Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main">Údair éagsúla</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">Lr1918_01</note>
                         <note type="L">1</note>
                         <note type="B">1918</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>Lr1918_01</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Údair éagsúla</author><title/></analytic><monogr>
					<title level="j">An Lóchrann</title><imprint><publisher>Cló-chualacht Seandúna, Corcaigh</publisher><date>1918</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Lóchrann</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>PÁIPÉAR GAEDHILGE IN AGHAIDH GACHA MÍ.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Uimh 22.  EANAIR, 1918.  PINGINN A FHIACHA.</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>AN FEAR SIUBHAIL.</span></p>
<lb n="8"/>
<lb n="9"/><p><span>Bhí ceó na h-oidhche ann.  Bhí an solus</span>
<lb n="10"/><span>imthighthe.  Bhí mise ag gabháil siar agus</span>
<lb n="11"/><span>eisean ag teacht aniar agus do bhuail-</span>
<lb n="12"/><span>eamar le chéile.  Chonnac ar dtúis ag</span>
<lb n="13"/><span>corruighe i lár an cheóidh é mar a bheadh</span>
<lb n="14"/><span>sprid nó siabhra.  Baineadh geit asam</span>
<lb n="15"/><span>ar dtúis, do phreab mo chroidhe, acht do</span>
<lb n="16"/><span>ghabhas misneach ionnam & do bhuaileas go</span>
<lb n="17"/><span>dána anall chuige tríd an dorchadhas.</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>Seanduine aosta a bhí ann.  Sean-</span>
<lb n="20"/><span>duine caithte críona.  Gach ruibe dá gharbh-</span>
<lb n="21"/><span>ghruaig i n-achrann le chéile ar a cheann,</span>
<lb n="22"/><span>féasóg fhada liath ar sileadh sios leis go</span>
<lb n="23"/><span>h-ucht.  Bhí sé go cromtha is a dhá ghlúin</span>
<lb n="24"/><span>go tréith-lag fann ag lúbadh fé.  Acht</span>
<lb n="25"/><span>dob' uaisle a mhéinn ná cruth déithe na</span>
<lb n="26"/><span>Gréige.  Dob' uaibhreach é déanamh a leathan</span>
<lb n="27"/><span>éadain mhaordha, is ba chaomh bog glórmhar</span>
<lb n="28"/><span>an solus a bí ag lonnradh 'na shúilibh.</span></p>
<lb n="29"/>
<lb n="30"/><p><span>Cheapas arís gur sprid é — teachtaire ó</span>
<lb n="31"/><span>shluaightibh na marbh ag siubhal na gcnoc</span>
<lb n="32"/><span>istoidhche.  Deirtear nár mhaith leo súd</span>
<lb n="33"/><span>aoinne do bheith amuigh fé'n aer ar fán</span>
<lb n="34"/><span>nó ar strae acht gur mhaith leo na sléibhte,</span>
<lb n="35"/><span>na beanna, na locha 's na gleannta do bheith</span>
<lb n="36"/><span>futha féin go teacht gréine na maidne.</span>
<lb n="37"/><span>Bhíos ag feitheamh go gcuirfeadh sé an</span>
<lb n="38"/><span>méid sin i bhfios dom mar ba ghnáthach leis</span>
<lb n="39"/><span>an sprid nó leis an taidhbhse, is do b'iong-</span>
<lb n="40"/><span>nadh liom nár chuir.</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>Do dhruid sé chugham anall go sgáthmhar.</span>
<lb n="43"/><span>Do sheasaimh sé is do chuir sé cainnt orm.</span>
<lb n="44"/><span>Do labharas leis go caoin is go cneasda</span>
<lb n="45"/><span>i dtreó go dtáinig misneach a chroidhe ar</span>
<lb n="46"/><span>ais chuige, is do chuaidh a chuid eagla i</span>
<lb n="47"/><span>luighead is a chuid dánuidheachta i méid.</span>
<lb n="48"/><span>Ba bheag cainnt a bhí ag ceachtar againn</span>
<lb n="49"/><span>ar dtúis ach do ghéaruigheamar chuige is ba</span>
<lb n="50"/><span>ghairid go raibh an friotal ag teacht as a</span>
<lb n="51"/><span>bheul go bhinn-bhriathrach aibidh, go tric is</span>
<lb n="52"/><span>go luath-fhoclach caoin.  D'innis sé dhom</span>
<lb n="53"/><span>scéalta na Craoibhe Ruaidhe is scéalta</span>
<lb n="54"/><span>na Féinne, scéalta ar Bhrian ag ruagadh</span>
<lb n="55"/><span>Danar as Éirinn, scéalta ‘Aoidh Ruaidh’</span>
<lb n="56"/><span>is a chroidhe ar lasadh le teas-ghrádh a thíre,</span>
<lb n="57"/><span>na Sasanaig roimis is é á réabadh go</span>
<lb n="58"/><span>fuadrach dá dtreóir.  Mar sin dó seal</span>
<lb n="59"/><span>ag tracht ar ghníomharthaibh gaisce is gaile</span>
<lb n="60"/><span>sean-laochra na h-Éireann, seal eile ag</span>
<lb n="61"/><span>gabháil go ceólmhar binn sean-phuirt do</span>
<lb n="62"/><span>cumadh is do ceapadh na céadhta blian</span>
<lb n="63"/><span>sara rugadh Aodhagán ná Eoghan Ruadh.</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>Do stad sé go h-obann.  Do bhuail sé</span>
<lb n="66"/><span>a lámh ar mo ghualainn.  “A mhic,” ar</span>
<lb n="67"/><span>sheisean, “tá tú óg is b'fhéidir gur fearr</span>
<lb n="68"/><span>t'eolus ar na neithibh seo ná m'eolas sa.</span>
<lb n="69"/><span>Ach ní féidir liom gan bheith ag cuimhneamh</span>
<lb n="70"/><span>ortha is níor mhothuigheas me féin ag</span>
<lb n="71"/><span>cainnt.  D'innis me dhuit scéulta ar</span>
<lb n="72"/><span>Fhéinn na h-Éirean, ar a ríoghradh is ar</span>
<lb n="73"/><span>a macaibh is anois inneósaidh me dhuit mo</span>
<lb n="74"/><span>scéul féinig — scéul a bhainfidh na deóra</span>
<lb n="75"/><span>as do shúilibh nó ar a luighead scéul go</span>
<lb n="76"/><span>mbeidh agatsa 'na dhiaidh urraim & meas</span>
<lb n="77"/><span>do sheanduine shuarach aosta.”  Chuir mise</span>
<lb n="78"/><span>cluas orm féin.</span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p><span>Fadó bhí mise & mo bhean 'nár gcomh-</span>
<lb n="81"/><span>nuidhe istigh san ngleann úd thall.  Bhí</span>
<lb n="82"/><span>ceathrar againn ann — sinne & ár mbeirt</span>
<lb n="83"/><span>mhac.  Bhíomar go léir go sóghach sásta.</span>
<lb n="84"/><span>Ach lá amháin so chuaidh an mac ba shine</span>
<lb n="85"/><span>agam, Seán, go dtí an baile mór agus</span>
<lb n="86"/><span>do chuaidh sé ar meisge.  Seachtain arís</span>
<lb n="87"/><span>'na dhiaidh sin bhíomar go léir 'nár suidhe</span>
<lb n="88"/><span>cois na teine.  Bhí an oidhche ann, is amuich</span>
<lb n="89"/><span>bhí an t-síon go fuadrach fíochmhar.  Bhí an</span>
<lb n="90"/><span>bháisteach ag teacht na tuilthíbh is bhí an</span>
<lb n="91"/><span>t-anfadh ag búithrigh go torannach go</span>
<lb n="92"/><span>maidin.  Buaileadh cnag ar an ndorus.</span>
<lb n="93"/><span>Tháinig saighdiúir isteach.  Tháinig ceann</span>
<lb n="94"/><span>eile is ceann eile arís.  “Bhfuil Seán</span>
<lb n="95"/><span>Ó Raghallaigh istigh,” arsa duine aca.</span>
<lb n="96"/><span>D'éirig Seán agus é ar chrith.  Bhí sé ar</span>
<lb n="97"/><span>an mbaile mór seachtain roimhe sin.  Bhí</span>
<lb n="98"/><span>sé ar meisge & do ghlac sé an scilling</span>
<lb n="99"/><span>agus b'éigean do dul leo.</span></p>
<lb n="100"/>
<lb n="101"/><p><span>Deich mbliana 'na dhiaidh sin bhí a raibh</span>
<lb n="102"/><span>ann againn 'nár suidhe arís ar an dteinn-</span>
<lb n="103"/><span>teán.  Ní raibh ann ach me féinig agus</span>
<lb n="104"/><span>mo bhean.  Bhí Seán i bhfad i gcéin uainn</span>
<lb n="105"/><span>ag troid ar son na Sasanach.  Bí an</span>
<lb n="106"/><span>buachaill eile ag tabhairt an fhéir, sínte</span>
<lb n="107"/><span>marbh taobh linn go h-uaigeach san roilig,</span>
<lb n="108"/><span>Buaileadh buille ar an ndorus.  Tháinig</span>
<lb n="109"/><span>duine isteach.  Bhí sé go caithte traochta.</span>
<lb n="110"/><span>Bhí mála fé n-a oscuil aige, lámh leis</span>
<lb n="111"/><span>ag sileadh síos le n-a thaobh, lámh eile</span>
<lb n="112"/><span>agus í gearrtha ó'n uilinn amach de.  Do</span>
<lb n="113"/><span>bheannuigh sé dhúinn.  Do bheannuigheamar</span>
<lb n="114"/><span>dó, is do bhuail sé suas chun na teine.</span>
<lb n="115"/><span>Cuireadh cóir bidh & dighe ós a chomhair</span>
<lb n="116"/><span>ar an mbórd ach ba bheag dhith sé.  Bhí</span>
<lb n="117"/><span>cogadh ar siubhal an uair úd idir na</span>
<lb n="118"/><span>Sasanaig agus an Mahdi.  Dubhairt sé</span>
<lb n="119"/><span>go raibh sé féin ann is gur annsúd a</span>
<lb n="120"/><span>baineadh an ghéag de.  Thosnuigh sé ar</span>
<lb n="121"/><span>chainnt annsan ar an gcogadh is ar na</span>
<lb n="122"/><span>cathaibh, ar na buidheantaibh is ar na cipíbh</span>
<lb n="123"/><span>go fuadrach ag scuabadh i gcoinnibh is i</span>
<lb n="124"/><span>gcomhdháil a chéile.  Torann na saighdiúrí</span>
<lb n="125"/><span>ar thréan-rith, gártha na bfear is osnaigheal</span>
<lb n="126"/><span>na ndaoine ngonta.</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>Ach do cuireadh stop leis go h-obann.</span>
<lb n="129"/><span>Do chuir mo bhean cosc leis.  “Is tú</span>
<lb n="130"/><span>Seán,” ar sise.  Ní dubhairt seisean ach</span>
<lb n="131"/><span>“Is me.”</span></p>
<lb n="132"/>
<lb n="133"/><p><span>Tamall 'na dhiaidh sin do cailleadh Seán.</span>
<lb n="134"/><span>A lámh ba thrúig bháis dó.  Tamall eile</span>
<lb n="135"/><span>i n-a dhiaidh sin do cailleadh mo bhean.</span>
<lb n="136"/><span>Do cuireadh me féin as seilbh is do thógas</span>
<lb n="137"/><span>mo bhata im' láimh dheis, mo mhála im' láimh</span>
<lb n="138"/><span>chlé agus mar sin do chuas im' aonar fén</span>
<lb n="139"/><span>domhan dubhach bhagarthach amach.</span></p>
<lb n="140"/>
<lb n="141"/><p><span>Do thóg sé a mhála na láimh arís, mála</span>
<lb n="142"/><span>suarach folamh a bhí ann, is do chuir sé</span>
<lb n="143"/><span>chun imtheachta.  Do chuireas cosg leis.</span>
<lb n="144"/><span>Bhí scilling im' phóca.  Sin a raibh ar</span>
<lb n="145"/><span>fad agam is do shíneas chuige í.  Ní</span>
<lb n="146"/><span>ghlacfadh sé uaim í, ach do sháitheas 'na</span>
<lb n="147"/><span>phóca í is do chuireas chun siubhail arís</span>
<lb n="148"/><span>go tapaidh.</span></p>
<lb n="149"/>
<lb n="150"/><p><span>“An Domhnallach Óg,”</span></p>
<lb n="151"/>
<lb n="152"/><p><span>Abhainn a' Scáil, do scríobh.</span></p>
<lb n="153"/>
<lb n="154"/><p><span>AN GABHAIRÍN BUIDHE.</span></p>
<lb n="155"/>
<lb n="156"/><p><span>An bhfeaca tú an gabhairín buidhe,</span>
<lb n="157"/><span>An gabhairín buidhe, an gabhairín buidhe,</span>
<lb n="158"/><span>An bhfeaca tú an gabhairín buidhe</span>
<lb n="159"/><span>Ag rinnce ar an mbóthar?</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>Ní fheaca-sa aon ghabhairín buidhe, aon ghabh-</span>
<lb n="162"/><span>airín buidhe, &rl.</span>
<lb n="163"/><span>Ní fheaca-sa aon ghabhairín buidhe</span>
<lb n="164"/><span>Ach chonac muncaoí mór ann.</span></p>
<lb n="165"/>
<lb n="166"/><p><span>Agus chonac bean is píb aici, is píb aici, &rl.</span>
<lb n="167"/><span>Chonac bean is píb aici —</span>
<lb n="168"/><span>Gus í ag seinm ceoil do.</span></p>
<lb n="169"/>
<lb n="170"/><p><span>Gur chuas-sa féin is Máirín bheag, is Máirín</span>
<lb n="171"/><span>bheag, &rl.</span>
<lb n="172"/><span>Chuas-sa féin is Máirín bheag</span>
<lb n="173"/><span>Ag rinnce ar an mbóthar.</span></p>
<lb n="174"/>
<lb n="175"/><p><span>Mara bhfeaca sibh an rinnce sin, &rl.</span>
<lb n="176"/><span>Mara bhfeaca sibh an rinnce sin</span>
<lb n="177"/><span>Is mór an truagh go deo sibh.</span></p>
<lb n="178"/>
<lb n="179"/><p><span>Bhí an muncaoí mór go h-ana-dheas, &rl.</span>
<lb n="180"/><span>Bhí an muncaoí mór go h-ana-dheas</span>
<lb n="181"/><span>Ag rinnce ar an mbóthar.</span></p>
<lb n="182"/>
<lb n="183"/><p><span>Dá bhfeiceadh sibh a sheana-ghrabhas, &rl.</span>
<lb n="184"/><span>Dá bhfeiceadh sibh a sheana-ghrabhas</span>
<lb n="185"/><span>Do gháirfeadh sibh bhúr ndóithin.</span></p>
<lb n="186"/>
<lb n="187"/><p><span>Bhí erabaillín gearr aige, &rl.</span>
<lb n="188"/><span>Bhí erabaillín gearr aige</span>
<lb n="189"/><span>Agus cosa bhí go bórach.</span></p>
<lb n="190"/>
<lb n="191"/><p><span>Lorga Liath-bhán.</span></p>
<lb n="192"/>
<lb n="193"/><p><span>Gúnaí & Hataí do Chailíní;  Carabhataí Gaedhlacha, Stocaí, Bónaí, &c., do fhearaibh;  Táiliúireacht ar fheabhas.</span></p>
<lb n="194"/>
<lb n="195"/><p><span>D. MacCurtáin, 5 Sráid an Chaisleáin, Corcaigh.</span>
<lb n="196"/></p>
</div>
<pb n="2"/>
<div><lb n="197"/><p><span>COIS FARRAIGE THIAR</span>
<lb n="198"/><span>atá an</span>
<lb n="199"/><span>COLÁISTE ATLANTIC.</span></p>
<lb n="200"/>
<lb n="201"/><p><span>Múintear Sranngscéaluidheacht &</span>
<lb n="202"/><span>Scéaluidheacht-gan-Srainng ann do</span>
<lb n="203"/><span>ógánaig atá idir a 16 agus a 24.</span></p>
<lb n="204"/>
<lb n="205"/><p><span>Gheobhair gach eólas ó'n Árd Oide —</span></p>
<lb n="206"/>
<lb n="207"/><p><span>MUIRIS MAC GEARAILT,</span>
<lb n="208"/><span>CATHAIR SAIBHÍN, I GCIARRAIDHE.</span></p>
<lb n="209"/>
<lb n="210"/><p><span>SÍOL agus LEASÚ'</span>
<lb n="211"/><span>don bhfeirm nó don gháirdín.</span></p>
<lb n="212"/>
<lb n="213"/><p><span>ÁTHRAIGHE IARAINN AGUS</span>
<lb n="214"/><span>STÁIN.</span></p>
<lb n="215"/>
<lb n="216"/><p><span>ARÁN, MIN, PLÚR, TÉ</span>
