Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Nuaidheachteóireacht ar Muir</title><author><name type="main">Tomás Ua Concheanainn</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">NL186</note>
                         <note type="L">3</note>
                         <note type="B">1911</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2013</date><idno>NL186</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Nuaidheachteóireacht ar Muir</title><author>Tomás Ua Concheanainn</author><imprint><publisher>Gill, M. H. agus a mhac, Teór.</publisher><date>1911</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Nuaidheachtóireacht ar muir</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Réamhrádh.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Cuireadh an aiste seo i gcló sa "gClaidheamh Soluis" cúpla</span>
<lb n="6"/><span>mí ó shoin.  Chualas gur thaitin sé le cuid de na Gaedhilgeóirí</span>
<lb n="7"/><span>agus nach mó ná sin é lé cuid eile aca.  Ní'l sé i gcumas aon</span>
<lb n="8"/><span>duine, is cuma cé hé, aiste do sgríobhadh i nGaedhilg ar ghnóthaibh</span>
<lb n="9"/><span>ceárdamhla agus an ghnóthaibh ealadhanta gan focail do chumadh.</span>
<lb n="10"/><span>Cia is moite de eitealóireacht sé an gansrang an ealadha</span>
<lb n="11"/><span>is nuaidhe san saoghal fá láthair.  Bhí orm focla a chumadh</span>
<lb n="12"/><span>ar éadan a chéile.  Sílim go bhféadfainn brígh an sgéil a </span>
<lb n="13"/><span>thabhairt liom ceart go leór gan an oiread focal úr a chumadh</span>
<lb n="14"/><span>is rinneas, acht chuadhas in éadan na hoibre in aon turas chun</span>
<lb n="15"/><span>a thasbáint go bhfuil sé i gcumas na teangan í lúbadh, agus i </span>
<lb n="16"/><span>shníomh agus í a chasadh chun na smaointe is doimhne agus na</span>
<lb n="17"/><span>focla ceardamhla is úire a nochtughadh innti.</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>Ní rabhas fein acht leath-shásta lé cuid de'n chumadóireacht.</span>
<lb n="20"/><span>Cuir i gcás thugas Féin-Chuirtreasnóir ar Automatic Transmitter,</span>
<lb n="21"/><span>agus bhí fhios agam nach dtug sé an chiall leis chomh glan is budh</span>
<lb n="22"/><span>mhaith liom, acht ní túisge bhí sé i gcló agam ná fuaireas an</span>
<lb n="23"/><span>focal Féinghluasach, agus sé mo thuairim anois go dtugann an</span>
<lb n="24"/><span>Cuirtreasnóir Féinghluasach an bhrígh leis go glan agus go beacht.</span>
<lb n="25"/><span>Chuireas feabhas ar fhoclaibh eile nach hé seo ó bhí an aiste i gcló</span>
<lb n="26"/><span>agus d'aithsgríobhas cuid eile de.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Tá sé buailte isteach in m'aigne lé bliadhanta fada má's</span>
<lb n="29"/><span>linn an teanga a shaothrughadh go gcaithfimid dhéanamh in a</span>
<lb n="30"/><span>teanga ghnótha chomh maith lé í dhéanamh in a teanga theallaigh.  Go</span>
<lb n="31"/><span>deimhin ní'l caoi ar bith eile b'fhéidir níos fearr chun í dhéanamh</span>
<lb n="32"/><span>i n-a teanga theallaigh go fóirleathan ná a thasbáint gur teanga</span></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="33"/><p><span>ghnótha í, nó b'fhéidir go mba cirte dhom a rádh go bhfuil sé innti</span>
<lb n="34"/><span>í dhéanamh na teanga ghnótha.  Taisbeánadh sinn go bhfuil gaol gar</span>
<lb n="35"/><span>idir teanga dhúthchais na tíre agus trácht agus ceannach na tíre,</span>
<lb n="36"/><span>agus an dá luaithe is fheiceas muinntir na hÉireann idir Ghaedhil-</span>
<lb n="37"/><span>geóirí is Bhéarlóirí go bhfuil an gaol sin eatorra tiocfaidh</span>
<lb n="38"/><span>gluaiseacht na teangan ar aghaidh níos fearr ná mar tá sí dul</span>
<lb n="39"/><span>ar aghaidh fá láthair.  Seo iarracht bheag chun a chruthughadh go bhfuil</span>
<lb n="40"/><span>an teanga solúbtha, soishínte, agus sochasta chun ealadhain</span>
<lb n="41"/><span>gansrang a chur tré na chéile innti, agus má tá sé innte tagairt</span>
<lb n="42"/><span>do ghansrang tá sé innte tagairt de gach ealadhain eile atá ag</span>
<lb n="43"/><span>baint go dlúth lé tráchtáil agus le seun na tíre má déantar</span>
<lb n="44"/><span>íarracht ar a saothrughadh.  Má's rud é go mbeidh glaodhach ar an</span>
<lb n="45"/><span>leabhrán seo is dóighide go gcuirfead leabhráin eile de'n chineál</span>
<lb n="46"/><span>céadna amach leis an aimsir.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>Táim fá chumaoin ag Cumann Loingis an Chúnárd agus ag</span>
<lb n="49"/><span>Cumann an Hamburg-America as ucht iasacht na bpeictiúirí do</span>
<lb n="50"/><span>thabhairt dom.  Déanfaidh siad an leabhrán níos soiléighte agus</span>
<lb n="51"/><span>níos taithneamhaighe, agus sé mo thuairim freisin go gcuideóchaidh</span>
<lb n="52"/><span>siad lé Nuaidheachtóireacht ar Muir a thuisgint níos fearr.</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>Tomás Ua Concheanainn.</span>
