Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main"/></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">L126
L</note>
                         <note type="L"/>
                         <note type="B"/>
                         <note type="C"/>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>L126
L</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title/><author/><imprint><publisher/><date/></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p><span>
Ní breith orm do bhreith a Aodh.  Tadhg Mc Dáire cct.</span></p>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>Ní breith orm do bhreith a Aodh</span>
<lb n="2"/><span>do nochtais t'aigne d'aon-taobh</span>
<lb n="3"/><span>teacht faim cheann do léigis ris</span>
<lb n="4"/><span>ní breitheamh thú acht fear aighnis.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Dá dhearbhadh nach é as mheasa</span>
<lb n="7"/><span>ní fhuighe-se im aighneas-a</span>
<lb n="8"/><span>a bhfuair mé i dtagra Torna</span>
<lb n="9"/><span>ná a luach d'éagcóir agallmha.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Go mbé a mhairg don tí as chionntach</span>
<lb n="12"/><span>re heissíodh d'adhnadh ionnta</span>
<lb n="13"/><span>triall éigceirt i nglór nó i ngníomh</span>
<lb n="14"/><span>ós é adhnas gach éissíodh.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Tús gníomh n-éigceirt do dhéinimh</span>
<lb n="17"/><span>maoidhtear libh le goin Éibhir</span>
<lb n="18"/><span>tús éigceirt briathar a-mach</span>
<lb n="19"/><span>do thionnsgain Niall mac Eachach.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Ní cúis do dhul fá chéile</span>
<lb n="22"/><span>don dá dhreim dár dhual Éire</span>
<lb n="23"/><span>fios a gceirt féin ag gach fhear</span>
<lb n="24"/><span>nó fios soi-ghníomh a shinnsear.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>Gidh gur throidsead a sinnsir</span>
<lb n="27"/><span>rompa fa Éirinn innsigh</span>
<lb n="28"/><span>ní throidfid uaisle dom chead</span>
<lb n="29"/><span>go bhfionnaid créad fá dtroidfead.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Anaid na huaisle go ciúin</span>
<lb n="32"/><span>go bhfuighead uainn fios a n-iúil</span>
<lb n="33"/><span>Faobhar a sleagh ná a lann nglas</span>
<lb n="34"/><span>ní hiad na hairm don tseanchas.</span></p>
<lb n="35"/>
<lb n="36"/><p><span>Ós ar lorg dána an bhráthar</span>
<lb n="37"/><span>atá an glór sin id dhán-sa</span>
<lb n="38"/><span>tugtha dhamh na aghaidh soin</span>
<lb n="39"/><span>cuid dom fhreagra ar an mbráthair.</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>Acht go labhrainn go ceart fíor</span>
<lb n="42"/><span>is tabhairt ughdar dom dhíon</span>
<lb n="43"/><span>níor mhaith an teisd ar chloinn Chuinn</span>
<lb n="44"/><span>sgáth fam ghlór do chur oruinn.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Ní héin-neach dá ndeachaidh soir</span>
<lb n="47"/><span>fa heolach sa tagra soin</span>
<lb n="48"/><span>acht sibh-se an drong atá i bhfus</span>
<lb n="49"/><span>ghabhas do láimh an t-eolas.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Ag sin agaibh cead freagra</span>
<lb n="52"/><span>anois gan sgáth gan eagla</span>
<lb n="53"/><span>'s gan ní dhé do chur ar gcúl</span>
<lb n="54"/><span>muna mbeith cóir dá chlaochlúdh.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Iongnadh an cúis náire a Aodh</span>
<lb n="57"/><span>tagra fheasach gan bheith claon</span>
<lb n="58"/><span>do thagras ar cheann Mumhan</span>
<lb n="59"/><span>nach tig dhíbh-se a bhréagnughadh.</span></p>
<lb n="60"/>
<lb n="61"/><p><span>Níor mhisde an fhírinne riamh</span>
<lb n="62"/><span>follus don druing do char Dia</span>
<lb n="63"/><span>beag bhfoirne dá síoladh soin</span>
<lb n="64"/><span>mórán puibleach na n-aghaidh.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Ní meath orm-sa an chóir do ráidh</span>
<lb n="67"/><span>do chosg iomad labhra láin</span>
<lb n="68"/><span>'s do dhíorghadh seachráin fa seach</span>
<lb n="69"/><span>chuirthi-se i gcluasaibh puibleach.</span>
<lb n="70"/></p>
</div>
<pb n="180"/>
<div><lb n="71"/><p><span>Aithcheodh na leabhar go léir</span>
<lb n="72"/><span>ní triallta do neach fan ngréin</span>
<lb n="73"/><span>triallta do neach dá mbadh eol</span>
<lb n="74"/><span>gach ní badh ainbhfíor d'aithcheodh.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>Aithcheo a mbiadh na mbréagaibh dhíobh</span>
<lb n="77"/><span>cothughadh gach neith bhadh fíor</span>
<lb n="78"/><span>fearr d'fhior ioná bheith ná thosd</span>
<lb n="79"/><span>'s a mbeith lé chéile i gcomosg.</span></p>
<lb n="80"/>
<lb n="81"/><p><span>Díoth eoluis fa-deara a rádh</span>
<lb n="82"/><span>go bhfuil seanchas cam im dhán</span>
<lb n="83"/><span>slán a shuidhighthe orm d'fhior</span>
<lb n="84"/><span>agaibh d'uasal ná d'ísiol.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>Is dearbh gur léigheas díobh sin</span>
<lb n="87"/><span>ní as mhó ná mar as mhaith libh</span>
<lb n="88"/><span>dearbhadh ar a léigheadh dhamh</span>
<lb n="89"/><span>toghaim cruithneacht is cogal.</span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>Dá ní as lia ar a mbí dearbhadh</span>
<lb n="92"/><span>gach ní neimh-dhearbhtha neamhghlan</span>
<lb n="93"/><span>na leabhair na dteagmhaid so</span>
<lb n="94"/><span>eatorra do ním togha.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>Cosmhail nár léigh tusa féin</span>
<lb n="97"/><span>na leabhair áirmhe go léir</span>
<lb n="98"/><span>cuid dá gcuir bhar ndáil na n-ucht</span>
<lb n="99"/><span>is í an taidhbhse gan tábhacht.</span></p>
<lb n="100"/>
<lb n="101"/><p><span>T-iomad leabhar t-iomad naomh</span>
<lb n="102"/><span>do shlán as a n-ucht ar aon</span>
<lb n="103"/><span>im fhreagra idir Niall 's Corc</span>
<lb n="104"/><span>fa bhréagnughadh a ndubhart.</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>Ní fiú allghlór an tsaoghail</span>
<lb n="107"/><span>bréag do chur ar na naomhaibh</span>
<lb n="108"/><span>ní fhéadfa a thaisbéanadh dhamh</span>
<lb n="109"/><span>an bhreith cáit cia lé rugadh.</span></p>
<lb n="110"/>
<lb n="111"/><p><span>Dar liom a Aodh 's é as náir</span>
<lb n="112"/><span>tógbháil móir bhfiadhan ar dáil</span>
<lb n="113"/><span>'s gan a bheag díobh do theacht leis</span>
<lb n="114"/><span>i n-am cruthuighthe an aighnis.</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p><span>Ní chreidim-se sin go mór</span>
<lb n="117"/><span>acht mar chuid eile dod ghlór</span>
<lb n="118"/><span>diomdha an dá thaobh thuaidh is theas</span>
<lb n="119"/><span>cuirfead oraibh go hoircheas.</span></p>
<lb n="120"/>
<lb n="121"/><p><span>Diomdha na dtuigfead d'fhuil Chuinn</span>
<lb n="122"/><span>bíodh oraibh fam fhreagra thruim</span>
<lb n="123"/><span>óir ní orm-sa bhias a throm</span>
<lb n="124"/><span>fa bhuain dom aim-dheoin asam.</span></p>
<lb n="125"/>
<lb n="126"/><p><span>Sliocht Oilealla móide a searc</span>
<lb n="127"/><span>dom bheith ag dídean a gceart</span>
<lb n="128"/><span>is nochtadh a soi-ghníomh soin</span>
<lb n="129"/><span>múchtar libh-se na n-aghaidh.</span></p>
<lb n="130"/>
<lb n="131"/><p><span>Mar sin fós nach creidim uaibh</span>
<lb n="132"/><span>binneas im ghlór don taoibh thuaidh</span>
<lb n="133"/><span>ní dearbh leo is ní dearbh dháibh</span>
<lb n="134"/><span>clódh nach fuil aca d'urláimh.</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p><span>Ní bristear orm le bagar</span>
<lb n="137"/><span>ní bhiodhgaim lém dhíubhragadh</span>
<lb n="138"/><span>le harm arab eolach mé</span>
<lb n="139"/><span>ní as mhó ná fear mo chaithmhe.</span></p>
<lb n="140"/>
<lb n="141"/><p><span>Más dearbh leat briathra dom chlódh</span>
<lb n="142"/><span>amhail chuire amach id ghlór</span>
<lb n="143"/><span>dar liom ní maith an mhalairt</span>
<lb n="144"/><span>cur do chuirp i gcontabhairt.</span></p>
<lb n="145"/>
<lb n="146"/><p><span>Cúis seanchais do chur ar arm</span>
<lb n="147"/><span>ní ciall do neach nach biadh balbh</span>
<lb n="148"/><span>cosmhail go dtuigthear as soin</span>
<lb n="149"/><span>gur sgar do dhóigh réd bhriathraibh.</span>
<lb n="150"/></p>
</div>
<pb n="182"/>
<div><lb n="151"/><p><span>Na leabhair sin labhras sibh</span>
<lb n="152"/><span>tuigidh ar aird má táid libh</span>
<lb n="153"/><span>riú bhaineas bríogh ar seasaimh</span>
<lb n="154"/><span>is iad airm ar n-imreasain.</span></p>
<lb n="155"/>
<lb n="156"/><p><span>Dúthchas re gaisgeadh a Aodh</span>
<lb n="157"/><span>atá agaibh as bhar ngaol</span>
<lb n="158"/><span>ní bhéarthaoi a ngeall i ngníomh gha</span>
<lb n="159"/><span>Murchadh Eoghan Lugh Lágha.</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>Dóigh gaisgidh do neach dá fhréimh</span>
<lb n="162"/><span>níor dhéanta dhuit asat féin</span>
<lb n="163"/><span>an tobar ór shil an sruth</span>
<lb n="164"/><span>ní hé as dhóigh do bhiadh folamh.</span></p>
<lb n="165"/>
<lb n="166"/><p><span>Mar mhaoidheas tú saobh an nós</span>
<lb n="167"/><span>oirne an t-éacht nach dearnais fós</span>
<lb n="168"/><span>gach masla nach bia ar do chur</span>
<lb n="169"/><span>ro-luath mhaoidhe léd bhagar.</span></p>
<lb n="170"/>
<lb n="171"/><p><span>Dá mbeath an ní láimh ar láimh</span>
<lb n="172"/><span>idir Eoghan is Conn cáidh</span>
<lb n="173"/><span>ní iarrfadh Conn air ré linn</span>
<lb n="174"/><span>braon dá fhuil ná a chuid d'Éirinn.</span></p>
<lb n="175"/>
<lb n="176"/><p><span>Muna mbeath a shluagh leis go léir</span>
<lb n="177"/><span>níor shlán ó láimh Eoghain féin</span>
<lb n="178"/><span>gion go ráinig na hairm ann</span>
<lb n="179"/><span>Conn agus Goll is Conall.</span></p>
<lb n="180"/>
<lb n="181"/><p><span>Ag soin na briathra searbha</span>
<lb n="182"/><span>chuireas d'aimh-dheoin mo mheanma</span>
<lb n="183"/><span>dá bhfreagra mar as éigean</span>
<lb n="184"/><span>mé do labhra a leithéideadh.</span></p>
<lb n="185"/>
<lb n="186"/><p><span>Dá ndearna orm am tualaing</span>
<lb n="187"/><span>maoidheamh éacht ar a ngualainn</span>
<lb n="188"/><span>gach neach le mbadh doi-bhinn so</span>
<lb n="189"/><span>oruibh-se as chóir a dhiomdha.</span></p>
<lb n="190"/>
<lb n="191"/><p><span>Tuig gurb é an díol sin labhra</span>
<lb n="192"/><span>thugsad clann Éibhir amhra</span>
<lb n="193"/><span>gér liach a bhuain don deagh-fhóir</span>
<lb n="194"/><span>ar trí macaibh Éireamhóin.</span></p>
<lb n="195"/>
<lb n="196"/><p><span>Is é an díol soin shloinnim daoibh</span>
<lb n="197"/><span>thug ar Fhollach lámh Chonmhaoil</span>
<lb n="198"/><span>tug an díol céadna cneadh throm</span>
<lb n="199"/><span>Eochaidh Faobhar ar Smiorghall.</span></p>
<lb n="200"/>
<lb n="201"/><p><span>An díol céadna-sa a los gliadh</span>
<lb n="202"/><span>mac mhic Éireamhóin Eitrial</span>
<lb n="203"/><span>dá dhúsacht níor dhulta dhaoibh</span>
<lb n="204"/><span>fuair ó láimh chosgraigh Chonmhaoil.</span></p>
<lb n="205"/>
<lb n="206"/><p><span>Eochaidh Mumho tolg tuinne</span>
<lb n="207"/><span>tug ar Fiachaidh Labhruinne</span>
<lb n="208"/><span>bhar rígh Éireann go n-aoibhe</span>
<lb n="209"/><span>an díol céadna comhmaoidhe.</span></p>
<lb n="210"/>
<lb n="211"/><p><span>An díol céadna cruaidh an bhreath</span>
<lb n="212"/><span>tug an fhlaith Eanna Airgtheach</span>
<lb n="213"/><span>ar bhar rígh Éireann iar soin</span>
<lb n="214"/><span>dárbh ainm Aonghus Ol-mhuchaidh.</span></p>
<lb n="215"/>
<lb n="216"/><p><span>An díol céadna céim díoghla</span>
<lb n="217"/><span>ar bhar rígh shochruidh Síorna</span>
<lb n="218"/><span>mar leantar lorg an chleachtaidh</span>
<lb n="219"/><span>tug ar rí-ne Roitheachtaigh.</span>
<lb n="220"/></p>
</div>
<pb n="184"/>
<div><lb n="221"/><p><span>Bhar rí Éireann aithne dhaoibh</span>
<lb n="222"/><span>Giallchaidh mac Oilill Olchaoin</span>
<lb n="223"/><span>an díol céadna sgéal do leath</span>
<lb n="224"/><span>tugadh air le hArt Imleach.</span></p>
<lb n="225"/>
<lb n="226"/><p><span>Bar rí oile bhar mbarr ráidh</span>
<lb n="227"/><span>dar bha hainm Nuadha Fionn Fáil</span>
<lb n="228"/><span>fuair díol a mhac-samhla sin</span>
<lb n="229"/><span>le Breisrigh mac Airt Imligh.</span></p>
<lb n="230"/>
<lb n="231"/><p><span>A-déaruinn go mór ní as lia</span>
<lb n="232"/><span>acht nach leanaim air níos sia</span>
<lb n="233"/><span>olc liom do bhriathra dom chur</span>
<lb n="234"/><span>do luaidh a leithéid d'adhbhar.</span></p>
<lb n="235"/>
<lb n="236"/><p><span>Briathra nach briathra séimhe</span>
<lb n="237"/><span>cúis cuirthe cáich fá chéile</span>
<lb n="238"/><span>uaibh-se a dtuaidh triallaid soin</span>
<lb n="239"/><span>éigean freagra na n-aghaidh.</span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>Ní fuighthear id leabhraibh libh</span>
<lb n="242"/><span>ainm aon duine d'fhuil Éibhir</span>
<lb n="243"/><span>do mhionnuigh an mhóid labhra</span>
<lb n="244"/><span>fa mhaitheamh a n-athardha.</span></p>
<lb n="245"/>
<lb n="246"/><p><span>Sompla ar nach tugsad luighe</span>
<lb n="247"/><span>Meilge mac mhic Iughoine</span>
<lb n="248"/><span>rug rí d'fhuil Éibhir dhé a cheann</span>
<lb n="249"/><span>mar aon is ríoghacht Éireann.</span></p>
<lb n="250"/>
<lb n="251"/><p><span>Rí gach éin-fhear maith an iocht</span>
<lb n="252"/><span>feadh sé nglún na dhiaidh dá shliocht</span>
<lb n="253"/><span>gan agra i gcás luighe</span>
<lb n="254"/><span>'s gan cead d'aicme Iughoine.</span></p>
<lb n="255"/>
<lb n="256"/><p><span>As soin as tuigthe do chách</span>
<lb n="257"/><span>nach éidir gur fíor a rádh</span>
<lb n="258"/><span>gur dh'ísligh fuil Éibhir Fhinn</span>
<lb n="259"/><span>do shíol Iughoine i nÉirinn.</span></p>
<lb n="260"/>
<lb n="261"/><p><span>Níor sháith d'Iughoine d'eighre</span>
<lb n="262"/><span>rí do roinn leath a sheilbhe</span>
<lb n="263"/><span>re comh-fhlaith tar chlár a-nonn</span>
<lb n="264"/><span>'s nach coisgfeadh ainbhreath eachtronn.</span></p>
<lb n="265"/>
<lb n="266"/><p><span>Na flaithe uaibh do níodh sin</span>
<lb n="267"/><span>níor sháith d'Iughoine d'oighir</span>
<lb n="268"/><span>má deire nach fuilid ann</span>
<lb n="269"/><span>do bhéar uaim fios a n-anmann.</span></p>
<lb n="270"/>
<lb n="271"/><p><span>An rí deire Dia dhá dhíon</span>
<lb n="272"/><span>fada go léigfinn duit díom</span>
<lb n="273"/><span>d'fhuil Mhaine Leamhna mhic Chuirc</span>
<lb n="274"/><span>Leamhnach Alban go hordhuirc.</span></p>
<lb n="275"/>
<lb n="276"/><p><span>Linn go hiomlán gan buain ruibh</span>
<lb n="277"/><span>do thaoibh a athar a fhuil</span>
<lb n="278"/><span>muna leantaoi iar máithribh soin</span>
<lb n="279"/><span>comh-fhogus dúinn a mháthair.</span></p>
<lb n="280"/>
