thainig chugam </span>
<lb n="1335"/><span>in mo chleas agus sin é an fáth a bhfuil tú</span>
<lb n="1336"/><span>saothruighthe agus gnóthuighthe go maith agam."</span>
<lb n="1337"/></p>
</div>
<pb n="47"/>
<div><lb n="1338"/><p><span>"Dhá mbead fhios agam gurab shin é an</span>
<lb n="1339"/><span>fáth, sgaoilfidhe thú," ar sise.</span>
<lb n="1340"/><span>"Go deimhin," ar seisean, "sin é an fáth</span>
<lb n="1341"/><span>díreach."</span></p>
<lb n="1342"/>
<lb n="1343"/><p><span>Chreid sí é agus thainig sí amach agus buidéal</span>
<lb n="1344"/><span>ola léi gur chuimil sí do bhéal an mhadaidh í. </span>
<lb n="1345"/><span>Sgaoileadh an madadh acht tharraing Ainebhios</span>
<lb n="1346"/><span>a chos gur bhuail sé é agus gur sgáird sé a</span>
<lb n="1347"/><span>inchinn i n-aghaidh an bhalla.  "A bhean uasal,</span>
<lb n="1348"/><span>ars Ainebhios, "síleann tú gur i ngeall ort</span>
<lb n="1349"/><span>atá mise.  Deirim leat anois nach h-eadh."</span>
<lb n="1350"/><span>"D'innis tú bréag agus chuir tú amudha mé,"</span>
<lb n="1351"/><span>ar sise, "acht ó rinneas an méid sin, bain</span>
<lb n="1352"/><span>thusa an ceann de'n tSamhdán."</span></p>
<lb n="1353"/>
<lb n="1354"/><p><span>"Geallaim dhuit go ndéanfaidh mé sin;</span>
<lb n="1355"/><span>le h-aghaidh é a dhéanamh thainig mé."</span></p>
<lb n="1356"/>
<lb n="1357"/><p><span>Bhí an Samhdán istigh dhá ghléas féin 'na chulaith</span>
<lb n="1358"/><span>catha go dtigeadh sé un troda le mac ríogh</span>
<lb n="1359"/><span>i n-Éirinn.  Shíl sé é fhághail ceangailte suas</span>
<lb n="1360"/><span>ag an doras acht dhá bhuidheachas bhí sé sgaoilte</span>
<lb n="1361"/><span>roimhe.  Thoisigh an bheirt ar a chéile is gach áit</span>
<lb n="1362"/><span>ba tiugha tanaidhe leis an dá chlaidheamh gur</span>
<lb n="1363"/><span>éirigh le Ainebhios ins an deireadh thiar gur</span>
<lb n="1364"/><span>leag sé an Samhdán agus gur cheangail sé</span>
<lb n="1365"/><span>é.  "Fóill, fóill, a ghaisgidhigh," ars an Samhdán,</span>
<lb n="1366"/><span>"shiubhail mé ar shiubhail mé, chonnaic mé a</span>
<lb n="1367"/><span>bhfaca mé, agus is tú an fear is fearr a</span>
<lb n="1368"/><span>tharraing ariamh claidheamh in m'aghaidh.  Sgaoil</span>
<lb n="1369"/><span>mé agus bhéarfaidh mé dhuit an slaitín</span>
<lb n="1370"/><span>draoidheachta a dhéanfas bainríoghan óg de chat an</span>
<lb n="1371"/><span>chaisleáin, agus bainrioghan óg d'inghin Rí</span>
<lb n="1372"/><span>Fóthuinn, an cú gearr glas, agus prionnsa</span>
<lb n="1373"/><span>óg de mhadadh na seacht gcos.  Beárfaidh mé</span>
<lb n="1374"/><span>dhuit coróin Rí Fóthuinn.  Bhéarfaidh mé dhuit</span></p>
</div>
<pb n="48"/>
<div><lb n="1375"/><p><span>an íocshláinte a dhéanfas a chuid airm beó</span>
<lb n="1376"/><span>aríst.  Bhéarfaidh mé dhuit an tslat draoidh-</span>
<lb n="1377"/><span>eachta a thóigfeas an ceó draoidheachta dá</span>
