Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main">Údair éagsúla</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">Lr1917_02</note>
                         <note type="L">1</note>
                         <note type="B">1917</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>Lr1917_02</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Údair éagsúla</author><title/></analytic><monogr>
					<title level="j">An Lóchrann</title><imprint><publisher>An Lóchrann</publisher><date>1917</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>AN LÓCHRANN</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>PÁIPÉAR GAEDHILGE IN AGHAIDH GACHA MÍ.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Uimh. a II.  FEABHRA, 1917.  Pinginn a Fhiacha.</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>TÍR AN PHLÁMÁIS.</span></p>
<lb n="8"/>
<lb n="9"/><p><span>Sagart atá t'réis teacht abhaile ó Thír</span>
<lb n="10"/><span>na Síne & tá ana chur-síos aige ar mhuíntir</span>
<lb n="11"/><span>na tíre úd.  Nuair a gheibhean duine</span>
<lb n="12"/><span>iasachta cuireadh chun dínnéir ó Shínigheach,</span>
<lb n="13"/><span>caithfidh sé bheith an-aireach i dtaobh a</span>
<lb n="14"/><span>ndeinean sé nó b'fhéidir go dtabharfadh sé</span>
<lb n="15"/><span>masla do'n Sínigheach uasal:</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>An túisce is a gheibhir an cuireadh, caithfir</span>
<lb n="18"/><span>scríobha chun fear a' tighe 'á rádh leis go</span>
<lb n="19"/><span>bhfuil an-áthas ort i dtaobh an cuireadh</span>
<lb n="20"/><span>fhagháil agus go raghair chun an dínnéir siúd</span>
<lb n="21"/><span>is go bhfuil eagla ort nách fiú é thu bheith</span>
<lb n="22"/><span>i gcóluadar chomh rí-uasal san.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Nuair a raghair chun an doruis, déarfaidh</span>
<lb n="25"/><span>an seirbhíseach le fear an tighe go bhfuil “an</span>
<lb n="26"/><span>duine rí-uasal ró-mhaith iasachta” sa doras.</span>
<lb n="27"/><span>Cuirean fear an tighe fáilte romhat agus</span>
<lb n="28"/><span>tugan sé isteach chun seomra an bhídh thu,</span>
<lb n="29"/><span>agus iarann sé ort suidhe:</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>“Má's é lán toil mhacánta an duine</span>
<lb n="32"/><span>rí-uasail iasachta suidhe chun búird liom-sa,</span>
<lb n="33"/><span>is mór agus is iongantach an onóir dómh-sa</span>
<lb n="34"/><span>— duine úir-íseal — an gníomh san!”</span></p>
<lb n="35"/>
<lb n="36"/><p><span>Ansan, má bhíon fios ceart do bheus</span>
<lb n="37"/><span>agat-sa, tá ort é seo a rádh:</span></p>
<lb n="38"/>
<lb n="39"/><p><span>“Ós uaisle a bhfad tusa 'ná duine</span>
<lb n="40"/><span>suarach iasachta, b'fhearr liom gan suidhe</span>
<lb n="41"/><span>go suidhir-se ar dtúis.”</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>Ós rud é go mbíon fios a bheus ag</span>
<lb n="44"/><span>gach Sínigheach, tugan fear an tighe é</span>
<lb n="45"/><span>seo mar fhreagra ort.</span></p>
<lb n="46"/>
<lb n="47"/><p><span>“Is ró-mhór agam an duine uasal ias-</span>
<lb n="48"/><span>achta agus ní féidir liom suidhe go suidhean</span>
<lb n="49"/><span>seisean ar dtúis!”</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Muran maith leat ainm na mí-shéimhe bheith</span>
<lb n="52"/><span>ort caithfir so a rádh:</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>“Ní fiú mé é go mbeadh tosach agam ar</span>
<lb n="55"/><span>dhuine uasal léigheanta de shár-fhuil mhóir</span>
<lb n="56"/><span>na Síne.”</span></p>
<lb n="57"/>
<lb n="58"/><p><span>Nuair a bheidh tuirse na cainte ag teacht</span>
<lb n="59"/><span>ort, caithfir géilleadh.  Ansan cuirfear</span>
<lb n="60"/><span>an cheist seo chugat:</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>“Cad is aos duit?”  Má tá aos mhaith</span>
<lb n="63"/><span>agat beidh árd mheas ort.  Is d'réir faid a</span>
<lb n="64"/><span>chuid féasóige a braithtar aos duine sa</span>
<lb n="65"/><span>tSín.  Ní cuirtear an cheist sin ar mhnáibh</span>
<lb n="66"/><span>riamh mar is cuma i dtaobh na mban sa tír</span>
<lb n="67"/><span>sin.  Níl puínn measa ag na Sínígh ar</span>
<lb n="68"/><span>mhnáibh.</span></p>
<lb n="69"/>
<lb n="70"/><p><span>Má thagan beirt Sínigheach isteach sa</span>
<lb n="71"/><span>tseomra le n-a chéile, bíd ag aighneas go</span>
<lb n="72"/><span>beusach féachaint ciaca is deirinighe a</span>
<lb n="73"/><span>shuidhfidh, agus ní chrothan fear an tighe aon</span>
<lb n="74"/><span>lámh leó ach umhluighean dóibh & umhluighid sin</span>
<lb n="75"/><span>dó-san ar an gcuma so: an dá láimh do</span>
<lb n="76"/><span>árdú agus na méireana d'fhilleadh in a</span>
<lb n="77"/><span>chéile, an dá láimh a chur i gcoinnibh an</span>
<lb n="78"/><span>eudain ós cionn na súl, an cholann do</span>
<lb n="79"/><span>lúbadh annsan & umhlú go talamh.  É sin a</span>
<lb n="80"/><span>dhéanamh trí huaire.  Deintear san sa</span>
<lb n="81"/><span>tsráid chómh maith le gach áit eile.  Bainean</span>
<lb n="82"/><span>sé roint aimsire de dhuine, ach is cuma san</span>
<lb n="83"/><span>de, mar is ciallmhar an duine an Sínigheach</span>
<lb n="84"/><span>agus bíon aimsir a dhóthain i gcómhnaidhe</span>
<lb n="85"/><span>aige chun gacha ní.  Ní bfaighean aoinne bás</span>
<lb n="86"/><span>de'n bhfotharaga sa tír sin na Síne.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>Is é céad rud a gheibhir i gcóir dínnéir</span>
<lb n="89"/><span>'ná gloinín beag fíona agus iaran fear an</span>
<lb n="90"/><span>tighe ort é ól, & iaran tusa air-sin a chuid</span>
<lb n="91"/><span>féin d'ól siar ar dtúis agus mar sin de</span>
<lb n="92"/><span>go ngéillean duine agaibh.  Bíon gach beirt</span>
<lb n="93"/><span>sa tig ag gabháil go beusach dá chéile ar an</span>
<lb n="94"/><span>gcum a gcéadna.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>Ar thaobh na láimh' chlé de fhear an tighe</span>
<lb n="97"/><span>a bhíon an duine is mhó le rádh — tú féin, ós</span>
<lb n="98"/><span>duine uasal iasachta thú.</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>Ubhla, nó toradh éigin mar iad, a bhíon</span>
<lb n="101"/><span>ansan agat, agus tosnuighean fear an tighe</span>
<lb n="102"/><span>ag gabháil do'n duine atá ar a láimh dheis —</span>
<lb n="103"/><span>duit-se, agus dírighean cách ar a chomharsain</span>
<lb n="104"/><span>sa tslighe chéadna agus i gcionn aga agus</span>
<lb n="105"/><span>roinnt mhór aimsire cromaid ar na h-ubhla</span>
<lb n="106"/><span>'ithe.  Bíon roinnt mísleáin ansan aca</span>
<lb n="107"/><span>agus is ansan a thosnuighid i gceart ar an</span>
<lb n="108"/><span>ndínnéar.</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>Cuirtear mias mhór lán de iasc i lár an</span>
<lb n="111"/><span>bhúird — bórd chomh-chruinn a bhíon i gcómh-</span>
<lb n="112"/><span>naidhe aca — agus gheibhean gach duine dhá</span>
<lb n="113"/><span>bhiorán fhada adhmaid — maidí bídh, agus</span>
<lb n="114"/><span>cuirean gach aoinne a dhá mhaide chaola os</span>
<lb n="115"/><span>cionn na méise agus iaran cách ar a</span>
<lb n="116"/><span>chomharsain an t-iasg a bhlaiseadh.  Bíon</span>
<lb n="117"/><span>ana-chuid suainseáin aca sara dtagan de</span>
<lb n="118"/><span>mhisneach do dhuine éigin aca tosnú'.  Ní</span>
<lb n="119"/><span>dheinean aoinne aon iongna de'n rí-rá mór</span>
<lb n="120"/><span>cainte is ní chuimhnighean aoinne ar aon</span>
<lb n="121"/><span>gháire a dhéanamh, rud is iongna liom agus</span>
<lb n="122"/><span>a bhfuil de bhunús céille sa tSínigheach.</span></p>
<lb n="123"/>
<lb n="124"/><p><span>Bíon ana chuid babhtaí bídh aca — naoi</span>
<lb n="125"/><span>gcinn, b'fhéidir, agus idir gach dhá bhabhta,</span>
<lb n="126"/><span>ólaid gloine beag fíona.  An rís an biadh</span>
<lb n="127"/><span>is deirinighe a roinntear agus má ithir thar</span>
<lb n="128"/><span>lán spiúnóige dhi sin beidh fear an tighe</span>
<lb n="129"/><span>i n-earaid leat, óir is é cheapfaidh sé 'ná</span>
<lb n="130"/><span>nár thaithn an chuid eile de'n dínnéar leat</span>
<lb n="131"/><span>agus gur fhág san ocras ort agus dúil sa</span>
<lb n="132"/><span>rís agat.</span></p>
<lb n="133"/>
<lb n="134"/><p><span>Óltar ana-chuid fíona d'éis na ríse, a</span>
<lb n="135"/><span>sé nó a seacht de ghloiníbh an duine, agus</span>
<lb n="136"/><span>muran maith leat do chuid féin de ól níl a</span>
<lb n="137"/><span>bhac ort iaradh ar do chómharsain é ól duit,</span>
<lb n="138"/><span>agus is anamh riamh a dheinean an chomharsa</span>
<lb n="139"/><span>aon aighneas i dtaobh an méid sin!</span></p>
<lb n="140"/>
<lb n="141"/><p><span>I ndeire bárra éirighean fear an tighe in</span>
<lb n="142"/><span>a sheasamh agus deinean sé óráid.</span></p>
<lb n="143"/>
<lb n="144"/><p><span>“Is mór go deó agam, a dhaoine uaisle,</span>
<lb n="145"/><span>bhur gcóluadar le linn an dínnéir indiu</span>
<lb n="146"/><span>agus is é is oth liom — agus bhus oth liom</span>
<lb n="147"/><span>go deó deó, an dá lá déag is an fhaid a</span>
<lb n="148"/><span>mhairfead —gur cuireadh cóir chómh h-ainnis</span>
<lb n="149"/><span>is chómh mí-shlachtmhar san oraibh indiu.  Ní</span>
<lb n="150"/><span>raibh aon rath ar an gcuma 'nar cóirigheadh</span>
<lb n="151"/><span>an bórd agus maidir le cócaireacht is í is</span>
<lb n="152"/><span>measa dá ndeárnadh riamh.  Beirbhiú ar bith</span>
<lb n="153"/><span>ní deárnadh ar chuid des na biadhana agus</span>
<lb n="154"/><span>is ró-bhaoghal liom ná tiocfaidh aon duine</span>
<lb n="155"/><span>uasal chun mo dhroch-thighe-se go deó de</span>
<lb n="156"/><span>dheascaibh na mí-chórach a cuireadh indiu air.</span>
<lb n="157"/><span>Mo dhíth!”</span></p>
<lb n="158"/>
<lb n="159"/><p><span>Ansan eirighean an duine is comhgaraighe</span>
<lb n="160"/><span>dho — tusa, ós duine uasal iasachta thu, agus</span>
<lb n="161"/><span>deinean tú do scar féin de'n chaint:</span></p>
<lb n="162"/>
<lb n="163"/><p><span>“Is onóir thar meón liom bheith anso indiu</span>
<lb n="164"/><span>ag caitheamh dínnéir i dteannta daoine chómh</span>
<lb n="165"/><span>rí-uasal libh-se, a dhaoine uaisle, agus níl</span>
<lb n="166"/><span>mearthal d'á luighead orm ná fuil sa tSín</span>
<lb n="167"/><span>indiu 'ná fé luighe na gréine féin, fear</span>
<lb n="168"/><span>tighe chomh fial, fáilteach, flaitheamhail leis</span>
<lb n="169"/><span>an deagh-dhuine ró uasal a thug cuireadh</span>
<lb n="170"/><span>chun dínnéir dhúinn indiu.</span></p>
<lb n="171"/>
<lb n="172"/><p><span>Is beag ná táinig fraoch feirge orm ó</span>
<lb n="173"/><span>chianaibh nuair a chuala an chaint mhí-réasúnta</span>
<lb n="174"/><span>a dhein sé i dtaobh na córach a chuir sé</span>
<lb n="175"/><span>orainn.  Deirim so leis — ná fuil i ndán</span>
<lb n="176"/><span>dom go deó, ach chomh beag is a bhí riamh,</span>
<lb n="177"/><span>aon bhiadh chómh blasda deagh-bheirbhthe do</span>
<lb n="178"/><span>chaitheamh leis an mbiadh atá caithte anso</span>
<lb n="179"/><span>indiu agam, agus i dtaobh fhíona ní dearnadh</span>
<lb n="180"/><span>riamh, do dhaoinibh 'ná do dhéithibh, aon fhíon</span>
<lb n="181"/><span>chomh buacach, so-bhlasta leis an bhfíon a dháil</span>
<lb n="182"/><span>fear uasal an tighe seo orainn!”</span></p>
<lb n="183"/>
<lb n="184"/><p><span>Ansan eirighean duine eile agus sáruigh-</span>
<lb n="185"/><span>ean sé tusa ag moladh an dínnéir agus ag</span>
<lb n="186"/><span>moladh an té sholáthruig é, agus leanan</span>
<lb n="187"/><span>duine eile é agus mar sin dóibh sa tím-</span>
<lb n="188"/><span>cheal.  Tá an taobh san, taobh na cainte</span>
<lb n="189"/><span>de'n dínnéar, coitchianta go leór i dtior-</span>
<lb n="190"/><span>thaibh ná fuil sa domhan toir in aon chor.</span>
<lb n="191"/><span>Tá so ann, ámh, go bhfágan an fear tighe —</span>
<lb n="192"/><span>bíodh sé in a árd mhaor nó in a ridire nó</span>
<lb n="193"/><span>in a fhear inid do rí nó do phrionnsa —</span>
<lb n="194"/><span>cáineadh an bhídh agus cáineadh an tíghe fé</span>
<lb n="195"/><span>dhuine eile, ní baoghal do féin díriugha air.</span>
<lb n="196"/><span>Agus is lugha 'ná san gur baoghal do'n</span>
<lb n="197"/><span>duine eile é dhéanamh má bhíon aon tsúil</span>
<lb n="198"/><span>nú tnúthán le dínnéar eile bheith ann sul</span>
<lb n="199"/><span>i bhfad.  Níl aon deifridheacht ró mhór ar</span>
<lb n="200"/><span>fad idir críochnú' dínnéir sa domhan toir</span>
<lb n="201"/><span>seachas sa domhan tiar.</span></p>
<lb n="202"/>
<lb n="203"/><p><span>Seán Tóibín.</span></p>
<lb n="204"/>
<lb n="205"/><p><span>Gúnaí & Hataí do Chailíní;  Carabhataí Gaedhlacha, Stocaí, Bónaí, &c., do fhearaibh;  Táiliúireacht ar fheabhas.</span>
<lb n="206"/><span>D. Mac Curtáin, 5 Sráid an Chaisleáin, Corcaigh.</span>
<lb n="207"/></p>
</div>
<pb n="2"/>
<div><lb n="208"/><p><span>CIARRAIDHE.</span></p>
<lb n="209"/>
<lb n="210"/><p><span>AN T-EMPÓRIUM,</span>
<lb n="211"/><span>le</span>
<lb n="212"/><span>M. Ó SÚILEABHÁIN AGUS A MHAC,</span>
<lb n="213"/><span>CILL ÁIRNE.</span></p>
<lb n="214"/>
<lb n="215"/><p><span>ÉADATHÓIRÍ MAITHE</span></p>
<lb n="216"/>