<lb n="281"/><p><span>Mairg dhuit a Aodh nach cumhain</span>
<lb n="282"/><span>leat ar labhras le Lughaidh</span>
<lb n="283"/><span>im cheann Fiachaidh Fir mara</span>
<lb n="284"/><span>is fa choimpeart Chonaire.</span></p>
<lb n="285"/>
<lb n="286"/><p><span>Cuid do na críochaibh ráidhe</span>
<lb n="287"/><span>d'fhonn críoch do chur id tháille</span>
<lb n="288"/><span>ní do shíol Iughoine a-nos</span>
<lb n="289"/><span>a n-uaisle sin go follus.</span></p>
<lb n="290"/>
<lb n="291"/><p><span>Déisigh Músgraidhe is Baisgnigh</span>
<lb n="292"/><span>a n-anmanna ré gcloistin</span>
<lb n="293"/><span>is é a bhfuil dá ngaol uile</span>
<lb n="294"/><span>anois le sliocht Iughoine.</span></p>
<lb n="295"/>
<lb n="296"/><p><span>Fíor gur threabhsad uair oile</span>
<lb n="297"/><span>an sliocht shloinne ó Iughoine</span>
<lb n="298"/><span>na críocha soin luaidhtear libh</span>
<lb n="299"/><span>ar throim-chíos ó rígh Caisil.</span></p>
<lb n="300"/>
<lb n="301"/><p><span>d'eagla nach creididís cách</span>
<lb n="302"/><span>gur fíor an glór soin ré rádh</span>
<lb n="303"/><span>do bhéar fios a gcíosa soin</span>
<lb n="304"/><span>mar do sgríobhadh i leabhraibh.</span>
<lb n="305"/></p>
</div>
<pb n="186"/>
<div><lb n="306"/><p><span>Cíos na nDéise trí céad brat</span>
<lb n="307"/><span>trí céad agus leith-chéad damh</span>
<lb n="308"/><span>trí céad go leith muc go meadh</span>
<lb n="309"/><span>trí céad is leith-chéad loilgheach.</span></p>
<lb n="310"/>
<lb n="311"/><p><span>Cíos na mBaisgneach is é a ríomh</span>
<lb n="312"/><span>trí caogait da gach short díobh</span>
<lb n="313"/><span>mairt daimh is méath-thuirc breaca</span>
<lb n="314"/><span>is loilgheacha lán-lachta.</span></p>
<lb n="315"/>
<lb n="316"/><p><span>Músgraidhe Deas-Mumhan thiar</span>
<lb n="317"/><span>trí céad bó trí céad damh ndian</span>
<lb n="318"/><span>trí céad brat a gcíos cána</span>
<lb n="319"/><span>do rígh Chaisil comh-shlána.</span></p>
<lb n="320"/>
<lb n="321"/><p><span>Seasga loilgheach seasga brat</span>
<lb n="322"/><span>seasga muc is seasga mart</span>
<lb n="323"/><span>cíos ríogh Chaisil na gcuire</span>
<lb n="324"/><span>ó Músgraidhe Órbhuidhe.</span></p>
<lb n="325"/>
<lb n="326"/><p><span>Trí céad da ghach sort díobh</span>
<lb n="327"/><span>mart brat loilgheach badh lór líon</span>
<lb n="328"/><span>trí céad go leith torc mar sin</span>
<lb n="329"/><span>cíos na Músgraidhe oirthir.</span></p>
<lb n="330"/>
<lb n="331"/><p><span>A fhir do ní taidhbhse thuaidh</span>
<lb n="332"/><span>a los críoch do sloinneadh uaibh</span>
<lb n="333"/><span>treabhadh críoch ar chíos mar sin</span>
<lb n="334"/><span>dom aithne ní cúis maoidhimh.</span></p>
<lb n="335"/>
<lb n="336"/><p><span>Do bhádar linn san taoibh thuaidh</span>
<lb n="337"/><span>críocha mar sin sloinntear uain</span>
<lb n="338"/><span>Cuircne Dealbhna gan lochta</span>
<lb n="339"/><span>Gaileang Luighne Ciannachta</span></p>
<lb n="340"/>
<lb n="341"/><p><span>Sul do chéid-bhris cuing a ngaoil</span>
<lb n="342"/><span>síol Laoghaire is Cobhthaigh Chaoil</span>
<lb n="343"/><span>comhthrom is iomáin a sean</span>
<lb n="344"/><span>do bhain ar fhás ó Éibhear.</span></p>
<lb n="345"/>
<lb n="346"/><p><span>Lia rígh tháinig don taoibh theas</span>
<lb n="347"/><span>lia a soi-gníomh badh cóir a mheas</span>
<lb n="348"/><span>do rónsad na rígh ré linn</span>
<lb n="349"/><span>lugha d'olc do bhean d'Éirinn.</span></p>
<lb n="350"/>
<lb n="351"/><p><span>Níor choisgsead Laighnigh díobh féin</span>
<lb n="352"/><span>neart na Muimhneach ba mear méin</span>
<lb n="353"/><span>dol ré gcosg do chlannaibh Cuinn</span>
<lb n="354"/><span>fa feidhm ós cionn a bhfuluing.</span></p>
<lb n="355"/>
<lb n="356"/><p><span>Coimhmeas airde idir naomhaibh</span>
<lb n="357"/><span>níor mhol mé i gcúis an tsaoghail</span>
<lb n="358"/><span>fios cia dhíobh as airde ar nimh</span>
<lb n="359"/><span>ní fhuil ar talmhain thoinnghil.</span></p>
<lb n="360"/>
<lb n="361"/><p><span>Acht gairm Ard-mhacha go mbuaidh</span>
<lb n="362"/><span>tré theacht Pádraig ar dtús thuaidh</span>
<lb n="363"/><span>féach cá ceall gá dtiubhradh fear</span>
<lb n="364"/><span>gairm chinn-litre tar Chaiseal.</span></p>
<lb n="365"/>
<lb n="366"/><p><span>Más iad t-ughdair léd rannaibh</span>
<lb n="367"/><span>t'éighis anois 's an-allain</span>
<lb n="368"/><span>mór an toibhéim ar a bhfios</span>
<lb n="369"/><span>a gcluintear uaibh-se d'ainbhios.</span></p>
<lb n="370"/>
<lb n="371"/><p><span>Gach ar labhras ima raon</span>
<lb n="372"/><span>ar an dá leith-sin a Aodh</span>
<lb n="373"/><span>fa hé bríogh ar labhras ann</span>
<lb n="374"/><span>dá chur i gcéill nárbh ionann.</span></p>
<lb n="375"/>
<lb n="376"/><p><span>Séanaim do bhéar bunadh ris</span>
<lb n="377"/><span>an glór sin labhra i riocht fis</span>
<lb n="378"/><span>do bhéar uaim dearbhadh gur mhair</span>
<lb n="379"/><span>an roinn níos sia ná bliadhain.</span>
<lb n="380"/></p>
</div>
<pb n="188"/>
<div><lb n="381"/><p><span>I dtreas bliadhain ríghe Cuinn</span>
<lb n="382"/><span>tarla Éire do roinn ruinn</span>
<lb n="383"/><span>cúig bliadhna déag na dhiaidh sa</span>
<lb n="384"/><span>moch-amus Maighe Léana.</span></p>
<lb n="385"/>
<lb n="386"/><p><span>Bíodh go bhfuil ré léigheamh libh</span>
<lb n="387"/><span>ní i nbhar sdair na aghaidh sin</span>
<lb n="388"/><span>ós é a cheart coimhéad na bhfios</span>
<lb n="389"/><span>córa creideamh don oireas.</span></p>
<lb n="390"/>
<lb n="391"/><p><span>Do ghéabhthar uaim ní fios díosg</span>
<lb n="392"/><span>i n-am na ranna aois Críost</span>
<lb n="393"/><span>i gcairt ionmholta fhollais</span>
<lb n="394"/><span>is aois trátha an mhoch-amuis.</span></p>
<lb n="395"/>
<lb n="396"/><p><span>Teachta Chuinn ar dteacht ar séad</span>
<lb n="397"/><span>gibé fáth fár thuillsea éag</span>
<lb n="398"/><span>fógra catha san madain</span>
<lb n="399"/><span>re hEoghan níor labhradair.</span></p>
<lb n="400"/>
<lb n="401"/><p><span>Mar sin nach oircheas cath</span>
<lb n="402"/><span>d'ionnsaighe Chuinn ciabh na sgath</span>
<lb n="403"/><span>i gceann Eoghain na gcuradh</span>
<lb n="404"/><span>'s é na shuan gan ollmhughadh.</span></p>
<lb n="405"/>
<lb n="406"/><p><span>Níor thriall mise táinseamh riamh</span>
<lb n="407"/><span>ar shíol gCuinn na gcroidheadh bhfial</span>
<lb n="408"/><span>acht tagra ceart dhá gclódh soin</span>
<lb n="409"/><span>éagcóir glór gach aoin agaibh.</span></p>
<lb n="410"/>
<lb n="411"/><p><span>Gibé táinseamh thig dá thaoibh</span>
<lb n="412"/><span>gach freagra do bheirim dhaoibh</span>
<lb n="413"/><span>sibh-se as chiontach re buain ris</span>
<lb n="414"/><span>ní dom dheoin thigim thairis.</span></p>
<lb n="415"/>
<lb n="416"/><p><span>Gidh fogus bhar ngaol dóibh sin</span>
<lb n="417"/><span>d'éis gach saobh-ghlóir dá gcan sibh</span>
<lb n="418"/><span>ní nár do mhaithibh Muimhneach</span>
<lb n="419"/><span>gan tú orra id chomhairleach.</span></p>
<lb n="420"/>
<lb n="421"/><p><span>Ní im leith-se ba churtha bréag</span>
<lb n="422"/><span>acht i leith cáich uaibh nach féad</span>
<lb n="423"/><span>bar nglóir do bhreith go bunadh</span>
<lb n="424"/><span>badh bun cóir re cothughadh.</span></p>
<lb n="425"/>
<lb n="426"/><p><span>Ní abraim ní hionrádha dhamh</span>
<lb n="427"/><span>ní acht do réir leabhar nglan</span>
<lb n="428"/><span>dod nós féin ní fhuighe im beol</span>
<lb n="429"/><span>ughdair nach ceisd a n-aithcheodh.</span></p>
<lb n="430"/>
<lb n="431"/><p><span>Madh áil leat mo bheith im thosd</span>
<lb n="432"/><span>is é a dhéanamh sibh do chosg</span>
<lb n="433"/><span>do mhóir-bhriathraibh ar bheag bhfis</span>
<lb n="434"/><span>ag tagra i n-aghaidh oirchis.</span></p>
<lb n="435"/>
<lb n="436"/><p><span>Lughaidh Torna ar dhoimhne a bhfis</span>
<lb n="437"/><span>leasg leo buain acht go séimh ris</span>
<lb n="438"/><span>sibh-se an taobh tana don tsruth</span>
<lb n="439"/><span>uaibh do chluintear bhar dteann-ghuth.</span></p>
<lb n="440"/>
<lb n="441"/><p><span>Torna is Lughaidh fa leasg dhóibh</span>
<lb n="442"/><span>bheith ag tagra neith ón gcóir</span>
<lb n="443"/><span>sibh-se 's an drong nuadh ag teacht</span>
<lb n="444"/><span>cuma libh ceart nó éigceart.</span></p>
<lb n="445"/>
<lb n="446"/><p><span>T-athair is Lughaidh a Aodh</span>
<lb n="447"/><span>ní ar sgáth a máithreadh ar aon</span>
<lb n="448"/><span>téid díon onóra an taoibh theas</span>
<lb n="449"/><span>ní hé a gcosnamh bhar gcairdeas.</span></p>
<lb n="450"/>
<lb n="451"/><p><span>Éisdeacht do neach do badh ciall</span>
<lb n="452"/><span>re glór nach ró a fhios go grian</span>
<lb n="453"/><span>gomadh feas dó créad an chóir</span>
<lb n="454"/><span>ní fheadair créad an éagcóir.</span></p>
<lb n="455"/>
<lb n="456"/><p><span>An bhreis mheasaid cách do rígh</span>
<lb n="457"/><span>ón lucht bhíos ré linn i dtír</span>
<lb n="458"/><span>dá ndeachainn a meas orra</span>
<lb n="459"/><span>ní shéanaim í eatorra.</span>
<lb n="460"/></p>
</div>
<pb n="190"/>
<div><lb n="461"/><p><span>Do bhí ag Conmhaol breis mar sin</span>
<lb n="462"/><span>ó bhar bhFollach ór fhás sibh</span>
<lb n="463"/><span>'s do bhí aga mhac Eochaidh barr</span>
<lb n="464"/><span>ód Sheanbhoith is ód Shmiorghall.</span></p>
<lb n="465"/>
<lb n="466"/><p><span>Do bhí dá bhféachthá ar gach leath</span>
<lb n="467"/><span>breis mhór ag Eanna Airgtheach</span>
<lb n="468"/><span>tar an tí ór fhás tusa</span>
<lb n="469"/><span>dárbh ainm Maon mac Aonghusa.</span></p>
<lb n="470"/>
<lb n="471"/><p><span>Do bhí breis mar sin ré linn</span>
<lb n="472"/><span>ag Roitheachtaigh 's ag Féidhlim</span>
<lb n="473"/><span>gidh searbh leat a sloinneadh dhaoibh</span>
<lb n="474"/><span>ód shinnsear Oilill Olchaoin.</span></p>
<lb n="475"/>
<lb n="476"/><p><span>Macsamhla don bhreis chéadna</span>
<lb n="477"/><span>do bhí ag ar sinnsear Séadna</span>
<lb n="478"/><span>créad fá n-iarrthar orm a rádh</span>
<lb n="479"/><span>ó bhar n-athair-se ó Aodhán.</span></p>
<lb n="480"/>
<lb n="481"/><p><span>Mar sin do bhádar a Aodh</span>
<lb n="482"/><span>gach rí againn ar gach taobh</span>
<lb n="483"/><span>mar nárbh iongnadh ag breith ghill</span>
<lb n="484"/><span>ó mbíodh ré linn i nÉirinn.</span></p>
<lb n="485"/>
<lb n="486"/><p><span>Tugas ceirt-fhreagra cubhaidh</span>
<lb n="487"/><span>i gcás Tuathail ar Lughaidh</span>
<lb n="488"/><span>ós aon-chúis labharthar libh</span>
<lb n="489"/><span>is éin-fhreagra dhíbh dlighthir.</span></p>
<lb n="490"/>
<lb n="491"/><p><span>Maoidheamh Conaire is Cuinn</span>
<lb n="492"/><span>mar do níthí druim ar dhruim</span>
<lb n="493"/><span>gár bheag dhaoibh dá maoidheamh soin</span>
<lb n="494"/><span>thú féin a Aodh nó Lughaidh.</span></p>
<lb n="495"/>
<lb n="496"/><p><span>Cuiridh bhar maoidheamh mórdha</span>
<lb n="497"/><span>na luighe ar dhaoinibh ónda</span>
<lb n="498"/><span>aithne dhamh réim na feadhna</span>
<lb n="499"/><span>a mbáis is a ngeineamhna.</span></p>
<lb n="500"/>
<lb n="501"/><p><span>Dámadh libh Eanna Airgtheach</span>
<lb n="502"/><span>do bhronnadh mór sgiath d'airgead</span>
<lb n="503"/><span>cosmhail go maoidfeadh sibh soin</span>
<lb n="504"/><span>nó an drong a-déar im dheaghaidh.</span></p>
<lb n="505"/>
<lb n="506"/><p><span>Ó nach áil sgur dá maoidheamh</span>
<lb n="507"/><span>sloinn-se uait d'uaislibh Gaoidheal</span>
<lb n="508"/><span>na gníomha a ndearnsad ré linn</span>
<lb n="509"/><span>sochar ná onóir d'Éirinn.</span></p>
<lb n="510"/>
<lb n="511"/><p><span>Muineamhón na muincheadh n-óir</span>
<lb n="512"/><span>nó an t-ór-fhailgheach Ailldeargóid</span>
<lb n="513"/><span>do thuill onóir dá sleachtaibh</span>
<lb n="514"/><span>nó an roth-chairptheach Roitheachtaigh.</span></p>
<lb n="515"/>
<lb n="516"/><p><span>A maoidheamh do b'fhiú a ngníomha</span>
<lb n="517"/><span>nó Breisrigh rathmhar ríoghdha</span>
<lb n="518"/><span>dá ndiongbháil tar bhroinn mbóchna</span>
<lb n="519"/><span>tug iol-chatha ar fomórcha.</span></p>
<lb n="520"/>
<lb n="521"/><p><span>Nó Cas do chumhdaigh caingne</span>
<lb n="522"/><span>filidheacht gacha buidhne</span>
<lb n="523"/><span>nó fear na bhféineadh d'fhosdadh</span>
<lb n="524"/><span>Séadna ar dtús thug tuarasdal.</span></p>
<lb n="525"/>
<lb n="526"/><p><span>Nó Eoghan do fhóir gorta</span>
<lb n="527"/><span>nó Brian lér díbreadh docra</span>
<lb n="528"/><span>méad a ngníomh soin féachtar libh</span>
<lb n="529"/><span>ón droing ataoi do mhaoidhimh.</span></p>
<lb n="530"/>
<lb n="531"/><p><span>Ní labhraim gabhail coire</span>
<lb n="532"/><span>gidh eadh fa bhreith a thoile</span>
<lb n="533"/><span>rugadh géill Chormaic go a thoigh</span>
<lb n="534"/><span>le mac Eoghain le Fiachaidh.</span>
<lb n="535"/></p>
</div>
<pb n="192"/>
<div><lb n="536"/><p><span>Cormac acht cuid dá labhra</span>
<lb n="537"/><span>ní hinghill d'uaislibh Banbha</span>
<lb n="538"/><span>gar go bhfuighthí a dhí-mhiadh soin</span>
<lb n="539"/><span>i gcuid oile dá ghníomaibh.</span></p>
<lb n="540"/>
<lb n="541"/><p><span>Tuigfid an lucht léigheas é</span>
<lb n="542"/><span>leigheas Lughaidh 's Taidhg mhic Chéin</span>
<lb n="543"/><span>iar gcath Crionna le hua gCuinn</span>
<lb n="544"/><span>nach glór gan fháth a n-abraim.</span></p>
<lb n="545"/>
<lb n="546"/><p><span>Dearbhadh as a dtuigfid cách</span>
<lb n="547"/><span>nach glór gan adhbhar mo rádh</span>
<lb n="548"/><span>do ghéabhthá má léaghthar lat</span>
<lb n="549"/><span>tagra Fhíthil le Cormac.</span></p>
<lb n="550"/>
<lb n="551"/><p><span>Gach ar thriall na thoigh gaoise</span>
<lb n="552"/><span>d'inntleacht fa hinntleacht baoise</span>
<lb n="553"/><span>níor ghníomh flatha inghill soin</span>
<lb n="554"/><span>a gheall ainbhreath ar Mumhain.</span></p>
<lb n="555"/>
<lb n="556"/><p><span>Gach ní ainbhfíor dár léaghas</span>
<lb n="557"/><span>a mbunadh mar do fhéaghas</span>
<lb n="558"/><span>ní díobh ní droch-aithne dhamh</span>
<lb n="559"/><span>do ním rém aighneas bunadh.</span></p>
<lb n="560"/>
<lb n="561"/><p><span>Ní bhíom dá cur i bhfad-dháil</span>
<lb n="562"/><span>duain Cionnaoith Uí hArtagáin</span>
<lb n="563"/><span>don ghlór sin ós í as bhunadh</span>
<lb n="564"/><span>lór í féin dá bhréagnughadh.</span></p>
<lb n="565"/>
<lb n="566"/><p><span>Muna meastaoi Cairbre a-mháin</span>
<lb n="567"/><span>ar mbeith na mhac ag flaith Fáil</span>
<lb n="568"/><span>ní raibh i nbhar dteaghlach thoir</span>
<lb n="569"/><span>éin-neach comhmaith re Fiachaidh.</span></p>
<lb n="570"/>
<lb n="571"/><p><span>Moladh budh mhó réd linn féin</span>
<lb n="572"/><span>tug fear dána ar fhear d'Íbh Néill</span>