<lb n="1378"/><span>ríoghacht.  Bhéarfaidh mé dhuit an chláir-fhiacail</span>
<lb n="1379"/><span>a athróchas agus a bhéarfas 'chuile shórt nídh</span>
<lb n="1380"/><span>ar a cháilidheacht agus ar a nádúr féin. </span>
<lb n="1381"/><span>Creidim gur dá gcoinne seo tháinig tú."</span>
<lb n="1382"/><span>D'orduigh Ainebhios chuile shórt acu fhághail</span>
<lb n="1383"/><span>os a chomhair.  Nuair a bhí siad aige, tharraing</span>
<lb n="1384"/><span>sé a chlaidheamh gur bhain sé an ceann de'n</span>
<lb n="1385"/><span>tSamhdán: d'fhágfadh sé beó é acht ag déanamh</span>
<lb n="1386"/><span>gair do'n bhainrioghan a sgaoil é.</span></p>
<lb n="1387"/>
<lb n="1388"/><p><span>D'fhág sé slán aice agus phill sé ar ais</span>
<lb n="1389"/><span>go dtí an caisleán a raibh ann an bhainrioghan</span>
<lb n="1390"/><span>óg déanta 'na cat.  Bhuail sé buille beag</span>
<lb n="1391"/><span>de'n tslaitín draoidheachta uirthe, agus</span>
<lb n="1392"/><span>thainig sí ar ais 'na cruth féin, mar tá bean</span>
<lb n="1393"/><span>óg deas.  Thug sé leis í gur shroich siad an</span>
<lb n="1394"/><span>túrtóg a raibh an cú gearr glas curtha ann,</span>
<lb n="1395"/><span>agus madadh bocht na seacht gcos.  Bhuail</span>
<lb n="1396"/><span>sé an cú leis an tslaitín draoidheachta agus</span>
<lb n="1397"/><span>d'éirigh sí 'na cruth féin, bainrioghan áluinn</span>
<lb n="1398"/><span>óg.  Bhuail sé madadh na seacht gcos, agus</span>
<lb n="1399"/><span>ar bhall na mbonn rinneadh prionnsa óg dhe.</span></p>
<lb n="1400"/>
<lb n="1401"/><p><span>Amach leó annsin an bheirt bhainríoghan óg</span>
<lb n="1402"/><span>agus an bheirt phrionnsaí, ríméad agus bród</span>
<lb n="1403"/><span>ar a gcroidhe agus buidheach de'n Té a thug</span>
<lb n="1404"/><span>slán as gach gábhadh iad.  Chuaidh siad treasna</span>
<lb n="1405"/><span>an bhogaigh sin a raibh Ainebhios bocht chomh</span>
<lb n="1406"/><span>traochta claoidhte ann agus is ar éigean</span>
<lb n="1407"/><span>a bhí sé ag tarraingt a chos 'na dhiaidh sul</span>
<lb n="1408"/><span>má chuir an cú gearr glas cainnt air.  Isteach</span>
<lb n="1409"/><span>'sa gcoill mhóir a raibh na crainn agus na</span>
<lb n="1410"/><span>géagáin dhá réabadh agus dhá stróiceadh agus</span></p>
</div>
<pb n="49"/>
<div><lb n="1411"/><p><span>é ag iarraidh coinneáil i n-amharc an chú.  Amach</span>
<lb n="1412"/><span>aríst as an gcoill go dtí an áit ar chuimhnigh</span>
<lb n="1413"/><span>sé caint a chur uirthi, gur scannruigh sé</span>
<lb n="1414"/><span>go mór ag an drochchuma a bhí uirthí.  An bealach</span>
<lb n="1415"/><span>ceannann ceádna sin é an bealach a ndeacha</span>
<lb n="1416"/><span>siad a bhaile an ceathar seo de na h-uaislibh</span>
<lb n="1417"/><span>ag giorrachan an bhóthair le cómhrádh caoin</span>
<lb n="1418"/><span>ceanamhail go raibh siad ag tarraingt rí-ghar</span>