<lb n="217"/><p><span>Tá le fághail uatha:</span></p>
<lb n="218"/>
<lb n="219"/><p><span>Lása Gaedhealach de'n déanamh agus de'n phatrún</span>
<lb n="220"/><span>is órnáidighe amuich agus saothar lámh is</span>
<lb n="221"/><span>eadh gach órlach de.</span></p>
<lb n="222"/>
<lb n="223"/><p><span>Éadach ó Bhothánaibh Chiarraidhe ar a lán sórt</span>
<lb n="224"/><span>datha.</span></p>
<lb n="225"/>
<lb n="226"/><p><span>Ciarsúirí de'n Línéadach Cheart Ghaedhealach is</span>
<lb n="227"/><span>a lán saghas eile línéadaigh atá oireamhnach</span>
<lb n="228"/><span>do ghnóthaí tighe agus i nÉirinn do deineadh.</span></p>
<lb n="229"/>
<lb n="230"/><p><span>Carabhataí de'n Phoiplín Ghaedhealach ar gach dath</span>
<lb n="231"/><span>is ar gach gné datha.</span></p>
<lb n="232"/>
<lb n="233"/><p><span>Bróga is Buataisí ó Áth Cliath is ó Cheatharlach</span>
<lb n="234"/><span>(Muintir Winstanlí agus Mac Gabharnaigh a</span>
<lb n="235"/><span>dheinean.)</span></p>
<lb n="236"/>
<lb n="237"/><p><span>Brait Chlúdaig (Rugana) de'n olainn is fearr</span>
<lb n="238"/><span>agus flúirse dhíobh ann.  I n-Éirinn do</span>
<lb n="239"/><span>deineadh.</span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>TIGH ÓSTA UÍ GHLASÁIN,</span>
<lb n="242"/><span>Sráid na nÁirne, CILL ÁIRNE.</span></p>
<lb n="243"/>
<lb n="244"/><p><span>Daoine gur mian leo Aoibhneas Locha Léin d'feisint</span>
<lb n="245"/><span>gan ró-chostas, gheobhaidh siad gach ní ar a dtoil sa</span>
<lb n="246"/><span>Tigh Ósta so.  Leabaidh, Bricfeast, Dinnéar, Té</span>
<lb n="247"/><span>agus Freastal ar 5/- sa ló.</span></p>
<lb n="248"/>
<lb n="249"/><p><span>BRÍD NÍ GHLASÁIN, Bean an Tighe.</span></p>
<lb n="250"/>
<lb n="251"/><p><span>SÍOL agus LEASÚ'</span>
<lb n="252"/><span>don bhfeirm nó don gháirdín.</span></p>
<lb n="253"/>
<lb n="254"/><p><span>ÁTHRAIGHE IARAINN AGUS</span>
<lb n="255"/><span>STÁIN.</span></p>
<lb n="256"/>
<lb n="257"/><p><span>ARÁN, MIN, PLÚR, TÉ</span>
<lb n="258"/><span>AGUS BIOTÁILE.</span></p>
<lb n="259"/>
<lb n="260"/><p><span>SEÁN Ó RIADA,</span>
<lb n="261"/><span>An tSráid Mhór,</span>
<lb n="262"/><span>CILL ÁIRNE.</span></p>
<lb n="263"/>
<lb n="264"/><p><span>Nuair a bheir ag taisdeal</span>
<lb n="265"/><span>in UIBH RÁTHACH ÁLUINN,</span>
<lb n="266"/><span>cuir fút sa tigh seo</span></p>
<lb n="267"/>
<lb n="268"/><p><span>TIGH ÓSTA AN GHEARALTAIGH</span>
<lb n="269"/><span>I gCATHAIR SAIDHBHÍN.</span></p>
<lb n="270"/>
<lb n="271"/><p><span>An tig is fearr in Uibh Ráthach.</span></p>
<lb n="272"/>
<lb n="273"/><p><span>Labharfar Gaedhilg leat ann.</span></p>
<lb n="274"/>
<lb n="275"/><p><span>tá i nDAINGEAN UÍ CHÚISE</span></p>
<lb n="276"/>
<lb n="277"/><p><span>TOGHA GACHA BÍDH — Plúr,</span>
<lb n="278"/><span>Min, Té is Siúicre;</span></p>
<lb n="279"/>
<lb n="280"/><p><span>SÍOLTA IS ÚIRLISÍ don</span>
<lb n="281"/><span>bhfeirm;</span></p>
<lb n="282"/>
<lb n="283"/><p><span>ÁRAISTÍ IARAINN is stáin</span>
<lb n="284"/><span>don tig.</span></p>
<lb n="285"/>
<lb n="286"/><p><span>ag “JOHN ATKINS & CO. Ltd.”</span></p>
<lb n="287"/>
<lb n="288"/><p><span>Is aca bhíon Plúr an Ruiséalaig</span>
<lb n="289"/><span>ó Luimneach.</span></p>
<lb n="290"/>
<lb n="291"/><p><span>SEAN-FHOCAIL NA</span>
<lb n="292"/><span>MUIMHNEACH.</span></p>
<lb n="293"/>
<lb n="294"/><p><span>“An Seabhac” do bhailigh.</span></p>
<lb n="295"/>
<lb n="296"/><p><span>BÁS.</span></p>
<lb n="297"/>
<lb n="298"/><p><span>41 — Níl luibh ná leigheas i n-aghaidh an</span>
<lb n="299"/><span>bháis.</span></p>
<lb n="300"/>
<lb n="301"/><p><span>42 — Is fada bhíonn an fear ag fás 's is</span>
<lb n="302"/><span>gearr a bhíonn an bás 'á chlaoidhe.</span></p>
<lb n="303"/>
<lb n="304"/><p><span>43 — Maireann an chraobh ar an bhfál,</span>
<lb n="305"/><span>Ach ní mhaireann an lámh do chuir.</span></p>
<lb n="306"/>
<lb n="307"/><p><span>44 — Galar fada ní abrann síorraidhe</span>
<lb n="308"/><span>bréag</span></p>
<lb n="309"/>
<lb n="310"/><p><span>i. Sé an bás a dheire.</span></p>
<lb n="311"/>
<lb n="312"/><p><span>45 — Is mó lá thabharfam ar thaobh an</span>
<lb n="313"/><span>teampaill.</span></p>
<lb n="314"/>
<lb n="315"/><p><span>Agus dá bhrigh sin cad é an tairbhe bheith ró dhian</span>
<lb n="316"/><span>sa tsaoghal so?</span></p>
<lb n="317"/>
<lb n="318"/><p><span>46 — Ní thagann éag gan adhbhar.</span></p>
<lb n="319"/>
<lb n="320"/><p><span>47 — Dritheáir do'n mbás an codladh.</span></p>
<lb n="321"/>
<lb n="322"/><p><span>nó</span></p>
<lb n="323"/>
<lb n="324"/><p><span>Céile do'n leabaidh an uaigh,</span>
<lb n="325"/><span>Céile do'n tsuan an bás,</span>
<lb n="326"/><span>Céile do'n oidhche Ifreann fuar —</span>
<lb n="327"/><span>Tuig a dhuine gur chruaidh do chás.</span></p>
<lb n="328"/>
<lb n="329"/><p><span>48 — Oscluigheann Dia béal na h-uaighe</span>
<lb n="330"/><span>chun naoidhe na truaighe a leigean</span>
<lb n="331"/><span>isteach.</span></p>
<lb n="332"/>
<lb n="333"/><p><span>49 — Liagh gach boicht bás.</span></p>
<lb n="334"/>
<lb n="335"/><p><span>50 — Tugann béal na h-uaighe rud do</span>
<lb n="336"/><span>naoidhe na truaighe.</span></p>
<lb n="337"/>
<lb n="338"/><p><span>51 — Ní fhaghair ach comhra is bairrlín,</span>
<lb n="339"/><span>An rud a fuair Mór is a cailín.</span></p>
<lb n="340"/>
<lb n="341"/><p><span>i. Tar éis bháis.  Le duine mór a déarfaí é sin.</span>
<lb n="342"/><span>Ní fhuair an bheanuasal, Mór, tar éis bháis, ach an</span>
<lb n="343"/><span>rud a fuair a cailín aimsire — ceithre cláracha cómh-</span>
<lb n="344"/><span>rann agus bhairrlín.</span></p>
<lb n="345"/>
<lb n="346"/><p><span>52 — M'fhatuirse!  Tadhgh sa Mhainistir</span>
<lb n="347"/><span>agus gnó sa bhaile aige.</span></p>
<lb n="348"/>
<lb n="349"/><p><span>Sa Mhainistir, i., sa roilig.</span></p>
<lb n="350"/>
<lb n="351"/><p><span>53 — Is mór an tsochraid a leath.</span></p>
<lb n="352"/>
<lb n="353"/><p><span>Adéarfaí le gasra maith daoine.</span></p>
<lb n="354"/>
<lb n="355"/><p><span>RADHARC AGUS DAILLE.</span></p>
<lb n="356"/>
<lb n="357"/><p><span>54 — Radharc Chaillighe Béara.</span></p>
<lb n="358"/>
<lb n="359"/><p><span>Bhí sí i mBéara lá agus chonnaic sí bó ag dul i</span>
<lb n="360"/><span>ngort arbhair a dreiféar i mBólus.  Do ghlaoidh</span>
<lb n="361"/><span>sí ar an dreifír chun an bhó a thiomáint.</span></p>
<lb n="362"/>
<lb n="363"/><p><span>55 — Chífeadh sé ceann ruadh an ruig.</span></p>
<lb n="364"/>
<lb n="365"/><p><span>Duine go mbíonn radharc ghéar aige. “ruig”?</span></p>
<lb n="366"/>
<lb n="367"/><p><span>56 — Is fearr súil sa chúinne ná dhá shúil</span>
<lb n="368"/><span>ar fuaid an tighe.</span></p>
<lb n="369"/>
<lb n="370"/><p><span>57 — Ní shásuightear an tsúil le h-amharc</span>
<lb n="371"/><span>ná ní líontar an chluas le h-éist-</span>
<lb n="372"/><span>eacht.</span></p>
<lb n="373"/>
<lb n="374"/><p><span>58 — Seachnuigheann súil an ní ná</span>
<lb n="375"/><span>feiceann.</span></p>
<lb n="376"/>
<lb n="377"/><p><span>i. Ní bhacann leis an rud ná feiceann.  An rud</span>
<lb n="378"/><span>a bhíonn as radharc imthigheann sé as cuimhne.</span></p>
<lb n="379"/>
<lb n="380"/><p><span>59 — Ná feic a bhfeicir</span></p>
<lb n="381"/>
<lb n="382"/><p><span>i. Ná h-abair go bhfeacais.  Seo an chomhairle</span>
<lb n="383"/><span>go léir:</span></p>
<lb n="384"/>
<lb n="385"/><p><span>Ná feic a bhfeicir,</span>
<lb n="386"/><span>Is ná clois a gcloisir,</span>
<lb n="387"/><span>Is má fiafruightear díot —</span>
<lb n="388"/><span>Abair ná feadaraís.</span></p>
<lb n="389"/>
<lb n="390"/><p><span>60 — Táim-se im' chodladh is gan codladh</span>
<lb n="391"/><span>ach ar shúil liom.</span></p>
<lb n="392"/>
<lb n="393"/><p><span>i. Táim-se ag faire i gan fhios.</span></p>
<lb n="394"/>
<lb n="395"/><p><span>61 — Ní fheicfeá méar a chur id' shúil.</span></p>
<lb n="396"/>
<lb n="397"/><p><span>i. Le doircheacht adeirtear é sin.</span></p>
<lb n="398"/>
<lb n="399"/><p><span>62 — Is dall súil i gcúil duine eile (nó</span>
<lb n="400"/><span>i gcúram.)</span></p>
<lb n="401"/>
<lb n="402"/><p><span>“I gcúil” i., i n-ionad, i n-oifig, i n-obair</span>
<lb n="403"/><span>duine eile.  Ní bhíonn fhios ag ‘súil’ deórata cá</span>
<lb n="404"/><span>mbíonn aon rud.</span></p>
<lb n="405"/>
<lb n="406"/><p><span>63 — Chonnaic sé Murchadh (nó an rud ba</span>
<lb n="407"/><span>ghiorra dho).</span></p>
<lb n="408"/>
<lb n="409"/><p><span>Is gnáth a rádh le duine ghabhann tré chruatan</span>
<lb n="410"/><span>agus annró mór.  “Murchadh,” i. Murchadh an Tóit-</span>
<lb n="411"/><span>eáin ó Briain a tógadh i gcúirt Eilíse Shasanna agus</span>
<lb n="412"/><span>a tháinig anall gur dhóigh agus gur chreach an Mhumhain.</span></p>
<lb n="413"/>
<lb n="414"/><p><span>64 — Ní martruighthe go daille ach is</span>
<lb n="415"/><span>measa bheith ar buile.</span></p>
<lb n="416"/>
<lb n="417"/><p><span>Martruighthe, i. bheith millte, loitthe.</span></p>
<lb n="418"/>
<lb n="419"/><p><span>65 — Aimsigheann an dall a bhéal.</span></p>
<lb n="420"/>
<lb n="421"/><p><span>66 — Ar lí ní breitheamh fear gan súile.</span></p>
<lb n="422"/>
<lb n="423"/><p><span>Lí .i. dath.</span></p>
<lb n="424"/>
<lb n="425"/><p><span>67 — I ndomhan na ndall is rí fear aon</span>
<lb n="426"/><span>tsúile.</span></p>
<lb n="427"/>
<lb n="428"/><p><span>68 — Aon tsúil amháin i gceann is cuma i</span>
<lb n="429"/><span>bheith ann nó as.</span></p>
<lb n="430"/>
<lb n="431"/><p><span>69 — Is geall le fear gan aon tsúil fear</span>
<lb n="432"/><span>ar aon tsúil amháin.</span></p>
<lb n="433"/>
<lb n="434"/><p><span>70 — Is minic a rug dall ar ghirrfhiadh.</span></p>
<lb n="435"/>
<lb n="436"/><p><span>Dall, .i. amadán.  Girrfhiadh, .i. duine géar,</span>
<lb n="437"/><span>gasta.</span></p>
<lb n="438"/>
<lb n="439"/><p><span>ÉISTEACHT AGUS BODHAIRE.</span></p>
<lb n="440"/>
<lb n="441"/><p><span>71 — D'aireochadh sé an féar ag fás.</span></p>
<lb n="442"/>
<lb n="443"/><p><span>Duine go mbeadh cluasa géara aige.</span></p>
<lb n="444"/>
<lb n="445"/><p><span>72 — Tá éisteacht na muice bradaighe</span>
<lb n="446"/><span>aige.</span></p>
<lb n="447"/>
<lb n="448"/><p><span>Muc bhradach .i. muc a bhíonn ag tóbhach garrdha</span>
<lb n="449"/><span>prátaí nó meacan.</span></p>
<lb n="450"/>
<lb n="451"/><p><span>73 — Ná clois a gcloisir.</span></p>
<lb n="452"/>
<lb n="453"/><p><span>Féach uimhir a 59 thuas.</span></p>
<lb n="454"/>
<lb n="455"/><p><span>74 — An rud ná cloiseann an chluas ní</span>
<lb n="456"/><span>chuireann sé buairt ar an gcroidhe.</span></p>
<lb n="457"/>
<lb n="458"/><p><span>75 — Bíonn cluas bhodhar ar fhear na</span>
<lb n="459"/><span>foghla.</span></p>
<lb n="460"/>
<lb n="461"/><p><span>Fear na foghla, .i. gadaidhe.</span></p>
<lb n="462"/>
<lb n="463"/><p><span>76 — Beireann cluas bhodhar a lán féin</span>
<lb n="464"/><span>léi.</span></p>
<lb n="465"/>
<lb n="466"/><p><span>Daoine a leigeann ortha a bheith bodhar, do</span>
<lb n="467"/><span>chloisfidís rud nár ceapadh dóibh a chlos.</span></p>
<lb n="468"/>
<lb n="469"/><p><span>77 — Bíonn cluas ar an gcoill agus dhá</span>
<lb n="470"/><span>thaobh ar an gclaidhe.</span></p>
<lb n="471"/>
<lb n="472"/><p><span>i. Ní bheadh fhios agat cá mbeadh duine ag</span>
<lb n="473"/><span>éisteacht leat.</span></p>
<lb n="474"/>
<lb n="475"/><p><span>78 — Éist le fuaim na h-abhann agus</span>
<lb n="476"/><span>gheobhair breac!</span></p>
<lb n="477"/>
<lb n="478"/><p><span>Le searbhas adeirtear é sin le daoinibh ná</span>
<lb n="479"/><span>cuireann fuinneamh ná feidhm ortha féin chun a gcuid</span>
<lb n="480"/><span>oibre.</span></p>
<lb n="481"/>
<lb n="482"/><p><span>78a — Bodhaire Uí Laoghaire</span>
<lb n="483"/><span>nó</span>
<lb n="484"/><span>Bodhaire Mhic Mhathghamhna.</span></p>
<lb n="485"/>
<lb n="486"/><p><span>.i. Bodhaire a leigeann daoine ortha nuair nach</span>
<lb n="487"/><span>maith leó freagairt.</span></p>
<lb n="488"/>
<lb n="489"/><p><span>LÚTH, BACAIGHE AGUS TUIRSE.</span></p>
<lb n="490"/>
<lb n="491"/><p><span>79 — Neart a ritheann agus mire a léim-</span>
<lb n="492"/><span>eann.</span></p>
<lb n="493"/>
<lb n="494"/><p><span>80 — An té ná fuil léim aige cimligheadh</span>
<lb n="495"/><span>sé a thón de'n chlaidhe.</span></p>
<lb n="496"/>
<lb n="497"/><p><span>81 — Is dána gach fear go tulaigh.</span></p>
<lb n="498"/>
<lb n="499"/><p><span>Tulach, .i., cnoc, duadh, cruatan.</span></p>
<lb n="500"/>
<lb n="501"/><p><span>82 — Is breagh an rud suidhe ach do bhain</span>
<lb n="502"/><span>síneadh an bárr de.</span></p>
<lb n="503"/>
<lb n="504"/><p><span>(Tuille le Teacht.)</span></p>
<lb n="505"/>
<lb n="506"/><p><span>Cló-bhuailfimíd-ne Leabhar Gaedhilge nó Leabhar Béarla dhuit. — Clóchualucht Dúndealgain, Dundalk</span>
<lb n="507"/></p>
</div>
<pb n="3"/>
<div><lb n="508"/><p><span>TADHG NA SÚL mBEAG.</span></p>
<lb n="509"/>
<lb n="510"/><p><span>Bhí clann mhac ag Tadhg agus do cuireadh</span>
<lb n="511"/><span>fé ghlas iad toisg gadaidheachta.  Bhíodh</span>
<lb n="512"/><span>meas ar aonne a cuirfí fé ghlas de bhárr</span>
<lb n="513"/><span>troda i gcoinnibh Shasana, agus mheas Tadhg</span>
