Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main">Údair éagsúla</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">ShanVV1897_10_04</note>
                         <note type="L">1</note>
                         <note type="B">1897</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>ShanVV1897_10_04</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Údair éagsúla</author><title/></analytic><monogr>
					<title level="j">The Shan Van Vocht</title><imprint><publisher>The Shan Van Vocht</publisher><date>1897</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>THE</span>
<lb n="2"/><span>SHAN VAN VOCHT</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>(AN T.SEAN BHEAN BHOCHT).</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>VOL. II. — No. 10.</span>
<lb n="7"/></p>
</div>
<pb n="180"/>
<div><lb n="8"/><p><span>Oraid Emmet roimh a dhaoradh.</span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>(Duine de Chonnradh na Gaedheilge Chorcaige d'atharraigh.)</span></p>
<lb n="11"/>
<lb n="12"/><p><span>"FIAFRUIGHTHEAR díom a Thighearnaighe, cad tá le rádh agam</span>
<lb n="13"/><span>ionnus ná tabharfaidh breith báis orm do réir na dlighe.  Ní fhuil</span>
<lb n="14"/><span>aon nidh agam le rádh d'atharrochadh bhúr roimh-bhreith, na do</span>
<lb n="15"/><span>bheidheadh oireamhnach dam le rádh le h-aon intinn go mbain-</span>
<lb n="16"/><span>fidhe ó dhéine na breithe sin atathaoise le tabhairt agus d'a</span>
<lb n="17"/><span>g-caithfidh mise géilleadh.  Acht tá rud éigin agam le rádh</span>
<lb n="18"/><span>timpchioll ar nidh is cúramaighe liom go mór ná mo bheatha,</span>
<lb n="19"/><span>nidh ar ar thugabhair-se sibh féin chum a léir-sgriosata.  Atá</span>
<lb n="20"/><span>mór-chuid agam le rádh i d-taobh gur cóir go saorfaidhe mo chlú</span>
<lb n="21"/><span>ó ualach feallsachta agus ith-iomráidh do cruachadh uirre.  Ní</span>
<lb n="22"/><span>measaim gur féidir dam aon nidh do chur 'na luidhe ar bhúr</span>
<lb n="23"/><span>n-aigne, suidhte mar a bh-fuilti, le h-aon t-súil agam go</span>
<lb n="24"/><span>bh-fuighbhidh mo chlú aon díon faoi chliathachaibh cúirte curtha</span>
<lb n="25"/><span>ar bun agus riaghaluigdthe mar atá si seo.  Tá aon nidh amhaín</span>
<lb n="26"/><span>ba mhaith liom agus ní fhuil braith agam le níos mó, se sin, go</span>
<lb n="27"/><span>léigfeadh sibh-se do'n chlú sain a Thighearnaighe, sgaoileadh</span>
<lb n="28"/><span>tharraibh gan a bheith truaillighthe le h-anál breun na claon-</span>
<lb n="29"/><span>mhéinne, go bh-fuighbhidh si cuan éigin caomhna agus futhanna</span>
<lb n="30"/><span>dhi ó na trom-anfadhaibh atá d'a tuargaint annso.  Níor chás liom</span>
<lb n="31"/><span>é, muna m beidheadh agam acht bás d'fhaghbhail iar mbeith</span>
<lb n="32"/><span>daortha dham agaibh-se, do ghlacfainn go ciuin agus gan osna an</span>
<lb n="33"/><span>chrích atá am' chomhair, acht, oibreochaidh breith na dlighe a</span>
<lb n="34"/><span>thabharfaidh mo chorp do'n chrochaire go lán-dithchiollach, tré</span>
<lb n="35"/><span>feidhm na dlighe, ar í fein do chosaint chum mo chlú do chur faoi</span>
<lb n="36"/><span>bhuan-tharcuisne; mar hí fuláir ná go bh-fuil an choir in áit éigin,</span>
<lb n="37"/><span>cia aca i mbreith na cúirte no ins an mbárrthain, is le h-aimsir</span>
<lb n="38"/><span>amháin a deunfar amach é.  Atá sé air ag duine am' ionad-sa</span>