<lb n="55"/></p>
</div>
<pb n="4a"/>
<div><lb n="56"/><p><span>Macsamhail de bharr leathnaigh tiodail an "Cúnard Daily Bulletin."</span>
<lb n="57"/></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="58"/><p><span>Seal bliadhanta ó shoin nuair a bhíodh duine caithte spíonta do</span>
<lb n="59"/><span>bharr oibre budh gnáthach leis an dochtúir comhairliughadh do'n duine</span>
<lb n="60"/><span>breóidhte dul ar aistir fhada fairrge chun a sgíth a leigean.  Ar</span>
<lb n="61"/><span>feadh an aistir ar an bhfairrge bhíodh sé saor glan ó imnidhe agus ó</span>
<lb n="62"/><span>chantal gnotha, acht san am atá i láthair ní'l saorsacht ar bith</span>
<lb n="63"/><span>mar sin i ndán do'n cheannuidhe.  Ní'l aon mhaidin ar feadh na</span>
<lb n="64"/><span>haistire nach mbíonn leagtha ar an mbórd os comhair a dhá shúil</span>
<lb n="65"/><span>amach páipéar nuaidheacht a clóbhuaileadh agus a cuireadh in eagar</span>
<lb n="66"/><span>ar bord nuair a bhí sé in a chodhladh go sáimh ar feadh na hoidhche.</span>
<lb n="67"/><span>Bíonn an nuaidheacht is deireannaigh le léigheamh san bpáipéar seo.</span>
<lb n="68"/><span>Cé go mb'fhéidir gur chuir an ceannuidhe é féin faoi gheasa dearmad</span>
<lb n="69"/><span>a dhéanamh ar gach rud a d'fhág sé in a dhiaidh san mbaile, ní maith</span>
<lb n="70"/><span>gur féidir leis, ná, go deimhin, ní maith go bhfuil sé i nádúr an</span>
<lb n="71"/><span>duine gan aon pháipéar a láimhseáil, agus annsain ní fada go</span>
<lb n="72"/><span>mbeidh sé go cíocrach ag léigheamh céard a thárla indé, nó goidé</span>
<lb n="73"/><span>an luach atá ar a léithide seo agus ar a léithide siúd ar</span>
<lb n="74"/><span>Mhargadh an Stoic agus ar Mhargadh an Airgid.  Ní leithsgéal</span>
<lb n="75"/><span>dó a rádh nach bhfuil aon mhion-airgead ná pingineacha ruadh aige,</span>
<lb n="76"/><span>agus dá bhrígh sin, nach dtig leis é cheannach, mar ní'l cianóg</span>
<lb n="77"/><span>le'n íoc ar an bpáipéar - tugtar cóip de do gach paisinéara ar</span>
<lb n="78"/><span>bórd na luinge in aisge - agus ní hé sin amháin acht leagtar ar</span>
<lb n="79"/><span>a chathaoir é ag an mbórd gach uile mhaidin - i riocht is nach bhfuil</span>
<lb n="80"/><span>aon dul ó'n a léigheamh aige.  Ní hé sin amháin acht aon nduine ar</span>
<lb n="81"/><span>mian leis é, ní'l aige acht an focal a rádh agus tabharfar chuig</span>
<lb n="82"/><span>a sheómra é sul éirigheóchas sé as a leaba ar maidin.</span></p>
<lb n="83"/>
<lb n="84"/><p><span>Ní'l pioc difiridheacht ins na hurnaisí chun páipéar a chur i gcló</span>
<lb n="85"/><span>i gceart-lár an Aigéin Mhóir agus na hurnairí a chlóbhuaileas na</span>
<lb n="86"/><span>páipéir mhóra ins gach cathair san domhan, acht amháin nach bhfuil</span>
<lb n="87"/><span>na hurnaisí ar bhórd luinge chomh mór ná chomh cúmhachtach leis na</span>
<lb n="88"/><span>hurnaisí eile.  Acht tá go leór leór dithbhir eidir an chaoi in a</span>
<lb n="89"/><span>dtugtar an nuaidheacht chuig Eagarthóirí na bpáipéar ins na</span>
<lb n="90"/><span>cathracha ar fuid an domhain agus an chaoi in a dtugtar an</span>
<lb n="91"/><span>nuaidheacht chuig na hEagarthóirí ar bórd luinge i lár na teisginne</span>
<lb n="92"/><span>móire.</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>Bíonn trí pháipéar nuaidheacht laetheamhail dá gcur i gcló ar bórd</span>
<lb n="95"/><span>na loingeas mór a bhíos dul treasna ó'n Eórap go dtí an tOileán</span>
<lb n="96"/><span>Úr.  Is lé cumann an Chúnárd an "Cunard Daily Bulletin," agus</span></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="97"/><p><span>baineann an "tAtlantic Daily News," agus an "tAtlantisches</span>
<lb n="98"/><span>Tageblatt," leis an Hamburg-America.  Do réir mar thuigfear</span>
<lb n="99"/><span>ó ainmneacha na dá pháipéar a bhaineas le Cumann an Hamburg-</span>
<lb n="100"/><span>America tá ceann aca clóbhuailte i mBéarla agus an ceann eile</span>
<lb n="101"/><span>i dteanga na Gearmáinis.  Fághann na trí pháipéar a gcuid</span>
<lb n="102"/><span>nuaidheachta ó'n gCompántas Nuaidheacht.  Tá nuaidheachtóirí aca-</span>
<lb n="103"/><span>san ins gach cathair agus sráid-bhaile ar fuid an domhain, agus ní'l</span>
<lb n="104"/><span>aon nuaidheacht is fiú a áireamh nach gcurtar ar an téadagán go dtí</span>
<lb n="105"/><span>an Árd-Oifig in Eabhrach Nuadh gach uile lá san mbliadhain.</span>
<lb n="106"/><span>Cáithtear agus sgoithtear an nuaidheacht san oifig seo agus ní curtar</span>
<lb n="107"/><span>chuig na páipéir ar bórd luinge acht an chéad sgoth de'n nuaidheacht.</span>
<lb n="108"/><span>Ó oifig an gCompántas Nuaidheacht in Eabhrach Nuadh seóltar</span>
<lb n="109"/><span>an nuaidheacht ar théadagán go dtí Stad Gansrang Mhearcóní i</span>
<lb n="110"/><span>Wellfleet, baile beag ar imioll na mara in aice lé Boston.</span>