<lb n="514"/><span>dá bhfaghadh sé file a chúmfadh abhrán ghá</span>
<lb n="515"/><span>leigint air gur dá thoisg sin do cuireadh</span>
<lb n="516"/><span>a chlann féin i bpríosún go mbeadh an</span>
<lb n="517"/><span>sgéal n-a cheart.</span></p>
<lb n="518"/>
<lb n="519"/><p><span>Tháinig file an treo lá agus do labhair</span>
<lb n="520"/><span>Tadhg na súl mbeag leis mar seo:</span></p>
<lb n="521"/>
<lb n="522"/><p><span>“Is dúbhach liom an chumhgaracht 'n-a</span>
<lb n="523"/><span>n-airighim iad</span>
<lb n="524"/><span>Na sáirfhir ó'n Ruaimh thoir do chothuigh-</span>
<lb n="525"/><span>eadh cliar</span>
<lb n="526"/><span>An cumplacht nár dúnadh i ngeataíbh</span>
<lb n="527"/><span>riamh</span>
<lb n="528"/><span>Is nár túrnadh i súgradh ná i ngleac-</span>
<lb n="529"/><span>aidheacht iad.”</span></p>
<lb n="530"/>
<lb n="531"/><p><span>Cheap sé an sgéal do bhogadh mar sin</span>
<lb n="532"/><span>do'n fhile.  Donnchadh Dall, agus go</span>
<lb n="533"/><span>leanfadh an file de'n mholadh.</span></p>
<lb n="534"/>
<lb n="535"/><p><span>Bhí aithne ag Donnchadh Dall ar chlainn</span>
<lb n="536"/><span>Thaidhg agus bhí fhios aige cad 'n-a thaobh</span>
<lb n="537"/><span>gur cuireadh i bpríosún iad, agus do</span>
<lb n="538"/><span>labhair sé mar seo:</span></p>
<lb n="539"/>
<lb n="540"/><p><span>“Seo an chúis le nár túrnadh i ngleac-</span>
<lb n="541"/><span>aidheacht iad —</span>
<lb n="542"/><span>Mar i bhfionntar an phúdair ní fhacthas</span>
<lb n="543"/><span>iad</span>
<lb n="544"/><span>Úr-mhart tar triuchaibh do chothuigheadh</span>
<lb n="545"/><span>iad</span>
<lb n="546"/><span>Is i ngioll le coir cionnta a tachtathaoi</span>
<lb n="547"/><span>a dtrian.”</span></p>
<lb n="548"/>
<lb n="549"/><p><span>Nuair d'airigh Tadhg sin do bhuail sé</span>
<lb n="550"/><span>Donnchadh le bata bhí na láimh aige.  Ansan</span>
<lb n="551"/><span>do labhair Donnchadh arís agus adúbhairt:</span></p>
<lb n="552"/>
<lb n="553"/><p><span>“Is méinn liom machtnamh ar na flathaibh</span>
<lb n="554"/><span>is fearr sa chill</span>
<lb n="555"/><span>Ná feicim na seasamh ar faithche.  Mo</span>
<lb n="556"/><span>léir!  Is tinn!</span>
<lb n="557"/><span>Ní bheadh imirt ar spaice bhocht mharbh</span>
<lb n="558"/><span>mar mé gan radharc</span>
<lb n="559"/><span>Is ní raghadh gearradh mo bathais i</span>
<lb n="560"/><span>n-aisce leat saor, a Thaidhg.”</span></p>
<lb n="561"/>
<lb n="562"/><p><span>Fear saidhbhir do b'eadh Donnchadh lá dá</span>
<lb n="563"/><span>shaoghal ach tháinig an mí-rath air.  Nuair</span>
<lb n="564"/><span>do bhí sé saidhbhir bhíodh Tadhg ag obair</span>
<lb n="565"/><span>'na sglábhaidhe aige.  Agus nuair do chuimhnigh</span>
<lb n="566"/><span>sé ar an sean-aimsir, labhair sé mar seo:</span></p>
<lb n="567"/>
<lb n="568"/><p><span>“A Thaidhg an phuis, do chonnac-sa thusa lá</span>
<lb n="569"/><span>Is do mheidhil agat go fliuch ó shúgh na</span>
<lb n="570"/><span>gcnámh;</span>
<lb n="571"/><span>Do ghreim beag mine briste brúighte</span>
<lb n="572"/><span>id' láimh;</span>
<lb n="573"/><span>Gan mheidhir, gan chion, gan chuid, gan</span>
<lb n="574"/><span>chlú, gan cháil:</span>
<lb n="575"/><span>Ad' ghadhar i gcistin agus buille id'</span>
<lb n="576"/><span>chúl ag mnáibh.</span></p>
<lb n="577"/>
<lb n="578"/><p><span>Cormac ó Cadhlaigh,</span>
<lb n="579"/><span>Do fuair ó'n Athair Peadar ó Laoghaire 8: 12: 1912.</span></p>
<lb n="580"/>
<lb n="581"/><p><span>Cé rugadh roime n-a athair agus baisteadh</span>
<lb n="582"/><span>roime n-a mháthair?</span></p>
<lb n="583"/>
<lb n="584"/><p><span>Freagra — Mac Adam.</span></p>
<lb n="585"/>
<lb n="586"/><p><span>Cár ghlaodhaig an coileach gur chualaidh a</span>
<lb n="587"/><span>raibh ar a' saoghal é?</span></p>
<lb n="588"/>
<lb n="589"/><p><span>Freagra — Anns an áirc.</span></p>
<lb n="590"/>
<lb n="591"/><p><span>Tomás Ua Criomhthain.</span></p>
<lb n="592"/>
<lb n="593"/><p><span>MÁIRÍN DE BARRA.</span></p>
<lb n="594"/>
<lb n="595"/><p><span>A Mháirín de Barra do mhairbh tú</span>
<lb n="596"/><span>m'inntinn,</span>
<lb n="597"/><span>D'fhág tú dúbhach dealbh me i gan fhios dom</span>
<lb n="598"/><span>mhuinntir;</span>
<lb n="599"/><span>Ar mo luighe dhom ar mo leabaidh is ort a</span>
<lb n="600"/><span>bhím ag cuímhneamh.</span>
<lb n="601"/><span>'S ar m'éirghe dhom ar maidin mar do</span>
<lb n="602"/><span>chealg tú an croidhe 'nam.</span></p>
<lb n="603"/>
<lb n="604"/><p><span>Thugas agus thugas is do thugas óm' chroidhe</span>
<lb n="605"/><span>greann duit</span>
<lb n="606"/><span>Ar maidin lae 'le Muire na gcoinneall</span>
<lb n="607"/><span>san teampall;</span>
<lb n="608"/><span>Do shúilín ba ghlaise ná uisge na ngeamh-</span>
<lb n="609"/><span>artha,</span>
<lb n="610"/><span>Is do bhéilín ba bhinne ná 'n druid nuair a</span>
<lb n="611"/><span>labhrann.</span></p>
<lb n="612"/>
<lb n="613"/><p><span>Do shíl mé tu mhealladh le briathra 's le</span>
<lb n="614"/><span>póga,</span>
<lb n="615"/><span>Do shíl mé tu mhealladh le leabhartha 's le</span>
<lb n="616"/><span>móide;</span>
<lb n="617"/><span>Do shíl mé tú mhealladh ar bhreacadh na</span>
<lb n="618"/><span>h-eornan —</span>
<lb n="619"/><span>Ach d'fhág tú dúbhach dealbh ar theacht do'n</span>
<lb n="620"/><span>mbliadhain nua me.</span></p>
<lb n="621"/>
<lb n="622"/><p><span>Is aoibhinn do'n talamh a siubhlann tú féin</span>
<lb n="623"/><span>air.</span>
<lb n="624"/><span>Is aoibhinn do'n talamh nuair seinneann</span>
<lb n="625"/><span>tú bhéarsa</span>
<lb n="626"/><span>Is aoibhinn do'n leabaidh nuair luigheann</span>
<lb n="627"/><span>tú fé éadach</span>
<lb n="628"/><span>'S is ró-aoibhinn do'n bhfear a gheobhaidh tu</span>
<lb n="629"/><span>mar chéile.</span></p>
<lb n="630"/>
<lb n="631"/><p><span>Do shiúbhlóghainn 's do shiúbhlóghainn is do</span>
<lb n="632"/><span>shiúbhlóghainn an saoghal leat,</span>
<lb n="633"/><span>Do raghainn-se thar sáile gan dá phinginn</span>
<lb n="634"/><span>spré leat;</span>
<lb n="635"/><span>Do thug mo chroidhe grádh dhuit go bráth.</span>
<lb n="636"/><span>bráth ná tréigfidh,</span>
<lb n="637"/><span>Is do leigheasfá ó'n mbás mé ach a rádh</span>
<lb n="638"/><span>gur leat féin me.</span></p>
<lb n="639"/>
<lb n="640"/><p><span>D'ólfainn 's d'ólfainn 's d'ólfainn do</span>
<lb n="641"/><span>shláinte,</span>
<lb n="642"/><span>Is dá mbeinn ar bórd luinge d'ólfainn ní</span>
<lb n="643"/><span>b'fheárr í;</span>
<lb n="644"/><span>Dá mbeinn-se am bhanaltra d'oilfinn do</span>
<lb n="645"/><span>bhábán,</span>
<lb n="646"/><span>Siúd ort is ól deoch is Sé do bheatha at'</span>
<lb n="647"/><span>shláinte.</span></p>
<lb n="648"/>
<lb n="649"/><p><span>Mairisíl Ní Mhurthuile do sholáthruigh.</span></p>
<lb n="650"/>
<lb n="651"/><p><span>The Scottish Review i gcóir an gheimh-</span>
<lb n="652"/><span>ridh (14 Sráid an Mhuilinn, Peairt, 1/-</span>
<lb n="653"/><span>gach ráithe).  Béarla ar fad atá ann-</span>
<lb n="654"/><span>Tá nithe láidre 'á rádh i dtaobh daoine</span>
<lb n="655"/><span>móra ag an bhfear eagair.  Wait and See,</span>
<lb n="656"/><span>and, Leap and Look is tiodal do'n chaint</span>
<lb n="657"/><span>aige.  Tá A. Newman ag tracht ar Phlátó</span>
<lb n="658"/><span>is 'á chur i gcóimheas le seana Ghaedhealaibh.</span>
<lb n="659"/><span>Tá cúrsaí ‘Ceilteacha,’ nó an méid díobh a</span>
<lb n="660"/><span>bhainean le Gaedhlaibh Éireann, 'á scrúdú'</span>
<lb n="661"/><span>ag “Béal Féirste.”  Tá freagra aige 'á</span>
<lb n="662"/><span>thabhairt ar Mhr. John, Mh.P., fear a</span>
<lb n="663"/><span>scríobh ar na cúrsaí céadna ráithe ó</span>
<lb n="664"/><span>shin.</span></p>
<lb n="665"/>
<lb n="666"/><p><span>S. T.</span></p>
<lb n="667"/>
<lb n="668"/><p><span>BAILE ÁTHA CLIATH.</span></p>
<lb n="669"/>
<lb n="670"/><p><span>LEABHAIR A THAITHNFIDH</span>
<lb n="671"/><span>LE GAEDHLAIBH,</span></p>
<lb n="672"/>
<lb n="673"/><p><span>Idir Leabhair Ghaedhilge</span>
<lb n="674"/><span>agus Leabhair Bhearla,</span>
<lb n="675"/><span>le fághail uainn-ne.</span></p>
<lb n="676"/>
<lb n="677"/><p><span>Gach leabhair atá fé chló, tá cóib de le fághail</span>
<lb n="678"/><span>sa tsiopa so.  Aon leabhair ná fuil againn</span>
<lb n="679"/><span>féin, cuardóchaimíd dógh agus andógh</span>
<lb n="680"/><span>'á lorg duit.  Scríobh ar lorg</span>
<lb n="681"/><span>clár na leabhar.</span></p>
<lb n="682"/>
<lb n="683"/><p><span>Labhartar Gaedhilg go fionnmhar i</span></p>
<lb n="684"/>
<lb n="685"/><p><span>SIOPA NA LEABHAR</span>
<lb n="686"/><span>nGAEDHEALACH.</span></p>
<lb n="687"/>
<lb n="688"/><p><span>SRÁID ÍOC. BHAGÓID, a 50,</span>
<lb n="689"/><span>BAILE-ÁTHA-CLIATH.</span></p>
<lb n="690"/>
<lb n="691"/><p><span>Sranngscéalta mar seo:  “Larch, Áth Cliath.”</span></p>
<lb n="692"/>
<lb n="693"/><p><span>An Guthán:  “4804 Áth Cliath.”</span></p>
<lb n="694"/>
<lb n="695"/><p><span>TÁILLIÚREACHT agus gach rud</span>
<lb n="696"/><span>i bhfuirm éadaigh do fhearaibh!</span></p>
<lb n="697"/>
<lb n="698"/><p><span>Níl dá ndíol againn-ne ach earraí a deineadh</span>
<lb n="699"/><span>i nÉirinn.</span></p>
<lb n="700"/>
<lb n="701"/><p><span>Ó GLASÁIN IS A CHUA,</span>
<lb n="702"/><span>11 Sráid Uí Chonaill, BAILE ÁTHA CLIATH.</span></p>
<lb n="703"/>
<lb n="704"/><p><span>RÁSÚIR MHAITHE</span>
<lb n="705"/><span>don duine bocht nó don duine saibhir;</span>
<lb n="706"/><span>a luach ó 2/- go 10/6.</span></p>
<lb n="707"/>
<lb n="708"/><p><span>RÁSÚR “COSANTA”</span>
<lb n="709"/><span>ná gearran an croiceann — 1/- go 21/-;</span>
<lb n="710"/><span>gheobhair ceann aca san & trí lanna</span>
<lb n="711"/><span>“Gillette” ag gabháil leis, ar a 2/3,</span>
<lb n="712"/><span>tríd a' bpost.</span></p>
<lb n="713"/>
<lb n="714"/><p><span>MAC CUILINN,</span>
<lb n="715"/><span>35-36 Sráid Chapel, i mBaile Átha Cliath.</span></p>
<lb n="716"/>
<lb n="717"/><p><span>Gaedhilg agus</span>
<lb n="718"/><span>Suairceas Saoghail:</span></p>
<lb n="719"/>
<lb n="720"/><p><span>I gCOLÁISTE CHAIRBRE</span></p>
<lb n="721"/>
<lb n="722"/><p><span>a bheidh, i rith mí</span>
<lb n="723"/><span>LUGHNASA, 1917.</span></p>
<lb n="724"/>
<lb n="725"/><p><span>Cuir tuairisc gacha ní ar</span></p>
<lb n="726"/>
<lb n="727"/><p><span>MHÍCHEÁL Ó CUILEANÁIN, O.S.,</span>
<lb n="728"/><span>Seanachúirt, SCIOBAIRÍN.</span></p>
<lb n="729"/>
<lb n="730"/><p><span>A Ghaedheala!  Ceannuighidh</span></p>
<lb n="731"/>
<lb n="732"/><p><span>“ÉADACH na DRUIPSIGHE”</span></p>
<lb n="733"/>
<lb n="734"/><p><span>Agus beidh sibh ag cabhrú le muileann</span>
<lb n="735"/><span>atá go Gaedhealach amuich is amach.</span></p>
<lb n="736"/>
<lb n="737"/><p><span>Muileann Éadaigh na Druipsighe (teo.)</span>
<lb n="738"/><span>Co. Chorcaighe.</span></p>
<lb n="739"/>
<lb n="740"/><p><span>Ceannuigh</span></p>
<lb n="741"/>
<lb n="742"/><p><span>STALCA SILVERSPRING</span>
<lb n="743"/><span>agus</span>
<lb n="744"/><span>“GORM” SILVERSPRING.</span></p>
<lb n="745"/>
<lb n="746"/><p><span>I nGleann Maghair, i gCorcaigh,</span>
<lb n="747"/><span>a deintear.</span></p>
<lb n="748"/>
<lb n="749"/><p><span>Peictiúirí Deasa Daithte, Saothar Lámh.  Leabhair agus Bróidíneoracht.  Faigh an Liosta.  “Cuala Press,” Dhúndroma, Áth Cliath</span>
<lb n="750"/></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="751"/><p><span>IOL-SCOIL NA MUMHAN</span>
<lb n="752"/><span>(RING IRISH COLLEGE).</span></p>
<lb n="753"/>
<lb n="754"/><p><span>Samhradh, 1917.</span></p>
<lb n="755"/>
<lb n="756"/><p><span>An Chéad Teurma:</span></p>
<lb n="757"/>
<lb n="758"/><p><span>Ó'n dara lá Iúil go 27mhadh.</span></p>
<lb n="759"/>
<lb n="760"/><p><span>An Dara Teurma:</span></p>
<lb n="761"/>
<lb n="762"/><p><span>Ó'n chéad lá Lughnasa go 29mhadh.</span></p>
<lb n="763"/>
<lb n="764"/><p><span>Áit mhór Gaedhilge is eadh an Rinn.  Árus</span>
<lb n="765"/><span>breaghdha is eadh an Coláisde agus an tigh</span>
<lb n="766"/><span>comhnuighthe.  Déintear an obair ann & í go</span>
<lb n="767"/><span>cuideachtamhail.  Atá aer breaghdha farraige</span>
<lb n="768"/><span>ann agus na hOidí go toghtha.</span></p>
<lb n="769"/>
<lb n="770"/><p><span>PÁDRAIG Ó CADHLA,</span>
<lb n="771"/><span>An Fear le Scríobhadh.</span></p>
<lb n="772"/>
<lb n="773"/><p><span>A Ghaedheala!  Ceannuighidh bhúr gcuid</span></p>
<lb n="774"/>
<lb n="775"/><p><span>TÉ, MÍSLEÁN is SIÚICRE,</span>
<lb n="776"/><span>MINCHOIRCE, RÍS is UBHLA,</span></p>
<lb n="777"/>
<lb n="778"/><p><span>MHÍCHEÁL Ó RÍOGHARDÁIN & a</span>
<lb n="779"/><span>Chua.,</span>
<lb n="780"/><span>2 An Mheadhon-tsráid Theas,</span>
<lb n="781"/><span>(2 South Main Street)</span>
<lb n="782"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="783"/>
<lb n="784"/><p><span>DO LUCHT-DRÁMAÍ-A-LÉIRIÚ.</span></p>
<lb n="785"/>
<lb n="786"/><p><span>Tá gach saghas éide, peribhicí, &c., i gcóir</span>
<lb n="787"/><span>drámaí go mór-mhór i gcóir Drámaí</span>
<lb n="788"/><span>Gaedhealacha le fághail uainn-ne, ar</span>
<lb n="789"/><span>iasacht.  Níl 'oiread san de sna rudaí</span>
<lb n="790"/><span>sin ag duine ar bith eile in Éirinn.</span></p>
<lb n="791"/>