<lb n="573"/><span>mar sin nach cúis iongnadh dhuit</span>
<lb n="574"/><span>file do mholadh Cormaic.</span></p>
<lb n="575"/>
<lb n="576"/><p><span>Do bhris Fiachaidh fada an ruaig</span>
<lb n="577"/><span>cath ó Ghláire go Sliabh Fuaid</span>
<lb n="578"/><span>do chosg bhar n-ainbhreath-se dhé</span>
<lb n="579"/><span>do stiúir go sámh a ríghe.</span></p>
<lb n="580"/>
<lb n="581"/><p><span>Gidh ard labhra do theann-ghuith</span>
<lb n="582"/><span>nach fríth i Saltair Caisil</span>
<lb n="583"/><span>do ghéabhthaoi níor dheacair dhí</span>
<lb n="584"/><span>ní innte gan fhios duit-se.</span></p>
<lb n="585"/>
<lb n="586"/><p><span>Ní mheastaoi-se ar rígh mar rath</span>
<lb n="587"/><span>acht buar toghail adhnadh cath</span>
<lb n="588"/><span>ní mheastaoi a mbí do mhaith</span>
<lb n="589"/><span>idir thár-fhlaith is fhíor-fhlaith.</span></p>
<lb n="590"/>
<lb n="591"/><p><span>Don tár-fhlaith is eadh as ghnáth</span>
<lb n="592"/><span>ruagadh ruathar gach ré dtráth</span>
<lb n="593"/><span>claoitear é agus claoidh neach</span>
<lb n="594"/><span>a ríghe ní sámh suaimhneach.</span></p>
<lb n="595"/>
<lb n="596"/><p><span>Fíor-fhlaith ní déantar dhé dóigh</span>
<lb n="597"/><span>ní dhóighidh sin neach tar chóir</span>
<lb n="598"/><span>ceirt-riaghladh a chríoch mar soin</span>
<lb n="599"/><span>dá réir sin do níodh Fiachaidh.</span></p>
<lb n="600"/>
<lb n="601"/><p><span>Gach siabhradh dár trialladh ann</span>
<lb n="602"/><span>ós é bhar gCormac-sa thall</span>
<lb n="603"/><span>do thionnsgain é misde a bhladh</span>
<lb n="604"/><span>do bhris dá ruaig dá shiabhradh.</span>
<lb n="605"/></p>
</div>
<pb n="194"/>
<div><lb n="606"/><p><span>Criomhthann rí d'fhuil Éibhir Fhinn</span>
<lb n="607"/><span>do chuaidh roimh Niall soir tar linn</span>
<lb n="608"/><span>dá dtug leis anoir dá thoigh</span>
<lb n="609"/><span>maoine bráighde buaidh cosgair.</span></p>
<lb n="610"/>
<lb n="611"/><p><span>Ar aithris Chriomhthainn go lí</span>
<lb n="612"/><span>do chuaidh Niall soir is Dá Thí</span>
<lb n="613"/><span>ní thángadar beo tar ais</span>
<lb n="614"/><span>níorbh ionann a dtrí turais.</span></p>
<lb n="615"/>
<lb n="616"/><p><span>Muna marbhthaoi do neimh féin</span>
<lb n="617"/><span>Criomhthann le mnaoi athar Néill</span>
<lb n="618"/><span>ní bhiadh Niall i bhfus ná thoir</span>
<lb n="619"/><span>ann san oirbheart a ndeachaidh.</span></p>
<lb n="620"/>
<lb n="621"/><p><span>A Aodh cá fáth fá maoidhe</span>
<lb n="622"/><span>Conall Eoghan go saoire</span>
<lb n="623"/><span>cá breis rugsad ón dtaoibh theas</span>
<lb n="624"/><span>féach a ré is a reimheas.</span></p>
<lb n="625"/>
<lb n="626"/><p><span>Na sochair iomdha áirmhe</span>
<lb n="627"/><span>do rinne ar dtréin-shliocht Táil-ne</span>
<lb n="628"/><span>deacraide dhaoibh coimhmeas rinn</span>
<lb n="629"/><span>maith nach dearnadar d'Éirinn.</span></p>
<lb n="630"/>
<lb n="631"/><p><span>Triath d'fhéin Danar ar gach tuaith</span>
<lb n="632"/><span>loingeas uatha ós chionn gach chuain</span>
<lb n="633"/><span>maor 'sgach bhaile ab 'sgach chill</span>
<lb n="634"/><span>gur sgrios Dál gCais iad d'Éirinn.</span></p>
<lb n="635"/>
<lb n="636"/><p><span>An seanchas do labhair mé</span>
<lb n="637"/><span>ar dhruing ria dTorna is Néill</span>
<lb n="638"/><span>teacht tar druing mhaireas a-niogh</span>
<lb n="639"/><span>mar fhreagra dhomh ní dlighthear.</span></p>
<lb n="640"/>
<lb n="641"/><p><span>Súil lém bhreith aith-fhreagra truim</span>
<lb n="642"/><span>áirmhe saoir-ghéaga clann gCuinn</span>
<lb n="643"/><span>dá dtíosadh as aon-ghlór uilc</span>
<lb n="644"/><span>níorbh í m'inntinn a fhóbairt.</span></p>
<lb n="645"/>
<lb n="646"/><p><span>Ós é an seanchas fios na sean</span>
<lb n="647"/><span>is í a gcuimhne dhíom dlighthear</span>
<lb n="648"/><span>is ní coimhmeas drong mharas</span>
<lb n="649"/><span>dá mbrosdúdh i bhfaltanas.</span></p>
<lb n="650"/>
<lb n="651"/><p><span>Ar áireamh ní fhághaim blas</span>
<lb n="652"/><span>d'eagla buaidhreadh do theacht as</span>
<lb n="653"/><span>na géaga mhaireas a-niogh</span>
<lb n="654"/><span>d'fhuil an dá mac-soin Míleadh.</span></p>
<lb n="655"/>
<lb n="656"/><p><span>Aithne d'eolchaibh Fóid Fhéidhlim</span>
<lb n="657"/><span>fios clann nÉibhir fo Éirinn</span>
<lb n="658"/><span>dá leantar a lorg tar muir</span>
<lb n="659"/><span>níor dearmadadh iad i nAlbain.</span></p>
<lb n="660"/>
<lb n="661"/><p><span>Binn liom-sa gach maith dá mhéad</span>
<lb n="662"/><span>do rádh re sliocht Cuinn na séad</span>
<lb n="663"/><span>acht nach chuige a-déarthaoi sin</span>
<lb n="664"/><span>do tháinseamh fola Éibhir.</span></p>
<lb n="665"/>
<lb n="666"/><p><span>Na frasa ó n-ainmnighe Niall</span>
<lb n="667"/><span>nár liom mar eolus uait iad</span>
<lb n="668"/><span>ní hiad-sin na frasa fagh</span>
<lb n="669"/><span>'s ní i bhflaitheas Néill do fearadh.</span></p>
<lb n="670"/>
<lb n="671"/><p><span>Níor fearadh fós ar gach dionn</span>
<lb n="672"/><span>na frasa mar ráidhe riom</span>
<lb n="673"/><span>acht fras d'fhuil is fras do mhil</span>
<lb n="674"/><span>ar ghleann Laighean ar Fhoithin.</span>
<lb n="675"/></p>
</div>
<pb n="196"/>
<div><lb n="676"/><p><span>A-deirim fós gur chríochnuigh</span>
<lb n="677"/><span>flaitheas sé ríogh dod ríoghraidh</span>
<lb n="678"/><span>ó chur na bhfras sin ad feas</span>
<lb n="679"/><span>go teacht do Niall i bhflaitheas.</span></p>
<lb n="680"/>
<lb n="681"/><p><span>Cúis ainmnighthe Néill Fhrasaigh</span>
<lb n="682"/><span>oidhche cora na bhfras-soin</span>
<lb n="683"/><span>Niall is innte do geineadh</span>
<lb n="684"/><span>'s é uatha gur hainmnigheadh.</span></p>
<lb n="685"/>
<lb n="686"/><p><span>Dubhadh éasga na cúig déag</span>
<lb n="687"/><span>meas it aigne féin is féag</span>
<lb n="688"/><span>tarla i dtráth na bhfras do chur</span>
<lb n="689"/><span>an é fuair é mar shochar.</span></p>
<lb n="690"/>
<lb n="691"/><p><span>Mar sin nach déanta acht go réidh</span>
<lb n="692"/><span>maoidheamh mór a frasaibh Néill</span>
<lb n="693"/><span>ó nach sa modh maoidhtear libh</span>
<lb n="694"/><span>fuair sé ainmniughadh uaithibh.</span></p>
<lb n="695"/>
<lb n="696"/><p><span>Ughdar mór agaibh-se thuaidh</span>
<lb n="697"/><span>bliadhain do chuala cian uaibh</span>
<lb n="698"/><span>ughdar oile a shamhail soin</span>
<lb n="699"/><span>áladh baichle i mbonn Eoghain.</span></p>
<lb n="700"/>
<lb n="701"/><p><span>Tagra a hucht ughdar n-amhghlan</span>
<lb n="702"/><span>nach amais préamh na n-adhbhar</span>
<lb n="703"/><span>mairg bhíos i dtráth an chosnaimh</span>
<lb n="704"/><span>taobh re díon na n-ughdar-soin.</span></p>
<lb n="705"/>
<lb n="706"/><p><span>Tuig gur ghlac Aonghus gan chiaigh</span>
<lb n="707"/><span>tuarasdal Murchadha mhic Bhriain</span>
<lb n="708"/><span>níor mheadh Murchadh dho mar chuing</span>
<lb n="709"/><span>'s níor mheadh do Bhrian Maoil-sheachluinn.</span></p>
<lb n="710"/>
<lb n="711"/><p><span>Acht gér dheacair geall Guaire</span>
<lb n="712"/><span>ar dháil séad do bhreith uaidhe</span>
<lb n="713"/><span>ní faighthear leat a chara</span>
<lb n="714"/><span>oineach mar fhuil Eochadha.</span></p>
<lb n="715"/>
<lb n="716"/><p><span>Mar fhéacha ar do shinnsear féin</span>
<lb n="717"/><span>Éigneachán go n-aigne séimh</span>
<lb n="718"/><span>créad nach tugtar leat mar sin</span>
<lb n="719"/><span>súil ar Cheallachán Caisil.</span></p>
<lb n="720"/>
<lb n="721"/><p><span>Nocha n-aicthear dhuit-se a Aodh</span>
<lb n="722"/><span>tug th'aire nach amharc claon</span>
<lb n="723"/><span>maith ó neoch fo neithibh</span>
<lb n="724"/><span>acht ó neoch dot shinnseiribh.</span></p>
<lb n="725"/>
<lb n="726"/><p><span>Dámadh seanchaidh a-déaradh</span>
<lb n="727"/><span>do bhéarainn air a shéanadh</span>
<lb n="728"/><span>mar dearbhthar libh-se nach fuil</span>
<lb n="729"/><span>dár ríoghaibh acht seacht gceathrair.</span></p>
<lb n="730"/>
<lb n="731"/><p><span>Ar son seacht gceathrar do luaidh</span>
<lb n="732"/><span>dhamh-sa ní beartha dhuit uaim</span>
<lb n="733"/><span>nach féadfainn ní do chur ris</span>
<lb n="734"/><span>fáth mo labhra níor thuigis.</span></p>
<lb n="735"/>
<lb n="736"/><p><span>Mo fhreagra is an gcás soin</span>
<lb n="737"/><span>ar Lughaidh 's ar an mbráthair</span>
<lb n="738"/><span>saoilim dá léighe tú soin</span>
<lb n="739"/><span>gur lór uaim é ar do ríoghraidh.</span></p>
<lb n="740"/>
<lb n="741"/><p><span>An t-ughdar ó labhra an glór</span>
<lb n="742"/><span>ós í sin an Éire ógh</span>
<lb n="743"/><span>mór ndearbhadh na haghaidh sin</span>
<lb n="744"/><span>i nGaoidhilg is i Laidin.</span></p>
<lb n="745"/>
<lb n="746"/><p><span>Atáid liom fiadhain i gcéin</span>
<lb n="747"/><span>as fhearr 's as lia ná í féin</span>
<lb n="748"/><span>as a n-ucht soin mar bhunadh</span>
<lb n="749"/><span>téighim dhaoibh ré bhréagnughadh.</span>
<lb n="750"/></p>
</div>
<pb n="198"/>
<div><lb n="751"/><p><span>Do ghabhsad rígh nach iad sin</span>
<lb n="752"/><span>Éire iar dtoigheacht creidimh</span>
<lb n="753"/><span>do réir fiadhan ughdar nglan</span>
<lb n="754"/><span>nach tiocfadh dhíot-sa a ndiúltadh.</span></p>
<lb n="755"/>
<lb n="756"/><p><span>Gibé do bhiadh na n-ainbhios</span>
<lb n="757"/><span>na rígh labhraim im aighneas</span>
<lb n="758"/><span>fios a ré 's a n-anmann soin</span>
<lb n="759"/><span>do ghéabha im fhreagra ar Lughaidh.</span></p>
<lb n="760"/>
<lb n="761"/><p><span>Taosga m'Eochaidh m'Airt m'Fhéidhlim</span>
<lb n="762"/><span>romhaibh na ríoghaibh ar Éirinn</span>
<lb n="763"/><span>dearbh nach fuair an inis-se</span>
<lb n="764"/><span>gairm tarrsa ó bhar bhfuirinn-se.</span></p>
<lb n="765"/>
<lb n="766"/><p><span>Do bhréagnughadh a n-abra</span>
<lb n="767"/><span>gion gurbh fhiú an chúis a tagra</span>
<lb n="768"/><span>gairmthear ór ríoghraidh mar sin</span>
<lb n="769"/><span>Banbha Briain Inis Éibhir.</span></p>
<lb n="770"/>
<lb n="771"/><p><span>Anmanna ghairmid fili</span>
<lb n="772"/><span>mar fhairsinge dá slighe</span>
<lb n="773"/><span>mó as anbhfann an tagra soin</span>
<lb n="774"/><span>mar aighneas ceart ar dhúthaigh.</span></p>
<lb n="775"/>
<lb n="776"/><p><span>Do nós an dána a Aodh</span>
<lb n="777"/><span>ós aos dána sinn ar aon</span>
<lb n="778"/><span>do fhéadfainn dámadh áil linn</span>
<lb n="779"/><span>Tír Aodha do ghairm d'Éirinn.</span></p>
<lb n="780"/>
<lb n="781"/><p><span>Mór an seachrán sin a Aodh</span>
<lb n="782"/><span>mar as ghnáth an seanchas claon</span>
<lb n="783"/><span>ní i dtreas aois an domhain duibh</span>
<lb n="784"/><span>do rinneadh teampall Solaimh.</span></p>
<lb n="785"/>
<lb n="786"/><p><span>Mó do roinnsead bhar rígh féin</span>
<lb n="787"/><span>tháinig romhaibh do shliocht Néill</span>
<lb n="788"/><span>Banbha ionás do roinn Brian</span>
<lb n="789"/><span>ní ná fhlaitheas fuair dí-mhiadh.</span></p>
<lb n="790"/>
<lb n="791"/><p><span>Níor díbreadh síol Mogha riamh</span>
<lb n="792"/><span>libh-se aicme Chuinn na gcliar</span>
<lb n="793"/><span>gach tráth nár leo thall 's i bhfus</span>
<lb n="794"/><span>ba leo an Mhumha a ndúthchas.</span></p>
<lb n="795"/>
<lb n="796"/><p><span>Fa rí Mumhan na múr gcorr</span>
<lb n="797"/><span>mac Mogha Oilill Ólum</span>
<lb n="798"/><span>rígh na dhiaidh a mhac 's a ua</span>
<lb n="799"/><span>a iarmhua fós 's a ionnua.</span></p>
<lb n="800"/>
<lb n="801"/><p><span>Mar sin dá shíol diaidh i ndiaidh</span>
<lb n="802"/><span>go teacht Chriomhthainn go teacht Bhriain</span>
<lb n="803"/><span>cuid ar Mumhain na magh bhfionn</span>
<lb n="804"/><span>cuid oile ar urmhór Éireann.</span></p>
<lb n="805"/>
<lb n="806"/><p><span>Iar dteacht Chriomhthainn iar dteacht Bhriain</span>
<lb n="807"/><span>iar dteacht Toirdhealbhaigh ná ndiaidh</span>
<lb n="808"/><span>iar dteacht Mhuircheartaigh go n-ádh</span>
<lb n="809"/><span>fa leo Éire go hiomlán.</span></p>
<lb n="810"/>
<lb n="811"/><p><span>Mar sin gur follus an bhréag</span>
<lb n="812"/><span>ceithre fichid ceithre céad</span>
<lb n="813"/><span>gur díbreadh sliocht Mogha amuigh</span>
<lb n="814"/><span>libh-se síol gCuinn Chéadchathaigh.</span></p>
<lb n="815"/>
<lb n="816"/><p><span>Do díbreadh ó thoigh Teamhrach</span>
<lb n="817"/><span>sibh 's bhar gCormac móirmheadhrach</span>
<lb n="818"/><span>muna mbeith bhar bhfurtacht rinn</span>
<lb n="819"/><span>ní bhiadh bhar mbuain re hÉirinn.</span></p>
<lb n="820"/>
<lb n="821"/><p><span>Do fhóireamar dána an chuing</span>
<lb n="822"/><span>sibh trér ngaol re hinghin Chuinn</span>
<lb n="823"/><span>tar bhar gceann ar gcur trí gcath</span>
<lb n="824"/><span>nár thuitsead trí rígh Ulltach.</span>
<lb n="825"/></p>
</div>
<pb n="200"/>
<div><lb n="826"/><p><span>Do haithleagadh bhar gcríoch féin</span>
<lb n="827"/><span>daoibh le Lugh 's le Tadhg Mac Céin</span>
<lb n="828"/><span>olc an luach fuairsead air soin</span>
<lb n="829"/><span>cur daoil is cuilg na gcneadhaibh.</span></p>
<lb n="830"/>
<lb n="831"/><p><span>Má bhí ní nua leat ré rádh</span>
<lb n="832"/><span>créad nach é do chuir tú id dhán</span>
<lb n="833"/><span>i n-áit glóir do chansad soin</span>
<lb n="834"/><span>Lughaidh romhaibh 's an bráthair.</span></p>
<lb n="835"/>
<lb n="836"/><p><span>Cuir do bhagar i gcéill thuaidh</span>
<lb n="837"/><span>más ann creidfidhear é uaibh</span>
<lb n="838"/><span>bríogh sonn id bhagar ní fhuil</span>
<lb n="839"/><span>ard-fhuaim an tsrotha fholaimh.</span></p>
<lb n="840"/>
<lb n="841"/><p><span>Ní fearr a fhios agat féin</span>
<lb n="842"/><span>a bhfuil ar do chur go léir</span>
<lb n="843"/><span>ré rádh san modh soin mar soin</span>
<lb n="844"/><span>ná dhamh-sa ar mo leabaidh.</span></p>
<lb n="845"/>
<lb n="846"/><p><span>Ní breith orm.</span>
<lb n="847"/></p>
</div>
<pb n="202"/>
<div><lb n="848"/><p><span>Uzzzzz0042</span>
<lb n="849"/><span>A Aodh Óig na n-Each Luaith.  Toirdhealbhach Ó Briain cct.</span></p>
<lb n="850"/>
<lb n="851"/><p><span>A Aodh Óg na n-each luaith</span>
<lb n="852"/><span>ní canta dhuit 's truagh do dháil</span>
<lb n="853"/><span>glór nach tuilleann i gceann</span>
<lb n="854"/><span>'s gan tú teann ar chlannaibh Táil.</span></p>
<lb n="855"/>
<lb n="856"/><p><span>Ní glór laoich re ndul i dtreas</span>
<lb n="857"/><span>go marfadh fear ar gach n-áth</span>
<lb n="858"/><span>i n-iorghail budh dolta dhuit</span>
<lb n="859"/><span>sul do bhéartha troid do chách.</span></p>
<lb n="860"/>
<lb n="861"/><p><span>Ní abraim gur maith an chiall</span>
<lb n="862"/><span>ó chaithis dá dtrian do ré</span>
<lb n="863"/><span>a rádh go marfaidhe an fear</span>
<lb n="864"/><span>tá ar an dtaoibh theas don ghréin.</span></p>
