Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Caitheamh Aimsire</title><author><name type="main">Tadhg Ó Donnchadha</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">NL352</note>
                         <note type="L">V</note>
                         <note type="B">1918</note>
                         <note type="C">Filíocht</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2013</date><idno>NL352</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Caitheamh Aimsire</title><author>Tadhg Ó Donnchadha</author><imprint><publisher>Mac Goill</publisher><date>1918</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Remhrádh.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Mar chaitheamh aimsire iseadh do ceapadh is</span>
<lb n="4"/><span>do cuireadh i bpratuing na hiarrachtaí atá</span>
<lb n="5"/><span>bailighthe i dteannta a chéile sa leabhrán so.</span>
<lb n="6"/><span>Déarfar, bfhéidir gur greannmhair an caitheamh</span>
<lb n="7"/><span>aimisre é; acht máiseadh is fada mise gá</span>
<lb n="8"/><span>thaithighe.  Níor mhaith liom a innsint cadé an</span>
<lb n="9"/><span>t-aos atá ar chuid dena giotaí beaga annso!</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Má thugann léigheamh mo leabhair bhig</span>
<lb n="12"/><span>caitheamh aimsire le pléisiúr do dhaoine eile</span>
<lb n="13"/><span>anois níl éinne is mó na mbeidh áthas air 'ná</span>
<lb n="14"/><span>mé féin.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Deirthar gur a gnáthshaoghal cine a fhásann</span>
<lb n="17"/><span>leitridheacht chúcha.  Ní féidir a shéanadh ná go</span>
<lb n="18"/><span>bhfuil baint ag leitridheacht gach teangan le</span>
<lb n="19"/><span>saoghal na ndaoine a chleachtann an teanga</span>
<lb n="20"/><span>san.  Agus i dtaobh na n-earraidhe atá fé iadh</span>
<lb n="21"/><span>an leabhair seo, bíodh is ná leómhthainnse</span>
<lb n="22"/><span>leitridheacht a thabhairt ortha, déarfad go bhfuil</span>
<lb n="23"/><span>dlúthbhaint aca le saoghal duine amháin ar a </span>
<lb n="24"/><span>laighead de mhuinntir na hÉireann.  D'airighinn</span>
<lb n="25"/><span>ósna seandaoine gur cheart an t'áth a mholadh</span>
<lb n="26"/><span>mar do geobhthaidhe é.  Ní dheárna féin acht</span>
<lb n="27"/><span>san.  </span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>TORNA.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Samhain, 1917.</span>
<lb n="32"/></p>
</div>
<pb n="1"/>
<div><lb n="33"/><p><span>Caitheamh aimsire.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>CEIST.</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>Ceist agamsa ar phobul Éireann,</span>
<lb n="38"/><span>Ceist a théigheann le brígh;</span>
<lb n="39"/><span>Is dóibh nach fuláir gan moill a fhreagairt,</span>
<lb n="40"/><span>Nó ciúin fén ama luighe.</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>Ar thoiligh sibhse, a chlann na ndeághaithreach,</span>
<lb n="43"/><span>Bhur dteanga is ársa céim</span>
<lb n="44"/><span>Do shleamhnú uaibh go scartha scáinte,</span>
<lb n="45"/><span>'S í dhul go bráth i n-éag?</span></p>
<lb n="46"/>
<lb n="47"/><p><span>Nó ar shocruigh sibh fé rún go daingean</span>
<lb n="48"/><span>Í bheith ar marthain buan,</span>
<lb n="49"/><span>'S í líonadh arís tar Éirinn iathghluis,</span>
<lb n="50"/><span>Andeas, aniar 's adtuaidh?</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>Cad chuige só? nó cionnus eile?</span>
<lb n="53"/><span>Nó an bhfaigheam fé dheire a maith?</span>
<lb n="54"/><span>Feallsamhain ag troid 's an deamhan ag sáthadh</span>
<lb n="55"/><span>An tseóid is feárr 'nbhur nglaic!</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Socaruighidh 'nbhur gcroidhthibh féinig</span>
<lb n="58"/><span>Go mbeidh an Ghaedhilg beó,</span>
<lb n="59"/><span>'S níl cómhacht ar domhan do sciobfadh uaibhse</span>
<lb n="60"/><span>An teanga is dual dbhur bpór.</span>
<lb n="61"/></p>
</div>
<pb n="2"/>
<div><lb n="62"/><p><span>ROSC CATHA DO GHAEDHLAIBH.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Gluaisidh go huasal, a Ghaedhla,</span>
<lb n="65"/><span>Caithidh uaibh pléidh agus clampur!</span>
<lb n="66"/><span>Gluaisidh, is suas leis an nGaedhilg,</span>
<lb n="67"/><span>Go dtagaidh sí saor ó amhgur!</span>
<lb n="68"/><span>Gluaisidh ar guaillibh a chéile,</span>
<lb n="69"/><span>Agus leagaidh na géaga galldha</span>
<lb n="70"/><span>Gluaisidh is buadh lenbhur saothar</span>
<lb n="71"/><span>Don teangain um fhéil na samhna.</span></p>
<lb n="72"/>
<lb n="73"/><p><span>Cuardach is cnuasach is éileamh,</span>
<lb n="74"/><span>Is glacadh le sméide ceannsa</span>
<lb n="75"/><span>Ní muar san do chuallacht na Gaedhilge</span>
<lb n="76"/><span>Is bheith beannachtach buidheach gan amhrus</span>
<lb n="77"/><span>Le suairceas a ruaidhphinginn bréagaidh</span>
<lb n="78"/><span>Ón scafaire Ghaedheal ar gannchuid,</span>
<lb n="79"/><span>Acht puathais nach dual dó bheith déarcach,</span>
<lb n="80"/><span>Bata ar a thaobh dó 's pleangcaidh!</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>Gluaisidh a shluaighte na Gaedhilge,</span>
<lb n="83"/><span>Bhur n-aigne ar strae ná mealltar;</span>
<lb n="84"/><span>Fuasclaidh ar stuaire atá i ngéibhinn</span>
<lb n="85"/><span>'S ná mairfidh gan deine bhur n-annsacht</span>
<lb n="86"/><span>Buailimís cluain ar na cléchoin</span>
<lb n="87"/><span>Go bpreabfaid de léim le scannradh;</span>
<lb n="88"/><span>'S níor thruagh linn an ruaig ar an dtréad soin</span>
<lb n="89"/><span>Tar fairrge um fhéil na samhna.</span>
<lb n="90"/></p>
</div>
<pb n="3"/>
<div><lb n="91"/><p><span>MISNEAC.</span></p>
<lb n="92"/>
<lb n="93"/><p><span>Preabaidh feasta a chlanna Gaedheal,</span>
<lb n="94"/><span>A aicme d'fhuiling peannaid géar;</span>
<lb n="95"/><span>Fada anois go meathta an tréad</span>
<lb n="96"/><span>Bhí aibidh cliste i gcomhlann!</span>
<lb n="97"/><span>Glacaidh misneach daingean cléibh;</span>
<lb n="98"/><span>Seachanaidh an gallabhéas;</span>
<lb n="99"/><span>Dar an bpost, sin breacadh an lae</span>
<lb n="100"/><span>I dtaisteal chughainn go módhmhar.</span></p>
<lb n="101"/>
<lb n="102"/><p><span>Caithfam deocha is dramanna uainn,</span>
<lb n="103"/><span>Taithighe tighthe leanna ar cuaird -</span>
<lb n="104"/><span>Beart d'fhúig sinn abhfad i nguais,</span>
<lb n="105"/><span>Treascartha gan treóir chirt.</span>
<lb n="106"/><span>Glacaidh misneach, agus rl.</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>Leathaimís i bhfearann Lughaidh</span>
<lb n="109"/><span>Fearamhlacht is cleasa lúith,</span>
<lb n="110"/><span>Measardhacht is greantacht chlú</span>
<lb n="111"/><span>Bhanba 's a slóighte.</span>
<lb n="112"/><span>Glacaidh misneach, agus rl.</span></p>
<lb n="113"/>
<lb n="114"/><p><span>Seasaimís go neartmhar tréan;</span>
<lb n="115"/><span>Labhraimís ár dteanga féin;</span>
<lb n="116"/><span>Tuillimís an rath 's an séan</span>
<lb n="117"/><span>D'fhagháil ó Rígh na glóire.</span>
<lb n="118"/><span>Glacaidh misneach, agus rl.</span>
<lb n="119"/></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="120"/><p><span>Éire bun is barra an scéil;</span>
<lb n="121"/><span>Iarrann sise searc gach n-aon;</span>
<lb n="122"/><span>Ca bhfuil cion is meas na nGaedheal?</span>
<lb n="123"/><span>Fairidh!  Bídh go beódha!</span>
<lb n="124"/><span>Glacaidh misneach, agus rl.</span>
<lb n="125"/></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="126"/><p><span>NÍ NEART GO CUR LE CHÉILE.</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>Díoghbháil Éireann claon n-a cloinn:</span>
<lb n="129"/><span>iad le gach intinn éadtroim;</span>
<lb n="130"/><span>óir an t-am n-a luighid lé</span>
<lb n="131"/><span>'s ann nach cuirid le chéile.</span></p>
<lb n="132"/>
<lb n="133"/><p><span>Minic do bhí Éire ard</span>
<lb n="134"/><span>i mbéalaibh saoirse is sochard,</span>
<lb n="135"/><span>í gan spleadh le héinneach as</span>
<lb n="136"/><span>is fear dréimeach ré a dóchas.</span></p>
<lb n="137"/>
<lb n="138"/><p><span>Nó gur éirigh trá dá tréad</span>
<lb n="139"/><span>a ngéarfhala 's a ngnáithéad,</span>
<lb n="140"/><span>thug a clár fá léan go lom</span>
<lb n="141"/><span>'s an séan ar ál na n-eachtronn.</span></p>
<lb n="142"/>
<lb n="143"/><p><span>Fóir don Phápa ní dream dil;</span>
<lb n="144"/><span>tuilleadh 's ní charaid Cailbhin;</span>
<lb n="145"/><span>dá ngleoágh fholamh gur fhan</span>
<lb n="146"/><span>Seoán odhar ar uachtar.</span></p>
<lb n="147"/>
<lb n="148"/><p><span>Cuid aca toghaid Toraigh;</span>
<lb n="149"/><span>tuilleadh leanaid Liobhrolaigh;</span>
<lb n="150"/><span>'s is biodhbhaidh fá mháchail mé</span>
<lb n="151"/><span>lem bráthair d'fhiodhbhaidh eile.</span>
<lb n="152"/></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="153"/><p><span>Agso béas mo shlógh shreathas,</span>
<lb n="154"/><span>réim tar cóir ag cúigeachas;</span>
<lb n="155"/><span>grádh carthonnach dá chéile</span>
<lb n="156"/><span>bhus anchobhrach d'Fhinnéire.</span></p>
<lb n="157"/>
<lb n="158"/><p><span>Leansa do thuairim 'sdo thoil</span>
<lb n="159"/><span>a chaomhthaigh i gcúis chrábhoidh,</span>
<lb n="160"/><span>acht an foghnamh as dual dí</span>
<lb n="161"/><span>foghbhadh an cuan ar gcingi.</span></p>
<lb n="162"/>
<lb n="163"/><p><span>Cogadh bréige na dtreabh thall</span>
<lb n="164"/><span>ná cuireadh sibh ar seachmall;</span>
<lb n="165"/><span>féachain do leas Bhanbha abháin</span>
<lb n="166"/><span>is feas gurb amhra an fhuráil.</span></p>
<lb n="167"/>
<lb n="168"/><p><span>Do chuala mar tharla thoir</span>
<lb n="169"/><span>forbhas cogaidh um chathroigh;</span>
<lb n="170"/><span>fóir a gillfhear, duigh dhoilbhe,</span>
<lb n="171"/><span>luidh do chinneadh chomhoirle.</span></p>
<lb n="172"/>
<lb n="173"/><p><span>Lucht ceirde a n-áireamh uile</span>
<lb n="174"/><span>anuas go haoi an aonduine;</span>
<lb n="175"/><span>iad badh fachnach conn tar céad</span>
<lb n="176"/><span>dfhonn na cathrach do choimhéad.</span></p>
<lb n="177"/>
<lb n="178"/><p><span>Do ráidh an saor cloiche cuir:</span>
<lb n="179"/><span>"Cairrge as mhianach do mhúruibh."</span>
<lb n="180"/><span>"Éist," ar an gréasuidhe glan</span>
<lb n="181"/><span>"mar is léasaighe an leathar."</span>
<lb n="182"/></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="183"/><p><span>Mar sin dóibh, is diaidh ar ndiaidh,</span>
<lb n="184"/><span>locadh cabhair ar choimhghliaidh,</span>
<lb n="185"/><span>an námh go ráinig isteach,</span>
<lb n="186"/><span>dá dtáinig ár na n-éigseach.</span></p>
<lb n="187"/>
<lb n="188"/><p><span>An chathair sin Fodhla Fáil;</span>
<lb n="189"/><span>forbhus uimpi ag sluagh Seaáin;</span>
<lb n="190"/><span>na cearda a fiarthuir phobuil,</span>
<lb n="191"/><span>um bhriathraibh nach buanchoguidh.</span></p>
<lb n="192"/>
<lb n="193"/><p><span>A fhóir Éireann, aire dhúibh,</span>
<lb n="194"/><span>scaoilidh dhíbh bhur n-éill n-iomthnúidh;</span>
<lb n="195"/><span>drong le glór béil séanaidh sonn;</span>
<lb n="196"/><span>mun stór réil éaraidh eachtronn.</span></p>
<lb n="197"/>
<lb n="198"/><p><span>Carthar ós neoch Banbha bheannach;</span>
<lb n="199"/><span>féachtar d'ilghné Éireannach;</span>
<lb n="200"/><span>fulang síor le cionta gcáigh</span>
<lb n="201"/><span>is mionca as díon ó dhíoghbháil.</span></p>
<lb n="202"/>
<lb n="203"/><p><span>D.Í.O.GH.BH.Á.I.L.</span>
<lb n="204"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="205"/><p><span>DÓCHAS.</span></p>
<lb n="206"/>
<lb n="207"/><p><span>Tá glaodh agus gártha ó árdaibh sléibhe</span>
<lb n="208"/><span>Ó bhántaibh féir 's ó ghaorthaíbh ceóidh</span>
<lb n="209"/><span>Ag clannaibh ársa láidre Gaedheal,</span>
<lb n="210"/><span>'S ní f'láir sa scléip sin éisteacht leó.</span></p>
<lb n="211"/>
<lb n="212"/><p><span>'Sí Éire mhánla máthair ghlé</span>
<lb n="213"/><span>Na ndámh na naomh na laoch na n-ógh,</span>
<lb n="214"/><span>Agus fáisceam lámha le cáirdeas cléibh</span>
<lb n="215"/><span>Gan stánadh lae dá caomhnadh cóir.</span></p>
<lb n="216"/>
<lb n="217"/><p><span>Tá gasra bhreágh sa bheárna bhaoghail</span>
<lb n="218"/><span>Ag claoidhe go géar le hÉirinn óig,</span>
<lb n="219"/><span>Buidhean thug grádh dá háilleacht gné,</span>
<lb n="220"/><span>Dá teangain léighinn, dá gléireacht nós.</span>
<lb n="221"/><span>'Sí Éire mhánla, agus rl.</span></p>
<lb n="222"/>
<lb n="223"/><p><span>Cia deir gurab ál gan tábhacht na Gaedhil?</span>
<lb n="224"/><span>Cia deir go staonfaidh éinne i ngleó?</span>
<lb n="225"/><span>Cia deir ná fáiscfam báire an tséin</span>
<lb n="226"/><span>Go deire an lae ar son Éireann óighe?</span>
<lb n="227"/><span>'Sí Éire mhánla, agus rl.</span></p>
<lb n="228"/>
<lb n="229"/><p><span>Ní gheóbham i bpáirt lucht ráig is bréag,</span>
<lb n="230"/><span>Ná an dream do thaobhuigh craos an óil,</span>
<lb n="231"/><span>Do shaothróghadh cáim dá Máthair féin</span>
<lb n="232"/><span>'S do thabhrfadh béim ar Ghaedhil go deó.</span>
<lb n="233"/><span>'Sí Éire mhánla, agus rl.</span>
<lb n="234"/></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="235"/><p><span>A Ghaedhla fáiscidh, fáiscidh tréan!</span>
<lb n="236"/><span>Is gabham le chéile an raon so romhainn</span>
<lb n="237"/><span>Beidh Éire oileánach slán fé shéan -</span>
<lb n="238"/><span>I neart na ngéag linn féin tá dóth!</span>
<lb n="239"/><span>'Sí Éire mhánla, agus rl.</span>
<lb n="240"/></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="241"/><p><span>A GHASRA BHREÁGH.</span></p>
<lb n="242"/>
<lb n="243"/><p><span>Fonn: vive la.</span></p>
<lb n="244"/>
<lb n="245"/><p><span>A ghasra bhreágh so 'en Tálfhuil mhuair</span>
<lb n="246"/><span>Ar scaipeadh scáinte ó Chlár gheal Thua'mhan</span>
<lb n="247"/><span>Seadh tógaidh gártha páirte ar luas</span>
<lb n="248"/><span>Don táin fé bhuairt i n-iathaibh Eóghain.</span>
<lb n="249"/><span>Is fada sinne, slógh na mbuadh,</span>
<lb n="250"/><span>Ag braith ar filleadh i gcóir 's i bhfuaim</span>
<lb n="251"/><span>Chun galladhronga cróna an chruais</span>
<lb n="252"/><span>Do chur a tuathaibh Bhriain go deó.</span></p>
<lb n="253"/>
<lb n="254"/><p><span>Dia go deó le slógh na nGaedheal</span>
<lb n="255"/><span>Dia go deó le comhacht a lámh</span>
<lb n="256"/><span>Dia dhár seóladh i gcóir an lae</span>
<lb n="257"/><span>'Mun Bhrianach chródha ar Éirinn bháin.</span></p>
<lb n="258"/>
<lb n="259"/><p><span>Is cuimhin linn tnáthadh ár ndúithche glé -</span>
<lb n="260"/><span>A cnaoi 's a cás 's a brúghadh age béir;</span>
<lb n="261"/><span>'S na buidheanta b'áille i gcumhangrach géar</span>
<lb n="262"/><span>Thar sáile i gcéin gach bliadhain fé sheól.</span>
<lb n="263"/><span>Acht gabhaidh misneach! músclaidh féin!</span>
<lb n="264"/><span>Is fairidh linne lonnradh an lae</span>
<lb n="265"/><span>N-a gcasfam uile i bhfonn 's i bhfaobhar</span>
<lb n="266"/><span>Ar chríochaibh Gaedheal fén mBrianach mór!</span>
<lb n="267"/><span>Dia go deó, agus rl.</span>
<lb n="268"/></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="269"/><p><span>Sé deir an sáirfear saor gan chluain:</span>
<lb n="270"/><span>"Beidh deireadh lá le réim na nduairc -</span>
<lb n="271"/><span>'S ní theipfid táinte tréana Thuamhan</span>
<lb n="272"/><span>I mbaoghal na ruag ná i ngliadhthaibh slógh!"</span>
<lb n="273"/><span>Tá an seanasmior san laoch ar luadhail,</span>
<lb n="274"/><span>Don tSacsantruip ba léir a luas</span>
<lb n="275"/><span>Is leanfaimíd go héag, dar Duach,</span>
<lb n="276"/><span>An raon go buadhach i ndiaidh ár leóghain!</span>
<lb n="277"/><span>Dia go deó, agus rl.</span>
<lb n="278"/></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="279"/><p><span>SEÓDA NA hÉIREANN.</span></p>
<lb n="280"/>
<lb n="281"/><p><span>Aoibhinn rith ar bhántaibh Éireann</span>
<lb n="282"/><span>Lá breágh gréine buidhe;</span>