<lb n="111"/><span>Déantar é seo ag 8.30 gach trátnóna san mbliadhain.  Cuirtear</span>
<lb n="112"/><span>as an oifig seo, le gansrang, nuaidheacht an tsaoghail chuig na</span>
<lb n="113"/><span>loingis mhóra atá na céadta míle ó láthair amuigh san teisginn</span>
<lb n="114"/><span>mhóir.  Tá Gléas Gansrang anois, beag nach, ar bórd gach uile</span>
<lb n="115"/><span>long.  Bíonn an Gléas Gansrang ar crochadh ó bharr na gcrann agus</span>
<lb n="116"/><span>beireann na sranga ar an oiread sin de'n íotar chreatha a</span>
<lb n="117"/><span>curtar amach ó'n Stad i Ros na Cadóige is oibrigheas an</span>
<lb n="118"/><span>t-inneall glacach mothalach atá ar bórd.  Sgríobhann an Gan-</span>
<lb n="119"/><span>srangadóir síos an sgéala agus ar maidin in am bricfeasta bíonn</span>
<lb n="120"/><span>leagtha os comhair an taisdealaidhe an nuaidheacht a tháinig chomh</span>
<lb n="121"/><span>fada ó láthair as gach ceárd de'n chruinne agus a clóbhualadh ar</span>
<lb n="122"/><span>bórd nuair a bhí sé ag srannadh codladta.</span></p>
<lb n="123"/>
<lb n="124"/><p><span>Ní'l aimhreas ná'r mhaith le Gaedhilgeóirí tráthtas fhághail ar an</span>
<lb n="125"/><span>Stad Gansrang ag Ros na Cadóige, in aice Bhoston, ar an gcaoi</span>
<lb n="126"/><span>a gcurtar an nuaidheacht chun bealaigh, agus ar an meitheal beag</span>
<lb n="127"/><span>fear a oibrigheas an gansrang.  Tá an Stad Gansrang tuairim</span>
<lb n="128"/><span>is dhá mhíle amach ó stad an bhóthair iarainn ag Wellfleet, agus</span>
<lb n="129"/><span>tá sé suidte ar ghuaire mór árd gainimh ag dearcadh amach go</span>
<lb n="130"/><span>míchéadtach ar an Aigéin Atlantic.  Is beag eile atá san áit</span>
<lb n="131"/><span>seo acht gaineamh, agus sé an cineál sin gainimh é a fhanas seasta</span>
<lb n="132"/><span>ar feadh tamaill agus imthigheas leis arís ar a shiúbhal ionnsuidhe.</span>
<lb n="133"/><span>Gaineamh séidte is dóigh liom, an t-ainm ceart le tabhairt ar an</span>
<lb n="134"/><span>gcineál sin gainimh, agus gan bhréig gan áidhbhéil ní leas-ainm é.</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p><span>Is minic a bhíos na tighthe plúchta múchta tar éis gála mhóir agus</span>
<lb n="137"/><span>stoirme.  Sé an t-aon rud a shúghas substaint ná súghachas ar bith</span>
<lb n="138"/><span>aníos as an ngaineamh seo ná féar-guaireach, cineál féir gharibh</span>
<lb n="139"/><span>láidir.  Agus marach an féar-guaireach ní dóighide go mbeadh</span>
<lb n="140"/><span>Ros na Cadóige ann chor ar bith, mar gan é shéidfidh an Ros chun</span>
<lb n="141"/><span>bealaigh fadó an lá.</span>
<lb n="142"/></p>
</div>
<pb n="6a"/>
<div><lb n="143"/><p><span>Macsamhail beag de leathnach de'n "Chúnárd Daily Bulletín."  Uimhir an 4adh lá de</span>
<lb n="144"/><span>Shamhain, 1911.</span>
<lb n="145"/></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="146"/><p><span>Tá cheithre túir mhóra, árda iarainn déanta i bhfuirm cearnóige</span>
<lb n="147"/><span>agus iad dhá chéad agus chúig troigh déag (215) ar áirde.  Is</span>
<lb n="148"/><span>asta seo atá na sranga copair fighte a bhfuirm eangach crochta.</span>
<lb n="149"/><span>Teidheann an chuid íochtarach de na sranga isteach san seómra</span>
<lb n="150"/><span>cuirtreasnach.  Nuair a líontar na sranga lé aibhléis creathann</span>
<lb n="151"/><span>síad an t-íotar ar feadh chúig chéad déag míle mhór-thimcheall.</span>
<lb n="152"/><span>Faoi sgáile na dtúr mór seo tá na tighthe a bhaineas leis an</span>
<lb n="153"/><span>áitiughadh - cheithre cinn aca.  San teach íseal cearnógach, bríceach,</span>
<lb n="154"/><span>tá na sgrungaí séideacha agus an fuinneach crónánach a thugas an</span>
<lb n="155"/><span>chumhacht atá ríachtanach leis an teachtaireacht a chur a bhfad as</span>
<lb n="156"/><span>láthair.  Faoi frathacha an tighe céadna tá suidhte an taisc-</span>
<lb n="157"/><span>inneall agus an cheárdcha.  In aice an tighe seo - ní'l eatorra</span>
<lb n="158"/><span>acht pórsa caol fada - tá an seómra cuirtreasnach.  Tugtar mar</span>
<lb n="159"/><span>ainm air seo Muileann Tóirneach Mhearcóní de bhrígh gur ionnta a</span>
<lb n="160"/><span>déantar an lasrach aibhléise.</span></p>
<lb n="161"/>
<lb n="162"/><p><span>Ní leas-ainm Muileann Tóirneach a thabhairt air mar is an-</span>
<lb n="163"/><span>chosamhail lé torann tóirnighe an torann a déantar ann.</span></p>
<lb n="164"/>
<lb n="165"/><p><span>Tuairim lé trí chéad go leith slat (350) ó'n áit seo tá an</span>
<lb n="166"/><span>bungaló beag a thugas dídean agus fosgadh do na fir ag obair</span>
<lb n="167"/><span>ins an Stad.  Tá casán déanta do chláracha tiugha ádhmaid ó'n</span>
<lb n="168"/><span>áitiughadh go dtí an bungaló, agus is iomdha sin sgéal a 'neóstar</span>
<lb n="169"/><span>ar an iarracht a déantar ar an gcasán a choinneál gach oidhche</span>