<lb n="865"/>
<lb n="866"/><p><span>Teanna le cró na gcrann</span>
<lb n="867"/><span>do chleachtdaois clann Éibhir Fhinn</span>
<lb n="868"/><span>urchar neamh-chruinn uaibh i bhfad</span>
<lb n="869"/><span>ba cleachta lat i Leath Chuinn.</span></p>
<lb n="870"/>
<lb n="871"/><p><span>Mise féin is ní mé a-mháin</span>
<lb n="872"/><span>do gheabhainn do láimh gan cheilg</span>
<lb n="873"/><span>crú mo chroidhe dod ghadh ghlas</span>
<lb n="874"/><span>do bhreith uait gan bhlas dot fheirg.</span></p>
<lb n="875"/>
<lb n="876"/><p><span>Ní tusa amháin don taoibh thuaidh</span>
<lb n="877"/><span>acht gibé racha uaibh na sheilbh</span>
<lb n="878"/><span>an gadh as a bhfuil do dhóigh</span>
<lb n="879"/><span>do gheabhadh sé cóir it fheirg</span></p>
<lb n="880"/>
<lb n="881"/><p><span>Muna bhféachuinn d'inghin Chuinn</span>
<lb n="882"/><span>ba searbh le Leith Chuinn mo ghlór</span>
<lb n="883"/><span>'s d'inghin Í Bhriain leath ar leath</span>
<lb n="884"/><span>ní labhraim ar chairt níos mó.</span></p>
<lb n="885"/>
<lb n="886"/><p><span>Más trom leat ar labhair mé</span>
<lb n="887"/><span>bíodh a aithbhior ort a Aodh</span>
<lb n="888"/><span>'s gach neach léigfeas ar dhá ndán</span>
<lb n="889"/><span>breithnigheadh rádh an dá thaobh.</span></p>
<lb n="890"/>
<lb n="891"/><p><span>A Aodh.</span>
<lb n="892"/></p>
</div>
<pb n="204"/>
<div><lb n="893"/><p><span>Uzzzzz0043</span>
<lb n="894"/><span>Mairg darab féicheamh fear gaoil.Baothghalach Ruadh McAodhagáin cct.</span></p>
<lb n="895"/>
<lb n="896"/><p><span>Mairg darab féicheamh fear gaoil</span>
<lb n="897"/><span>go dol an aighnis d'éan-taoibh</span>
<lb n="898"/><span>ag séana a ghráidh is dleacht dol</span>
<lb n="899"/><span>madh áil an ceart do chosnamh.</span></p>
<lb n="900"/>
<lb n="901"/><p><span>Gibé fhuilngeas anba an bhroid</span>
<lb n="902"/><span>meath a chúise dá charaid</span>
<lb n="903"/><span>nocha cás cleith a dhlighidh</span>
<lb n="904"/><span>tlás na leith ó luaidhfidhir.</span></p>
<lb n="905"/>
<lb n="906"/><p><span>Eagail dó díochra an pudhar</span>
<lb n="907"/><span>go mbia a chúis gan cothughadh</span>
<lb n="908"/><span>muna bhfreagra an dál do dhligh</span>
<lb n="909"/><span>gan ghrádh gan eagla éin-fhir.</span></p>
<lb n="910"/>
<lb n="911"/><p><span>Dá dtagra duine gá dás</span>
<lb n="912"/><span>tallann d'ainbhios nó d'fhorbhthas</span>
<lb n="913"/><span>do dheagh-aighne 's dleacht an modh</span>
<lb n="914"/><span>neamh-ainmhe um cheart do chosnamh.</span></p>
<lb n="915"/>
<lb n="916"/><p><span>Tarla idir dís díochra an oil</span>
<lb n="917"/><span>riú bheanas brígh an adhbhair</span>
<lb n="918"/><span>file a Mumhain Éibhir Fhinn</span>
<lb n="919"/><span>'s Lughaidh Ó Cléirigh coinntinn.</span></p>
<lb n="920"/>
<lb n="921"/><p><span>Tadhg Mac Dáire gá dám dó</span>
<lb n="922"/><span>tug geall do mhóir-Leith Mogha</span>
<lb n="923"/><span>tar tréad caith-leomhan ó gCuinn</span>
<lb n="924"/><span>créad acht aith-leonadh oruinn.</span></p>
<lb n="925"/>
<lb n="926"/><p><span>Do bhuain béime ar chlannaibh Cuinn</span>
<lb n="927"/><span>do chum sé seanchas fábhaill</span>
<lb n="928"/><span>i nduain mhaoil gan buain re bun</span>
<lb n="929"/><span>nach fuair i laoidh ná i leabhar.</span></p>
<lb n="930"/>
<lb n="931"/><p><span>Atáid más fhíor re hathaidh</span>
<lb n="932"/><span>sliocht uaibhreach Chuinn Chéadchathaigh</span>
<lb n="933"/><span>ríoghradh chonfadhach Chraoi Airt</span>
<lb n="934"/><span>urchradhach ar aoi a n-éabhairt.</span></p>
<lb n="935"/>
<lb n="936"/><p><span>Cuiris Lughaidh sa leith thiar</span>
<lb n="937"/><span>go ríoghraidh Mumhan Maicniadh</span>
<lb n="938"/><span>freagra sgríobhtha ar a sgolaibh</span>
<lb n="939"/><span>líomhtha d'eagna 's d'ealodhain.</span></p>
<lb n="940"/>
<lb n="941"/><p><span>Aithcheodh ollaimh aicme Táil</span>
<lb n="942"/><span>fríoth ón ollamh 's níorbh éagcáir</span>
<lb n="943"/><span>béim éagnaigh truim ní thard air</span>
<lb n="944"/><span>'s do bhuing do Thadhg ar thagair.</span></p>
<lb n="945"/>
<lb n="946"/><p><span>Ríoghradh Tighe na dtrí bhFionn</span>
<lb n="947"/><span>dar leo ní dhearna dícheall</span>
<lb n="948"/><span>oide sgol bláith-Leasa Breagh</span>
<lb n="949"/><span>ar son bráithreasa braithtear.</span></p>
<lb n="950"/>
<lb n="951"/><p><span>Nár leision a los a ghaoil</span>
<lb n="952"/><span>gé do fhéad Tadhg do thathaoir</span>
<lb n="953"/><span>gach arbh ionráidh do rádh ris</span>
<lb n="954"/><span>nó glár budh iomnáir d'aithris.</span></p>
<lb n="955"/>
<lb n="956"/><p><span>Mo nuar tráth nach tarla ris</span>
<lb n="957"/><span>neach nach biadh i mbun bráithris</span>
<lb n="958"/><span>lé budh dil díoth an ollaimh</span>
<lb n="959"/><span>ag sin críoch ar chanomair.</span></p>
<lb n="960"/>
<lb n="961"/><p><span>Mairg.</span>
<lb n="962"/></p>
</div>
<pb n="206"/>
<div><lb n="963"/><p><span>Uzzzzz0012</span>
<lb n="964"/><span>A dhuine labhras an laoidh.  Tadhg McDáire cct.</span></p>
<lb n="965"/>
<lb n="966"/><p><span>A dhuine labhras an laoidh</span>
<lb n="967"/><span>mé an Tadhg ataoi do thathaoir</span>
<lb n="968"/><span>mo ghairm ni cheilim fa choim</span>
<lb n="969"/><span>do bheirim m'ainm ré n-abraim.</span></p>
<lb n="970"/>
<lb n="971"/><p><span>Soighin orra níorbh í ar dtoil</span>
<lb n="972"/><span>gruaidh gach aoin d'aos ar n-ionnloigh,</span>
<lb n="973"/><span>ní héadóigh na doighir dhuinn</span>
<lb n="974"/><span>tré shoighin n-éagcóir orruinn.</span></p>
<lb n="975"/>
<lb n="976"/><p><span>Ní maiseach liom do labhra</span>
<lb n="977"/><span>ó neach i n-ainm ealadhna</span>
<lb n="978"/><span>boirb-bhriathra go mbriocht ré gcois</span>
<lb n="979"/><span>nach loirgiarfa ar sliocht seanchais.</span></p>
<lb n="980"/>
<lb n="981"/><p><span>Acht ar labhair Lughaidh d'fhios</span>
<lb n="982"/><span>nár dá bhfuil uaibh re haighnios</span>
<lb n="983"/><span>mar lucht eagna do thairg teacht</span>
<lb n="984"/><span>gan fhreagra ar aird ná éifeacht.</span></p>
<lb n="985"/>
<lb n="986"/><p><span>Inis uait domh a dhuine</span>
<lb n="987"/><span>créad dom briathraibh bhréagnuighe</span>
<lb n="988"/><span>dá n-iomrádh gidh bé ré mbí</span>
<lb n="989"/><span>an é an t-iomlán nó an éinní.</span></p>
<lb n="990"/>
<lb n="991"/><p><span>Fan seanchas chuirim chugaibh</span>
<lb n="992"/><span>congbhaidh é nó urlagaidh</span>
<lb n="993"/><span>fa a rádh níorbh éagnuighthe inn</span>
<lb n="994"/><span>slán a bhréagnuighthe bheirim.</span></p>
<lb n="995"/>
<lb n="996"/><p><span>Ag so suim ar seanchais daoibh</span>
<lb n="997"/><span>um dhuain neimh-bhréagaigh neamh-mhaoil</span>
<lb n="998"/><span>téighim gan chleith dhaoibh nó dhamh</span>
<lb n="999"/><span>fa a bheith i laoidh nó i leabhar.</span></p>
<lb n="1000"/>
<lb n="1001"/><p><span>Slán a bhréagnuighthe orm d'fhear</span>
<lb n="1002"/><span>sinnsear Éireamhóin Éibhear</span>
<lb n="1003"/><span>ní bhiadh dhósan acht uaill ann</span>
<lb n="1004"/><span>nach ó shósar fuair fearann.</span></p>
<lb n="1005"/>
<lb n="1006"/><p><span>Atá aniu i sein-leabhraibh sean</span>
<lb n="1007"/><span>ainm Hibernia ó Éibhear</span>
<lb n="1008"/><span>sgriosadh é as lár na leabhar</span>
<lb n="1009"/><span>gidh bé lén hál mh'éileaghadh.</span></p>
<lb n="1010"/>
<lb n="1011"/><p><span>Traothadh Mhic Chuill d'Éibhear Fhionn</span>
<lb n="1012"/><span>fuair roimhe i ríoghacht Éireann</span>
<lb n="1013"/><span>fa chlár Éibhir na n-eathar</span>
<lb n="1014"/><span>slán éinfhir da éileachadh.</span></p>
<lb n="1015"/>
<lb n="1016"/><p><span>Slán fós a bhréagnuighthe soin</span>
<lb n="1017"/><span>ríoghradh shíl Éibhir éachtaigh</span>
<lb n="1018"/><span>gasradh armraithe óg fhionn</span>
<lb n="1019"/><span>nárbh anfhlaithe d'fhód Éirionn.</span></p>
<lb n="1020"/>
<lb n="1021"/><p><span>Gach ar ríomhas dá ríoghaibh</span>
<lb n="1022"/><span>a ndubhart dá ndeigh-ghníomhaibh</span>
<lb n="1023"/><span>sgríbhne liom i nÉirinn air</span>
<lb n="1024"/><span>téighim ós chionn a chosnaimh.</span></p>
<lb n="1025"/>
<lb n="1026"/><p><span>Na héachta do háirmheadh leam</span>
<lb n="1027"/><span>i ngné fhreagra ar rígh Éireann</span>
<lb n="1028"/><span>an té déara a shéana sin</span>
<lb n="1029"/><span>do ghéabha a sgéala i sgríbhnibh.</span></p>
<lb n="1030"/>
<lb n="1031"/><p><span>Bíodh gomadh searbh a rádh ruibh</span>
<lb n="1032"/><span>géill Chormaic d'fhagháil d'Fhiachaidh</span>
<lb n="1033"/><span>ní fhuil sé i leabhar ná i laoidh</span>
<lb n="1034"/><span>gidh bé déaradh is díomhaoin.</span>
<lb n="1035"/></p>
</div>
<pb n="208"/>
<div><lb n="1036"/><p><span>Easgar Riada na ród bhfionn</span>
<lb n="1037"/><span>nach leath chomhthrom d'fód Éirionn</span>
<lb n="1038"/><span>an taobh dhí ronnas rinne</span>
<lb n="1039"/><span>follas gurb í an fhírinne.</span></p>
<lb n="1040"/>
<lb n="1041"/><p><span>Más é as fhíor-oighre ar gach fhuil</span>
<lb n="1042"/><span>sliocht a sinnsir dá sleachtaibh</span>
<lb n="1043"/><span>ní fhéad maicne Míleadh mhir</span>
<lb n="1044"/><span>síneadh tar aicme Éibhir.</span></p>
<lb n="1045"/>
<lb n="1046"/><p><span>Nach í an fhian a-bháin do bhris</span>
<lb n="1047"/><span>cath Gabhra ní gheabh thairis</span>
<lb n="1048"/><span>tar neart ríogh mín-eang Mumhan</span>
<lb n="1049"/><span>sgríbheann bhfíor ar bhfiadhnughadh.</span></p>
<lb n="1050"/>
<lb n="1051"/><p><span>Riom i dtagra ós tú raghas</span>
<lb n="1052"/><span>ag sin suim ar chéad-chanas</span>
<lb n="1053"/><span>féach cá mhéad éilighfe ann</span>
<lb n="1054"/><span>nó créad th-éilighthe oram.</span></p>
<lb n="1055"/>
<lb n="1056"/><p><span>Níom comh-ghaol níom cara dhuibh</span>
<lb n="1057"/><span>tarsa ná tathaoir Lughaidh</span>
<lb n="1058"/><span>bréagnuigh féin an mhéid-se a-mháin</span>
<lb n="1059"/><span>nó is béim ar th-éigse éagcóir.</span></p>
<lb n="1060"/>
<lb n="1061"/><p><span>Taisbeán th-ainm agus th-aghaidh</span>
<lb n="1062"/><span>cosain th-aighneas d'ealadhain</span>
<lb n="1063"/><span>nó bí go hadhnár umhal</span>
<lb n="1064"/><span>tréd cham-dhán gan chothughadh.</span></p>
<lb n="1065"/>
<lb n="1066"/><p><span>Ní do réir shuadh so sheoluis</span>
<lb n="1067"/><span>do dhán bréagach beg-eoluis</span>
<lb n="1068"/><span>ní ceisd d'caon th-ainbhios d'aithne</span>
<lb n="1069"/><span>trét aighnios maol mearaighthe.</span></p>
<lb n="1070"/>
<lb n="1071"/><p><span>Beir dá leigheas óm labhra</span>
<lb n="1072"/><span>luibh dom briathraibh barbardha</span>
<lb n="1073"/><span>leigheas neimhe neimh eile</span>
<lb n="1074"/><span>neimh ar gcneidhe coinnteine.</span></p>
<lb n="1075"/>
<lb n="1076"/><p><span>Anfad gan iomad do rádh</span>
<lb n="1077"/><span>do chur críche ar an gcomhrádh</span>
<lb n="1078"/><span>mar sgéith chosnaimh dar canadh</span>
<lb n="1079"/><span>i n-orsain ar n-ealadhan.</span></p>
<lb n="1080"/>
<lb n="1081"/><p><span>Deacraide ní do rádh riom</span>
<lb n="1082"/><span>más fiadhain sgéala sgríbhionn</span>
<lb n="1083"/><span>ós dó tám ní thagraim ruibh</span>
<lb n="1084"/><span>glár dá n-abraim gan fhiadhuin.</span></p>
<lb n="1085"/>
<lb n="1086"/><p><span>A dhuine.</span>
<lb n="1087"/></p>
</div>
<pb n="210"/>
<div><lb n="1088"/><p><span>Uzzzzz0035</span>
<lb n="1089"/><span>Féach orm a fhir na laoidhe.  Fearfeasa Ó An Cháinte cct.</span></p>
<lb n="1090"/>
<lb n="1091"/><p><span>Féach orm a fhir na laoidhe</span>
<lb n="1092"/><span>fogus duit díol t'fhar-aoire</span>
<lb n="1093"/><span>tig nimh gach chatha ré chois</span>
<lb n="1094"/><span>ní racha libh ar labhrais.</span></p>
<lb n="1095"/>
<lb n="1096"/><p><span>Faiceam thú tar do láthair</span>
<lb n="1097"/><span>sgaoil do bholg fhis iongnáthaigh</span>
<lb n="1098"/><span>bí it fhuibhdhidh ná tréig do theas</span>
<lb n="1099"/><span>séid fa fhuighlibh na n-éigeas.</span></p>
<lb n="1100"/>
<lb n="1101"/><p><span>Labhair ní éigin uait féin</span>
<lb n="1102"/><span>a linntibh íochtair th'aigéin</span>
<lb n="1103"/><span>ar chreich ar chomha nó ar chath</span>
<lb n="1104"/><span>gan a chora i leith Lughdhach.</span></p>
<lb n="1105"/>
<lb n="1106"/><p><span>Bréagnuigh do bhriathraibh doimhne</span>
<lb n="1107"/><span>síorruigheacht ar sochair-ne</span>
<lb n="1108"/><span>gach ní as ?ar a dtigtir lét thoil</span>
<lb n="1109"/><span>'s ní as na litribh do láthair.</span></p>
<lb n="1110"/>
<lb n="1111"/><p><span>Muna bhfuil ughdar agaibh</span>
<lb n="1112"/><span>rét urlabhra n-anabaigh</span>
<lb n="1113"/><span>buain dá hoil is diombhail ?diombail duit</span>
<lb n="1114"/><span>ní fhoil ionnaibh acht óinmhid.</span></p>
<lb n="1115"/>
<lb n="1116"/><p><span>Ar fhuighlis dá n-admha sibh</span>
<lb n="1117"/><span>má tá sé d'acfuinn ionnaibh</span>
<lb n="1118"/><span>cruaidh th-eagna adhain do ghoimh</span>
<lb n="1119"/><span>tabhair fhreagra ar mo fhriotail.</span></p>
<lb n="1120"/>
<lb n="1121"/><p><span>Créad fár aorais gan fhátha</span>
<lb n="1122"/><span>an file áith iongnátha</span>
<lb n="1123"/><span>fan roinn gcéillidh do chruthadh</span>
<lb n="1124"/><span>fa chloinn Éibhir d'ardachadh.</span></p>
<lb n="1125"/>
<lb n="1126"/><p><span>Níorbh fhatha imdheargtha dhaoibh</span>
<lb n="1127"/><span>ar labhair sé ar chloinn Chonmhaoil</span>
<lb n="1128"/><span>'sé ré chighsiom ar Chró nAirt</span>
<lb n="1129"/><span>mó ar dhlighseam ná a ndubhairt.</span></p>
<lb n="1130"/>
<lb n="1131"/><p><span>Atáid litre ó lámhaibh naomh</span>
<lb n="1132"/><span>atáid laoidhthe luach ro-dhaor</span>
<lb n="1133"/><span>mar fhiadhna leath ar leath lais</span>
<lb n="1134"/><span>agus diamhra sreath seanchais.</span></p>
<lb n="1135"/>
<lb n="1136"/><p><span>Le bréig dá mbréagnuighthe sinn</span>
<lb n="1137"/><span>deacraide aithcheo m'fhuighill</span>
<lb n="1138"/><span>do chiú na rolla 's an roinn</span>
<lb n="1139"/><span>aniú io-morra gan mearbhaill.</span></p>
<lb n="1140"/>
<lb n="1141"/><p><span>Ós aniú as ísle a dtionóil</span>
<lb n="1142"/><span>clann Chonmhaoil clann Éireamhóin</span>
<lb n="1143"/><span>aniú féin féaghthar na fir</span>
<lb n="1144"/><span>léaghthar gach céim dá gcéimibh.</span></p>
<lb n="1145"/>
<lb n="1146"/><p><span>A fhir dhealbhtha an dréachta bhuig</span>
<lb n="1147"/><span>do Thadhg fós niat fear comhraig</span>
<lb n="1148"/><span>mairg dot shamhail do shir cath</span>
<lb n="1149"/><span>is nach faghair sibh seasmhach.</span>
<lb n="1150"/></p>
</div>
<pb n="212"/>
<div><lb n="1151"/><p><span>Ní hionann is th'oige féin</span>
<lb n="1152"/><span>gé thug tú ar Thadhg toibhéim</span>
<lb n="1153"/><span>sa ghréas laoidhe ar ar luigh san</span>
<lb n="1154"/><span>ní fhuil maoile ná mearbhal.</span></p>
<lb n="1155"/>