<lb n="39"/><span>aghaidh do thabhairt, ní h-é amháin ar chruadhtan a chineamhna</span>
<lb n="40"/><span>as ar neart chumhachta os cionn intinnidhe atá truaillighthe no</span>
<lb n="41"/><span>curtha fá chois aice, acht, mar an g-ceudna ar dhochamhalacht</span>
<lb n="42"/><span>mí-mheinne a linne a sheasann 'na aghaidh.  Imthigheann an</span>
<lb n="43"/><span>duine acht lonuigheann a chuimhnes.  Ionnus ná faghbhaidh mo</span>
<lb n="44"/><span>chuimhne-se bás acht go mairfidh sí faoi mheas ag mo chomh-</span>
<lb n="45"/><span>dhuithchis-idhibh, ní sgaoilfead tharm an fhaill seo gan me fein do</span>
<lb n="46"/><span>chosaint ar chuid de na neithibh atá curtha am' aghaidh.  Sé mo</span>
<lb n="47"/><span>dhothchas agus is mian liom é, iar n-eitiollughadh dhom' spioraid,</span>
<lb n="48"/><span>go cuan níos féileamhla agus iar mbeith suidhte dhi i g-comh-luadar</span>
<lb n="49"/><span>na laoch mairtírighthe do thug a gcuid fola ar an g-croich</span>
<lb n="50"/><span>no ar mhágh-an-áir ag cosaint a d-tíre agus na subhailce, go</span>
<lb n="51"/><span>mbrostóchaidh mo chuimhne agus m' ainm iad so a mhairfidh am'</span>
<lb n="52"/><span>dhiaidh agus mise go mór-dhálach ag feuchaint anuas ar mhion-</span>
<lb n="53"/><span>bhrughadh an cheannais mhalluighthe sin a choimeádann a réim</span>
<lb n="54"/><span>le cáineadh ainme Ard-righ Neimhe agus a thaisbeánann a</span>
<lb n="55"/><span>chumacht os cionn an duine amhuil as os cionn na mbeathadhach</span>
<lb n="56"/><span>mbrúideamhuil — a chuireann fuath nimhneach idír na daoinibh</span>
<lb n="57"/><span>agus a thugann ar dhuine amus marbhach do thabhairt faoi n-a</span>
<lb n="58"/><span>chomarsain in anim De, de bhrigh nach géilleann sé go cruinn do</span>
<lb n="59"/><span>éileamh an cheannaisceannas go bh-fuil a chroidhe dúraighthe mar</span>
<lb n="60"/><span>an g-cruaidh le uaill-chumha na n-dilleacht agus le deoraibh na</span>
<lb n="61"/><span>mbaintreabhach do chuir sé gan taise le fán" (Do chuir an</span>
<lb n="62"/><span>Tighearna Norbuirí cosg annso leis, ag rádh nách raibh na baothain</span>
<lb n="63"/><span>táire luathintinneacha do bhí ar aon aigne leis cumasach ar a</span>
<lb n="64"/><span>ndroch-intinnibh do chur i ngníomh).  "Fágaim faoi Dhia na</span>
<lb n="65"/><span>firinne-dearbhuighinn ar Ard-chathaoir Neimhe as is éigean dam</span>
<lb n="66"/><span>bheith in a fiadhnuise gan mhoill go raibh mo iomchur tríd</span>
<lb n="67"/><span>an nguais seo go léir agus trid gach ar chuireas romham</span>
<lb n="68"/><span>roimh-dhírighthe do réir ah deimhne úd do nochtas, agus</span>
<lb n="69"/><span>nach raibh atharrach aigne orm acht fuasgailt mo thíre ó'n</span>
<lb n="70"/><span>ngeur-bhroid faoi n-a raibh sí creuchta, agus dar iomchuir</span>
<lb n="71"/><span>sí ró-foighideach agus ró-fhada agus tá lán dothchas agam, cé</span>
<lb n="72"/><span>baoth luath-intinneach as do measfar è go bh-fuil meisneach agus</span>
<lb n="73"/><span>aondacht go leor fós in 'Eirinn chum na h-oibre is uaisle seo do</span>
<lb n="74"/><span>chur i g-crích.  Adeirim e seo le muinighin feasa cinnte agus leis</span>
<lb n="75"/><span>an sólás a bhaineann leis.  Ná beiridh libh a Thighearnaighe gur</span>
<lb n="76"/><span>mar olc orraibh-se, adeirim é seo, nâ chum aon corrbhuais bhig</span>