<lb n="283"/><span>Leóithne aniar ag tiaghacht go héadtrom</span>
<lb n="284"/><span>'S í ag bogadh géag gach croinn;</span>
<lb n="285"/><span>Guth fuiseóige - ceól n-a thréantshruth -</span>
<lb n="286"/><span>It chluais ón spéir go binn,</span>
<lb n="287"/><span>'S an dreóilín teasbaigh aibidh aerach</span>
<lb n="288"/><span>Ag labhairt sa bhféar gan suim.</span></p>
<lb n="289"/>
<lb n="290"/><p><span>Aoibhinn tigh i ngleann i nÉirinn</span>
<lb n="291"/><span>Mar a dtagaid céadta ar cuaird;</span>
<lb n="292"/><span>Mar a mbíonn roimh chách gealfháilte is féile,</span>
<lb n="293"/><span>'S do bhochtaibh Dé ghil duais;</span>
<lb n="294"/><span>Mar a bhfaghtar géimreach bó sa ghaorthadh;</span>
<lb n="295"/><span>Mar a gcloistear méidhleach uan;</span>
<lb n="296"/><span>Mar a bhfeictear tighthe snuidhte saethe,</span>
<lb n="297"/><span>Agus iothla mhéith fé chnuas.</span></p>
<lb n="298"/>
<lb n="299"/><p><span>Aoibhinn bantracht mhodhmhail na hÉireann,</span>
<lb n="300"/><span>Do rug an chraobh ó chách</span>
<lb n="301"/><span>Ar mhaise ghnaoi 's ar chaoine tréithe,</span>
<lb n="302"/><span>'S ar uaisleacht mhéinn gan cháim.</span>
<lb n="303"/><span>An t-othar luighe bhíonn cnaoidhte taomach</span>
<lb n="304"/><span>Is geárr uaidh faesiomh d'fhagháil,</span>
<lb n="305"/><span>Fá fhreastal fhíor ag mnaoi de Ghaedhlaibh</span>
<lb n="306"/><span>'S a guidhe chun Dé n-a pháirt.</span>
<lb n="307"/></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="308"/><p><span>Faire chughaibhse a laochra Éireann,</span>
<lb n="309"/><span>Bhur mbuadh ná tréigidh tráth;</span>
<lb n="310"/><span>Gabhaidh i seilbh bánta féir ghluis</span>
<lb n="311"/><span>Bhur nInis Éilge ar áis;</span>
<lb n="312"/><span>A tighthe caomha uaibh ná léigidh</span>
<lb n="313"/><span>Le dream nach Gaedhlach cáil;</span>
<lb n="314"/><span>Is déinidh cosaint ceart is caomhnadh</span>
<lb n="315"/><span>Dbhur mbantracht féin go bhás.</span>
<lb n="316"/></p>
</div>
<pb n="14"/>
<div><lb n="317"/><p><span>CEÓL NA PÍBE.</span></p>
<lb n="318"/>
<lb n="319"/><p><span>Suairc an ceól le croidhe gach éinne -</span>
<lb n="320"/><span>Uasal óg nó íseal aosta,</span>
<lb n="321"/><span>Suairc fé dhó le buidhean de Ghaedhlaibh</span>
<lb n="322"/><span>Ceól is réim na píbe.</span>
<lb n="323"/><span>Árd a glór, má's áil leat é,</span>
<lb n="324"/><span>Sámh nó i gcóir go breágh bog réidh;</span>
<lb n="325"/><span>Áis dá sórd is feárr chun aéir -</span>
<lb n="326"/><span>Grádh mo chléibh an phíb seo.</span></p>
<lb n="327"/>
<lb n="328"/><p><span>Chuala ar chóisir í go héascaidh</span>
<lb n="329"/><span>'S sluaighte óga ag ringce céimeann,</span>
<lb n="330"/><span>Suairceas leó agus aoibhneas aerach,</span>
<lb n="331"/><span>Spórt is scléip gan chinnteacht;</span>
<lb n="332"/><span>D'fhan ar siubhal go breacadh an lae,</span>
<lb n="333"/><span>'S tuirse bonn níor theangmhaig d'aon,</span>
<lb n="334"/><span>Tuilleadh fonn de bharra a mhéar</span>
<lb n="335"/><span>Thabhrfadh réic na píbe.</span></p>
<lb n="336"/>
<lb n="337"/><p><span>Gluaiseacht fear i láthair éirligh,</span>
<lb n="338"/><span>Tuar chun catha ar lár an laochuis,</span>
<lb n="339"/><span>Suan do leanbh, báidh le béith ghil,</span>
<lb n="340"/><span>Áis chun dréacht a shíneadh,</span>
<lb n="341"/><span>Fuadar each ar bhántaibh réidhe,</span>
<lb n="342"/><span>Tuargain aicme iomána ar faobhar,</span>
<lb n="343"/><span>Duanta canta bláthscor éan -</span>
<lb n="344"/><span>Buadh agus réim na píbe.</span>
<lb n="345"/></p>
</div>
<pb n="15"/>
<div><lb n="346"/><p><span>NUAIR BHÍODAR GAEDHIL.</span></p>
<lb n="347"/>
<lb n="348"/><p><span>Fonn: Máirseáil na nIománuidhthe.</span></p>
<lb n="349"/>
<lb n="350"/><p><span>Nuair bhíodar Gaedhil i bhFódla bháin</span>
<lb n="351"/><span>Go síoch fá réim i gcómhacht an stáit,</span>
<lb n="352"/><span>Ba chruinn a spéis i gcródhacht lámh;</span>
<lb n="353"/><span>Is gníomhartha a laoch ba mhór le rádh.</span>
<lb n="354"/><span>Táid Gaedhil ann fós d'éis tóra is áir,</span>
<lb n="355"/><span>Is féith na cródhacht fós ar fagháil,</span>
<lb n="356"/><span>Táid laochra fóghanta ar fhóirnibh Fáil</span>
<lb n="357"/><span>A dhéanfadh gleó ar son Fódla amháin.</span></p>
<lb n="358"/>
<lb n="359"/><p><span>Ba mhaith an sás ag saothrughadh buadh</span>
<lb n="360"/><span>An ghlac le tábhacht 's an léim ar luas;</span>
<lb n="361"/><span>I gcleasaibh áille Gaedheal go buan</span>
<lb n="362"/><span>Is fearra atáid na tréithe luadhaim.</span>
<lb n="363"/><span>Táid Gaedhil ann fós, agus rl.</span></p>
<lb n="364"/>
<lb n="365"/><p><span>Go mairimíd an glaodhach ós árd</span>
<lb n="366"/><span>Ar fhearaibh groidhe age Éirinn bháin;</span>
<lb n="367"/><span>Raghaidh dafhichid míle Gaedheal dá grádh</span>
<lb n="368"/><span>Isteach sa bhruighin ag pléidhe n-a páirt.</span>
<lb n="369"/><span>Táid Gaedhil ann fós, agus rl.</span></p>
<lb n="370"/>
<lb n="371"/><p><span>Is féacham romhainn, tá an báire ar siubhal,</span>
<lb n="372"/><span>I n-aghaidh 'n lae chun fód ár Máthar diúil;</span>
<lb n="373"/><span>Tá an chraobh don tslógh léi is áille clú,</span>
<lb n="374"/><span>'S is tréine dóirne is cnámha is lúth.</span>
<lb n="375"/><span>Táid Gaedhil ann fós, agus rl.</span>
<lb n="376"/></p>
</div>
<pb n="16"/>
<div><lb n="377"/><p><span>TURUS AR EÓCHAILL.</span></p>
<lb n="378"/>
<lb n="379"/><p><span>Eóchaill baile de bhailtibh na hÉireann,</span>
<lb n="380"/><span>A leathtaobh gallda 's a leathtaobh Gaedhlach;</span>
<lb n="381"/><span>Acht ní fheicfar meas ná bail ná séan air</span>
<lb n="382"/><span>Go mbeidh gach ceann de n-a phlannda ó Éirinn.</span></p>
<lb n="383"/>
<lb n="384"/><p><span>Do chonnac gasra chalma i n-éide ann,</span>
<lb n="385"/><span>Iománuidhthe soghrádhcha séimhe,</span>
<lb n="386"/><span>Do ringcfeadh puirt go cliste ar mhéis duit,</span>
<lb n="387"/><span>Nó a shiubhlóghadh post let chois go gléasta.</span></p>
<lb n="388"/>
<lb n="389"/><p><span>A bhuinneáin an chamáin, an chraobh dhuit!</span>
<lb n="390"/><span>Is breágh lem chroidhe ar do ghníomh do fhéachaint,</span>
<lb n="391"/><span>Ní hionann is goithí buicín an Bhéarla,</span>
<lb n="392"/><span>Lena dhórnán maidí 's a bhaitín bréagach.</span></p>
<lb n="393"/>
<lb n="394"/><p><span>Chonnac ann saghas nár mheidhir 's nár mhéinn</span>
<lb n="395"/><span>liom,</span>
<lb n="396"/><span>Seicidiúirí cumhnga caola,</span>
<lb n="397"/><span>Spící stiucaithe i gculaidhthibh éadaigh,</span>
<lb n="398"/><span>'S go leaghfadh anachioth fearthainne 'en tsaoghal</span>
<lb n="399"/><span>iad.</span>
<lb n="400"/></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="401"/><p><span>Bhíodar san ar mire ag scréachaigh</span>
<lb n="402"/><span>Go huallach glórach - cóip gan bhéasa;</span>
<lb n="403"/><span>Is gnáth na haibhne doimhne maordha,</span>
<lb n="404"/><span>Is fuaim is cliotar ag uisce lag éadtrom.</span></p>
<lb n="405"/>
<lb n="406"/><p><span>Do chonnac, dar m'fhallaing, ann anachuid</span>
<lb n="407"/><span>béithe,</span>
<lb n="408"/><span>Feidhliocáin sceinnte lá gréine,</span>
<lb n="409"/><span>Gan suim aca i nídh ar an saoghal so</span>
<lb n="410"/><span>Acht gúnaí is hataí is callaí néata.</span></p>
<lb n="411"/>
<lb n="412"/><p><span>Mo thruagh go bráth fear grádhach de Ghaedhlaibh</span>
<lb n="413"/><span>I gcuing le muirinn den bhfuirinn seo</span>
<lb n="414"/><span>léighimse;</span>
<lb n="415"/><span>Bheadh druinn air thiar is fiaradh ar a éadan,</span>
<lb n="416"/><span>A bhiadh gan bheirbheadh, 's a pheiliúir gan</span>
<lb n="417"/><span>féachaint.</span></p>
<lb n="418"/>
<lb n="419"/><p><span>Do chonnac ann scata de ghaithleannaibh séimhe</span>
<lb n="420"/><span>Ba chiúin tais banamhail mallaruisc maordha,</span>
<lb n="421"/><span>Go raibh aigne sásta is grásta Dé aca,</span>
<lb n="422"/><span>'S gur bh'fhonn leó dícheall críche a dhéanamh.</span></p>
<lb n="423"/>
<lb n="424"/><p><span>Sin iad an dream, dar leam, nár thaobhuigh</span>
<lb n="425"/><span>Baois ná uabhar ná uan an éithigh,</span>
<lb n="426"/><span>Cogar na cluaine i gcluais na féile,</span>
<lb n="427"/><span>Ná dul thar ceart i bhfaision éadaigh.</span>
<lb n="428"/></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="429"/><p><span>A Eóchaill na long, is iongnadh an tsaoghail</span>
<lb n="430"/><span>liom</span>
<lb n="431"/><span>Méid do cheana ar an Sasanach craosach;</span>
<lb n="432"/><span>Acht geóbhaidh sa cheann ort rabhta ó Ghaedhlaibh,</span>
<lb n="433"/><span>A bháithfidh fút thíos súd fí'n dtréanmhuir.</span></p>
<lb n="434"/>
<lb n="435"/><p><span>Cloisim an coire atá ag fiuchaidh 's ag</span>
<lb n="436"/><span>spréachaigh</span>
<lb n="437"/><span>Leathstiar det dhrom, a phrannsach phéacach;</span>
<lb n="438"/><span>Tiocfaidh an tuile ort gan chuireadh lá éigin;</span>
<lb n="439"/><span>Dé n-a beatha, 's go nglanaidh go préimh thu.</span>
<lb n="440"/></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="441"/><p><span>AN BÁIRE.</span></p>
<lb n="442"/>
<lb n="443"/><p><span>Fonn: Port máirseála Bhriain Bhóroimhe.</span></p>
<lb n="444"/>
<lb n="445"/><p><span>Táid gártha go pras sa ghaorthadh so anois</span>
<lb n="446"/><span>'S na táinte uile fear go saothrach ag rith</span>
<lb n="447"/><span>Féach Pádraig Ó hAirt n-a léine 's n-a chrios  -</span>
<lb n="448"/><span>Nach ábalta an sás ar chamán é sin!</span>
<lb n="449"/><span>Tá an leathar ag sceinnt go meidhreach</span>
<lb n="450"/><span>meanmnach</span>
<lb n="451"/><span>Fada do raghadh dá bhfaghadh sí cead reatha</span>
<lb n="452"/><span>Casann le feidhm - fuair leadhb ón bhfaraire</span>
<lb n="453"/><span>Is calma lámh chum greasála aca.</span></p>
<lb n="454"/>
<lb n="455"/><p><span>Buille annso, suas a ghaibh, buille maith</span>
<lb n="456"/><span>brostuightheach,</span>
<lb n="457"/><span>Buille annsúd, buille glic, buille do</span>
<lb n="458"/><span>chorruigh í,</span>
<lb n="459"/><span>Buille thall, buille abhfus, buille i ngach</span>
<lb n="460"/><span>áit di</span>
<lb n="461"/><span>Fuirse ar an dtalamh dhi, clipeadh agus</span>
<lb n="462"/><span>sult.</span>
<lb n="463"/><span>Agus taitneamh na bhfáidhe an báire</span>
<lb n="464"/><span>cumusach -</span>
<lb n="465"/><span>Gasra lághach ar faithche na himeartha;</span>
<lb n="466"/><span>Cá bhfuil a bhárr le fagháil mar chluithche</span>
<lb n="467"/><span>agaibh?</span>
<lb n="468"/><span>Leanaidh go bráth den chamán mar sin.</span>
<lb n="469"/></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="470"/><p><span>A Phádraig Uí Airt, ariú féach ortha so</span>
<lb n="471"/><span>Agus baothchuir ná beart ní dhéanfaid indiu,</span>
<lb n="472"/><span>A chába is a bhrat bain d'éagan aca</span>
<lb n="473"/><span>Á rádh leis bheith spás san rí-rá so linn;</span>
<lb n="474"/><span>Brisfimíd maidhm i n-aghaidh na n-eachtrannach</span>
<lb n="475"/><span>Cuirfimíd faghairt n-a radharc ar machaire</span>
<lb n="476"/><span>Priocfam is leadhbfam cladhaire Sasanaigh -</span>
<lb n="477"/><span>Fairidh an lá is bíodh camáin agaibh.</span>
<lb n="478"/><span>Buille annso, agus rl.</span></p>
<lb n="479"/>
<lb n="480"/><p><span>Beidh dásacht is cnead beidh séide agus rith</span>
<lb n="481"/><span>Sa láthair seo seal go dtraochtar na fir;</span>
<lb n="482"/><span>Nach breágh bheith i measc na féinne mar seo</span>
<lb n="483"/><span>Agus báire gan tlás dá chongbháil aca</span>
<lb n="484"/><span>Acht stadfar gan maill is raghfar tamall beag</span>
<lb n="485"/><span>Mar a bhfuil Meadhbh is Sadhbh is scata ban,</span>
<lb n="486"/><span>Preabfar n-a bhfeighil ag ringce gealaphuirt -</span>
<lb n="487"/><span>Geallaim gur feárrde an t-iománuidhe san.</span>
<lb n="488"/><span>Buille annso, agus rl.</span>
<lb n="489"/></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="490"/><p><span>MICHEÁL CÍOSÓG.</span></p>
<lb n="491"/>
<lb n="492"/><p><span>Rosc beag caointe ar bhás Mhichíl Cíosóg,</span>
<lb n="493"/><span>Seanfhundúir Chumann na nGaedhlchleas, do</span>
<lb n="494"/><span>cailleadh i Mí na Nodlag, 1906.</span></p>
<lb n="495"/>
<lb n="496"/><p><span>Beannacht Dé let anam, a Mhichíl Cíosóg.</span>
<lb n="497"/><span>Is iomdhó croidhe fé chumhaidh, agus is iomdhó</span>
<lb n="498"/><span>súil ag sileadh deór it dhiaidh ar fuid Gaedh-</span>
<lb n="499"/><span>ltacht na hÉireann indiu.  Táid tréinfhir na</span>
<lb n="500"/><span>nGaedheal go deacrach, gan luadhail n-a</span>
<lb n="501"/><span>ngéagaibh, gan tapa, gan acmhuing, gan bhrígh</span>
<lb n="502"/><span>nirt.  Agus táid bantracht dílis na hÉireann</span>
<lb n="503"/><span>at chaoineadh go deargruisc, agus ag stathadh</span>
<lb n="504"/><span>a gcod' gruaige le corp anaithe is uaignis</span>
<lb n="505"/><span>det bhárr.</span></p>
<lb n="506"/>
<lb n="507"/><p><span>Agus ní hiongnadh go mbíd siad amhlaidh;</span>
<lb n="508"/><span>mar Gaedheal a Gaedhlaibh a b'eadh thusa.  Do</span>
<lb n="509"/><span>scagadh do chrú a caise d'fhuil Gaedheal is</span>
<lb n="510"/><span>Gall; caise go bhfuarthas a fhuinse agus a</span>
<lb n="511"/><span>fhíorthosach ar chliathánaibh bánchnoc Bhoirne</span>
<lb n="512"/><span>Bhriain; caise do bhrúcht it chuislinnse mar do</span>
<lb n="513"/><span>bhrúctfadh tuile sléibhe thar maoilinnibh agus thar</span>
<lb n="514"/><span>gleanntaibh, go dtí go raghadh n-a rabharta</span>
<lb n="515"/><span>trí Éirinn go léir ghá glanadh; agus caise do</span>
<lb n="516"/><span>scuabfaidh a fearannaibh Bhriain an t-iasacht is</span></p>
</div>
<pb n="22"/>
<div><lb n="517"/><p><span>an ghalldacht dfhonn athnódhchant ar scéimh</span>
<lb n="518"/><span>scotháluinn ar dtailimh bhig dhúthcais.</span></p>
<lb n="519"/>
<lb n="520"/><p><span>Gaedheal na nGaedheal a b'eadh thu.  Ba thu a</span>
<lb n="521"/><span>gceann comhairle agus a bhfál i n-aghaidh lucht</span>
<lb n="522"/><span>na feallsamhnacht bréige.  Ba thu a dtaca chun</span>
<lb n="523"/><span>seasaimh lá an ghleóidh.  Ba thu a bpeann 's a</span>
<lb n="524"/><span>lann.  Ba thu a ngleann 's a raibh ann.  Ba</span>
<lb n="525"/><span>thu a gcleite ómrach is a n-adharc comhlainn.</span>
<lb n="526"/><span>Ba thu a ngadhar luirg is a ngroidheach cogaidh;</span>
<lb n="527"/><span>a dtarbh tána is a seabhac chun sáithte; a gCú</span>
<lb n="528"/><span>Chulainn is a gConall Ceárnach; a nGoll mac</span>
<lb n="529"/><span>Móirne is a nOscar árach; a Manannán mac</span>
<lb n="530"/><span>Lir is a Lugha Lámhfhada.</span></p>
<lb n="531"/>
<lb n="532"/><p><span>Togha agus rogha na nGaedheal do b'eadh thu.</span>
<lb n="533"/><span>Ba thu ba ghaedhlaighe is ba shéimhidhe is ba</span>
<lb n="534"/><span>thréithighe ar Ghaedhlaibh.  Ba thu ba cheann-</span>
<lb n="535"/><span>Ghaedheal agus ba cheannmhaor ar Ghaedhlaibh.</span>
<lb n="536"/><span>Ba ghaedhlaighde na Gaedhil thu bheith ortha; agus</span>
<lb n="537"/><span>is céim síos ar a séimhbhuidhin do chailleamhaint</span>
<lb n="538"/><span>Ba bhreágh leat na Gaedhil.  Ba bhreágh leat an</span>
<lb n="539"/><span>Ghaedhilg.  Níor chaillis riamh ar Ghaedheal.  Níor</span>
<lb n="540"/><span>fheallais riamh ar Ghaedheal.  Níor chuiris cluain</span>
<lb n="541"/><span>ar Ghaedheal, ná níor chuiris bréag ar Ghaedheal.</span>
<lb n="542"/><span>Beannacht Dé leat go Flaithis an Éinmhic.</span></p>
<lb n="543"/>
<lb n="544"/><p><span>Dia let anam, a mharcaigh na mbánglac;</span>
<lb n="545"/><span>Dia let anam go dtagair san Árus;</span>
<lb n="546"/><span>Dia let anam is Peadair na páirte,</span>
<lb n="547"/><span>Colm na Cille agus Beinin is Pádraig.</span>
<lb n="548"/></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="549"/><p><span>Bíodh ar mh'fhallaing gur bh'fhear thu ná stánfadh</span>
<lb n="550"/><span>Roimh phiarda dhanair i ngleacaibh an áithis;</span>
<lb n="551"/><span>Badh bheag ort a bhladar 's a chleasa 's a</span>
<lb n="552"/><span>gháitse,</span>