<lb n="170"/><span>stoirmeach nuair a bhíos an talamh clúdaighthe lé sneachta séidte</span>
<lb n="171"/><span>agus an t-aer tiugh lé calógaí; agus freisin nuair a bhíonn siad</span>
<lb n="172"/><span>ag féachaint leis an mbungaló a bhaint amach oidhche anfádhach nuair</span>
<lb n="173"/><span>a bhíos an gaineamh séidhte dá shéideadh chomh cruaidh agus chomh géar</span>
<lb n="174"/><span>sin go ngearran sé leicne na bhfear agus tagann an fhuil dhearg</span>
<lb n="175"/><span>amac in a braonacha móra.  Seal bliadhanta ó shoin cuireadh</span>
<lb n="176"/><span>mearbhall chomh mór sin ar an stiúrthóir ar a dhul dó ó'n mbungaló</span>
<lb n="177"/><span>go dtí an t-áitiúghadh nár fhéad sé an casán a dhéanamh amach agus</span>
<lb n="178"/><span>b'éigin dó an fálsrang a leanamhaint ó na thosach go dtí na</span>
<lb n="179"/><span>dheireadh.  Tá an bungaló chomh teith agus chomh teólaidhe agus</span>
<lb n="180"/><span>chomh seascarach as is féidir lé teach ar bith a bheith.  Tá seómra</span>
<lb n="181"/><span>maith mór i lár an tighe (seómra comhnuidhe creidim is fearr</span>
<lb n="182"/><span>dhúinn a thabhairt air); tá cathaoireacha agus suidhistíní socamhala</span>
<lb n="183"/><span>agus imdí ann, agus tá crochta ar na ballaí peictúirí maithe</span>
<lb n="184"/><span>slachtmhara, agus maidir lé leabhra agus irisleabhra tá siad ann</span>
<lb n="185"/><span>ar gach ceist agus ar gach ealadhain.</span></p>
<lb n="186"/>
<lb n="187"/><p><span>Déanann gach duine de'n mhuirighin iarracht ar ghléas ceóil éigin</span>
<lb n="188"/><span>a imirt, acht bíodh an iarracht go maith nó go dona ní'l aon</span>
<lb n="189"/><span>chómhursa béal-dorais lé iad a mholadh ná lé iad a cháineadh.  Tá</span>
<lb n="190"/><span>fónagraif maith aca agus go leór buandáin.  Bhí riaghal aca</span>
<lb n="191"/><span>tamall ó shoin duine ar bith a dhéanfadh easgainí ná mionnaí móra</span>
<lb n="192"/><span>go mbeadh air an oiread seo cánach íoc gach am dá ndéanadh sé</span></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="193"/><p><span>an choir agus cuirtí an t-airgead cánach i dtaisge chun buandáin</span>
<lb n="194"/><span>a cheannach; nó dá léigfidhe aon nduine aca go Boston ar saoire</span>
<lb n="195"/><span>lae nó leath-lae chuirtí faoi gheasa é leath-doiséine buandán a</span>
<lb n="196"/><span>thabhairt ar ais leis mar gheall ar an phríbhléid sin a thabhairt dó.</span></p>
<lb n="197"/>
<lb n="198"/><p><span>Tá dhá sheómra i gcóir strainséaraí, seómra deas bídh agus</span>
<lb n="199"/><span>seómra maith mór eile agus oifig an stiúrthóra.  Ochtmhar atá</span>
<lb n="200"/><span>san mhuirighin, mar atá an stiúrthóir, beirt théadagóirí, beirt</span>
<lb n="201"/><span>sgrungadóirí, beirt shean-mháirnéalaigh le dul suas ins na crainn,</span>
<lb n="202"/><span>nó túir, chun na sranga a choinneál mar is ceart, an cócaire agus</span>
<lb n="203"/><span>an freastalaidhe.  Maille leó seo tá dhá choileán con.  Sé an</span>
<lb n="204"/><span>stiúrthóir an fear ceárdamhail agus an sgrungadóir gansrang,</span>
<lb n="205"/><span>maille leis seo tá sé in a cheann-tighe.</span></p>
<lb n="206"/>
<lb n="207"/><p><span>Déanann an dá théadagóir an obair lé sealaidheacht, seal leis</span>
<lb n="208"/><span>an ngansrang agus seal leis an téadagán talmhan mar déantar</span>
<lb n="209"/><span>úsáid de'n Stad chun nuaidheacht ceannaidheachta nó tráchtála a</span>
<lb n="210"/><span>chur anonn agus anall ó Bhoston.  Gach dara oidhche is eadh</span>
<lb n="211"/><span>théidheas na sgrungadóirí ar faire, chun na sgrungaí a chasadh</span>
<lb n="212"/><span>agus chun iad a choinneál ag imtheacht go mín réidh.  Bíonn a lán</span>
<lb n="213"/><span>rudaí eile aca le déanamh ar feadh an lae, - ag deasughadh na</span>
<lb n="214"/><span>n-inneall ag snadhmughadh na srang má bhíonn siad briste ná</span>
<lb n="215"/><span>lag in aon áit, agus ag déanamh fiosdhearbhughadh do'n phríomh-</span>
<lb n="216"/><span>sgrungadóir san Árd-Oifig in Éabhrach Nuadh.  Coinnigheann na</span>
<lb n="217"/><span>sean-mháirnéalaigh na túir agus na tacaí, nó teanntacháin, in</span>
<lb n="218"/><span>ordúghadh.  Is beag lá nach mbíonn siad le feiceál shuas in áirde</span>
<lb n="219"/><span>na gcrann ag leagan téad annso, ag cur isteach srang-mhogaill</span>
<lb n="220"/><span>annsúd thall, nó ag baint srang fhabhtach as an tacadán i</span>
<lb n="221"/><span>gcúinne éigin eile, agus ag cur cinn eile in a háit.  Is</span>
<lb n="222"/><span>minic a bhíos siad sé seachtmhainí i mbéal a chéile ag dathúchán na</span>
<lb n="223"/><span>gcrann.  Sé an cócaire an t-aon duine a bhfuil sé ar a chumas</span>
<lb n="224"/><span>an mhuirighin a dhéanamh sásta nó mí-shásta, agus is fada amach</span>
<lb n="225"/><span>ó'n áit a coinnightear an t-ocras.  Ní mór do'n chócaire a bheith</span>
<lb n="226"/><span>fad-bhreathnuigheach agus a bheith in a fhághtaluidhe mhaith oilte má's</span>