<lb n="77"/><span>suarachais do chur orraibh.  An té nár luaisg riamh a bheul ag</span>
<lb n="78"/><span>innsint bréige, ní chuirfidh sé a chlú í mbaoghal leo so nach bh-fuil</span>
<lb n="79"/><span>fós beirthe ag deimhniughada éithigh.  Adeirim a Thighearnaighe,</span>
<lb n="80"/><span>an té nach mian leis a fheart-laoi do bheith sgriobhta go d-tí go</span>
<lb n="81"/><span>mbeidh saoirse bainte amach ag a thír, ná fagfadh sé gath i láimh</span>
<lb n="82"/><span>an tnúthaigh na leath-sgeul i mbeulaibh aicme a cháinte chum</span>
<lb n="83"/><span>achmhusáin do chasadh leis an ionnracas is mian leis do thaisgeadh</span>
<lb n="84"/><span>in uaigneas na h-uaighe féin iu a g-cuirfear go foir-eigeantach é."</span>
<lb n="85"/><span>(Do chuir an chúirt cosg annso arís leis.)  "A deirim leat a</span>
<lb n="86"/><span>Thighearna nach duit-se do cheapas an nidh adubhart mar gur mó</span>
<lb n="87"/><span>é mo thruagh dhuit ná m'fhormad leat.  Ba dhom' chomh-</span>
<lb n="88"/><span>dhuithchisidhibh do cheapas é.  Má tá fior 'Eireannach ag</span>
<lb n="89"/><span>tabhairt cluaise dham bídheadh focail mo bhais mar thaca aige i</span>
<lb n="90"/><span>ló a cheasnuighthe."  (Do chuir an Tighearna Norbuirí cosg arís</span>
<lb n="91"/><span>leis agus dubhairt nach chum bheith ag éisteacht le ceilg do bhí se</span>
<lb n="92"/><span>annsain.)  "Do mheasas go d-tí so gur b' é gnó breitheamhain iar</span>
<lb n="93"/><span>mbeith daortha do'n bhraighe, breith na dlighe do thabhairt.  Do</span>
<lb n="94"/><span>thuigeas mar an g-ceudna gur mheas breitheamhain ar uairibh go</span>
<lb n="95"/><span>raibh ceart aca eisteacht go foighideach agus labhairt go daonna</span>
<lb n="96"/><span>agus an té do bhí fá ghreim na dlighe do theagasg agus a</span>
<lb n="97"/><span>m-baramhla do thathairt go ceannso faoi na fathaibh faoi n-deara</span>
<lb n="98"/><span>dho (dar leo) an choir do dhéanamh ae ar daoradh é.  Gur mheas</span>
<lb n="99"/><span>breitheamh gurb é a ghnó déanamh amhlaigh, ní fhuil d'a</span>
<lb n="100"/><span>mearaighe orm : ache cá bh-fuil firinne bhúr muidhimh a saor-</span>
<lb n="101"/><span>roinn bhúrr n-dlightheadh — cá bh-fuil fáth bhúr m-bladhmainn</span>
<lb n="102"/><span>a comhthroime, a trocaire, agus a tláthchas bhúr g-cúirt</span>
<lb n="103"/><span>mbreitheamnais, muna bh-fuil sé ceadaighthe do bhraighe atá le</span>
<lb n="104"/><span>cur faoi láimh an chrochaire, ní le ceart acht le feall bhúr ngliocais,</span>
<lb n="105"/><span>míniughadh do thabhairt go macánta agus go ferinneach ar a</span>
<lb n="106"/><span>intinnibh, agus na bun-fátha ler corruigheadh é do chosaint."</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>(Ní Críoch.)</span>
<lb n="109"/></p>
</div>
<pb n="189"/>
<div><lb n="110"/><p><span>Ar lorg na Gaedhilge.</span></p>
<lb n="111"/>
<lb n="112"/><p><span>MEASAID lucht Chonnartha na Gaedhilge gur tairbheach an rud é</span>
<lb n="113"/><span>do chúis na Gaedhilge, an mhuintear sin chuireas suim 'san</span>
<lb n="114"/><span>Ghaedhealg, cuairt do thabhairt, 'nois a's arís, ar na duithchibh</span>
<lb n="115"/><span>mar a labhrann siad an Ghaedhaelg go fóill.  Mar sin de, b'fhéidir</span>
<lb n="116"/><span>gur maith le cuid ded' chuid léiththeóir, tuairisg d' fhághail ar</span>
<lb n="117"/><span>chuairt do thugas, beagan aimsire ó shoin, ar na sléibhtibh agus ar</span>