<lb n="553"/><span>'S a phriocaireacht chricit cois bhuicit na</span>
<lb n="554"/><span>hádhbhachta.</span></p>
<lb n="555"/>
<lb n="556"/><p><span>Tháinig chun baile dhuit acmhuing is árdneart.</span>
<lb n="557"/><span>Téagar cuisleann is fuinneamh nár bh'fháltha,</span>
<lb n="558"/><span>Scóp is soineantacht, siosma le fáidhibh,</span>
<lb n="559"/><span>Is fuath is mioscais don bhfuirinn thar sáile</span></p>
<lb n="560"/>
<lb n="561"/><p><span>Minic a chonnac amuigh ar an bPáirc thu,</span>
<lb n="562"/><span>Is do ghreim go daingean i mbarra chamáin ghil,</span>
<lb n="563"/><span>Ag brostú fuirinne i n-imirt iomána</span>
<lb n="564"/><span>'S ag traochadh scata fear greanta sa bháire.</span></p>
<lb n="565"/>
<lb n="566"/><p><span>Acht ó chuadhais i dtaisteal ar chathair an</span>
<lb n="567"/><span>Árdmhic,</span>
<lb n="568"/><span>'S gur fhágais scaithte fir Bhanba it dheáidhse,</span>
<lb n="569"/><span>Dia na n-aingeal at ghairm n-a láthair</span>
<lb n="570"/><span>Ó bhuartha an tailimh go Parrathas.  Ámen.</span>
<lb n="571"/></p>
</div>
<pb n="24"/>
<div><lb n="572"/><p><span>BAILE AN GHIÚIRLE.</span></p>
<lb n="573"/>
<lb n="574"/><p><span>Fonn: "Caiseal Mumhan."</span></p>
<lb n="575"/>
<lb n="576"/><p><span>I mBaile an Ghiúirle seadh do chonnac an</span>
<lb n="577"/><span>iongnadh,</span>
<lb n="578"/><span>Arsa Seán Ó hAodha:</span>
<lb n="579"/><span>An ghasra mhúinte bhí ar árdchruinniughadh ann,</span>
<lb n="580"/><span>'S ba dhána a gcéim;</span>
<lb n="581"/><span>Bhí sagart súlghlas in' fhear mhaith stiúire ann,</span>
<lb n="582"/><span>'S ba bhreágh do ghlaéidh</span>
<lb n="583"/><span>Ar fhearaibh Mumhan so chun teacht i gcongnamh</span>
<lb n="584"/><span>Do Ghráinne Mhaéil.</span></p>
<lb n="585"/>
<lb n="586"/><p><span>"A fheara Mumhan," arsa an sagart clúmhail</span>
<lb n="587"/><span>sin,</span>
<lb n="588"/><span>"Táid bláth na nGaedheal</span>
<lb n="589"/><span>'N-a gceathaibh dubha ag imteacht thar tonnthaibh</span>
<lb n="590"/><span>Chun fáin i gcéin;</span>
<lb n="591"/><span>Is cia tá cionntach sa scaipeadh chumhadh san</span>
<lb n="592"/><span>A háitreibh Chéin?</span>
<lb n="593"/><span>Nó cadé an úrluibh badh leigheas don phúdhair</span>
<lb n="594"/><span>seo</span>
<lb n="595"/><span>Ar Ghráinne Mhaéil?</span></p>
<lb n="596"/>
<lb n="597"/><p><span>Cia tá cionntach?  Tá mise is túsa,</span>
<lb n="598"/><span>'S is nár dúinn é,</span>
<lb n="599"/><span>Ná gabhaimíd chughainne na hearraidhe dúthchais</span>
<lb n="600"/><span>Atá n-ár ngaor,</span></p>
</div>
<pb n="25"/>
<div><lb n="601"/><p><span>Acht ag rith le fústar ag ceannach úirlis</span>
<lb n="602"/><span>Den ádhbhar bhréan</span>
<lb n="603"/><span>Nach fios dar liúmsa cad as gur thúirling</span>
<lb n="604"/><span>Chun Gráinne Mhaol.</span></p>
<lb n="605"/>
<lb n="606"/><p><span>A mhná na múirne, gabhaidh páirt go humhal liom</span>
<lb n="607"/><span>Sa chás so an tsaoghail;</span>
<lb n="608"/><span>Den déantús dúthchais bíodh adhbhar an ghúna,</span>
<lb n="609"/><span>'S an snáth dhá réir;</span>
<lb n="610"/><span>Ná caithidh únsa dá ndeárna allmhúrach,</span>
<lb n="611"/><span>Dá áilleacht é;</span>
<lb n="612"/><span>Acht bíodh ár bpúntna ag sírrith cúrsa</span>
<lb n="613"/><span>Do Ghráinne Mhaéil."</span></p>
<lb n="614"/>
<lb n="615"/><p><span>An chainnt a mhúscail an sagart fiúntach,</span>
<lb n="616"/><span>Arsa Seán Ó hAodha,</span>
<lb n="617"/><span>Níor mhiste liúmsa fir na Mumhan so</span>
<lb n="618"/><span>'S a mná go léir</span>
<lb n="619"/><span>Gá glacadh chúcha mar theagasc múinte</span>
<lb n="620"/><span>Sa tsráid nuair théighid;</span>
<lb n="621"/><span>'Sé an rud is túisce do chuirfeadh gnúis suilt</span>
<lb n="622"/><span>Ar Ghráinne Mhaéil.</span>
<lb n="623"/></p>
</div>
<pb n="26"/>
<div><lb n="624"/><p><span>SOINÉID D'ÉIREANNCHAIBH.</span></p>
<lb n="625"/>
<lb n="626"/><p><span>I gcríochaibh Fódhla chóirigh Ceárd na ndúl</span>
<lb n="627"/><span>Dhá phór, le spás nach gnáth go dlúth mar aon;</span>
<lb n="628"/><span>De dhruim a sceóil nach eól don fháidh le rún</span>
<lb n="629"/><span>Cá slógh aca dfhás ón láir is clúmhla céim.</span></p>
<lb n="630"/>
<lb n="631"/><p><span>Deir druing go seóltar fóir an Phápa amugha;</span>
<lb n="632"/><span>Agus fós deir táin nach áil leó liútar méith;</span>
<lb n="633"/><span>"Ní maoir ar ghnó go mórdhaigh d'ál thar</span>
<lb n="634"/><span>srúill!"</span>
<lb n="635"/><span>"Ní cródhaigh áir go bláthscor d'úrfhuil</span>
<lb n="636"/><span>Ghaedhil!"</span></p>
<lb n="637"/>
<lb n="638"/><p><span>A bhuidheanaigh ó, ní gheóbhairse i bpáirt leó</span>
<lb n="639"/><span>súd;</span>
<lb n="640"/><span>Féach rómhat le grádh dhon chlár so is úire</span>
<lb n="641"/><span>féar,</span>
<lb n="642"/><span>'S le lán do shúl a scrúdadh déin go</span>
<lb n="643"/><span>beacht.</span>
<lb n="644"/><span>Ní maoidheamh a "Bóinn" ná gleóis um ádhbhar</span>
<lb n="645"/><span>chrú</span>
<lb n="646"/><span>Ná glórtha fáin is sás ar dtúrnadh i séan,</span>
<lb n="647"/><span>Acht bráithreas, congnamh dúla is éantoil</span>
<lb n="648"/><span>fear.</span>
<lb n="649"/></p>
</div>
<pb n="27"/>
<div><lb n="650"/><p><span>SÉANADH AN ÓLACHÁIN.</span></p>
<lb n="651"/>
<lb n="652"/><p><span>A Ghaedhla Fódla an áthais,</span>
<lb n="653"/><span>A phréamh ba chródha i mbeárnain</span>
<lb n="654"/><span>'S ba naomhtha nós is crábhadh</span>
<lb n="655"/><span>Thar slóightibh áille an domhain,</span>
<lb n="656"/><span>Is claon a bhreódhann 's a thnáthann</span>
<lb n="657"/><span>An phéist seo an ólacháin sibh;</span>
<lb n="658"/><span>Ó déinidh comhairle is stánaidh,</span>
<lb n="659"/><span>Leóinidh lámh an lobhair.</span></p>
<lb n="660"/>
<lb n="661"/><p><span>Is tréan bhur nglór ag cásamh</span>
<lb n="662"/><span>Gach léirscrios slóigh dá ndeárnaidh</span>
<lb n="663"/><span>An béar 's an cró is an báille</span>
<lb n="664"/><span>Fé fhódaibh ársa Mhogha,</span>
<lb n="665"/><span>Acht féach gur mór le háireamh</span>
<lb n="666"/><span>Na réadhbhruigh chóra d'fhágaibh</span>
<lb n="667"/><span>An craos dubh óil gan scáth tuir</span>
<lb n="668"/><span>Dóighte cáithte lom.</span></p>
<lb n="669"/>
<lb n="670"/><p><span>Isé chuir óigfhir áille</span>
<lb n="671"/><span>Gan réim gan sógh gan sláinte,</span>
<lb n="672"/><span>Agus béithe mórdha mánla</span>
<lb n="673"/><span>Go deórach tláth gan teann;</span>
<lb n="674"/><span>Do scéidh sé feódh agus pláigh dhubh</span>
<lb n="675"/><span>Tré ghéagaibh gleóidhte Fáil seo;</span>
<lb n="676"/><span>An t-aos beag óg 's an mháthair</span>
<lb n="677"/><span>Sheóil le fán go fann.</span>
<lb n="678"/></p>
</div>
<pb n="28"/>
<div><lb n="679"/><p><span>Is géire an comhartha d'fhágann</span>
<lb n="680"/><span>An craos so an óil ar Chlár Luirc</span>
<lb n="681"/><span>Ná a dtéigheann dá fóirne cráidhte</span>
<lb n="682"/><span>Thar bóchna is náire ghabhann,</span>
<lb n="683"/><span>A méinn 's a ndóchas scáinte,</span>
<lb n="684"/><span>Maraon 's a ngnó chun fásaigh;</span>
<lb n="685"/><span>'S a Dhé dhil fóir ar gcásna,</span>
<lb n="686"/><span>Deónuigh tráth ár gcabhair.</span>
<lb n="687"/></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="688"/><p><span>BUINNEÁN BOG.</span></p>
<lb n="689"/>
<lb n="690"/><p><span>A bhuinneáin bhuig gluis bhreágh so ar dhrom</span>
<lb n="691"/><span>chlaidhe teórann,</span>
<lb n="692"/><span>It luibh fásta chionnáird seadh shamhluighir fós</span>
<lb n="693"/><span>dam;</span>
<lb n="694"/><span>Goid spás ó dheasláimh an Teannríogh chomhach-</span>
<lb n="695"/><span>taigh</span>
<lb n="696"/><span>Is beir lá go bhfios chách it chrann fuinnseóige.</span></p>
<lb n="697"/>
<lb n="698"/><p><span>Is cianárd ar chliathán mhaith do mhaimín</span>
<lb n="699"/><span>mhódhmhraigh</span>
<lb n="700"/><span>Chuir Dia láidir ag fialfhás tú it chaiscín chnó</span>
<lb n="701"/><span>bheag;</span>
<lb n="702"/><span>Tháinig sciardán aniar 'n-áirde agus bhear-</span>
<lb n="703"/><span>tuighis glóiseacht,</span>
<lb n="704"/><span>Gur thug triall gnáith do sciathán tú ar teasc</span>
<lb n="705"/><span>fí'n bhfód so.</span></p>
<lb n="706"/>
<lb n="707"/><p><span>Ní tighearna tailimh ná preabaire feirmeóra</span>
<lb n="708"/><span>Do smaoin tú cheannach ar mhaithe le cuireadói-</span>
<lb n="709"/><span>reacht;</span>
<lb n="710"/><span>Bíodh do bhathas gan anachuid duille flóis air</span>
<lb n="711"/><span>Nó chífar rascail at stathadh dfhonn cleithe</span>
<lb n="712"/><span>dóide!</span>
<lb n="713"/></p>
</div>
<pb n="30"/>
<div><lb n="714"/><p><span>Is fíor gur danaid é i bhfearannaibh críoch</span>
<lb n="715"/><span>Fódhla</span>
<lb n="716"/><span>Lucht fuinn do threabhadh go seachnaid fuinn-</span>
<lb n="717"/><span>seóga,</span>
<lb n="718"/><span>An tír n-a machaire dealbh, 's gach claidhe</span>
<lb n="719"/><span>teórann</span>
<lb n="720"/><span>Fé chríonlach aitinn is daracha ar díth córach.</span></p>
<lb n="721"/>
<lb n="722"/><p><span>A Rí na bhflaitheas, nach d'araidshliocht Gaedheal</span>
<lb n="723"/><span>thar cách</span>
<lb n="724"/><span>An tír seo an cheana do cheapais go téacht don</span>
<lb n="725"/><span>bhráth?</span>
<lb n="726"/><span>A maoile is mairg, ó's dearbh go ngréasann</span>
<lb n="727"/><span>táin</span>
<lb n="728"/><span>An nídh ina dtaiscithear taitneamh a gcléibh 's</span>
<lb n="729"/><span>a bpáirt.</span></p>
<lb n="730"/>
<lb n="731"/><p><span>Ar Ghaedhlaibh na hÉireann so guidhim,</span>
<lb n="732"/><span>screadaim,</span>
<lb n="733"/><span>Céibhfionn na féile atá i bhfíoreasnamh</span>
<lb n="734"/><span>Do ghléasadh go péacach i ndíonbhrataibh</span>
<lb n="735"/><span>Ó mhéireanna a réadhchos go dtí a bathas.</span>
<lb n="736"/></p>
</div>
<pb n="31"/>
<div><lb n="737"/><p><span>FOIDHNE.</span></p>
<lb n="738"/>
<lb n="739"/><p><span>A ghiolla úd thall na mbriathar mblasta</span>
<lb n="740"/><span>Bíodh gur canta chanair dán,</span>
<lb n="741"/><span>Fearra dhuit an fhoidhne a cheapadh -</span>
<lb n="742"/><span>Dá fhaid oidhche tagann lá.</span></p>
<lb n="743"/>
<lb n="744"/><p><span>Ráig is bruid is deabhadh geimhridh</span>
<lb n="745"/><span>Seachain choidhche iad 's a sórd;</span>
<lb n="746"/><span>Bónapeart dá mhéid do mhachtnaimh,</span>
<lb n="747"/><span>Féach gur cailleadh air fé dheóidh.</span></p>
<lb n="748"/>
<lb n="749"/><p><span>Fóill, ní bhfuighir na sléibhte a chrothadh;</span>
<lb n="750"/><span>Déin do chion go socair slán;</span>
<lb n="751"/><span>Mura dtig do dhíol de shochar</span>
<lb n="752"/><span>Tuillfir moladh ó Rígh na nGrás.</span></p>
<lb n="753"/>
<lb n="754"/><p><span>Deacair teacht ar dhuine aonair</span>
<lb n="755"/><span>'S a chur ag déanamh leasa Fáil;</span>
<lb n="756"/><span>Cá bhfuighir an tréad neamhshuime chasadh?</span>
<lb n="757"/><span>Claoidh le haon is fanadh táin.</span></p>
<lb n="758"/>
<lb n="759"/><p><span>Beir ar neach gan aois is cóirigh,</span>
<lb n="760"/><span>Mol an óige is druidfidh leat;</span>
<lb n="761"/><span>An tslat nuair ghabhann cruas na haoise</span>
<lb n="762"/><span>Deacair duit í shníomh n-a gad.</span></p>
<lb n="763"/>
<lb n="764"/><p><span>Leór ó laoch i ndálaibh Éireann</span>
<lb n="765"/><span>Iompódh bráthar Gaedhil amháin;</span>
<lb n="766"/><span>Seachain feasta an iomad bruide -</span>
<lb n="767"/><span>Leog don tsíol san ithir fás.</span>
<lb n="768"/></p>
</div>
<pb n="32"/>
<div><lb n="769"/><p><span>GUTH NA NGAEDHEAL.</span></p>
<lb n="770"/>
<lb n="771"/><p><span>Éistidh liom a chlann mo chléibh,</span>
<lb n="772"/><span>Do chuala scéal ó bhéal gan chealg,</span>
<lb n="773"/><span>Is b'fhonn liom sibh ghá chur do mheabhair -</span>
<lb n="774"/><span>Ní'l treibh ar domhan nár bhreágh leó a shamhail.</span></p>
<lb n="775"/>
<lb n="776"/><p><span>Oidhche dá raibh Pádraig Naomh</span>
<lb n="777"/><span>I measc a ghaolta i bhféarghort Bhreatan,</span>
<lb n="778"/><span>Sara bhfuair sé an cuireadh ó Dhia</span>
<lb n="779"/><span>Chun bheith i dtriall i n-iathaibh eachtrann,</span></p>
<lb n="780"/>
<lb n="781"/><p><span>Chonnaic sé an duine i bpearsain ghlé</span>
<lb n="782"/><span>Aniar ag téacht ó Éirinn mhaisigh -</span>
<lb n="783"/><span>Bhictoraig 's a ghnúis mar ghréin -</span>
<lb n="784"/><span>Féna dhéin, 's is séimh dó a bheannuigh.</span></p>
<lb n="785"/>
<lb n="786"/><p><span>Bhí ag an aingeal beart teann árd</span>
<lb n="787"/><span>De leitreachaibh dob áille aitheasc;</span>
<lb n="788"/><span>Rug sé ar cheann, is shín n-a láimh</span>
<lb n="789"/><span>Go ciúin tais lághach é chun mhic Calphruin.</span></p>
<lb n="790"/>
<lb n="791"/><p><span>D'oscail Pádraig í go réidh</span>
<lb n="792"/><span>Go bhfaigheadh sé fios gach scéil dar aithris;</span>
<lb n="793"/><span>Do bhraith sé ar dtúis a teideal saor,</span>
<lb n="794"/><span>'S gur Guth na nGaedheal bhí uirthi mar ainm.</span>
<lb n="795"/></p>
</div>
<pb n="33"/>
<div><lb n="796"/><p><span>Do chrom sé annsan ar í a léigheamh,</span>
<lb n="797"/><span>Is do chuala an glaodhach n-a ghaor ag</span>
<lb n="798"/><span>tarraing,</span>
<lb n="799"/><span>Glór na mílte leanbh é -</span>
<lb n="800"/><span>'S do chrith an spéir le déine a screada.</span></p>
<lb n="801"/>
<lb n="802"/><p><span>"Tair chughainn, tair chughainn!" adeiridís,</span>
<lb n="803"/><span>"A ógáin naoimh, ná diúltuigh taisteal;</span>
<lb n="804"/><span>Is fada linn go dtighir ár dtreó,</span>
<lb n="805"/><span>'S go siubhlair fós gan ghó n-ár meascna."</span></p>
<lb n="806"/>
<lb n="807"/><p><span>D'aithin Pádraig fuaim a nglóir -</span>
<lb n="808"/><span>Is dó dob eól a nGaedhilg ghreanta;</span>
<lb n="809"/><span>B'in guth na nGaedheal ghá ghlaodhach air tigheacht</span>
<lb n="810"/><span>Is bréithre Chríost don bhuidhin do theagasc.</span></p>
<lb n="811"/>
<lb n="812"/><p><span>De gheit do mhúscail sé as a shuan,</span>
<lb n="813"/><span>Do phreab sé suas - cár ghaibh an t-aingeal?</span>
<lb n="814"/><span>Annsan seadh thuig sé an cuireadh a fuair</span>
<lb n="815"/><span>Is fuaim an ghlóir n-a chluais ag damhas.</span></p>
<lb n="816"/>
<lb n="817"/><p><span>Guidhmíd ort, a Phádraig Naomh,</span>
<lb n="818"/><span>Ar Ghuth na nGaedheal tré rún do fhreagair,</span>
<lb n="819"/><span>Bheith fós do chlannaibh Bhanba it stiúir</span>
<lb n="820"/><span>'S it eadarghuidheach i gcúirt na bFlaitheas.</span>
<lb n="821"/></p>
</div>
<pb n="34"/>
<div><lb n="822"/><p><span>AN SAMHRADH SÁMH.</span></p>
<lb n="823"/>
<lb n="824"/><p><span>Grádh mo chléibh an mhaidean tsamhraidh,</span>
<lb n="825"/><span>Breacadh an laé go modhmhail ag fás,</span>
<lb n="826"/><span>Íoghair na gréine aníos ag sleamhnú</span>
<lb n="827"/><span>Thar an gcnoc 's í ag damhas go hárd.</span></p>
<lb n="828"/>
<lb n="829"/><p><span>Bobaró ariú an mhaidean tsamhraidh,</span>
<lb n="830"/><span>Bobaró ariú an samhradh sámh!</span>
<lb n="831"/><span>Bobaró ariú an mhaidean tsamhraidh,</span>
<lb n="832"/><span>Molaimís an samhradh sámh!</span></p>
<lb n="833"/>
<lb n="834"/><p><span>Preab it shuidhe!  Bí mear a rúin ghil!</span>
<lb n="835"/><span>Tréig do leabaidh, siubhail ort spás;</span>
<lb n="836"/><span>Táid na héin sa choill n-a ndúiseacht;</span>
<lb n="837"/><span>Eirigh, féach an drúcht fén mbán!</span>
<lb n="838"/><span>Bobaró ariú, agus rl.</span></p>
<lb n="839"/>
<lb n="840"/><p><span>Cloisfam guth na cuaiche ón mbile,</span>
<lb n="841"/><span>Cloisfam fuaim an uisce thláith,</span>
<lb n="842"/><span>Cloisfam luin is smólaigh bhreaca,</span>
<lb n="843"/><span>Ba sa chlós is beacha bláith.</span>
<lb n="844"/><span>Bobaró ariú, agus rl.</span></p>
<lb n="845"/>
<lb n="846"/><p><span>Féach an ghrian thar tír ag taitneamh,</span>
<lb n="847"/><span>Féach an spéir gan scamall smáil;</span>
<lb n="848"/><span>Preab it shuidhe!  Ná fan it chodladh!</span>