<lb n="217"/><span>AGUS BIOTÁILE.</span></p>
<lb n="218"/>
<lb n="219"/><p><span>SEÁN Ó RIADA,</span>
<lb n="220"/><span>An tSráid Mhór,</span>
<lb n="221"/><span>CILL ÁIRNE.</span></p>
<lb n="222"/>
<lb n="223"/><p><span>Tá i nDAINGEAN UÍ CHÚISE</span></p>
<lb n="224"/>
<lb n="225"/><p><span>TOGHA GACHA BÍDH — Plúr,</span>
<lb n="226"/><span>Min, Té is Siúicre;</span></p>
<lb n="227"/>
<lb n="228"/><p><span>SÍOLTA IS ÚIRLISÍ don</span>
<lb n="229"/><span>bhfeirm;</span></p>
<lb n="230"/>
<lb n="231"/><p><span>ÁRAISTÍ IARAINN is stáin</span>
<lb n="232"/><span>don tig.</span></p>
<lb n="233"/>
<lb n="234"/><p><span>ag “JOHN ATKINS & CO. Ltd.”</span></p>
<lb n="235"/>
<lb n="236"/><p><span>Is aca bhíon Plúr an Ruiséalaig</span>
<lb n="237"/><span>ó Luimneach.</span></p>
<lb n="238"/>
<lb n="239"/><p><span>TÉIG FÉ DHÉIN</span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>“AN EMPÓRIUM”</span></p>
<lb n="242"/>
<lb n="243"/><p><span>ar lorg Earraí Gaedhlacha —</span></p>
<lb n="244"/>
<lb n="245"/><p><span>BONAÍ, CARABHATAÍ,</span>
<lb n="246"/><span>LÉINTE, CIAIRSIÚRAÍ</span>
<lb n="247"/><span>AGUS LÍNÉADACH.</span></p>
<lb n="248"/>
<lb n="249"/><p><span>M. Ó SÚILEABHÁIN & A MHAC,</span>
<lb n="250"/><span>CILL ÁIRNE</span></p>
<lb n="251"/>
<lb n="252"/><p><span>ARÁN HOSFORD.</span></p>
<lb n="253"/>
<lb n="254"/><p><span>NÁ H-ITH A MHALAIRT!</span></p>
<lb n="255"/>
<lb n="256"/><p><span>Sa 62 tigh sa Mheádhon-tSráid Thuaidh,</span>
<lb n="257"/><span>i gCORCAIGH, a deintar.</span></p>
<lb n="258"/>
<lb n="259"/><p><span>TÁILLIÚIREACHT agus gach rud</span>
<lb n="260"/><span>i bhfuirm éadaigh do fhearaibh!</span></p>
<lb n="261"/>
<lb n="262"/><p><span>Níl dá ndíol againn-ne ach earraí a deineadh</span>
<lb n="263"/><span>i nÉirinn.</span></p>
<lb n="264"/>
<lb n="265"/><p><span>Ó GLASÁIN IS A CHUA,</span>
<lb n="266"/><span>11 Sráid Uí Chonaill, BAILE ÁTHA CLIATH.</span></p>
<lb n="267"/>
<lb n="268"/><p><span>SEAN-FHOCAIL NA</span>
<lb n="269"/><span>MUIMHNEACH.</span></p>
<lb n="270"/>
<lb n="271"/><p><span>“An Seabhac” do bhailigh.</span></p>
<lb n="272"/>
<lb n="273"/><p><span>30 — As do bholg nár thaga sé.</span></p>
<lb n="274"/>
<lb n="275"/><p><span>Le duine a bhíonn ag lorg iomad le n-ól nó</span>
<lb n="276"/><span>le n-ithe.</span></p>
<lb n="277"/>
<lb n="278"/><p><span>31 — Gurab é a labharfaidh leat.</span>
<lb n="279"/><span>An céadna arís.</span></p>
<lb n="280"/>
<lb n="281"/><p><span>32 — Díth is deacair ort.</span></p>
<lb n="282"/>
<lb n="283"/><p><span>33 — Bascadh is brúgh' ort.</span></p>
<lb n="284"/>
<lb n="285"/><p><span>34 — Mallacht Dé ort.</span></p>
<lb n="286"/>
<lb n="287"/><p><span>35 — Léan ort.</span></p>
<lb n="288"/>
<lb n="289"/><p><span>36 — Mo mhilleán anuas ort.</span></p>
<lb n="290"/>
<lb n="291"/><p><span>37 — Gan geir ort.</span></p>
<lb n="292"/>
<lb n="293"/><p><span>Mallacht magaidh.</span></p>
<lb n="294"/>
<lb n="295"/><p><span>38 — Dúbhlú [?] ort.</span></p>
<lb n="296"/>
<lb n="297"/><p><span>39 — Dúbhluighe ar do chroidhe.</span></p>
<lb n="298"/>
<lb n="299"/><p><span>40 — Diuc ort.</span></p>
<lb n="300"/>
<lb n="301"/><p><span>Diuc .i. galar cearc.</span></p>
<lb n="302"/>
<lb n="303"/><p><span>41 — Losgadh doighe ort.</span></p>
<lb n="304"/>
<lb n="305"/><p><span>.i.  Loscadh croidhe.</span></p>
<lb n="306"/>
<lb n="307"/><p><span>42 — Loiscreán tinn dóighte ort.</span></p>
<lb n="308"/>
<lb n="309"/><p><span>43 — Loiscreán marbh ort.</span></p>
<lb n="310"/>
<lb n="311"/><p><span>44 — Lomadh an Luain ort.</span></p>
<lb n="312"/>
<lb n="313"/><p><span>.i.  Scrios lae an bhreitheamhantais ort.</span></p>
<lb n="314"/>
<lb n="315"/><p><span>45 — Míle míochomhthrom ort.</span></p>
<lb n="316"/>
<lb n="317"/><p><span>46 — Breith i mball cumhang ort.</span></p>
<lb n="318"/>
<lb n="319"/><p><span>47 — Ciorrbhadh ort.</span></p>
<lb n="320"/>
<lb n="321"/><p><span>48 — Ciorrbhadh gan leigheas ort.</span></p>
<lb n="322"/>
<lb n="323"/><p><span>49 — Gan rath ort.</span></p>
<lb n="324"/>
<lb n="325"/><p><span>50 — Gan leigheas ort.</span></p>
<lb n="326"/>
<lb n="327"/><p><span>.i.  Nuair adéarfadh duine go raibh sé go dona.</span></p>
<lb n="328"/>
<lb n="329"/><p><span>51 — Drochchríoch ort.</span></p>
<lb n="330"/>
<lb n="331"/><p><span>52 — Fuacht sa tsioc ort má tá fuacht</span>
<lb n="332"/><span>indiu ort.</span></p>
<lb n="333"/>
<lb n="334"/><p><span>53 — Fuacht failce ort.</span></p>
<lb n="335"/>
<lb n="336"/><p><span>54 — Rás ort [ar muin chapaill anáirde.]</span></p>
<lb n="337"/>
<lb n="338"/><p><span>55 — Lá fiadhaigh ort.</span></p>
<lb n="339"/>
<lb n="340"/><p><span>56 — Leathadh leathóige ort.</span></p>
<lb n="341"/>
<lb n="342"/><p><span>Nuair a bhíonn leanbh tré n-a chionnta féin leathta</span>
<lb n="343"/><span>leis an bhfuacht.</span></p>
<lb n="344"/>
<lb n="345"/><p><span>57 — Faoileáil Philib a gheitire [.i. geat-</span>
<lb n="346"/><span>aire] ort a bhíonn ag faoileáil go</span>
<lb n="347"/><span>mbíonn deire leis.</span></p>
<lb n="348"/>
<lb n="349"/><p><span>Le duine guagach is gnáth é sin do rádh.  Faoil-</span>
<lb n="350"/><span>eáil = wheel-áil.  Pilib a gheataire .i. cleas a bhíonn</span>
<lb n="351"/><span>ag páistí le geataire giumhaise a thógaid as an</span>
<lb n="352"/><span>dteine.</span></p>
<lb n="353"/>
<lb n="354"/><p><span>58 — Leaghadh cubhair na h-abhann ort.</span></p>
<lb n="355"/>
<lb n="356"/><p><span>59 — Marbhfháisc ort.</span>
<lb n="357"/><span>.i.  Éadaighe an bháis ad' cheangal.</span></p>
<lb n="358"/>
<lb n="359"/><p><span>60 — Tnáthadh gan tonnachadh ort.</span></p>
<lb n="360"/>
<lb n="361"/><p><span>.i. Tú tnáithte ag an mbás is gan fagháil ar do</span>
<lb n="362"/><span>chorp chun a nighte.</span></p>
<lb n="363"/>
<lb n="364"/><p><span>61 — Bás gan sagart chughat.</span></p>
<lb n="365"/>
<lb n="366"/><p><span>62 — Lá breagh ag do cháirdibh — ad' ad'</span>
<lb n="367"/><span>lacan.</span></p>
<lb n="368"/>
<lb n="369"/><p><span>'Na earball san atá an chealg, agus sa cheann so —</span></p>
<lb n="370"/>
<lb n="371"/><p><span>63 — Sliocht is séan ort, oiread le céad</span>
<lb n="372"/><span>fear — a bheadh á n-éaghmais.</span></p>
<lb n="373"/>
<lb n="374"/><p><span>64 — Cosa circe fút is iad go briste fút.</span></p>
<lb n="375"/>
<lb n="376"/><p><span>65 — Nár chúitighthear do shaothar leat.</span></p>
<lb n="377"/>
<lb n="378"/><p><span>Nuair ná taithneochadh do ghníomh le duine.</span></p>
<lb n="379"/>
<lb n="380"/><p><span>66 — Nár éirighe do bhóthar leat [nó “do</span>
<lb n="381"/><span>thurus.]</span></p>
<lb n="382"/>
<lb n="383"/><p><span>67 — Go mbeire 'n diabhal leis thu,</span></p>
<lb n="384"/>
<lb n="385"/><p><span>nó</span></p>
<lb n="386"/>
<lb n="387"/><p><span>68 — Go n-árduighe 'n diabhal leis 'na</span>
<lb n="388"/><span>mhála thú,</span></p>
<lb n="389"/>
<lb n="390"/><p><span>nó</span></p>
<lb n="391"/>
<lb n="392"/><p><span>69 — Gurab é an Fear Mór a bhéarfaidh</span>
<lb n="393"/><span>leis thu.</span></p>
<lb n="394"/>
<lb n="395"/><p><span>70 — Go mbeire 'n diabhal go h-Árd na</span>
<lb n="396"/><span>gCreach thu.</span></p>
<lb n="397"/>
<lb n="398"/><p><span>I n-Iarthar Chiarraighe atá an mallacht san.  Tá</span>
<lb n="399"/><span>árd na gcreach ag Córdal ar an mbóthar idir Oileán</span>
<lb n="400"/><span>Ciarraighe agus Baile Rí Liam.  Is annsan a thagadh</span>
<lb n="401"/><span>na foghlaidhthe oidhche ar na daoine ó'n iarthar a bhíodh</span>
<lb n="402"/><span>ag filleadh ó mhargaíbh Chorcaighe & bhainidís a gcuid</span>
<lb n="403"/><span>airgid díobh.</span></p>
<lb n="404"/>
<lb n="405"/><p><span>71 — Athair mo chéile 'na stéig ag an gcat,</span>
<lb n="406"/><span>Is máthair mo chéile nár mhaire sí i</span>
<lb n="407"/><span>bhfad.</span></p>
<lb n="408"/>
<lb n="409"/><p><span>72 — Marbhú an Dúna ort.</span></p>
<lb n="410"/>
<lb n="411"/><p><span>.i.  An marbhú fealltach a dhein na Sasannaigh ar</span>
<lb n="412"/><span>na Spáineachaibh & ar na Gaedhealaibh i nDún an Óir</span>
<lb n="413"/><span>sa mbl. 1580.</span></p>
<lb n="414"/>
<lb n="415"/><p><span>(Tuille le teacht).</span></p>
<lb n="416"/>
<lb n="417"/><p><span>MICHEÁL NA MÓNA.</span></p>
<lb n="418"/>
<lb n="419"/><p><span>Fad ó shin, nuair a bhí mise im' garsún</span>
<lb n="420"/><span>óg, bhí sean-fhear na chómhnuidhe 'sa phar-</span>
<lb n="421"/><span>róiste seo againne agus bhí “Micheál na</span>
<lb n="422"/><span>Móna” mar leas-ainm air.  Tá sé ar</span>
<lb n="423"/><span>thaoibh an teampaill i gCill Mhuire le</span>
<lb n="424"/><span>bliantaibh anois — beannacht Dé na nGrás</span>
<lb n="425"/><span>le na anam.</span></p>
<lb n="426"/>
<lb n="427"/><p><span>Bhí capallín bacach bán aige — cómh-aois</span>
<lb n="428"/><span>dó féin, 'sé mo thuairim — & bhíodh Micheál</span>
<lb n="429"/><span>ag tabhairt ciseán móna go dtí an baile</span>
<lb n="430"/><span>mór, .i. Luimneach, gach uile lá.  Sin é an</span>
<lb n="431"/><span>chúis go dtugtaí “Micheál na Móna” air.</span></p>
<lb n="432"/>
<lb n="433"/><p><span>Tráthnóna dá raibh sé san gCathair i mí</span>
<lb n="434"/><span>na Nodlag, agus braon beag ólta aige</span>
<lb n="435"/><span>mar ba ghnáthach (bhí an braon dighe go</span>
<lb n="436"/><span>flúirseach an uair sin agus go saor leis.</span>
<lb n="437"/><span>Slán beo leis an aimsir úd), do thuit</span>
<lb n="438"/><span>an oidhche air & nuair a tháinig sé amach</span>
<lb n="439"/><span>as an tigh tabhairne bhí an capaillín imighthe.</span></p>
<lb n="440"/>
<lb n="441"/><p><span>Bhí Micheál bocht i gcruaidh-chás agus do</span>
<lb n="442"/><span>chuaidh sé annso agus annsúd ar a lorg.</span>
<lb n="443"/><span>I gceann tamaill cá siubhalóchadh sé ach</span>
<lb n="444"/><span>síos Sráid Sáirséil agus níor stad sé</span>
<lb n="445"/><span>go dtáinig sé go bruach na Sionann.  Bhí</span>
<lb n="446"/><span>an oidhche ana-dhorcha agus thug sé cois-</span>
<lb n="447"/><span>céim eile agus thuit an fear bocht ar</span>
<lb n="448"/><span>mhullach a chinn 'san abhainn mhóir.</span></p>
<lb n="449"/>
<lb n="450"/><p><span>Do shaoil sé go raibh sé ag dul isteach</span>
<lb n="451"/><span>i siopa éigin agus nuair a shrois sé an</span>
<lb n="452"/><span>t-uisge ní dúbhairt sé ach:  “Bail ó Dhia</span>
<lb n="453"/><span>orraibh annso, nách fliuch atá an t-urlár</span>
<lb n="454"/><span>agaibh?”</span></p>
<lb n="455"/>
<lb n="456"/><p><span>Sin é an sgéal, slán mar a n-innstear</span>
<lb n="457"/><span>é, agus má tá bréag ann bíodh.</span></p>
<lb n="458"/>
<lb n="459"/><p><span>Ó'n lá san go dtí an lá indiu, nuair</span>
<lb n="460"/><span>a thagann aoinne ó'n áit seo isteach i</span>
<lb n="461"/><span>dtig san chomhursannacht ní abruigheann sé</span>
<lb n="462"/><span>ach:  “Bail ó Dhia orraibh! nach fliuch atá</span>
<lb n="463"/><span>an t-urlár agaibh? mar adubhairt Micheál</span>
<lb n="464"/><span>na Móna.”</span></p>
<lb n="465"/>
<lb n="466"/><p><span>Seán Ó Clúmháin, O. S.,</span></p>
<lb n="467"/>
<lb n="468"/><p><span>Móin a' Lín, Luimneach</span></p>
<lb n="469"/>
<lb n="470"/><p><span>Cló-bhuailfimíd-ne Leabhar Gaedhilge nó Leabhar Béarla dhuit. — Clóchualucht Dúndealgain, Dundalk</span>
<lb n="471"/></p>
</div>
<pb n="3"/>
<div><lb n="472"/><p><span>Mairisil Ní Mhurthuile.</span></p>
<lb n="473"/>
<lb n="474"/><p><span>ÉAMONN MHÁGÁINE.</span></p>
<lb n="475"/>
<lb n="476"/><p><span>Gléas C.</span></p>
<lb n="477"/>
<lb n="478"/><p><span>Mairisil Ní Mhurthuile do chuir an ceol</span>
<lb n="479"/><span>i ngléas</span></p>
<lb n="480"/>
<lb n="481"/><p><span>Idir Chorcaig is Dubhglais, do chonnac-sa mo</span>
<lb n="482"/><span>rúnach,</span>
<lb n="483"/><span>Go h-atuirseach tabhartha, am choinnibh sa ród</span>
<lb n="484"/><span>Do labhair sí go tláith liom, de chómhrádh bhinn</span>
<lb n="485"/><span>mhánla,</span>
<lb n="486"/><span>Is do chuir sí rómham fáilte agus céad míle</span>
<lb n="487"/><span>póg.</span></p>
<lb n="488"/>
<lb n="489"/><p><span>Tá litir agam óm' father is beannachaí óm'</span>
<lb n="490"/><span>mháithrín</span>
<lb n="491"/><span>Le tabhairt inso ad' láthair, a ógánaigh óig,</span>
<lb n="492"/><span>Go bhfaghfá na táinte agus spré chnuic le</span>
<lb n="493"/><span>n-áireamh,</span>
<lb n="494"/><span>Agus mise mar bhárr air sin choidhche 's go</span>
<lb n="495"/><span>deó.</span></p>
<lb n="496"/>
<lb n="497"/><p><span>Ínns-si dod' father is gan dearmad dod'</span>
<lb n="498"/><span>mháthair</span>
<lb n="499"/><span>Go bhfaghfá mé le pósadh, a chailín bhig óig,</span>
<lb n="500"/><span>Mara mbeadh go bhfuilim in áirighthe, le bliain</span>
<lb n="501"/><span>agus trí ráithe</span>
<lb n="502"/><span>'Ge inghin Sheóin Dáibhis ó Chonndae Mhuigheó.</span></p>
<lb n="503"/>