<lb n="227"/><span>leis an lóncha a choinneál líonta ins an áit íargcúlta seo, mar</span>
<lb n="228"/><span>tagann an chuid is mó de'n bheatha chuca ó Bhoston; acht le</span>
<lb n="229"/><span>cuidiughadh siopa an bhaile, iasg na n-iasgairí áiteamhla agus corr-</span>
<lb n="230"/><span>bhéilidh leathógaí agus plásanna a mharbhuigheas na fir lé cleith fhada</span>
<lb n="231"/><span>ó'n gcarraig, nuair nach mbíonn tada eile ar a n-aire, ní minic</span>
<lb n="232"/><span>a bhíos an lóncha gan a bheith loma lán.</span></p>
<lb n="233"/>
<lb n="234"/><p><span>Cruinnigheann na fir i dteannta chéile in am bricfeasta agus is</span>
<lb n="235"/><span>ionduail nach mbíonn sé sin aca go dtí an 10 a chlog sa lá,</span>
<lb n="236"/><span>mar bíonn a lán aca ag obair go dtí an 2 a chlog ar maidin.</span>
<lb n="237"/><span>Bíonn a lán mionrudaí le déanamh aca in imtheacht an lae, acht ins</span>
<lb n="238"/><span>an oidhche is eadh thosuigheas an obair dháiríre píre.  Ag leath-uair</span>
<lb n="239"/><span>tar éis an hocht a chlog gach tráthnóna cloiseann an téadagóir</span>
<lb n="240"/></p>
</div>
<pb n="8a"/>
<div><lb n="241"/><p><span>Seómra Clódóireachta an Mhauretania.</span>
<lb n="242"/></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="243"/><p><span>atá ag faire glaodhach ar na sranga talmhan agus air an toirt</span>
<lb n="244"/><span>tá sé go gnóthach ag déanamh cóipeanna ar an gclósgríobhán de'n</span>
<lb n="245"/><span>nuaidheacht ó'n gcompántas nuaidheachta.  I riocht is go mbeidh sé</span>
<lb n="246"/><span>cinnte go bhfuair na soithigh ar fairrge an teachtaireacht cuireann</span>
<lb n="247"/><span>sé chun bealaigh é arís agus arís eile.</span></p>
<lb n="248"/>
<lb n="249"/><p><span>Bíonn a lán de na soithigh chomh fada sin as láthair nach dtig leó</span>
<lb n="250"/><span>aithris a dhéanamh ar fhocal áithrid nár éirigh leó, b'fhéidir, a</span>
<lb n="251"/><span>thuisgint nó a sgríobhadh síos, agus dá bhrígh sin curtar an nuaidheacht</span>
<lb n="252"/><span>go hiomlán amach arís agus arís eile.  Tar éis an teachtaireacht</span>
<lb n="253"/><span>a ghreannadh ar pháipéar castar é ar roithín atá greamuighthe de'n</span>
<lb n="254"/><span>chuirtreasnóir féinghluasach a thiomántar le mótar agus bíonn sé</span>
<lb n="255"/><span>réidh annsain chun tús a chur ar an gclár-oibre a thosuigheas go</span>
<lb n="256"/><span>beacht ag an 10 a chlog gach oidhche agus a choinnigheas ar siubhal</span>
<lb n="257"/><span>nó go mbeidh an obair déanta.</span></p>
<lb n="258"/>
<lb n="259"/><p><span>Ag 9.30 téigheann an sgrungadóir a bhfuil obair na hoidhche ar</span>
<lb n="260"/><span>a chúram síos ó'n teach comhnuidhe go dtí an t-áitiughadh agus</span>
<lb n="261"/><span>lasann sé trí lasair lóchrainn sa gcaoi go dteithidh na liathróidí</span>
<lb n="262"/><span>lasaidh na sgrungaí ola.  Taca 9.50 bíonn gach nidh ullamh, bíonn</span>
<lb n="263"/><span>na sgrungaí ag obair agus dearcann sé ar na gléis áirimh sa</span>
<lb n="264"/><span>dóigh go bhfeicfidh sé an bhfuil siad ag áireamh na cúmhachta go</span>
<lb n="265"/><span>ceart.  Nuair a buailtear deich mbuille de'n chlog, feictear</span>
<lb n="266"/><span>solus dearg ag splancadh san seómra sgrungach, sgaoileann</span>
<lb n="267"/><span>an sgrungadóir an lúbóg ar an gcuirtreasnóir féinghluasach agus</span>
<lb n="268"/><span>clostar torann brúscarach na splancach ar an toirt ins an</span>
<lb n="269"/><span>seómra eile.</span></p>
<lb n="270"/>
<lb n="271"/><p><span>Ins an seómra cuirtreasnach tá séideáin mhóra chúmhachtacha a</span>
<lb n="272"/><span>shéideas amach sruthanna móra teine atá tuairim is troigh ar fad,</span>
<lb n="273"/><span>agus cé gur ceólmhar é torann na splaince, tá an torann</span>
<lb n="274"/><span>chomh mór sin go bhfuil sé critheaglach uathbhásach.  Má bhíonn an</span>
<lb n="275"/><span>oidhche ciúin agus an ghaoth fábharach cloistear torann na splainnce</span>
<lb n="276"/><span>na mílte as láthair, agus feictear an lasair tré na fuinneógaí</span>
<lb n="277"/><span>chúig mhíle dhéag ó'n Stad amach san bhfairrge.</span></p>
<lb n="278"/>
<lb n="279"/><p><span>Ar bhreathnughadh do dhuine ar an Stad ó'n taobh amuigh agus ar</span>
<lb n="280"/><span>fheiceál na lasrach gíle déine dá tasbáint féin tré na fuinneógaí</span>
<lb n="281"/><span>san ngléas-seómra agus ar chloisteáil pléasgtha bhodhair na lasrach</span>
<lb n="282"/><span>dó, déarfadh sé leis féin gurab é seo baile agus teallach an</span>
<lb n="283"/><span>mhic mhallachtain.  Is leis an bpléasgadh uathbhásach seo a glaodhtar</span>
<lb n="284"/><span>ar na soithigh atá a bhfad agus i ngearr san teisginn agus a</span>
<lb n="285"/><span>curtar nuaidheacht an lae chuca.  B'fhéidir go mbeadh na soithigh</span>
<lb n="286"/><span>chúig chéad déag míle as láthair nó bfhéidir nach mbeidís acht céad</span>