<lb n="849"/><span>Moladh tabhair do Rígh na ngrás!</span>
<lb n="850"/><span>Bobaró ariú, agus rl.</span>
<lb n="851"/></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="852"/><p><span>SIUBHAL COIS SROTHA.</span></p>
<lb n="853"/>
<lb n="854"/><p><span>Ní féidir gan léimreach 's a bhuige atá an fód;</span>
<lb n="855"/><span>Ní féidir gan phléireacht 's an ghluise ar an</span>
<lb n="856"/><span>bhfeór;</span>
<lb n="857"/><span>Ní thréigfinnse m'aeridheacht, go minic sa ló,</span>
<lb n="858"/><span>Ar a saothruighid de shaoghltacht lucht cruin-</span>
<lb n="859"/><span>nighthe stóir.</span></p>
<lb n="860"/>
<lb n="861"/><p><span>Táid gaethe na gréine le mire thar meadhón</span>
<lb n="862"/><span>Ag spréachaidh go néata as an sruthair bhig</span>
<lb n="863"/><span>cóir,</span>
<lb n="864"/><span>'S an chaoltuile ag sméide n-a siosarnaigh</span>
<lb n="865"/><span>gleóis</span>
<lb n="866"/><span>Mar bheadh bé mhilis aerach le soilbhreacht ceóil.</span></p>
<lb n="867"/>
<lb n="868"/><p><span>Is séiseach ar ghéig atá lon an ghuib óir,</span>
<lb n="869"/><span>'S an chéirseach ag éisteacht sa bhfuithin ar sógh,</span>
<lb n="870"/><span>Scaodh druid sa ghaorthadh go briosc ag bocóid,</span>
<lb n="871"/><span>Is sa spéir go gobéascaidh is clos dam</span>
<lb n="872"/><span>fuiseóg.</span></p>
<lb n="873"/>
<lb n="874"/><p><span>An traoghna sa bhféarghort chun folaigh do ghlóis</span>
<lb n="875"/><span>Mar a scéidheann sí, 's gan staonadh uirthi,</span>
<lb n="876"/><span>bobaireacht bhróin;</span>
<lb n="877"/><span>Bíonn taobh liom 's i gcéin uaim gan stop ar</span>
<lb n="878"/><span>a scóig;</span>
<lb n="879"/><span>'S do bhéarfainn leabhar Aonghuis ná scuirfidh</span>
<lb n="880"/><span>dá spórt.</span>
<lb n="881"/></p>
</div>
<pb n="36"/>
<div><lb n="882"/><p><span>Tá céad beach go saothrach ag cur lena gcnós,</span>
<lb n="883"/><span>Ón ngléscoth go chéile gan tuirse as a ngnó;</span>
<lb n="884"/><span>Is gléire an lae ghléigil ón bhfirmimint mhóir</span>
<lb n="885"/><span>Ag gléasadh ar an saogal n-a ghile is n-a nódh.</span></p>
<lb n="886"/>
<lb n="887"/><p><span>A laogh ghil na n-ae ionnam, tar liomsa go</span>
<lb n="888"/><span>fóill;</span>
<lb n="889"/><span>Ná taobhuigh thu bhréagadh i measc iomad na</span>
<lb n="890"/><span>slógh;</span>
<lb n="891"/><span>Tá an traoghna 's an chéirseach 's an londubh i</span>
<lb n="892"/><span>gcóir</span>
<lb n="893"/><span>Ag glaodhach ort chun éisteacht go forusta leó.</span></p>
<lb n="894"/>
<lb n="895"/><p><span>Tréig an bhálcaereacht i gconair na gcóip,</span>
<lb n="896"/><span>Tréig an brogh aolda agus ionad an óil,</span>
<lb n="897"/><span>Tréig na drochcaomhthaigh 's an imirt ar bórd,</span>
<lb n="898"/><span>Is téanamh ort tréimhse cois srotha ag</span>
<lb n="899"/><span>siubhlóid.</span>
<lb n="900"/></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="901"/><p><span>CATHAIR NA LAOI.</span></p>
<lb n="902"/>
<lb n="903"/><p><span>Fonn: The Bowld Soldier Boy.</span></p>
<lb n="904"/>
<lb n="905"/><p><span>Ós i gcathair ghil na Laoi</span>
<lb n="906"/><span>Mar a mbíd scathmhairí</span>
<lb n="907"/><span>'Gus lucht reacaireachta is ghrinn</span>
<lb n="908"/><span>Idir oidhche agus ló,</span>
<lb n="909"/><span>'Seadh badh liom badh thaitneamhaighe,</span>
<lb n="910"/><span>Adamhuighim, seal a chlaoidhe,</span>
<lb n="911"/><span>Mar níor bh'annamh ann me roimhe seo</span>
<lb n="912"/><span>Go hintinneach sóghach.</span></p>
<lb n="913"/>
<lb n="914"/><p><span>Beir beannacht bheag óm chroidhe</span>
<lb n="915"/><span>Go dtí Cathair gheal Chorcaighe,</span>
<lb n="916"/><span>Is beir beannacht eile óm chroidhe</span>
<lb n="917"/><span>Go dtí Laoi na seól;</span>
<lb n="918"/><span>Agus beannacht eile óm chroidhe</span>
<lb n="919"/><span>Chun gach faraire le dílseacht</span>
<lb n="920"/><span>Go gcaithinn scaitheamh oidhche</span>
<lb n="921"/><span>Go haoibhinn n-a chomhair.</span></p>
<lb n="922"/>
<lb n="923"/><p><span>O ba shuairc a rithinn síos,</span>
<lb n="924"/><span>Maidin mhín, sara luigheadh</span>
<lb n="925"/><span>An scamall deataigh bhuidhe ort,</span>
<lb n="926"/><span>A Laoi seo na seód,</span></p>
</div>
<pb n="38"/>
<div><lb n="927"/><p><span>De bhruach na Linne duibhe</span>
<lb n="928"/><span>Mar a mbíodh seanachoill,</span>
<lb n="929"/><span>Is ná stadfainnse dhen scríb sin</span>
<lb n="930"/><span>Go híochtar an Chóibh.</span></p>
<lb n="931"/>
<lb n="932"/><p><span>Beir beannacht bheag, agus rl.</span></p>
<lb n="933"/>
<lb n="934"/><p><span>Beidh an Gaedheal fé rath arís,</span>
<lb n="935"/><span>Is a dhlighe againn sa tír,</span>
<lb n="936"/><span>Is beidh Gaedhilg bhlasta ár sinsear</span>
<lb n="937"/><span>Ar síorchlos dar ndóigh;</span>
<lb n="938"/><span>Is ar theacht an tsoluis aoird</span>
<lb n="939"/><span>Cloisfimíd fir na Laoi,</span>
<lb n="940"/><span>'S iad ag saothar ar a ndícheall</span>
<lb n="941"/><span>'S ag claoidhe i dtosach fhóid.</span>
<lb n="942"/><span>Beir beannacht bheag, agus rl.</span>
<lb n="943"/></p>
</div>
<pb n="39"/>
<div><lb n="944"/><p><span>LÁ SAMHRAIDH.</span></p>
<lb n="945"/>
<lb n="946"/><p><span>Táid na héin ag déanamh ceóil -</span>
<lb n="947"/><span>Iongnadh liom a ghleóidhte chanaid;</span>
<lb n="948"/><span>'S is olc an mhaise dham dar ndóigh</span>
<lb n="949"/><span>Bheith im thost 's an cór ag spreagadh.</span></p>
<lb n="950"/>
<lb n="951"/><p><span>Tá spéartha Dé gan scamall cheóidh,</span>
<lb n="952"/><span>Is teas na gréine ag scóladh an tailimh,</span>
<lb n="953"/><span>Na feidhleacáin i mbun a ngnó,</span>
<lb n="954"/><span>'S ní taise, a laogh, dhon dreóilín teasbaigh,</span></p>
<lb n="955"/>
<lb n="956"/><p><span>Gaoth fhionnfhuar anoir fé sheól</span>
<lb n="957"/><span>Le blas an tsáile ó bhórd na mara,</span>
<lb n="958"/><span>Agus bogcrónán an duilleabhair óig</span>
<lb n="959"/><span>Ar shiosma chóir an tsrotha á mheascadh.</span></p>
<lb n="960"/>
<lb n="961"/><p><span>Bíse ale, a fhir léighinn is eóil</span>
<lb n="962"/><span>Do shéan a chómhachta ar Cheárd na bhflaitheas;</span>
<lb n="963"/><span>An radharc so chím, 's a bhfaghaim de cheóil,</span>
<lb n="964"/><span>Do Dhia na glóire liomsa althuigh.</span>
<lb n="965"/></p>
</div>
<pb n="40"/>
<div><lb n="966"/><p><span>SROTHÁN.</span></p>
<lb n="967"/>
<lb n="968"/><p><span>Gluais ort a shrotháin,</span>
<lb n="969"/><span>Gluais ort go síor,</span>
<lb n="970"/><span>Gluais ort go dtagair</span>
<lb n="971"/><span>Chun na fairrge thíos.</span></p>
<lb n="972"/>
<lb n="973"/><p><span>Mo ghile thu is corruigh ort,</span>
<lb n="974"/><span>Brostuigh ort síos;</span>
<lb n="975"/><span>Luathuigh fén droichead,</span>
<lb n="976"/><span>Ní'l cosc ar do shlighe.</span></p>
<lb n="977"/>
<lb n="978"/><p><span>Ná cuiridís corainn</span>
<lb n="979"/><span>Ná muilte thu amugha;</span>
<lb n="980"/><span>Is tu scaoileann a rothanna</span>
<lb n="981"/><span>Ag tochrais go dlúth.</span></p>
<lb n="982"/>
<lb n="983"/><p><span>Bíodh glór binn do ghothasa</span>
<lb n="984"/><span>Ar clos i n-aghaidh 'n lae,</span>
<lb n="985"/><span>Mar ghabhair tar mionchlocha</span>
<lb n="986"/><span>Idir phortaibh glaisfhéir.</span></p>
<lb n="987"/>
<lb n="988"/><p><span>Ó d'fhágair an tobar</span>
<lb n="989"/><span>I n-imeall an tsléibhe,</span>
<lb n="990"/><span>Do gháire ní theipeann</span>
<lb n="991"/><span>Go deireadh do ré.</span></p>
<lb n="992"/>
<lb n="993"/><p><span>Ar gháire is ar obair</span>
<lb n="994"/><span>Is sompla thu dhúinn;</span>
<lb n="995"/><span>Le chéile nuair ghabhaid</span>
<lb n="996"/><span>Tagann maitheas dá gcionn.</span>
<lb n="997"/></p>
</div>
<pb n="41"/>
<div><lb n="998"/><p><span>TRÁTHNÓNA FOGHMHAIR.</span></p>
<lb n="999"/>
<lb n="1000"/><p><span>Mo chion agus marthain ón leaingire leadráin</span>
<lb n="1001"/><span>seo</span>
<lb n="1002"/><span>Annso age bun scairte atá ag ceapadh 's ag</span>
<lb n="1003"/><span>grafadh dánta</span>
<lb n="1004"/><span>Don bhfuirinn ghobblasta úd i sceachaibh ag</span>
<lb n="1005"/><span>amhrantacht,</span>
<lb n="1006"/><span>Seinnidh bhur sailm go dtagann an tseanaláir</span>
<lb n="1007"/><span>gheal.</span></p>
<lb n="1008"/>
<lb n="1009"/><p><span>Ar imeall na scairte ní fachtar acht feacadh</span>
<lb n="1010"/><span>fánach -</span>
<lb n="1011"/><span>Ar chorruigh ó mhaidin di chasfainn le smeach</span>
<lb n="1012"/><span>anáile é.</span>
<lb n="1013"/><span>Cromann an ghlasra a mbathas ar easbaidh</span>
<lb n="1014"/><span>fleádhchuis</span>
<lb n="1015"/><span>'S an brothal so raideann liom allus n-a caise</span>
<lb n="1016"/><span>báidhte.</span></p>
<lb n="1017"/>
<lb n="1018"/><p><span>Tá Sol féna bhratacha ag taisteal na dearbh-</span>
<lb n="1019"/><span>fhánadh,</span>
<lb n="1020"/><span>A rothanna ag casadh agus lasadh n-a leacain</span>
<lb n="1021"/><span>áluinn;</span>
<lb n="1022"/><span>Tiocfaidh an ghealach i gceannus go leathan</span>
<lb n="1023"/><span>láidir -</span>
<lb n="1024"/><span>Bruinneal n-a reathaibh tré mhachaire malla-</span>
<lb n="1025"/><span>bhlátha.</span>
<lb n="1026"/></p>
</div>
<pb n="42"/>
<div><lb n="1027"/><p><span>Druidfidh an dearg thar aighthibh an mharcaigh</span>
<lb n="1028"/><span>rábaigh,</span>
<lb n="1029"/><span>Is lingfidh tré scamaill go talamh Uí Bhreasail</span>
<lb n="1030"/><span>fá mhuir,</span>
<lb n="1031"/><span>Rithfidh i dtaitheac an bharrfhionn so ag strapadh</span>
<lb n="1032"/><span>i n-áirde</span>
<lb n="1033"/><span>Is coiscfar an chaismirt i sceachaibh na</span>
<lb n="1034"/><span>caidireála.</span></p>
<lb n="1035"/>
<lb n="1036"/><p><span>Ní thugaim fé ndeara sa bhaile seo ar stad n-a</span>
<lb n="1037"/><span>ránga</span>
<lb n="1038"/><span>Acht tumadh na lachan san abhainn bhig thana</span>
<lb n="1039"/><span>láimh liom,</span>
<lb n="1040"/><span>Fuirseadh leadhb leathair ar deabhadh idir</span>
<lb n="1041"/><span>chrannaibh feárna</span>
<lb n="1042"/><span>'S an connadh ghá chnagadh is ghá leagadh age</span>
<lb n="1043"/><span>graithin fhásaigh.</span></p>
<lb n="1044"/>
<lb n="1045"/><p><span>A bhruinneal is aite ar na reannaibh a cheap an</span>
<lb n="1046"/><span>Ceárd maith,</span>
<lb n="1047"/><span>Soilbh liom th'amharc, ní stadair it anastáiribh;</span>
<lb n="1048"/><span>Dá bhfeicfinn cead reatha dhá shamhail ag</span>
<lb n="1049"/><span>fearaibh Fáil seo</span>
<lb n="1050"/><span>Ar chonair a leasa, do chaithfinn mo hata i</span>
<lb n="1051"/><span>n-áirde!</span>
<lb n="1052"/></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="1053"/><p><span>Ní fuirist dam feasta na ranna so bhreacadh i</span>
<lb n="1054"/><span>dtáith nuid</span>
<lb n="1055"/><span>D'imthigh mo phreabaire marcaigh - chuir a each i</span>
<lb n="1056"/><span>stábla;</span>
<lb n="1057"/><span>Le solus na barrfhinne is deacair na fleasca</span>
<lb n="1058"/><span>d'áireamh</span>
<lb n="1059"/><span>Ní miste liom stad is bheith tarraing a-bhaile</span>
<lb n="1060"/><span>láithreach.</span>
<lb n="1061"/></p>
</div>
<pb n="44"/>
<div><lb n="1062"/><p><span>LONDUBH.</span></p>
<lb n="1063"/>
<lb n="1064"/><p><span>Lon ar chraoibh</span>
<lb n="1065"/><span>do luigh ar chantain cheólshaoir;</span>
<lb n="1066"/><span>moch do muscladh me dá fhaoidh</span>
<lb n="1067"/><span>aoibh.</span></p>
<lb n="1068"/>
<lb n="1069"/><p><span>É 's é amuigh,</span>
<lb n="1070"/><span>'s mise im leastar san leabaidh;</span>
<lb n="1071"/><span>geallaim dam féin aithris air -</span>
<lb n="1072"/><span>cain?</span></p>
<lb n="1073"/>
<lb n="1074"/><p><span>Aoibhinn ann</span>
<lb n="1075"/><span>a chéadal ceólbhras obann</span>
<lb n="1076"/><span>ag tuidheacht chugam ón gcrann</span>
<lb n="1077"/><span>thall.</span></p>
<lb n="1078"/>
<lb n="1079"/><p><span>Uch gan mé</span>
<lb n="1080"/><span>im lon i ngaibhlibh géige,</span>
<lb n="1081"/><span>go gcead duan i rith mo ré</span>
<lb n="1082"/><span>glé!</span></p>
<lb n="1083"/>
<lb n="1084"/><p><span>Sheinfinn duain</span>
<lb n="1085"/><span>badh leas dom Fhodhla fhionnfhuair,</span>
<lb n="1086"/><span>'s do bhéarfadh dá muinntir mhuaidh</span>
<lb n="1087"/><span>buaidh.</span>
<lb n="1088"/></p>
</div>
<pb n="45"/>
<div><lb n="1089"/><p><span>Mholfainn cáil,</span>
<lb n="1090"/><span>cródhacht, oineach is onáir</span>
<lb n="1091"/><span>drong 'gá raibh le fearann Fáil</span>
<lb n="1092"/><span>báidh.</span></p>
<lb n="1093"/>
<lb n="1094"/><p><span>Ríomhfainn stair</span>
<lb n="1095"/><span>fá éachtaibh amhra ar armaibh,</span>
<lb n="1096"/><span>go mbeadh i meanmain a mair</span>
<lb n="1097"/><span>gail.</span></p>
<lb n="1098"/>
<lb n="1099"/><p><span>Dícheall meóir</span>
<lb n="1100"/><span>glacthar uaimse gan aimhdheóin;</span>
<lb n="1101"/><span>ní duine me de chloinn cheóil</span>
<lb n="1102"/><span>bheóil.</span></p>
<lb n="1103"/>
<lb n="1104"/><p><span>Ait an cor</span>
<lb n="1105"/><span>nach faghaim ceart um chodladh;</span>
<lb n="1106"/><span>rug mo chéill n-uaim, mór an modh,</span>
<lb n="1107"/><span>lon.</span></p>
<lb n="1108"/>
<lb n="1109"/><p><span>L.O.N.</span></p>
<lb n="1110"/>
<lb n="1111"/><p><span>A luin úd thuas ar bhuaic géige,</span>
<lb n="1112"/><span>Uch nach tualaing suain réidh me,</span>
<lb n="1113"/><span>Nó a thuigsin uait cá duain éigse</span>
<lb n="1114"/><span>A chuirfeadh snuadh ar shluagh Éilge.</span></p>
<lb n="1115"/>
<lb n="1116"/><p><span>Cloiseam uait i n-uaim éigse</span>
<lb n="1117"/><span>An sioscadh suadh badh dhual Éireann;</span>
<lb n="1118"/><span>Nó leig do ghruagach dhuaircmhéinne</span>
<lb n="1119"/><span>Codladh is cnuasach nuaichéille.</span>
<lb n="1120"/></p>
</div>
<pb n="46"/>
<div><lb n="1121"/><p><span>AN GARRAIDHE NEÁMHDHA.</span></p>
<lb n="1122"/>
<lb n="1123"/><p><span>Ragham ar stáir de bhárr na gcnoc</span>
<lb n="1124"/><span>Ar chapall chothrom chóir,</span>
<lb n="1125"/><span>Mar a mbíd na páirce is áille crut,</span>
<lb n="1126"/><span>'S na héin gan sos ar cheól.</span></p>
<lb n="1127"/>
<lb n="1128"/><p><span>Geoch a chapaill, geoch, geoch,</span>
<lb n="1129"/><span>Geoch a chapaill ó;</span>
<lb n="1130"/><span>Ragham go tiugh de bhárr na gcnoc -</span>
<lb n="1131"/><span>Is geoch a chapaill ó.</span></p>
<lb n="1132"/>
<lb n="1133"/><p><span>Ragham ar stáir gan fán ná a chúis</span>
<lb n="1134"/><span>Fé dhéin chrann ubhall na gcomhacht,</span>
<lb n="1135"/><span>Mar a bhfeicfimíd n-a luighe ar an ndrúcht</span>
<lb n="1136"/><span>Na cáirne d'ubhlaibh óir.</span>
<lb n="1137"/><span>Geoch a chapaill, agus rl.</span></p>
<lb n="1138"/>
<lb n="1139"/><p><span>Ragham thar íseal, ragham thar árd,</span>
<lb n="1140"/><span>Is cloisfam gártha slógh,</span>
<lb n="1141"/><span>Agus aibhne ag rith go sultmhar sámh</span>
<lb n="1142"/><span>I ngarraidhe neámhdha an cheóil.</span>
<lb n="1143"/><span>Geoch a chapaill, agus rl.</span>
<lb n="1144"/></p>
</div>
<pb n="47"/>
<div><lb n="1145"/><p><span>SEOTHÍN</span></p>
<lb n="1146"/>
<lb n="1147"/><p><span>O, ragha mé féin</span>
<lb n="1148"/><span>Ar aonach Mhalla,</span>
<lb n="1149"/><span>'S ceannógha mé bréid</span>
<lb n="1150"/><span>Dom laogh agus hata.</span></p>
<lb n="1151"/>
<lb n="1152"/><p><span>Seothín, seothó,</span>
<lb n="1153"/><span>Seothó ariú, a leanbh;</span>
<lb n="1154"/><span>Seothín, seothó,</span>
<lb n="1155"/><span>Mo stór mo leanbh.</span></p>
<lb n="1156"/>
<lb n="1157"/><p><span>Is sníomhfad sróll</span>
<lb n="1158"/><span>As ór na maidne</span>
<lb n="1159"/><span>Dom naoidhin bhig óig</span>
<lb n="1160"/><span>Mar róba is racaid.</span></p>
<lb n="1161"/>
<lb n="1162"/><p><span>Seothín, seothó, agus rl.</span></p>
<lb n="1163"/>
<lb n="1164"/><p><span>Is fighfead éill</span>
<lb n="1165"/><span>De réir an fhaisinn</span>
<lb n="1166"/><span>Don bhróigín chaol</span>
<lb n="1167"/><span>Rug craobh na maise.</span>
<lb n="1168"/><span>Seothín, seothó, agus rl.</span>