<lb n="1156"/><p><span>Ní fhuil aoin-tslighe ndiamhair</span>
<lb n="1157"/><span>air san éigse il-rianaigh</span>
<lb n="1158"/><span>sé na rómh-oide is na shruth</span>
<lb n="1159"/><span>córaide gan é d'ionnlach.</span></p>
<lb n="1160"/>
<lb n="1161"/><p><span>Fán bhfreagra nár thaithin ruinn</span>
<lb n="1162"/><span>ní thiubhradh aoin-neach againn</span>
<lb n="1163"/><span>le fuath ná le foiléim goimh</span>
<lb n="1164"/><span>toibhéim ar luach do Lughaidh.</span></p>
<lb n="1165"/>
<lb n="1166"/><p><span>Dá mbeimís gan bheith láin-dil</span>
<lb n="1167"/><span>ní léamhthaoi a los iomcháinidh</span>
<lb n="1168"/><span>fa labhairt re cineadh Chuinn</span>
<lb n="1169"/><span>adhaint an fhileadh eadruinn.</span></p>
<lb n="1170"/>
<lb n="1171"/><p><span>D'iarraidh anma nach ainm duit</span>
<lb n="1172"/><span>do ghluais tusa toisg aimh-ghlic</span>
<lb n="1173"/><span>d'fhior th'oige gér leasg labhra</span>
<lb n="1174"/><span>i measg n-oide n-ealadhna.</span></p>
<lb n="1175"/>
<lb n="1176"/><p><span>Mar dhearbhadh bhforbhtha ar a bhfios</span>
<lb n="1177"/><span>dá ndearndaois oididh aignios</span>
<lb n="1178"/><span>clú aighnis do chreic i gcéin</span>
<lb n="1179"/><span>ar ainbhis deit na dhéidh-séin.</span></p>
<lb n="1180"/>
<lb n="1181"/><p><span>Níor chóir do thoghadh re Tadhg</span>
<lb n="1182"/><span>acht fear gabhtha grádh ro-ard</span>
<lb n="1183"/><span>tar doirr troide ná tairche</span>
<lb n="1184"/><span>ní cuing oide iomairche.</span></p>
<lb n="1185"/>
<lb n="1186"/><p><span>Béasgnadha tuinighthe Taidhg</span>
<lb n="1187"/><span>ná gluaisidh trá dá dtiomairg</span>
<lb n="1188"/><span>cuimilt riú mar mhairneas mé</span>
<lb n="1189"/><span>ní fiú th'aighneas ná th'éigse.</span></p>
<lb n="1190"/>
<lb n="1191"/><p><span>Dá ndearná aighneas gan aoir</span>
<lb n="1192"/><span>ní tairgfidhe do thathaoir</span>
<lb n="1193"/><span>le buain d'fhoirm aighnis gan aird</span>
<lb n="1194"/><span>do thairngis oirbh an iomairg.</span></p>
<lb n="1195"/>
<lb n="1196"/><p><span>Do ghéabhthair sonn seasamh rut</span>
<lb n="1197"/><span>i gceardaibh fis na bhfealmac</span>
<lb n="1198"/><span>reacaim ruibh gomadh searbh sionn</span>
<lb n="1199"/><span>do dhealbh ge chuin do chíchsiom.</span>
<lb n="1200"/></p>
</div>
<pb n="214"/>
<div><lb n="1201"/><p><span>Am fealmac-sa trá do Thadhg</span>
<lb n="1202"/><span>géabhad orsain don iomarg</span>
<lb n="1203"/><span>mar tharraing gidh tais domh-sa</span>
<lb n="1204"/><span>gabhaim re hais th'orrach-sa.</span></p>
<lb n="1205"/>
<lb n="1206"/><p><span>I ndoimhneas seanchais na sean</span>
<lb n="1207"/><span>i n-iomarbháigh na n-éigseadh</span>
<lb n="1208"/><span>ná ins na sochraibh thuaidh is theas</span>
<lb n="1209"/><span>ba suaill um fhochraibh th'aighneas.</span></p>
<lb n="1210"/>
<lb n="1211"/><p><span>Dá dhearbhadh nach abaidh taoi</span>
<lb n="1212"/><span>'s nach fuil tú acht it fhás aonlaoi</span>
<lb n="1213"/><span>ciall t'oibre níor earmais neach</span>
<lb n="1214"/><span>ní dhearnais t'oigdhe d'inneach.</span></p>
<lb n="1215"/>
<lb n="1216"/><p><span>Féach gur suidhigheadh sonn na</span>
<lb n="1217"/><span>cath nach claoifidís céadtha</span>
<lb n="1218"/><span>teacht ar cheann t'fhoilighthe inn</span>
<lb n="1219"/><span>do b'fhearr oilithre a hÉirinn.</span></p>
<lb n="1220"/>
<lb n="1221"/><p><span>Dul na gcinnsioll níor chóir deit</span>
<lb n="1222"/><span>raoin uaigneacha an iúil deireit</span>
<lb n="1223"/><span>léig do na saoidhibh a súr</span>
<lb n="1224"/><span>ná séid aoibhil gan fhadúdh.</span></p>
<lb n="1225"/>
<lb n="1226"/><p><span>Bíodh gurb ionmhuin leat Lughaidh</span>
<lb n="1227"/><span>ná gabh ort feidhm documhail</span>
<lb n="1228"/><span>dá thairsin ná cuir do chois</span>
<lb n="1229"/><span>i muir aibhsigh an iomuis.</span></p>
<lb n="1230"/>
<lb n="1231"/><p><span>Bí mithis i measg sgoile</span>
<lb n="1232"/><span>idir an aos eagnuidhe</span>
<lb n="1233"/><span>deilbh oige ní hobair dhuit</span>
<lb n="1234"/><span>lodair go t-oide a fhocluic.</span></p>
<lb n="1235"/>
<lb n="1236"/><p><span>Ré bréagnughadh na mbalg bhfis</span>
<lb n="1237"/><span>a bhfuil uaibh i n-ainm oidis</span>
<lb n="1238"/><span>d'éis ar luaidhsead a los truim</span>
<lb n="1239"/><span>a bhfos fuairsead a bhfoghluim.</span></p>
<lb n="1240"/>
<lb n="1241"/><p><span>Níor cheanglais críoch do chomhráidh</span>
<lb n="1242"/><span>ní fhuil feidhm ar th'iomarbháigh</span>
<lb n="1243"/><span>dom fhreagra trá ná toirche</span>
<lb n="1244"/><span>a-tá th'eagna neamh-fhoirfe.</span></p>
<lb n="1245"/>
<lb n="1246"/><p><span>Féach orm.</span>
<lb n="1247"/></p>
</div>
<pb n="216"/>
<div><lb n="1248"/><p><span>Uzzzzz0043</span>
<lb n="1249"/><span>Fuirigh rém thagra-sa a Thaidhg.  Baothghalach McAodhagáin cct.</span></p>
<lb n="1250"/>
<lb n="1251"/><p><span>Fuirigh rém thagra-sa a Thaidhg</span>
<lb n="1252"/><span>ar chan tusa is tuar fodhoird</span>
<lb n="1253"/><span>béad-mhasla do chuaidh tar chéill</span>
<lb n="1254"/><span>buain re m'éagnach-sa is aighbhéil.</span></p>
<lb n="1255"/>
<lb n="1256"/><p><span>Modh tagra tabhair-se dhamh</span>
<lb n="1257"/><span>gabh chugad céill mo bhriathar</span>
<lb n="1258"/><span>borb gach aighne lé badh áil</span>
<lb n="1259"/><span>gan ord caingne do chongbháil.</span></p>
<lb n="1260"/>
<lb n="1261"/><p><span>An rinn ar rádh na leabhar</span>
<lb n="1262"/><span>damh ón cheart do choireaghadh</span>
<lb n="1263"/><span>nó ar chan sinn cuiridh ar gcúl</span>
<lb n="1264"/><span>'s ná fuirigh rinn ar réasún.</span></p>
<lb n="1265"/>
<lb n="1266"/><p><span>Ná han ar riaghail ná ar reacht</span>
<lb n="1267"/><span>fuathaigh ceart cumhdaigh éigceart</span>
<lb n="1268"/><span>ná samhail réd lá a locadh</span>
<lb n="1269"/><span>labhair trá do theann-fhocal.</span></p>
<lb n="1270"/>
<lb n="1271"/><p><span>Ní don tromdhacht tárraidh sibh</span>
<lb n="1272"/><span>rith teangadh re toil n-aignidh</span>
<lb n="1273"/><span>teacht le céim dian ní dleaghair</span>
<lb n="1274"/><span>srian léd chéill níor chuireabhair.</span></p>
<lb n="1275"/>
<lb n="1276"/><p><span>Ciontuigh thú féin fill tar ais</span>
<lb n="1277"/><span>déine lóir-ghníomh nar labhrais</span>
<lb n="1278"/><span>sibh féin fo thár ná tuill-se</span>
<lb n="1279"/><span>glár gan chéill ná caomhuin-se.</span></p>
<lb n="1280"/>
<lb n="1281"/><p><span>Dréim rinn is caingean gan chéill</span>
<lb n="1282"/><span>dhuit nó is anfhuise aigéin</span>
<lb n="1283"/><span>iomlán ór dtroid ní teagar</span>
<lb n="1284"/><span>iomnár dhoid ar ndísbeagadh.</span></p>
<lb n="1285"/>
<lb n="1286"/><p><span>Urraim dam deifrigh rét ais</span>
<lb n="1287"/><span>adaimh thú i n-easbaidh eolais</span>
<lb n="1288"/><span>tabhair is ná tairg mo chosg</span>
<lb n="1289"/><span>adhair a Thaidhg dom theagasg.</span></p>
<lb n="1290"/>
<lb n="1291"/><p><span>Dob' iomdha neach gus a-nois</span>
<lb n="1292"/><span>do shaoil gurbh aigéan iomuis</span>
<lb n="1293"/><span>gur bhréagabhair inn rét ais</span>
<lb n="1294"/><span>do linn éadomhain eolais.</span></p>
<lb n="1295"/>
<lb n="1296"/><p><span>Mar bhíos linn fo lán foghair</span>
<lb n="1297"/><span>nach bí fúithe fodhomhain</span>
<lb n="1298"/><span>neach san ló as líonmhaire caint</span>
<lb n="1299"/><span>ní dó as shíor-ghoire substaint.</span></p>
<lb n="1300"/>
<lb n="1301"/><p><span>Gidh é an sionnach sloinnfead dhe</span>
<lb n="1302"/><span>nó go bhfaghann cú a chroithte</span>
<lb n="1303"/><span>faill ar a chlódh dá chonfadh</span>
<lb n="1304"/><span>is mór glaim ná greadhan-chon.</span></p>
<lb n="1305"/>
<lb n="1306"/><p><span>An chú fhíochmhar do shoich sibh</span>
<lb n="1307"/><span>an tan-sa fad ghlaim gháibhthigh</span>
<lb n="1308"/><span>eagail deit confadh na con</span>
<lb n="1309"/><span>gleic ré borrfadh is baoghal.</span></p>
<lb n="1310"/>
<lb n="1311"/><p><span>Gidh iomdha lucht do laoidheadh</span>
<lb n="1312"/><span>i gceann con do chomh-maoidheamh</span>
<lb n="1313"/><span>breith do bhuaidh creid-se don choin</span>
<lb n="1314"/><span>uaill deid-se nocha dleaghair.</span>
<lb n="1315"/></p>
</div>
<pb n="218"/>
<div><lb n="1316"/><p><span>Do iarrais orm 's níor mhol mé</span>
<lb n="1317"/><span>ar tús taisbéanadh mh'aighthe</span>
<lb n="1318"/><span>na dhiaidh do bhagrais bogha</span>
<lb n="1319"/><span>biaidh far thagrais trom-fhola.</span></p>
<lb n="1320"/>
<lb n="1321"/><p><span>Fearr dhuit gan a silleadh sin</span>
<lb n="1322"/><span>fuireach ria ní rún d'éigsibh</span>
<lb n="1323"/><span>ní dáibh nach fatha falaidh</span>
<lb n="1324"/><span>gráin catha ar mo cheann-aghaidh.</span></p>
<lb n="1325"/>
<lb n="1326"/><p><span>Taobh re heolus mhic Mhic Chon</span>
<lb n="1327"/><span>má tharla tusa it aonar</span>
<lb n="1328"/><span>ná tuig-se riamh go raibhe</span>
<lb n="1329"/><span>an chuid-se d'Fhiadh Iughoine.</span></p>
<lb n="1330"/>
<lb n="1331"/><p><span>Atá riamh go soiche so</span>
<lb n="1332"/><span>ní guth dod mhóir-Leith Mogha</span>
<lb n="1333"/><span>Leath Chuinn na cearchuill sgoile</span>
<lb n="1334"/><span>tar leath-roinn Fhuinn Iughoine.</span></p>
<lb n="1335"/>
<lb n="1336"/><p><span>Id bhogha ní beithte suim</span>
<lb n="1337"/><span>is ní ró acht urchar n-iomruill</span>
<lb n="1338"/><span>ná maoidh an bogha-sa a-bháin</span>
<lb n="1339"/><span>dhaoibh ní horusa a admháil.</span></p>
<lb n="1340"/>
<lb n="1341"/><p><span>Soighde an bhogha bhíos mar soin</span>
<lb n="1342"/><span>éacht dá dtaoibh nocha dtorchuir</span>
<lb n="1343"/><span>mairg do ghríos gleo na troide</span>
<lb n="1344"/><span>leo síos acht le sochraide.</span></p>
<lb n="1345"/>
<lb n="1346"/><p><span>Do chongnamh liom acht mé a-mháin</span>
<lb n="1347"/><span>i n-am do chlaoidhte a chompáin</span>
<lb n="1348"/><span>d'uainibh sgoile an Chraoi Chuinn-se</span>
<lb n="1349"/><span>saoi oile ní iarrfainn-se.</span></p>
<lb n="1350"/>
<lb n="1351"/><p><span>Mh'ainbhios dhuit-se gá dám ris</span>
<lb n="1352"/><span>a fhir chléibh cia do innis</span>
<lb n="1353"/><span>go lá an luain ná luaidh-se mh'eol</span>
<lb n="1354"/><span>do chuaidh uaibh-se gan aithcheodh.</span></p>
<lb n="1355"/>
<lb n="1356"/><p><span>Gidh eadh ní léigthe fa lár</span>
<lb n="1357"/><span>an chúis fá bhfuarais iomrádh</span>
<lb n="1358"/><span>gá hagra re measga mir</span>
<lb n="1359"/><span>rém thagra feasda fuirigh.</span></p>
<lb n="1360"/>
<lb n="1361"/><p><span>Fuirigh.</span>
<lb n="1362"/></p>
</div>
<pb n="220"/>
<div><lb n="1363"/><p><span>Uzzzzz0012</span>
<lb n="1364"/><span>Ní theichim re Tagra mBaoith  Tadhg McDáire cct.</span></p>
<lb n="1365"/>
<lb n="1366"/><p><span>Ní theichim re tagra mbaoith</span>
<lb n="1367"/><span>bagar gáibhtheach glóir neamhghaoith</span>
<lb n="1368"/><span>na cúis amh-luaidh ní fhuil d'fhear</span>
<lb n="1369"/><span>ní chuir an-bhuain ar m'aigneadh.</span></p>
<lb n="1370"/>
<lb n="1371"/><p><span>Toibhéim gan cheart um cheird féin</span>
<lb n="1372"/><span>tugais orm anba an doimhéin</span>
<lb n="1373"/><span>do ghlór féin do éagnuigh ibh</span>
<lb n="1374"/><span>céim do bhréagnuigh do bhréithir.</span></p>
<lb n="1375"/>
<lb n="1376"/><p><span>Díon do chéad-ghlóir mar badh cóir</span>
<lb n="1377"/><span>ní hé éifeacht bhar n-ath-ghlóir</span>
<lb n="1378"/><span>ní hé an t-ord caingne cubhaidh</span>
<lb n="1379"/><span>aighne borb do bharamhail.</span></p>
<lb n="1380"/>
<lb n="1381"/><p><span>Mé dot ath-ghoin san alt-sa</span>
<lb n="1382"/><span>ní tathaoir dom thromdhacht-sa</span>
<lb n="1383"/><span>mo chéad-ghoin is tú do thairg</span>
<lb n="1384"/><span>crú bhar n-éagnaigh ní hiomaird.</span></p>
<lb n="1385"/>
<lb n="1386"/><p><span>Dána dhuit-se déanamh truim</span>
<lb n="1387"/><span>fa éadoimhne iúil oruinn</span>
<lb n="1388"/><span>srian réd chéad-ghlár do chuireas</span>
<lb n="1389"/><span>do bhréag-rádh do bhréagnuigheas.</span></p>
<lb n="1390"/>
<lb n="1391"/><p><span>Mo linn eoluis d'fhios na sean</span>
<lb n="1392"/><span>fuarais oilbhéim na himeal</span>
<lb n="1393"/><span>grian ar bhfis is dál domhain</span>
<lb n="1394"/><span>gá dtám ris ní rángabhair.</span></p>
<lb n="1395"/>
<lb n="1396"/><p><span>Ní ar bhladh éan urlaimh rom alt</span>
<lb n="1397"/><span>minic do chiú 's do chonnarc</span>
<lb n="1398"/><span>fios nach léir dhuid-se acht mar dhall</span>
<lb n="1399"/><span>nach éir léd thuigse a thacmhang.</span></p>
<lb n="1400"/>
<lb n="1401"/><p><span>Do cheird féin ní chuire i gcion</span>
<lb n="1402"/><span>cuirim-se an cheird óm shloinntior</span>
<lb n="1403"/><span>go bhfuil gan chlaochlódh om chaint</span>
<lb n="1404"/><span>ní baoth-ghlór soin acht substaint.</span></p>
<lb n="1405"/>
<lb n="1406"/><p><span>Nach tú an chú do croitheadh leam</span>
<lb n="1407"/><span>go follus d'éigsibh Éireann</span>
<lb n="1408"/><span>re bualadh do bhréag id bheol</span>
<lb n="1409"/><span>nar fhéag d'uamhan fad aithcheodh.</span></p>
<lb n="1410"/>
<lb n="1411"/><p><span>Do bhréagnuigheas bíom na bhun</span>
<lb n="1412"/><span>tusa i dtosach do bhriathar</span>
<lb n="1413"/><span>nocho gcaigéal a rádh ribh</span>
<lb n="1414"/><span>do shlán fá n-aibéar d'fhuighlibh.</span></p>
<lb n="1415"/>
<lb n="1416"/><p><span>Ní leanabh acht lorg leabhar</span>
<lb n="1417"/><span>ní bhia dál gan deimhneaghadh</span>
<lb n="1418"/><span>ná mealladh ar bith im béal</span>
<lb n="1419"/><span>ná rith teangadh na dtaigéar.</span></p>
<lb n="1420"/>
<lb n="1421"/><p><span>d'éis a fiadhaigh do dhol dí</span>
<lb n="1422"/><span>amhasdrach d'fhógra a claoidhte</span>
<lb n="1423"/><span>do ní cú anbhfann mar ibh</span>
<lb n="1424"/><span>as a labhrann tú tuigthir.</span></p>
<lb n="1425"/>
<lb n="1426"/><p><span>Bréagnachadh nach bí ar do chor</span>
<lb n="1427"/><span>imdheargadh aoin gan adhbhar</span>
<lb n="1428"/><span>mar do rinnis iad gan fhios</span>
<lb n="1429"/><span>is iad do innis th-ainbhios.</span>
<lb n="1430"/></p>
</div>
<pb n="222"/>
<div><lb n="1431"/><p><span>Moladh iomarcrach ort féin</span>
<lb n="1432"/><span>cuid d'fhiadhnaibh th-ainbhis eiséin</span>
<lb n="1433"/><span>toibhéim id chainnt re confadh</span>
<lb n="1434"/><span>mar fhoiléim drainnt dobharchon.</span></p>
<lb n="1435"/>
<lb n="1436"/><p><span>Gan leanmhuin luirg bhar n-agra</span>
<lb n="1437"/><span>cúl do chor réd chéad-thagra</span>
<lb n="1438"/><span>maoidhimh dhuit as diamhraibh th'fhis</span>
<lb n="1439"/><span>is cuid d'fhiadhnaibh bhar n-ainbhis.</span></p>
<lb n="1440"/>
<lb n="1441"/><p><span>Fearr ar labhair mac Mhic Con</span>
<lb n="1442"/><span>dá bhféadthaoi an chúis do chosnamh</span>
<lb n="1443"/><span>ioná a gcloistir uaibh uile</span>