<lb n="287"/><span>míle, agus má's rud é nach mbeidís na chúig chéad déag míle as</span>
<lb n="288"/><span>láthair, is ionduail go ndéanann an téadagóir cóip iomlán</span>
<lb n="289"/><span>bheacht de'n teachtaireacht ar an gcéad iarracht agus nach mbíonn</span>
<lb n="290"/><span>aon ghábhadh dó aon aithris a dhéanamh air arís.</span>
<lb n="291"/></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="292"/><p><span>Nuair a bhíos an téadagóir ag Ros na Cadóige go gnóthach ag cur</span>
<lb n="293"/><span>amach nuaidheachta an lae, bíonn fear ar gach ceann de na loingis</span>
<lb n="294"/><span>mhóra ar bhrághaid na bóchtna agus "cluais le éisteacht" air,</span>
<lb n="295"/><span>agus go deimhin ní mór dó an t-éisteacht a bheith go maith aige</span>
<lb n="296"/><span>má's leis an teachtaireacht a chloisteáil.  Siúd is go bhfuil na</span>
<lb n="297"/><span>fágaí aibhléise láidir cúmhachtach nuair a sgaoiltear amach as an</span>
<lb n="298"/><span>torr iad i Ros na Cadóige, teigheann siad amach comhfhada</span>
<lb n="299"/><span>ins gach ceárd agus is rí-bheag an neart a bhíos ionnta nuair a</span>
<lb n="300"/><span>shroicheann siad soitheach atá 1,500 míle as láthair.  Go deimhin</span>
<lb n="301"/><span>bíonn siad chomh lag sin nach ndéanfadh aon duine amach iad acht</span>
<lb n="302"/><span>an té atá lán-oilte agus síor-chleachtach ar an obair.  Cuirtear</span>
<lb n="303"/><span>i gcomórtas iad le crónán cait a bhéadh ar a sháimhín sógh ar leic</span>
<lb n="304"/><span>an teallaigh, cé nach bhfuil siad baileach chomh láidir.</span></p>
<lb n="305"/>
<lb n="306"/><p><span>Idir dhá chrann gach long tá sranga copair crochta treasna.</span>
<lb n="307"/><span>Tá na sranga copair tuairm le tiughas láirlíne pinn luaidhe.</span></p>
<lb n="308"/>
<lb n="309"/><p><span>Tá na sranga copair seo dealuighthe ó na chéile i gcumraidheacht</span>
<lb n="310"/><span>mogail eangaighe, agus gach ceann de na sranga clúdaighthe le</span>
<lb n="311"/><span>góma cruaidh.  Ó lár na srang treasnánach tá an iomad</span>
<lb n="312"/><span>sranga eile ag dul síos díreach agus isteach san Chábán Gansrang.</span></p>
<lb n="313"/>
<lb n="314"/><p><span>Mar dúbhras cheana féin is ionduail go mbíonn an Cábán</span>
<lb n="315"/><span>Gansrang suidhte ar chlár uachtarach na luinge.  Tá an cábán</span>
<lb n="316"/><span>roinnte in a cheithre chuid.  Ar a dhul isteach dhuit san gcéad</span>
<lb n="317"/><span>sheómra chidhfidh tú go bhfuil sé feistighthe suas ar nós tighe posda</span>
<lb n="318"/><span>san mbaile mór.  Tá crinlín ar fhad an bhalla ar chómh áirde lé</span>
<lb n="319"/><span>d'ucht, agus leagtha air atá dúbhach agus dubhacháin, peanna agus</span>
<lb n="320"/><span>peanna luaidhe, neart páipéir agus gach uile rud riachtanach chun</span>
<lb n="321"/><span>do theachtaireacht gansrang do sgríobhadh.  Nuair a bhéas an</span>
<lb n="322"/><span>teachtaireacht sgríobhta agat rachfaidh tú isteach an doras atá ar</span>
<lb n="323"/><span>t-aghaidh amach i seóimrín eile agus bhéarfaidh tú do theachtaireacht</span>
<lb n="324"/><span>do'n ghansrangadóir.</span></p>
<lb n="325"/>
<lb n="326"/><p><span>Ar chúl an tseóimrín seo arís atá an seómra in a bhfuil an</span>
<lb n="327"/><span>fear atá ar faire, an fear atá réidh chun ceisteanna ar bith atá</span>
<lb n="328"/><span>agat lé cur air i dtaobh gansrang do fhreagairt.  Is iomdha sin</span>
<lb n="329"/><span>ceist aisteach, agus dá n-abruighinn é, ceist amaideach, a curtar</span>
<lb n="330"/><span>ar an duine croidhe.</span></p>
<lb n="331"/>
<lb n="332"/><p><span>'Neóstar sgéal faoi mhnaoi áithrid a bhí ag ceistniughadh an ghans-</span>
<lb n="333"/><span>rangadóra tráth.  D'innis sé dhi fios fátha teacht agus imtheacht</span>
<lb n="334"/><span>na nuaidheachta.  Níor fhág seo ceó na fríghde gan míniughadh di</span>
<lb n="335"/><span>thríd síos agus thríd suas, dar leis, agus bhí sé cinnte gur innis</span>
<lb n="336"/><span>an sgéal chomh soiléir agus chomh glan is b'fhéidir lé fear bán ar</span>
<lb n="337"/><span>bith a dhéanamh, agus bhí sé cinnte gur thuig sí gach nídh a bhain</span>
<lb n="338"/><span>lé gansrangadóireacht chomh maith leis féin beagnach tar éis a chuid</span>
<lb n="339"/><span>saothair.  Ag glacadh buidheachais leis na dhiaidh sin faoi chomh</span>
<lb n="340"/><span>deas agus chomh múinte is bhí sé léithe dúbhairt sí gur thuig sí</span>
<lb n="341"/></p>
</div>
<pb n="10a"/>
<div><lb n="342"/><p><span>Seómra Gansrang an Mhauretania.</span>
<lb n="343"/></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="344"/><p><span>go ceart é, acht an neósfadh sé di, dá mba é a thoil é, cia an</span>
<lb n="345"/><span>chaoi a dtagann an ribín páipéir chuig na loingis gan teangachtáil</span>
<lb n="346"/><span>leis an bhfairrge agus gan a fhliuchadh?</span></p>