<lb n="1419"/><span>do ríoghacht Rí Fóthuinn.</span></p>
<lb n="1420"/>
<lb n="1421"/><p><span>Chomh luath agus thainig siad isteach ins an</span>
<lb n="1422"/><span>ríoghacht thoisigh an ceó draoidheachta a rinne</span>
<lb n="1423"/><span>oidhche dhubh de'n lá ag glanadh leis roimh an</span>
<lb n="1424"/><span>tslaitín draoidheachta agus gan mhoill bhí</span>
<lb n="1425"/><span>teas agus solus na gréine ar fághail arist</span>
<lb n="1426"/><span>i dtír mío-ádhamhail Rí Fóthuinn.  Níor bh'fhada</span>
<lb n="1427"/><span>dhóbhtha gur shroich siad an áit a raibh an</span>
<lb n="1428"/><span>t-armshluagh sínte marbh mín.  Rinne Ainebhios gan</span>
<lb n="1429"/><span>eagla cúigear nó seisear acu beó leis an</span>
<lb n="1430"/><span>íocshláinte a fuair sé ón tSamhdán i bPersia</span>
<lb n="1431"/><span>agus thug sé an íocshláinte dhóbhtha féin agus</span>
<lb n="1432"/><span>cead bheith ag déanamh a chéile beó.  Bhí sé</span>
<lb n="1433"/><span>féin agus an triúr eile ag deanamh a mbealaigh</span>
<lb n="1434"/><span>go socair réidh go dtí an pálás.</span></p>
<lb n="1435"/>
<lb n="1436"/><p><span>Ar feadh an ama seo bhí an seanrí 'na sheasamh</span>
<lb n="1437"/><span>i mbéal an dorais, agus iongantas na</span>
<lb n="1438"/><span>n-iongantas air, agus dubhairt sé le n-a</span>
<lb n="1439"/><span>inghin, go raibh neach beannuighthe ar a ríoghacht</span>
<lb n="1440"/><span>nuair a chonnaic sé an ceó draoidheachta ag</span>
<lb n="1441"/><span>imtheacht agus an lá ag glanadh nár glanadh</span>
<lb n="1442"/><span>le bliadhain 's lá.  Níorbh fhada dhó annsin</span>
<lb n="1443"/><span>gur thoisigh na ba ag géimnigh aríst mar ba</span>
<lb n="1444"/><span>nádúr dhóbhtha, sgaoil na caiple tharstú an</span>
<lb n="1445"/><span>ghéimneach chéadna agus ghlac chucu a seitreach</span>
<lb n="1446"/><span>féin mar ba cáilidheacht dóbhthasan, na caoirigh</span></p>
</div>
<pb n="50"/>
<div><lb n="1447"/><p><span>beaga bána ghoid siad ar ais ó na gabhair a</span>
<lb n="1448"/><span>méidhleach bhrónach chaoin, agus níor fágadh</span>
<lb n="1449"/><span>ag na gabhair acht an mheigleach ghéar ghránna</span>
<lb n="1450"/><span>a phronn Dia ortha i dtús a saoghail.  Níorbh</span>
<lb n="1451"/><span>fhada dhó go gcuala sé an torann chuige agus</span>
<lb n="1452"/><span>dubhairt sé le n-a inghin; "bhíos lá de'n </span>
<lb n="1453"/><span>tsaoghal go n-abróchainn gurab shin iad mo</span>
<lb n="1454"/><span>chuid dromaidhe atá dhá mbualadh anois."</span>
<lb n="1455"/><span>Níorbh fhada dhó gur siud isteach an cócaire</span>
<lb n="1456"/><span>agus a chuid searbhfhóghantaidhe ag tigheacht</span>
<lb n="1457"/><span>'na nduine agus 'na nduine agus 'chuile</span>
<lb n="1458"/><span>dhuine ag dul un a áite féin.  Níorbh fhada</span>
<lb n="1459"/><span>dhó go bhfaca sé an ceathar chuige, a inghean, an</span>
<lb n="1460"/><span>cú gearr glas, a mhac, madadh na seacht gcos,</span>