<lb n="792"/><p><span>PÁDRAIG Ó SÚILEABHÁIN agus a Chua.,</span>
<lb n="793"/><span>‘Theatrical Outfitters,’</span>
<lb n="794"/><span>38 SRÁID MHÓR SHEOIRSE, i gCORCAIGH</span></p>
<lb n="795"/>
<lb n="796"/><p><span>Má tá</span>
<lb n="797"/><span>TRUCAIL, CÁRR nó CÓISTE</span>
<lb n="798"/><span>uait,</span></p>
<lb n="799"/>
<lb n="800"/><p><span>Nó deisiú le déanamh</span>
<lb n="801"/><span>ar rothaí, &c., &c.,</span></p>
<lb n="802"/>
<lb n="803"/><p><span>Scríobh nó glaodhaig chugainn-ne:</span></p>
<lb n="804"/>
<lb n="805"/><p><span>C. Ó CONAILL agus a Chualucht,</span>
<lb n="806"/><span>SRÁID LIATH-DHROMA,</span>
<lb n="807"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="808"/>
<lb n="809"/><p><span>A BHEAN A' TIGHE!  Cad é an saghas plúir</span>
<lb n="810"/><span>a bhíon agat?</span></p>
<lb n="811"/>
<lb n="812"/><p><span>Is é an PLÚR “EAGLE,” an plúr</span>
<lb n="813"/><span>is tuíslinnighe i gcóir an tighe; agus</span>
<lb n="814"/><span>an PLÚR “LION” is</span>
<lb n="815"/><span>fearr do lucht-aráin-a-dhíol.</span></p>
<lb n="816"/>
<lb n="817"/><p><span>Muíntir Mhic 'Ille Shethanaich a dheinean</span>
<lb n="818"/><span>i gCorcaigh.</span></p>
<lb n="819"/>
<lb n="820"/><p><span>GEO. SHAW & SONS,</span>
<lb n="821"/><span>Muillean Sain Seán, i gCORCAIGH.</span></p>
<lb n="822"/>
<lb n="823"/><p><span>Gheobhaidh do mhac togha</span>
<lb n="824"/><span>na scoluidheachta —</span></p>
<lb n="825"/>
<lb n="826"/><p><span>I gCOLÁISTE CHOLMÁIN CHLUANA</span>
<lb n="827"/><span>MAINISTEAR FHEAR MUIGHE,</span>
<lb n="828"/><span>CO. CORCAIGHE.</span></p>
<lb n="829"/>
<lb n="830"/><p><span>Gheobhair gach eolas ó'n Uachtarán,</span>
<lb n="831"/><span>An tAthair Tomás Tóibín.</span></p>
<lb n="832"/>
<lb n="833"/><p><span>AN LÓCHRANN.</span></p>
<lb n="834"/>
<lb n="835"/><p><span>Páipéar don Ghaedhealtacht.</span></p>
<lb n="836"/>
<lb n="837"/><p><span>Seán Tóibín, Baile an Teampaill,</span>
<lb n="838"/><span>i gCorcaigh an Fear Gnótha.</span></p>
<lb n="839"/>
<lb n="840"/><p><span>An Seabhac, Daingean Uí Chúise … An Fear Eagair.</span></p>
<lb n="841"/>
<lb n="842"/><p><span>Cóip gach mí, tríd an bpost, ar 2/- sa bhliain.</span></p>
<lb n="843"/>
<lb n="844"/><p><span>Dhá choip gach mí, tríd an bpost, ar 3/- sa bhliain.</span></p>
<lb n="845"/>
<lb n="846"/><p><span>Scríobh chun an Tóibínig i dtaobh fógraí, agus c.  Is</span>
<lb n="847"/><span>chuige is ceart síntiúisí agus airgead eile a chur.</span></p>
<lb n="848"/>
<lb n="849"/><p><span>Scríobh chun “An Seabhac” i dtaobh nithe a bhainean</span>
<lb n="850"/><span>leis an Eagarthóracht agus is chuige is ceart scribhinní,</span>
<lb n="851"/><span>agus c., do chur.</span></p>
<lb n="852"/>
<lb n="853"/><p><span>Na Díoltóirí.</span></p>
<lb n="854"/>
<lb n="855"/><p><span>Ó Cuill agus a Chua.,</span>
<lb n="856"/><span>95 Sráid Phádraig, Corcaigh</span></p>
<lb n="857"/>
<lb n="858"/><p><span>Easún agus a Chl.-Mhac, Áth Cliath</span></p>
<lb n="859"/>
<lb n="860"/><p><span>Má's maith leat bronntanas a thabhairt d'aon</span>
<lb n="861"/><span>cheanntar sa Gaedhealtacht agus bheith ag cabhrú' leis</span>
<lb n="862"/><span>“An Lóchrann” san am gcéadna, cuir 16/- ag triall</span>
<lb n="863"/><span>orainn agus cuirfimíd 12 chóip gach mí go ceann</span>
<lb n="864"/><span>bliana chun aon áite a déarfar linn.</span></p>
<lb n="865"/>
<lb n="866"/><p><span>Sinn-ne — Lucht An Lóchrainn.</span></p>
<lb n="867"/>
<lb n="868"/><p><span>ATHCHUINGHE.</span></p>
<lb n="869"/>
<lb n="870"/><p><span>Ní mór ná go bhfuil bliadhain de shaoghal</span>
<lb n="871"/><span>an “Lóchrainn” nua caithte.  Nuair a bheidh,</span>
<lb n="872"/><span>déanfaimíd tagairt do chúrsaí an pháipéirín</span>
<lb n="873"/><span>seo.  Tá aon rud amháin ámhthach, agus ní</span>
<lb n="874"/><span>mór tagairt do an mhí seo.  Bliadhain ó shin</span>
<lb n="875"/><span>nuair a bhíomar ag tosnú, tháinig cáirde</span>
<lb n="876"/><span>fiala Gaedhealacha chugainn agus thugadar</span>
<lb n="877"/><span>airgead dúinn chun dosaonacha nó leath-</span>
<lb n="878"/><span>dosaonacha de'n “Lóchrann” a chur go</span>
<lb n="879"/><span>dtí scoileanna sa Gaedhealtacht.  Tá san</span>
<lb n="880"/><span>dá dhéanamh againn le bliadhain.  Ba mhaith</span>
<lb n="881"/><span>tairbheach an cuimhneamh é — bhí tairbhe do'n</span>
<lb n="882"/><span>Ghaedhealtacht ann agus roinnt mhaith tairbhe</span>
<lb n="883"/><span>do'n “Lóchrann.”  Táimíd-ne go buidheach</span>
<lb n="884"/><span>des na cáirde fiala san ar son an</span>
<lb n="885"/><span>“Lóchrainn”; agus níl aon amhras ná fuil</span>
<lb n="886"/><span>na leanbhaí sa Ghaedhealtacht buidheach — is</span>
<lb n="887"/><span>aoibhne leó an “Lóchrann” a theacht chucha ná</span>
<lb n="888"/><span>aon chló dá bhfeacadar riamh.</span></p>
<lb n="889"/>
<lb n="890"/><p><span>Ach tá an bhliadhain nach mór caithte anois,</span>
<lb n="891"/><span>agus an méid “Lóchrann” gur díoladh mar</span>
<lb n="892"/><span>sin asta nach mór curtha amach.  Ní maith</span>
<lb n="893"/><span>linn stad d'é chur chun na sgoileanna san</span>
<lb n="894"/><span>mar ba ghnáthach agus dá bhrígh sin táimíd á</span>
<lb n="895"/><span>iarraidh ar ár gcáirde maithe an rud a</span>
<lb n="896"/><span>dheineadar cheana a dhéanamh arís i gcóir na</span>
<lb n="897"/><span>bliadhna seo chúghainn, .i. díol as roinnt</span>
<lb n="898"/><span>cóibeanna de'n “Lóchrann” le cur go dtí</span>
<lb n="899"/><span>Scoil éigin sa Ghaedhealtacht i n-aon áit i</span>
<lb n="900"/><span>n-Éirinn is maith leo.  Tá súil againn nach</span>
<lb n="901"/><span>cluas bhodhar a gheobhaidh an t-iarratas so.</span>
<lb n="902"/><span>Bíodh scéala againn roimh Lá le Pádraig.</span></p>
<lb n="903"/>
<lb n="904"/><p><span>DUAISEANNA.</span>
<lb n="905"/><span>DUAIS AN RIDIRE.</span></p>
<lb n="906"/>
<lb n="907"/><p><span>Sé aiste déag a cuireadh chugam i gcóir</span>
<lb n="908"/><span>na duaise seo agus is mé a bhí go h-áthast-</span>
<lb n="909"/><span>amhail agus go maoiteach asaibh, a scríobh-</span>
<lb n="910"/><span>nóirí óga “An Lóchrainn.”  Is fiú gach</span>
<lb n="911"/><span>aon aiste riamh díobh a chur i gcló.  Ní</span>
<lb n="912"/><span>raibh aon phioc dá choinne agam go raibh</span>
<lb n="913"/><span>oiread san scríobhnóirí óga ag saothar</span>
<lb n="914"/><span>do'n “Lóchrann.”  Go deimhin féin is mór</span>
<lb n="915"/><span>an misneach atá á chur agaibh orm.</span></p>
<lb n="916"/>
<lb n="917"/><p><span>Ach i dtaobh na duaise; chuireas an sé</span>
<lb n="918"/><span>aiste déagh go dtí fear a molta agus</span>
<lb n="919"/><span>a scrúduighthe.  Tháinig an scéal go dian</span>
<lb n="920"/><span>air.  Bhí an iomad aca go maith agus</span>
<lb n="921"/><span>ní raibh aige ach culaith amháin éadaigh.  Ní</span>
<lb n="922"/><span>fhéadfadh sé an chulaith a thabhairt ar seal-</span>
<lb n="923"/><span>aidheacht féin dóibh, mar bhí cailíní is buach-</span>
<lb n="924"/><span>aillí ann!  Chualaidh duine i mBlá' Cliath</span>
<lb n="925"/><span>an cruadh-chás a bhí air.</span></p>
<lb n="926"/>
<lb n="927"/><p><span>Chuir sí púnt go dtí an duine bocht.</span>
<lb n="928"/><span>Annsan do dhein sé an moladh mar seo:</span></p>
<lb n="929"/>
<lb n="930"/><p><span>1. An chulaith éadaigh do Bhrighid</span>
<lb n="931"/><span>Stac, Scoil na gCailíní, Baile</span>
<lb n="932"/><span>an Fhirtéaraigh.</span></p>
<lb n="933"/>
<lb n="934"/><p><span>2. 5/- do Mhícheál Ó Siochrú, Scoil na</span>
<lb n="935"/><span>mBráithre sa Daingean.</span></p>
<lb n="936"/>
<lb n="937"/><p><span>3. An rud céadna do Sheán Ó Curráin,</span>
<lb n="938"/><span>Ceanntrágha.</span></p>
<lb n="939"/>
<lb n="940"/><p><span>4. 2/6 an duine do</span>
<lb n="941"/><span>Mháire Bhreathnach, Rinn Ó gCuanach;</span>
<lb n="942"/><span>“An Dreoilín” (.i. Seán Mac</span>
<lb n="943"/><span>Giollabháin), Acaill Bheag;</span>
<lb n="944"/><span>Máire Ní Bheaglaoich, Baile Mhic</span>
<lb n="945"/><span>Griaire, Cillorglan; agus</span>
<lb n="946"/><span>Pádraig Ó h-Éigeartaigh, Lubhghor-</span>
<lb n="947"/><span>tán, Scibirín.</span></p>
<lb n="948"/>
<lb n="949"/><p><span>Táimíd buidheach do Mhac an Ridire, City</span>
<lb n="950"/><span>Woolen Mills, Blá. Cliath, a thug an</span>
<lb n="951"/><span>chulaith éadaigh dúinn.  Ba mhaith é dá</span>
<lb n="952"/><span>ndeineadh a thuille an gníomh céadna.</span></p>
<lb n="953"/>
<lb n="954"/><p><span>DUAISEANNA EILE.</span></p>
<lb n="955"/>
<lb n="956"/><p><span>3/- do E. Ní Fhoghludha, Baile na Corradh,</span>
<lb n="957"/><span>Luimneach.  Sean-scéal nár airigh-</span>
<lb n="958"/><span>eas riamh a shamhail a chuir sí chugam.</span></p>
<lb n="959"/>
<lb n="960"/><p><span>3/- do Shinéad Ní Lubhaing, Sc. Chailíní</span>
<lb n="961"/><span>Cheanntrágha.</span></p>
<lb n="962"/>
<lb n="963"/><p><span>2/6 do Mhícheál Ó Cathaláin, Gabhlán</span>
<lb n="964"/><span>Árd, Lios-Póil, do chuir sean-scéal</span>
<lb n="965"/><span>eile chugham.</span></p>
<lb n="966"/>
<lb n="967"/><p><span>Táimíd buidheach do “Dhreifír Áine” do</span>
<lb n="968"/><span>chuir £1 go dtí “An Lóchrann” (per Seán</span>
<lb n="969"/><span>Tóibín) chun a roinnt n-a dhuaiseannaibh.</span>
<lb n="970"/><span>Nár fheicidh a sparán lá folamh go bráth.</span></p>
<lb n="971"/>
<lb n="972"/><p><span>DUAIS SPEISIALTA EILE.</span></p>
<lb n="973"/>
<lb n="974"/><p><span>Cara do'n “Lóchrann” i Libherpool do</span>
<lb n="975"/><span>chuir 10/- chugam mar dhuais do'n té is</span>
<lb n="976"/><span>fearr a scríobhfaidh aiste ar an Dochtúir</span>
<lb n="977"/><span>Mícheál Ó h-Iceadha a cailleadh timcheall</span>
<lb n="978"/><span>ráithe ó shin i bPortlághach.  Bíodh na h-aistí</span>
<lb n="979"/><span>agam Lá 'le Pádraig.  Beidh súil agam</span>
<lb n="980"/><span>le h-aistí maithe ó dhúthaigh Déiseach ar</span>
<lb n="981"/><span>an Athair Micheál — leomhan na Gaedhilge.</span></p>
<lb n="982"/>
<lb n="983"/><p><span>Nár bheiridh lá dealbh go bráth ar ár</span>
<lb n="984"/><span>gcaraid i Liberpool.</span></p>
<lb n="985"/>
<lb n="986"/><p><span>Ná dearmhadaidh, a chlann ó, go mbeidh</span>
<lb n="987"/><span>súil i gcomhnaidhe agam go mbeidh sibh</span>
<lb n="988"/><span>ag scríobh.  Beidh duaiseanna leis agam</span>
<lb n="989"/><span>má gheibhim stuif mhaith.  Seo libh, a rógairí,</span>
<lb n="990"/><span>agus bídh ag mealladh rudaí ós na</span>
<lb n="991"/><span>sean-daoine.</span></p>
<lb n="992"/>
<lb n="993"/><p><span>“An Seabhac,”</span>
<lb n="994"/><span>Daingean Uí Chúise.</span></p>
<lb n="995"/>
<lb n="996"/><p><span>DOD' CHÁIRDE IN AIMEIRCE!</span></p>
<lb n="997"/>
<lb n="998"/><p><span>Is féidir dhá chóib de'n “Lóchrann” do</span>
<lb n="999"/><span>chur go h-Aimeirce gach mí ar dhalaor sa</span>
<lb n="1000"/><span>bhliain.  Ní raibh cead againn san a</span>
<lb n="1001"/><span>dhéanamh go dtí anois.</span></p>
<lb n="1002"/>
<lb n="1003"/><p><span>Leabhair agus Peictiúirí chun Gaedhilge a mhúineadh.  Faigh an Liosta ó Chlóchualucht Dúndealgain, Dundalk.</span>
<lb n="1004"/></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="1005"/><p><span>TRÍM AISLING DOM AR LEABAIDH</span>
<lb n="1006"/><span>CHLUTHMHAIR.</span></p>
<lb n="1007"/>
<lb n="1008"/><p><span>Deirtear gur Fínghín “Pyne” Ó Súiliobháin do</span>
<lb n="1009"/><span>chúm do Bhrighid Ní Shúiliobháin.</span></p>
<lb n="1010"/>
<lb n="1011"/><p><span>Fonn:  “Gáirdín na Nóiníní.”</span></p>
<lb n="1012"/>
<lb n="1013"/><p><span>I.</span></p>
<lb n="1014"/>
<lb n="1015"/><p><span>Trím aisling dom ar leabaidh chluthmhair,</span>
<lb n="1016"/><span>sheasgair, bhuig, im aonar,</span>
<lb n="1017"/><span>Im luighe síos, suim bhíos, támhach lag gan</span>
<lb n="1018"/><span>treoir,</span>
<lb n="1019"/><span>Seadh d'amharcas ag teacht im ghoire, an</span>
<lb n="1020"/><span>ainnir mhilis mhaordha,</span>
<lb n="1021"/><span>'Na gnaoi bhí' ag bruighean, trí bhán-tsneachta,</span>
<lb n="1022"/><span>an rós.</span>
<lb n="1023"/><span>Dob' fhada tiugh a camar-fhuilth, ag teacht</span>
<lb n="1024"/><span>go troig le chéile,</span>
<lb n="1025"/><span>'Na mbeartaibh snaidhmthe, casta fighte, ar</span>
<lb n="1026"/><span>dath na luisne gréine,</span>
<lb n="1027"/><span>A mala is gainne ar a h-aighthe ghil ná dais</span>
<lb n="1028"/><span>mar chuirid cléirigh,</span>
<lb n="1029"/><span>Ag scríobhadh síos de dhruim pinn ar</span>
<lb n="1030"/><span>phársmiota dhóibh.</span></p>
<lb n="1031"/>
<lb n="1032"/><p><span>II.</span></p>
<lb n="1033"/>
<lb n="1034"/><p><span>A b(é)al-sa milis is tana-bhinne ná cantain-</span>
<lb n="1035"/><span>ghuth na n-éanlaith,</span>
<lb n="1036"/><span>A píop mar an mhín-eala, 's í ag snámh le</span>
<lb n="1037"/><span>spórt,</span>
<lb n="1038"/><span>Ar a pearsain deis, ba chailce cruth, a</span>
<lb n="1039"/><span>mama cruinne geura,</span>
<lb n="1040"/><span>Le'r críochnuígheadh na mílte ráib i mbrón.</span>
<lb n="1041"/><span>An taice sin nuair dhearcas-sa i n-aice</span>
<lb n="1042"/><span>liom an réilthion,</span>
<lb n="1043"/><span>Do phreabas-sa am' sheasamh is níor theang-</span>
<lb n="1044"/><span>mhuigh liom ach gaoth dhi,</span>
<lb n="1045"/><span>Nách ar mh'aigne bhí an atuirse, 's ná feadar</span>