<lb n="504"/><p><span>Mo chreach is mo sgeimhle nach marbh lag a</span>
<lb n="505"/><span>bhíos-sa,</span>
<lb n="506"/><span>An lá casadh tú 'sa' tslighe orm, a ógánaigh</span>
<lb n="507"/><span>óig,</span>
<lb n="508"/><span>Sar a mbeadh sé le h-innsint go mbeadh</span>
<lb n="509"/><span>bean eile a' suidhe leat,</span>
<lb n="510"/><span>Agus mise a' siubhal tíreach is ná faghainn</span>
<lb n="511"/><span>dul ad' threo.</span></p>
<lb n="512"/>
<lb n="513"/><p><span>Ná bíodh sé le h-innsint anois agat ná</span>
<lb n="514"/><span>choidhche</span>
<lb n="515"/><span>Fill a bhaile chun do mhuintire, a chailín bhig</span>
<lb n="516"/><span>óig</span>
<lb n="517"/><span>Mise Éamonn Mhágáine nár las riamh le</span>
<lb n="518"/><span>náire</span>
<lb n="519"/><span>Is do gheobhair ar shliabh fáin mé nó ar a'</span>
<lb n="520"/><span>gcnoc is mó ceó.</span></p>
<lb n="521"/>
<lb n="522"/><p><span>A gcuimhnigheann tusa, a dhaltha dhil, nuair</span>
<lb n="523"/><span>bhíos is tusa ag reachtaireacht,</span>
<lb n="524"/><span>Ar ínnse ar bhárr gleanna, ag amharc ár</span>
<lb n="525"/><span>mbó,</span>
<lb n="526"/><span>Sa ló is mé ghá chuímhneamh cá ngeobhfá chun</span>
<lb n="527"/><span>na h-oidhche,</span>
<lb n="528"/><span>Is gur shíleas féin choidhche ná sgaoilfeadh</span>
<lb n="529"/><span>ár gcumann.</span></p>
<lb n="530"/>
<lb n="531"/><p><span>Aindlightheoir (méirleach) ó Chonndae Mhuigheó do</span>
<lb n="532"/><span>bhí ar a theicheadh i gCúige Mumhan a b'eadh Éamonn</span>
<lb n="533"/><span>Mhágáine.  Do chaith sé tréimhse san áit n-a raibh an</span>
<lb n="534"/><span>cailín deas óg 's a muintir na gcómhnuidhe.  In Árd</span>
<lb n="535"/><span>Fhearta d'airigheas é do'n chéad uair is dóigh liom</span>
<lb n="536"/><span>mórán bliadhanta ó shoin ag fear do bhí breac</span>
<lb n="537"/><span>aosda.  Tomás Ó Núnáin is Tomás ó Ciarmhuic a thug</span>
<lb n="538"/><span>chuige me.  Scríobhas síos le déidheanaighe é ó abhrán-</span>
<lb n="539"/><span>uidhe binn in Oileán Dairbhre go dtugaid siad “An</span>
<lb n="540"/><span>Tugger” air.  Fuaireas cúpla ceathramha dhe leis</span>
<lb n="541"/><span>ó Mhícheál Ó Beaglaoi ó Chill Orglan.  Do fuair</span>
<lb n="542"/><span>seisean ó'n 'athair é.  Is ó Mhícheál do chuir Mairisil</span>
<lb n="543"/><span>Ní Mhurthuile síos an ceol.  Is geall leis mar a</span>
<lb n="544"/><span>chéile atá an fonn ag an dTugger.</span></p>
<lb n="545"/>
<lb n="546"/><p><span>Fuair Petrie leagan eile den gceol.  Féach uimhir</span>
<lb n="547"/><span>1439 de'n Complete Petrie Collection.</span></p>
<lb n="548"/>
<lb n="549"/><p><span>Deirtear “Dúrlas” in áiteannaibh in inead “Dubh-</span>
<lb n="550"/><span>glais.”  Theasbáin An Craoibhín dom leagan maith</span>
<lb n="551"/><span>cruinn de'n abhrán so do sholáthruigh an t-Athair Mac</span>
<lb n="552"/><span>Craith i nDéisibh Mumhan ach ní feárr ná an leagan so</span>
<lb n="553"/><span>do sholáthruigheas féin.  B'éigean dom cúpla focal</span>
<lb n="554"/><span>san méid atá annso d'atharrú.</span></p>
<lb n="555"/>
<lb n="556"/><p><span>Seón Dáibhis dob' ainm do'n chrochaire do bhí ar</span>
<lb n="557"/><span>thóir an mhéirligh is b'í an chroch an “inghean” do bhí</span>
<lb n="558"/><span>“in áirighthe” leis.  D'innis An Craoibhín dom gur</span>
<lb n="559"/><span>sa' dúthaigh inar rugadh é féin do mhair an Seón so</span>
<lb n="560"/><span>tá céad goileith bliain ó shoin nó mar sin is gur</span>
<lb n="561"/><span>teasbánadh do an áit 'na mbíodh an chroch aige.</span></p>
<lb n="562"/>
<lb n="563"/><p><span>Finghin na leamhna.</span></p>
<lb n="564"/>
<lb n="565"/><p><span>DORNÁN DÁN (le h-Aodh de Blácam,</span>
<lb n="566"/><span>ar 1/— ó Chlólucht Talbóid, in Áth Cliath).</span>
<lb n="567"/><span>D'á bhfaca-sa de leabhránaibh beaga</span>
<lb n="568"/><span>gleoite riamh bheirim-se an chraobh don</span>
<lb n="569"/><span>“Dornán” san.  Tá na peictiúirí agus</span>
<lb n="570"/><span>an cló ar áilneacht.  Tá tosnú maith</span>
<lb n="571"/><span>déanta ag Aodh de Blácam ar an saghas</span>
<lb n="572"/><span>úd gearra-dhuain — an líric, do scrí as</span>
<lb n="573"/><span>Gaedhilg.  Tá dhá iarracht nua ann aige</span>
<lb n="574"/><span>& is iad is fearr sa leabhar.  Tionntó</span>
<lb n="575"/><span>ar líricí Beurla is Frainncise is eadh</span>
<lb n="576"/><span>an chuid eile.</span></p>
<lb n="577"/>
<lb n="578"/><p><span>S. T.</span></p>
<lb n="579"/>
<lb n="580"/><p><span>“AN LÓCHRANN” IN A PHÁIPÉAR</span>
<lb n="581"/><span>TRÍ LEITH-PHINGNE.</span></p>
<lb n="582"/>
<lb n="583"/><p><span>Amhail a dubhramar i “Lóchrann” na</span>
<lb n="584"/><span>Bealtaine, is ró-bhaoghal linn go mbeidh</span>
<lb n="585"/><span>orainn 1½d. do chur ar “An Lóchrann”</span>
<lb n="586"/><span>as so amach.  Tá ana-bhreis costais</span>
<lb n="587"/><span>orainn le déanaighe i dtaobh cló agus</span>
<lb n="588"/><span>páipéir.</span></p>
<lb n="589"/>
<lb n="590"/><p><span>Ná bíodh iongna 'ná fearg orraibh, a</span>
<lb n="591"/><span>cháirde, má lorgaightar 1½d. an chóibh</span>
<lb n="592"/><span>ar “ár lampa beag soluis” an mí</span>
<lb n="593"/><span>seo chughainn.</span></p>
<lb n="594"/>
<lb n="595"/><p><span>An Fear Gnótha.</span></p>
<lb n="596"/>
<lb n="597"/><p><span>DO CHABHAIR-SE, A CHARA!</span></p>
<lb n="598"/>
<lb n="599"/><p><span>Ceannuigh do chuid earraí ó sna daoinibh</span>
<lb n="600"/><span>a bhfuil fógra aca sa “LÓCHRANN,” agus</span>
<lb n="601"/><span>cuir i n-iúl dóibh gur sa “LÓCHRANN” a</span>
<lb n="602"/><span>chonaicís an fógra.  Cabhróghaidh san go</span>
<lb n="603"/><span>mór linn.</span></p>
<lb n="604"/>
<lb n="605"/><p><span>LEABHAIR A THAITHNFIDH</span>
<lb n="606"/><span>LE GAEDHLAIBH,</span></p>
<lb n="607"/>
<lb n="608"/><p><span>Idir Leabhair Ghaedhilge</span>
<lb n="609"/><span>agus Leabhair Bhearla,</span>
<lb n="610"/><span>le fághail uainn-ne.</span></p>
<lb n="611"/>
<lb n="612"/><p><span>Gach leabhair atá fé chló, tá cóib de le fághail</span>
<lb n="613"/><span>sa tsiopa so.  Aon leabhair ná fuil againn</span>
<lb n="614"/><span>féin, cuardóchaimíd dógh agus andógh</span>
<lb n="615"/><span>'á lorg duit.  Scríobh ar lorg</span>
<lb n="616"/><span>clár na leabhar.</span></p>
<lb n="617"/>
<lb n="618"/><p><span>Labhartar Gaedhilg go fonnmhar i</span></p>
<lb n="619"/>
<lb n="620"/><p><span>SIOPA NA LEABHAR</span>
<lb n="621"/><span>nGAEDHEALACH.</span></p>
<lb n="622"/>
<lb n="623"/><p><span>SRÁID ÍOC. BHAGÓID, a 50,</span>
<lb n="624"/><span>BAILE-ÁTHA-CLIATH.</span></p>
<lb n="625"/>
<lb n="626"/><p><span>Sranngscéalta mar seo:  “Larch, Áth Cliath.”</span></p>
<lb n="627"/>
<lb n="628"/><p><span>An Guthán:  “4804 Áth Cliath.”</span></p>
<lb n="629"/>
<lb n="630"/><p><span>A Ghaedheala!  Ceannuighidh</span></p>
<lb n="631"/>
<lb n="632"/><p><span>“ÉADACH na DRUIPSIGHE”</span></p>
<lb n="633"/>
<lb n="634"/><p><span>Agus beidh sibh ag cabhrú le muileann</span>
<lb n="635"/><span>atá go Gaedhealach amuich is amach.</span></p>
<lb n="636"/>
<lb n="637"/><p><span>Muileann Éadaigh na Druipsighe (Teo.)</span>
<lb n="638"/><span>Co. Chorcaighe.</span></p>
<lb n="639"/>
<lb n="640"/><p><span>ROSC CATHA GAEDHEAL.</span></p>
<lb n="641"/>
<lb n="642"/><p><span>THE SOLDIERS SONG. — É in a cheart idir</span>
<lb n="643"/><span>cheól is abhrán, agus oireamhnach don</span>
<lb n="644"/><span>phianó.  É i nGaedhilg, chomh maith, 1/1</span>
<lb n="645"/><span>an chóib, per post.</span></p>
<lb n="646"/>
<lb n="647"/><p><span>WHACK FOL THE DIDDLE. — Abhrán grinn</span>
<lb n="648"/><span>i mBeurla.  An file ceadna a dhein.</span>
<lb n="649"/><span>É oireamhnach do cheól an phianó.  1/1 a'</span>
<lb n="650"/><span>chóib.</span></p>
<lb n="651"/>
<lb n="652"/><p><span>Geobhaidh lucht siopa níos saoire 'na súd iad.</span></p>
<lb n="653"/>
<lb n="654"/><p><span>Ó FAOLÁIN & A MHAC,</span></p>
<lb n="655"/>
<lb n="656"/><p><span>In Uachtar Cé Urmhumhan a 17, Áth Cliath.</span></p>
<lb n="657"/>
<lb n="658"/><p><span>CARABHATAÍ DEN PHOIPLÍN</span></p>
<lb n="659"/>
<lb n="660"/><p><span>AR GACH DATH IS</span>
<lb n="661"/><span>AR GACH GNÉ DATHA.</span></p>
<lb n="662"/>
<lb n="663"/><p><span>LIAM Ó hAIMHEIRGÍN,</span>
<lb n="664"/><span>(‘W. Bergin‘)</span></p>
<lb n="665"/>
<lb n="666"/><p><span>A dheinean do lucht siopaithe.</span></p>
<lb n="667"/>
<lb n="668"/><p><span>Scriobh ag triall air go</span></p>
<lb n="669"/>
<lb n="670"/><p><span>62 SRÁID GHRAFTON,</span>
<lb n="671"/><span>in Áth Cliath.</span></p>
<lb n="672"/>
<lb n="673"/><p><span>Ní deintear aon phíopaí</span>
<lb n="674"/><span>eile in Éirinn ach</span>
<lb n="675"/><span>Píopaí Mhic Pheadair</span></p>
<lb n="676"/>
<lb n="677"/><p><span>agus is fada farsaing</span>
<lb n="678"/><span>atá a gcáil.</span></p>
<lb n="679"/>
<lb n="680"/><p><span>Le ceannach i ngach siopa tobac.</span></p>
<lb n="681"/>
<lb n="682"/><p><span>Cuir a dtuairisc ar</span>
<lb n="683"/><span>lucht a ndéanta —</span></p>
<lb n="684"/>
<lb n="685"/><p><span>Capp & Mac Peadair Teo.</span></p>
<lb n="686"/>
<lb n="687"/><p><span>Faiche Shain Stiabhna,</span>
<lb n="688"/><span>Áth Cliath.</span></p>
<lb n="689"/>
<lb n="690"/><p><span>Tá Cóistí agus Mótair d'á ndéanamh againn-ne.  Cuirimíd Gléas Góma (rubair) fe rothaí cóiste gan ró-mhoill.</span>
<lb n="691"/><span>Cros & a Chlann Mhac, 18 & 19 Port Uí Shúileabháin (Sullivan's Quay), Corcaigh.</span>
<lb n="692"/></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="693"/><p><span>CEANNUIGH EARRAÍ GAEDHALACHA</span>
<lb n="694"/><span>ó</span>
<lb n="695"/><span>LÚCÁS DE BÚRCA.</span></p>
<lb n="696"/>
<lb n="697"/><p><span>LÉINTE</span>
<lb n="698"/><span>FO-LÉINTE</span>
<lb n="699"/><span>STOCAÍ</span>
<lb n="700"/><span>BÓNAÍ</span>
<lb n="701"/><span>CARABHATAÍ</span></p>
<lb n="702"/>
<lb n="703"/><p><span>de DHÉANTÚS</span>
<lb n="704"/><span>GAEDHAL</span></p>
<lb n="705"/>
<lb n="706"/><p><span>Is saoire le 25% a gheobhair na rudaí sin sa</span>
<lb n="707"/><span>tsiopa so 'ná in aon tsiopa eile:</span></p>
<lb n="708"/>
<lb n="709"/><p><span>Sráid Pádraig N. a 105,</span>
<lb n="710"/><span>Corcaigh.</span></p>
<lb n="711"/>
<lb n="712"/><p><span>(‘Luke Burke’)</span></p>
<lb n="713"/>
<lb n="714"/><p><span>Sinn-ne a dhein</span></p>
<lb n="715"/>
<lb n="716"/><p><span>SNAOIS CHORCAIGHE</span></p>
<lb n="717"/>
<lb n="718"/><p><span>ar dtúis agus atá 'á déanamh</span>
<lb n="719"/><span>i gcómhnaidhe.</span></p>
<lb n="720"/>
<lb n="721"/><p><span>TOBAC CÚMHRA</span>
<lb n="722"/><span>an dá shórt so —</span></p>
<lb n="723"/>
<lb n="724"/><p><span>“Exhibition Roll” agus</span>
<lb n="725"/><span>“Shandon Plug.”</span></p>
<lb n="726"/>
<lb n="727"/><p><span>Má theastuighean uait aon tobac nó</span>
<lb n="728"/><span>saigréidí do chur chun aonne atá sa</span>
<lb n="729"/><span>chogadh, déanfaimíd-ne dhuit é, saor ó</span>
<lb n="730"/><span>cháin, ach leath phúnt, ar a luighead,</span>
<lb n="731"/><span>bheith sa' bheairtín idir thobac</span>
<lb n="732"/><span>is saigréidí.</span></p>
<lb n="733"/>
<lb n="734"/><p><span>LAMBKIN BROS.,</span>
<lb n="735"/><span>9 Sráid Phádraig N.,</span>
<lb n="736"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="737"/>
<lb n="738"/><p><span>Gheobhair deaghmhargadh</span>
<lb n="739"/><span>uainn-se i gcomhnaidhe.</span></p>
<lb n="740"/>
<lb n="741"/><p><span>TÉ, ar fheabhas, ó 2/6 go dtí 4/- a' púnt.  Díol-</span>
<lb n="742"/><span>fad-sa an postas ar cheithre púint de.</span></p>
<lb n="743"/>
<lb n="744"/><p><span>PLÚR Gaedhlach.</span></p>
<lb n="745"/>
<lb n="746"/><p><span>MIN Ghaedhlach ó Mhaghchromtha, min choirce is min</span>
<lb n="747"/><span>bhuidhe.</span></p>
<lb n="748"/>
<lb n="749"/><p><span>SIÚICRE, agus gach rud eile ar fheabhas.</span></p>
<lb n="750"/>
<lb n="751"/><p><span>SEÁN & MAC CURTÁIN,</span>
<lb n="752"/><span>SRÁID A' tSEANDÚNA, CORCAIGH</span></p>
<lb n="753"/>
<lb n="754"/><p><span>Tá agam-sa</span>
<lb n="755"/><span>CULAITHE ÉADAIG do GHARSÚNAIBH.</span>
<lb n="756"/><span>CAIPÍNÍ & HATAÍ den uile shaghas.</span></p>
<lb n="757"/>
<lb n="758"/><p><span>Earraí Gaedhlacha.</span></p>
<lb n="759"/>
<lb n="760"/><p><span>Mícheál Ó Nualáin,</span>
<lb n="761"/><span>(‘M. J. NOLAN)</span></p>
<lb n="762"/>
<lb n="763"/><p><span>An Mheádhon-tSráid Thuaidh agus</span>
<lb n="764"/><span>Sráid an Chaisleáin,</span></p>
<lb n="765"/>
<lb n="766"/><p><span>Corcaigh.</span></p>
<lb n="767"/>
<lb n="768"/><p><span>AN LÓCHRANN.</span>
<lb n="769"/><span>Páipéar don Ghaedhealtacht.</span></p>
<lb n="770"/>
<lb n="771"/><p><span>An Fear Gnótha…</span>
<lb n="772"/><span>Seán Tóibín, Baile an Teampaill,</span>
<lb n="773"/><span>i gCorcaigh</span></p>
<lb n="774"/>
<lb n="775"/><p><span>An Fear Eagair…</span>
<lb n="776"/><span>An Seabhac, Daingean Uí Chúise</span></p>
<lb n="777"/>