<lb n="1169"/></p>
</div>
<pb n="48"/>
<div><lb n="1170"/><p><span>Dom buidheanaigh ó</span>
<lb n="1171"/><span>Cóireógha mé leabaidh</span>
<lb n="1172"/><span>Badh thuar chun flós</span>
<lb n="1173"/><span>Na rós n-a leacain.</span>
<lb n="1174"/><span>Seothín, seothó, agus rl.</span></p>
<lb n="1175"/>
<lb n="1176"/><p><span>I gcoill na gcnó</span>
<lb n="1177"/><span>Tráthnóna um shamhain</span>
<lb n="1178"/><span>Beidh fuighlach róinn</span>
<lb n="1179"/><span>Den chnósach aibidh.</span>
<lb n="1180"/><span>Seothín, seothó, agus rl.</span></p>
<lb n="1181"/>
<lb n="1182"/><p><span>Beidh ríghthe ón nGréig</span>
<lb n="1183"/><span>Is laochra ón mBreatain</span>
<lb n="1184"/><span>Go dian ag éad</span>
<lb n="1185"/><span>Lem péarla cheannann.</span>
<lb n="1186"/><span>Seothín, seothó, agus rl.</span>
<lb n="1187"/></p>
</div>
<pb n="49"/>
<div><lb n="1188"/><p><span>AN BUACHAILL CAOL DUBH.</span></p>
<lb n="1189"/>
<lb n="1190"/><p><span>Do thugas céad searc don bhuachaill chaol dhubh</span>
<lb n="1191"/><span>Ar fheabhus a mhéinne 's ar mhaise a shnóidh,</span>
<lb n="1192"/><span>Dá dhá shúil ghléinneach' mar dhrúcht an fhéir</span>
<lb n="1193"/><span>ghluis,</span>
<lb n="1194"/><span>Dá dhá ghruadh néamhracha ar dhath an róis,</span>
<lb n="1195"/><span>Dá chuachaibh néata mar chnuasach sméar dubh</span>
<lb n="1196"/><span>Is gluaire ón ghréin ortha maidin fhoghmhair;</span>
<lb n="1197"/><span>Acht b'é a chomhrádh béil sin sa teanga</span>
<lb n="1198"/><span>Ghaedhilge</span>
<lb n="1199"/><span>Do mheall thar aonrud mo ghean dá chlódh.</span></p>
<lb n="1200"/>
<lb n="1201"/><p><span>Ar fheis nó ar aonach ní fheicim éinne</span>
<lb n="1202"/><span>Do 'neósadh scéal leis sa tseananós,</span>
<lb n="1203"/><span>Do ringcfeadh tréanphuirt ar bhínse taobh leis,</span>
<lb n="1204"/><span>Nó chasfadh dréacht leis i gceart an cheóil.</span>
<lb n="1205"/><span>Agus deir gach aonfhear: "seo chughainn an</span>
<lb n="1206"/><span>réice,</span>
<lb n="1207"/><span>Beidh báire laochuis annso go fóill,"</span>
<lb n="1208"/><span>Nuair is chúcha léimeann an buachaill caol dubh</span>
<lb n="1209"/><span>'S a chamán gléasta n-a ghlaic chun spóirt.</span></p>
<lb n="1210"/>
<lb n="1211"/><p><span>Agus dubhairt sé féin liom de mhóid a bhéil ghil</span>
<lb n="1212"/><span>Gur mise an t-aonbhean n-a thigh a gheóbhadh,</span>
<lb n="1213"/><span>'S go mb'feárr leis mé aige gan feóirling</span>
<lb n="1214"/><span>spré liom</span>
<lb n="1215"/><span>'Ná toice an Bhéarla 's a cáirne 'en ór.</span></p>
</div>
<pb n="50"/>
<div><lb n="1216"/><p><span>'S a shiúr na n-ae ionnam, ná creidse ó éinne</span>
<lb n="1217"/><span>Nach é an faision Gaedhlach is feárr mar</span>
<lb n="1218"/><span>nós,</span>
<lb n="1219"/><span>Mar isé do bhréagfadh an buachaill caol dubh</span>
<lb n="1220"/><span>Is uaisle tréithe 's is gile meóin.</span>
<lb n="1221"/></p>
</div>
<pb n="51"/>
<div><lb n="1222"/><p><span>A MHÁIRE A LAOGH.</span></p>
<lb n="1223"/>
<lb n="1224"/><p><span>A Mháire a laogh na gcraobhfholt n-óir,</span>
<lb n="1225"/><span>A ghrádh na n-ae gan bhéim it chlódh,</span>
<lb n="1226"/><span>Sin fáinne an lae go héascaidh cóir,</span>
<lb n="1227"/><span>Le scéala an treó so ar stáir.</span></p>
<lb n="1228"/>
<lb n="1229"/><p><span>Siubhail, siubhail, siubhail, a stóir,</span>
<lb n="1230"/><span>Siubhailse faram agus siubhail go deó;</span>
<lb n="1231"/><span>Téanam liúmsa ag siubhal det dheóin,</span>
<lb n="1232"/><span>A chúilfhionn óg 's a ghrádh.</span></p>
<lb n="1233"/>
<lb n="1234"/><p><span>Do b'fheárr liom féin ná céad long seóil,</span>
<lb n="1235"/><span>'S ná táinte ar thaobh Chnoc Féidhlim leó,</span>
<lb n="1236"/><span>Bheith spás i ngaor don chaomhghuth cheóil</span>
<lb n="1237"/><span>Ót bhéal go gleóidhte i dtrácht.</span></p>
<lb n="1238"/>
<lb n="1239"/><p><span>Siubhail, siubhail, agus rl.</span></p>
<lb n="1240"/>
<lb n="1241"/><p><span>Táid Cáit is Méadhbh is Béibhionn chrón,</span>
<lb n="1242"/><span>Lé ráithe im dhéidh, is Léan is Mór,</span>
<lb n="1243"/><span>Bím cráidhte ón bplé gan ghéille 'on chóip,</span>
<lb n="1244"/><span>'S a laogh liom, gheóbha mé bás.</span></p>
<lb n="1245"/>
<lb n="1246"/><p><span>Siubhail, siubhail, agus rl.</span></p>
<lb n="1247"/>
<lb n="1248"/><p><span>Ná fág fén bpéin seo mé dhom breódh,</span>
<lb n="1249"/><span>Acht tárrthuigh mé 's bead buidheach lem ló;</span>
<lb n="1250"/><span>A Mháire, a laogh, tabhair saoghal is snódh</span>
<lb n="1251"/><span>Dhon éilightheóir seo it pháirt.</span></p>
<lb n="1252"/>
<lb n="1253"/><p><span>Siubhail, siubhail, agus rl.</span>
<lb n="1254"/></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="1255"/><p><span>A BHÉ MHAISEACH.</span></p>
<lb n="1256"/>
<lb n="1257"/><p><span>A bhé mhaiseach ghlé ghartha is áille snódh</span>
<lb n="1258"/><span>Scéalam fá scéimh aiste dána it chóir</span>
<lb n="1259"/><span>Cadé bheir gan téagar na táinte treón</span>
<lb n="1260"/><span>Is méise le haontuile ghrádh dhot chlódh.</span></p>
<lb n="1261"/>
<lb n="1262"/><p><span>Ní hé an craobhfholt breágh néamhrach fáinneach</span>
<lb n="1263"/><span>flóis</span>
<lb n="1264"/><span>Ná an t-éadan geal déarscnaite is mánla</span>
<lb n="1265"/><span>módh</span>
<lb n="1266"/><span>Na glédhearca réilteacha ar scáil an reóidh</span>
<lb n="1267"/><span>Ná an béal blasta craorac gan smál gan</span>
<lb n="1268"/><span>mhóid.</span></p>
<lb n="1269"/>
<lb n="1270"/><p><span>Ní hé a ghléire do fhéachann do bhrághaid istló</span>
<lb n="1271"/><span>Ná do chaolchrobh gur mhéinn liom é fháscadh im</span>
<lb n="1272"/><span>dhóid</span>
<lb n="1273"/><span>Do mhéireanna a ghréaschuireann sása ar sróll</span>
<lb n="1274"/><span>Ná do réidhchoisín éadtrom is g'lánta i</span>
<lb n="1275"/><span>mbróig.</span></p>
<lb n="1276"/>
<lb n="1277"/><p><span>Do mhéinn mhaith do bhréithre is do gháire beóil</span>
<lb n="1278"/><span>Do chaomhchruinneas céille is do cháthadh ceóil</span>
<lb n="1279"/><span>Do dhaonnacht do ghéille is do chráibhtheacht nóis</span>
<lb n="1280"/><span>Seadh do chlaochluigh mo chéadfhaidh 's do thráigh</span>
<lb n="1281"/><span>dem dheóin.</span>
<lb n="1282"/></p>
</div>
<pb n="53"/>
<div><lb n="1283"/><p><span>Do léirghearrais préimh agus bláth mo shnóidh</span>
<lb n="1284"/><span>'S do ghéarchaithis saéghda trém lár dhom</span>
<lb n="1285"/><span>dhóghadh</span>
<lb n="1286"/><span>Do bhréagais do chaochais do bhádhais do</span>
<lb n="1287"/><span>bhreódhais</span>
<lb n="1288"/><span>Go haeibh me 's is baoghlach gur geárr mo</span>
<lb n="1289"/><span>bheó.</span></p>
<lb n="1290"/>
<lb n="1291"/><p><span>Ní fhéachair fém dhéin is ní háil leat stródh</span>
<lb n="1292"/><span>'S má fhéachaim ort claontar an sámhrosc óighe</span>
<lb n="1293"/><span>'S go dtréigfinn réim Chaesair 's a ráinig dó</span>
<lb n="1294"/><span>Ar sméide bheag éigin den gháire ót bheól.</span></p>
<lb n="1295"/>
<lb n="1296"/><p><span>Ní féidir go léigfir a ghrádh me 'om dhreoghadh</span>
<lb n="1297"/><span>Ag an saobhfhuirse chléibh seo gach lá os do</span>
<lb n="1298"/><span>chomhair;</span>
<lb n="1299"/><span>Ó léanais, bí déarcach is tárrthuigh fós</span>
<lb n="1300"/><span>A bhé mhaiseach ghlé ghartha is áille snódh.</span>
<lb n="1301"/></p>
</div>
<pb n="54"/>
<div><lb n="1302"/><p><span>ÁINE AN GHLEANNA.</span></p>
<lb n="1303"/>
<lb n="1304"/><p><span>Cia bhíodh im páirt 's mé im leanbh?</span>
<lb n="1305"/><span>Cia shíneadh lámh ar strapa?</span>
<lb n="1306"/><span>Cia mhúscail sníomh</span>
<lb n="1307"/><span>Im chroidhe dá gradh?</span>
<lb n="1308"/><span>An fhaoileann, Áine an Ghleanna.</span></p>
<lb n="1309"/>
<lb n="1310"/><p><span>Cia bhíodh le ráidhte cneasta</span>
<lb n="1311"/><span>Am ghríosadh i lár mo leasa?</span>
<lb n="1312"/><span>'S i bpongcaibh baoighil</span>
<lb n="1313"/><span>Cá díon do b'fheárr</span>
<lb n="1314"/><span>'Ná mínghuth Áine an Ghleanna?</span></p>
<lb n="1315"/>
<lb n="1316"/><p><span>Tráth bhínn am chrádh 's i gceastaibh</span>
<lb n="1317"/><span>Ag claoidhe le hÁireamh reaca,</span>
<lb n="1318"/><span>Mar thrúig le scíth</span>
<lb n="1319"/><span>Do thigheadh im dháil</span>
<lb n="1320"/><span>Go míonla Áine an Ghleanna.</span></p>
<lb n="1321"/>
<lb n="1322"/><p><span>Mo shuim i nÁth na n-asal,</span>
<lb n="1323"/><span>I gqui 's i gqua na Laidne,</span>
<lb n="1324"/><span>'S i n-úirlisí</span>
<lb n="1325"/><span>Lucht scríobhtha ar phár,</span>
<lb n="1326"/><span>Ba ghnaoi le hÁine an Ghleanna.</span>
<lb n="1327"/></p>
</div>
<pb n="55"/>
<div><lb n="1328"/><p><span>D'éis snaidhm na ngrás ón sagart</span>
<lb n="1329"/><span>I dtíoghbhas go dtárla faram,</span>
<lb n="1330"/><span>Mo chongnamh síor</span>
<lb n="1331"/><span>'Dir oidhche is lá</span>
<lb n="1332"/><span>B'eadh caoindriuch Áine an Ghleanna.</span></p>
<lb n="1333"/>
<lb n="1334"/><p><span>I n-íoc a ndeárna mhaitheas</span>
<lb n="1335"/><span>Don naoidhe seo 'n dáimh do ghreannuigh,</span>
<lb n="1336"/><span>Le dúthracht croidhe</span>
<lb n="1337"/><span>'S le dílseacht ghrádh,</span>
<lb n="1338"/><span>An laoidh seo d'Áine an Ghleanna.</span></p>
<lb n="1339"/>
<lb n="1340"/><p><span>Trí nídh dob áil liom, measaim:</span>
<lb n="1341"/><span>Sa Ríoghbhrogh neámhdha m'anam,</span>
<lb n="1342"/><span>Sliocht Niúil gan chíos,</span>
<lb n="1343"/><span>'S ar thigheacht an bháis</span>
<lb n="1344"/><span>Mo shíneadh d'Áine an Ghleanna.</span>
<lb n="1345"/></p>
</div>
<pb n="56"/>
<div><lb n="1346"/><p><span>A CHÁIDHBHEAN.</span></p>
<lb n="1347"/>
<lb n="1348"/><p><span>A cháidhbhean sa chúil úd thall,</span>
<lb n="1349"/><span>a ghruadhdath na gcaor gcárthann,</span>
<lb n="1350"/><span>budh neart dom chódaibh an cor -</span>
<lb n="1351"/><span>tógaibh do dhearc ót dheachtodh.</span></p>
<lb n="1352"/>
<lb n="1353"/><p><span>Ní fhoghain do dhuais ag dearc,</span>
<lb n="1354"/><span>madh íseal é madh oirdhearc,</span>
<lb n="1355"/><span>go dteipeann san dtoisc i dtá -</span>
<lb n="1356"/><span>feiceam do roisc, a réadghla.</span></p>
<lb n="1357"/>
<lb n="1358"/><p><span>Má bhainim díot rinn mo rosc,</span>
<lb n="1359"/><span>gan fhéachain uaim ar th'éagcosc,</span>
<lb n="1360"/><span>chugam lingidh, ní chéal clios,</span>
<lb n="1361"/><span>an sillidh ghéar a ganfhios.</span></p>
<lb n="1362"/>
<lb n="1363"/><p><span>Mise lem báirdeacht abhos -</span>
<lb n="1364"/><span>adeir cách liom gur leamhos -</span>
<lb n="1365"/><span>'sdo ghné ghealsa os cionn cairte,</span>
<lb n="1366"/><span>mocheansa mionn malairte.</span></p>
<lb n="1367"/>
<lb n="1368"/><p><span>Athá fá'n mhalaigh mhaoithe</span>
<lb n="1369"/><span>iomad brosnadh biorghaoithe;</span>
<lb n="1370"/><span>a mhaoilse an éarla is annsa</span>
<lb n="1371"/><span>scaoilse éangha oramsa.</span>
<lb n="1372"/></p>
</div>
<pb n="57"/>
<div><lb n="1373"/><p><span>Uch nach mise an leabhar lán</span>
<lb n="1374"/><span>atá i ngreim do dhá dheaghlámh,</span>
<lb n="1375"/><span>duit dob eól ón inneach é -</span>
<lb n="1376"/><span>sceól fá'n cimeach mo chroidhe.</span></p>
<lb n="1377"/>
<lb n="1378"/><p><span>Beag an ní sillidh na súl,</span>
<lb n="1379"/><span>gé nochtann suim is searcrún;</span>
<lb n="1380"/><span>ruaigidh feall a fódaibh bhfear;</span>
<lb n="1381"/><span>tógaibh do cheann a cháidhbhean!</span></p>
<lb n="1382"/>
<lb n="1383"/><p><span>A.CH.Á.I.DH.BH.E.A.N.</span>
<lb n="1384"/></p>
</div>
<pb n="58"/>
<div><lb n="1385"/><p><span>DO CHAITILÍN.</span></p>
<lb n="1386"/>
<lb n="1387"/><p><span>A chlanna Gaoidheal an aithnid díbh an bháb so</span>
<lb n="1388"/><span>amuigh,</span>
<lb n="1389"/><span>N-a hAnna Príor ag taisteal críoch don dáimh</span>
<lb n="1390"/><span>n-a rith?</span>
<lb n="1391"/><span>I bpratainn mhín go raidtear síos, gan ráfla</span>
<lb n="1392"/><span>guib,</span>
<lb n="1393"/><span>Ag Caitilín gach seanchaidheacht badh shámh le</span>
<lb n="1394"/><span>clos.</span></p>
<lb n="1395"/>
<lb n="1396"/><p><span>Adamhuighim gur theangmhaig línn an mhánla</span>
<lb n="1397"/><span>shoin,</span>
<lb n="1398"/><span>'S nach maith mhothuighim an seanachroidhe n-a</span>
<lb n="1399"/><span>deáidh ó shoin!</span>
<lb n="1400"/><span>An chreathadghail im ballaibh thríom do thárla</span>
<lb n="1401"/><span>abhfus</span>
<lb n="1402"/><span>Ag Caitilín ghá mheas gur dílleacht dána me!</span></p>
<lb n="1403"/>
<lb n="1404"/><p><span>Don ainnir chaoin sin gheallas laoi do tháthadh</span>
<lb n="1405"/><span>i bprint,</span>
<lb n="1406"/><span>'S mo leagadh i líonruith a chasadh i gcrích ní</span>
<lb n="1407"/><span>dáiltear dam,</span>
<lb n="1408"/><span>Is maith aithnighim gurb anarighin atáid indiu</span>
<lb n="1409"/><span>An scata síodha ón abhainn draoidheachta</span>
<lb n="1410"/><span>b'ádhbhar dam.</span>
<lb n="1411"/></p>
</div>
<pb n="59"/>
<div><lb n="1412"/><p><span>Acht dá gcaillimísna searc na saoithe is gnáth</span>
<lb n="1413"/><span>ár mbun,</span>
<lb n="1414"/><span>'S go leagaithí tur balbh sínn gan ráidhte suilt,</span>
<lb n="1415"/><span>Ní chasfaimís a-bhaile arís gan dán ar bith</span>
<lb n="1416"/><span>Caitilín, 's go maire sí mo sholáthar dhi.</span>
<lb n="1417"/></p>
</div>
<pb n="60"/>
<div><lb n="1418"/><p><span>AN FILE SA DROICHSHÍN.</span></p>
<lb n="1419"/>
<lb n="1420"/><p><span>Siubhal oidhche is bóthar bog</span>
<lb n="1421"/><span>ní maith do chumadh chomhad;</span>
<lb n="1422"/><span>cos má chuire fá linn fhlich</span>
<lb n="1423"/><span>ní binn do thuile tinfith!</span></p>
<lb n="1424"/>
<lb n="1425"/><p><span>Oidhche dhorcha, cosán caol,</span>
<lb n="1426"/><span>fead gaoithe de rinn rochraobh -</span>
<lb n="1427"/><span>sin gidh dú fá Bhanbha bháin,</span>
<lb n="1428"/><span>ní tú den adhbha as iondáin</span></p>
<lb n="1429"/>
<lb n="1430"/><p><span>Gabham sos fá'n tuighe istoigh;</span>
<lb n="1431"/><span>fanam go ló 'n-ár láthoir;</span>
<lb n="1432"/><span>le gréimdh, tríonn contibhe,</span>
<lb n="1433"/><span>bíom le déinimh deibhidhe.</span>
<lb n="1434"/></p>
</div>
<pb n="61"/>
<div><lb n="1435"/><p><span>IMTHEACHT NA "SPRIDÍ."</span></p>
<lb n="1436"/>
<lb n="1437"/><p><span>Fonn: "Rye tooral allay."</span></p>
<lb n="1438"/>
<lb n="1439"/><p><span>Cáit Ní Uallacháin Loquitur:</span></p>
<lb n="1440"/>
<lb n="1441"/><p><span>My childher in Dublin, ach leog dham a laogh</span>
<lb n="1442"/><span>Is baoghlach go bhfuilid gan pioc ar bith chéill:</span>
<lb n="1443"/><span>Th' ould hill of Parnassus is searbh leó é</span>
<lb n="1444"/><span>Seoch spridí agus scamaill raidhcs fal do</span>
<lb n="1445"/><span>deagh lé!</span></p>
<lb n="1446"/>
<lb n="1447"/><p><span>Raidhcs fal do deagh, agus rl.</span></p>
<lb n="1448"/>
<lb n="1449"/><p><span>When I was a girrseach bhí filidhe ar an saoghal</span>
<lb n="1450"/><span>Ná feaca riamh spridí ná tremulous greys</span>
<lb n="1451"/><span>Nár thuig Celtic Note seochas glórtha na</span>
<lb n="1452"/><span>nGaedheal</span>
<lb n="1453"/><span>'S ná géillfeadh dbhur mbladar raidhcs fal do</span>
<lb n="1454"/><span>deagh lé.</span></p>
<lb n="1455"/>
<lb n="1456"/><p><span>Raidhcs fal do deagh, agus rl.</span></p>
<lb n="1457"/>
<lb n="1458"/><p><span>Ní bhíodh aon opal hushes ann taca an mheadhán</span>
<lb n="1459"/><span>lae</span>
<lb n="1460"/><span>Ná murmuring moonshine le feiscint sa spéir,</span>
<lb n="1461"/><span>Acht daoine n-a mbeathaidh a mhaireadh go réidh</span>
<lb n="1462"/><span>Gan spridí gan glamour, raidhcs fal do deagh</span>
<lb n="1463"/><span>lé.</span></p>
<lb n="1464"/>
<lb n="1465"/><p><span>Raidhcs fal do deagh, agus rl.</span>
<lb n="1466"/></p>
</div>
<pb n="62"/>
<div><lb n="1467"/><p><span>"A raghaidh chun bhur dtairbhthe i dtalamh na</span>
<lb n="1468"/><span>nGaedheal</span>
<lb n="1469"/><span>Where you'll be a malartach mhalluighthe ón</span>
<lb n="1470"/><span>nGréig,</span>