<lb n="1046"/><span>cad do dhéanfainn,</span>
<lb n="1047"/><span>Gur smaoinigheas na trí ríoghachta a thrácht</span>
<lb n="1048"/><span>'na deóigh.</span></p>
<lb n="1049"/>
<lb n="1050"/><p><span>III.</span></p>
<lb n="1051"/>
<lb n="1052"/><p><span>Ar maidin sin chun reatha me, ag taisdeal</span>
<lb n="1053"/><span>cnuic is sléibhte,</span>
<lb n="1054"/><span>'S gach slíghe tríd an mín-tír, im' fhánuidhe</span>
<lb n="1055"/><span>gan treoir,</span>
<lb n="1056"/><span>'S go stadainn ar feadh seachtmhaine ins</span>
<lb n="1057"/><span>gach baile-puirt in Éirinn,</span>
<lb n="1058"/><span>'S ná h-innsínn do phuínn daoine fáth mo</span>
<lb n="1059"/><span>bhróin,</span>
<lb n="1060"/><span>Ag amharc ar gach ainnir shuilth, 's a samhail</span>
<lb n="1061"/><span>sin níor léir dom,</span>
<lb n="1062"/><span>I bpearsain deis, i maise cruth, i labhartha</span>
<lb n="1063"/><span>'s i dtréithe,</span>
<lb n="1064"/><span>Trí m'aistear dom, gur casadh me, i</span>
<lb n="1065"/><span>mbaile ag bun an Fhéinn Ghlais,</span>
<lb n="1066"/><span>Mar ar críochnuigheadh linn, í fhághail 'na</span>
<lb n="1067"/><span>h-ógh.</span></p>
<lb n="1068"/>
<lb n="1069"/><p><span>IV.</span></p>
<lb n="1070"/>
<lb n="1071"/><p><span>Ní h-ag bladar libh, do chanaim-se, an</span>
<lb n="1072"/><span>barra riug ó Bhénus,</span>
<lb n="1073"/><span>'S ó'n ríogh-mhnaoi do chlaoidh Naois, 's na</span>
<lb n="1074"/><span>táinte eile i ngleó,</span>
<lb n="1075"/><span>'S ó'n eala dheas d'á ngairmid mar ainm</span>
<lb n="1076"/><span>uirthi Hélen,</span>
<lb n="1077"/><span>Do dhruim grínn 'na luíng bhí ag Páris</span>
<lb n="1078"/><span>ar bórd,</span>
<lb n="1079"/><span>Gur leanadar mar aithristear ana-mhile</span>
<lb n="1080"/><span>Greugach,</span>
<lb n="1081"/><span>Dá deascaibh sin gur lasadar i mbarra</span>
<lb n="1082"/><span>teine an Trae thoir,</span>
<lb n="1083"/><span>'S i gcathaibh cnuic le h-Aicilles gur</span>
<lb n="1084"/><span>cailleadh Hector treun ann,</span>
<lb n="1085"/><span>Is Righ Priam gan mhoíll bhí n-a dheághaidh</span>
<lb n="1086"/><span>gan aon treóir.</span></p>
<lb n="1087"/>
<lb n="1088"/><p><span>V.</span></p>
<lb n="1089"/>
<lb n="1090"/><p><span>Is breágh tharraiceann an ainnir seo le</span>
<lb n="1091"/><span>barra a croibh ar dhaor-bhrat,</span>
<lb n="1092"/><span>Gach nídh síos do chíonn sí i ndeallramh is i</span>
<lb n="1093"/><span>Seannaig, puic, ar barra tuinne barca 's</span>
<lb n="1094"/><span>loingeas ghleusta,</span>
<lb n="1095"/><span>Le h-íntligheacht a gcrainn aoird, a gcáblaí,</span>
<lb n="1096"/><span>'s a róip;</span>
<lb n="1097"/><span>Na marcaig ar na capallaibh go meanmnach</span>
<lb n="1098"/><span>ag léimrig,</span>
<lb n="1099"/><span>An bhanaltra 's a leanbh aici 's a fear</span>
<lb n="1100"/><span>amuigh ag cré-chur,</span>
<lb n="1101"/><span>An reachtaire 's a bha ar cnoc, is</span>
<lb n="1102"/><span>cearc ag piocadh déise,</span>
<lb n="1103"/><span>An míol-mhuighe ar a' mín-tír is gáir</span>
<lb n="1104"/><span>chon 'na dheóig.</span></p>
<lb n="1105"/>
<lb n="1106"/><p><span>VI.</span></p>
<lb n="1107"/>
<lb n="1108"/><p><span>Ar na brataibh sin, bíonn tarraingthe aici,</span>
<lb n="1109"/><span>beacha agus a saothar,</span>
<lb n="1110"/><span>Gach ímpire 's gach rígh bhíonn i ndeallramh</span>
<lb n="1111"/><span>fé choróin,</span>
<lb n="1112"/><span>An leathan-mhuir go feargach, an abhainn</span>
<lb n="1113"/><span>agus a h-éisg uirthi,</span>
<lb n="1114"/><span>An faoilín ar mín-línn ag snámh a's an</span>
<lb n="1115"/><span>rón,</span>
<lb n="1116"/><span>An t-arm so na Sacsan thoir 's a saiseanna</span>
<lb n="1117"/><span>go gléusta,</span>
<lb n="1118"/><span>An gearra-bhroc 'dir carraigreachaibh, cat</span>
<lb n="1119"/><span>is luch is faol-choin,</span>
<lb n="1120"/><span>Ar chrannaibh coille barra-ghlais', gach</span>
<lb n="1121"/><span>samhail uile éanlaith,</span>
<lb n="1122"/><span>Is fíor-bhínn do ghníonn sí, siúd ráidhte</span>
<lb n="1123"/><span>mo sgeóil.</span></p>
<lb n="1124"/>
<lb n="1125"/><p><span>VII.</span></p>
<lb n="1126"/>
<lb n="1127"/><p><span>Is breágh tharraigeann an Eaglais, 's a'</span>
<lb n="1128"/><span>t-Aifreann d'á éisteacht,</span>
<lb n="1129"/><span>'Ge 'n mbuidhin bhí ó dhlighe Mhaois, ag trácht</span>
<lb n="1130"/><span>n-a chómhair,</span>
<lb n="1131"/><span>Gallaphuic i n-Acheron a's lasracha 'á</span>
<lb n="1132"/><span>séideadh,</span>
<lb n="1133"/><span>Cí sítheach bhíd i síodaí 's a mbánbhrataibh-</span>
<lb n="1134"/><span>sróil,</span>
<lb n="1135"/><span>Na h-Aspail is na h-Aingil, 's an t-Athair</span>
<lb n="1136"/><span>milis Naomhtha,</span>
<lb n="1137"/><span>I bhflaitheasaibh an Araid Mhic d'ár n-anam-</span>
<lb n="1138"/><span>naibh go réidhid sinn,</span>
<lb n="1139"/><span>Go maithid dom gach peaca 's coir do</span>
<lb n="1140"/><span>theangmhaigh liom do dhéanamh,</span>
<lb n="1141"/><span>Ó aoisigheas trí mhí, is me im pháisde</span>
<lb n="1142"/><span>bheag óg.</span></p>
<lb n="1143"/>
<lb n="1144"/><p><span>VIII.</span></p>
<lb n="1145"/>
<lb n="1146"/><p><span>Trím aistear dom 's ar thaistealas 's a</span>
<lb n="1147"/><span>bhfeacasa de'n réilthion,</span>
<lb n="1148"/><span>'S me 'm luighe síos 'seadh smaoinigheas</span>
<lb n="1149"/><span>gabháil lem' stór,</span>
<lb n="1150"/><span>'S me 'm chailleamhain ag dairtibh nimhe</span>
<lb n="1151"/><span>chaitheadh Ciúpid caoch liom,</span>
<lb n="1152"/><span>'S ná h-innsinn dom' líontighe, fios fáth</span>
<lb n="1153"/><span>mo bhróin,</span>
<lb n="1154"/><span>Chun gur sladadh as mo sheasamh me, a</span>
<lb n="1155"/><span>gan fhios dos na gaoltaibh,</span>
<lb n="1156"/><span>Is d'fhiosras de'n ainnir shuilth, a nglacfadh</span>
<lb n="1157"/><span>mé mar chéile,</span>
<lb n="1158"/><span>Sé labhair sí go banamhail “ná tar, a dhuine,</span>
<lb n="1159"/><span>i ngaor dom,</span>
<lb n="1160"/><span>An ar baois 'taoi, nuair a smaoinighis, go</span>
<lb n="1161"/><span>ngrádhfainn do shórd?”</span></p>
<lb n="1162"/>
<lb n="1163"/><p><span>IX.</span></p>
<lb n="1164"/>
<lb n="1165"/><p><span>Stadfad-sa dom rannaibh suilt, 's a</span>
<lb n="1166"/><span>h-ainm anois déarfad,</span>
<lb n="1167"/><span>Sí Bríghdeach na rinn-rosg, d'árd-fhuil</span>
<lb n="1168"/><span>Eóghain,</span>
<lb n="1169"/><span>An ainnir mhilis bhanamhail d'fhuil Eochaidh</span>
<lb n="1170"/><span>agus Éibhir,</span>
<lb n="1171"/><span>De fhíor-Chlanna Míleadh dob' fheárr in sa</span>
<lb n="1172"/><span>Chóig,</span>
<lb n="1173"/><span>Na ballaibh bhí fuil Charrathach, fuil Bharraig,</span>
<lb n="1174"/><span>agus Néilligh,</span>
<lb n="1175"/><span>Is na flatha cirt dob fhairsinge is dob</span>
<lb n="1176"/><span>fheárr i rith na h-Éireann,</span>
<lb n="1177"/><span>'S gur faraire mear meanmnach, go mbeidh</span>
<lb n="1178"/><span>talamh aige 'gus treuda,</span>
<lb n="1179"/><span>Do guidhim-se bheith snaídhmthe le bláth gheal</span>
<lb n="1180"/><span>na n-óg.</span></p>
<lb n="1181"/>
<lb n="1182"/><p><span>Seághan Ua Séaghdha, Cathair Saidhbhín, do thug</span>
<lb n="1183"/><span>dom é seo mar dán.  Ceann iseadh é go bhfuil cáil</span>
<lb n="1184"/><span>air imeasg na sean daoine i gCiarraighe 's i</span>
<lb n="1185"/><span>gCorcaig.  Chuala fad ó é, nuair a bhíos am'</span>
<lb n="1186"/><span>ógánach, dá chanadh ag dall de mhuíntir Chárrthaigh,</span>
<lb n="1187"/><span>ar an sráid i dTráighlí.  Dheineas iarracht ar é</span>
<lb n="1188"/><span>fhághail uaidh ach bhí sé manntach is níor bh'fhéidir</span>
<lb n="1189"/><span>liom na focail do chur síos tapaidh a dhóthain chun</span>
<lb n="1190"/><span>breith ar aon ádhbhar de.  Táim a d'iarraidh é</span>
<lb n="1191"/><span>sholáthar in iomlán le mórán bliadhan is ní beag de</span>
<lb n="1192"/><span>dhuadh atá fachta agam mar gheall air.  Fuair</span>
<lb n="1193"/><span>Seághan Ó Séaghda mórán dá dhuadh leis, deir sé</span>
<lb n="1194"/><span>liom, ach is feárr d'éirig leis 'ná mar d'eirigh</span>
<lb n="1195"/><span>liom-sa mar fuair sé gach uile rann de.  Ní raibh</span>
<lb n="1196"/><span>agam-sa ach seacht gcinn.</span></p>
<lb n="1197"/>
<lb n="1198"/><p><span>Fínghín na Leamhna.</span></p>
<lb n="1199"/>
<lb n="1200"/><p><span>Aonrud mar LEACHT AR UAIGH nó</span>
<lb n="1201"/><span>ALTHÓIR don TEAMPALL</span></p>
<lb n="1202"/>
<lb n="1203"/><p><span>San Aolchloch nó sa' Mharmar,</span>
<lb n="1204"/><span>déanfaidh</span></p>
<lb n="1205"/>
<lb n="1206"/><p><span>SEÁN Ó CONAILL,</span>
<lb n="1207"/><span>Sráid an Rí, i gCORCAIG</span></p>
<lb n="1208"/>
<lb n="1209"/><p><span>Ar Fheabhas é.  Scriobh chuige.</span></p>
<lb n="1210"/>
<lb n="1211"/><p><span>COLÁISDE NA MÚMHAN.</span></p>
<lb n="1212"/>
<lb n="1213"/><p><span>OSCLÓFAR AN COLÁISDE</span>
<lb n="1214"/><span>i mBÉAL ÁTHA 'N GHAORTHAIGH,</span></p>
<lb n="1215"/>
<lb n="1216"/><p><span>Dia Luain an naomhadh lá de</span>
<lb n="1217"/><span>mhí dheire 'n tSamhraidh, 1917.</span></p>
<lb n="1218"/>
<lb n="1219"/><p><span>Tá gach aon tuairisc i dtaobh an Choláisde le</span>
<lb n="1220"/><span>fagháil ó Liam De Róiste, 28 Sráid Mharlboro,</span>
<lb n="1221"/><span>i gCathair Chorcaighe.</span></p>
<lb n="1222"/>
<lb n="1223"/><p><span>COLÁISTE AN DAINGIN</span></p>
<lb n="1224"/>
<lb n="1225"/><p><span>Dhá Théarma —</span></p>
<lb n="1226"/>
<lb n="1227"/><p><span>Mí Iúil agus Mí Lughnasa, 1917.</span></p>
<lb n="1228"/>
<lb n="1229"/><p><span>Tá Coláiste an Daingin i lár</span>
<lb n="1230"/><span>na dúthaighe is Gaedhlaighe</span>
<lb n="1231"/><span>i gCúige Mumhan.</span></p>
<lb n="1232"/>
<lb n="1233"/><p><span>Má's Gaeluinn atá uait</span>
<lb n="1234"/><span>tar 'n Daingean.</span></p>
<lb n="1235"/>
<lb n="1236"/><p><span>Gach eolas le fagháil ó</span></p>
<lb n="1237"/>
<lb n="1238"/><p><span>AN RÚNAIDHE,</span>
<lb n="1239"/><span>Coláiste an Daingin,</span>
<lb n="1240"/><span>Daingean Uí Cúise.</span></p>
<lb n="1241"/>
<lb n="1242"/><p><span>Gaedhil is eadh sinn-ne, is ní náir linn é.</span></p>
<lb n="1243"/>
<lb n="1244"/><p><span>Geobhair deaghmhargadh</span>
<lb n="1245"/><span>uainn-ne i gcomhnaidhe.</span></p>
<lb n="1246"/>
<lb n="1247"/><p><span>TÉ, ar feabhas, ó 2/6 go dtí 4/- a' púnt.  Díol-</span>
<lb n="1248"/><span>faimídne an postas ar cheithre púint de.</span></p>
<lb n="1249"/>
<lb n="1250"/><p><span>PLÚR Gaedhlach.</span></p>
<lb n="1251"/>
<lb n="1252"/><p><span>MIN Ghaedhlach ó Maghchromtha, min choirce is min</span>
<lb n="1253"/><span>bhuidhe.</span></p>
<lb n="1254"/>
<lb n="1255"/><p><span>SIÚICRE, agus gach rud eile ar fheabhas.</span></p>
<lb n="1256"/>
<lb n="1257"/><p><span>S. & T. MAC CURTÁIN,</span>
<lb n="1258"/><span>Sráid a' tSeandúna & Sráid Thomáis Dáibhios,</span>
<lb n="1259"/><span>CORCAIGH</span></p>
<lb n="1260"/>
<lb n="1261"/><p><span>Tá 200,000 Baraile Plúir dá dhéanamh</span>
<lb n="1262"/><span>in aghaidh gacha bliana ag</span></p>
<lb n="1263"/>
<lb n="1264"/><p><span>T. Ó hAILEANÁIN & a CHL. MHAC, Teo.</span></p>
<lb n="1265"/>
<lb n="1266"/><p><span>Muileann Abhancoradh, Mainistir na Corann,</span>
<lb n="1267"/><span>agus Muileann Ghleanna Duileáin,</span>
<lb n="1268"/><span>Mainistir Fhearmuighe,</span>
<lb n="1269"/><span>Co. Chorcaighe.</span></p>
<lb n="1270"/>
<lb n="1271"/><p><span>Sranngscéala:  “Hallinan, Midleton.”</span>
<lb n="1272"/><span>Guthán:  7 Cork; i Midleton.</span></p>
<lb n="1273"/>
<lb n="1274"/><p><span>TÁ CÓISTÍ & MÓTAIR d'á ndeanamh againn-ne.</span></p>
<lb n="1275"/>
<lb n="1276"/><p><span>Cuirimíd GLÉAS GÓMA (rubair)</span>
<lb n="1277"/><span>FÉ ROTHAÍ CÓISTE gan ró-mhoill.</span></p>
<lb n="1278"/>
<lb n="1279"/><p><span>CROS agus a CHLANN MHAC,</span>
<lb n="1280"/><span>18 & 19 Port Uí Shúileabháin (Sullivan's Quay),</span>
<lb n="1281"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1282"/>
<lb n="1283"/><p><span>I n-Éirinn a Deintear</span></p>
<lb n="1284"/>
<lb n="1285"/><p><span>“BRÓGA NA LAOÍ.”</span></p>
<lb n="1286"/>
<lb n="1287"/><p><span>Táid le fághail i ngach sráid bhaile.</span></p>
<lb n="1288"/>
<lb n="1289"/><p><span>Ticéidí in a “gCeirthlíní” do lucht comórtha spóirt & Cnaipí Daithte — mar chomharthaí sóirt ó Chlóchualucht Dúndealgain, Dundalk</span>
<lb n="1290"/></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="1291"/><p><span>FÓGRAÍ Ó CHORCAIGH.</span></p>
<lb n="1292"/>
<lb n="1293"/><p><span>Táid so 'á ndéanamh againn-ne —</span></p>
<lb n="1294"/>
<lb n="1295"/><p><span>ÉIDE SAGART,</span>
<lb n="1296"/><span>ÁTHRAIGHE ALTHÓRA</span>
<lb n="1297"/><span>mar chailíní, miasa, &c.</span></p>
<lb n="1298"/>
<lb n="1299"/><p><span>CROISEANA</span>
<lb n="1300"/><span>den déanamh CEILTEACH in ór nó</span>
<lb n="1301"/><span>airgead geal, agus</span></p>
<lb n="1302"/>
<lb n="1303"/><p><span>BUINN ÓIR</span>
<lb n="1304"/><span>is</span>
<lb n="1305"/><span>AIRGID.</span></p>
<lb n="1306"/>
<lb n="1307"/><p><span>LIAM MAC AODHGÁIN & a CHL.-MHAC</span>
<lb n="1308"/><span>Teo.,</span>
<lb n="1309"/><span>32 SRÁID PHÁDRAIG N.,</span>
<lb n="1310"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1311"/>