<lb n="778"/><p><span>Cóip gach mí, tríd an bpost, ar 2/— sa bhliain.</span></p>
<lb n="779"/>
<lb n="780"/><p><span>Dhá choip gach mí, tríd an bpost, ar 3/— sa bhliain.</span></p>
<lb n="781"/>
<lb n="782"/><p><span>Scríobh chun an Tóibínig i dtaobh fógraí, &c.  Is</span>
<lb n="783"/><span>chuige is ceart síntiúisí agus airgead eile a chur.</span></p>
<lb n="784"/>
<lb n="785"/><p><span>Scríobh chun “An Seabhac” i dtaobh nithe a bhainean</span>
<lb n="786"/><span>leis an Eagarthóracht agus is chuige is ceart scribhinní,</span>
<lb n="787"/><span>&c., do chur.</span></p>
<lb n="788"/>
<lb n="789"/><p><span>Na Díoltóirí…</span></p>
<lb n="790"/>
<lb n="791"/><p><span>Ó Cuill & a Chua.,</span>
<lb n="792"/><span>95 Sráid Phádraig, Corcaigh</span></p>
<lb n="793"/>
<lb n="794"/><p><span>Easún & a Chl.-Mhac, Áth Cliath</span></p>
<lb n="795"/>
<lb n="796"/><p><span>Má's maith leat bronntanas a thabhairt d'aon</span>
<lb n="797"/><span>cheanntar sa Gaedhealtacht agus bheith ag cabhrú' leis</span>
<lb n="798"/><span>“An Lóchrann san am gcéadna, cuir 16/— ag triall</span>
<lb n="799"/><span>orainn agus cuirfimid 12 chóip gach mí go ceann</span>
<lb n="800"/><span>bliana chun aon áite a déarfar linn.</span></p>
<lb n="801"/>
<lb n="802"/><p><span>Sinn-ne — Lucht An Lóchrainn.</span></p>
<lb n="803"/>
<lb n="804"/><p><span>DUAISEANNA DO'N AOS ÓG.</span></p>
<lb n="805"/>
<lb n="806"/><p><span>Bronnfaidh Dáil na Gaeltachta, i mBaile</span>
<lb n="807"/><span>Átha Cliath, SÉ CINN de FHOCLÓIRIBH</span>
<lb n="808"/><span>GAEDHILGE IS BÉARLA ar an seisear</span>
<lb n="809"/><span>buachaillí is cailíní scoile is feárr a</span>
<lb n="810"/><span>chuirfidh síos óna muintir nó ó n-a</span>
<lb n="811"/><span>gcómhursanaibh 500 focal nó níos mó</span>
<lb n="812"/><span>de shean-aimsearacht nó de chainteanaibh</span>
<lb n="813"/><span>bhlasda Gaeluinne nár cuireadh riamh i</span>
<lb n="814"/><span>gcló.  Bíodh a rogha féin de shaghas</span>
<lb n="815"/><span>píosaí ag gach scríbhneoir.  Déanfaidh</span>
<lb n="816"/><span>prós nó filidheacht nó iad measgaithe</span>
<lb n="817"/><span>an gnó.  Lorgaidh giotaí, bhéarsaí, ráim-</span>
<lb n="818"/><span>éisí beaga, sgéilíní grinn, cluichí,</span>
<lb n="819"/><span>ceisteanna, cómhráidhtí, amhráin fastuíme,</span>
<lb n="820"/><span>is sean-ráidhte ar na sean-daoinibh, a</span>
<lb n="821"/><span>óga, nó cuiridh síos focal ar fhocal</span>
<lb n="822"/><span>cuid de'n chaint a chloisfidh sibh uatha,</span>
<lb n="823"/><span>aon lá.  Seóltar na scríbhinní go dtí</span>
<lb n="824"/><span>Fionán Mac Coluim, Cillorglan, Ciarr-</span>
<lb n="825"/><span>aighe, roim an 12adh lá de Feabhra.</span></p>
<lb n="826"/>
<lb n="827"/><p><span>HER IRISH HERITAGE (le h-Annie</span>
<lb n="828"/><span>M. P. Smithson — ar 5/— ó Chlólucht Tal-</span>
<lb n="829"/><span>bóid, in Áth Cliath).  Bainean deire an</span>
<lb n="830"/><span>scéil sin le h-Eirighe amach na Cásca.</span>
<lb n="831"/><span>Tá fíor-ghrádh dá dúthaig ag an t-é</span>
<lb n="832"/><span>scríobh é.  Ní leabhar iongantach é, ach</span>
<lb n="833"/><span>neartóghaidh sé grádh dá Dhúthaig is don</span>
<lb n="834"/><span>Chreideamh i gcroidhe an t-é 'léighean.</span>
<lb n="835"/><span>Bu mhór an grádh Dé é chur i lámhaibh</span>
<lb n="836"/><span>na n-ógbhan a bhíon ag léighe ráiméise</span>
<lb n="837"/><span>na leabhar seacht bpinginne a thagan i</span>
<lb n="838"/><span>leith ó Shasana is ón bhFrainnc.  Is mó</span>
<lb n="839"/><span>den chomhrádh atá ann 'ná de ‘ghníomh’</span>
<lb n="840"/><span>agus is ró-léir gur bean a scríobh.  Ní</span>
<lb n="841"/><span>abróghainn go raibh aon dlú-bhaint ag</span>
<lb n="842"/><span>A. M. P. Smithson riamh le h-obair na</span>
<lb n="843"/><span>Gaedhilge.  D'imthig sí thar fóir in aon</span>
<lb n="844"/><span>áit amhain, lch. a 120, agus í ag cur</span>
<lb n="845"/><span>síos ar chúrsaí creidimh.  Is maith mar</span>
<lb n="846"/><span>a thuigean sí saoghal na mbocht in Áth</span>
<lb n="847"/><span>Cliath Laighean.</span></p>
<lb n="848"/>
<lb n="849"/><p><span>S. T.</span></p>
<lb n="850"/>
<lb n="851"/><p><span>POST DO ÓGMHNAOI a bhfuil Gaedhilg</span>
<lb n="852"/><span>go cruinn aici — a bheith ag múineadh leanbhaí</span>
<lb n="853"/><span>is ag tabhairt aire dhóibh.  Cuir gach ní</span>
<lb n="854"/><span>i n-iúl do “Bhean an Mharcusa” f/c</span>
<lb n="855"/><span>Thimthire an Spúncáin, Íbh Ráthach, i gCiar-</span>
<lb n="856"/><span>raidhe, gan mhoill.</span></p>
<lb n="857"/>
<lb n="858"/><p><span>CLEAMHNAS SHEÁINÍN LÉITH.</span></p>
<lb n="859"/>
<lb n="860"/><p><span>Fonn:  “An Brianach Óg.”</span></p>
<lb n="861"/>
<lb n="862"/><p><span>Seán:</span></p>
<lb n="863"/>
<lb n="864"/><p><span>A Mháire, a ghrádh gheal, is fada a'rás dom,</span>
<lb n="865"/><span>Ag lorg sáir-bhean, is deighleáil spré,</span>
<lb n="866"/><span>Má thógair-se ar láimh mé, táim leat sásta,</span>
<lb n="867"/><span>Is ragham go dtí an Athair Pádraig, sinn</span>
<lb n="868"/><span>araon.</span>
<lb n="869"/><span>Pósfam láithreach, is beidh rí ráth againn,</span>
<lb n="870"/><span>Imeasg ár gcáirde, go h-eirghe an lae,</span>
<lb n="871"/><span>Is nó go mbuailfidh an bás mé, ní dhéanfad</span>
<lb n="872"/><span>náda,</span>
<lb n="873"/><span>Gan do thoil-se, a Mháire, le congnamh Dé.</span></p>
<lb n="874"/>
<lb n="875"/><p><span>Máire:</span></p>
<lb n="876"/>
<lb n="877"/><p><span>Go deimhin a Sheáin duit, nílim sásta,</span>
<lb n="878"/><span>Le h-imtheacht láithreach, mar deirir-sé,</span>
<lb n="879"/><span>Mar do réir do ráidhte, taoir i bhfad a'</span>
<lb n="880"/><span>soláthar,</span>
<lb n="881"/><span>Is níor bhacais Máire go deire an lae.</span>
<lb n="882"/><span>Fé mar tá an sgéal, do réir gach deáll-</span>
<lb n="883"/><span>raimh,</span>
<lb n="884"/><span>Tá do shúile anáirde le deighleáil spré,</span>
<lb n="885"/><span>Ach táim-se dá rádh leat, gan sgáth, gan</span>
<lb n="886"/><span>náire,</span>
<lb n="887"/><span>Ná faghair piginn ó Mháire ar feadh do</span>
<lb n="888"/><span>shaoghail.</span></p>
<lb n="889"/>
<lb n="890"/><p><span>Seán:</span></p>
<lb n="891"/>
<lb n="892"/><p><span>Dhera, ná tuigfeá, a Mháire, go bhfuilim am'</span>
<lb n="893"/><span>fhear óg láidir,</span>
<lb n="894"/><span>Agus deighleáil dhánta (táinte?) agam</span>
<lb n="895"/><span>féin,</span>
<lb n="896"/><span>Tá 'gam asal lárach, go bhfuil searrach mór</span>
<lb n="897"/><span>breágh aici,</span>
<lb n="898"/><span>Agus cairt ghalánta aige, dhúinn araon</span>
<lb n="899"/><span>Tá bó bhreac bhán ann, thugas ó'n mBlárnain,</span>
<lb n="900"/><span>Chun bainne thál duit, ar bharra féir,</span>
<lb n="901"/><span>Tá dhá ghabhar is a mionnáin ann, agus céis</span>
<lb n="902"/><span>dheas chránach,</span>
<lb n="903"/><span>Is ná déarfadh aon bhean mhacánta, go</span>
<lb n="904"/><span>bhfuilim i dteideal spré.</span></p>
<lb n="905"/>
<lb n="906"/><p><span>Máire:</span></p>
<lb n="907"/>
<lb n="908"/><p><span>Ach deirim-se a Sheáin, is ar mhaithe atáim</span>
<lb n="909"/><span>leat,</span>
<lb n="910"/><span>Má gheibhir bean óg láidir i dtúis a</span>
<lb n="911"/><span>saoghail,</span>
<lb n="912"/><span>'Bheidh bog subháilceach, cneasda, grádhmhar,</span>
<lb n="913"/><span>Í thógaint láithreach, is bheith sásta léi,</span>
<lb n="914"/><span>A chrúdhfadh do Bháiní is a gheóbhadh do láir</span>
<lb n="915"/><span>duit,</span>
<lb n="916"/><span>'S a chuirfeadh na mionnáin duit i gcrích</span>
<lb n="917"/><span>le céill,</span>
<lb n="918"/><span>Thabharfadh aire do'n chráin duit, is chuir-</span>
<lb n="919"/><span>feadh ar bhanbhaíbh a' tál í,</span>
<lb n="920"/><span>Ní mholfainn go bráth duit a thuille spré.</span></p>
<lb n="921"/>
<lb n="922"/><p><span>Seán:</span></p>
<lb n="923"/>
<lb n="924"/><p><span>Mhuise, faire! a Mháire, ná beadh ort náire,</span>
<lb n="925"/><span>Is a thagairt go bráth liom, bean gan spré,</span>
<lb n="926"/><span>Fear gan mháthair, gan athair, ga pháisde,</span>
<lb n="927"/><span>Go mbeadh a thig beag breágh deas ar</span>
<lb n="928"/><span>fad fút féin.</span>
<lb n="929"/><span>Tá an citeal 's an pláta ann, an chroch 's</span>
<lb n="930"/><span>an corcán ann,</span>
<lb n="931"/><span>Tá an chathaoir chláir ann, is í lán de</span>
<lb n="932"/><span>phéint,</span>
<lb n="933"/><span>Ach ó táim sa ghábhatar gur thuiteas i ngrádh</span>
<lb n="934"/><span>leat,</span>
<lb n="935"/><span>Beidh mé sásta — le cúig phúint féin.</span></p>
<lb n="936"/>
<lb n="937"/><p><span>Máire:</span></p>
<lb n="938"/>
<lb n="939"/><p><span>Níl a thuille le rádh, 'gam, tugaim druim</span>
<lb n="940"/><span>mo láimhe leat,</span>
<lb n="941"/><span>Ní bhfaghaidh tú Máire ar a bhfuil rómhat</span>
<lb n="942"/><span>a d'shaoghal,</span>
<lb n="943"/><span>B'fheárr liom fear 's a mhála, ná tusa is</span>
<lb n="944"/><span>stáit leat,</span>
<lb n="945"/><span>A sheineóir ghránda! go bhfuil do chroidhe</span>
<lb n="946"/><span>sa tsaoghal.</span>
<lb n="947"/><span>Taoir a' maoidheamh as do dhánta, rud nár</span>
<lb n="948"/><span>ghádh dhuit,</span>
<lb n="949"/><span>Is as do bhothán gránda, atá déanta 'chré,</span>
<lb n="950"/><span>Is fada thu a' soláthar, is níl seóid 'gat dá</span>
<lb n="951"/><span>bhárr fós,</span>
<lb n="952"/><span>Mar ní bean atá uait, ach cúig púint spré!</span></p>
<lb n="953"/>
<lb n="954"/><p><span>Leabhair agus Peictiúirí chun Gaedhilge a mhúineadh.  Faigh an liosta ó Chlóchualucht Dúndealgain, Dundalk</span>
<lb n="955"/></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="956"/><p><span>Seán:</span></p>
<lb n="957"/>
<lb n="958"/><p><span>Is dóigh mhuise go ngoilfir-se, a Mháire</span>
<lb n="959"/><span>mara bpósair Seán bocht,</span>
<lb n="960"/><span>Fear óg láidir, i dtúis a shaoghail,</span>
<lb n="961"/><span>A d'eireóch láithreach, gach maidean breágh</span>
<lb n="962"/><span>dhuit,</span>
<lb n="963"/><span>Ach dá mbeadh fearthainn ná ár ann, b'fhé</span>
<lb n="964"/><span>go mbogfá féin.</span>
<lb n="965"/><span>Gheobhair a' bríste ad' láimh uaim, agus beidh</span>
<lb n="966"/><span>tú ad' mháighistir,</span>
<lb n="967"/><span>Is pé nidh is áil leat, déanfads' é,</span>
<lb n="968"/><span>Is ó taoir chomh coimeádthach ar a' sparán</span>
<lb n="969"/><span>ghrándha,</span>
<lb n="970"/><span>Tógfad mar táir thu, is ní iarrfad raol.</span></p>
<lb n="971"/>
<lb n="972"/><p><span>Máire:</span></p>
<lb n="973"/>
<lb n="974"/><p><span>Ní chreidim-se a Sheáin uait, is ní chreidfinn</span>
<lb n="975"/><span>ó'n bPáp' é,</span>
<lb n="976"/><span>Gur le grádh do Mháire ná go n-iarrfá</span>
<lb n="977"/><span>an raol,</span>
<lb n="978"/><span>Ach tú bheith cortha cráidhte, briste ad'</span>
<lb n="979"/><span>shláinte,</span>
<lb n="980"/><span>Ó bheith ag soláthar, is gan éinne ad'</span>
<lb n="981"/><span>spéis,</span>
<lb n="982"/><span>Is an brístín bán san, a thugais ó'n</span>
<lb n="983"/><span>mBlárnain,</span>
<lb n="984"/><span>Ní chaithfead go bhráth é, go raghad 'n chré,</span>
<lb n="985"/><span>Is ní eireoghaidh Máire i bhfearthainn ná in</span>
<lb n="986"/><span>ár duit,</span>
<lb n="987"/><span>Sin beannacht is slán leat, is nár fhaghair</span>
<lb n="988"/><span>bean let' shaoghal!</span></p>
<lb n="989"/>
<lb n="990"/><p><span>Scríobhtha ó bhéal-aithris Thaidhg Uí Chonchubhair i Lios</span>
<lb n="991"/><span>Póil i gCorca Dhuibhne, Ciarraighe.</span></p>
<lb n="992"/>
<lb n="993"/><p><span>Finghin na Leamhna.</span></p>
<lb n="994"/>
<lb n="995"/><p><span>STÓIRÍN ÓG MO CHROIDHE.</span></p>
<lb n="996"/>
<lb n="997"/><p><span>Tá treun-tocht bróin ag dóghadh mo chroidhe,</span>
<lb n="998"/><span>Níl éinne beó chómh deórach linn,</span>
<lb n="999"/><span>Go ceusta breoidhte dreóidhte tréith,</span>
<lb n="1000"/><span>A Stóirín óig mo chroidhe.</span>
<lb n="1001"/><span>Annso dhom féin gan éinne im' threó —</span>
<lb n="1002"/><span>Ó's cionn do chré mo léan! ag feógha,</span>
<lb n="1003"/><span>San úir go tréith gan ghéill' dom chaoi,</span>
<lb n="1004"/><span>A Stóirín óig mo chroidhe.</span></p>
<lb n="1005"/>
<lb n="1006"/><p><span>A Stóirín óig mo chroidhe,</span>
<lb n="1007"/><span>A Stóirín óig mo chroidhe,</span>
<lb n="1008"/><span>Mo shlán go deó de lá is d'oidhch'</span>
<lb n="1009"/><span>Le Stóirín óg mo chroidhe.</span></p>
<lb n="1010"/>
<lb n="1011"/><p><span>Déin codladh sámh go bráth, bráth déin,</span>
<lb n="1012"/><span>A's raghad ar fán thar sáil' i gcéin</span>
<lb n="1013"/><span>Níl sé i ndán dom fé'n mbán leat luighe —</span>
<lb n="1014"/><span>A Stóirín óig mó chroidhe.</span>
<lb n="1015"/><span>Níl spéis im' shaoghal ná in éinní 'gam,</span>
<lb n="1016"/><span>Ach spéis 'sa tsaoghal thar spéir dar liom,</span>
<lb n="1017"/><span>Mar ar mhéin liom féin i ngaor duit suidhe,</span>