<lb n="1444"/><span>coisgidh d'uaill is d'éadmhaire.</span></p>
<lb n="1445"/>
<lb n="1446"/><p><span>Ar n-iarraidh th-aighthe 's th-anma</span>
<lb n="1447"/><span>fa hé ath-ghlór mh'agallmha</span>
<lb n="1448"/><span>teacht do chosnamh ar chan sibh</span>
<lb n="1449"/><span>ná tar gan chosnamh cuimhnidh.</span></p>
<lb n="1450"/>
<lb n="1451"/><p><span>Dearbh más troduire tusa</span>
<lb n="1452"/><span>gur bhagras mo bhogha-sa</span>
<lb n="1453"/><span>soirbh geall do bhreith ón bhuidhin</span>
<lb n="1454"/><span>'s bheith go teann ar thruduiribh.</span></p>
<lb n="1455"/>
<lb n="1456"/><p><span>An dream sin munab díobh dhuid</span>
<lb n="1457"/><span>dol dá ndídean ní mholmuid</span>
<lb n="1458"/><span>béim dá ghnaoi tagra trom-locht</span>
<lb n="1459"/><span>dá n-admha saoi saothamhlacht.</span></p>
<lb n="1460"/>
<lb n="1461"/><p><span>Bagair do gráin chatha ar chách</span>
<lb n="1462"/><span>gá mbia rét aghaidh ur-sgáth</span>
<lb n="1463"/><span>coisg na goimhe is dúil dise</span>
<lb n="1464"/><span>i ngloine úir mh'aighthe-se.</span></p>
<lb n="1465"/>
<lb n="1466"/><p><span>Cosmhail ar ar chanais rum</span>
<lb n="1467"/><span>nach fuair tú móide an mearbhall</span>
<lb n="1468"/><span>a fhir thuaidh do thagair ruinn</span>
<lb n="1469"/><span>uain cadail ar do chearchuill.</span></p>
<lb n="1470"/>
<lb n="1471"/><p><span>Dá ndeachadhaois uile as</span>
<lb n="1472"/><span>ní tusa tá gan th'amas</span>
<lb n="1473"/><span>ní id chás féine fuair tusa</span>
<lb n="1474"/><span>buain béime ar mo bhogha-sa.</span></p>
<lb n="1475"/>
<lb n="1476"/><p><span>Ná bí dá cheilt léd cham-dhán</span>
<lb n="1477"/><span>níor chanas um chéad-chomhrádh</span>
<lb n="1478"/><span>glór ribh acht do reacht leabhar</span>
<lb n="1479"/><span>ní dhligh ceart do choireaghadh.</span></p>
<lb n="1480"/>
<lb n="1481"/><p><span>Ná bí re bagar th'aighthe</span>
<lb n="1482"/><span>an i mbun do bhréagnuighthe</span>
<lb n="1483"/><span>a ndubhairt tú seasaimh soin</span>
<lb n="1484"/><span>nó leasuigh clú do chumhthaigh.</span></p>
<lb n="1485"/>
<lb n="1486"/><p><span>Ní riú as chóra cúl do chur</span>
<lb n="1487"/><span>tús is tábhacht ar mbriathar</span>
<lb n="1488"/><span>le cam-rannaibh ní cheileam</span>
<lb n="1489"/><span>a ndubhramair deimhnigheam.</span></p>
<lb n="1490"/>
<lb n="1491"/><p><span>Ní bhiam re freagra feasda</span>
<lb n="1492"/><span>dod ghlór fhaobhrach éig-cneasda</span>
<lb n="1493"/><span>bheith dhí más daoibh as ragha</span>
<lb n="1494"/><span>ní hí an aoir an ealadha.</span></p>
<lb n="1495"/>
<lb n="1496"/><p><span>Breith barr i mbriathraibh gonta</span>
<lb n="1497"/><span>gan aon aighneas ionmholta</span>
<lb n="1498"/><span>an barr asa teann tusa</span>
<lb n="1499"/><span>ní hann as fhearr m'eolusa.</span></p>
<lb n="1500"/>
<lb n="1501"/><p><span>Ní theichim</span>
<lb n="1502"/></p>
</div>
<pb n="224"/>
<div><lb n="1503"/><p><span>Uzzzzz0011</span>
<lb n="1504"/><span>Is ait an obair-se ar Thadhg.  Anluan McAodhagáin cct.</span></p>
<lb n="1505"/>
<lb n="1506"/><p><span>Is ait an obair-se ar Thadhg</span>
<lb n="1507"/><span>ag buain fa bheith i n-easard</span>
<lb n="1508"/><span>re dagh-bhun eoil ar n-anma</span>
<lb n="1509"/><span>adhbhar ceoil ar gcomh-labhra.</span></p>
<lb n="1510"/>
<lb n="1511"/><p><span>Nach greannmhar ghabhas do láimh</span>
<lb n="1512"/><span>re daoine tromdha teangbháil</span>
<lb n="1513"/><span>'s gan acht sdán i gcuid dá cheird</span>
<lb n="1514"/><span>le lán a ghuib do Ghaoidheilg.</span></p>
<lb n="1515"/>
<lb n="1516"/><p><span>Dá mbeith áineas Banbha ar bun</span>
<lb n="1517"/><span>do dhéandaois daoine súgradh</span>
<lb n="1518"/><span>i n-iath choill-gheal na gclár sean</span>
<lb n="1519"/><span>fa ghlár ain-mhear an fhileadh.</span></p>
<lb n="1520"/>
<lb n="1521"/><p><span>Is glór gan chéill cuirthear air</span>
<lb n="1522"/><span>más é Tadhg thiar do thagair</span>
<lb n="1523"/><span>is glór tré dhlús dighe soin</span>
<lb n="1524"/><span>nó is tús mire ros mhearaigh.</span></p>
<lb n="1525"/>
<lb n="1526"/><p><span>Más fíor rinn do ráidh ro-ghuth</span>
<lb n="1527"/><span>i ndán bhog do Bhaothghalach</span>
<lb n="1528"/><span>lán súl is croidheadh ó gCuinn</span>
<lb n="1529"/><span>glún fár hoileadh an fhoghluim.</span></p>
<lb n="1530"/>
<lb n="1531"/><p><span>Do ráidh go mbéaradh a bharr</span>
<lb n="1532"/><span>le lán duirn do dhán éadtrom</span>
<lb n="1533"/><span>file neamh-fhoirbhthe Craoi Chuirc</span>
<lb n="1534"/><span>mearuighthe an draoi a-dubhairt.</span></p>
<lb n="1535"/>
<lb n="1536"/><p><span>Do lean Tadhg ní triall síodha</span>
<lb n="1537"/><span>aigneadh an ois éig-críona</span>
<lb n="1538"/><span>a n-airneal gion go n-éir sin</span>
<lb n="1539"/><span>bheireas léim ain-mhear inntibh.</span></p>
<lb n="1540"/>
<lb n="1541"/><p><span>A thuile boirb-bhriathar dte</span>
<lb n="1542"/><span>ní bhia madh beo na daoine</span>
<lb n="1543"/><span>ag Mac Dáire acht na ghlóir ghirr</span>
<lb n="1544"/><span>gáire ba cóir fá choinntinn.</span></p>
<lb n="1545"/>
<lb n="1546"/><p><span>Mór n-oideadh do gach aicme</span>
<lb n="1547"/><span>mór bhfoghlaintidh bhfosgailte</span>
<lb n="1548"/><span>a n-éir brígh bréagnuighthe an fhir</span>
<lb n="1549"/><span>i dtír ghéag-shnuighthe Gaoidhil.</span></p>
<lb n="1550"/>
<lb n="1551"/><p><span>Mac Aodha aighne go dtreoir</span>
<lb n="1552"/><span>gríos oireas d'fhuacht fhear n-ain-eoil</span>
<lb n="1553"/><span>beag dhe ré n-áireamh na aghaidh</span>
<lb n="1554"/><span>dáileamh é don ealadhain.</span></p>
<lb n="1555"/>
<lb n="1556"/><p><span>Badh gleic leinibh is laoich luinn</span>
<lb n="1557"/><span>do Thadhg an eoluis iomruill</span>
<lb n="1558"/><span>spairnn fa dheoidh ré dhuanaibh sin</span>
<lb n="1559"/><span>nó is luamhain eoin gan eitibh.</span>
<lb n="1560"/></p>
</div>
<pb n="226"/>
<div><lb n="1561"/><p><span>Gort iad nach roich a robáil</span>
<lb n="1562"/><span>a chineadh clann Aodhagáin</span>
<lb n="1563"/><span>maith treoir a so-ghaoise so</span>
<lb n="1564"/><span>eoin foraoise na heagna.</span></p>
<lb n="1565"/>
<lb n="1566"/><p><span>Díobh fríoth an t-iúl gá dás de</span>
<lb n="1567"/><span>iad féin fréamha na tuigse</span>
<lb n="1568"/><span>ionnlach na mbalg mboig-ghéar bhfis</span>
<lb n="1569"/><span>do Thadhg is oigéan ainbhis.</span></p>
<lb n="1570"/>
<lb n="1571"/><p><span>Is ait.</span></p>
<lb n="1572"/>
<lb n="1573"/><p><span>Uzzzzz0044</span>
<lb n="1574"/><span>Do bhéarmaois dá n-aimh-dheoin féin.  McDiarmuda cct.</span></p>
<lb n="1575"/>
<lb n="1576"/><p><span>Do bhéarmaois dá n-aimh-dheoin féin</span>
<lb n="1577"/><span>go gcead don rígh is dá réim</span>
<lb n="1578"/><span>a gcinn le cois a gcána</span>
<lb n="1579"/><span>ó Leath Mogha mhór-dhála.</span></p>
<lb n="1580"/>
<lb n="1581"/><p><span>Do bhéarmaois.</span>
<lb n="1582"/></p>
</div>
<pb n="228"/>
<div><lb n="1583"/><p><span>Uzzzzz0045</span>
<lb n="1584"/><span>A Fhir thagras an chaint bhaoth.  Art Óg Ó Caoimh cct.</span></p>
<lb n="1585"/>
<lb n="1586"/><p><span>A fhir thagras an chaint bhaoth</span>
<lb n="1587"/><span>ainic leat nach saobh dod chéill</span>
<lb n="1588"/><span>caint gan tábhacht acht a fuaim</span>
<lb n="1589"/><span>i mbéalaibh cáich uaibh i gcéin.</span></p>
<lb n="1590"/>
<lb n="1591"/><p><span>Is dearbh dámadh deimhin leat</span>
<lb n="1592"/><span>go bhfaightheá-sa cead ón rígh</span>
<lb n="1593"/><span>nach cian do haithreostaoi uaibh</span>
<lb n="1594"/><span>cinn ná cána do bhuain dinn.</span></p>
<lb n="1595"/>
<lb n="1596"/><p><span>Ó taoi-se ag adhradh don tsíoth</span>
<lb n="1597"/><span>gidh ro-bheag ar mbríogh id neart</span>
<lb n="1598"/><span>badh lugha id chogadh ar suim</span>
<lb n="1599"/><span>is Leath Chuinn ag congnamh leat.</span></p>
<lb n="1600"/>
<lb n="1601"/><p><span>Glór an tsionnaigh ris an gclog</span>
<lb n="1602"/><span>ní beag nod dá chur i suim</span>
<lb n="1603"/><span>go leigfeadh Leath Mogha mhór</span>
<lb n="1604"/><span>a gcána le slógh ó gCuinn.</span></p>
<lb n="1605"/>
<lb n="1606"/><p><span>Gníomh ain-nirt ag ollamh mhear</span>
<lb n="1607"/><span>gnáth ag neach gan neart ná cóir</span>
<lb n="1608"/><span>an t-uisge tana as mhó fuaim</span>
<lb n="1609"/><span>samhail sin re huaill do ghlóir.</span></p>
<lb n="1610"/>
<lb n="1611"/><p><span>A Mhic Dhiarmuda ó Mhuigh Luirg</span>
<lb n="1612"/><span>bíodh gur do chuirm tháinig sé</span>
<lb n="1613"/><span>le comhrádh badh cóir do cheilt</span>
<lb n="1614"/><span>níor chubhaidh dheit bheith id fhréimh.</span></p>
<lb n="1615"/>
<lb n="1616"/><p><span>An tan do labhrais an glór</span>
<lb n="1617"/><span>atáid cách go mór dá mheas</span>
<lb n="1618"/><span>gur dhearbh libh nach biadh do gheall</span>
<lb n="1619"/><span>le tagra ar gceann do bhreith leat.</span></p>
<lb n="1620"/>
<lb n="1621"/><p><span>Ar a rádh go mbéartha ar ngeall</span>
<lb n="1622"/><span>gé bheitheá teann as a los</span>
<lb n="1623"/><span>níor churtha dhuit dar mo mhóid</span>
<lb n="1624"/><span>i n-ionad Aodha óig do chos.</span></p>
<lb n="1625"/>
<lb n="1626"/><p><span>Mac Í Dhomhnaill an saoi glic</span>
<lb n="1627"/><span>níor dhulta dhuit i na ghlas</span>
<lb n="1628"/><span>sean-fhocal ré rádh i n-am</span>
<lb n="1629"/><span>ní hionann dul ann is as.</span></p>
<lb n="1630"/>
<lb n="1631"/><p><span>Más tusa ar Aodh óg is ua</span>
<lb n="1632"/><span>mac Í Dhomhnaill na gcuach nocht</span>
<lb n="1633"/><span>fogus mo ghaol-sa d'fhuil Bhriain</span>
<lb n="1634"/><span>mo lámh-sa réd ghliaidh do chosg.</span></p>
<lb n="1635"/>
<lb n="1636"/><p><span>Má tá tusa a Bhriain mhic Bhriain</span>
<lb n="1637"/><span>it urradh gliadh ag Leath Chuinn</span>
<lb n="1638"/><span>atám do Mhumhain Mhic Chon</span>
<lb n="1639"/><span>gabhaim do chosg ar mo chuing.</span></p>
<lb n="1640"/>
<lb n="1641"/><p><span>A fhir chroidhe don taoibh thuaidh</span>
<lb n="1642"/><span>nar chan sibh gidh suaill mo bhríogh</span>
<lb n="1643"/><span>gibé do choisgfeadh do ghlór</span>
<lb n="1644"/><span>gabhaim re hais clódh do ghníomh.</span>
<lb n="1645"/></p>
</div>
<pb n="230"/>
<div><lb n="1646"/><p><span>Ort is an chéim-se a fhir thuaidh</span>
<lb n="1647"/><span>atá breith buaidh ar mo láimh</span>
<lb n="1648"/><span>mo ghlór ní comhrádh le cleith</span>
<lb n="1649"/><span>ná measaidh gur breith le báidh.</span></p>
<lb n="1650"/>
<lb n="1651"/><p><span>Muna maireadh acht mé féin</span>
<lb n="1652"/><span>do shíol Éibhir is é a fhíor</span>
<lb n="1653"/><span>ar do shíothcháin gidh beag troigh</span>
<lb n="1654"/><span>ní thiubhrainn duibh don taoibh thíos.</span></p>
<lb n="1655"/>
<lb n="1656"/><p><span>Iomdha fáth nar dhéanta dhíbh</span>
<lb n="1657"/><span>saobh an ní fá dtugais láimh</span>
<lb n="1658"/><span>urruinn an mhadra don mheall</span>
<lb n="1659"/><span>is é sin do cheann don dáil.</span></p>
<lb n="1660"/>
<lb n="1661"/><p><span>Ní leanta ar chomhrádh do shíor</span>
<lb n="1662"/><span>i síodh ná i gcogadh gan cheilg</span>
<lb n="1663"/><span>go samlam iomghuin fa seach</span>
<lb n="1664"/><span>nocha mbia teacht tar ar bhfeirg.</span></p>
<lb n="1665"/>
<lb n="1666"/><p><span>Ó taoi-se ar shíothcháin an ríogh</span>
<lb n="1667"/><span>a fhir thíos a-dubhairt ró</span>
<lb n="1668"/><span>uch dámadh é an cogadh ann</span>
<lb n="1669"/><span>ní chuiriobh barr air as mhó.</span></p>
<lb n="1670"/>
<lb n="1671"/><p><span>(Ar Leath Chuinn gidh cruaidh an cheisd</span>
<lb n="1672"/><span>ag soin uaim mo cheisd gan chailg</span>
<lb n="1673"/><span>rugadh m'athair róm im ré</span>
<lb n="1674"/><span>sloinntear mar sin mé gan mairg.</span></p>
<lb n="1675"/>
<lb n="1676"/><p><span>Cú Chuluinn bhar dtíre thuaidh</span>
<lb n="1677"/><span>Aodh Ó Domhnaill sultmhar rú</span>
<lb n="1678"/><span>mac Í Bhriain ar a bholg</span>
<lb n="1679"/><span>do ghaibh re hais tolg a crú.)</span></p>
<lb n="1680"/>
<lb n="1681"/><p><span>A fhir thagras.</span>
<lb n="1682"/></p>
</div>
<pb n="232"/>
<div><lb n="1683"/><p><span>Uzzzzz0046</span>
<lb n="1684"/><span>Éisdidh a éigse Banbha.  Seán Ó Cléirigh cct.</span></p>
<lb n="1685"/>
<lb n="1686"/><p><span>Éisdidh a éigse Banbha</span>
<lb n="1687"/><span>tabhraidh dhúinn uain agallmha</span>
<lb n="1688"/><span>go labhra sinn sunna seal</span>
<lb n="1689"/><span>do shliocht Ír mhóir mhic Mhíleadh.</span></p>
<lb n="1690"/>
<lb n="1691"/><p><span>Do tógbhadh iomarbháidh uaibh</span>
<lb n="1692"/><span>a éigse Banbha theas is thuaidh</span>
<lb n="1693"/><span>eatorra féin 's a síol seal</span>
<lb n="1694"/><span>Éireamhón ard is Éibhear.</span></p>
<lb n="1695"/>
<lb n="1696"/><p><span>Tabhraidh dhóibh-se a seal féin</span>
<lb n="1697"/><span>do chlannaibh Rudhraidhe réidh</span>
<lb n="1698"/><span>congbhaid anos an-allan</span>
<lb n="1699"/><span>tosach éigse is ealadhan.</span></p>
<lb n="1700"/>
<lb n="1701"/><p><span>Comaoin d'éigsibh Inse Fáil</span>
<lb n="1702"/><span>báidh re clainn Rudhraidhe ráin</span>
<lb n="1703"/><span>mar thugsad dóibh ima le</span>
<lb n="1704"/><span>tós is deireadh gach duaine.</span></p>
<lb n="1705"/>
<lb n="1706"/><p><span>Dá dtugdaois fós do shliocht Ír</span>
<lb n="1707"/><span>éigse Banbha níor thathaoir</span>
<lb n="1708"/><span>tús agus deireadh gan chleith</span>
<lb n="1709"/><span>is rann láir gacha duaine.</span></p>
<lb n="1710"/>
<lb n="1711"/><p><span>Muna mbeidís is dearbh sin</span>
<lb n="1712"/><span>síol Rudhraidhe roighne an ghaisgidh</span>
<lb n="1713"/><span>ní bhiadh dhíobh-san go bráth mbinn</span>
<lb n="1714"/><span>fiú na crithre san choigill.</span></p>
<lb n="1715"/>
<lb n="1716"/><p><span>Do chruinnigh go Ceann Trágha</span>
<lb n="1717"/><span>dá chéad déag d'éigsibh ána</span>
<lb n="1718"/><span>dá gcur tar sáil eing a heing</span>
<lb n="1719"/><span>'s gan tocht tar ais go hÉirinn.</span></p>
<lb n="1720"/>
<lb n="1721"/><p><span>Tiaghaid Clann Rudhraidhe ruaidh</span>
<lb n="1722"/><span>eidir a ndeas is a dtuaidh</span>
<lb n="1723"/><span>d'fhosdadh na bhfileadh fíor soin</span>
<lb n="1724"/><span>d'aimh-dheoin a raibh na n-aghaidh.</span></p>
<lb n="1725"/>
<lb n="1726"/><p><span>Eidir-ghleo na cúise sin</span>
<lb n="1727"/><span>do fosdadh fós na filidh</span>
<lb n="1728"/><span>coinnmheadh trí mbliadhan iar soin</span>
<lb n="1729"/><span>do radadh dhóibh ar Ulltaibh.</span></p>
<lb n="1730"/>
<lb n="1731"/><p><span>Feacht oile d'Athairne ard</span>
<lb n="1732"/><span>an t-ollamh glan gréasach garg</span>
<lb n="1733"/><span>i mBeinn Éadair do ghabh teach</span>
<lb n="1734"/><span>láimh re leath-bhord na Laighneach.</span></p>
<lb n="1735"/>