<lb n="1471"/><span>'S go mbeamna fé ghradam, raidhcs fal do</span>
<lb n="1472"/><span>deagh lé."</span></p>
<lb n="1473"/>
<lb n="1474"/><p><span>Raidhcs fal do deagh, agus rl.</span></p>
<lb n="1475"/>
<lb n="1476"/><p><span>Is cuirfe mé an púca dhá spiúnadh dhen tsaoghal;</span></p>
<lb n="1477"/>
<lb n="1478"/><p><span>Is síos ann a phreabfaid, raidhcs fal do deagh</span>
<lb n="1479"/><span>lé.</span></p>
<lb n="1480"/>
<lb n="1481"/><p><span>Raidhcs fal do deagh, agus rl.</span></p>
<lb n="1482"/>
<lb n="1483"/><p><span>So pack up your baggage is glanaidh libh féin</span>
<lb n="1484"/><span>We'll suffer no longer bhur masla ar na</span>
<lb n="1485"/><span>Gaedhil;</span>
<lb n="1486"/><span>Take your spooks and your glamour a hInis</span>
<lb n="1487"/><span>na Naomh</span>
<lb n="1488"/><span>Is choidhche ná casaidh, raidhcs fal do deagh lé.</span></p>
<lb n="1489"/>
<lb n="1490"/><p><span>Raidhcs fal do deagh, agus rl.</span>
<lb n="1491"/></p>
</div>
<pb n="63"/>
<div><lb n="1492"/><p><span>SLÁN LEIS AN STAD</span></p>
<lb n="1493"/>
<lb n="1494"/><p><span>Mo ghoin mo chnead an chreach a thug</span>
<lb n="1495"/><span>Mo nead mo bhoth mo bhrogh mo Stad</span>
<lb n="1496"/><span>Gan sult gan stair gan chasadh port</span>
<lb n="1497"/><span>Is Cathal bocht fén lomadh lag.</span></p>
<lb n="1498"/>
<lb n="1499"/><p><span>Is me nár mheas, a shearc 's a chuid,</span>
<lb n="1500"/><span>Dá mairinn tuilleadh is turus na sean,</span>
<lb n="1501"/><span>Go bhfeicfinn malairt laba it bhun,</span>
<lb n="1502"/><span>Seoch Cathal san fuair hub amach.</span></p>
<lb n="1503"/>
<lb n="1504"/><p><span>Ba mhinic flatha ag teacht dot fhios;</span>
<lb n="1505"/><span>Thar lear ba chlos na clis ba leat;</span>
<lb n="1506"/><span>'S gach duine thagadh b'fhada a bheadh</span>
<lb n="1507"/><span>Le startha cothroma ort ar cairt.</span></p>
<lb n="1508"/>
<lb n="1509"/><p><span>Níor scorn d'fhear cois baile abhfus</span>
<lb n="1510"/><span>Bheith tamall beag ar leith fét bhrat;</span>
<lb n="1511"/><span>Ní cuir ná camadh thagadh dho,</span>
<lb n="1512"/><span>Acht rachta suilt is truisc go prap.</span></p>
<lb n="1513"/>
<lb n="1514"/><p><span>Do chonnac cleasa it chasc istigh,</span>
<lb n="1515"/><span>A bhainfeadh smigeadh d'othar lag,</span>
<lb n="1516"/><span>'S a chuirfeadh flatha fearainn Luirc</span>
<lb n="1517"/><span>Le speachadh buile ar mire glan.</span>
<lb n="1518"/></p>
</div>
<pb n="64"/>
<div><lb n="1519"/><p><span>Do chonnac gas ba chalma gus,</span>
<lb n="1520"/><span>Ón bPampa tur do dhruid andeas,</span>
<lb n="1521"/><span>'Sba chliste chanadh eachtra fruig</span>
<lb n="1522"/><span>Nuair bhraitheadh sult ar bun n-ár measc.</span></p>
<lb n="1523"/>
<lb n="1524"/><p><span>Do ritheadh Pat isteach fé bhruid,</span>
<lb n="1525"/><span>Bheadh Dan is Mic istigh is Hal:</span></p>
<lb n="1526"/>
<lb n="1527"/><p><span>Ba chlos dam tagra ó Fhear an Ghuirt</span>
<lb n="1528"/><span>Ar dheachtadh puirt le guth na sean,</span>
<lb n="1529"/><span>Do chuireadh faid mo bhaise phus</span>
<lb n="1530"/><span>Ar Ghrassaí bhocht nár chreid a leath.</span></p>
<lb n="1531"/>
<lb n="1532"/><p><span>Mo chuisne an scata a charadh clis</span>
<lb n="1533"/><span>Bheith feasta amuigh gan smut tobac,</span>
<lb n="1534"/><span>Gan chuilt gan fail gan scraith gan strus,</span>
<lb n="1535"/><span>Is brat gach fhir ón sioc n-a shac.</span></p>
<lb n="1536"/>
<lb n="1537"/><p><span>Is Conall, flaith na haicme sin,</span>
<lb n="1538"/><span>Feasach dham gur scoilt a scairt;</span>
<lb n="1539"/><span>Ag Lugh Lámhfhada stad "rim sim";</span>
<lb n="1540"/><span>Do scread an File is Sceilg maith.</span></p>
<lb n="1541"/>
<lb n="1542"/><p><span>Slán beárrtha, a Staid,</span>
<lb n="1543"/><span>Ó Thorna liot;</span>
<lb n="1544"/><span>Táir fágtha it mheaidh</span>
<lb n="1545"/><span>Fó bhrón indiu.</span>
<lb n="1546"/></p>
</div>
<pb n="65"/>
<div><lb n="1547"/><p><span>Tá stráille gha,</span>
<lb n="1548"/><span>Chomh mór le stoc,</span>
<lb n="1549"/><span>Sársháithte im chreat</span>
<lb n="1550"/><span>Óm gheóin dot thoisc.</span></p>
<lb n="1551"/>
<lb n="1552"/><p><span>Áilleán na bhfear,</span>
<lb n="1553"/><span>Óstóir na mbocht,</span>
<lb n="1554"/><span>Árdbhláth na mban,</span>
<lb n="1555"/><span>Óchón do chor!</span></p>
<lb n="1556"/>
<lb n="1557"/><p><span>Ó gheibhim ar stad thu, a Staid na múirne,</span>
<lb n="1558"/><span>'S go ndeaghaidh ar bhflaith le calmbúireacht,</span>
<lb n="1559"/><span>Ní bhfuighinnse stad, dá gcaillinn súil leis,</span>
<lb n="1560"/><span>Gan deimhin mo cheasna im cheapadúireacht.</span></p>
<lb n="1561"/>
<lb n="1562"/><p><span>Fé fháidhibh fhearainn Airt is Iúghain</span>
<lb n="1563"/><span>'Seadh d'fhágaim feasta an bheart a bhrúidh sinn;</span>
<lb n="1564"/><span>Tálaidh dearca is canaidh liúgh linn,</span>
<lb n="1565"/><span>Ó thárla ar stad an Stad do bfiú rud.</span>
<lb n="1566"/></p>
</div>
<pb n="66"/>
<div><lb n="1567"/><p><span>TRUCAILL AN GHABHA.</span></p>
<lb n="1568"/>
<lb n="1569"/><p><span>Fonn: An Cailín deas donn.</span></p>
<lb n="1570"/>
<lb n="1571"/><p><span>Ó ariú bog liom é druid liom é, corruigh é,</span>
<lb n="1572"/><span>Ó ariú bog liom é, is tiocfa sé leam;</span>
<lb n="1573"/><span>Ó ariú bog liom é druid liom é, corruigh é,</span>
<lb n="1574"/><span>Ó ariú bog liom an trucaillín donn.</span></p>
<lb n="1575"/>
<lb n="1576"/><p><span>Lá aonaigh an earraigh 's mé taisteal go trio-</span>
<lb n="1577"/><span>pallach</span>
<lb n="1578"/><span>Trasna ar an ndroichead i Muileann na</span>
<lb n="1579"/><span>hAbhann</span>
<lb n="1580"/><span>Seadh chonnac an bobby gurab ainm dó Tingimí</span>
<lb n="1581"/><span>Ó, 's é ag druidim im choinnibh go teann.</span></p>
<lb n="1582"/>
<lb n="1583"/><p><span>Ó ariú bog lom é, agus rl.</span></p>
<lb n="1584"/>
<lb n="1585"/><p><span>Ba ghairid go bhfeacamair asal is trucaill</span>
<lb n="1586"/><span>bheag</span>
<lb n="1587"/><span>Chughainn ar a sodar fé Mhicil an Ghabha:</span></p>
<lb n="1588"/>
<lb n="1589"/><p><span>Ó ariú bog liom é, agus rl.</span></p>
<lb n="1590"/>
<lb n="1591"/><p><span>"Yer name?" arsa an bobby, agus stadadh</span>
<lb n="1592"/><span>ar Mhicil bhocht.</span>
<lb n="1593"/><span>"Féach ar an dtrucaill é, a' bhfuileann tú</span>
<lb n="1594"/><span>dall -</span></p>
</div>
<pb n="67"/>
<div><lb n="1595"/><p><span>Tá m'ainm ann breacaithe i dteangain a</span>
<lb n="1596"/><span>thuigimse,</span>
<lb n="1597"/><span>'S fógraim thusa go hifreann lom!"</span></p>
<lb n="1598"/>
<lb n="1599"/><p><span>Ó ariú bog liom é, agus rl.</span></p>
<lb n="1600"/>
<lb n="1601"/><p><span>Tiomáineadh don bhearraic an t-asal 's an</span>
<lb n="1602"/><span>trucaill bheag</span>
<lb n="1603"/><span>Stracadh is stolladh sa phludaigh an gabha;</span>
<lb n="1604"/><span>'S nuair d'eirigh leathmharbh ar maidin do</span>
<lb n="1605"/><span>tugadh é</span>
<lb n="1606"/><span>Os comhair an bhreithimh bhí oilte ar an gcam!</span></p>
<lb n="1607"/>
<lb n="1608"/><p><span>Ó ariú bog liom é, agus rl.</span></p>
<lb n="1609"/>
<lb n="1610"/><p><span>Next on the list," ars an breitheamh go</span>
<lb n="1611"/><span>toghmhail</span>
<lb n="1612"/><span>"Cuiridh fé ghlasaibh me feasta," arsa Micil</span>
<lb n="1613"/><span>leó,</span>
<lb n="1614"/><span>"Seóid dem thuilleamh ní fheicfe sibh ann."</span></p>
<lb n="1615"/>
<lb n="1616"/><p><span>Ó ariú bog liom é, agus rl.</span></p>
<lb n="1617"/>
<lb n="1618"/><p><span>Níl trucaill gan ainm bhreágh lachanta legible</span>
<lb n="1619"/><span>Ghaedhilge le feiscint i Muileann na</span>
<lb n="1620"/><span>hAbhann;</span>
<lb n="1621"/><span>Is ceárduidhthe an bhaile 'sé thugaid ar Thingimí</span>
<lb n="1622"/><span>Fós ná Trucaillín Mhicil an Ghabha.</span></p>
<lb n="1623"/>
<lb n="1624"/><p><span>Ó ariú bog liom é, agus rl.</span>
<lb n="1625"/></p>
</div>
<pb n="68"/>
<div><lb n="1626"/><p><span>DUBHAIRT BEAN LIOM.</span></p>
<lb n="1627"/>
<lb n="1628"/><p><span>Fonn: Cadé sin don té sin.</span></p>
<lb n="1629"/>
<lb n="1630"/><p><span>A chaomhchoiste céibhfionn is binne ar bith beól,</span>
<lb n="1631"/><span>Is saoth liom bhur sméide 's bhur scige thar</span>
<lb n="1632"/><span>fóir;</span>
<lb n="1633"/><span>Dá dtéighinnse ag cúirtéireacht ar rothar</span>
<lb n="1634"/><span>bhreágh nódh,</span>
<lb n="1635"/><span>Cadé sin do thréad bhan ná baineann san leó?</span></p>
<lb n="1636"/>
<lb n="1637"/><p><span>Badh ghlé liom an ghéithleann gheal shoineanta</span>
<lb n="1638"/><span>chóir</span>
<lb n="1639"/><span>Do réidhfeadh lem mhéinn is do thuigfeadh dhom</span>
<lb n="1640"/><span>nós;</span>
<lb n="1641"/><span>Is dá dtéighinnse ag bhálcaeriocht le duine dhá</span>
<lb n="1642"/><span>sórd,</span>
<lb n="1643"/><span>Cadé sin do thréad bhan ná baineann san leó?</span></p>
<lb n="1644"/>
<lb n="1645"/><p><span>Dá mb'fhéidir gur chéim síos ar fhile na</span>
<lb n="1646"/><span>gcómhad</span>
<lb n="1647"/><span>Gur thaobhuigh sé bé mhaiseach mhuirinneach</span>
<lb n="1648"/><span>mhódhmhail</span>
<lb n="1649"/><span>N-ar léirchuireadh caora agus lile n-a snódh,</span>
<lb n="1650"/><span>Cadé sin do thréad bhan ná baineann san leó?</span>
<lb n="1651"/></p>
</div>
<pb n="69"/>
<div><lb n="1652"/><p><span>Dá dtéighinnse le craobhcha go hInis na Bó,</span>
<lb n="1653"/><span>Is céibhfionn troighéascaidh lem chois ar an</span>
<lb n="1654"/><span>ród,</span>
<lb n="1655"/><span>Badh scéal idir bhéithibh go hinid é, is dóin -</span>
<lb n="1656"/><span>Acht cadé sin do thréad bhan ná baineann san</span>
<lb n="1657"/><span>leó?</span></p>
<lb n="1658"/>
<lb n="1659"/><p><span>Dá dtéighinn i measc aoltrup i n-imirt chamóg</span>
<lb n="1660"/><span>'S go bpléascfadh duine éigin den bhfuirinn</span>
<lb n="1661"/><span>mo shrón,</span>
<lb n="1662"/><span>Nó 'á dtéighinn agus bé dheas as so go dtí an</span>
<lb n="1663"/><span>Cóbh,</span>
<lb n="1664"/><span>Cadé sin do thréad bhan ná baineann san leó?</span></p>
<lb n="1665"/>
<lb n="1666"/><p><span>Ní spéis liom bhur scéala i mbárr cleithe dar</span>
<lb n="1667"/><span>ndóigh,</span>
<lb n="1668"/><span>Bhur scéitheadh gan éifeacht 's bhur ngliogram</span>
<lb n="1669"/><span>gleódh;</span>
<lb n="1670"/><span>'S an éigse má léasaid lucht reicthe na</span>
<lb n="1671"/><span>nódhacht,</span>
<lb n="1672"/><span>Cadé sin do thréad bhan?  Ní leanann san</span>
<lb n="1673"/><span>dóibh.</span>
<lb n="1674"/></p>
</div>
<pb n="70"/>
<div><lb n="1675"/><p><span>MO MHIANSA.</span></p>
<lb n="1676"/>
<lb n="1677"/><p><span>Feámairí an chladaigh</span>
<lb n="1678"/><span>Tráchtaid ar chogadh,</span>
<lb n="1679"/><span>'S ar dhálaibh an mhacha</span>
<lb n="1680"/><span>Tálaid siad focail.</span></p>
<lb n="1681"/>
<lb n="1682"/><p><span>Meidhreach an dochthúir</span>
<lb n="1683"/><span>Nuair leighsann sé cneadghail,</span>
<lb n="1684"/><span>Tig deimhne ar a chothughadh</span>
<lb n="1685"/><span>Gan laighead ar a spaigín.</span></p>
<lb n="1686"/>
<lb n="1687"/><p><span>Grean gnáith dlightheóra</span>
<lb n="1688"/><span>Ceannsmách na cúirte;</span>
<lb n="1689"/><span>Le fonn árd seadh dheólann</span>
<lb n="1690"/><span>Gach seanntáille a scrúdann.</span></p>
<lb n="1691"/>
<lb n="1692"/><p><span>Cráibhtheacht a thuigim</span>
<lb n="1693"/><span>Is fearr leis an sagart,</span>
<lb n="1694"/><span>Táinte dhul chuige</span>
<lb n="1695"/><span>I leith sláinte dhá n-anam.</span></p>
<lb n="1696"/>
<lb n="1697"/><p><span>Bíonn móiréis ar mháighistir</span>
<lb n="1698"/><span>Um ógaos deighiomchuir;</span>
<lb n="1699"/><span>A chóir féin don scoláire</span>
<lb n="1700"/><span>Bheir róréim don mhúineadh.</span>
<lb n="1701"/></p>
</div>
<pb n="71"/>
<div><lb n="1702"/><p><span>Is sóghach bhíonn an ceannaighe</span>
<lb n="1703"/><span>'Mun ór bhuidhe n-a bhosca úr,</span>
<lb n="1704"/><span>Slógh síor n-a dheaghthigheas</span>
<lb n="1705"/><span>Is gnó laoi ghá mbrostughadh.</span></p>
<lb n="1706"/>
<lb n="1707"/><p><span>Acht 'sé is aiteas le Tórna</span>
<lb n="1708"/><span>Luighe thairis ar bháinseach,</span>
<lb n="1709"/><span>Leabhar i ndóid leis,</span>
<lb n="1710"/><span>'S a bhreacadh má's áil leis.</span></p>
<lb n="1711"/>
<lb n="1712"/><p><span>Luigh ar an bhféar le seascaireacht shámh;</span>
<lb n="1713"/><span>Cruinnigh is léigh na leabhair is feárr;</span>
<lb n="1714"/><span>Duine gan chéill, is taithneamh sa lá,</span>
<lb n="1715"/><span>A rithfeadh le céird go cneadaigh an bháis.</span>
<lb n="1716"/></p>
</div>
<pb n="72"/>
<div><lb n="1717"/><p><span>TUIRSE.</span></p>
<lb n="1718"/>
<lb n="1719"/><p><span>A phriacháin tuas, ón a phriacháin tuas,</span>
<lb n="1720"/><span>Tuirse liom do ghrága im chluais;</span>
<lb n="1721"/><span>"Is" ná "Tá" ní bhainid liot -</span>
<lb n="1722"/><span>Aoibhinn duit, a phriacháin tuas.</span></p>
<lb n="1723"/>
<lb n="1724"/><p><span>A éin i gcraoibh, ón a éin i gcraoibh,</span>
<lb n="1725"/><span>Ceann fé eite déin go caoin;</span>
<lb n="1726"/><span>Gluais ní oireann duitse ar dhán -</span>
<lb n="1727"/><span>Codladh sámh dhuit, a éin i gcraoibh.</span></p>
<lb n="1728"/>
<lb n="1729"/><p><span>A bha ar féar, ón a bha ar féar,</span>
<lb n="1730"/><span>Suaimhneach dhíbhse sa mhóinfhéar;</span>
<lb n="1731"/><span>Taobh le daoithe dá mbeadh sibh</span>
<lb n="1732"/><span>Dob aithreach libh, a bha ar féar.</span></p>
<lb n="1733"/>
<lb n="1734"/><p><span>Duitse a ghrian, ón duitse a ghrian</span>
<lb n="1735"/><span>Fógraim ar do thúirling thiar</span>
<lb n="1736"/><span>Gan treibh ainiúil do tharraing ort</span>
<lb n="1737"/><span>Dob earradh an dochair duitse a ghrian</span></p>
<lb n="1738"/>
<lb n="1739"/><p><span>Ortsa a rae, ón ortsa a rae,</span>
<lb n="1740"/><span>Lingeadh uaimse míle glaodh;</span>
<lb n="1741"/><span>Méad mo thuirse ó cheartú "Tá"</span>
<lb n="1742"/><span>N-a lasta árthaigh ortsa a rae.</span>
<lb n="1743"/></p>
</div>
<pb n="73"/>
<div><lb n="1744"/><p><span>Tuirse cléibh, ón tuirse cléibh</span>
<lb n="1745"/><span>Tuirseach mé den tuirse cléibh</span>
<lb n="1746"/><span>Mura mbeadh mo Bhanbha bhán</span>
<lb n="1747"/><span>Do-gheóbhainn bás den tuirse cléibh.</span>
<lb n="1748"/></p>
</div>
<pb n="74"/>
<div><lb n="1749"/><p><span>AN MADRA RUADH AGUS AN CÁG.</span></p>
<lb n="1750"/>
<lb n="1751"/><p><span>Bhí maidrín ruadh</span>
<lb n="1752"/><span>Ag tarraing ar luas</span>
<lb n="1753"/><span>Tré choill bhig uair ag fiadhach;</span>
<lb n="1754"/><span>'S isé bhí go duairc,</span>
<lb n="1755"/><span>Mar b'fhada nach fuair</span>
<lb n="1756"/><span>Amus ná uain ar bhiadh.</span></p>
<lb n="1757"/>
<lb n="1758"/><p><span>Do fhéach sé i gcrann,</span>
<lb n="1759"/><span>Is do chonnaic sé ann</span>
<lb n="1760"/><span>N-a seasamh i ndeallramh cáig,</span>
<lb n="1761"/><span>An t-éan dubh teann</span>
<lb n="1762"/><span>Is sáithte n-a gramhas</span>
<lb n="1763"/><span>Do bhí giota maith reamhar dhen cháis.</span></p>
<lb n="1764"/>
<lb n="1765"/><p><span>"Táid cearca age Léan,"</span>
<lb n="1766"/><span>Ar seisean leis féin,</span>
<lb n="1767"/><span>"Acht is deacair an chae ortha dh'fhagháil;</span>
<lb n="1768"/><span>Is troscadh ar feadh 'n lae</span>
<lb n="1769"/><span>Níor mhaise liom é -</span>
<lb n="1770"/><span>Ar mh'fhallaing ní séanta an cháis."</span></p>
<lb n="1771"/>
<lb n="1772"/><p><span>Do tháinig sé thíos,</span>
<lb n="1773"/><span>Is do gháir sé aníos:</span>
<lb n="1774"/><span>"Cadé seo do chím sa chrann?</span>
<lb n="1775"/><span>Is deise fé thrí</span>
<lb n="1776"/><span>Ná éan ar bith í -</span>
<lb n="1777"/><span>Go maire sí a gnaoi gan cham.</span>
<lb n="1778"/></p>
</div>
<pb n="75"/>
<div><lb n="1779"/><p><span>Is gile ar do shnódh</span>
<lb n="1780"/><span>'Ná an drúcht ar an bhfeór,</span>
<lb n="1781"/><span>Maidin bhreágh Fhoghmhair roimh ghréin;</span>