<lb n="1461"/><span>Ainebhios gan Eagla, agus an bhainrioghan</span>
<lb n="1462"/><span>óg a ndearnaidh an Samhdán cat dí.  Deirim</span>
<lb n="1463"/><span>leat go raibh cainnt ag an rígh roimh Ainebhios</span>
<lb n="1464"/><span>thar mar bhí an chéad oidhche ar chaith sé an</span>
<lb n="1465"/><span>mol neimhe a bhí 'na ghléas sábhála ar an</span>
<lb n="1466"/><span>gcúirt síos le fánaidh na h-aille isteach 'sa</span>
<lb n="1467"/><span>bhfairrge mhóir.  Ní raibh call do'n mhol neimhe</span>
<lb n="1468"/><span>ní b'fhuide mar bhí arm an ríogh beó aríst</span>
<lb n="1469"/><span>dhá chosaint agus dhá shábháil.  Chaith siad an</span>
<lb n="1470"/><span>oidhche go siamsamhail suairc i bpálás Rí</span>
<lb n="1471"/><span>Fóthuinn.  Acht ní raibh geasa Ainebhios curtha</span>
<lb n="1472"/><span>dhe go foill agus ní tháinig leis an darna</span>
<lb n="1473"/><span>h-oidhche fanacht acu.  Mar sin rinne sé fíor</span>
<lb n="1474"/><span>an oidhche seo a ghealltanas d'inghin an ríogh,</span>
<lb n="1475"/><span>an chéad oidhche nuair gheall sé dhí a cheithre</span>
<lb n="1476"/><span>cnámha féin dhá dtugad sí dhó bun ná tuairisg</span>
<lb n="1477"/><span>mhadadh na seacht gcos.  Pósadh iad, agus</span>
<lb n="1478"/><span>pósadh chomh maith an bhainrioghan óg a bhí 'na</span>
<lb n="1479"/><span>cat ar an bprionnsa óg, madadh na seacht</span>
<lb n="1480"/><span>gcos.</span>
<lb n="1481"/></p>
</div>
<pb n="51"/>
<div><lb n="1482"/><p><span>Ar maidin lá ar na mhárach fuair Ainebhios</span>
<lb n="1483"/><span>gan Eagla a long ins an scainimh mhín-chlochach,</span>
<lb n="1484"/><span>áit nár bhaoghal di tonn dá tuargaint, ná</span>
<lb n="1485"/><span>crann de chrainnibh na fairrge ag tuitim</span>
<lb n="1486"/><span>uirthe.  D'imthigh sé amach faoi lán-tseól i</span>
<lb n="1487"/><span>mbéal na mara móire go h-Éirinn é fhéin</span>
<lb n="1488"/><span>agus an bhainrioghan óg, an cú gearr glas,</span>
<lb n="1489"/><span>an prionnsa óg, madadh na seacht gcos, a</span>
<lb n="1490"/><span>bhean féin agus an bhean eile.  I gcionn naoi</span>
<lb n="1491"/><span>lá agus naoi n-oidhche tháinig siad i dtír i </span>
<lb n="1492"/><span>n-Éirinn, agus suas leó go dtí cúirt agus</span>
<lb n="1493"/><span>cathair a athara.  Acht sul ar imthigh sé isteach</span>
<lb n="1494"/><span>bhuail Ainebhios an prionnsa óg leis an</span>
<lb n="1495"/><span>tslaitín draoidheachta agus rinneadh madadh</span>
<lb n="1496"/><span>na seacht gcos de aríst.  Thug sé anonn dá</span>
<lb n="1497"/><span>leasmháthair 'na h-ucht é.  "Anois, a mháthair,</span>
<lb n="1498"/><span>ar seisean, "an bhfuil mo gheasa tóigthe dhíom?"</span>
<lb n="1499"/><span>"Tá," ar sise, acht i n-aghaidh a cos dubhairt</span>
<lb n="1500"/><span>sí é, mar bhí súil aice go bhfuighead sí an ceann</span>
<lb n="1501"/><span>is fearr air, agus nach bhfeicfead sí aríst</span>