<lb n="1018"/><span>A Stóirín óig mó chroidhe.</span></p>
<lb n="1019"/>
<lb n="1020"/><p><span>Luinneógh:</span></p>
<lb n="1021"/>
<lb n="1022"/><p><span>A Stóirín óig mo chroidhe, &rl.</span></p>
<lb n="1023"/>
<lb n="1024"/><p><span>Ó, táim go faon, níl spéir im' ghnaoi,</span>
<lb n="1025"/><span>A's tá mo shaoghal gan réim gan bhrígh,</span>
<lb n="1026"/><span>Fiú amháin do'n ngréin tá néall uirthí —</span>
<lb n="1027"/><span>A Stóirín óig mo chroidhe.</span>
<lb n="1028"/><span>Tá an neóinín bán ag fás ó's cionn,</span>
<lb n="1029"/><span>Do chló ró bhreágh, a ghrádh sa rún,</span>
<lb n="1030"/><span>Mo dheora táid dá gcáthadh síos</span>
<lb n="1031"/><span>Ar Stóirín óig mo chroidhe.</span></p>
<lb n="1032"/>
<lb n="1033"/><p><span>Luinneóg:</span></p>
<lb n="1034"/>
<lb n="1035"/><p><span>A Stóirín óig mo chroidhe, &rl.</span></p>
<lb n="1036"/>
<lb n="1037"/><p><span>Muiris Ó Catháin.</span></p>
<lb n="1038"/>
<lb n="1039"/><p><span>LÉIG NA FÓGRAÍ, A CHARA, MÁS É</span>
<lb n="1040"/><span>DO THOIL É.</span></p>
<lb n="1041"/>
<lb n="1042"/><p><span>AN NAOMH AR IARRAIDH.</span></p>
<lb n="1043"/>
<lb n="1044"/><p><span>“An Craoibhín Aoibhinn” do scríobh.</span></p>
<lb n="1045"/>
<lb n="1046"/><p><span>An Fhuireann:</span></p>
<lb n="1047"/>
<lb n="1048"/><p><span>Sean-fhear</span>
<lb n="1049"/><span>Féidhlim</span>
<lb n="1050"/><span>Oide</span>
<lb n="1051"/><span>Feargus</span>
<lb n="1052"/><span>Conall</span>
<lb n="1053"/><span>Art</span>
<lb n="1054"/><span>Fearghaill</span>
<lb n="1055"/><span>Aodh</span>
<lb n="1056"/><span>Páistí, &c.</span></p>
<lb n="1057"/>
<lb n="1058"/><p><span>Seomra mór mar do bhíodh ins na sean-aimsiribh.</span>
<lb n="1059"/><span>Bórd fada ann.  Sgata páistí ann, cuid aca ag ithe</span>
<lb n="1060"/><span>a mbéile agus cuid aca 'na seasamh taréis a ithte.</span>
<lb n="1061"/><span>Tá oide ag cromadh ar leabhar do léigheadh i gcúinne</span>
<lb n="1062"/><span>eile de'n tseomra.</span></p>
<lb n="1063"/>
<lb n="1064"/><p><span>Art (ag seasamh suas):  Tar amach, a</span>
<lb n="1065"/><span>Fhéidhlim, go bhfeicfimíd an chú nuadh.</span></p>
<lb n="1066"/>
<lb n="1067"/><p><span>Féidhlim:  Ní fhéadfaimíd.  Dubhairt an</span>
<lb n="1068"/><span>máighistir linn gan dul amach go ndéar-</span>
<lb n="1069"/><span>faimís an dán úd dó, an dán do mhúin</span>
<lb n="1070"/><span>sé dhúinn indé.</span></p>
<lb n="1071"/>
<lb n="1072"/><p><span>Fearghaill:  Maiseadh, gráin go deó ar</span>
<lb n="1073"/><span>an sean dán céadna, ach níl eagla orm-</span>
<lb n="1074"/><span>sa:  Rachaidh mise amach ar aon chuma.</span>
<lb n="1075"/><span>Tá sé de mheabhair agam-sa — ach ní mheas-</span>
<lb n="1076"/><span>aim go bhfuighidh tusa cead dul amach, a</span>
<lb n="1077"/><span>Chonaill.  Ó! sin é an máighistir agus é</span>
<lb n="1078"/><span>réidh chun tosnuighthe.</span></p>
<lb n="1079"/>
<lb n="1080"/><p><span>An t-Oide (ág árdú a chinn):  Anois,</span>
<lb n="1081"/><span>a chlann O, bhfuil an béile críochnuighthe</span>
<lb n="1082"/><span>agaibh?</span></p>
<lb n="1083"/>
<lb n="1084"/><p><span>Páiste:  Níl go fóil.</span></p>
<lb n="1085"/>
<lb n="1086"/><p><span>[Tig sean-fhear liath droch-ghléasta go</span>
<lb n="1087"/><span>dtí an dorus].</span></p>
<lb n="1088"/>
<lb n="1089"/><p><span>Art:  Ó sin é sean-Chormaicín a bhíos</span>
<lb n="1090"/><span>ag meilt na mine dhúinn agus ag tabhairt</span>
<lb n="1091"/><span>aire do'n áithche.</span></p>
<lb n="1092"/>
<lb n="1093"/><p><span>An Sean-fhear:  Go mbeannuighidh Dia</span>
<lb n="1094"/><span>annso!  A mháighistir, an dtiubraidh tú</span>
<lb n="1095"/><span>cead dom an sprúilleach bidh sin do</span>
<lb n="1096"/><span>chruinniughadh agus é thabhairt amach liom?</span></p>
<lb n="1097"/>
<lb n="1098"/><p><span>An t-Oide:  Déan sin (leis an páistibh)</span>
<lb n="1099"/><span>tagaidh annso anois, go bhfeicidh mé' bhfuil</span>
<lb n="1100"/><span>an dán úd i gceart agaibh, agus leigfidh</span>
<lb n="1101"/><span>mé dhaoibh dul amach, nuair bheidh sé ráidhte</span>
<lb n="1102"/><span>agaibh.</span></p>
<lb n="1103"/>
<lb n="1104"/><p><span>Feargus:  Táimíd ag teacht, ach fan</span>
<lb n="1105"/><span>nóimid go n-innseóchaidh sean-Chormaicín</span>
<lb n="1106"/><span>dúinn cad tá sé chun a dhéanamh leis an</span>
<lb n="1107"/><span>sprúilleach bidh sin.</span></p>
<lb n="1108"/>
<lb n="1109"/><p><span>An Sean-fhear:  Tá mé d'á chruinniú</span>
<lb n="1110"/><span>le tabhairt do na h-éanlaithibh, a mhúirnín.</span></p>
<lb n="1111"/>
<lb n="1112"/><p><span>An t-Oide:  Déanfaidh sin anois.  Gabh</span>
<lb n="1113"/><span>i leith annso (seasuigheann na páistí os</span>
<lb n="1114"/><span>a choinne).</span></p>
<lb n="1115"/>
<lb n="1116"/><p><span>An t-Oide:  Anois innseóchaidh mé dhaoibh</span>
<lb n="1117"/><span>cia rinne an dán atá sibh chun a rádh.  Bhí</span>
<lb n="1118"/><span>fear cráibhtheach naomhtha i n-Éirinn bliadh-</span>
<lb n="1119"/><span>anta ó shin.  Aonghus Céile Dé an t-ainm</span>
<lb n="1120"/><span>do bhí air.  Ní raibh aon duine i n-Éirinn</span>
<lb n="1121"/><span>ba mhó úmhlacht 'na é.  Níor mhaith leis, na</span>
<lb n="1122"/><span>daoine do bheith ag tabhairt onóra dhó, na</span>
<lb n="1123"/><span>do bheith 'gá rádh go mba mhór an naomh é,</span>
<lb n="1124"/><span>ná go mba bhreágh an file é.  Ar an ádhbhar</span>
<lb n="1125"/><span>sin, bhí sé chomh h-úmhal sin, gur éalaigh</span>
<lb n="1126"/><span>sé leis, aon oidhche amháin.  Chuir sé culaidh</span>
<lb n="1127"/><span>bréige air féin, agus d'imthigh sé 'na dhuine</span>
<lb n="1128"/><span>bhocht ar fud na tíre ag saothrú a bheatha</span>
<lb n="1129"/><span>féin, agus gan aithne ag duine ar bith air.</span>
<lb n="1130"/><span>Tá sé imtighthe as eólas anois, gan fhios ag</span>
<lb n="1131"/><span>duine ar bith cá bhfuil sé.  B'éidir gur ag</span>
<lb n="1132"/><span>beathughadh muc nó gur ag meilt mine atá</span>
<lb n="1133"/><span>sé anois, mar aon duine bocht eile.</span></p>
<lb n="1134"/>
<lb n="1135"/><p><span>Fearghaill:  Ag meilt mine mar shean-</span>
<lb n="1136"/><span>Chormaicín annso.</span></p>
<lb n="1137"/>
<lb n="1138"/><p><span>An t-Oide:  Go díreach.  Ach sul ar</span>
<lb n="1139"/><span>imthigh sé leis, is mó dán breágh binn do</span>
<lb n="1140"/><span>rinne sé ag moladh Dé & na n-aingeal,</span>
<lb n="1141"/><span>agus is ceann aca sin do bhí mé mhúineadh</span>
<lb n="1142"/><span>dhaoibh indé.</span></p>
<lb n="1143"/>
<lb n="1144"/><p><span>Art:  Cad é an t-ainm, dubhairt tú,</span>
<lb n="1145"/><span>do bhí air?</span></p>
<lb n="1146"/>
<lb n="1147"/><p><span>Gheobhaidh do mhac togha</span>
<lb n="1148"/><span>na scoluidheachta —</span></p>
<lb n="1149"/>
<lb n="1150"/><p><span>I gCOLÁISTE CHOLMÁIN CHLUANA</span>
<lb n="1151"/><span>MAINISTEAR FHEAR MUIGHE,</span>
<lb n="1152"/><span>CO. CHORCAIGHE.</span></p>
<lb n="1153"/>
<lb n="1154"/><p><span>Gheobhair gach eolas ó'n Uachtarán,</span>
<lb n="1155"/><span>An tAthair Tomás Tóibín.</span></p>
<lb n="1156"/>
<lb n="1157"/><p><span>SEÁN Ó CONAILL,</span></p>
<lb n="1158"/>
<lb n="1159"/><p><span>Sráid an Rí, i gCorcaig</span></p>
<lb n="1160"/>
<lb n="1161"/><p><span>Scriobh chuige.</span></p>
<lb n="1162"/>
<lb n="1163"/><p><span>MÁ TÁ BÁIGH CHEART AGAT</span></p>
<lb n="1164"/>
<lb n="1165"/><p><span>led' dhuthaigh, ceannóghair earraí a</span>
<lb n="1166"/><span>dheinid Gaedhil.  Is uaim-se a gheobh-</span>
<lb n="1167"/><span>air na rudaí seo & iad go maith:</span></p>
<lb n="1168"/>
<lb n="1169"/><p><span>BRÓGA IS STOCAÍ,</span>
<lb n="1170"/><span>LÉINTE IS GUAILEÁIN,</span>
<lb n="1171"/><span>LÁMHAINNÍ IS BÓNAÍ.</span></p>
<lb n="1172"/>
<lb n="1173"/><p><span>T. Ó LOCHLAINN,</span></p>
<lb n="1174"/>
<lb n="1175"/><p><span>19 Sráid na Páirliméide, BAILE ÁTHA CLIATH.</span></p>
<lb n="1176"/>
<lb n="1177"/><p><span>A Ghaedheala!  Ceannuighidh bhúr gcuid</span></p>
<lb n="1178"/>
<lb n="1179"/><p><span>TÉ, MÍSLEÁN is SIÚICRE,</span>
<lb n="1180"/><span>MINCHOIRCE, RÍS is UBHLA,</span></p>
<lb n="1181"/>
<lb n="1182"/><p><span>ó</span></p>
<lb n="1183"/>
<lb n="1184"/><p><span>MHÍCHEÁL Ó RÍOGHARDÁIN & a Chua.,</span>
<lb n="1185"/><span>2 An Mheadhon-tsráid Theas,</span>
<lb n="1186"/><span>(2 South Main Street)</span>
<lb n="1187"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1188"/>
<lb n="1189"/><p><span>FEIS CHORCAIGHE</span></p>
<lb n="1190"/>
<lb n="1191"/><p><span>(fé chúram an Choiste Conndae)</span></p>
<lb n="1192"/>
<lb n="1193"/><p><span>I Mí an Mheithimh, 1918, a tionólfar.</span></p>
<lb n="1194"/>
<lb n="1195"/><p><span>DUAISEANA.</span></p>
<lb n="1196"/>
<lb n="1197"/><p><span>1 — £10 ar Nua-Scéal 7,000 focal.</span>
<lb n="1198"/><span>2 — £2 ar Abhrán nó Dán.</span>
<lb n="1199"/><span>3 — £2 ar aon déantús i gcóir Aithrise, bíodh in a</span>
<lb n="1200"/><span>Dhuan nó in a Phrós.</span>
<lb n="1201"/><span>4 — £2 & £1 ar Chnósacht Sean-Abhrán nár cuireadh</span>
<lb n="1202"/><span>fós fé chló.</span>
<lb n="1203"/><span>5 — £1 10 ar Nua-Agallamh Grinn.</span>
<lb n="1204"/><span>6 — £1 10 ar Chnósacht Tomhasana gona bhfreagairt.</span>
<lb n="1205"/><span>7 — £4 ar Nua Dhrama ‘uaire a chloig.’</span>
<lb n="1206"/><span>8 — £3 don Scoil is feárr sa Ghaedhaltacht.</span>
<lb n="1207"/><span>9 — £3 don Scoil is feárr lasmuich den Ghaedhal-</span>
<lb n="1208"/><span>tacht.</span></p>
<lb n="1209"/>
<lb n="1210"/><p><span>Scríobh chun na Rúnaithe:</span></p>
<lb n="1211"/>
<lb n="1212"/><p><span>A. Ó TUAMA agus</span>
<lb n="1213"/><span>P. Ó h-ANNRACHÁIN.</span></p>
<lb n="1214"/>
<lb n="1215"/><p><span>Ticéidí in a “gCeirthlíní” do lucht comórtha spóirt & Cnaipí Daithte — mar chomharthaí sóirt ó Chlóchualucht Dúndealgain, Dundalk</span>
<lb n="1216"/></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="1217"/><p><span>Tá le fagháil uainn-ne</span></p>
<lb n="1218"/>
<lb n="1219"/><p><span>Buínn Óir is Buínn Airgid</span></p>
<lb n="1220"/>
<lb n="1221"/><p><span>den déanamh Ceilteach agus marc</span>
<lb n="1222"/><span>earra Ghaedhealaigh ar gach bonn aca.</span></p>
<lb n="1223"/>
<lb n="1224"/><p><span>Tá Átraighe Óir is</span>
<lb n="1225"/><span>Áthraighe Airgid</span></p>
<lb n="1226"/>
<lb n="1227"/><p><span>mar atá — miasa, cailísí, cuirn, agus cuacha</span>
<lb n="1228"/><span>dá ndéanamh againn-ne, anso i gCorcaigh.  Tá</span>
<lb n="1229"/><span>an comhartha Gaedhealach ar gach ceann aca.</span></p>
<lb n="1230"/>
<lb n="1231"/><p><span>Scriobh chugainn ar lorg an deilbhleabhair</span>
<lb n="1232"/><span>agus an luachliosta.</span></p>
<lb n="1233"/>
<lb n="1234"/><p><span>LIAM MAC AODHGÁIN & a Chl. MHAC Teo.,</span>
<lb n="1235"/><span>32 SRÁID PHÁDRAIG N.,</span>
<lb n="1236"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1237"/>
<lb n="1238"/><p><span>Is ann is fearr a gheobhair rudaí a dheinid</span></p>
<lb n="1239"/>
<lb n="1240"/><p><span>Gaedhil: sa tSiopa Bagúin</span></p>
<lb n="1241"/>
<lb n="1242"/><p><span>atá ag</span></p>
<lb n="1243"/>
<lb n="1244"/><p><span>TOMÁS Ó MURCHADHA,</span></p>
<lb n="1245"/>
<lb n="1246"/><p><span>(‘T. J. Murphy’)</span></p>
<lb n="1247"/>
<lb n="1248"/><p><span>111 Sráid Sheóirse, CORCAIGH,</span></p>
<lb n="1249"/>
<lb n="1250"/><p><span>ar aghaidh Árdoifige an Phuist anonn.</span></p>
<lb n="1251"/>
<lb n="1252"/><p><span>Tá 200,000 Baraile Plúir dá dhéanamh</span>
<lb n="1253"/><span>in aghaidh gacha bliana ag</span></p>
<lb n="1254"/>
<lb n="1255"/><p><span>T. Ó hAILEANÁIN & a CL. MHAC, teo.</span></p>
<lb n="1256"/>
<lb n="1257"/><p><span>Muileann Abhancoradh, Mainistir na Corann,</span>
<lb n="1258"/><span>agus Muileann Ghleanna Duileáin,</span>
<lb n="1259"/><span>Mainistir Fhearmuighe,</span>
<lb n="1260"/><span>Co. Chorcaighe.</span></p>
<lb n="1261"/>
<lb n="1262"/><p><span>Sranngscéala:  “Hallinan, Midleton.”</span></p>
<lb n="1263"/>
<lb n="1264"/><p><span>Guthán: 7 Cork; i Midleton.</span></p>
<lb n="1265"/>
<lb n="1266"/><p><span>DÁNTA DIADHA GAEDHEAL.</span></p>
<lb n="1267"/>
<lb n="1268"/><p><span>Tá Cualucht Chuilm Cille, i Magh Nuadhat,</span>
<lb n="1269"/><span>tréis cnuasacht bheag de Dhántaibh Diadha</span>
<lb n="1270"/><span>do chuir in eagar idir cheol agus focail.</span>
<lb n="1271"/><span>Ocht ndánta atá sa' leabhrín.</span></p>
<lb n="1272"/>
<lb n="1273"/><p><span>TÁ “ADESTE FIDÉLES” ANN.</span></p>
<lb n="1274"/>
<lb n="1275"/><p><span>“Tórna” do thionntuig.</span></p>
<lb n="1276"/>
<lb n="1277"/><p><span>Bu cheart do lucht ceoil gacha scoile is</span>
<lb n="1278"/><span>gacha paróiste roinnt cóib de bheith aca.</span></p>
<lb n="1279"/>
<lb n="1280"/><p><span>Leath raol a fhiacha (3d.)</span></p>
<lb n="1281"/>
<lb n="1282"/><p><span>Dosaon cóib ar leath choróinn (2/6).</span></p>