<lb n="347"/>
<lb n="348"/><p><span>Thárla seo seal bliadhanta ó shoin nuair a bhíodh innill in úsáid</span>
<lb n="349"/><span>aca a chlobhualadh ar ribín páipéir an teachtaireacht do réir mar</span>
<lb n="350"/><span>thagadh sé ar an ngléas gansrang.</span></p>
<lb n="351"/>
<lb n="352"/><p><span>In aice an tseómra ghansrangaigh is eadh atá seómra comhnuidhe</span>
<lb n="353"/><span>na ngansrangadóirí.  Tá an seómra seo ar na seómraí is teólaidhe</span>
<lb n="354"/><span>agus is seascara san luing.  Tá 2 leabaidh bheaga chaola, crinlín</span>
<lb n="355"/><span>sgríobhtha, cúpla cathaoir, imde nó dó, maille lé peictiúirí ar</span>
<lb n="356"/><span>na ballaí; go deimhin ní'l aon nidh riachtanach lé fir a shásamh ná a</span>
<lb n="357"/><span>ndéanamh compóirteach nach bhfuil ann.  In am bídh téidheann na</span>
<lb n="358"/><span>fir chuig seómra an bhídh leis na paisinéaraí, nó má bhíonn síad</span>
<lb n="359"/><span>i mbun na hoibre agus iomarca lé déanamh aca tugann an stiobhard</span>
<lb n="360"/><span>nó an riaruidhe a gcuid bídh chuca san gcábán gansrang.</span></p>
<lb n="361"/>
<lb n="362"/><p><span>Tá dhá sheómra bheaga amach ó'n bpríomh-chábán.  Ins an</span>
<lb n="363"/><span>seóimrín is goire dhuit, is ann atá an t-inneall cuirtreasnach,</span>
<lb n="364"/><span>agus san seóimrín eile atá suidhte an t-inneall glacach mothálach.</span>
<lb n="365"/><span>Tugtar an seómra tostach ar an seóimrín eile mar gheall air nach</span>
<lb n="366"/><span>bhfuil aon torann lé cloisteáil ann.  Rinneadh an seómra sin in</span>
<lb n="367"/><span>aon turas i gcóir na hoibre.</span></p>
<lb n="368"/>
<lb n="369"/><p><span>Tá an balla tuairim is troigh ar tiughas, agus i gceart-lár</span>
<lb n="370"/><span>an bhalla tá corc meillte i n-a phíosaí beaga chomh mion le gráinní</span>
<lb n="371"/><span>coirce nó seagail.</span></p>
<lb n="372"/>
<lb n="373"/><p><span>Ní mór do gach Eagarthóir féithe na sgríbhneóireacht' a bheith</span>
<lb n="374"/><span>ann i riocht is go mbeidh sé i n-an ailtín deas a sgríobhadh ó aon</span>
<lb n="375"/><span>abairt amháin nó sgéal fada a dhéanamh de'n abairt chéadna má</span>
<lb n="376"/><span>bhíonn gábhadh leis.  Tá ar an Eagarthóir fad is leithead agus</span>
<lb n="377"/><span>croiceann a chur ar na téadagáin agus iad a dhéanamh go</span>
<lb n="378"/><span>spéiseamhail agus go soiléighte.  Nuair a bhíos an nuaidheacht réidh</span>
<lb n="379"/><span>ag an Eagarthóir tugtar chuig an gclódóir é agus cuireann</span>
<lb n="380"/><span>seisean an cló le chéile ar an gcuma chéadna a ndéantaí é sul</span>
<lb n="381"/><span>cumadh na h-innill cló-líneacha.  Ní fada go mbíonn an cló curtha</span>
<lb n="382"/><span>lé chéile agus an páipéar clóbhuailte.  Nuair a bhíonn sin déanta</span>
<lb n="383"/><span>filltear iad agus cuirtear i gcóir iad chun sgaipeadh imeasg na</span>
<lb n="384"/><span>bpaisinéaraí ar maidin.  Bíonn cóip leagtha ar chathaoir gach</span>
<lb n="385"/><span>duine ar a dhul isteach chuig a bhricfeasta dhó ar maidin.  Ar</span>
<lb n="386"/><span>feadh na céad leithe de'n bhealach ó'n Oileán Úr fághann siad an</span>
<lb n="387"/><span>nuaidheacht ó Ros na Cadóige agus ar feadh na leithe eile de</span>
<lb n="388"/><span>fágann siad í ó Pholdubh, i gCorn, i Sasana.</span></p>
<lb n="389"/>
<lb n="390"/><p><span>"The Transatlantic Times" a bhí mar ainm ar an gcéad</span>
<lb n="391"/><span>pháipéar nuaidheachta gansrangach a clóbhuaileadh ar bórd luinge ag</span>
<lb n="392"/><span>dul treasna na mara.  Ar an gcúigeadh lá déag de Mhí na</span>
<lb n="393"/><span>Samhna san mbliadhain 1889, ar bórd an Naomh-Phóil ar a bealach</span></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="394"/><p><span>go Sasana, a thárla an gníomh éifeachtach íongantach seo.  Bhí</span>
<lb n="395"/><span>Mearcóní é féin agus beirt dá chuid Sgrungadórí ar bórd na</span>
<lb n="396"/><span>luinge an tráth sin.  Cheapadar páipéar nuaidheachta a chló ar bórd</span>
<lb n="397"/><span>agus fuaireadar an nuaidheacht budh úire agus budh taithneamhaighe</span>
<lb n="398"/><span>ó Stad Mhearcóní ag Nídles.  Díoladh gach cóip de'n pháipéar</span>
<lb n="399"/><span>ar dollar an ceann agus tugadh an t-airgead do Chisde na</span>
<lb n="400"/><span>Maradóirí.  Ó'n tús beag sin bhí an t-oideam ag fás go tóichéimeach</span>
<lb n="401"/><span>ó bhliadhain go bliadhain, agus ó cuireadh ar bun an Stad mór-</span>
<lb n="402"/><span>chumhachtach ag Ros na Cadóige agus ag Poldubh i Sasana is féidir</span>
<lb n="403"/><span>leó nuaidheacht fhághail ó'n talamh gach am sa ló, agus páipéar</span>
<lb n="404"/><span>laetheamhail a thabhairt amach a thabharfas an nuaidheacht is úire a</span>
<lb n="405"/><span>thárla in aon áit san domhan suas go dtí móimint an chlóbhuailte.</span></p>
<lb n="406"/>