<lb n="118"/><span>na gleanntaibh i n-iarthar Tire-chonaill.  D' fhágas port an</span>
<lb n="119"/><span>bhothair-iarainn ag Srath-an-urlair, bhi mo rothar liom, agus</span>
<lb n="120"/><span>bhuail mé liom suas Gleann-fhinne.  O thús go deireadh labhair</span>
<lb n="121"/><span>me tre Gaedhilig le gach duine casadh orm.</span></p>
<lb n="122"/>
<lb n="123"/><p><span>I n Gleann-fhinne atá bodaighe Albanadha nach bhfuil focal</span>
<lb n="124"/><span>Gaedhilge 'nna gcloigeannaibh aca, agus stán siad orm go dúr,</span>
<lb n="125"/><span>dorrdha nuair bheannuigheas dóibh as Gaedhilig.  Cuid de na</span>
<lb n="126"/><span>h Eireannchaibh Gaodhalacha mar an gceadna, nior thuig siad</span>
<lb n="127"/><span>acht go raibh me 'ga labhairt Gaedhilge leó agus ni raibh siad acht</span>
<lb n="128"/><span>ag gairidh, magadh fúm.  Acht anois a's arís chasóchadh duine</span>
<lb n="129"/><span>orm a labhair an Ghaedhealg agus chluinfinn canamhain na tíre.</span>
<lb n="130"/><span>Ag gabhail damh suas dh' ionnas' ar an Bhrocaigh casadh liom</span>
<lb n="131"/><span>ann mórán daoine do labhair ins an Ghaedhilig.  Ar sráid an</span>
<lb n="132"/><span>Bhrocaigh bheannuigh mé do bhean do bhi ag fagbháil an baile</span>
<lb n="133"/><span>sin, agus me ag eitioll thairsti ar mo rothar.  D'amharc si 'mo</span>
<lb n="134"/><span>dhiaidh, tamall maith, agus chuala me i ag rádh leithe féin</span>
<lb n="135"/><span>"maiseadh ca bhfuaras thusa a bhfuil an teanga Ghaedhilge agat."</span>
<lb n="136"/><span>Níor fhan me a bhfad 'san Bhrocach acht ghluais me liom nios</span>
<lb n="137"/><span>faide síar ímeasg na sliabh go dti.  Béal-an-atha-mór mar a d'fhan</span>
<lb n="138"/><span>mé an oidhce sin.  Atá teach h-ingin Ni Mhuighe, agus labhrann</span>
<lb n="139"/><span>sisi agus deirbhshiúiri canamhain bhreagh Gaedhilge.  Bhi a</span>
<lb n="140"/><span>n-athair, an saoi Eadhmonn Ua Muighe a fuair bas go deireannach</span>
<lb n="141"/><span>'nna fhear thuigsionach infleachtach; agus ba mhór an grádh do</span>
<lb n="142"/><span>bhi aige ar a thir, agus ar gach nidh do bhain de'n tir, agus go</span>
<lb n="143"/><span>mór-mhor ar theanga na tire, nuair do bhéidheadh a chomhursanna,</span>
<lb n="144"/><span>cuid oca, ag tabhairt gotha air mar gheall ar Gaedhilig do labhairt</span>
<lb n="145"/><span>le n-a chlann, ar eagla go gcuireadh seó bac orra i n-a gnoth, 'se</span>
<lb n="146"/><span>an freagra budh gnath leis thabhairt dóibh "beidh ocaideacha go</span>
<lb n="147"/><span>leór ag mo chlann, Gall-bhearla do labhairt ma 's mian leo é;</span>
<lb n="148"/><span>'seadh is dualgas damh-sa ar dteanga dhutchais fein d'fhoghluim</span>
<lb n="149"/><span>dóibh."  B'fhior dhó; labhran a chlann an dá chuid go ceart</span>
<lb n="150"/><span>i ndiú; rud nach ngnidheann mórán mór de mhuintir na tire so.</span>
<lb n="151"/><span>Go ndeanfaidh Dia trocaire ar anam an duine chóir! mo mhairg!</span>
<lb n="152"/><span>nach bhfuil móran dá leithérd le fághail.</span></p>
<lb n="153"/>
<lb n="154"/><p><span>Ar feadh dhá lá sheól mé thart fa Béal-an-atha-mór, Min a'-</span>
<lb n="155"/><span>ghualinn, Ceanngharbh, agus na duithchibh sin.  Fuaras mórán</span>
<lb n="156"/><span>Gaedhilge ionnta agus ní'l áit eile i dTirchonaill is fearr le duine</span>
<lb n="157"/><span>dull ann ar lorg Gaedhilge.  Tugas cuairt ar an iomad seannchaidhe</span>