<lb n="1502"/><span>go deireadh an tsaoghail é.  Chomh luath agus</span>
<lb n="1503"/><span>labhair sí bhuail Ainebhios madadh na seacht</span>
<lb n="1504"/><span>gcos leis an tslaitín draoidheachta agus</span>
<lb n="1505"/><span>d'éirigh chucú aríst an prionnsa óg na</span>
<lb n="1506"/><span>nádúr fhéin.</span></p>
<lb n="1507"/>
<lb n="1508"/><p><span>Go dtí sin ní raibh tuairisg a mhic ag an</span>
<lb n="1509"/><span>righ agus cinneadh air fhághail amach céard</span>
<lb n="1510"/><span>thug as baile é.  D'innis Ainebhios dó anois</span>
<lb n="1511"/><span>faoi an mbail a chuir a leasmháthair air agus</span>
<lb n="1512"/><span>faoi na geasaibh a raibh sé fútha agus gach a</span>
<lb n="1513"/><span>ndeacha sé fríd chuile lá ó shoin go dtí an</span>
<lb n="1514"/><span>lá sin féin.  Bhí an t-athair le buile, agus</span>
<lb n="1515"/><span>d'orduigh sé dá shearbhfóghantaidhe teine mhór</span>
<lb n="1516"/><span>mhónadh a chur i lár na sráide agus corcán</span></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="1517"/><p><span>mór líonta de thearra istigh innti.  Caitheadh</span>
<lb n="1518"/><span>isteach ins an tearra an bhainrioghan óg</span>
<lb n="1519"/><span>inghean Rí na Frainnce gur leaghadh í agus</span>
<lb n="1520"/><span>gur cailleadh í.  'Na dhiaidh sin thug Ainebhios</span>
<lb n="1521"/><span>leis an bhainrioghan óg an cú gearr glas gur</span>
<lb n="1522"/><span>phós sé le na athair í.  Mhair an t-athair i bhfad</span>
<lb n="1523"/><span>agus nuair a d'imthigh sé ar deireadh ar shluagh</span>
<lb n="1524"/><span>na marbh ghlac Ainebhios gan Eagla an</span>
<lb n="1525"/><span>Ríoghamhlacht chuige fhéin, agus bhí ceart le</span>
<lb n="1526"/><span>fághail ag 'chuile dhuine i n-Éirinn le na linn.</span>
<lb n="1527"/><span>Críoch.</span>
<lb n="1528"/></p>
</div>
<pb n="57"/>
<div><lb n="1529"/><p><span>CEISTEANNA.</span></p>
<lb n="1530"/>
<lb n="1531"/><p><span>ll. 3-5.</span>
<lb n="1532"/><span>Cá raibh an rí na chomhnuidhe?  An raibh sé pósta?  An raibh</span>
<lb n="1533"/><span>mórán cloinne aige?  Cé méad duine cloinne bhí aige?  Céard do </span>
<lb n="1534"/><span>rinne sé leis an bpáiste?  An raibh sé i bhfad ag an mnaoi sin?</span>
<lb n="1535"/><span>Cá ndeachaidh an t-athair?  Cá fhaid a chaith sé annsin?  Céard</span>
<lb n="1536"/><span>d'iarr sé ar Rí na Frainnce?  Ar eitigh Rí na Frainnce é?  Cá</span>
<lb n="1537"/><span>raibh sé le dul nuair a bhí aimsir na bainfeise thart?  Cé an</span>
<lb n="1538"/><span>dearmad a rinne sé?</span></p>
<lb n="1539"/>
<lb n="1540"/><p><span>An bhfuair sé an spré nuair d'iarr sé í?  Ar eitigh Rí na</span>
<lb n="1541"/><span>Frainnce é an turas seo?  Cé an chaoi ar socruigheadh é?  Cé shocruigh</span>
<lb n="1542"/><span>é?  Ar shocruigh siad chuile shórt?  Céard d'fhag siad gan socrughadh</span>