<lb n="407"/><p><span>I bhfuirm irisleabhair atá an "Cunard Daily Bulletin," agus na</span>
<lb n="408"/><span>páipéir eile.  Bhí ó hocht go dtí deich leathnach ionnta i dtosach</span>
<lb n="409"/><span>acht tá síad i bhfad níos mó anois.  Tá páipéar an Chúnárd ós mo</span>
<lb n="410"/><span>chomhair faoi láthair agus tá dhá leathnach déag is fiche ann</span>
<lb n="411"/><span>eidir nuaidheacht agus fhuagraí.  Bíonn nuaidheacht ionnta ó gach</span>
<lb n="412"/><span>cúinne agus ceárd de'n chruinne, agus ar gach ceist a</span>
<lb n="413"/><span>thárla agus a thuit amach ar feadh na gceithre n-uair fichead</span>
<lb n="414"/><span>roimh an móimint a clóbhuailtear iad.  Bíonn glaodhach mór ar</span>
<lb n="415"/><span>na páipéir agus ní'l focal díobh nach léightear ó thús go deireadh,</span>
<lb n="416"/><span>eidir nuaidheacht agus fhuagraí.  Ní'l rud ar bith a thárluigheas</span>
<lb n="417"/><span>ar bórd is mó a curtar suim ann ná teacht amach an pháipéir</span>
<lb n="418"/><span>agus ní áidhbhéil a rádh go ndéantar cur síos agus caismirt ar</span>
<lb n="419"/><span>an nuaidheacht maille leis na fuagraí.  Crochtar suas clár, nó</span>
<lb n="420"/><span>foillseachán, gach lá agus ar an bhfoillseachán seo sgríobhtar</span>
<lb n="421"/><span>nuaidheacht na luinge.  Is iomdha sin spraoi agus spórt agus</span>
<lb n="422"/><span>greann agus deágh-fhocal a déantar agus a cloistear thart</span>
<lb n="423"/><span>timcheall an fhoillseacháin.  Cuirtear síos an méid mílte a sheól</span>
<lb n="424"/><span>an long gach cheithre huaire fichead; is annamh a dhéanann sí an</span>
<lb n="425"/><span>seól céadna gach lá.  Ó nádúr gearrann sí an fhairrge níos</span>
<lb n="426"/><span>sgiobtha lá breágh a mbeidh an fhairrge comhthrom agus an ghaoth</span>
<lb n="427"/><span>go córach ná már dhéanfadh sí lá a mbíonn na fágaí go mór agus</span>
<lb n="428"/><span>an ghaoth go láidir agus í caol díreach sa tsróin aici.</span></p>
<lb n="429"/>
<lb n="430"/><p><span>Sgríobhtar ar an bhfoillseachán ainm gach luinge a raibh caidreamh</span>
<lb n="431"/><span>ag an nGansrangadóir léi a rith an lae, maille lé aon fhocal</span>
<lb n="432"/><span>nuaidheachta a fuair sé ó cheachtar aca.  Dearcann na paisinéaraí</span>
<lb n="433"/><span>go grinn thré na faidearcáin amach ar imigéin na mara le súil</span>
<lb n="434"/><span>is go bhfeicfidís cnuic-oidhre, nó míolta móra, nó muca mara,</span>
<lb n="435"/><span>agus iongantaisí eile nach hiad a casadh ar loingis eile.</span></p>
<lb n="436"/>
<lb n="437"/><p><span>Ní'l aon lá lé chúig bliadhna, Domhnach agus lá saoire chomh</span>
<lb n="438"/><span>maith le chéile, nach bhfoillsighthear páipéar nuaidheacht ar na loingis</span>
<lb n="439"/><span>mhóra san Aigéan Átlantic.  I dtús ama bhí páipéar ar leith</span>
<lb n="440"/><span>ag gach luing acht anois tá gach long a bhaineas leis an gcumann</span>
<lb n="441"/></p>
</div>
<pb n="12a"/>
<div><lb n="442"/><p><span>Stad Gansrang Mhearcóní ag Poldubh, i gCorn, i gcaidreamh gansrangach lé loingis ar fuid na</span>
<lb n="443"/><span>hAigéine Móire.</span>
<lb n="444"/></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="445"/><p><span>chéadna ag cur an pháipéir amach, agus curtar an páipéar ceanann</span>
<lb n="446"/><span>céadna i gcló ar gach luing san gcumann seo faoi an stiúr-</span>
<lb n="447"/><span>thóireacht chéadna, agus is gnáthach na mílte cóip de a chur i gcló</span>
<lb n="448"/><span>gach lá.  Tugtar an páipéar in aisge do na paisinéaraí agus sa</span>
<lb n="449"/><span>dóigh nach mbeadh aon chaillteanas leis curtar fuagraí isteach ann.</span>
<lb n="450"/><span>Beidh cineál tuairim againn ar an meas atá ag Fuagarthóirí ar</span>
<lb n="451"/><span>an "Cunard Daily Bulletin," agus ar an "Atlantic Daily News"</span>
<lb n="452"/><span>mar "Tharraingtheóir Gnótha," nó mar deireas na Púncáin,</span>
<lb n="453"/><span>"Business Bringer," nuair adeirim go n-íoctar ó £800 go dtí</span>
<lb n="454"/><span>£1,000 ar son aon leathanaigh amháin ar feadh bliadhna.  Agus ní'l</span>
<lb n="455"/><span>an méid sin iomarcach le n-íoc ar fhuagraí áithrid, mar is seo páipéir</span>
<lb n="456"/><span>a curtar isteach a lámhaibh na mílte duine gach bliadhain - lucht</span>
<lb n="457"/><span>airgid a bhfurmhór, - agus is fiú an sochar an cosdas.  Goidé an</span>
<lb n="458"/><span>lá a mbeidh fuagarthóirí i mbaile agus i gcéin ag tabhairt ó £800</span>
<lb n="459"/><span>go dtí £1,000 do Stiúrthóir AN CHLAIDHEAMH SOLUIS ar son</span>
<lb n="460"/><span>gach leathanach dá pháipéar féin?  Go seólaidh Dia chugainn an lá</span>
<lb n="461"/><span>sin go luath.</span></p>
<lb n="462"/>
<lb n="463"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Nuaidheachteóireacht ar Muir

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Nuaidheachteóireacht ar Muir

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