<lb n="158"/><span>agus lucht seinme ceoil, agus sgriobhas siós bolg dán agus sgéal'.</span>
<lb n="159"/><span>Lá ar na bhárach d'imthigh mé liom ar mo rothar sios go dti na</span>
<lb n="160"/><span>Gleanntaidhe; agus nior casadh orm duine ar an ród, nó ni fhaca</span>
<lb n="161"/><span>mé aon duine ag obair ar aon taibh dé'n ród nachar chuireas foraun</span>
<lb n="162"/><span>orra i nGaedhilig.  Labhair gach duine liom go sibhiálta as</span>
<lb n="163"/><span>Gaedhilig agus d' fhoghluim me mór-chuid Gaedhilge le linn</span>
<lb n="164"/><span>m'aistir Nior rin, mé mórán moille ins na Gleanntaib, mar bhi mé</span>
<lb n="165"/><span>ann sin cheanna, agus chonnacas damh gur bheag an tsuim do bhi</span>
<lb n="166"/><span>ag muintir na Gleanntaidhe 'san Ghedhilig.  O offic an phóist 'san</span>
<lb n="167"/><span>Ghleanntáibh chuireas teachdaireacht as Ghaedhilig thrid an</span>
<lb n="168"/><span>telegraf go dti mo chara.  S. S. Mac a'Bhaird ag na Ceallaibh</span>
<lb n="169"/><span>Beaga ag tabhairt rabhaidh dhó go raibh mé ag tarraingt air, agus</span>
<lb n="170"/><span>ghluais me liom, "síos traigh" mar a deirid, go Neárain.  Ag na</span>
<lb n="171"/><span>Maighibh, casadh damh an ród nuadha do rinne an "Congested</span>
<lb n="172"/><span>Districts Board," agus thiontuigh mé ar mo laimh dheas go atug</span>
<lb n="173"/><span>me cuairt ar an droichead nuadha iarainn do rinne an Bórd ceadna</span>
<lb n="174"/><span>trásna ar an Ghaoith-Beara, air ar chuala me iomrádh.  Go</span>
<lb n="175"/><span>cinnte is breagh an droichead é, agus is mór an feidhm atá na</span>
<lb n="176"/><span>daoine ar an taoibh thall .i., muintear Litir-mac-a'-Bhaird agus</span>
<lb n="177"/><span>muintear na Rosaidhe ag baint as.  Nuair bhi mé ag feuchaint ar</span>
<lb n="178"/><span>an droichead, tháinig dá constábal fhad liom; b'fhéidir gur mheas</span>
<lb n="179"/><span>siad go raibh droch-rún agam do'n droichead agus go raibh me ar</span>
<lb n="180"/><span>ti a theilgint ins an taoide Labhair duine aca liom i nGall-bhéarla;</span>
<lb n="181"/><span>"Good evening, sir" ar sé.  "Goidé mar tá sibh" arsa mise.</span>
<lb n="182"/><span>"Beg pardon?" ar an constabal.  "Nach breagh an droichead é</span>
<lb n="183"/><span>so ar togadh daoibh ann so, arsa mise.  Chonnacas do na</span>
<lb n="184"/><span>constablaibh gur ag magadh futha do bhi mise, agus d'imthigheadar</span>
<lb n="185"/><span>leo.  Bhi mise ag deanamh chomhraidh leó go raibh siad ar an</span>
<lb n="186"/><span>taoibh thall de'n droichead, acht nior thug siad aire ar bith orm</span>
<lb n="187"/><span>ni ba mho.</span></p>
<lb n="188"/>
<lb n="189"/><p><span>(Ag so leabh-fhocal do Eireannchaibh as an Oilean-úr atá ar ti</span>
<lb n="190"/><span>cuairt do thabhairt orrainn ar an bhliadhaim so chugainn.  Má tá</span>
<lb n="191"/><span>Gaedhilg aca labhradaois i, agus ni bheidh cluasairidh 'ga</span>
<lb n="192"/><span>iomchur agus 'ga sgapadh gach focal déaradaois.)</span></p>
<lb n="193"/>
<lb n="194"/><p><span>Ag teacht arais damh ar an taoibh i bhus de 'n droichead chuala</span>
<lb n="195"/><span>me ceol binn ag teacht amach as tigh bheag do bhi ar leath-taoibh</span>
<lb n="196"/><span>an róid.  O' éist mé agus chonnacas damh gur bhean do bhi ag</span>
<lb n="197"/><span>seinm dá leanbh ag a chur a chodladh.  Bhuail mé isteach agus</span>