<lb n="1312"/><p><span>An Déantúsán ag 6 Sráid Mhaylor.</span></p>
<lb n="1313"/>
<lb n="1314"/><p><span>Píanó Ceart Gaedhlach ar £32!</span></p>
<lb n="1315"/>
<lb n="1316"/><p><span>Tá píanacha 'á n-déanamh in Éirinn</span>
<lb n="1317"/><span>anois, ag</span></p>
<lb n="1318"/>
<lb n="1319"/><p><span>Pigott & Co. Ltd.,</span>
<lb n="1320"/><span>Luimneach, Ath Cliath</span>
<lb n="1321"/><span>is Corcaigh.</span></p>
<lb n="1322"/>
<lb n="1323"/><p><span>Sinn-ne a dhein</span></p>
<lb n="1324"/>
<lb n="1325"/><p><span>SNAOIS CHORCAIGHE</span></p>
<lb n="1326"/>
<lb n="1327"/><p><span>ar dtúis agus atá 'á déanamh</span>
<lb n="1328"/><span>i gcómhnaidhe.</span></p>
<lb n="1329"/>
<lb n="1330"/><p><span>TOBAC CÚMHRA</span>
<lb n="1331"/><span>an dá shórt so —</span></p>
<lb n="1332"/>
<lb n="1333"/><p><span>“Exhibition Roll” agus</span>
<lb n="1334"/><span>“Shandon Plug.”</span></p>
<lb n="1335"/>
<lb n="1336"/><p><span>Má theastuighean uait aon tobac nó</span>
<lb n="1337"/><span>saigréidí do chur chun aonne atá sa</span>
<lb n="1338"/><span>chogadh, déanfaimíd-ne dhuit é, saor ó</span>
<lb n="1339"/><span>cháin, ach leath phúnt, ar a luighead,</span>
<lb n="1340"/><span>bheit sa' bheairtín idir thobac is saigréidí.</span></p>
<lb n="1341"/>
<lb n="1342"/><p><span>LAMBKIN BROS.,</span>
<lb n="1343"/><span>9 Sráid Phádraig N.,</span>
<lb n="1344"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1345"/>
<lb n="1346"/><p><span>Aon rud i bhfuirm Éadaigh do Fhearaibh</span>
<lb n="1347"/><span>tá ag</span></p>
<lb n="1348"/>
<lb n="1349"/><p><span>SÉAMUS Ó h-AODHA,</span>
<lb n="1350"/><span>10 Sráid an Chaisleáin, Corcaigh.</span></p>
<lb n="1351"/>
<lb n="1352"/><p><span>An Mhin Choirce is fearr blas agus is</span>
<lb n="1353"/><span>mó substaint — MIN MHAGHCHROMTHA</span></p>
<lb n="1354"/>
<lb n="1355"/><p><span>MÍCHEÁL Ó CAOIMH, a dheinean,</span>
<lb n="1356"/><span>i maghchromtha.</span></p>
<lb n="1357"/>
<lb n="1358"/><p><span>Scríobh chuige.</span></p>
<lb n="1359"/>
<lb n="1360"/><p><span>EACHTRA AN DOCHTÚRA.</span></p>
<lb n="1361"/>
<lb n="1362"/><p><span>Gleann deas 'seadh Claedeach ar an</span>
<lb n="1363"/><span>dtaobh thoir theas de Chonndae Chiarruighe.</span>
<lb n="1364"/><span>Ar an dtaobh thuaidh de'n ghleann tá cnuic</span>
<lb n="1365"/><span>an-árd ar a dtugtar mar ainim an Dá</span>
<lb n="1366"/><span>Chích.  Uatha san soir tá cnoc eile go bhfuil</span>
<lb n="1367"/><span>Cathair Bheárnach mar ainm air.  Tá a lán</span>
<lb n="1368"/><span>des na cnocaibh sin garbh, iomardamhail &</span>
<lb n="1369"/><span>gan aon bhreith ag fear ná ag beithídheach iad</span>
<lb n="1370"/><span>do shiubhal: ach tá cuid mhaith gabhar ann &</span>
<lb n="1371"/><span>mórán díobh fiadhain.</span></p>
<lb n="1372"/>
<lb n="1373"/><p><span>Tá daoine deasa macánta i gClaedigh &</span>
<lb n="1374"/><span>bíodh is gur áit iargcúla é, ní bhíonn aon</span>
<lb n="1375"/><span>easba spóirt ná grinn ortha dá bharr san.</span>
<lb n="1376"/><span>Tá fear n-a chomhnuidhe ann go nglaodhtar</span>
<lb n="1377"/><span>“An Dochtúir” air, agus is mó sgéal</span>
<lb n="1378"/><span>greannmhar atá ag muinntir an ghleanna</span>
<lb n="1379"/><span>mar gheall ar an bhfear céadna.  Is amhlaidh</span>
<lb n="1380"/><span>do fuair sé an dochtúireacht ar bhaiste dho.</span>
<lb n="1381"/><span>Do rugadh Aoine an Céasta é & do bais-</span>
<lb n="1382"/><span>teadh Domhnach Cásga é & tá fhios ag an</span>
<lb n="1383"/><span>saoghal mór go mbíonn buadh fé leith ag</span>
<lb n="1384"/><span>a leithéid sin de dhuine.  Is féidir leis</span>
<lb n="1385"/><span>mórán aicídí a leigheas, go mór-mhór aicídí</span>
<lb n="1386"/><span>capall.  Tá trácht mór aige agus siúbhlann</span>
<lb n="1387"/><span>sé an dúthaigh ag tabhairt cómhairleacha agus</span>
<lb n="1388"/><span>leighiseanna dhóibh siúd atá n-a ngádh.</span>
<lb n="1389"/><span>Stracaire maith fir 'seadh an Dochtúir, ach</span>
<lb n="1390"/><span>tá stad n-a chainnt aige agus do bheadh</span>
<lb n="1391"/><span>truagh agat do'n duine bhocht & é a d'iaraidh</span>
<lb n="1392"/><span>na focail a thabhairt thar a bhéal amach.</span>
<lb n="1393"/><span>Bíonn an donas ar fad air nuair a bhíonn</span>
<lb n="1394"/><span>braon thar cheart óltha aige — is cuma nú</span>
<lb n="1395"/><span>balbhán é.</span></p>
<lb n="1396"/>
<lb n="1397"/><p><span>Tamaillín ó shoin do thárla go raibh an</span>
<lb n="1398"/><span>Dochtúir ag teacht abhaile ó Chill Áirne ar</span>
<lb n="1399"/><span>an dtraen agus fear eile ó Ghort a' Char-</span>
<lb n="1400"/><span>thainn n-a theannta.  Bhí an bheirt súgach go</span>
<lb n="1401"/><span>leór & is ar éigin a bhí an traen ar ghluais-</span>
<lb n="1402"/><span>eacht nuair do chromadar ar bheith ar</span>
<lb n="1403"/><span>argóint le n-a chéile.</span></p>
<lb n="1404"/>
<lb n="1405"/><p><span>“Dhera, cad é an buadh atá agat-sa thar</span>
<lb n="1406"/><span>aon fhear eile?” arsa fear an Ghuirt.</span></p>
<lb n="1407"/>
<lb n="1408"/><p><span>“Tá, go bhfuil im chumas aon sórd péiste</span>
<lb n="1409"/><span>a mharbhú' lem' mhéir, agus dá chomhartha san</span>
<lb n="1410"/><span>féin ba bheag a mhoill orm gabhar a dhéanamh</span>
<lb n="1411"/><span>díot-sa dá mba mhaith liom é.”</span></p>
<lb n="1412"/>
<lb n="1413"/><p><span>Is dócha go raibh an mac mallachtain ag</span>
<lb n="1414"/><span>séideadh fé'n bhfear eile mar ní ghéillfeadh</span>
<lb n="1415"/><span>sé do'n chainnt sin i n-aon chor.</span></p>
<lb n="1416"/>
<lb n="1417"/><p><span>“Ort féin bíodh,” ars an Dochtúir agus</span>
<lb n="1418"/><span>do dhírig ar orthaí éigin do rádh.  “Is</span>
<lb n="1419"/><span>gearr go mbeidh fhios agat cad é an</span>
<lb n="1420"/><span>chómhacht atá agam-sa.  Ach tugaim an</span>
<lb n="1421"/><span>foláireamh so dhuit — má bhíonn sé de</span>
<lb n="1422"/><span>phláinéid ort go n-aistireóchaidh an ghaoth,</span>
<lb n="1423"/><span>beidh tú id' ghabhar ag poc léimrig ar thaobh</span>
<lb n="1424"/><span>Chathair Bheárnach go dtí Lá an Bhráith.”</span></p>
<lb n="1425"/>
<lb n="1426"/><p><span>Níor chuir an méid sin cainnte aon chora-</span>
<lb n="1427"/><span>bhuais ar an bhfear eile.  Ní raibh teas an</span>
<lb n="1428"/><span>bhiotáille imthighthe as go fóill.  Do thos-</span>
<lb n="1429"/><span>nuigh an Dochtúir ar na h-orthaí airís.  Do</span>
<lb n="1430"/><span>leanadar ortha mar sin go ceann tamaill</span>
<lb n="1431"/><span>— an Dochtúir ag imirt a chuid deismir-</span>
<lb n="1432"/><span>eachta agus fear an Ghuirt ag déanamh</span>
<lb n="1433"/><span>neamh-nídh dhe.  Bhí teas an bhiotáille ag</span>
<lb n="1434"/><span>imtheacht agus bhí ag dul dá mhisneach.</span>
<lb n="1435"/><span>Annsan do tháinig saghas scannraidh ar</span>
<lb n="1436"/><span>an bhfear bhocht.  Is amhlaidh do samhluigheadh</span>
<lb n="1437"/><span>do go raibh atharú éigin ag teacht ar a</span>
<lb n="1438"/><span>dheilbh — go raibh a chuid féasóige ag dul i</span>
<lb n="1439"/><span>bhfaid agus i gcaoile agus go raibh rud</span>
<lb n="1440"/><span>éigin i bhfuirim meigill gabhair ceangailthe</span>
<lb n="1441"/><span>dá smeigín.  Do bhraith sé a chuid ghruaige</span>
<lb n="1442"/><span>ag éirighe n-a coilg-sheasamh agus níorbh aon</span>
<lb n="1443"/><span>iongna leis dá bhfásadh an dá adhairc tríd</span>
<lb n="1444"/><span>a phlaosg amach.  D'fhéach sé síos ar a</span>
<lb n="1445"/><span>bhrógaibh agus do thabharfadh an duine</span>
<lb n="1446"/><span>bocht an leabhar go raibh cló crúb gabhair</span>
<lb n="1447"/><span>tagaithe ortha.  Mo ghraidhn é, do chrith</span>
<lb n="1448"/><span>a chuid fola le fiannaightheacht: do</span>
<lb n="1449"/><span>rith ruití fuachta síos suas tré n-a bhallaibh</span>
<lb n="1450"/><span>beatha — tháinig crith cos is lámh air.  Do</span>
<lb n="1451"/><span>ghlaoidh sé i n-árd a chinn is a ghutha, ach</span>
<lb n="1452"/><span>do theip urlabhra air agus níor tháinig ó</span>
<lb n="1453"/><span>n-a bhéal ach “meig — meig — meig.”  Cheap</span>
<lb n="1454"/><span>sé go raibh sé réidh annsan murab ionnan</span>
<lb n="1455"/><span>is riamh.  D'éirig sé n-a sheasamh, do thug</span>
<lb n="1456"/><span>aon iarracht amháin as a chorp, d'aimsigh</span>
<lb n="1457"/><span>córda an ghairm agus do tharraig chuige</span>
<lb n="1458"/><span>anuas é ar a dhícheall.  Do stad an traen</span>
<lb n="1459"/><span>láithreach agus siúd an doras amach leis.</span>
<lb n="1460"/><span>D'éirig sé mar éireóch' leoghan de bhaoth-</span>
<lb n="1461"/><span>léim thar pala amach, agus mura raibh sé</span>
<lb n="1462"/><span>n-a ghabhar dob' fhearr an léim do thug</span>
<lb n="1463"/><span>sé thar an bpala anonn ná an léim do thug</span>
<lb n="1464"/><span>Pucán an Daingin nuair a léim sé an</span>
<lb n="1465"/><span>Báisín i dTráighlí.  'Seadh, as go brách</span>
<lb n="1466"/><span>leis i dtánaiste an anama siar ó thuaidh</span>
<lb n="1467"/><span>tríd an dtír agus féachaint n-a dhá shúil</span>
<lb n="1468"/><span>go ndéarfá go ndéanfadh sé amach Gleann</span>
<lb n="1469"/><span>na nGealt de'n stáir sin.</span></p>
<lb n="1470"/>
<lb n="1471"/><p><span>'Sé cheap gárda na traenach nuair a</span>
<lb n="1472"/><span>stopadh í 'ná gurbh amhlaidh go raibh Droich-</span>
<lb n="1473"/><span>ead an Mhuilinn Iarainn tréis tuitim as</span>
<lb n="1474"/><span>a chéile.  Ach níor bhfada dho fé mhearthall.</span>
<lb n="1475"/><span>Chonnaic sé doras an chóiste ar dian-</span>
<lb n="1476"/><span>leathadh agus an dochtúir n-a shuidhe istig</span>
<lb n="1477"/><span>ann.  D'fhiafruig sé dhe cad a bhí air nú</span>
<lb n="1478"/><span>cad chuige gur tharraig sé córda an</span>
<lb n="1479"/><span>ghairm.  Do leath a chainnt ar an nDoch-</span>
<lb n="1480"/><span>túir agus ní fhéadfadh sé a rádh ach “ní</span>
<lb n="1481"/><span>m-m-m-mí …,” dá bhfaigheadh sé Éire</span>
<lb n="1482"/><span>air.  Nuair nár fhéad an gárda aon</span>
<lb n="1483"/><span>fhreagra baint as, shaoil sé gur bhalbhán</span>
<lb n="1484"/><span>a bhí ann, do chuir an glas ar an ndoras</span>
<lb n="1485"/><span>agus do ghluais an traen léi go Lios na</span>
<lb n="1486"/><span>gCeann.  Do stad sí annsan.  Tháinig an</span>
<lb n="1487"/><span>gárda chun an Dochtúra airís: tháinig a raibh</span>
<lb n="1488"/><span>de dhaoinibh ar an stáisiún chuige.  Bhí ana-</span>
<lb n="1489"/><span>phililliú ann.  Do thuit an lug ar an lag</span>
<lb n="1490"/><span>ag an ndochtúir bhocht.  Do bhagair sé a</span>
<lb n="1491"/><span>dhá cuislinn ar nós muileann gaoithe ach</span>
<lb n="1492"/><span>diabhal focal cainnte tháinig ó n-a bhéal</span>
<lb n="1493"/><span>ach “fota-fata, fota-fata.”  Dúbhairt cuid</span>
<lb n="1494"/><span>des na daoine gur amadán bocht é:</span>
<lb n="1495"/><span>dubhairt cuid eile nárbh eadh, ach amadán</span>
<lb n="1496"/><span>iarainn.  Bhíodar mar sin ag cur is ag</span>
<lb n="1497"/><span>cúiteamh le n-a chéile go dtí gur tháinig</span>
<lb n="1498"/><span>connstábla chúcha, agus dubhairt leó an</span>
<lb n="1499"/><span>duine fhágaint fé féinig agus nárbh fhada</span>
<lb n="1500"/><span>go bhfaigheadh sé amach fios fáth an sgéil</span>
<lb n="1501"/><span>uaidh.  Airiú! do chuir an pílear scannradh</span>
<lb n="1502"/><span>a bháis ar an nDochtúir i dtreó is gur</span>
<lb n="1503"/><span>ghéaruigh ba sheacht mheasa ar an ‘fota-fata’</span>
<lb n="1504"/><span>aige.  Sa deire thiar thall tháinig cuimh-</span>
<lb n="1505"/><span>neamh do'n chonnstábla.  “Druididh siar, a</span>
<lb n="1506"/><span>dhaoine,” ar seisean, “nach dall atáthaoí</span>
<lb n="1507"/><span>ná feiceann sibh gur bitheamhnach Gearmán-</span>
<lb n="1508"/><span>aig é seo.  Aithnighim a chainnt go maith</span>
<lb n="1509"/><span>— cainnt ghránna na nGearmánach.  Is</span>
<lb n="1510"/><span>deallramhthach gur chun spideóireacht a</span>
<lb n="1511"/><span>dhéanamh do tháinig sé annso — an crochaire!”</span></p>
<lb n="1512"/>
<lb n="1513"/><p><span>Biadh do Ghaedhlaibh — Ceannuig do chuid aráin, cístí, &c., ó Mhuíntir Dhálaigh, Sráid a' tSáirséalaigh, i Luimnigh.</span>
<lb n="1514"/></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="1515"/><p><span>Do rug sé ar baic a mhuiníl ar an</span>
<lb n="1516"/><span>nDochtúir bhocht.  “Tar liom, a ropaire,”</span>
<lb n="1517"/><span>ar seisean, “tá dho phort-sa seinnte,” agus</span>
<lb n="1518"/><span>do rug sé le leis é chun na bearraice.</span></p>
<lb n="1519"/>
<lb n="1520"/><p><span>Maidin amáireach a bhí chúghainn do</span>
<lb n="1521"/><span>fuarathas amach an t-iomroll aithne a</span>
<lb n="1522"/><span>deineadh agus do tugadh cead a chos do'n</span>
<lb n="1523"/><span>Dhochtúir, ach tá muinntir Chlaedighe ag</span>
<lb n="1524"/><span>gáírí fé'n eachtra ó shoin.</span></p>
<lb n="1525"/>
<lb n="1526"/><p><span>Tadhg an Chabáiste.</span></p>
<lb n="1527"/>
<lb n="1528"/><p><span>CAISLEÁIN AEIR.</span></p>
<lb n="1529"/>
<lb n="1530"/><p><span>Do bhí bacach agus a bhean ann uair.</span>
<lb n="1531"/><span>Bhídís gach lá ag siúbhal ar lorg déirce.</span>
<lb n="1532"/><span>Lá, chuadar i bhfad ó bhaile agus fuaireadar</span>
<lb n="1533"/><span>galún bainne mar dhéirc.  Gluaiseadar</span>