<lb n="1736"/><p><span>Fa chosaibh a chaorach soin</span>
<lb n="1737"/><span>do rónadh cliatha caolaigh</span>
<lb n="1738"/><span>le laighnibh do láimh Lighean</span>
<lb n="1739"/><span>Áth Cliath uadh do hainmnigheadh.</span></p>
<lb n="1740"/>
<lb n="1741"/><p><span>Ag Athairne thall na theach</span>
<lb n="1742"/><span>bádar trí chaogait loilgheach</span>
<lb n="1743"/><span>'s ní raibh do theaghlach na thig</span>
<lb n="1744"/><span>acht madh uathadh dia éigsibh.</span></p>
<lb n="1745"/>
<lb n="1746"/><p><span>Fuighleach a lachta gach laoi</span>
<lb n="1747"/><span>ris an mbeinn do bhuí ré thaoibh</span>
<lb n="1748"/><span>d'eagla sásaidh aoin oile</span>
<lb n="1749"/><span>do dhoirteadh uaidh Athairne.</span></p>
<lb n="1750"/>
<lb n="1751"/><p><span>Ar mbreith ainbhreath ar Laighne</span>
<lb n="1752"/><span>d'Athairne nár cheil ainmhe</span>
<lb n="1753"/><span>do chruinnighsead thiar is thoir</span>
<lb n="1754"/><span>dá dhíochur a Beinn Éadair.</span></p>
<lb n="1755"/>
<lb n="1756"/><p><span>Cuiris Athairne ba thuaidh</span>
<lb n="1757"/><span>fios ar chloinn Rudhraidhe ruaidh</span>
<lb n="1758"/><span>dia rádh riú ag a dtighibh</span>
<lb n="1759"/><span>teacht a dtuaidh dia fhóiridhin.</span></p>
<lb n="1760"/>
<lb n="1761"/><p><span>Tig Conchobhar ceann an tsluaigh</span>
<lb n="1762"/><span>gluaisid Ulltaigh leis ar n-uair</span>
<lb n="1763"/><span>go Beinn Éadair níor hanadh</span>
<lb n="1764"/><span>cian bhus buan a bhioth-ghalar.</span></p>
<lb n="1765"/>
<lb n="1766"/><p><span>Cuirthear seacht gcatha cródha</span>
<lb n="1767"/><span>re seacht láithibh lán-mhóra</span>
<lb n="1768"/><span>eidir Ullta iolar cneadh</span>
<lb n="1769"/><span>is laochraidh láimh-dhearg Laighean.</span>
<lb n="1770"/></p>
</div>
<pb n="234"/>
<div><lb n="1771"/><p><span>Do loiteadh tra san toghail</span>
<lb n="1772"/><span>óg-mhac do chloinn Chonchobhair</span>
<lb n="1773"/><span>'s a lán dá macaibh míolla</span>
<lb n="1774"/><span>dá n-aos óg nárbh inghníomha.</span></p>
<lb n="1775"/>
<lb n="1776"/><p><span>Cuiris Fínghin fáith-liaigh uaidh</span>
<lb n="1777"/><span>teachta go hAthairne ar n-uair</span>
<lb n="1778"/><span>ian do lacht gur ro-fhaoidhte</span>
<lb n="1779"/><span>gus na hóga ath-ghaoithte.</span></p>
<lb n="1780"/>
<lb n="1781"/><p><span>Mar do chuala an aisgidh</span>
<lb n="1782"/><span>gabhais fearg dá fhíor-chlaisdin</span>
<lb n="1783"/><span>doirtis an leamhlacht go luath</span>
<lb n="1784"/><span>síos gus an sáile searbh-ruadh.</span></p>
<lb n="1785"/>
<lb n="1786"/><p><span>A-dubhairt fós go frithir</span>
<lb n="1787"/><span>dá dtigdís dom fhóirithin</span>
<lb n="1788"/><span>nocha dtiubhrainn mír dom biadh</span>
<lb n="1789"/><span>d'fhearaibh Éireann ar aoin-rian.</span></p>
<lb n="1790"/>
<lb n="1791"/><p><span>Nochar thuill Athairne cruaidh</span>
<lb n="1792"/><span>cumann na laoch ón Chraobh-ruaidh</span>
<lb n="1793"/><span>an éigse bhí leis go glan</span>
<lb n="1794"/><span>'s ní hé féin do chosnadar.</span></p>
<lb n="1795"/>
<lb n="1796"/><p><span>Ag sin fachain an chatha</span>
<lb n="1797"/><span>do thugsad mór-shluagh Macha</span>
<lb n="1798"/><span>ag Beinn Éadair go líon sleagh</span>
<lb n="1799"/><span>is laochradh loinn-mhear Laighean.</span></p>
<lb n="1800"/>
<lb n="1801"/><p><span>Ríomh réadlann nó gainimh ghil</span>
<lb n="1802"/><span>feoir faithche duille ar dhairghibh</span>
<lb n="1803"/><span>lámh fa ríomh a sochar sin</span>
<lb n="1804"/><span>deigh-shliocht Ír do na héigsibh.</span></p>
<lb n="1805"/>
<lb n="1806"/><p><span>Sul tángadar tar sáile</span>
<lb n="1807"/><span>ocht mic Mhíleadh Easpáine</span>
<lb n="1808"/><span>le hÍr do chosnamh cána</span>
<lb n="1809"/><span>tosach troda is teagbhála.</span></p>
<lb n="1810"/>
<lb n="1811"/><p><span>An tan tángadar ar tós</span>
<lb n="1812"/><span>mic Mhíleadh fa hoirdhearc nós</span>
<lb n="1813"/><span>trí fichid long líon an tsluaigh</span>
<lb n="1814"/><span>ag teacht go hÉirinn arm-ruaidh.</span></p>
<lb n="1815"/>
<lb n="1816"/><p><span>Deich longa fichead go fíor</span>
<lb n="1817"/><span>buí fa lucht gaisgidh dá ndíon</span>
<lb n="1818"/><span>tríocha long luchtmhar oile</span>
<lb n="1819"/><span>fa mhoghadhaibh mór-oibre.</span></p>
<lb n="1820"/>
<lb n="1821"/><p><span>Dá fhichid taoiseach gan léan</span>
<lb n="1822"/><span>ag triall dóibh-sean nocha chéal</span>
<lb n="1823"/><span>do chosnamh Éireann an-all</span>
<lb n="1824"/><span>re Tuaith dealbhdha Dé Danann.</span></p>
<lb n="1825"/>
<lb n="1826"/><p><span>Ar dteacht ar radharc Banbha</span>
<lb n="1827"/><span>do rónsad coimhling chalma</span>
<lb n="1828"/><span>'s rug ar ráimh léim go luinne</span>
<lb n="1829"/><span>taoiseach gacha tréan-luinge.</span></p>
<lb n="1830"/>
<lb n="1831"/><p><span>Do ling long Ír rompa i bhfad</span>
<lb n="1832"/><span>mar urchar saighde a fiodhbhac</span>
<lb n="1833"/><span>gur chronaigh súil Éibhir Dhuinn</span>
<lb n="1834"/><span>lúth na luinge ar an luath-thuinn.</span></p>
<lb n="1835"/>
<lb n="1836"/><p><span>Más tré thnúth a-dubhairt Donn</span>
<lb n="1837"/><span>nó do bhrosdadh na laoch lonn</span>
<lb n="1838"/><span>biaidh uainne go bráth ag Íor</span>
<lb n="1839"/><span>tús ar gcreach is ar gcaithghníomh.</span></p>
<lb n="1840"/>
<lb n="1841"/><p><span>Brisis Ír an ráimh reamhair</span>
<lb n="1842"/><span>tuitis siar fán luing leabhair</span>
<lb n="1843"/><span>le n-a bharc mar sin sínidh</span>
<lb n="1844"/><span>gur bhrúidh corp an chaith-mhílídh.</span></p>
<lb n="1845"/>
<lb n="1846"/><p><span>Téid d'éag an oidhche sin féin</span>
<lb n="1847"/><span>Ír mac Mílidh an airm ghéir</span>
<lb n="1848"/><span>'s do claoidheadh feart dá thaoibh thais</span>
<lb n="1849"/><span>i Sgeillig adh-fhuair Iorrais.</span>
<lb n="1850"/></p>
</div>
<pb n="236"/>
<div><lb n="1851"/><p><span>Is é sin fá deara dhó</span>
<lb n="1852"/><span>gan a ainm do dhol níos mó</span>
<lb n="1853"/><span>fa Inis Fáil na bhfleadh-ól</span>
<lb n="1854"/><span>mar Éibhear mar Éireamhón.</span></p>
<lb n="1855"/>
<lb n="1856"/><p><span>Éibhear mac Ír ard a bhladh</span>
<lb n="1857"/><span>gérbh óg iar n-éag a athar</span>
<lb n="1858"/><span>rug ó chloinn Míleadh a-mach</span>
<lb n="1859"/><span>cóigeadh Uladh oll-bhladhach.</span></p>
<lb n="1860"/>
<lb n="1861"/><p><span>Éibrioc mac Éibhir mhic Íor</span>
<lb n="1862"/><span>ba dia chloinn an dias deigh-ríogh</span>
<lb n="1863"/><span>Cearmna 's Sobhairce go ngoil</span>
<lb n="1864"/><span>dá chéid-ríogh Éireann d'Ulltaibh.</span></p>
<lb n="1865"/>
<lb n="1866"/><p><span>Cóigear ar fhichid uile</span>
<lb n="1867"/><span>ó Ír san Réim Ríoghraidhe</span>
<lb n="1868"/><span>oiread ré dhá n-urdail soin</span>
<lb n="1869"/><span>fuairsead do théarma ar Teamhraigh .</span></p>
<lb n="1870"/>
<lb n="1871"/><p><span>Móir-sheisear dhíobh dearbh an dáil</span>
<lb n="1872"/><span>do ghabh ríghe ar Banbha bháin</span>
<lb n="1873"/><span>mar áirmheas réim an rolla</span>
<lb n="1874"/><span>gan neach oile eatorra.</span></p>
<lb n="1875"/>
<lb n="1876"/><p><span>Ollamh Fionnachta go rath</span>
<lb n="1877"/><span>Slánoll Géidhe Oll-ghothach</span>
<lb n="1878"/><span>Fiachaidh Oilill Armghaoth ros ghabh</span>
<lb n="1879"/><span>agus an badhbh-laoch Bearnghal.</span></p>
<lb n="1880"/>
<lb n="1881"/><p><span>A seacht tríochad 's céad bliadhan</span>
<lb n="1882"/><span>do bhí Banba gá riaghladh</span>
<lb n="1883"/><span>ag an ndroing-se do shliocht Ír</span>
<lb n="1884"/><span>gan teacht eatorra d'éin-rígh.</span></p>
<lb n="1885"/>
<lb n="1886"/><p><span>Mar do ríomh sibh go hiodhan</span>
<lb n="1887"/><span>áiréomhadh uathadh d'iolar</span>
<lb n="1888"/><span>gidh aithnidh d' Éirinn uile</span>
<lb n="1889"/><span>do shochar shíl Rudhraidhe.</span></p>
<lb n="1890"/>
<lb n="1891"/><p><span>Ollamh Fódla feardha i gcath</span>
<lb n="1892"/><span>do chéad-chumhdaigh Feis Teamhrach</span>
<lb n="1893"/><span>is céadfaidh d'ughdaraibh soin</span>
<lb n="1894"/><span>gur uaidh ainmnighthear Ulaidh.</span></p>
<lb n="1895"/>
<lb n="1896"/><p><span>Géidhe Oll-ghothach go n-aoibh</span>
<lb n="1897"/><span>ar a ghlór níor thuill tathaoir</span>
<lb n="1898"/><span>guth gach fhir ré linn gan locht</span>
<lb n="1899"/><span>binnithir téada meann-chrot.</span></p>
<lb n="1900"/>
<lb n="1901"/><p><span>Slánoll mac Ollaimh amhra</span>
<lb n="1902"/><span>an feadh fuair flaitheas Banbha</span>
<lb n="1903"/><span>níor ghabh aoin-neach re a linn</span>
<lb n="1904"/><span>saoth ná galar i nÉirinn.</span></p>
<lb n="1905"/>
<lb n="1906"/><p><span>Fionnachta Fionn fear an raith</span>
<lb n="1907"/><span>sneachta fíona fríoth na fhlaith</span>
<lb n="1908"/><span>nachar shíon fhuar ná fhrithir</span>
<lb n="1909"/><span>gonadh uadha ainmnighthir.</span></p>
<lb n="1910"/>
<lb n="1911"/><p><span>Is é do chreid i gCuinn chóir</span>
<lb n="1912"/><span>ar tús riamh i nÉirinn óigh</span>
<lb n="1913"/><span>Conchobhar ceann an chuire</span>
<lb n="1914"/><span>dár shleacht sé Magh Lamhraighe.</span></p>
<lb n="1915"/>
<lb n="1916"/><p><span>Cia hí an éin-bhean don deagh-fhóir</span>
<lb n="1917"/><span>d'fhuil Éibhir nó Éireamhóin</span>
<lb n="1918"/><span>Fuair flaitheas Éireann ar n-uair</span>
<lb n="1919"/><span>mar fríoth le Macha Mong-ruaidh.</span></p>
<lb n="1920"/>
<lb n="1921"/><p><span>Is í do thórainn Eamhain</span>
<lb n="1922"/><span>mar do thórainn Tea Teamhair</span>
<lb n="1923"/><span>nach béarthaoi a barr ar theagh</span>
<lb n="1924"/><span>le mnaoi do macaibh Míleadh.</span></p>
<lb n="1925"/>
<lb n="1926"/><p><span>Naoi gcéad bliadhan buí Eamhain</span>
<lb n="1927"/><span>lán do mhuirn is do mheadhair</span>
<lb n="1928"/><span>ó ré Mhacha mór an rath</span>
<lb n="1929"/><span>go ré Fearghusa Fhogha.</span></p>
<lb n="1930"/>
<lb n="1931"/><p><span>Ní clos re neach ríogh-ráith riamh</span>
<lb n="1932"/><span>i gcrích Fhódla thoir is thiar</span>
<lb n="1933"/><span>i gcoimhmeas ann re hEamhain</span>
<lb n="1934"/><span>ar eineach ar fhín-fhleadhaibh.</span>
<lb n="1935"/></p>
</div>
<pb n="238"/>
<div><lb n="1936"/><p><span>Ar ghreadhaibh meara míne</span>
<lb n="1937"/><span>ar chairpteachaibh coigcríche</span>
<lb n="1938"/><span>ar éigsibh ar aos gaisgidh</span>
<lb n="1939"/><span>ar aos tuillmhe 's tréan-aisdir.</span></p>
<lb n="1940"/>
<lb n="1941"/><p><span>Ar shíoda ar shiric ar shról</span>
<lb n="1942"/><span>ar éadach dathta go n-ór</span>
<lb n="1943"/><span>ar ghasraidh gan fhuath gan fheall</span>
<lb n="1944"/><span>ar ól ar imbeirt fithcheall.</span></p>
<lb n="1945"/>
<lb n="1946"/><p><span>Níor diúltadh riamh i nEamhain</span>
<lb n="1947"/><span>éin-neach um dhuais ná um dheabhaidh</span>
<lb n="1948"/><span>'s níor hiarradh troid uatha ar fhear</span>
<lb n="1949"/><span>leo riamh ar chuaird ná ar chuireadh.</span></p>
<lb n="1950"/>
<lb n="1951"/><p><span>Áirmhim-se drong do shliocht Ír</span>
<lb n="1952"/><span>do neoch nár ghabh ríghe dhíbh</span>
<lb n="1953"/><span>as mhó luadh gach laoi dar leam</span>
<lb n="1954"/><span>ná bladh d'aird-ríoghaibh Éireann.</span></p>
<lb n="1955"/>
<lb n="1956"/><p><span>Conchobhar is Cormac cóir</span>
<lb n="1957"/><span>Conall is Fearghus Mac Róigh</span>
<lb n="1958"/><span>Cumhsgraigh Cuchulainn nár clódh</span>
<lb n="1959"/><span>Írial is Laoiseach leann-mhór.</span></p>
<lb n="1960"/>
<lb n="1961"/><p><span>Laoghaire Buadhach go rath</span>
<lb n="1962"/><span>Rossa Feargna Fear-adhach</span>
<lb n="1963"/><span>Fionntain is Furbhaidhe Fionn</span>
<lb n="1964"/><span>Cealtchair Conghal is Ceithiorn.</span></p>
<lb n="1965"/>
<lb n="1966"/><p><span>Fa díobh Bla bhrugha nar bhaoth</span>
<lb n="1967"/><span>Seancha Cathbhadh is Conlaoch</span>
<lb n="1968"/><span>Aonghus agus Eoghan án</span>
<lb n="1969"/><span>Naoise Ainnle is Ardán.</span></p>
<lb n="1970"/>
<lb n="1971"/><p><span>Ní cás dó tagra go teann</span>
<lb n="1972"/><span>dá mhéad bhíos ag cor na cheann</span>
<lb n="1973"/><span>gibé d'éigsibh le na háil</span>
<lb n="1974"/><span>as deigh-shliocht Ír iomarbháidh.</span></p>
<lb n="1975"/>
<lb n="1976"/><p><span>Fuasglaidh an cheisd chuirfeas sinn</span>
<lb n="1977"/><span>gibé uaibh lén háil coinntinn</span>
<lb n="1978"/><span>cá trian dob fhearr don deagh-fhóir</span>
<lb n="1979"/><span>síol Ír Éibhir Éireamhóin.</span></p>
<lb n="1980"/>
<lb n="1981"/><p><span>Cia dhíobh fa cruaidhe i gcath</span>
<lb n="1982"/><span>cia dhíobh fa buga i mbronnadh</span>
<lb n="1983"/><span>cia dhíobh dá ngoirthear ma le</span>
<lb n="1984"/><span>ordóg i n-aghaidh glaice.</span></p>
<lb n="1985"/>
<lb n="1986"/><p><span>Ní cóir Ulltaigh do ghairm díbh</span>
<lb n="1987"/><span>ní hiad fhuair ar tús an tír</span>
<lb n="1988"/><span>gé táid innte re hathaidh</span>
<lb n="1989"/><span>an sliocht-sa Chuinn Chéad-chathaigh.</span></p>
<lb n="1990"/>
<lb n="1991"/><p><span>Faiceam i n-aoin-tsliocht oile</span>
<lb n="1992"/><span>calmacht cloinne Rudhraidhe</span>
<lb n="1993"/><span>cá bhfuil fós caomhnuime gcuir</span>
<lb n="1994"/><span>anos i n-aon druing agaibh.</span></p>
<lb n="1995"/>
<lb n="1996"/><p><span>Eineach is cumhdach cléire</span>
<lb n="1997"/><span>'s gaisgeadh glan a ngnáith-thréidhe</span>
<lb n="1998"/><span>dá mbeith moladh níos mó linn</span>
<lb n="1999"/><span>ar domhan dóibh do dháilfinn.</span></p>
<lb n="2000"/>
<lb n="2001"/><p><span>Is iomdha cairt ag cloinn Ír</span>
<lb n="2002"/><span>ar chrích Uladh an fheoir mhín</span>
<lb n="2003"/><span>na fir nar ob gealladh gleodh</span>
<lb n="2004"/><span>nach tig d'éin-neach d'aithcheodh.</span></p>
<lb n="2005"/>
<lb n="2006"/><p><span>Gach ríogh-ráith ó Thoraigh thuaidh</span>
<lb n="2007"/><span>go Loc Laoigh na mbarc mbeann-chruaidh</span>
<lb n="2008"/><span>is ó Bhóinn go Drobhaois ngil</span>
<lb n="2009"/><span>leo do tógbhadh fá dtighibh.</span></p>
<lb n="2010"/>
<lb n="2011"/><p><span>Sídh Aodha ós chionn an chuain</span>
<lb n="2012"/><span>is Eas áluinn Aodha Ruaidh</span>
<lb n="2013"/><span>ainmnighthear ó aon don druing</span>
<lb n="2014"/><span>Aodh Ruadh bruthmhar mac Badhairn.</span>
<lb n="2015"/></p>
</div>
<pb n="240"/>
<div><lb n="2016"/><p><span>Do goireadh Eas Craoibhe ó Chraoibh</span>
<lb n="2017"/><span>seanchas fior a bhfuighlim dhaoibh</span>
<lb n="2018"/><span>dár thathuigh an linn gan locht</span>
<lb n="2019"/><span>inghean Eoghain mhic Dhurthacht.</span></p>
<lb n="2020"/>
<lb n="2021"/><p><span>Soir ó Bhladhma go Bearbha</span>
<lb n="2022"/><span>do dhúthchas óg na hEamhna</span>
<lb n="2023"/><span>is ó Uisneach na gcnoc bhfionn</span>
<lb n="2024"/><span>go Loch n-uar-thonnach nAinionn.</span></p>