<lb n="1283"/>
<lb n="1284"/><p><span>Ó Rúnaire Chualucht Chuilm Cille, Magh Nuadhat</span></p>
<lb n="1285"/>
<lb n="1286"/><p><span>nó</span></p>
<lb n="1287"/>
<lb n="1288"/><p><span>ó Mh. H. Gill, i mBaile Átha Cliath.</span></p>
<lb n="1289"/>
<lb n="1290"/><p><span>LEABHAIR BHEAGA BHLASDA NA</span>
<lb n="1291"/><span>GAEDHILGE</span></p>
<lb n="1292"/>
<lb n="1293"/><p><span>Ar n-a dtabhairt amach faoi stiúradh na díse</span>
<lb n="1294"/><span>seo .i. An Seabhac agus Fionán Mac Coluim.</span></p>
<lb n="1295"/>
<lb n="1296"/><p><span>Trí leath-phinginní (1½ d.) fiacha gacha leabhair díobh.</span></p>
<lb n="1297"/>
<lb n="1298"/><p><span>1. “Laethanta Geala”  (Kerry School-</span>
<lb n="1299"/><span>girl's diary).</span></p>
<lb n="1300"/>
<lb n="1301"/><p><span>2. Cosa Buidhe Árda” (Easy Songs</span>
<lb n="1302"/><span>to Catchy Tunes).</span></p>
<lb n="1303"/>
<lb n="1304"/><p><span>3. “Sean-Amhráin na Mumhan.”</span></p>
<lb n="1305"/>
<lb n="1306"/><p><span>4. “Déanamh an Chleamhnais” (Short</span>
<lb n="1307"/><span>Dramatic Sketch).</span></p>
<lb n="1308"/>
<lb n="1309"/><p><span>5. “Cunntas Cinn Lae” le Bríd Stac.</span>
<lb n="1310"/><span>le fághail ó</span></p>
<lb n="1311"/>
<lb n="1312"/><p><span>MHÁIRE NÍ RAGHALLAIGH,</span></p>
<lb n="1313"/>
<lb n="1314"/><p><span>An siopa in a bhfuil Paipéir, Leabhair is Tobac ann</span>
<lb n="1315"/><span>don Ghaedhilgeoir:</span></p>
<lb n="1316"/>
<lb n="1317"/><p><span>UACHTAR SRÁIDE NA DRISEOIGE a 87,</span>
<lb n="1318"/><span>i mBAILE ÁTHA CLIATH.</span></p>
<lb n="1319"/>
<lb n="1320"/><p><span>Agus ó Éasún, Átha Cliath.</span></p>
<lb n="1321"/>
<lb n="1322"/><p><span>An t-Oide:  Aonghus Céile Dé.  Thug</span>
<lb n="1323"/><span>siad “Céile Dé” air, toisc é bheith chomh</span>
<lb n="1324"/><span>naomhtha sin.  Anois, a Fhéidhlim, abair an</span>
<lb n="1325"/><span>dá líne thosaigh, tusa, agus déarfaidh Art</span>
<lb n="1326"/><span>an dá líne leanfas, agus déarfaidh Conall</span>
<lb n="1327"/><span>an dá líne 'na dhiaidh sin, agus mar sin go</span>
<lb n="1328"/><span>dtí an deire.</span></p>
<lb n="1329"/>
<lb n="1330"/><p><span>Féidhlim:  Shuas i bhflaitheas Dé, atá</span>
<lb n="1331"/><span>Árd-aingeal ag gach aon-lá.</span></p>
<lb n="1332"/>
<lb n="1333"/><p><span>Art:  Agus is iad sin go cruinn</span>
<lb n="1334"/><span>A stiúruigheas an tseachtmhain.</span></p>
<lb n="1335"/>
<lb n="1336"/><p><span>Aodh:  An chéad-lá, is naomhtha é,</span>
<lb n="1337"/><span>Ag Dia atá Dia Dómhnaigh.</span></p>
<lb n="1338"/>
<lb n="1339"/><p><span>Fearghaill:  Faireann Gabriel go buan</span>
<lb n="1340"/><span>'Ch uile sheachtmhain an Dia-Luain.</span></p>
<lb n="1341"/>
<lb n="1342"/><p><span>Conall:  Faireann Gabriel go buan —</span></p>
<lb n="1343"/>
<lb n="1344"/><p><span>An t-Oide:  Ní h-eadh, dubhradh san</span>
<lb n="1345"/><span>cheana.  Ag Dia-Máirt atáimíd anois.</span>
<lb n="1346"/><span>Cia h-é ag a bhfuil Dia-Máirt?  [Ní</span>
<lb n="1347"/><span>fhreagrann an buachaillín].  Cia h-é ag a</span>
<lb n="1348"/><span>bhfuil Dia-Máirt?  Ná bí id' amadáinín</span>
<lb n="1349"/><span>anois.</span></p>
<lb n="1350"/>
<lb n="1351"/><p><span>Conall (ag cur ailt a mhéar chum a</span>
<lb n="1352"/><span>shúile):  Níl fhios agam.</span></p>
<lb n="1353"/>
<lb n="1354"/><p><span>An t-Oide:  Ó, mo náire thú!  Féach</span>
<lb n="1355"/><span>anois, gabh i n-áit a raibh Fearghaill agus</span>
<lb n="1356"/><span>rachaidh seisean id' áit-se.  'Nois, a Fhear-</span>
<lb n="1357"/><span>ghaill!</span></p>
<lb n="1358"/>
<lb n="1359"/><p><span>Fearghaill:  Is fíor é go bhfuil Dia-Máirt</span>
<lb n="1360"/><span>Ag Micheál in a lán-neart.</span></p>
<lb n="1361"/>
<lb n="1362"/><p><span>An t-Oide:  Seadh 'nois, a Chonaill,</span>
<lb n="1363"/><span>abair, Cia ag a bhfuil Dia Luain.</span></p>
<lb n="1364"/>
<lb n="1365"/><p><span>Conall (ag gol):  Ní fheadar.</span></p>
<lb n="1366"/>
<lb n="1367"/><p><span>An tOide:  Abair an dá líne thosaigh,</span>
<lb n="1368"/><span>mar sin, agus beidh mé sásta.  Cia ag a</span>
<lb n="1369"/><span>bhfuil Dia Dómhnaigh.</span></p>
<lb n="1370"/>
<lb n="1371"/><p><span>Conall (ag gol):  Níl fhios agam.</span></p>
<lb n="1372"/>
<lb n="1373"/><p><span>An t-Oide:  Ó nach tú an t-amadáinín!</span>
<lb n="1374"/><span>Ní chuirfidh mé dadaidh id' cheann a choidhche.</span>
<lb n="1375"/><span>Ní leigfidh mé amach thú go mbéidh an dán</span>
<lb n="1376"/><span>sin agat.  A bhuachaillí, sgrios amach libh</span>
<lb n="1377"/><span>anois agus fágfaimíd Conall amadán</span>
<lb n="1378"/><span>annso.  [Imthigheann an t-oide agus na</span>
<lb n="1379"/><span>páistí eile amach].</span></p>
<lb n="1380"/>
<lb n="1381"/><p><span>An Sean-fhear (ag leagadh a láimhe ar a</span>
<lb n="1382"/><span>cheann):  Bíodh meisneach agat, a stóir.</span>
<lb n="1383"/><span>Béidh tú id' fhear fhoghlumtha fós le cong-</span>
<lb n="1384"/><span>namh Dé.  Gabh i leith annso & cabhruigh liom</span>
<lb n="1385"/><span>ag roinnt na sprúille seo.  [Éirigheann</span>
<lb n="1386"/><span>an buachaillín].  Sin é anois, tiormuigh</span>
<lb n="1387"/><span>do shúile, & ná bíodh aon droch-mheisneach</span>
<lb n="1388"/><span>ort.</span></p>
<lb n="1389"/>
<lb n="1390"/><p><span>Conall (ag triomú a shúl):  Cad chuige</span>
<lb n="1391"/><span>bhfuil tú ag déanamh trí chuid de'n sprúil-</span>
<lb n="1392"/><span>leach so?</span></p>
<lb n="1393"/>
<lb n="1394"/><p><span>An Sean-fhear:  Tá mé chun an chuid</span>
<lb n="1395"/><span>seo do thabhairt do sna géanaibh, chuir mé</span>
<lb n="1396"/><span>an gabáiste uile go léir ar an méis seo</span>
<lb n="1397"/><span>dhóibh, agus nuair rachad amach croithfidh mé</span>
<lb n="1398"/><span>gráinín mine air sin, agus beathóchaidh sé</span>
<lb n="1399"/><span>go breágh iad.  Tá sprúilleach na feóla</span>
<lb n="1400"/><span>agam annso agus sean-sgreamóga, agus</span>
<lb n="1401"/><span>arán briste tríd, agus bhéarfaidh mé é sin</span>
<lb n="1402"/><span>do na cearcaibh: béarfaidh siad uibhe níos</span>
<lb n="1403"/><span>fearr nuair gheobhaidh siad biadh mar sin.</span>
<lb n="1404"/><span>Tá an sprúilleach beag so agam le tabh-</span>
<lb n="1405"/><span>airt do na h-éinínibh beaga bhíos ag seinm</span>
<lb n="1406"/><span>dom ar maidin, agus a dhúisigheas mé le</span>
<lb n="1407"/><span>n-a gcuid ceóil.  Tá sé brúighte mion</span>
<lb n="1408"/><span>agam dóibh.  [Sguabann sé an t-úrlár</span>
<lb n="1409"/><span>agus cruinnuighean sé mion-ghiotaí aráin].</span>
<lb n="1410"/><span>Tá grádh mór agam do na h-éinínibh</span>
<lb n="1411"/><span>beaga.</span></p>
<lb n="1412"/>
<lb n="1413"/><p><span>[Féachann an sean-fhear suas, agus chidh sé go bhfuil</span>
<lb n="1414"/><span>an buachaillín 'na luidhe ar chuisín & é 'na chodladh, agus</span>
<lb n="1415"/><span>é ag osnaoil in a chodladh.  Seasuigheann sé tamaillín</span>
<lb n="1416"/><span>ag féachaint anuas air.  Tagann deóra in a shúilibh</span>
<lb n="1417"/><span>féin.  Annsin téidheann sé ar a dhá ghlúin].</span></p>
<lb n="1418"/>
<lb n="1419"/><p><span>An Sean-fhear:  Ó, a Thighearna a Dhé,</span>
<lb n="1420"/><span>bíodh truagh do'n pháistín bhog óg so agat.</span>
<lb n="1421"/><span>Cuir críonnacht in a cheann, glan a chroidhe,</span>
<lb n="1422"/><span>sgap an ceó atá ar a intinn, agus leig dó</span>
<lb n="1423"/><span>a cheacht d'fhóghluim ar nós na mbuachaillí</span>
<lb n="1424"/><span>eile.  Ó, a Thighearna, do bhí tú féin óg,</span>
<lb n="1425"/><span>tráth, glach truaighe do'n óige.  O, a Thigh-</span>
<lb n="1426"/><span>earna, do shil tú féin na deóra, triomuigh</span>
<lb n="1427"/><span>deóra an bhuachaillín seo.  Éist, a Thigh-</span>
<lb n="1428"/><span>earna, le guidhe do sheirbhísigh, agus ná tóg</span>
<lb n="1429"/><span>air an ní beag so d'iarraidh ort.  Ó, a</span>
<lb n="1430"/><span>Thighearna, is goirt deóra an leinbh, milsigh</span>
<lb n="1431"/><span>iad, is doimhin smaointe an leinbh, ciúnaigh</span>
<lb n="1432"/><span>iad, is searbh brón an leinbh, bain dé é, is</span>
<lb n="1433"/><span>bog croidhe an leinbh, Ó, ná Cruadhuigh é.</span></p>
<lb n="1434"/>
<lb n="1435"/><p><span>[Nuair atá an sean-fhear ag guidhe, tagann an</span>
<lb n="1436"/><span>t-oide isteach.  Féachann sé air.  Sméideann sé ar</span>
<lb n="1437"/><span>na páistibh atá taobh amuigh, tagann siad isteach,</span>
<lb n="1438"/><span>cruinnigheann siad in a thimchioll.  Tógann an sean-</span>
<lb n="1439"/><span>fhear a cheann.  Preabann sé 'na shuidhe agus lasadh</span>
<lb n="1440"/><span>náire air].</span></p>
<lb n="1441"/>
<lb n="1442"/><p><span>An t-Oide:  Chuala mé do ghuidhe a</span>
<lb n="1443"/><span>shean-duine, ach níl aon mhaith ann.  Molaim</span>
<lb n="1444"/><span>go mór thú mar gheall air, ach tá an leanbh</span>
<lb n="1445"/><span>sin go ró-mhall ag fóghluim.  Rinne mé</span>
<lb n="1446"/><span>féin athchuinge ar Dhia uair nó dó, ar a</span>
<lb n="1447"/><span>shon, ach ní raibh aon mhaith ann.</span></p>
<lb n="1448"/>
<lb n="1449"/><p><span>An Sean-fhear:  B'éidir go gcualaidh</span>
<lb n="1450"/><span>Dia mé — tá Dia réidh le h-éisteacht i</span>
<lb n="1451"/><span>gcómhnuidhe.  An uair a bhímíd féin folamh</span>
<lb n="1452"/><span>gan aon ní, éisteann Dia linn, agus ní</span>
<lb n="1453"/><span>chuimhnighimíd ar na neithibh do chailleamar,</span>
<lb n="1454"/><span>ach cuirimíd ár ndóchas i nDia.</span></p>
<lb n="1455"/>
<lb n="1456"/><p><span>An t-Oide:  Is fíor a n-abrann tú, ach</span>
<lb n="1457"/><span>níl aon mhaith i n-athchuinge an turus so.</span>
<lb n="1458"/><span>Tá an gasún so ró dheacair a mhúineadh.</span>
<lb n="1459"/><span>[Téidheann sé féin agus an sean-fhear go</span>
<lb n="1460"/><span>dtí an buachaillín atá fós 'na chodladh &</span>
<lb n="1461"/><span>lorg na ndeór ar a ghruaidh].  Caithfidh sé</span>
<lb n="1462"/><span>oibriú go cruaidh agus go an-chruaidh, agus</span>
<lb n="1463"/><span>b'éidir le neart oibre go bhféadfaidh sé</span>
<lb n="1464"/><span>beagán fóghlama do tharraing chuige am</span>
<lb n="1465"/><span>éigin.  [Cuireann sé a lámh ar ghuallainn</span>
<lb n="1466"/><span>an bhuachaillín agus preabann sé 'na dhúis-</span>
<lb n="1467"/><span>eacht, agus iongantas air nuair chidh sé na</span>
<lb n="1468"/><span>daoine eile 'na thimchioll].</span></p>
<lb n="1469"/>
<lb n="1470"/><p><span>An Sean-fhear:  Fiafruigh dhé anois.</span></p>
<lb n="1471"/>
<lb n="1472"/><p><span>An t-Oide:  An gcuimhnigheann tú ar an</span>
<lb n="1473"/><span>dán anois, a Chonaill?</span></p>
<lb n="1474"/>
<lb n="1475"/><p><span>Conall: Shuas i bhflaitheas Dé atá</span>
<lb n="1476"/><span>Árd aingeal ag gach aon lá.</span></p>
<lb n="1477"/>
<lb n="1478"/><p><span>Agus is iad sin go cruinn</span>
<lb n="1479"/><span>A stiúruigheas an t-seachtmhain,</span></p>
<lb n="1480"/>
<lb n="1481"/><p><span>An chéad lá is naomhtha é,</span>
<lb n="1482"/><span>Ag Dia atá Dia-Dómhnaigh.</span></p>
<lb n="1483"/>
<lb n="1484"/><p><span>Faireann Gabriel go buan</span>
<lb n="1485"/><span>'Ch-uile sheachtmhain an Dia-Luain.</span></p>
<lb n="1486"/>
<lb n="1487"/><p><span>Agus fós atá Dia Máirt</span>
<lb n="1488"/><span>Ag Micheál in a lán-neart.</span></p>
<lb n="1489"/>
<lb n="1490"/><p><span>Rafael go cóir ceart caoin,</span>
<lb n="1491"/><span>Is aige tá Dia Céadaoin.</span></p>
<lb n="1492"/>
<lb n="1493"/><p><span>Ag Saciel nach cam claon</span>
<lb n="1494"/><span>Gach seachtmhain tá an Diardaoin.</span></p>
<lb n="1495"/>
<lb n="1496"/><p><span>Haniel árd aingeal Dé,</span>
<lb n="1497"/><span>Is aige tá Dia hAoine.</span></p>
<lb n="1498"/>
<lb n="1499"/><p><span>Cassiel geal na súl ngorm</span>
<lb n="1500"/><span>Stiúraigheann sé an Sátharn.</span></p>
<lb n="1501"/>
<lb n="1502"/><p><span>An t-Oide:  Is míorbhúilt é!  Níor</span>
<lb n="1503"/><span>theip focal air.  Ach innis dam, a Chonaill,</span>
<lb n="1504"/><span>a stóir, cia an chaoi ar fhóghluim tú an dán</span>
<lb n="1505"/><span>sin ó shoin?</span></p>
<lb n="1506"/>
<lb n="1507"/><p><span>Conall:  Nuair bhí mé im' chodladh anois,</span>
<lb n="1508"/><span>tháinig sean-duine chugham, agus dar liom-</span>
<lb n="1509"/><span>sa do bhí gach dath d'á bhfuil san mbógha-</span>
<lb n="1510"/><span>gréine air, agus rug sé ar mo léine agus</span>
<lb n="1511"/><span>stróch sé í, agus annsin d'fhosgail sé mo</span>
<lb n="1512"/><span>bhrollach agus chuir sé an dán isteach in mo</span>
<lb n="1513"/><span>chroidhe.</span></p>
<lb n="1514"/>
<lb n="1515"/><p><span>An Sean-fhear:  Is é Dia do thug an</span>
<lb n="1516"/><span>bhrionglóid sin dó.  Ní dóigh liom go</span>
<lb n="1517"/><span>mbéidh sé 'na bhuachaill do-mhúinte as so</span>
<lb n="1518"/><span>amach.</span></p>
<lb n="1519"/>
<lb n="1520"/><p><span>Conall: Agus an fear do tháinig</span>