<lb n="1534"/><span>abhaile go mall agus go leadránach.</span>
<lb n="1535"/><span>Tháinig tuirse ortha agus shuídheadar ar</span>
<lb n="1536"/><span>thaobh an bhóthair ar charn cloch.  Thairrig an</span>
<lb n="1537"/><span>fear a phíp chuige, ach bhí sí folamh.  Do</span>
<lb n="1538"/><span>bhí sé annsan ag cainnt agus ag cnáimh-</span>
<lb n="1539"/><span>seáil.  Do bhí sé mí-shásta toisc an phíp a</span>
<lb n="1540"/><span>bheith folamh.  “Go deimhin féin,” ar seis-</span>
<lb n="1541"/><span>ean, “is cruaidh an saoghal againn é, ag</span>
<lb n="1542"/><span>siubhal gach lá agus gach seachtain agus gach</span>
<lb n="1543"/><span>bliain tré bhóithribh agus casánaibh agus</span>
<lb n="1544"/><span>bóithríní cama, salacha na dúthaighe agus</span>
<lb n="1545"/><span>gan gal sa phíp againn dá bharr go léir.</span>
<lb n="1546"/><span>A chreach chráidhte é!”</span></p>
<lb n="1547"/>
<lb n="1548"/><p><span>“Mhuise, a laogh!” arsan bhean, “ná bac</span>
<lb n="1549"/><span>san.  Féach! ná fuil galún breagh bainne</span>
<lb n="1550"/><span>againn?  Raghaimíd ar an sráid anois agus</span>
<lb n="1551"/><span>díolfaimíd an bainne agus ceannochaimíd</span>
<lb n="1552"/><span>leath dosaon ubh.  Cuirfimíd fé chirc iad</span>
<lb n="1553"/><span>agus beidh leath dosaon breagh sicíní againn.</span>
<lb n="1554"/><span>Fásfaidh na sicíní sin agus beidh morán ubh</span>
<lb n="1555"/><span>aca.  Díolfaimíd na h-uibhe annsan agus</span>
<lb n="1556"/><span>ceannochaimíd gamhain óg.  Fásfaidh an</span>
<lb n="1557"/><span>ghamhain óg, agus beidh sí 'n-a bó</span>
<lb n="1558"/><span>bhreagh agus beidh flúirse bainne</span>
<lb n="1559"/><span>'gus ime againn le díol.  Annsan</span>
<lb n="1560"/><span>ceannochaimíd gamhain eile agus gamhain</span>
<lb n="1561"/><span>eile agus mar sin de go mbeimíd ana-</span>
<lb n="1562"/><span>shaidhbhir.  Annsan ceannochaimíd feirm</span>
<lb n="1563"/><span>thalmhan agus tógfaimíd tigh breagh agus</span>
<lb n="1564"/><span>beidh cnap práis ar an ndoras.  Mair-</span>
<lb n="1565"/><span>fimíd go sásta annsan an chuid eile dár</span>
<lb n="1566"/><span>saoghal … agus beimíd go maith dos</span>
<lb n="1567"/><span>na bochtaibh,” ar sise nuair a ritheadar</span>
<lb n="1568"/><span>isteach 'n-a cuimhne.</span></p>
<lb n="1569"/>
<lb n="1570"/><p><span>Do phreab an fear.  “Stad, a bhean,</span>
<lb n="1571"/><span>stad,” ar seisean, “nó beimíd creachta</span>
<lb n="1572"/><span>agat.  Na boicht!  Airiú cad é sin dúinne</span>
<lb n="1573"/><span>na bacaigh díomhaoine sin.  Cuirfimíd na</span>
<lb n="1574"/><span>madraí leó!”  Agus bhuail sé buille dá</span>
<lb n="1575"/><span>chois sa talamh le feirg, ach, slán mar a</span>
<lb n="1576"/><span>n-ínnstear é, leag sé an galún agus do</span>
<lb n="1577"/><span>dortadh an bainne go léir.</span></p>
<lb n="1578"/>
<lb n="1579"/><p><span>Sin é mo scéal.  Mara dtuigeann tusa</span>
<lb n="1580"/><span>é ní'l leigheas agam ort.</span></p>
<lb n="1581"/>
<lb n="1582"/><p><span>Eilís Stac do chéad scríbh.</span></p>
<lb n="1583"/>
<lb n="1584"/><p><span>Má's go h-Ifreann ataoí ag dul,</span>
<lb n="1585"/><span>Is me le seacht mbliadhna d'iarraidh</span>
<lb n="1586"/><span>tú chosc;</span>
<lb n="1587"/><span>Seo mo ghearrán, mo shrian is m' iallait,</span>
<lb n="1588"/><span>Is ná téir ann choidhche it' chois!</span></p>
<lb n="1589"/>
<lb n="1590"/><p><span>DO BHEATHA 'S DO SHLÁINTE</span>
<lb n="1591"/><span>ANSO.</span></p>
<lb n="1592"/>
<lb n="1593"/><p><span>I. — BIADH (Tuille dhe).</span></p>
<lb n="1594"/>
<lb n="1595"/><p><span>Is fearr gan biadh agus deoch do chaith-</span>
<lb n="1596"/><span>eamh i dteannta a chéile.  Ní féidir</span>
<lb n="1597"/><span>béile bidhe d'ithe gan deoch éigin, ach dá</span>
<lb n="1598"/><span>luighead dighe a bheidh ag duine le n-a</span>
<lb n="1599"/><span>bhéile bidhe iseadh is fearr é.  Ar maidin</span>
<lb n="1600"/><span>t'réis éirighe, isdoidhche roimh dul a chodladh,</span>
<lb n="1601"/><span>agus idir na béilí bidhe is fearr deoch</span>
<lb n="1602"/><span>do chaitheamh.</span></p>
<lb n="1603"/>
<lb n="1604"/><p><span>Is é an t-arán an biadh is choitchiannta</span>
<lb n="1605"/><span>dá chaitheamh againn, agus go dtí le déanaí</span>
<lb n="1606"/><span>is mó saghas aráin a bhí ann, ach ní mór</span>
<lb n="1607"/><span>an chabhair bheith ag trácht ortha anois óir</span>
<lb n="1608"/><span>ní fiú a rádh go bhfuil thar aon tsaghas</span>
<lb n="1609"/><span>amháin aráin le fághail, agus pé aca olc</span>
<lb n="1610"/><span>maith é; caithfear glacadh leis.  An t-arán</span>
<lb n="1611"/><span>ruadh do bhíodh ag na daoine fadó is</span>
<lb n="1612"/><span>amhlaidh do dheinidís é ná an gráinne</span>
<lb n="1613"/><span>cruithneachtan ar fad do mheilt le bróin,</span>
<lb n="1614"/><span>agus an t-arán a dhéanamh as an bplúr</span>
<lb n="1615"/><span>san.  Bhí an t-arán san folláin, ach bhí</span>
<lb n="1616"/><span>sé cruaidh, agus an té ná bíodh fiacla</span>
<lb n="1617"/><span>maithe aige ba dheacair do é ithe.  Ba</span>
<lb n="1618"/><span>ghnáthach, ámh, fiacla maithe ag daoi-</span>
<lb n="1619"/><span>nibh an uair úd, mar do neartuigh-</span>
<lb n="1620"/><span>eadh an obair iad; agus deirtear gur</span>
<lb n="1621"/><span>ab é an chúis is mó atá leis na fiaclaibh</span>
<lb n="1622"/><span>lobhtha atá ag daoinibh anois ná an biadh</span>
<lb n="1623"/><span>do bheith ró-bhog, agus gan an obair ag na</span>
<lb n="1624"/><span>fiaclaibh.  Níor mhór an t-arán ruadh san</span>
<lb n="1625"/><span>do chogaint an-mhaith, agus aimsir a</span>
<lb n="1626"/><span>chaitheamh leis; ach do tháinig an-ghleithireán</span>
<lb n="1627"/><span>agus an-dheithneas ar an saoghal le trí</span>
<lb n="1628"/><span>fichid bliadhain anuas, agus ní raibh uain</span>
<lb n="1629"/><span>ag daoinibh a mbiadh do chogaint, nó cheap-</span>
<lb n="1630"/><span>adar ná raibh.  Do fhágadar cuid de'n</span>
<lb n="1631"/><span>ngrán as an bplúr agus dheanadar arán</span>
<lb n="1632"/><span>bán bog.  Ní raibh sé chómh maith leis an</span>
<lb n="1633"/><span>arán ruadh.  Thosnuig daoine annsan ag</span>
<lb n="1634"/><span>cur datha ruadh ar arán le bran a</span>
<lb n="1635"/><span>mheasgadh air, agus le slightibh eile: ach</span>
<lb n="1636"/><span>níor bh'é an sean arán é ná an rud bán a</span>
<lb n="1637"/><span>bhí againn go dtí so.  Is fearr do dhaoinibh</span>
<lb n="1638"/><span>an biadh a thagann i n-a dtír féin ná</span>
<lb n="1639"/><span>an biadh a tugtar anall tar lear, agus</span>
<lb n="1640"/><span>is mór an mhaitheas go bhfuiltear chun breis</span>
<lb n="1641"/><span>do'n talamh a shaothrughadh feasta.  Ba</span>
<lb n="1642"/><span>cheart do gach aon duine a bhfuil aon</span>
<lb n="1643"/><span>roinnt talmhan aige beagán éigin cruith-</span>
<lb n="1644"/><span>neachtan do chur gach bliadhain agus plúr</span>
<lb n="1645"/><span>a dhéanamh di ins an muillean is giorra</span>
<lb n="1646"/><span>dho agus arán dá theighlach a dhéanamh as</span>
<lb n="1647"/><span>an bplúr san.  Bheadh biadh annsan aige</span>
<lb n="1648"/><span>mar an t-arán ruadh a bhíodh ag na daoinibh</span>
<lb n="1649"/><span>fadó.</span></p>
<lb n="1650"/>
<lb n="1651"/><p><span>Is gnáthach leis na sagairt suidhe faois-</span>
<lb n="1652"/><span>tine bheith aca cúpla uair sa mbliadhain i</span>
<lb n="1653"/><span>dtightibh na bhfeirmeoirí agus is dóigh leis</span>
<lb n="1654"/><span>na daoinibh gur maith leo arán bán; ach</span>
<lb n="1655"/><span>dá n-iarradh na sagairt an t-arán ruadh</span>
<lb n="1656"/><span>do bheadh sé ann n-a gcóir, agus do thioc-</span>
<lb n="1657"/><span>fadh meas ag na daoinibh féin air i ndiaig</span>
<lb n="1658"/><span>a chéile.</span></p>
<lb n="1659"/>
<lb n="1660"/><p><span>(Tuille).  Peig.</span></p>
<lb n="1661"/>
<lb n="1662"/><p><span>Scáth ó'n nGréin,</span>
<lb n="1663"/><span>nó fós ó'n bhfearthainn.</span></p>
<lb n="1664"/>
<lb n="1665"/><p><span>Foscáin Gréine, Foscáin Fearthanna,</span>
<lb n="1666"/><span>Bréagáin Leanbh, is Madaí Dorn.</span></p>
<lb n="1667"/>
<lb n="1668"/><p><span>H. JOHNSTON,</span>
<lb n="1669"/><span>TIGH “AN BHATA DROIGHIN ÉILLE”</span>
<lb n="1670"/><span>Ltd.</span>
<lb n="1671"/><span>Sráid Phádraig N., i gCORCAIGH.</span></p>
<lb n="1672"/>
<lb n="1673"/><p><span>GUAILNEÁIN</span>
<lb n="1674"/><span>SEANDÚNA.</span></p>
<lb n="1675"/>
<lb n="1676"/><p><span>Bhí cúigear ar chárr ag gluaiseacht</span>
<lb n="1677"/><span>Gur bhriseadar na humaí,</span>
<lb n="1678"/><span>Is nuair thuigeadar a bhfionntar</span></p>
<lb n="1679"/>
<lb n="1680"/><p><span>Ba chráidhte dúr a gcló.</span>
<lb n="1681"/><span>“Ach, tá peidhre 'n Shandon Braces”</span>
<lb n="1682"/><span>Ars an t-iománaidhe leó go scléipeach</span>
<lb n="1683"/><span>“Agam, is táid chómh tréan san</span>
<lb n="1684"/><span>Go ndéanfaid dúinn an gnó!”</span></p>
<lb n="1685"/>
<lb n="1686"/><p><span>Le fághail in a mór-chodaibh ó'n té</span>
<lb n="1687"/><span>dheinean —</span></p>
<lb n="1688"/>
<lb n="1689"/><p><span>TOMÁS Ó GORMÁIN</span>
<lb n="1690"/><span>Port an Phápa, CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1691"/>
<lb n="1692"/><p><span>CHÓMH-BLASTA LE h-AON-ÍM!</span></p>
<lb n="1693"/>
<lb n="1694"/><p><span>MARGAIRÍN</span>
<lb n="1695"/><span>“LEANDAR”</span></p>
<lb n="1696"/>
<lb n="1697"/><p><span>Tá 'a dhéanamh i gCORCAIGH</span>
<lb n="1698"/><span>ag</span></p>
<lb n="1699"/>
<lb n="1700"/><p><span>Ó DUBHDAILL, Ó MATHÚNA</span>
<lb n="1701"/><span>Agus a gCualucht.</span></p>
<lb n="1702"/>
<lb n="1703"/><p><span>Bí 'á lorg ar lucht siopa, led' thoil.</span></p>
<lb n="1704"/>
<lb n="1705"/><p><span>Tá le fághail uainn-ne —</span></p>
<lb n="1706"/>
<lb n="1707"/><p><span>TÉ BLASTA CÚMHRA.</span></p>
<lb n="1708"/>
<lb n="1709"/><p><span>Ceannuigh púnt de mar shompla.</span></p>
<lb n="1710"/>
<lb n="1711"/><p><span>SIMCOX is a chlann mhac (Teo.)</span>
<lb n="1712"/><span>10 Sráid Phádraig N.,</span>
<lb n="1713"/><span>CORCAIGH.</span></p>
<lb n="1714"/>
<lb n="1715"/><p><span>BIADH DON DUINE is</span>
<lb n="1716"/><span>BIADH DON BHEITHIDHEACH.</span></p>
<lb n="1717"/>
<lb n="1718"/><p><span>Tá raidhse de gach saghas</span>
<lb n="1719"/><span>bídh le fághail uainn-ne, &</span>
<lb n="1720"/><span>é chomh saor le h-aon rud</span>
<lb n="1721"/><span>a gheobhfá i gCorcaigh nó</span>
<lb n="1722"/><span>i mBaile Átha Cliath.</span></p>
<lb n="1723"/>
<lb n="1724"/><p><span>Cuir cárta chúgainn ar lorg gacha eolais —</span></p>
<lb n="1725"/>
<lb n="1726"/><p><span>SÉAMUS Ó NÉILL</span>
<lb n="1727"/><span>is a chlann mhac (teo.),</span>
<lb n="1728"/><span>CIONN tSÁILE,</span>
<lb n="1729"/><span>Co. Chorcaighe.</span></p>
<lb n="1730"/>
<lb n="1731"/><p><span>Togha gacha bídh i gcór na mbeithidheach, le fághail ó Mhuíntir Dhálaigh, Sráid an tSáirséalaigh, i Luimnigh.</span>
<lb n="1732"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="1733"/><p><span>FEIRMEÓIREACHT.</span></p>
<lb n="1734"/>
<lb n="1735"/><p><span>PRÁTAÍ SGÉIDHTE.</span></p>
<lb n="1736"/>
<lb n="1737"/><p><span>Ní'l bliain a ghaibh tharrainn le fada ná</span>
<lb n="1738"/><span>go bhfeaca in sna páipéiribh i mí na</span>
<lb n="1739"/><span>bhfuíteach cúntas mar seo:  “Do chuir an</span>
<lb n="1740"/><span>droch-aimsir atá le coigcidheas againn</span>
<lb n="1741"/><span>cosg le cuireadóireacht na bprátaí</span>
<lb n="1742"/><span>ngrod (luath); agus ní h-é sin is measa</span>
<lb n="1743"/><span>dhe, acht is baoghalach, toisg an tsneachtaig</span>
<lb n="1744"/><span>agus an tseaca atá le seachtmhain againn,</span>
<lb n="1745"/><span>go gcaillfidh an méid go bhfuil curtha aca</span>
<lb n="1746"/><span>an síol.  Tá imshníomh & buaidhreamh aigne</span>
<lb n="1747"/><span>ar na feirmóiribh mar ghiúll ar seo.”</span></p>
<lb n="1748"/>
<lb n="1749"/><p><span>Cuireann an cúntas so iongna mhór orm</span>
<lb n="1750"/><span>gach uair a chím é, mar ní chuirim féin</span>
<lb n="1751"/><span>prátaí groda (luatha) go dtagann an</span>
<lb n="1752"/><span>t-Abrán, cé go bhfuilim im chómhnuidhe i</span>
<lb n="1753"/><span>n-áit atá chómh cluthmhar, chómh grianmhar le</span>
<lb n="1754"/><span>éan áit i n-Éirinn; agus bíonn prátaí a</span>
<lb n="1755"/><span>chuirim an uair sin lán aibig ó'n ficheadh</span>
<lb n="1756"/><span>lá de'n Mhitheamh amach.  Ní mheathluigheann</span>
<lb n="1757"/><span>an siol acht chómh beag: fásann gach ceann</span>
<lb n="1758"/><span>a chuirim díobh.  Agus ní dheinim-se acht mar</span>
<lb n="1759"/><span>a dheinid mo chómhursain.</span></p>
<lb n="1760"/>
<lb n="1761"/><p><span>Tá boscaí áirighthe ghá ndíol i gcóir na</span>
<lb n="1762"/><span>bprátaí.  Sul ar bhris an cogadh amach do</span>
<lb n="1763"/><span>bhí Bórd na Cuireadóireachta 'ghá dtabhairt</span>
<lb n="1764"/><span>uatha ar dhá phinginn go leith an ceann.</span>
<lb n="1765"/><span>Do bhí lucht siopithe ag iarraidh tuistiún</span>
<lb n="1766"/><span>ortha, agus is dócha go bhfuil siad raol</span>
<lb n="1767"/><span>anois.  Tá na boscaí dhá throig ar faid,</span>
<lb n="1768"/><span>agus troigh ar leithead.  Tá an dá cheann</span>