<lb n="1782"/><span>Ní fhaca lem beó</span>
<lb n="1783"/><span>Do shamhailse, a stóir,</span>
<lb n="1784"/><span>Ar dheiseacht i gclódh aon éin.</span></p>
<lb n="1785"/>
<lb n="1786"/><p><span>Acht is soith liom, a laogh,</span>
<lb n="1787"/><span>Dá fheabhus ar do scéimh,</span>
<lb n="1788"/><span>Ná tagann let chaomhghob labhairt;</span>
<lb n="1789"/><span>Bain searradh asat féin,</span>
<lb n="1790"/><span>Is oscail do bhéal,</span>
<lb n="1791"/><span>Is cloiseadh an saoghal do ghreann!"</span></p>
<lb n="1792"/>
<lb n="1793"/><p><span>Do chorruigh an cág -</span>
<lb n="1794"/><span>Do chroith a sciatháin,</span>
<lb n="1795"/><span>Is do leig aisti grág le fonn;</span>
<lb n="1796"/><span>Acht mo chreach is mo chás,</span>
<lb n="1797"/><span>An giota breágh cháis</span>
<lb n="1798"/><span>Do thúirling ar lár go trom!</span></p>
<lb n="1799"/>
<lb n="1800"/><p><span>"A bhriolla gan áird,"</span>
<lb n="1801"/><span>Arsa an lúbaire cheárd,</span>
<lb n="1802"/><span>Sarar ghreamuigh sé an cháis n-a bhéal,</span>
<lb n="1803"/><span>"Seachain go bráth</span>
<lb n="1804"/><span>Lucht bladair is pláis,</span>
<lb n="1805"/><span>Mar is minic n-a ráidhte an claon."</span>
<lb n="1806"/></p>
</div>
<pb n="76"/>
<div><lb n="1807"/><p><span>BEANNACHT LÉI.</span></p>
<lb n="1808"/>
<lb n="1809"/><p><span>Dia leis an mbliadhain atá gobhtha tharainn</span>
<lb n="1810"/><span>Dia le gach riagail dár gcosnamh ceapadh</span>
<lb n="1811"/><span>Dia leis an iarmhar do thogair seasamh</span>
<lb n="1812"/><span>Dia lena liacht díobh gan chomhall againn.</span></p>
<lb n="1813"/>
<lb n="1814"/><p><span>Dia lenar chiap sinn den donus gharbh</span>
<lb n="1815"/><span>Dia lenar thriall chughainn den tsonus fairis</span>
<lb n="1816"/><span>Dia le gach siamsa i bhfochair charad</span>
<lb n="1817"/><span>Dia le gach gliaidh n-a raibh focail chasta.</span></p>
<lb n="1818"/>
<lb n="1819"/><p><span>Dia le gach stialladh aca anuiridh sheasas</span>
<lb n="1820"/><span>Dia le gach iarracht de shos ó chathaibh</span>
<lb n="1821"/><span>Dia lesna briathraibh go crosta spalpas</span>
<lb n="1822"/><span>Dia leis an gciallmhar 's ar thug de thaise.</span></p>
<lb n="1823"/>
<lb n="1824"/><p><span>Dia leis an spriata ródhona hata</span>
<lb n="1825"/><span>Dia leis an niaimh úd sa chulaith chaithte</span>
<lb n="1826"/><span>Dia lesna hiallacha a bhog ón snaidhmeadh</span>
<lb n="1827"/><span>Dia lenar fiaradh dem fholtaibh bathais.</span></p>
<lb n="1828"/>
<lb n="1829"/><p><span>Dia leis an bhfiadhach is le gunna an aitis</span>
<lb n="1830"/><span>Dia leis an ngliadar i mbun na faithche</span>
<lb n="1831"/><span>Dia leis an riasc mar a mbogtaí an leathar</span>
<lb n="1832"/><span>Dia lenar rianas ar rothar reatha.</span>
<lb n="1833"/></p>
</div>
<pb n="77"/>
<div><lb n="1834"/><p><span>Sin bliadhain eile stialltha as an dtuile ghasta</span>
<lb n="1835"/><span>Is bliadhain eile priaclach ar sodar tharainn;</span>
<lb n="1836"/><span>Ár dtriallna gach bliadhain díobh ar bhreith an</span>
<lb n="1837"/><span>Athar</span>
<lb n="1838"/><span>Is Dia linn n-a dhiaidhsan nach fios cá racham.</span></p>
<lb n="1839"/>
<lb n="1840"/><p><span>A chiallaigh i mbliadhna dein toradh deabhtha</span>
<lb n="1841"/><span>An fialmhaith do iarraidh 's an t-olc do</span>
<lb n="1842"/><span>sheachaint</span>
<lb n="1843"/><span>Bí riaghalta bí griandha bí i mbun do leasa</span>
<lb n="1844"/><span>'S ar niamhbhrogh an Tiagharna gan ob go</span>
<lb n="1845"/><span>gcasam.</span>
<lb n="1846"/></p>
</div>
<pb n="78"/>
<div><lb n="1847"/><p><span>NODLAIG MHAITH.</span></p>
<lb n="1848"/>
<lb n="1849"/><p><span>Cuirimse chughatsa an sealbhán seóidh;</span>
<lb n="1850"/><span>Nodlaig mhaith shubhach, is anamhám óir,</span>
<lb n="1851"/><span>Fuireann na múirne farat fá shógh,</span>
<lb n="1852"/><span>Seinnim ar fhliúit is amhráin cheóil.</span></p>
<lb n="1853"/>
<lb n="1854"/><p><span>Teine let bhúnn is staic 'en bhfeárnóg</span>
<lb n="1855"/><span>Ar mire na mbrúid le cnagadh is árdghleó,</span>
<lb n="1856"/><span>An citeal ag tnúth le caidiráil glóir</span>
<lb n="1857"/><span>Is Muireann le fonn ag glanachán bórd.</span></p>
<lb n="1858"/>
<lb n="1859"/><p><span>Friotal is flúirse is fleagain lán d'ól,</span>
<lb n="1860"/><span>Coigilt is connradh is gearradh fá róst,</span>
<lb n="1861"/><span>Cupa den lionn ná leanann ráig dó,</span>
<lb n="1862"/><span>'S an fhinne go humhal i gceannus dfhagháil leó.</span></p>
<lb n="1863"/>
<lb n="1864"/><p><span>An choinneal n-a clúid 's a barra ghá dhóghadh,</span>
<lb n="1865"/><span>Lingeadh gan túirse a leabaidh táimhneóll,</span>
<lb n="1866"/><span>Is imtheacht ag túr na bpaidear fá dhó -</span>
<lb n="1867"/><span>Sé is gile dar liúm den tsealbhán tseóidh.</span>
<lb n="1868"/></p>
</div>
<pb n="79"/>
<div><lb n="1869"/><p><span>AN NODLAIG ÚD I MBEITHIL.</span></p>
<lb n="1870"/>
<lb n="1871"/><p><span>Anocht i mBeithil bháin</span>
<lb n="1872"/><span>Rugadh an Críost cóir,</span>
<lb n="1873"/><span>Mac Ríogh na cruinne cé,</span>
<lb n="1874"/><span>Dá bhuime - bé is óigh.</span></p>
<lb n="1875"/>
<lb n="1876"/><p><span>Ní i roitheaghlach rán,</span>
<lb n="1877"/><span>I ndaingean ná i ndún,</span>
<lb n="1878"/><span>Do neoch dar tugadh tír,</span>
<lb n="1879"/><span>Rugadh Rígh na rún.</span></p>
<lb n="1880"/>
<lb n="1881"/><p><span>I n-uaimh maoilinne amuigh</span>
<lb n="1882"/><span>I mbíodh asal air;</span>
<lb n="1883"/><span>An oidhche go ríomh fhraoich,</span>
<lb n="1884"/><span>Gan díon ar ghaoith ghaimh.</span></p>
<lb n="1885"/>
<lb n="1886"/><p><span>Ar an dtalmhain iar dteacht</span>
<lb n="1887"/><span>Don leanbh dob án ocht,</span>
<lb n="1888"/><span>Léigeadh fá'n umar é</span>
<lb n="1889"/><span>'S brat glé air gan olc.</span></p>
<lb n="1890"/>
<lb n="1891"/><p><span>Táinig ann ós an uaimh</span>
<lb n="1892"/><span>Aingle n-a gcór chaoin;</span>
<lb n="1893"/><span>Ba chlos den fhoghar fhíor</span>
<lb n="1894"/><span>Moladh Ríogh an raoin.</span>
<lb n="1895"/></p>
</div>
<pb n="80"/>
<div><lb n="1896"/><p><span>"Glóir do Dhia ar neimh naoimh;</span>
<lb n="1897"/><span>Is ar talmhain truaigh</span>
<lb n="1898"/><span>Síoth don dream le méinn mhaith,</span>
<lb n="1899"/><span>I réim raith do-chuaidh."</span></p>
<lb n="1900"/>
<lb n="1901"/><p><span>Fir chaorach ar an gcnoc,</span>
<lb n="1902"/><span>I ngaobhar na nglac,</span>
<lb n="1903"/><span>Airighid an ceól caoin</span>
<lb n="1904"/><span>N-a neól aoibh ag at.</span></p>
<lb n="1905"/>
<lb n="1906"/><p><span>An glór binn leantar leó -</span>
<lb n="1907"/><span>I ndeilbh shuain níor shia;</span>
<lb n="1908"/><span>Annsúd d'fheartaibh an Uain</span>
<lb n="1909"/><span>San uaimh dearcaid Dia.</span></p>
<lb n="1910"/>
<lb n="1911"/><p><span>Feacaid go fíor an ghlúin</span>
<lb n="1912"/><span>I n-aice an Ríogh ráin,</span>
<lb n="1913"/><span>Is adhraid Deaghmhac Dé</span>
<lb n="1914"/><span>N-a bheagbhrat ghlé ghráidh.</span></p>
<lb n="1915"/>
<lb n="1916"/><p><span>A bhráthair, mairg an mart</span>
<lb n="1917"/><span>Do Dhia nach tairg tocht;</span>
<lb n="1918"/><span>Dó, as carcair do chlí</span>
<lb n="1919"/><span>Altuigh gach ní anocht.</span></p>
<lb n="1920"/>
<lb n="1921"/><p><span>A.N.O.CH.T.</span>
<lb n="1922"/></p>
</div>
<pb n="81"/>
<div><lb n="1923"/><p><span>MO SHLÁNUIGHTHEÓIR.</span></p>
<lb n="1924"/>
<lb n="1925"/><p><span>Fonn: Pé i nÉirinn í.</span></p>
<lb n="1926"/>
<lb n="1927"/><p><span>O a Íosa bháin, it láthair geóbhad</span>
<lb n="1928"/><span>Ag caoi do bháis san árdchrois mhóir,</span>
<lb n="1929"/><span>Ó aois go bás ag tál na ndeór,</span>
<lb n="1930"/><span>'S ag maoidheamh mo ghrádh dhom Shlánuightheóir -</span>
<lb n="1931"/><span>O a Shlánuightheóir!</span></p>
<lb n="1932"/>
<lb n="1933"/><p><span>Céad míle fáilte, a pháirtigh, rót;</span>
<lb n="1934"/><span>Níor fríth do bhárr mar shásamh lóin;</span>
<lb n="1935"/><span>'S is fíor gur feárr liom 'ná bruit óir</span>
<lb n="1936"/><span>An naoimhfhleadh 'tá agem Shlánuightheóir -</span>
<lb n="1937"/><span>O a Shlánuightheóir!</span></p>
<lb n="1938"/>
<lb n="1939"/><p><span>Mo dhíon go bráth mo scáth mo threóir</span>
<lb n="1940"/><span>An Íodhbairt árd, ofráil mo stóir,</span>
<lb n="1941"/><span>In' fhíonfhuil neámhdha ghnáith 's in' fheóil:</span>
<lb n="1942"/><span>Sin maoin im láimh óm Shlánuightheóir -</span>
<lb n="1943"/><span>O a Shlánuightheóir!</span></p>
<lb n="1944"/>
<lb n="1945"/><p><span>A Chroidhe do ghrádhuigh sliocht Ádhaimh thar</span>
<lb n="1946"/><span>meadhón,</span>
<lb n="1947"/><span>I soillse an ghrádh rug bárr na nós,</span>
<lb n="1948"/><span>Do Chroidhese fág le grádh dom shórd,</span>
<lb n="1949"/><span>Sa chroidhe seo im lár, a Shlánuightheóir -</span>
<lb n="1950"/><span>O a Shlánuightheóir!</span>
<lb n="1951"/></p>
</div>
<pb n="82"/>
<div><lb n="1952"/><p><span>Is guidhim thu, a bhláith fuair páis is breódh,</span>
<lb n="1953"/><span>Tré bhrígh do bháis a shlánuigh slógh,</span>
<lb n="1954"/><span>Chun Ríogh an ngrás beir slán ar seól</span>
<lb n="1955"/><span>I bpuínte an bháis me, a Shlánuightheóir -</span>
<lb n="1956"/><span>O a Shlánuightheóir</span>
<lb n="1957"/></p>
</div>
<pb n="83"/>
<div><lb n="1958"/><p><span>AR AN BPÁIS.</span></p>
<lb n="1959"/>
<lb n="1960"/><p><span>Is tinn 's is tláth do bhís ar lár,</span>
<lb n="1961"/><span>O a Íosa a Shlánuightheóir,</span>
<lb n="1962"/><span>Gan scíth gan scáth, 's do Chroidhe ghá chrádh</span>
<lb n="1963"/><span>Ar íoghair an gháirdín bhróin.</span>
<lb n="1964"/><span>Do ghuidhis go hárd ar Rígh na ngrás</span>
<lb n="1965"/><span>Gan a iarraidh an t-árthach d'ól,</span>
<lb n="1966"/><span>Acht gur chlaoidhe len árdtoil féin amháin</span>
<lb n="1967"/><span>An céim do b'fhearr leat fós.</span></p>
<lb n="1968"/>
<lb n="1969"/><p><span>Do chualaís gártha is nuaill no námhad</span>
<lb n="1970"/><span>I bhfuarbhrog Cáiphis chróin,</span>
<lb n="1971"/><span>'S i gcúirt Phíoláid le dúil it bhás</span>
<lb n="1972"/><span>Do liúghadh go dána it dheóidh;</span>
<lb n="1973"/><span>Do luigheadh gan tlás na spíonta smáil</span>
<lb n="1974"/><span>Ar do mhaoil, ghá rádh gur choróin;</span>
<lb n="1975"/><span>'S ót éadach áille, ar chrannaibh gnáith,</span>
<lb n="1976"/><span>Do roinnt níor stán an chóip.</span></p>
<lb n="1977"/>
<lb n="1978"/><p><span>Mo léan na cneádha 's an ghéarsciúrsáil</span>
<lb n="1979"/><span>Gach taobh det bhánchrut mhódhmhail,</span>
<lb n="1980"/><span>Is ualach lán na croise at chrádh</span>
<lb n="1981"/><span>Go dubhach ar stáir na ndeór;</span>
<lb n="1982"/><span>Is tolladh náireach cos is lámh,</span>
<lb n="1983"/><span>At cheangal d'árdchrois mhóir,</span>
<lb n="1984"/><span>Go bhfuairis bás dot dheóin ar scáth</span>
<lb n="1985"/><span>Do thréad bheith slán go deó.</span>
<lb n="1986"/></p>
</div>
<pb n="84"/>
<div><lb n="1987"/><p><span>Dein díon is fábhar dúinne atá</span>
<lb n="1988"/><span>'Get ghuidhese, a Shlánuightheóir,</span>
<lb n="1989"/><span>Ó's uaitse atá againn uain is áis</span>
<lb n="1990"/><span>Chun buaidhte ar Shátan ghó.</span>
<lb n="1991"/><span>As ucht do pháise, as ucht do bháis,</span>
<lb n="1992"/><span>Ler thugais slán ár sórd,</span>
<lb n="1993"/><span>Ón Athair neámhdha faigh dúinn áit</span>
<lb n="1994"/><span>Ar shluagh na ngrás fé dheóidh.</span>
<lb n="1995"/></p>
</div>
<pb n="85"/>
<div><lb n="1996"/><p><span>SEANPHEGASUS.</span></p>
<lb n="1997"/>
<lb n="1998"/><p><span>Gléastar uaim doircheacht dimness</span>
<lb n="1999"/><span>n-a haidiacht mhóir mheaningless;</span>
<lb n="2000"/><span>má ráinig dochar dána</span>
<lb n="2001"/><span>táinig sochar solára!</span></p>
<lb n="2002"/>
<lb n="2003"/><p><span>Fearr chun saothair an sean óg</span>
<lb n="2004"/><span>ioná an t-ualach 's an t-each-ód;</span>
<lb n="2005"/><span>adchír an chéim ó'r chasas -</span>
<lb n="2006"/><span>bím féin ar mo phegasus!</span></p>
<lb n="2007"/>
<lb n="2008"/><p><span>Capall fromhtha fúmsa atá;</span>
<lb n="2009"/><span>ní ghlacann sceón roimh sconnsa;</span>
<lb n="2010"/><span>dúinn an rás acht mé ar a muin;</span>
<lb n="2011"/><span>ní cás don té do thaobhuigh.  G.</span>
<lb n="2012"/></p>
</div>
<pb n="86"/>
<div><lb n="2013"/><p><span>CRAOBH FÓDHLA.</span></p>
<lb n="2014"/>
<lb n="2015"/><p><span>Cé mór san craobh fhóghanta ag ár gConnradhna</span>
<lb n="2016"/><span>ar cairt,</span>
<lb n="2017"/><span>Is gaedhilgeóirí ag éalódh fé n-a gcoimirce</span>
<lb n="2018"/><span>isteach,</span>
<lb n="2019"/><span>Scéal nódh ná bréagnófaidh an file ná an</span>
<lb n="2020"/><span>flaith</span>
<lb n="2021"/><span>Craobh Fódhla is craobh órdha ar an bhfuirinn</span>
<lb n="2022"/><span>ar fad.</span></p>
<lb n="2023"/>
<lb n="2024"/><p><span>Craobh Fódhla craobh ógbhan is muirinneach</span>
<lb n="2025"/><span>maith;</span>
<lb n="2026"/><span>Craobh Fódhla craobh óla dhen tsruthair seo a</span>
<lb n="2027"/><span>sean;</span>
<lb n="2028"/><span>Craobh Fódhla craobh eóluis ar bhunachadh ban;</span>
<lb n="2029"/><span>Craobh Fódhla aondóchus na buime gan fear.</span></p>
<lb n="2030"/>
<lb n="2031"/><p><span>Tá an ré órdha ar fhéinn Fódla go follus ag</span>
<lb n="2032"/><span>teacht,</span>
<lb n="2033"/><span>A béithe óga is tréanspeóis aca i bhfriotal a</span>
<lb n="2034"/><span>mam;</span>
<lb n="2035"/><span>An Té chomhnuigheann fé ghlóire i mbrog Nimhe</span>
<lb n="2036"/><span>n-a fhlaith</span>
<lb n="2037"/><span>Ar Chraobh Fódhla d'aondeóin ghil go gcuiridh</span>
<lb n="2038"/><span>an rath.</span>
<lb n="2039"/></p>
</div>
<pb n="87"/>
<div><lb n="2040"/><p><span>FÁILTE.</span></p>
<lb n="2041"/>
<lb n="2042"/><p><span>A ghaoth andeas,</span>
<lb n="2043"/><span>Beir céadtha leat</span>
<lb n="2044"/><span>De chraobh na bhfear</span>
<lb n="2045"/><span>Ón Mhumhain ghil,</span>
<lb n="2046"/><span>Go ndéanfar beart</span>
<lb n="2047"/><span>Ar Éire Airt,</span>
<lb n="2048"/><span>'S go saorfar teanga</span>
<lb n="2049"/><span>Ár ndúthchais.</span></p>
<lb n="2050"/>
<lb n="2051"/><p><span>A ghaoth aniar,</span>
<lb n="2052"/><span>A ghaoth tá fial,</span>
<lb n="2053"/><span>Beir laochra an Iarthair</span>
<lb n="2054"/><span>Slán leat;</span>
<lb n="2055"/><span>Tá saothar dian</span>
<lb n="2056"/><span>Roimh ghléire bhur bhfiann</span>
<lb n="2057"/><span>D'ár nÉirinn iathghluis</span>
<lb n="2058"/><span>Áluinn.</span></p>
<lb n="2059"/>
<lb n="2060"/><p><span>A ghaoth adtuaidh,</span>
<lb n="2061"/><span>A ghaoth na sluagh</span>
<lb n="2062"/><span>Atá laochta cruaidh</span>
<lb n="2063"/><span>I gcomhrac,</span>
<lb n="2064"/><span>Do réidhthruip luath</span>
<lb n="2065"/><span>Ní staonfaid uainn,</span>
<lb n="2066"/><span>Am réitigh guais</span>
<lb n="2067"/><span>Na Fódhla.</span>
<lb n="2068"/></p>
</div>
<pb n="88"/>
<div><lb n="2069"/><p><span>I n-ainm na dtreón</span>
<lb n="2070"/><span>I gcreathaibh sa ghleó</span>
<lb n="2071"/><span>Ar son teangan is nós</span>
<lb n="2072"/><span>Ár Máthar,</span>
<lb n="2073"/><span>Fearaimse romhaibh,</span>
<lb n="2074"/><span>Idir shean agus óg,</span>
<lb n="2075"/><span>Dé bheatha agus scór</span>
<lb n="2076"/><span>Gealfháilte.</span>
<lb n="2077"/></p>
</div>
<pb n="89"/>
<div><lb n="2078"/><p><span>AN BHÁISTEACH.</span></p>
<lb n="2079"/>
<lb n="2080"/><p><span>A bháisteach, ón, a bháisteach,</span>
<lb n="2081"/><span>Eirigh go tír na mbáirseach;</span>
<lb n="2082"/><span>Ná déin creach na hÉireann uaine,</span>
<lb n="2083"/><span>Acht éaluigh uainne, a bháisteach.</span></p>
<lb n="2084"/>
<lb n="2085"/><p><span>Do chnagadh, ón, do chnagadh</span>
<lb n="2086"/><span>Ar an bhfuinneóig seo im aice,</span>
<lb n="2087"/><span>Do choisc mo dhúil i gcodladh</span>
<lb n="2088"/><span>'S mo shúil le toradh ón dtalamh.</span></p>
<lb n="2089"/>
<lb n="2090"/><p><span>An léirscrios, ón, an léirscrios:</span>