<lb n="1521"/><span>chugham, shaoil mé go mba é Sean-Chor-</span>
<lb n="1522"/><span>maicín annsan do bhí ann.</span></p>
<lb n="1523"/>
<lb n="1524"/><p><span>Biadh do Ghaedhlaibh — Ceannuig do chuid aráin, cístí, &c., ó Mhuíntir Dhálaigh, Sráid a' tSáirséalaigh, i Luimnigh.</span>
<lb n="1525"/></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="1526"/><p><span>Fearghaill:  B'éidir go mb' é Aonghus</span>
<lb n="1527"/><span>Céile Dé do bhí ann!</span></p>
<lb n="1528"/>
<lb n="1529"/><p><span>Aodh:  B'éidir gur Cormaicín Aonghus!</span></p>
<lb n="1530"/>
<lb n="1531"/><p><span>An t-Oide:  An tú Aonghus Céile Dé?</span>
<lb n="1532"/><span>Cuirim ort as ucht Dé a innsint dom.</span></p>
<lb n="1533"/>
<lb n="1534"/><p><span>An Sean-fhear (ag cromadh a chinn):  Ó</span>
<lb n="1535"/><span>fuair sibh amach anois é.  Ó! shaoil mé ná</span>
<lb n="1536"/><span>béadh aithne ag duine ar bith go bráth orm.</span>
<lb n="1537"/><span>Mo léan! fuair sibh amach mé!</span></p>
<lb n="1538"/>
<lb n="1539"/><p><span>An t-Oide (ag dul ar a dhá ghlúin):  A</span>
<lb n="1540"/><span>Aonghuis Naomhtha, maith dham é.  Tabhair do</span>
<lb n="1541"/><span>bheannacht do na páistibh seo.</span></p>
<lb n="1542"/>
<lb n="1543"/><p><span>[Téidhid na páistí ar a nglúnaibh 'na thimchioll].</span></p>
<lb n="1544"/>
<lb n="1545"/><p><span>An Sean-fhear (ag tógáil a láimhe):</span>
<lb n="1546"/><span>Beannacht Dé orraibh.  Beannacht Críosta</span>
<lb n="1547"/><span>agus a naomh-mháthar orraibh.  Mo bheannacht</span>
<lb n="1548"/><span>féin orraibh.</span></p>
<lb n="1549"/>
<lb n="1550"/><p><span>An Críoch.</span></p>
<lb n="1551"/>
<lb n="1552"/><p><span>AN PÍOPA FÍONA.</span></p>
<lb n="1553"/>
<lb n="1554"/><p><span>'Seadh, ó táim chun tagairt do'n phíopa-</span>
<lb n="1555"/><span>so, ní cóir dam gan preabadh isteach na</span>
<lb n="1556"/><span>chorp do gheit, mar is dóigh liom nách mór</span>
<lb n="1557"/><span>dam féachaint róm féin, chun túbhairt amach</span>
<lb n="1558"/><span>ceart ar cad é an chríoch a dh'imthigh air.</span></p>
<lb n="1559"/>
<lb n="1560"/><p><span>Lá dár ghaibh beirt fhear an caladh amach</span>
<lb n="1561"/><span>le naomhóig ansa Bhlascaod Mhór, níorbh'</span>
<lb n="1562"/><span>fhada ansa tslíghe a bhíodar nuair a bhuail</span>
<lb n="1563"/><span>an naomhóg air an ailp.  Do b'ait leó san,</span>
<lb n="1564"/><span>agus do baineadh preab asda, d'fhéach fear</span>
<lb n="1565"/><span>aca fé na bhun, agus cad a chonnaic sé ná</span>
<lb n="1566"/><span>an píopa.  Do bhuaileadar téad air, agus</span>
<lb n="1567"/><span>do thairigeadar leó abhaile é.  Nuair a bhí</span>
<lb n="1568"/><span>sé tirim sábhálta aca, do chuireadar poll</span>
<lb n="1569"/><span>ann, ach má chuireadar, ní fíor-uisge ná</span>
<lb n="1570"/><span>saile a bhí ann, ach beóir-dhearg, do chuir-</span>
<lb n="1571"/><span>eadar go dtí an dtigh é, agus ní rabhdar</span>
<lb n="1572"/><span>chómh beag de chabhair 'á chur ann agus do</span>
<lb n="1573"/><span>bheidís dábur [dá mba] soitheach tarraig a</span>
<lb n="1574"/><span>bheadh aca.</span></p>
<lb n="1575"/>
<lb n="1576"/><p><span>D'an an píopa mairsin go dtí Domhnach</span>
<lb n="1577"/><span>a bhí chúghainn.  Do chuaidh an bheirt a gcómh-</span>
<lb n="1578"/><span>airle chéile, féachaint cad ba chóir a dhéanamh</span>
<lb n="1579"/><span>leis.  Dúbhradar féin le chéile, gur fada</span>
<lb n="1580"/><span>roimhisin gur sheól a leithéid chúcha, agus go</span>
<lb n="1581"/><span>raibh fear maith éigin laistiar agus go</span>
<lb n="1582"/><span>m'fhéidir go leigfeadh sé aniar ceann,</span>
<lb n="1583"/><span>& ceann eile uaidh, agus ó bhí an Fear</span>
<lb n="1584"/><span>i n-Áirde moladh go deo leis, agus an</span>
<lb n="1585"/><span>fear-laistiar a cur le chéile, gur fada</span>
<lb n="1586"/><span>go mbeadh an mhór-mhuir folamh.</span></p>
<lb n="1587"/>
<lb n="1588"/><p><span>As an machtnamh-san do'n bheirt do</span>
<lb n="1589"/><span>thugadar órdú Báll a bheith air, agus</span>
<lb n="1590"/><span>leigeant do gach fear, bean, leanbh, &</span>
<lb n="1591"/><span>páisde, a bheith air gan mhoill.  Do bhailibh</span>
<lb n="1592"/><span>an baile go léir na thimcheall ní nách</span>
<lb n="1593"/><span>iongnadh, cá raibh an duine ná raibh ábalta</span>
<lb n="1594"/><span>ar shlugóig fíona a leigeant siar darnó.</span>
<lb n="1595"/><span>Bhíodar ó bhraon go braon, nú gur gheal</span>
<lb n="1596"/><span>an lá anoir orra, ach ní raibh an píopa</span>
<lb n="1597"/><span>folamh fós.  An fear a thuit thar claidhe</span>
<lb n="1598"/><span>níor bhraith sé fé féin ach cos, an duine</span>
<lb n="1599"/><span>a chuaidh le gleann, do bhí úsáid láimhe</span>
<lb n="1600"/><span>dhe.  Na seana-mhná a bhí a bh'fheighil na</span>
<lb n="1601"/><span>dtighthe a chaith iad fhásgadh, agus tá cnámha</span>
<lb n="1602"/><span>éigin age líne an chatha is caime ná iad,</span>
<lb n="1603"/><span>chnách orra é.  Ar maidin an tríomhadh lae,</span>
<lb n="1604"/><span>seadh a dheineas féin amach ceart gur am</span>
<lb n="1605"/><span>thigh féin a bhíos.  Is minic a chuala na</span>
<lb n="1606"/><span>seandaoine a trácht ar mheisge-fíona le</span>
<lb n="1607"/><span>na bhuaine, agus do bhí an ceart aca.</span></p>
<lb n="1608"/>
<lb n="1609"/><p><span>Tomás ó Criomhthain,</span>
<lb n="1610"/><span>Blascaod Mór.</span></p>
<lb n="1611"/>
<lb n="1612"/><p><span>TAIDHGÍN A' PHÚCA.</span></p>
<lb n="1613"/>
<lb n="1614"/><p><span>Istoidhche Dé h-Aoine dúisigheadh as a</span>
<lb n="1615"/><span>leapacha gach aoinne ar an mbaile seo</span>
<lb n="1616"/><span>le gleo úbhásach a bhí amuigh.  Sháigheadar</span>
<lb n="1617"/><span>balcuis éigint ortha féin & seo amach</span>
<lb n="1618"/><span>iad féachaint cad a bhí ag déanamh an</span>
<lb n="1619"/><span>ghleóidh ar fad.</span></p>
<lb n="1620"/>
<lb n="1621"/><p><span>“Chómh siúrálta is mhairean tú,” arsa</span>
<lb n="1622"/><span>duine aca, “Muicín Mháire Pheadí atá</span>
<lb n="1623"/><span>á ghuid.”</span></p>
<lb n="1624"/>
<lb n="1625"/><p><span>“Ní h-eadh,” arsa duine eile, “ach</span>
<lb n="1626"/><span>Seán is Mícheál seo shoir thánaig abhaile</span>
<lb n="1627"/><span>ar meisge agus táid siad ag marbhú</span>
<lb n="1628"/><span>a chéile.”</span></p>
<lb n="1629"/>
<lb n="1630"/><p><span>Bhí 'oipineón féin ages gach aoinne</span>
<lb n="1631"/><span>ach is geárr go raibh fios an ghleóidh</span>
<lb n="1632"/><span>aca mar bhíodar ag buint na gcos dá</span>
<lb n="1633"/><span>chéile ag rith amach.  D'fhanasa sa leab-</span>
<lb n="1634"/><span>aidh dom féin.  Is gearr go dtáinig</span>
<lb n="1635"/><span>Peig isteach agus anatha uirthi.  “Cad</span>
<lb n="1636"/><span>é seo anois ort?” arsa mise.  “Ó!”</span>
<lb n="1637"/><span>ar sise, “Táidhgín a' Phúca agus Máire</span>
<lb n="1638"/><span>atá ag marbhú a chéile mar gheall ar</span>
<lb n="1639"/><span>uisge beatha.  “Ó! Ó! Ó!” ar sise,</span>
<lb n="1640"/><span>“tá Máire bhocht marbh aige.  Ó! cad</span>
<lb n="1641"/><span>a dhéanfamíd?”</span></p>
<lb n="1642"/>
<lb n="1643"/><p><span>“Éist do bheul, a óinsigh,” arsa mise</span>
<lb n="1644"/><span>léi ach chasas mo sheál orm agus seo</span>
<lb n="1645"/><span>amach mé, ach má chuas ní fhéadhfaim aon</span>
<lb n="1646"/><span>ní d'fheiscint ach chuala an cliotar go</span>
<lb n="1647"/><span>léir.  Ba dhóig leat gur b'iad na saigh-</span>
<lb n="1648"/><span>dhiúirí a bhí chúghainn.</span></p>
<lb n="1649"/>
<lb n="1650"/><p><span>Thána isteach arís agus is geárr go</span>
<lb n="1651"/><span>dtáinig an chuid eile isteach leis agus</span>
<lb n="1652"/><span>buidéal fuisgí aca; ach ní raibh sé ach</span>
<lb n="1653"/><span>leath-lán agus mara raibh spórt aca 'á ól!</span>
<lb n="1654"/><span>Nuair a bhí sé ólta aca thosnuigheadar</span>
<lb n="1655"/><span>ar innsint connus a ghuideadar an</span>
<lb n="1656"/><span>buidéal nuair a bhí Tadhg is Máire ag</span>
<lb n="1657"/><span>tabhairt aghaidh na muc is na madraí</span>
<lb n="1658"/><span>ar a chéile.  Seo mar tuit amach:  Bhí</span>
<lb n="1659"/><span>Máire ag cóiriú na leabthan agus bhí an</span>
<lb n="1660"/><span>buidéal fé'n bpeiliúr aici i gan fhios do</span>
<lb n="1661"/><span>Thadhg mar bhí dúil aici féin is ag Tadhg</span>
<lb n="1662"/><span>sa bhraon.  Nuair thóg Máire amach an</span>
<lb n="1663"/><span>peiliúr chonnaic Tadhg an buidéal.  Léim</span>
<lb n="1664"/><span>sé ó'n áit i raibh sé agus sara raibh am</span>
<lb n="1665"/><span>ag Máire é thógaint sciob Tadhg é.</span></p>
<lb n="1666"/>
<lb n="1667"/><p><span>Seo Máire i n-achran ann ach má chuaidh,</span>
<lb n="1668"/><span>rith Tadhg amach an dhoras agus Máire na</span>
<lb n="1669"/><span>dhiaidh agus í ag beárrthóireacht air.</span></p>
<lb n="1670"/>
<lb n="1671"/><p><span>Nuair ritheadh Tadg tamall i gcomhnaidhe</span>
<lb n="1672"/><span>bhuaileadh sé an buidéal ar a cheann agus</span>
<lb n="1673"/><span>leigeadh siar slogóg de agus ritheadh arís.</span>
<lb n="1674"/><span>Bhíodh Máire tamall ag gol is ag caoine</span>
<lb n="1675"/><span>agus tamall ag beárrthóireacht i n-árd a</span>
<lb n="1676"/><span>gutha i slighe is go ndúiseochad sí na mairbh.</span>
<lb n="1677"/><span>Sa deire bheir sí ar Thadhg agus bhí sí a</span>
<lb n="1678"/><span>d'iaraidh an buidéal do bhaint de ach bhí</span>
<lb n="1679"/><span>greim an duine bháidhte ag Tadhg ar an</span>
<lb n="1680"/><span>mbuidéal.  Thuit sé uaidh sa deire agus bhí</span>
<lb n="1681"/><span>garsún na n-aice agus sciob sé é agus as</span>
<lb n="1682"/><span>go bráth leis chomh maith is bhí sé 'na chosaibh</span>
<lb n="1683"/><span>go dtí gur bhain sé ár dtig-na amach.  Bhí an</span>
<lb n="1684"/><span>chuid eile na dhiaidh & d'fhágadar Taidhgín</span>
<lb n="1685"/><span>an Phúca & Máire Chrón annsan ag baint</span>
<lb n="1686"/><span>sásaimh dá chéile.</span></p>
<lb n="1687"/>
<lb n="1688"/><p><span>Síghle Ní Chonchúbhair,</span>
<lb n="1689"/><span>Sc. Chill mhic Ciarain.</span></p>
<lb n="1690"/>
<lb n="1691"/><p><span>LÉIG NA FÓGRAÍ, A CHARA, MÁS É</span>
<lb n="1692"/><span>DO THOIL É.</span></p>
<lb n="1693"/>
<lb n="1694"/><p><span>Scáth ó'n nGréin,</span>
<lb n="1695"/><span>nó fós ó'n bhfearthainn.</span></p>
<lb n="1696"/>
<lb n="1697"/><p><span>Foscáin Gréine,</span>
<lb n="1698"/><span>Foscáin Fearthanna,</span>
<lb n="1699"/><span>Bréagáin Leanbh, is</span>
<lb n="1700"/><span>Madaí Dorn.</span></p>
<lb n="1701"/>
<lb n="1702"/><p><span>TIGH “AN BHATA DROIGHIN ÉILLE”</span>
<lb n="1703"/><span>Teó.</span></p>
<lb n="1704"/>
<lb n="1705"/><p><span>(‘H. JOHNSTON’)</span></p>
<lb n="1706"/>
<lb n="1707"/><p><span>Sráid Phádraig N., i gCORCAIGH.</span></p>
<lb n="1708"/>
<lb n="1709"/><p><span>Siopa eile ar Sráid an Chladaigh i gCóibh Chorcaighe.</span></p>
<lb n="1710"/>
<lb n="1711"/><p><span>GUAILNEÁIN</span>
<lb n="1712"/><span>SEANDÚNA.</span></p>
<lb n="1713"/>
<lb n="1714"/><p><span>Bhí cúigear ar chárr ag gluaiseacht</span>
<lb n="1715"/><span>Tráth bhriseadar na húmaí,</span>
<lb n="1716"/><span>Is nuair thuigeadar a bhfionntar</span>
<lb n="1717"/><span>Ba chráidhte dúr a gcló.</span>
<lb n="1718"/><span>“Ach, tá peidhre 'n Shandon Braces”</span>
<lb n="1719"/><span>Ars an t-iománaidhe leó go scléipeach</span>
<lb n="1720"/><span>“Agam, is táid chómh tréan san</span>
<lb n="1721"/><span>Go ndéanfaid dúinn an gnó!”</span></p>
<lb n="1722"/>
<lb n="1723"/><p><span>Le fághail in a mór-chodaibh ó'n té</span>
<lb n="1724"/><span>dheinean —</span></p>
<lb n="1725"/>
<lb n="1726"/><p><span>TOMÁS Ó GORMÁIN</span>
<lb n="1727"/><span>Calaphort an Phápa, CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1728"/>
<lb n="1729"/><p><span>Tá le fághail uainn-ne —</span></p>
<lb n="1730"/>
<lb n="1731"/><p><span>TÉ BLASTA CÚMHRA.</span></p>
<lb n="1732"/>
<lb n="1733"/><p><span>Ceannuigh púnt de mar shompla.</span></p>
<lb n="1734"/>
<lb n="1735"/><p><span>SIMCOX is a chlann mhac (Teo.)</span>
<lb n="1736"/><span>10 Sráid Phádraig N.,</span>
<lb n="1737"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1738"/>
<lb n="1739"/><p><span>BIADH DON DUINE is</span>
<lb n="1740"/><span>BIADH DON BHEITHIDHEACH.</span></p>
<lb n="1741"/>
<lb n="1742"/><p><span>Tá raidhse de gach saghas</span>
<lb n="1743"/><span>bídh le fághail uainn-ne.</span></p>
<lb n="1744"/>
<lb n="1745"/><p><span>Cuir cárta chúgainn ar lorg gacha eolais —</span></p>
<lb n="1746"/>
<lb n="1747"/><p><span>SÉAMUS Ó NÉILL</span>
<lb n="1748"/><span>is a chlann mhac (teo.),</span>
<lb n="1749"/><span>CIONN tSÁILE,</span>
<lb n="1750"/><span>Co. Chorcaighe.</span></p>
<lb n="1751"/>
<lb n="1752"/><p><span>CEANNUIGH DO CHUID</span>
<lb n="1753"/><span>LEIGHIS,</span></p>
<lb n="1754"/>
<lb n="1755"/><p><span>I SIOPA AN BHÚRCAIGH</span></p>