<lb n="1769"/><span>níos áirde ná an dá thaobh, agus tá scarán</span>
<lb n="1770"/><span>nó iompar idir an dá cheann.  Táim ag</span>
<lb n="1771"/><span>cur peictúra chinn aca leis an sgríbhinn</span>
<lb n="1772"/><span>seo, acht ní dócha go bhféadfar é chur</span>
<lb n="1773"/><span>i gcló.</span></p>
<lb n="1774"/>
<lb n="1775"/><p><span>I n-ionad an tsíl do chur dá leathadh sa</span>
<lb n="1776"/><span>talamh i dtosach an earraig cuirtear na</span>
<lb n="1777"/><span>prátaí slána in sna boscaíbh, cloch nó cloch</span>
<lb n="1778"/><span>go leith ins gach bosca.  Cuirtear na</span>
<lb n="1779"/><span>boscaí lán anuas ar a chéile, deich gcinn</span>
<lb n="1780"/><span>má bhíonn an tig árd a dhóithin, i gcás ná</span>
<lb n="1781"/><span>tógfadh dathad bosca de'n úrlár suas</span>
<lb n="1782"/><span>acht slighe cheithre cínn, 'Sé an áit is</span>
<lb n="1783"/><span>fearr oireann dóibh lochta stábla nó</span>
<lb n="1784"/><span>sgiobóil.  Tosnuighid na prátaí ar sgéidhe</span>
<lb n="1785"/><span>ins na boscaíbh, agus nuair a thagfaidh</span>
<lb n="1786"/><span>aimsir bhog an Abráin ortha beidh buinneáin</span>
<lb n="1787"/><span>nó péacáin ortha a bheidh cúpla órlach ar</span>
<lb n="1788"/><span>faid.  Má bhíonn an ball dorcha beidh na</span>
<lb n="1789"/><span>buinneáin fada, lag; acht má leogtar an</span>
<lb n="1790"/><span>solus cúcha beidh siad téagartha, cinn</span>
<lb n="1791"/><span>ghlasa ortha, agus préamhacha ag leathadh</span>
<lb n="1792"/><span>fútha.  Seo mar is fearr iad.</span></p>
<lb n="1793"/>
<lb n="1794"/><p><span>Nuair a bhítear chun iad do chur tugtar</span>
<lb n="1795"/><span>na boscaí amach ar an bpáirc, agus</span>
<lb n="1796"/><span>deintear iad do athromhar, nó iad do</span>
<lb n="1797"/><span>sháthadh ar nós sgeallán.  Ba cheart beirt</span>
<lb n="1798"/><span>do bheith ghá sáthadh, — duine ghá gcur as an</span>
<lb n="1799"/><span>mbosca in sna pollaibh de réir mar a</span>
<lb n="1800"/><span>dheineann an duinn eile na poill.  Má</span>
<lb n="1801"/><span>bhíd siad reamhar ní misde iad do scolta</span>
<lb n="1802"/><span>ar an iomaire, dá chuid nó trí coda do</span>
<lb n="1803"/><span>dhéanamh de gach práta, — sé sin má bhíonn</span>
<lb n="1804"/><span>an oiread san bhuinneán (piacán) ortha.</span>
<lb n="1805"/><span>Má deintear iad do ghearradh is ceart</span>
<lb n="1806"/><span>iad fhágaint gearrtha ar aghaidh na gréine</span>
<lb n="1807"/><span>ar feadh cúpla uair a' chloig i gcas go</span>
<lb n="1808"/><span>dtagfadh sgreamh ortha, rud a chosnann ar</span>
<lb n="1809"/><span>phiastaíbh agus ar fhliuchra an talimh iad.</span>
<lb n="1810"/><span>Is cóir an leasughadh-mála do bheith leathte</span>
<lb n="1811"/><span>ar an dtalamh sul a sáidhtear iad, agus</span>
<lb n="1812"/><span>annsan aoileach agus cré do chur ortha</span>
<lb n="1813"/><span>an lá céadna.  Beidh siad 'n-a ngasaibh</span>
<lb n="1814"/><span>ag iarraidh na h-aith-chré i gceann trí</span>
<lb n="1815"/><span>seachtmhaine.</span></p>
<lb n="1816"/>
<lb n="1817"/><p><span>Nuair a bheifar ag baint na bprátaí sa</span>
<lb n="1818"/><span>Mhitheamh nó 'n-a dhiadh sin é an uair ba</span>
<lb n="1819"/><span>cheart síol na h-aithbhliana do phiocadh, na</span>
<lb n="1820"/><span>prátaí is lúghadh, iad do chur in sna boscaíbh</span>
<lb n="1821"/><span>agus iad d'fhágaint amuigh fé'n ngréin go</span>
<lb n="1822"/><span>dtagaidh dath an aeir ortha.  Annsan iad</span>
<lb n="1823"/><span>do chur isteach ar lochta an stábla mar a</span>
<lb n="1824"/><span>dubhramair cheana.  Mairfidh na boscaí</span>
<lb n="1825"/><span>chómh fada leis an bhfeirmóir féin má</span>
<lb n="1826"/><span>thugann sé aire dhóibh.</span></p>
<lb n="1827"/>
<lb n="1828"/><p><span>Do chómhairleó'inn do fheirmóir má tá</span>
<lb n="1829"/><span>neart aige air, an cleas so do dhéanamh</span>
<lb n="1830"/><span>le n-a chuid síl go léir, nó le cuid de</span>
<lb n="1831"/><span>pé sgéal é.  Mar a bhfuil boscaí aige ba</span>
<lb n="1832"/><span>cheart do cuid dá chuid síl do leathadh ar</span>
<lb n="1833"/><span>lochna nó ar úrlár éigin, agus leogaint</span>
<lb n="1834"/><span>dóibh bheith ag sgéidhe ann.  Mar a mbeidh</span>
<lb n="1835"/><span>curtha amach aca acht lán a súl de bhuin-</span>
<lb n="1836"/><span>neánaibh is mór an chomaoine ortha é: beidh</span>
<lb n="1837"/><span>siad mí níos groide ná an síol ná beidh</span>
<lb n="1838"/><span>éin nidh curtha amach aca, agus is mór an</span>
<lb n="1839"/><span>chosaint ar an ndubh 'n-a dhiaidh sin é sin.</span></p>
<lb n="1840"/>
<lb n="1841"/><p><span>Gruagach an Tobair.</span></p>
<lb n="1842"/>
<lb n="1843"/><p><span>SEAN-AMHRÁIN AR CEAL</span></p>
<lb n="1844"/>
<lb n="1845"/><p><span>43 — “Sé an baile seo togha na droch-</span>
<lb n="1846"/><span>áite.”</span></p>
<lb n="1847"/>
<lb n="1848"/><p><span>44 — “Eirigh ar maidin</span>
<lb n="1849"/><span>“Is gaibh do chapall.”</span></p>
<lb n="1850"/>
<lb n="1851"/><p><span>45 — “Dá mbeadh mo ghrádh-sa ar lár</span>
<lb n="1852"/><span>do chroidhe-se.”</span></p>
<lb n="1853"/>
<lb n="1854"/><p><span>46 — “I Milltown chuala mé an ceól.”</span></p>
<lb n="1855"/>
<lb n="1856"/><p><span>47 — “Mo stóirín ó Mhúscraidhe.”</span></p>
<lb n="1857"/>
<lb n="1858"/><p><span>48 — “A théagair, an fios duit ná</span>
<lb n="1859"/><span>codluighim-se oidhche.”</span></p>
<lb n="1860"/>
<lb n="1861"/><p><span>49 — “Séid a bhean bhocht is bí súgach!”</span></p>
<lb n="1862"/>
<lb n="1863"/><p><span>50 — “Síos imeasg na gcoillte.”</span></p>
<lb n="1864"/>
<lb n="1865"/><p><span>51 — “Tar liom ar an aonach.”</span></p>
<lb n="1866"/>
<lb n="1867"/><p><span>52 — “Chorraig Diarmuid an capall</span>
<lb n="1868"/><span>beag”</span></p>
<lb n="1869"/>
<lb n="1870"/><p><span>53 — “Grádh mo chroidhe an píosa d'fhear.”</span></p>
<lb n="1871"/>
<lb n="1872"/><p><span>54 — “Fan mar táir, a chladhaire!”</span></p>
<lb n="1873"/>
<lb n="1874"/><p><span>55 — “A chailleach a' tsúsa bhrúidhte</span>
<lb n="1875"/><span>bhrónach.”</span></p>
<lb n="1876"/>
<lb n="1877"/><p><span>56 — “Ó mo chailín d'imthigh sí.”</span></p>
<lb n="1878"/>
<lb n="1879"/><p><span>Do bheidhmís buidheach d'aoinne chuirfeadh</span>
<lb n="1880"/><span>chughainn fiú is ceathramha amháin d'aon</span>
<lb n="1881"/><span>cheann acu so.  Táid na fuinn againn</span>
<lb n="1882"/><span>cheana.</span></p>
<lb n="1883"/>
<lb n="1884"/><p><span>Fear an Lóchrann.</span></p>
<lb n="1885"/>
<lb n="1886"/><p><span>DO CHABHAIR-SE, A CHARA!</span></p>
<lb n="1887"/>
<lb n="1888"/><p><span>Ceannuigh do chuid earraí ó sna daoinibh a</span>
<lb n="1889"/><span>bhfuil fógra aca sa “LÓCHRANN,” & cuir i</span>
<lb n="1890"/><span>n-iúl dóibh gur sa “LÓCHRANN” a chonaicís</span>
<lb n="1891"/><span>an fógra.  Cabhróghaidh san go mór linn.</span></p>
<lb n="1892"/>
<lb n="1893"/><p><span>FÓGRAÍ Ó BHAILE ÁTHA CLIATH, &rl.</span></p>
<lb n="1894"/>
<lb n="1895"/><p><span>A Ghaedheala!  Ceannuighidh rothar Gaedhealach .i.</span></p>
<lb n="1896"/>
<lb n="1897"/><p><span>“AN LÚCÁNIA”</span>
<lb n="1898"/><span>(de dhéantús na hÉireann)</span></p>
<lb n="1899"/>
<lb n="1900"/><p><span>ó</span></p>
<lb n="1901"/>
<lb n="1902"/><p><span>Dhomhnall Ó Buachalla, Magh Nuadhat.</span></p>
<lb n="1903"/>
<lb n="1904"/><p><span>Is maith an chóir iad so chun Gaedhilge</span>
<lb n="1905"/><span>do mhúineadh:</span></p>
<lb n="1906"/>
<lb n="1907"/><p><span>“Scéalta don Aos Óg,” 2d.</span></p>
<lb n="1908"/>
<lb n="1909"/><p><span>“Ceachta Scoile,” a I., II., III.  2½d., 3½d., 4½d.</span></p>
<lb n="1910"/>
<lb n="1911"/><p><span>“Cairteanna chun Cómhrádh do Mhúineadh” —</span>
<lb n="1912"/><span>iad go daithte is go hoireamhnach ar gach</span>
<lb n="1913"/><span>chuma.  I., II., III., IV.  4/-, 4/6, 4/6, 4/6</span></p>
<lb n="1914"/>
<lb n="1915"/><p><span>Gaedhil a bhfuil Trácht ortha:</span></p>
<lb n="1916"/>
<lb n="1917"/><p><span>Peictiúirí dhíobh so — Meadhbh, An Sáirséalach,</span>
<lb n="1918"/><span>Naomh Pádraig, Brian Bóraimhe, Naomh</span>
<lb n="1919"/><span>Colmcille, Wolf Tone, Naomh Bréandán,</span>
<lb n="1920"/><span>An Búrcach, Riobárd Emmet & Dómhnal</span>
<lb n="1921"/><span>Ó Conaill.  10 gcinn ar fad — iad fé</span>
<lb n="1922"/><span>gharmaí dara agus ciumhais órdha le gach</span>
<lb n="1923"/><span>garm — £3 an beart.</span></p>
<lb n="1924"/>
<lb n="1925"/><p><span>Leabhair iad so a thaithnfidh leat — “Every</span>
<lb n="1926"/><span>Irishman's Library.” 2/6 a' leabhar —</span></p>
<lb n="1927"/>
<lb n="1928"/><p><span>“Saints and Sinners (Dr. Hyde),</span></p>
<lb n="1929"/>
<lb n="1930"/><p><span>“Humours of Irish Life (C. L. Graves, M.A.),</span></p>
<lb n="1931"/>
<lb n="1932"/><p><span>“Irish Orators and Oratory” (Prof. Kettle),</span></p>
<lb n="1933"/>
<lb n="1934"/><p><span>“Irish Poetry” (A. P. Graves, M.A.),</span></p>
<lb n="1935"/>
<lb n="1936"/><p><span>“Selections from Thomas Davis”</span>
<lb n="1937"/><span>(T. W. Rolleston, M. A.).</span></p>
<lb n="1938"/>
<lb n="1939"/><p><span>“Songs of Myself and Lyrics”</span>
<lb n="1940"/><span>(Thomas Mac Donagh), 4/6.</span></p>
<lb n="1941"/>
<lb n="1942"/><p><span>Poetical Works of Joseph M. Plunkett, 3/6.</span></p>
<lb n="1943"/>
<lb n="1944"/><p><span>Cuir cárta ag triall orainn</span>
<lb n="1945"/><span>ar lorg leabhráin eolais:</span></p>
<lb n="1946"/>
<lb n="1947"/><p><span>“The Educational Co. of Ireland,”</span>
<lb n="1948"/><span>89 Sráid Talbóid, Áth Cliath.</span></p>
<lb n="1949"/>
<lb n="1950"/><p><span>Is maith an chóir iad so chun Gaedhilge</span>
<lb n="1951"/><span>do mhúineadh:</span></p>
<lb n="1952"/>
<lb n="1953"/><p><span>“Scéalta don Aos Óg,” 2d.</span></p>
<lb n="1954"/>
<lb n="1955"/><p><span>“Ceachta Scoile,” a I., II., III.  2½d., 3½d., 4½d.</span></p>
<lb n="1956"/>
<lb n="1957"/><p><span>“Cairteanna chun Cómhrádh do Mhúineadh” —</span>
<lb n="1958"/><span>iad go daithte is go hoireamhnach ar gach</span>
<lb n="1959"/><span>chuma.  I., II., III., IV.  4/-, 4/6, 4/6, 4/6</span></p>
<lb n="1960"/>
<lb n="1961"/><p><span>Gaedhil a bhfuil Trácht ortha:</span></p>
<lb n="1962"/>
<lb n="1963"/><p><span>Peictiúirí dhíobh so — Meadhbh, An Sáirséalach,</span>
<lb n="1964"/><span>Naomh Pádraig, Brian Bóraimhe, Naomh</span>
<lb n="1965"/><span>Colmcille, Wolf Tone, Naomh Bréandán,</span>
<lb n="1966"/><span>An Búrcach, Riobárd Emmet & Dómhnal</span>
<lb n="1967"/><span>Ó Conaill.  10 gcinn ar fad — iad fé</span>
<lb n="1968"/><span>gharmaí dara agus ciumhais órdha le gach</span>
<lb n="1969"/><span>garm — £3 an beart.</span></p>
<lb n="1970"/>
<lb n="1971"/><p><span>Leabhair iad so a thaithnfidh leat — “Every</span>
<lb n="1972"/><span>Irishman's Library.” 2/6 a' leabhar —</span></p>
<lb n="1973"/>
<lb n="1974"/><p><span>“Saints and Sinners (Dr. Hyde),</span></p>
<lb n="1975"/>
<lb n="1976"/><p><span>“Humours of Irish Life (C. L. Graves, M.A.),</span></p>
<lb n="1977"/>
<lb n="1978"/><p><span>“Irish Orators and Oratory” (Prof. Kettle),</span></p>
<lb n="1979"/>
<lb n="1980"/><p><span>“Irish Poetry” (A. P. Graves, M.A.),</span></p>
<lb n="1981"/>
<lb n="1982"/><p><span>“Selections from Thomas Davis”</span>
<lb n="1983"/><span>(T. W. Rolleston, M. A.).</span></p>
<lb n="1984"/>
<lb n="1985"/><p><span>“Songs of Myself and Lyrics”</span>
<lb n="1986"/><span>(Thomas Mac Donagh), 4/6.</span></p>
<lb n="1987"/>
<lb n="1988"/><p><span>Poetical Works of Joseph M. Plunkett, 3/6.</span></p>
<lb n="1989"/>
<lb n="1990"/><p><span>Cuir cárta ag triall orainn</span>
<lb n="1991"/><span>ar lorg leabhráin eolais:</span></p>
<lb n="1992"/>
<lb n="1993"/><p><span>“The Educational Co. of Ireland,”</span>
<lb n="1994"/><span>89 Sráid Talbóid, Áth Cliath.</span></p>
<lb n="1995"/>
<lb n="1996"/><p><span>Earraí Gaedhealacha do Ghaedhlaibh!</span></p>
<lb n="1997"/>
<lb n="1998"/><p><span>Léinte.  Lámhainní.  Carabhata.</span>
<lb n="1999"/><span>Stocaí “Guailneáin.”  Bróga.</span>
<lb n="2000"/><span>Caipíní agus Hataí.</span></p>
<lb n="2001"/>
<lb n="2002"/><p><span>ó Th. Ó LOCHLAINN,</span>
<lb n="2003"/><span>19 Sráid na Páirliméide, Baile Átha Cliath.</span></p>
<lb n="2004"/>
<lb n="2005"/><p><span>BÍODH PÍOPA MAITH</span>
<lb n="2006"/><span>GAEDHLACH AGAT.</span></p>
<lb n="2007"/>
<lb n="2008"/><p><span>Tá</span>
<lb n="2009"/><span>PÍOPAÍ MHIC PHEADAIR</span>
<lb n="2010"/><span>le ceannach i ngach siopa tobac.</span></p>
<lb n="2011"/>
<lb n="2012"/><p><span>Cuir a dtuairisc ar</span>
<lb n="2013"/><span>lucht a ndéanta —</span></p>
<lb n="2014"/>
<lb n="2015"/><p><span>CAPP & MAC PEADAIR Teo.</span>
<lb n="2016"/><span>FAICHE SHAIN STIABHNA,</span>
<lb n="2017"/><span>ÁTH CLIATH.</span></p>
<lb n="2018"/>
<lb n="2019"/><p><span>Clóchualacht Seandúna, Corcaigh, do chlóbhuail.</span></p>
<lb n="2020"/>
<lb n="2021"/><p><span>Ceachta Cainnte Gramadaighe.  Seán Ó Catháin do scríobh.  An Ghramadach Ghaedhilge is fearr.  2/6.  Muinntear Ghuill, Áth Cliath</span>
<lb n="2022"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Feabhra, 1917

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Feabhra, 1917

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