<lb n="1543"/><span>agus cé shocruigh é sin?  Cé ghnóthuigh an cluiche (pron. cluife)?</span>
<lb n="1544"/><span>Cé an t-ordughadh a chuir an rí a bhaile go h-Éirinn.</span></p>
<lb n="1545"/>
<lb n="1546"/><p><span>Cá raibh mac an ríogh i rith an ama seo?  An raibh a fhios aige</span>
<lb n="1547"/><span>go raibh an imirt le bheith ann?  Céard a bhí ag cur as dó?  Ar</span>
<lb n="1548"/><span>mhaith leis an bhuaidh a bheith ag na Franncaigh?  Ar bh'fhurus dó</span>
<lb n="1549"/><span>dhul amach?  Cé bhí ghá choinneáil isteach?  Ar éirigh léithe?  An raibh</span>
<lb n="1550"/><span>sé ag imirt?  An bhfuair sé cead dul isteach?  Cé an chaoi?  Ar</span>
<lb n="1551"/><span>éirigh leis go maith?  An raibh na daoine ag crathadh lámh leis?</span>
<lb n="1552"/><span>An dtug an rí sonnrughadh ar bith dhó?  Tuige?  Ar mhaith leis a </span>
<lb n="1553"/><span>fhios a bheith ag an mbainrioghain óig go raibh sé pósta cheana?</span>
<lb n="1554"/><span>Cé an locht a fuair Rí na Frainnce ar an Éireannach?</span></p>
<lb n="1555"/>
<lb n="1556"/><p><span>ll. 6-8.</span>
<lb n="1557"/><span>Cé sheas cliú agus cáil na h-Éireann réir Rí na Frainnce?</span>
<lb n="1558"/><span>Cé an gheallamhaint a thug Rí na h-Éireann?  Cá fhaid d'fhan na</span>
<lb n="1559"/><span>Franncaigh i n-Éirinn?  Cé an chaoi ar chuala an bhainrioghan go</span>
<lb n="1560"/><span>raibh mac ag an Rí?  Cad chuige ar dhubhairt an chailleach an easgaine</span>
<lb n="1561"/><span>léite?  Cad chuige a mb'fhearr léite an bhanrioghan a cailleadh?</span>
<lb n="1562"/><span>Cé mhéad uair a shleamnuigh sí ar fad?  Cé mhéad uair a rinne sí</span>
<lb n="1563"/><span>é i n-aon turas?  Cé h-iad na ceisteanna a chuir sí ar an gcailligh?</span>
<lb n="1564"/><span>An bhfuair an chailleach seacadadh?  Cad chuige ar thug sí an t-air-</span>
<lb n="1565"/><span>gead di.</span></p>
<lb n="1566"/>
<lb n="1567"/><p><span>Cé an cleas a d'imir sí nuair a chuaidh sí a bhaile?  Céard</span>
<lb n="1568"/><span>dubhairt sí a bhí uirthi?  Cá bhfuair sí an fhuil?  Cé an uair a chuir</span>
<lb n="1569"/><span>sí an fhuil in a béal?  An raibh sgannradh mór ar an Rí?  Céard</span>
<lb n="1570"/><span>a sgannruigh e?  Cé cuireadh i gcoinne an oighre óig?  Céard</span>
<lb n="1571"/><span>dubhairt an bhean oileamhainte nuair a bhí sé ag imtheacht?  An</span>
<lb n="1572"/><span>raibh an bhainrioghan ag feabhsughadh?  Céard do chuir biseach uirthi?</span>
<lb n="1573"/><span>Cé an leithsgéal a bhí ar na mhárach nuair a h-iarradh uirthi</span>
<lb n="1574"/><span>dul ag seilg?</span></p>
<lb n="1575"/>
<lb n="1576"/><p/>
<lb n="1577"/>
<lb n="1578"/><p/>
<lb n="1579"/>
<lb n="1580"/><p/>
<lb n="1581"/>
<lb n="1582"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Tóruigheacht Mhadadh na Seacht gCos

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Tóruigheacht Mhadadh na Seacht gCos

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