<lb n="2091"/><span>An tsráid n-a tuile éignigh,</span>
<lb n="2092"/><span>Na guirt fá bharra uisce,</span>
<lb n="2093"/><span>Agus fallaí briste réabtha.</span></p>
<lb n="2094"/>
<lb n="2095"/><p><span>A Mháthair, ón, a Mháthair</span>
<lb n="2096"/><span>'S a Bhuime Chríost na n-árann,</span>
<lb n="2097"/><span>Faigh ó Dhia, dhot phobul dhílis,</span>
<lb n="2098"/><span>An doineann so chlaoidhe 's an bháisteach.</span>
<lb n="2099"/></p>
</div>
<pb n="90"/>
<div><lb n="2100"/><p><span>CRANN LOM.</span></p>
<lb n="2101"/>
<lb n="2102"/><p><span>A chroinn tuas do bhí fa bhláth,</span>
<lb n="2103"/><span>do bhlais do chuid den chonách,</span>
<lb n="2104"/><span>'s ó theacht an tshamhraidh gur shéid</span>
<lb n="2105"/><span>it ghabhlaibh neart ar nuaimhéid.</span></p>
<lb n="2106"/>
<lb n="2107"/><p><span>Do fhásc tú as an talmhain tuir</span>
<lb n="2108"/><span>sásadh dá mbír it bheathuidh,</span>
<lb n="2109"/><span>ar n-ól den drúcht, do sháith shéin,</span>
<lb n="2110"/><span>do bhrúcht i dtráith ón táimhghréin.</span></p>
<lb n="2111"/>
<lb n="2112"/><p><span>Do scéith ót mhaoil 's do mhéadaigh</span>
<lb n="2113"/><span>céadtha amuigh de mhinghéagaibh,</span>
<lb n="2114"/><span>dot chlú níor mhall an meadhon,</span>
<lb n="2115"/><span>is barr dú de dhuilleabhor.</span></p>
<lb n="2116"/>
<lb n="2117"/><p><span>Do b'aoibhinn fán ngaoith a nguth</span>
<lb n="2118"/><span>n-a chrónán íseal aerach;</span>
<lb n="2119"/><span>'s a luascadh, nár chleacht an chlé,</span>
<lb n="2120"/><span>cnuastar le teacht na taoide.</span></p>
<lb n="2121"/>
<lb n="2122"/><p><span>Do chuiris fós díot is dóigh</span>
<lb n="2123"/><span>blátha de dhreich nár dhearóil;</span>
<lb n="2124"/><span>meas dá ráinig síth annsoin</span>
<lb n="2125"/><span>táinig gan díth n-a ndeaghoidh.</span>
<lb n="2126"/></p>
</div>
<pb n="91"/>
<div><lb n="2127"/><p><span>Féachaim ort go nuadh anois:</span>
<lb n="2128"/><span>iongnadh a chruime chríonois,</span>
<lb n="2129"/><span>do bhláth do mheas fa mheadhoir</span>
<lb n="2130"/><span>is scáth deas do dhuilleabhoir.</span></p>
<lb n="2131"/>
<lb n="2132"/><p><span>Is tu an cnámhach lúbach lom;</span>
<lb n="2133"/><span>th'fhallaing uaine ní fhanann;</span>
<lb n="2134"/><span>sin do thuit ar talmhain fúibh,</span>
<lb n="2135"/><span>duit gur chabhraigh fán gcriadhúir.</span></p>
<lb n="2136"/>
<lb n="2137"/><p><span>Samhail duit an duine féin</span>
<lb n="2138"/><span>ar dtig an bláth fá bhuaidhréim,</span>
<lb n="2139"/><span>toradh a shaothair shreabhaigh,</span>
<lb n="2140"/><span>agus daothain duilleabhair.</span></p>
<lb n="2141"/>
<lb n="2142"/><p><span>Iad uile imtheóchaid uaidh</span>
<lb n="2143"/><span>ar thuidheacht an bháis bhasfhuair;</span>
<lb n="2144"/><span>féach i gcoing sa chaoise é</span>
<lb n="2145"/><span>mar ataoise, a chroinn chruime.</span></p>
<lb n="2146"/>
<lb n="2147"/><p><span>Guidheam uile dhó go docht</span>
<lb n="2148"/><span>fanacht mar thú ó tháirolc;</span>
<lb n="2149"/><span>diall ag duine don cheilg choim</span>
<lb n="2150"/><span>don bhuile is d'fheirg an achroinn.</span></p>
<lb n="2151"/>
<lb n="2152"/><p><span>a.ch.r.o.i.n.n.</span>
<lb n="2153"/></p>
</div>
<pb n="92"/>
<div><lb n="2154"/><p><span>DONNCHADH 'ACH SEÓN.</span></p>
<lb n="2155"/>
<lb n="2156"/><p><span>Fonn: </span></p>
<lb n="2157"/>
<lb n="2158"/><p><span>I bhFearann Uí Dhála i bhfeirm bhig thailimh ann</span>
<lb n="2159"/><span>Mhaireadh gan spleádhchas Donnchadh 'ach</span>
<lb n="2160"/><span>Seón,</span>
<lb n="2161"/><span>N-a phreabaire láidir, cumusach taiticeach,</span>
<lb n="2162"/><span>Oilte thar bárr ar chasadh na bhfód;</span></p>
<lb n="2163"/>
<lb n="2164"/><p><span>Acht briolla gan áird b'eadh Dinny the</span>
<lb n="2165"/><span>jintleman,</span>
<lb n="2166"/><span>Briolla gan áird b'eadh Donnchadh 'ach</span>
<lb n="2167"/><span>Seón,</span>
<lb n="2168"/><span>Is briolla gan áird b'eadh Dinny the</span>
<lb n="2169"/><span>jintleman</span>
<lb n="2170"/><span>D'imthigh ar stáir go Sasana Nódh.</span></p>
<lb n="2171"/>
<lb n="2172"/><p><span>Do cheannuigh sé mhála is bosca agus hata</span>
<lb n="2173"/><span>dubh,</span>
<lb n="2174"/><span>Carabheat bán is culaith nó dhó;</span>
<lb n="2175"/><span>Bhí bata n-a láimh is feirc ar a bharrasan</span>
<lb n="2176"/><span>Leog dham a ghrádh 's nár bh'in agat seóid!</span></p>
<lb n="2177"/>
<lb n="2178"/><p><span>Acht briolla gan áird, agus rl.</span></p>
<lb n="2179"/>
<lb n="2180"/><p><span>Níor shaluigh sé a lámha le hobair an earraigh</span>
<lb n="2181"/><span>sin,</span>
<lb n="2182"/><span>B'aith leis an ránn a ghlacadh n-a dhóid;</span></p>
</div>
<pb n="93"/>
<div><lb n="2183"/><p><span>Do chaitheadh sé an lá n-a chodladh go headar-</span>
<lb n="2184"/><span>shuth</span>
<lb n="2185"/><span>'S seal i dtigh 'n tábhairne ag imirt 's ag</span>
<lb n="2186"/><span>ól.</span></p>
<lb n="2187"/>
<lb n="2188"/><p><span>O briolla gan áird, agus rl.</span></p>
<lb n="2189"/>
<lb n="2190"/><p><span>Ar dtarraing don lá 'nar imthigh thar fairrge</span>
<lb n="2191"/><span>Bhailigh a cháirde in' fhochair um neóin;</span>
<lb n="2192"/><span>Dob aiteas thar bárr le fuirinn an bhaile sin</span>
<lb n="2193"/><span>Fear aca ag fágaint Bhanba is dóigh.</span></p>
<lb n="2194"/>
<lb n="2195"/><p><span>Acht briolla gan áird, agus rl.</span></p>
<lb n="2196"/>
<lb n="2197"/><p><span>Sé seachtmhaine thárla Donnchadh i gcathair thall,</span>
<lb n="2198"/><span>Greaduithe cráidhte is follamh 'mun ór,</span>
<lb n="2199"/><span>Gur ghlac sé go sásta post ar na tramanna,</span>
<lb n="2200"/><span>'S allus a chnámh ag sileadh ar an ród.</span></p>
<lb n="2201"/>
<lb n="2202"/><p><span>Mar, briolla gan áird, agus rl.</span></p>
<lb n="2203"/>
<lb n="2204"/><p><span>Dá mbeadh aige fagháil anois ar an airgead</span>
<lb n="2205"/><span>Casadh le bád a-bhaile do gheóbhadh.</span>
<lb n="2206"/><span>'S a dhuine má táir chun imtheacht tar fairrge</span>
<lb n="2207"/><span>Machtnaimh spás ar Dhonnchadh 'ach Seón.</span></p>
<lb n="2208"/>
<lb n="2209"/><p><span>Mar, briolla gan áird, agus rl.</span>
<lb n="2210"/></p>
</div>
<pb n="94"/>
<div><lb n="2211"/><p><span>AISEAG NA HIASACHTA.</span></p>
<lb n="2212"/>
<lb n="2213"/><p><span>A ropaire an ghaid</span>
<lb n="2214"/><span>Mura dtigir go grod</span>
<lb n="2215"/><span>Is mo mhuireann it ghlaic</span>
<lb n="2216"/><span>Gan ghoimh ar a gob,</span></p>
<lb n="2217"/>
<lb n="2218"/><p><span>Stolfad do phlait</span>
<lb n="2219"/><span>Is scriosfad do ruisc,</span>
<lb n="2220"/><span>Is scoiltfead do scairt</span>
<lb n="2221"/><span>Le huige dhem chuid!</span></p>
<lb n="2222"/>
<lb n="2223"/><p><span>Níl tuirse níl tart</span>
<lb n="2224"/><span>I n-inis na Lorc,</span>
<lb n="2225"/><span>Ná cuirfead im cheacht</span>
<lb n="2226"/><span>Isna mullaighthibh ort,</span></p>
<lb n="2227"/>
<lb n="2228"/><p><span>At ithe le hairc,</span>
<lb n="2229"/><span>At chreimeadh mar uirc,</span>
<lb n="2230"/><span>At mhilleadh le mairc</span>
<lb n="2231"/><span>Go ngoilfir go guirt.</span>
<lb n="2232"/></p>
</div>
<pb n="95"/>
<div><lb n="2233"/><p><span>AR BHRIATHRAIBH.</span></p>
<lb n="2234"/>
<lb n="2235"/><p><span>Don Ollamh Holger Pedersen, a bhí, sa bhliadhain 1913, ag</span>
<lb n="2236"/><span>tabhairt léigheacht uaidh, i Scoil na Seanghaedhilge i mBaile</span>
<lb n="2237"/><span>Átha Cliath, ar bhriathraibh na Seanghaedhilge.</span></p>
<lb n="2238"/>
<lb n="2239"/><p><span>Créad dobheir,</span>
<lb n="2240"/><span>agus áilleacht san aimseir,</span>
<lb n="2241"/><span>an dream beag so istigh go tur?</span>
<lb n="2242"/><span>An Bhriathur.</span></p>
<lb n="2243"/>
<lb n="2244"/><p><span>Muir ná tráigh,</span>
<lb n="2245"/><span>coillte, garbhchnuic ná grianáin</span>
<lb n="2246"/><span>ní mheallaid ar ndualgas dil</span>
<lb n="2247"/><span>ón mBréithir.</span></p>
<lb n="2248"/>
<lb n="2249"/><p><span>Teas ón ngréin</span>
<lb n="2250"/><span>dá líontar arda an aiéir,</span>
<lb n="2251"/><span>doní fionnfhuar dúinne digh</span>
<lb n="2252"/><span>den Bhréithir.</span></p>
<lb n="2253"/>
<lb n="2254"/><p><span>An chrudhsoin</span>
<lb n="2255"/><span>tig a phuingc ó Phedursoin,</span>
<lb n="2256"/><span>gur neartuigh cách i ngaois ghluin</span>
<lb n="2257"/><span>um bhriathruibh.</span></p>
<lb n="2258"/>
<lb n="2259"/><p><span>Buidhe ris</span>
<lb n="2260"/><span>ón druing fuair ceann a chaoinis</span>
<lb n="2261"/><span>dfhúig dáibh an Bhriathar gan bhrat</span>
<lb n="2262"/><span>a roghlac.</span></p>
<lb n="2263"/>
<lb n="2264"/><p><span>C. r. é. a. d.</span>
<lb n="2265"/></p>
</div>
<pb n="96"/>
<div><lb n="2266"/><p><span>TEACHTAIREACHT NA SPIDEÓIGE.</span></p>
<lb n="2267"/>
<lb n="2268"/><p><span>Ar maidin ar chlár na fuinneóige</span>
<lb n="2269"/><span>'S mé im leabaidh gan róchumus suain</span>
<lb n="2270"/><span>An talamh n-a balcannaibh reótha,</span>
<lb n="2271"/><span>Agus fuinneamh le Bóreas adtuaidh,</span>
<lb n="2272"/><span>Seadh do dhearcassa samhail spideóige</span>
<lb n="2273"/><span>Do tharraing fém sheomra ar cuaird,</span>
<lb n="2274"/><span>Is do bhraitheas ar fhaision a snóidh bhig</span>
<lb n="2275"/><span>Gur bh'fhada léi a lón nach fuair.</span></p>
<lb n="2276"/>
<lb n="2277"/><p><span>Do phreabas im reathaibh ar nóimeat,</span>
<lb n="2278"/><span>Is do ghabhas a stórchiste an Luain</span>
<lb n="2279"/><span>Deasca de ghearradh na bulóige</span>
<lb n="2280"/><span>Badh mhaith lena sórd sin mar nuadhacht.</span>
<lb n="2281"/><span>D'fhan sí gur halpadh n-a scórnain,</span>
<lb n="2282"/><span>Mar mheasassa, a dóithin den duais;</span>
<lb n="2283"/><span>'S níor stad sí de bheannachadh dhamhsa</span>
<lb n="2284"/><span>Dá leathshúil ar ghleódhath an ghuail.</span></p>
<lb n="2285"/>
<lb n="2286"/><p><span>Do fhreagaras bagradh a beódhearc</span>
<lb n="2287"/><span>Ar aiste ba nós ag lucht duan:</span>
<lb n="2288"/><span>"Taistilse ó dheas a spideóg dhil</span>
<lb n="2289"/><span>'S ná dearmaid Eóin ar do chuaird;</span>
<lb n="2290"/><span>Tabhair don bhfaraire it cheól ghuib</span>
<lb n="2291"/><span>An scata ban módhmhail seo do luadhaim</span>
<lb n="2292"/><span>Gan scaile de bhrat ar a gclódh cuirp,</span>
<lb n="2293"/><span>Mar aiscidh ó Thorna do ghluais."</span>
<lb n="2294"/></p>
</div>
<pb n="97"/>
<div><lb n="2295"/><p><span>SEOTHÍN MHÁIRE.</span></p>
<lb n="2296"/>
<lb n="2297"/><p><span>Seó leó a thoil, ná goil go fóill;</span>
<lb n="2298"/><span>Seó leó a leinbh 's a chuid 's a stóir;</span>
<lb n="2299"/><span>Seó leó is codail mar chodlaid na hóig</span>
<lb n="2300"/><span>It chró go socair gan tuisle gan sceón.</span></p>
<lb n="2301"/>
<lb n="2302"/><p><span>Is seó leó a thoil, agus rl.</span></p>
<lb n="2303"/>
<lb n="2304"/><p><span>Tá Máire it fharraidh, 's ní fearra dhuit Mór</span>
<lb n="2305"/><span>Ar dhrádh na haindeise at sheachaint let bheó,</span>
<lb n="2306"/><span>I gcás go mairfása an dathad fé dhó</span>
<lb n="2307"/><span>Agus ádhbhar fairis i gceannus na slógh.</span></p>
<lb n="2308"/>
<lb n="2309"/><p><span>Agus seó leó a thoil, agus rl.</span></p>
<lb n="2310"/>
<lb n="2311"/><p><span>Gheóbha tú salad ar bhainne na bó,</span>
<lb n="2312"/><span>Agus uibhe na lachan is meacanta ón mBóinn,</span>
<lb n="2313"/><span>Iasc ón Mhachain, is glasra ó Shórd;</span>
<lb n="2314"/><span>Is Cill na Martra a raidfidh dhuit feóil.</span></p>
<lb n="2315"/>
<lb n="2316"/><p><span>Is seó leó a thoil, agus rl.</span></p>
<lb n="2317"/>
<lb n="2318"/><p><span>Gheóbha tú hata agus casadh ar a choróin,</span>
<lb n="2319"/><span>Bónna leathan is carabheat nódh,</span>
<lb n="2320"/><span>Laimhinní geala agus feidhre breágh bróg,</span>
<lb n="2321"/><span>'S an póiní ceannfhionn at tharraing sa ród.</span></p>
<lb n="2322"/>
<lb n="2323"/><p><span>Is seó leó a thoil, agus rl.</span>
<lb n="2324"/></p>
</div>
<pb n="98"/>
<div><lb n="2325"/><p><span>MÓIRÍN.</span></p>
<lb n="2326"/>
<lb n="2327"/><p><span>Fonn: Toora la lay.</span></p>
<lb n="2328"/>
<lb n="2329"/><p><span>Dé bheathasa, a Mhóirín, a stóirín na n-ae;</span>
<lb n="2330"/><span>Dé bheatha fé dhó dhíbh, a chlódh naoidhean gan</span>
<lb n="2331"/><span>bhéim;</span>
<lb n="2332"/><span>Dé bheathasa fó thrí gan ghó dhíbh, a laogh;</span>
<lb n="2333"/><span>Go maiream do róthigheacht ar shlógh ghrinn na</span>
<lb n="2334"/><span>nGaedheal.</span></p>
<lb n="2335"/>
<lb n="2336"/><p><span>Dé bheathasa, a Mhóirín, agus rl.</span></p>
<lb n="2337"/>
<lb n="2338"/><p><span>I mBanba cnósuighid le mórchroidhe gach lae</span>
<lb n="2339"/><span>Fleasca béal bó buidhe agus nóiníní sléibhe,</span>
<lb n="2340"/><span>Acht ní bhraithimse pósaí badh phósaí liom féin</span>
<lb n="2341"/><span>De bharra a gcuid fóisidheacht mar Mhóirín mo</span>
<lb n="2342"/><span>chléibh.</span></p>
<lb n="2343"/>
<lb n="2344"/><p><span>Dé bheathasa, a Mhóirín, agus rl.</span></p>
<lb n="2345"/>
<lb n="2346"/><p><span>Scuir feasta dhet cheólaidheacht, a fhuiseóigín</span>
<lb n="2347"/><span>sa spéir;</span>
<lb n="2348"/><span>Ní cantain dar ndóigh línn do fhlór aoibhinn</span>
<lb n="2349"/><span>béil;</span>
<lb n="2350"/><span>Dá bhlastacht do nótaíse clódhfaidhear a gcéim</span>
<lb n="2351"/><span>Le spreagadh guib Mhóirín, i n-ógaois nuair</span>
<lb n="2352"/><span>théigheann.</span></p>
<lb n="2353"/>
<lb n="2354"/><p><span>Dé bheathasa, a Mhóirín, agus rl.</span>
<lb n="2355"/></p>
</div>
<pb n="99"/>
<div><lb n="2356"/><p><span>Dot dhaidí is tu is seóidín, a róisín 's a réalt;</span>
<lb n="2357"/><span>Dot mhaimí is tu an cóifhrín n-a gcomhnuidheann</span>
<lb n="2358"/><span>a gné;</span>
<lb n="2359"/><span>Agus maidir le Tóirnín, níl ógnaoidhe ar an</span>
<lb n="2360"/><span>saoghal</span>
<lb n="2361"/><span>Is fearra leis, móidigheann, 'ná Móirín na</span>
<lb n="2362"/><span>n-ae.</span></p>
<lb n="2363"/>
<lb n="2364"/><p><span>Dé bheathasa, a Mhóirín, agus rl.</span>
<lb n="2365"/></p>
</div>
<pb n="100"/>
<div><lb n="2366"/><p><span>MAITH GO LEÓR.</span></p>
<lb n="2367"/>
<lb n="2368"/><p><span>Cá mbeadh aérthaisteal éadtrom ar inneal an</span>
<lb n="2369"/><span>eóin,</span>
<lb n="2370"/><span>Cá mbeadh aoncheart na hÉireann ó Dhoire 'dtí</span>
<lb n="2371"/><span>an Cóbh,</span>
<lb n="2372"/><span>Cá mbeadh réim an tsoíscéil, agus creideamh</span>
<lb n="2373"/><span>na Rómha,</span>
<lb n="2374"/><span>Dá léigtí san tsaoghal so do lucht "maith go</span>
<lb n="2375"/><span>leór"?</span></p>
<lb n="2376"/>
<lb n="2377"/><p><span>BEANNACHADH NODLAG.</span></p>
<lb n="2378"/>
<lb n="2379"/><p><span>Beannacht an Leinibh</span>
<lb n="2380"/><span>Do rugadh i mBeithil,</span>
<lb n="2381"/><span>Is beannacht a Bhuime</span>
<lb n="2382"/><span>Maraon leis,</span>
<lb n="2383"/><span>Go dtaga soin oraibh</span>
<lb n="2384"/><span>I gcaitheamh na Nodlag -</span>
<lb n="2385"/><span>Is beannacht ní cheilfeadsa</span>
<lb n="2386"/><span>Féin ort.</span>
<lb n="2387"/></p>
</div>
<pb n="101"/>
<div><lb n="2388"/><p><span>AR MO THOIL.</span></p>
<lb n="2389"/>
<lb n="2390"/><p><span>Craobhcha croinn dom dhíon ón ghréin,</span>
<lb n="2391"/><span>píopa le diúl go dreichréidh,</span>
<lb n="2392"/><span>dréacht fá rún na dáimhe dhamh -</span>
<lb n="2393"/><span>'s is sáimhe dhúnn 'ná Dhéamar.</span></p>
<lb n="2394"/>
<lb n="2395"/><p><span>BEANNACHT.</span></p>
<lb n="2396"/>
<lb n="2397"/><p><span>Cad do léigfead chun caomhthaigh mo chumainn?</span>
<lb n="2398"/><span>Céad beannacht Dé ghil is Mhuire;</span>
<lb n="2399"/><span>Céad Nodlaig mhéithe go bhfeicidh,</span>
<lb n="2400"/><span>Is Éire gan éigin ó chonairt.</span>
<lb n="2401"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Caitheamh Aimsire

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Caitheamh Aimsire

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