<lb n="198"/><span>d' iarr cead mo phíopa dheargadh.  Fuair mé an cead sin agus</span>
<lb n="199"/><span>fáilte, acht nior ghabh an bhean ceol ni ba mhó, agus nior chodail</span>
<lb n="200"/><span>an leanbh.  Tar éis beagan chomhraidh, ghluais mé liom aris.</span>
<lb n="201"/><span>Chuaidh mé isteach i mórán de na tighibh fá'n duithche sin agus</span>
<lb n="202"/><span>is Gaedh-ilg fuair mé dá labhairt i gach tigh aca.  Bhi sé mall</span>
<lb n="203"/><span>'san tráthnóna nuair do roich me go Neárain.</span></p>
<lb n="204"/>
<lb n="205"/><p><span>Labhair me as Gaedhilig le gach duine casadh dath 'san áit sin,</span>
<lb n="206"/><span>agus ni thuaras freagra acht i nGall-bhéarla thruaillighthe.  Atáid</span>
<lb n="207"/><span>lucht cuarta ag tabhairt a n-aightheadh ar an bhaile sin, mar gheall</span>
<lb n="208"/><span>ar an tráigh áluinn agus an sáile bhreagh atá ann, agus mac-a-</span>
<lb n="209"/><span>samhail gach áit de'n tseort, atáid na daoine ag èirigh ro-ghalanta</span>
<lb n="210"/><span>le Gaedhilg do labhairt.  Fuaras sean daoine fá 'n áit a raibh</span>
<lb n="211"/><span>canamhain bhreagh Gaedhilge aca.</span></p>
<lb n="212"/>
<lb n="213"/><p><span>Lá ar na bharach sin' me aistear thrid na sleibhtibh go na</span>
<lb n="214"/><span>Ceallaibh Beaga, mar a casadh liom S. S. Mac A'Bháird, ata 'nna</span>
<lb n="215"/><span>thor cosainte do 'n Ghaedhílig ar fúd na duithche sin.  Chaitheas</span>
<lb n="216"/><span>an oidhche sin leis go sugach ag trácht ar mórán neithe bhaineas</span>
<lb n="217"/><span>le cúis na Gaedhilge.  Maidin lae ar na bharach thugamar cuairt</span>
<lb n="218"/><span>ar an sgoil gnothach ar cuireadh ar bun go deireannach ins na</span>
<lb n="219"/><span>Ceallaibh Beagh.  Bhi an t-urchdaran, an t-athair Ua Domhnall</span>
<lb n="220"/><span>as baile, rud a ba thruaighi liom, mar is Gaedhealgóir breagh é,</span>
<lb n="221"/><span>agus ba mhaith liom comhrah do bheith agaim leis.</span></p>
<lb n="222"/>
<lb n="223"/><p><span>An trathnóna sin chuir mí mo rothar ar charbad an bhothair</span>
<lb n="224"/><span>iarainn, agus mé féin leis, agus d' imthigh liom, casán Duin-na</span>
<lb n="225"/><span>nGall, go raibh mé ar ais ag Srath-an-urlair, agus ba mhór an</span>
<lb n="226"/><span>chúmha so bhi orm ag fágbháil duithche chineálta na Gaedhilge</span>
<lb n="227"/><span>damh.</span></p>
<lb n="228"/>
<lb n="229"/><p><span>Dá d-tairgfinn leath fhocal do neach bheidheas ar ti gahbhail ar</span>
<lb n="230"/><span>lorg na Gaedhilge, bhearainn tri comhairli dho, .i., tobac do</span>
<lb n="231"/><span>chaitheadh muna mbeidheadh sé acht an uair sin amhain; tart as</span>
<lb n="232"/><span>triume do bheith air: muna n-olfadh sé acht bláthach le n-a</span>
<lb n="233"/><span>chosg, bhéidheadh sé 'nna leithsgéal gó cuairt do thabhairt ar na</span>
<lb n="234"/><span>tighibh cois an bheallaigh; an triomhadh comháirle, gan bréag-</span>
<lb n="235"/><span>náire do bheith air; acht labhradh sé le gach duine, agus cuireadh</span>
<lb n="236"/><span>sé foraun ar gach duine, dá dhoicealligh é.</span></p>
<lb n="237"/>
<lb n="238"/><p><span>CU-ULLADH.</span>
<lb n="239"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Vol. II - No.10. Oraid Emmet, Ar Lorg na Gaedhilge

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Vol. II - No.10. Oraid Emmet, Ar Lorg na Gaedhilge

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