<lb n="1756"/>
<lb n="1757"/><p><span>.i. Tig na cúinne, idir</span></p>
<lb n="1758"/>
<lb n="1759"/><p><span>SHRÁID PHÁDRAIG NAOMHTHA &</span>
<lb n="1760"/><span>SRÁID AN CHAPAILL BHUIDHE,</span></p>
<lb n="1761"/>
<lb n="1762"/><p><span>I gCORCAIGH.</span></p>
<lb n="1763"/>
<lb n="1764"/><p><span>Tá lucht cóirithe leighis ann a thuigean</span>
<lb n="1765"/><span>a ngnó agus a dheinean</span>
<lb n="1766"/><span>go cruinn é.</span></p>
<lb n="1767"/>
<lb n="1768"/><p><span>Togha gacha bídh i gcóir na mbeithidheach, le fághail ó Mhuíntir Dhálaigh, Sráid an tSáirséalaigh, i Luimnigh.</span>
<lb n="1769"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="1770"/><p><span>GACH CÓIR SCOILE!</span></p>
<lb n="1771"/>
<lb n="1772"/><p><span>Tá againn-ne</span></p>
<lb n="1773"/>
<lb n="1774"/><p><span>LEABHAIR don LEABHARLAINN</span></p>
<lb n="1775"/>
<lb n="1776"/><p><span>agus</span></p>
<lb n="1777"/>
<lb n="1778"/><p><span>LEABHAIR mar DHUAISEANNA.</span></p>
<lb n="1779"/>
<lb n="1780"/><p><span>Scríobh chugainn ar lorg eolais:</span></p>
<lb n="1781"/>
<lb n="1782"/><p><span>MUINNTIR FHALLAMHAIN</span></p>
<lb n="1783"/>
<lb n="1784"/><p><span>(Fallon Bros. Ltd.)</span></p>
<lb n="1785"/>
<lb n="1786"/><p><span>Cúirt Dáma a 13, & a 14,</span></p>
<lb n="1787"/>
<lb n="1788"/><p><span>in Áth Cliath.</span></p>
<lb n="1789"/>
<lb n="1790"/><p><span>Smithfield a 88, i mBealfeirste.</span></p>
<lb n="1791"/>
<lb n="1792"/><p><span>Sráid Uí Chonaill a 72, i bPortláirge.</span></p>
<lb n="1793"/>
<lb n="1794"/><p><span>Tá…</span></p>
<lb n="1795"/>
<lb n="1796"/><p><span>Scéaluidheacht-gan-</span>
<lb n="1797"/><span>Sraínng</span></p>
<lb n="1798"/>
<lb n="1799"/><p><span>d'á múineadh</span>
<lb n="1800"/><span>ag togha na</span>
<lb n="1801"/><span>múinteóirí</span></p>
<lb n="1802"/>
<lb n="1803"/><p><span>I Scoil Uí Shúileabháin</span></p>
<lb n="1804"/>
<lb n="1805"/><p><span>sa ‘Mhardíog,’</span></p>
<lb n="1806"/>
<lb n="1807"/><p><span>I gCorcaigh.</span></p>
<lb n="1808"/>
<lb n="1809"/><p><span>Is í an scoil is mó cáil agus</span>
<lb n="1810"/><span>is fearr cóir i n-Éirinn.</span></p>
<lb n="1811"/>
<lb n="1812"/><p><span>Múintear</span></p>
<lb n="1813"/>
<lb n="1814"/><p><span>Sranng-Scéaluidheacht</span>
<lb n="1815"/><span>ann do chailiní, i gcóir Oifige</span>
<lb n="1816"/><span>an Phuist, sa ló nó istoidhche.</span></p>
<lb n="1817"/>
<lb n="1818"/><p><span>Scríobh chun an Árd-Oide.</span></p>
<lb n="1819"/>
<lb n="1820"/><p><span>ó</span></p>
<lb n="1821"/>
<lb n="1822"/><p><span>CHOMPLUCHT DONOBHÁIN,</span>
<lb n="1823"/><span>I DTRÁIGHLÍ,</span></p>
<lb n="1824"/>
<lb n="1825"/><p><span>a gheobhair an deaghmhargadh, má</span>
<lb n="1826"/><span>bhíon aon rud mar iad so uait</span></p>
<lb n="1827"/>
<lb n="1828"/><p><span>TROSCÁN TIGHE,</span>
<lb n="1829"/><span>ÁRAISTÍ BÚIRD,</span>
<lb n="1830"/><span>ÁTHRAIGHE STÁIN IS IARAINN.</span>
<lb n="1831"/><span>GUAL, AOL,</span>
<lb n="1832"/><span>BRÍCÍ, “TÁTHÁN” (Cement),</span>
<lb n="1833"/><span>agus gach cóir eile oirean do lucht</span>
<lb n="1834"/><span>tógála teach.</span></p>
<lb n="1835"/>
<lb n="1836"/><p><span>SÍOL, LEASÚ, is úrlaisí don bhfeirm.</span>
<lb n="1837"/><span>TROSCÁN TIGHE.</span></p>
<lb n="1838"/>
<lb n="1839"/><p><span>SEÁN Ó CURRÁIN,</span>
<lb n="1840"/><span>SA DAINGEAN.</span></p>
<lb n="1841"/>
<lb n="1842"/><p><span>an fear a thabharfaidh go maith dhuit iad.</span></p>
<lb n="1843"/>
<lb n="1844"/><p><span>CLÁR FEISE ÍBH RÁTHAIGH.</span></p>
<lb n="1845"/>
<lb n="1846"/><p><span>Tionólfar i gCathair Saidhbhín,</span></p>
<lb n="1847"/>
<lb n="1848"/><p><span>Dé Sathairn, an 29adh de Mheithiomh, 1918.</span></p>
<lb n="1849"/>
<lb n="1850"/><p><span>1.  Duais 15/— do'n té is feárr a scríobh-</span>
<lb n="1851"/><span>faidh cainnt a thárlochadh idir bheirt mar</span>
<lb n="1852"/><span>gheall ar chothú is tógaint stuic in Íbh Ráthach.</span></p>
<lb n="1853"/>
<lb n="1854"/><p><span>2.  Duais 15/— ar aighneas do scríobhadh</span>
<lb n="1855"/><span>mar a bheadh idir cheathrar fear ag imirt</span>
<lb n="1856"/><span>cártaí go n-eireóch gráscar eatorra chuir-</span>
<lb n="1857"/><span>feadh eagla ar mhnáibh a tighe.</span></p>
<lb n="1858"/>
<lb n="1859"/><p><span>3.  Duais 10/— do'n chailín is feárr a</span>
<lb n="1860"/><span>scríobhfaidh cúnntas cinn lae ag cur síos</span>
<lb n="1861"/><span>ar nidhthibh thárla dhi nó gur smaoinigh sí</span>
<lb n="1862"/><span>ortha i gcaitheamh coic-thíse.  Dara duais,</span>
<lb n="1863"/><span>coróinn.</span></p>
<lb n="1864"/>
<lb n="1865"/><p><span>4.  Duaiseanna de'n mhéid céadna i gcóir</span>
<lb n="1866"/><span>buachaillí ar na coinghíll céadna.</span></p>
<lb n="1867"/>
<lb n="1868"/><p><span>[I bhfochair an dá chomórtas so bronn-</span>
<lb n="1869"/><span>far duais bheag ar an iarracht is feárr</span>
<lb n="1870"/><span>ó leanbhaíbh scoile i ngach parróisde in</span>
<lb n="1871"/><span>Íbh Ráthach ar leithilig ná gnóthóghaidh na</span>
<lb n="1872"/><span>duaiseanna eile.]</span></p>
<lb n="1873"/>
<lb n="1874"/><p><span>5.  Dsna, 6/—, 4/—, 3/—, 2/6, do bhuachaillíbh</span>
<lb n="1875"/><span>nó do chailíníbh scoile fé bhun 14 bl. i</span>
<lb n="1876"/><span>bparróisde Chathair Saidhbhín is feárr a</span>
<lb n="1877"/><span>fhreagróghaidh ceisteanna ar na puinntibh</span>
<lb n="1878"/><span>seo (a)  Cé'r a dhíobh iad is cá gcómhnuigh-</span>
<lb n="1879"/><span>eann, (b)  Aimsir is clog, (c)  Cóimhreamh is</span>
<lb n="1880"/><span>airgead, (d)  Baill na colna, (e)  ainmhithe</span>
<lb n="1881"/><span>coitchionna, (f) mion-phaidreacha.</span></p>
<lb n="1882"/>
<lb n="1883"/><p><span>[Triailfear na h-iomaitheoirí sa chomór-</span>
<lb n="1884"/><span>tas so um a h-aon 'o chlog sa ló san</span>
<lb n="1885"/><span>Leabharlainn Phuiblidhe.]</span></p>
<lb n="1886"/>
<lb n="1887"/><p><span>6.  Duais £1 do'n bhfuirinn is feárr</span>
<lb n="1888"/><span>chun ceann des na cluichíbh seo a dhéanamh</span>
<lb n="1889"/><span>(a) Tadhg Saor, (b) Tadhg Ruadh, (c) Bairbre</span>
<lb n="1890"/><span>Ruadh.  Níl a bhac ar iomaitheoiribh an chaint</span>
<lb n="1891"/><span>ins na píosaíbh seo d'atharrú ar aon tslighe</span>
<lb n="1892"/><span>oirfidh dóibh.  Dara duais, 10/—.</span></p>
<lb n="1893"/>
<lb n="1894"/><p><span>7.  Seacht is raol do'n duine is feárr chun</span>
<lb n="1895"/><span>sgéalta beaga grinn d'innsint ach gan thar</span>
<lb n="1896"/><span>cúig nóimeataí do bheith ag aon iomaitheóir.</span>
<lb n="1897"/><span>Coróinn do'n tarna duine.</span></p>
<lb n="1898"/>
<lb n="1899"/><p><span>8.  10/- do'n bheirt is feárr chun agallamh,</span>
<lb n="1900"/><span>i bhfilidheacht nó i gcainnt scurtha, do rádh</span>
<lb n="1901"/><span>chun a chéile.  Dara duais, 6/—.</span></p>
<lb n="1902"/>
<lb n="1903"/><p><span>(Tuille).</span></p>
<lb n="1904"/>
<lb n="1905"/><p><span>UNKNOWN MORTALS (le Herbert M.</span>
<lb n="1906"/><span>Pim — 3/6 ó Chlólucht Talbóid, i mBaile</span>
<lb n="1907"/><span>Átha Cliath).  Leabhar nea'choitianta ait é</span>
<lb n="1908"/><span>sin.  Gearraistí ar lucht díolta éisc is</span>
<lb n="1909"/><span>misleáin atá ann.  ‘Fastaoimeóg’ gach</span>
<lb n="1910"/><span>aiste aca.  Labhran an t-ughdar ar fhear</span>
<lb n="1911"/><span>bailithe giobal is ceirt amhail a labharfadh</span>
<lb n="1912"/><span>sé ar rí nó ar ridire.  Gearraiste ar</span>
<lb n="1913"/><span>fheabhas an domhain iseadh ‘The Madman‘</span>
<lb n="1914"/><span>agus molan an t-ughdar féin é sa réamh-</span>
<lb n="1915"/><span>fhocal.  Sin comhartha eile gur leabhar</span>
<lb n="1916"/><span>nea'choitianta é.  Tá scéilín nua sidhe</span>
<lb n="1917"/><span>ann & bfhiú d'aonne 'bhfuil aon Bhéurla</span>
<lb n="1918"/><span>aige é léighe cúpla uair, feuchaint an</span>
<lb n="1919"/><span>dtuigfadh sé é.  B'éidir go scríobhfadh</span>
<lb n="1920"/><span>an t-ughdar féin aiste dhúinn fós ag cur</span>
<lb n="1921"/><span>in iúl dúinn cad is brigh leis an scéilín</span>
<lb n="1922"/><span>sidhe sin.  Tá gluais (foclóir) le cuid</span>
<lb n="1923"/><span>des na h-aistibh.  Sin comhartha eile (más</span>
<lb n="1924"/><span>gádh san), gur leabhar nea'choitianta atá</span>
<lb n="1925"/><span>curtha amach ag Mr. Pim.</span></p>
<lb n="1926"/>
<lb n="1927"/><p><span>S. T.</span></p>
<lb n="1928"/>
<lb n="1929"/><p><span>LÉIG NA FÓGRAÍ, A CHARA, MÁS É</span>
<lb n="1930"/><span>DO THOIL É.</span></p>
<lb n="1931"/>
<lb n="1932"/><p><span>RÁSÚIR MHAITHE</span>
<lb n="1933"/><span>don duine bocht nó don duine saibhir;</span>
<lb n="1934"/><span>a luach ó 2/— go 10/6.</span></p>
<lb n="1935"/>
<lb n="1936"/><p><span>RÁSÚR “COSANTA”</span>
<lb n="1937"/><span>ná gearran an croiceann — 1/— go 21/—;</span>
<lb n="1938"/><span>gheobhair ceann aca san & trí lanna</span>
<lb n="1939"/><span>“Gillette” ag gabhail leis, ar a 2/3,</span>
<lb n="1940"/><span>tríd a' bpost.</span></p>
<lb n="1941"/>
<lb n="1942"/><p><span>CUIRFEAD FAOBHAR ar sheana-rásúr duit ar</span>
<lb n="1943"/><span>7d. tríd a' bpost.</span></p>
<lb n="1944"/>
<lb n="1945"/><p><span>MAC CUILINN.</span></p>
<lb n="1946"/>
<lb n="1947"/><p><span>35 — 36 Sráid Chapel, i mBaile Átha Cliath.</span></p>
<lb n="1948"/>
<lb n="1949"/><p><span>Is maith an chóir iad so chun Gaedhilge</span>
<lb n="1950"/><span>do mhúineadh;</span></p>
<lb n="1951"/>
<lb n="1952"/><p><span>“Scéalta don Aos Óg,” 2d.</span></p>
<lb n="1953"/>
<lb n="1954"/><p><span>“Ceachta Scoile,”a I., II., III., 2½d., 4½d.</span></p>
<lb n="1955"/>
<lb n="1956"/><p><span>“Cairteanna chun Cómhrádh do Mhúineadh” —</span>
<lb n="1957"/><span>iad go daithte is go hoireamhnach ar gach</span>
<lb n="1958"/><span>chuma.  I., II., III., IV.  4/—, 4/6, 4/6, 4/6</span></p>
<lb n="1959"/>
<lb n="1960"/><p><span>Gaedhil a bhfuil Trácht ortha:</span></p>
<lb n="1961"/>
<lb n="1962"/><p><span>Peictiúirí dhíobh so — Meadhbh, An Sáirséalach,</span>
<lb n="1963"/><span>Naomh Pádraig, Brian Bóraimhe, Naomh</span>
<lb n="1964"/><span>Colmcille, Uolf Tone, Naomh Bréandán,</span>
<lb n="1965"/><span>An Búrcach, Riobárd Emmet & Dómhnal</span>
<lb n="1966"/><span>ó Conaill.  10 gcinn ar fad — iad fé</span>
<lb n="1967"/><span>gharmaí dara agus ciumhais órdha le gach</span>
<lb n="1968"/><span>garm — £3 an beart.</span></p>
<lb n="1969"/>
<lb n="1970"/><p><span>Leabhair iad so a thaithnfidh leat — “Every</span>
<lb n="1971"/><span>Irishman's Library.”  2/6 a' leabhar —</span></p>
<lb n="1972"/>
<lb n="1973"/><p><span>Cuir cárta ag triall orainn</span>
<lb n="1974"/><span>ar lorg leabhráin eolais:</span></p>
<lb n="1975"/>
<lb n="1976"/><p><span>“The Educational Co. of Ireland,”</span>
<lb n="1977"/><span>89 Sráid Talbóid, Áth Cliath.</span></p>
<lb n="1978"/>
<lb n="1979"/><p><span>CHÓMH BLASTA LE H-AON-ÍM!</span></p>
<lb n="1980"/>
<lb n="1981"/><p><span>MARGAIRÍN</span>
<lb n="1982"/><span>“LEANDAR”</span></p>
<lb n="1983"/>
<lb n="1984"/><p><span>Tá 'a dhéanamh i gCORCAIGH</span>
<lb n="1985"/><span>ag</span>
<lb n="1986"/><span>Ó DUBHDAILL, Ó MATHÚNA</span>
<lb n="1987"/><span>Agus a gCualucht.</span></p>
<lb n="1988"/>
<lb n="1989"/><p><span>Bí 'á lorg ar lucht siopa, led' thoil.</span></p>
<lb n="1990"/>
<lb n="1991"/><p><span>Má léighir Béarla,</span></p>
<lb n="1992"/>
<lb n="1993"/><p><span>LÉIGH LEABHAIR MHAITHE.</span></p>
<lb n="1994"/>
<lb n="1995"/><p><span>“Poets and Poetry of Munster,” by James Clar-</span>
<lb n="1996"/><span>ence Mangan; 3/— agus postas 4d.</span></p>
<lb n="1997"/>
<lb n="1998"/><p><span>Tá Béarla is Gaedhilg ann.</span></p>
<lb n="1999"/>
<lb n="2000"/><p><span>“Knocknagow,” by C. J. Kickham; 4/— agus</span>
<lb n="2001"/><span>postas 5d.</span></p>
<lb n="2002"/>
<lb n="2003"/><p><span>“In Dark and Evil Days,” by F. Sheehy-Skeffing-</span>
<lb n="2004"/><span>ton; 3/6 agus postas 5d.</span></p>
<lb n="2005"/>
<lb n="2006"/><p><span>“The Red Spy,” by D. M. Lenihan; scéal ar</span>
<lb n="2007"/><span>cogadh Gaedhal ar son tailimh is treabhachais</span>
<lb n="2008"/><span>é sin; 3/6 agus postas 5d.</span></p>
<lb n="2009"/>
<lb n="2010"/><p><span>“Convict No. 25,” by James Murphy; scéal ar</span>
<lb n="2011"/><span>ruagairt Ghaedhal ó thalamh na Midhe; 3/6 &</span>
<lb n="2012"/><span>postas 5d.</span></p>
<lb n="2013"/>
<lb n="2014"/><p><span>Scríobh ar lorg liosta agus tuille eolais.</span></p>
<lb n="2015"/>
<lb n="2016"/><p><span>SÉAMUS Ó DUBHTHAIGH & A CHUA.,</span></p>
<lb n="2017"/>
<lb n="2018"/><p><span>Sráid Westmoreland a' 38, Áth Cliath.</span></p>
<lb n="2019"/>
<lb n="2020"/><p><span>Clóchualacht Seandúna, Corcaigh, do chlóbhuail.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Eanair, 1918

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Eanair, 1918

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