<lb n="2025"/>
<lb n="2026"/><p><span>Le cloinn Fearghusa Mhic Róigh</span>
<lb n="2027"/><span>cúig Ciarraidhe i Mumhain mhóir</span>
<lb n="2028"/><span>no cóig Conmaicne go ceart</span>
<lb n="2029"/><span>'s na cóig Ciarraidhe Connacht.</span></p>
<lb n="2030"/>
<lb n="2031"/><p><span>Corc Modhruadh ó Chorc nár ghann</span>
<lb n="2032"/><span>Corca Oiche Corca Achlann</span>
<lb n="2033"/><span>triúr mac Meadhbha fir go ngart</span>
<lb n="2034"/><span>Ciar is Corc is Conmac.</span></p>
<lb n="2035"/>
<lb n="2036"/><p><span>Go ngabhthar mo dhuan sa tós</span>
<lb n="2037"/><span>ós é sin ó chéin ar nós</span>
<lb n="2038"/><span>d'iomarbháidh thall i nbhar dtigh</span>
<lb n="2039"/><span>a éigse Éireann éisdidh.</span></p>
<lb n="2040"/>
<lb n="2041"/><p><span>Éisdidh.</span>
<lb n="2042"/></p>
</div>
<pb n="242"/>
<div><lb n="2043"/><p><span>Uzzzzz0012</span>
<lb n="2044"/><span>Fagham ceart a chlann Éibhir.  T. McDáire cct.</span></p>
<lb n="2045"/>
<lb n="2046"/><p><span>Fagham ceart a chlann Éibhir</span>
<lb n="2047"/><span>ó tá ar n-agra indéinimh</span>
<lb n="2048"/><span>mo dháil dá ndagh-admha sibh</span>
<lb n="2049"/><span>ní dáil an-agra a haithghin.</span></p>
<lb n="2050"/>
<lb n="2051"/><p><span>Oraibh idir mhaith is saith</span>
<lb n="2052"/><span>idir urradh is ard-fhlaith</span>
<lb n="2053"/><span>a chlann fhinn-Éibhir uile</span>
<lb n="2054"/><span>indéinimh ar n-agraine.</span></p>
<lb n="2055"/>
<lb n="2056"/><p><span>An tuarasdal thuilleas neach</span>
<lb n="2057"/><span>do ní a dheigh-sheirbhís dhlightheach</span>
<lb n="2058"/><span>dóigh dá ndagh-agra sé sin</span>
<lb n="2059"/><span>nach an-agra é ar uaislibh.</span></p>
<lb n="2060"/>
<lb n="2061"/><p><span>Do rinneas do rún cridhe</span>
<lb n="2062"/><span>feidhm díbh i n-earr m'aimsire</span>
<lb n="2063"/><span>do cháidh ar dheigh-sheirbhís damh</span>
<lb n="2064"/><span>teine-ghrís gráidh dam ghríosadh.</span></p>
<lb n="2065"/>
<lb n="2066"/><p><span>Ón ló do loiteadh bhar bhfuil</span>
<lb n="2067"/><span>i ndán Torna is Néill náraigh</span>
<lb n="2068"/><span>do chóidh bhar lot gan leigheas</span>
<lb n="2069"/><span>a fhóir Chrot gur chuimhnigheas.</span></p>
<lb n="2070"/>
<lb n="2071"/><p><span>Gach glór do chansad tar cóir</span>
<lb n="2072"/><span>ba oilbhéim da bhar n-onóir</span>
<lb n="2073"/><span>do chuir mé le ceart ar gcúl</span>
<lb n="2074"/><span>do badh reacht gan é d'iompúdh.</span></p>
<lb n="2075"/>
<lb n="2076"/><p><span>Slighthe ba dorcha díbh féin</span>
<lb n="2077"/><span>do osgail sinn go soiléir</span>
<lb n="2078"/><span>gan ghlór chlaon gan fhoirbhríogh d'fhior</span>
<lb n="2079"/><span>im thaobh soi-ghníomh bhar sinnsear.</span></p>
<lb n="2080"/>
<lb n="2081"/><p><span>Ní glór leath-taoibh ar bhar leas</span>
<lb n="2082"/><span>ní rith teangadh ar thuirmheas</span>
<lb n="2083"/><span>acht raon sean-sgríbhneadh na sean</span>
<lb n="2084"/><span>lér cneas-dírgheadh gaol Gaoidheal.</span></p>
<lb n="2085"/>
<lb n="2086"/><p><span>Má do chíthí a chlann Éibhir</span>
<lb n="2087"/><span>ar laoidh fheasach fhír-chéillidh</span>
<lb n="2088"/><span>bhar n-anáir suas ar a son</span>
<lb n="2089"/><span>a duas d'fhagháil ní hiongnadh.</span></p>
<lb n="2090"/>
<lb n="2091"/><p><span>An éiric do b'fhiú bhar bhfuil</span>
<lb n="2092"/><span>ná léigeann tréan fa thalmhain</span>
<lb n="2093"/><span>an ní dirim gidh docar</span>
<lb n="2094"/><span>dlighim í ar a hanacal.</span></p>
<lb n="2095"/>
<lb n="2096"/><p><span>Gidh mór fuair Mac Liag Luimnigh</span>
<lb n="2097"/><span>níor thuill ón bhféin bhfinn-Mhuimhnigh</span>
<lb n="2098"/><span>leath a bhfuarasdar ní feas</span>
<lb n="2099"/><span>tuarasdal mar do thuilleas.</span></p>
<lb n="2100"/>
<lb n="2101"/><p><span>Do bhéar le beagán brosdaigh</span>
<lb n="2102"/><span>cuaird ar cheann mo thuarasdail</span>
<lb n="2103"/><span>ní ar chuaird fholaimh fhionnfam sin</span>
<lb n="2104"/><span>oraibh a fhionn-chlann Éibhir.</span></p>
<lb n="2105"/>
<lb n="2106"/><p><span>An ghasradh laochdha ón Leamhain</span>
<lb n="2107"/><span>go n-a ngéagaibh geinealaigh</span>
<lb n="2108"/><span>gan bhríogh i mbeag-carthain séad</span>
<lb n="2109"/><span>síol deagh-Carthaigh ní dheirméad.</span></p>
<lb n="2110"/>
<lb n="2111"/><p><span>Ní saor ón gcuaird chuirfeas sinn</span>
<lb n="2112"/><span>fian mhaordha Maighe gCoinchinn</span>
<lb n="2113"/><span>ní neamh-lón d'airdibh oile</span>
<lb n="2114"/><span>Cairbrigh mear-shlógh Músgraidhe.</span>
<lb n="2115"/></p>
</div>
<pb n="244"/>
<div><lb n="2116"/><p><span>Mac Donnchaidh deigh-thriath Ealla</span>
<lb n="2117"/><span>fír-ghéag d'aicme Oilealla</span>
<lb n="2118"/><span>dream nach ónna i gcaoir chath-áigh</span>
<lb n="2119"/><span>Í Caoimh cródha Í Cheallachain.</span></p>
<lb n="2120"/>
<lb n="2121"/><p><span>Í Mháthghamhna 's mic Ionáidh</span>
<lb n="2122"/><span>Í saoir sochruidh Súilleabháin</span>
<lb n="2123"/><span>Mac Giolla calma Coda</span>
<lb n="2124"/><span>giolla armdha ánroda.</span></p>
<lb n="2125"/>
<lb n="2126"/><p><span>Mac Amhlaoibh iomchras sgola</span>
<lb n="2127"/><span>Í dreach-náraigh Dhonnchadha</span>
<lb n="2128"/><span>craobh barr-dheigh-shleagh a barr sin</span>
<lb n="2129"/><span>is clann airm-neimhneach Fhínghin.</span></p>
<lb n="2130"/>
<lb n="2131"/><p><span>Í Aithghir don fhuil chéadna</span>
<lb n="2132"/><span>Í Mhuircheartaigh mhóir-dhéadla</span>
<lb n="2133"/><span>maoidh Í Dhonnabháin don druing</span>
<lb n="2134"/><span>don chraoibh chomh-iomláin cnuas-truim.</span></p>
<lb n="2135"/>
<lb n="2136"/><p><span>Iar gceileabhradh d'fhuil Eoghain</span>
<lb n="2137"/><span>triallfad ní triall aineolaigh</span>
<lb n="2138"/><span>céim i ndáil caoimh-shleachta Cais</span>
<lb n="2139"/><span>ar ghráidh saoir-leanta a seanchais.</span></p>
<lb n="2140"/>
<lb n="2141"/><p><span>Sleacht Bloid bunadh na fola</span>
<lb n="2142"/><span>ó dtáid síol mBriain mBóromha</span>
<lb n="2143"/><span>gá branáin fhoirneadh as fhearr</span>
<lb n="2144"/><span>dár choimhlean anáir Éireann.</span></p>
<lb n="2145"/>
<lb n="2146"/><p><span>Gé chlaochláidh claochlódh anma</span>
<lb n="2147"/><span>d'fhuil Bhriain maicne Mathghamhna</span>
<lb n="2148"/><span>'s clann Thaidhg a hÁrainn iubhraigh</span>
<lb n="2149"/><span>an bán-fhuinn aird oirear-ghlain.</span></p>
<lb n="2150"/>
<lb n="2151"/><p><span>Do fhássad fós fóir ó Bhlod</span>
<lb n="2152"/><span>dream ar nach díol a ndearmad</span>
<lb n="2153"/><span>gion gur comh-ard le cloinn Bhriain</span>
<lb n="2154"/><span>an choill fhor-ard ó Fhinn-Chliaigh.</span></p>
<lb n="2155"/>
<lb n="2156"/><p><span>Í Chinnéidigh Chuain Deirg-dheirc</span>
<lb n="2157"/><span>clann Chraith chrodha i gcruaidh-fheirg-bheirt</span>
<lb n="2158"/><span>Í Mheadhra as chruth-ghlaine cáil</span>
<lb n="2159"/><span>Í Urthuile is Í Ógáin.</span></p>
<lb n="2160"/>
<lb n="2161"/><p><span>Sleacht Caisin clann Chon Mara</span>
<lb n="2162"/><span>géag díobh-san síol bhFlannchadha</span>
<lb n="2163"/><span>síol Aodha ó fhionn-Mhaigh Eachtgha</span>
<lb n="2164"/><span>craobha d'fhiodhbhaidh inleanta.</span></p>
<lb n="2165"/>
<lb n="2166"/><p><span>Sleacht Dealbhaoith deagh-mhac Cochlán</span>
<lb n="2167"/><span>síol nDeaghaidh dream súghach-nár</span>
<lb n="2168"/><span>daigh-fhréamh do chlann-mhaicne Cais</span>
<lb n="2169"/><span>sparnn-aicme airm-ghéar Aonghuis.</span></p>
<lb n="2170"/>
<lb n="2171"/><p><span>Síol gCearbhaill maicne ba maith</span>
<lb n="2172"/><span>síol gCéin ba caomh d'éileachaibh</span>
<lb n="2173"/><span>Í Eaghra ó fhód-mhaigh Luighne</span>
<lb n="2174"/><span>ógbhaidh fheardha ion-bhruighne.</span></p>
<lb n="2175"/>
<lb n="2176"/><p><span>Anmhuin ré n-áireamh uile</span>
<lb n="2177"/><span>fíor-ghabhláin ar bhfiodhbhaidhe</span>
<lb n="2178"/><span>nach abraid cách ro-mhall ruinn</span>
<lb n="2179"/><span>na sgáth oram ní fhéadaim.</span>
<lb n="2180"/></p>
</div>
<pb n="246"/>
<div><lb n="2181"/><p><span>Gach a bhfúigeam díobh am dhiaidh</span>
<lb n="2182"/><span>bíodh ar Donnchadh Ua ndeigh-Bhriain</span>
<lb n="2183"/><span>ceann roi-riaghla fréimhe Cais</span>
<lb n="2184"/><span>daigh-Iarla féine Forgais.</span></p>
<lb n="2185"/>
<lb n="2186"/><p><span>Ní mairg d'fhuil Éibhir dá fhás</span>
<lb n="2187"/><span>cneas séimh nár sheachain uathbhás</span>
<lb n="2188"/><span>glún altruim anára a gclann</span>
<lb n="2189"/><span>baránda an antruim d'fhulang.</span></p>
<lb n="2190"/>
<lb n="2191"/><p><span>An gcéin mhairfeas sin mairfidh rath</span>
<lb n="2192"/><span>mairfidh gairm ceannas cumhdach</span>
<lb n="2193"/><span>an fhuil do oirdhearchaidh sin</span>
<lb n="2194"/><span>ag fuil oirbheartaigh Éibhir.</span></p>
<lb n="2195"/>
<lb n="2196"/><p><span>Do fhássad ard-chrainn oile</span>
<lb n="2197"/><span>a fréimh ar gcrann gcumhrai-ne</span>
<lb n="2198"/><span>ní choisg mé dá maoidheamh sin</span>
<lb n="2199"/><span>nach i ngné Gaoidheal gairmthir.</span></p>
<lb n="2200"/>
<lb n="2201"/><p><span>Búrcaigh Buitléirigh Barraigh</span>
<lb n="2202"/><span>Róisdigh gidh do río-ghallaibh</span>
<lb n="2203"/><span>cuir as a sean-mháithribh sin</span>
<lb n="2204"/><span>na ndeagh-bhráithribh d'fhuil Éibhir.</span></p>
<lb n="2205"/>
<lb n="2206"/><p><span>Do thaoibh ban is dar mbunadh</span>
<lb n="2207"/><span>Tomás Iarla Urmhumhan</span>
<lb n="2208"/><span>mó as teann a neart-chuaine a-nos</span>
<lb n="2209"/><span>an seang dreach-nuaidhe ó Dhurlas.</span></p>
<lb n="2210"/>
<lb n="2211"/><p><span>Do fhássad fós don bhfiodhbhaidh</span>
<lb n="2212"/><span>drong do fhás ór n-ingheanraidh</span>
<lb n="2213"/><span>dá mín-fhéachtair maicne Luirc</span>
<lb n="2214"/><span>d'aicme ghnímh-éachtaigh Gearailt.</span></p>
<lb n="2215"/>
<lb n="2216"/><p><span>Dá mbeath Riocard flaith Fhorbuir</span>
<lb n="2217"/><span>acu i nÉirinn iubhar-ghlain</span>
<lb n="2218"/><span>gá géaga d'fhiodhbhaidh as fhearr</span>
<lb n="2219"/><span>dá bhféaga um fhionn-mhaigh Éireann.</span></p>
<lb n="2220"/>
<lb n="2221"/><p><span>Teach Nimhe go ranna rinn</span>
<lb n="2222"/><span>ós tuarasdal nach tuillim</span>
<lb n="2223"/><span>ós é ar ngaol gaol gan báthadh</span>
<lb n="2224"/><span>a Dhé gaol do ghlan-mháthar.</span></p>
<lb n="2225"/>
<lb n="2226"/><p><span>Ar mbeith d'aon-fhuil ós fiú libh</span>
<lb n="2227"/><span>nár thugar-sa a Rí an ríchidh</span>
<lb n="2228"/><span>cúis ar sgartha ar thaoibh thall</span>
<lb n="2229"/><span>ar an maoin nach anfa agam.</span></p>
<lb n="2230"/>
<lb n="2231"/><p><span>Fagham ceart.</span>
<lb n="2232"/></p>
</div>
<pb n="248"/>
<div><lb n="2233"/><p><span>Uzzzzz0001</span>
<lb n="2234"/><span>Mairg Uaisligheas an Éigse.</span></p>
<lb n="2235"/>
<lb n="2236"/><p><span>Mairg uaisligheas an éigse</span>
<lb n="2237"/><span>saobh an cheard a coimhéidse</span>
<lb n="2238"/><span>d'uaislibh an tsluaigh bhladh-aird bhinn</span>
<lb n="2239"/><span>ra-mhairg do chuaidh na coinntinn.</span></p>
<lb n="2240"/>
<lb n="2241"/><p><span>Olc chuimhnighid na cliara</span>
<lb n="2242"/><span>a muirn méad a soi-mhiadha</span>
<lb n="2243"/><span>a ró dísle ag díon gach fhir</span>
<lb n="2244"/><span>do shíol an Ír-se ar uairibh.</span></p>
<lb n="2245"/>
<lb n="2246"/><p><span>Éagcóir d'fhearaibh an fheasa</span>
<lb n="2247"/><span>nár chuirsead cuid coimhmeasa</span>
<lb n="2248"/><span>síl an phór-chroinn ó Phurt Breagh</span>
<lb n="2249"/><span>na n-ucht mar mhór-chloinn Míleadh.</span></p>
<lb n="2250"/>
<lb n="2251"/><p><span>Do bhean Ír díobh deimhin leam</span>
<lb n="2252"/><span>tosach ag tadhall Éireann</span>
<lb n="2253"/><span>ag tocht sonn tar goirm-linn gloin</span>
<lb n="2254"/><span>coimhling long ag na laochaibh.</span></p>
<lb n="2255"/>
<lb n="2256"/><p><span>Don bhaoghal do bhí san ráimh</span>
<lb n="2257"/><span>do báidheadh fa beart dhiombáidh</span>
<lb n="2258"/><span>rí a aicme an glan-fhallán geal</span>
<lb n="2259"/><span>Manannán maicne Míleadh.</span></p>
<lb n="2260"/>
<lb n="2261"/><p><span>Éan-mhac Ír d'éis a athar</span>
<lb n="2262"/><span>beag nár bhuan an deonachadh</span>
<lb n="2263"/><span>fan mBanba ag déineamh a ndál</span>
<lb n="2264"/><span>tarla Éibhear na ógán.</span></p>
<lb n="2265"/>
<lb n="2266"/><p><span>Do léigeadh dhó dia do mhaoin</span>
<lb n="2267"/><span>an cóigeadh mar chuid macaoimh</span>
<lb n="2268"/><span>ar síodh do dhéanamh don droing</span>
<lb n="2269"/><span>'s ní ghéabhadh Íor a n-abraim.</span></p>
<lb n="2270"/>
<lb n="2271"/><p><span>Ér Orba Fearghna Fearón</span>
<lb n="2272"/><span>Lughaidh Éibhear Éireamhón</span>
<lb n="2273"/><span>d'fheidhm comhlainn re ceathaibh sleagh</span>
<lb n="2274"/><span>ag comhroinn ceathair gcóigeadh.</span></p>
<lb n="2275"/>
<lb n="2276"/><p><span>Sliocht Ír bhós do bhídís sin</span>
<lb n="2277"/><span>ós cionn Éireann ar uairibh</span>
<lb n="2278"/><span>sgéal na n-óig-fhear gach laoi linn</span>
<lb n="2279"/><span>'s do bhaoi a gcóigeadh gan choinntinn.</span></p>
<lb n="2280"/>
<lb n="2281"/><p><span>Ar chloinn Ír do léaghadh leam</span>
<lb n="2282"/><span>móide as ciontach cliar Éireann</span>
<lb n="2283"/><span>fa chrích shrothaigh Bhanba Breagh</span>
<lb n="2284"/><span>sochair amhra lé n-áireamh.</span></p>
<lb n="2285"/>
<lb n="2286"/><p><span>Sgotha fíona i ngach fairche</span>
<lb n="2287"/><span>fiche bliadhain buan-fhoirfe</span>
<lb n="2288"/><span>d'Fhiacha Fhíonsgothach i dteann</span>
<lb n="2289"/><span>níor dhíosgothach iatha Éireann.</span></p>
<lb n="2290"/>
<lb n="2291"/><p><span>Leis do rinneadh ní rún tim</span>
<lb n="2292"/><span>feis Teamhra ar tús i nÉirinn</span>
<lb n="2293"/><span>Ollamh Fódla flaith shochair</span>
<lb n="2294"/><span>maith lé fógra ar Ulltachaibh.</span></p>
<lb n="2295"/>
<lb n="2296"/><p><span>Múr d'ollamhnaibh innse Fáil</span>
<lb n="2297"/><span>leis do tógbhadh tuar iomráidh</span>
<lb n="2298"/><span>snaidhm na bruighne buan an mhaoin</span>
<lb n="2299"/><span>truagh gan chuimhne ar an gcomhmaoin.</span></p>
<lb n="2300"/>
<lb n="2301"/><p><span>Cách gan teidhm galair gan ghoimh</span>
<lb n="2302"/><span>fiche bliadhan beart sochair</span>
<lb n="2303"/><span>maith do chuaidh do bán-fhonn Breagh</span>
<lb n="2304"/><span>Slánoll an uair do hoirdneadh.</span></p>
<lb n="2305"/>
<lb n="2306"/><p><span>Goirtear ón lá-soin a le</span>
<lb n="2307"/><span>tar an gcloinn oirdeirc oile</span>
<lb n="2308"/><span>Íorland don tír ghlaisigh ghrinn</span>
<lb n="2309"/><span>tre thaisibh Ír i n-Éirinn.</span>
<lb n="2310"/></p>
</div>
<pb n="250"/>
<div><lb n="2311"/><p><span>Foghar téad i dteangthaibh cáigh</span>
<lb n="2312"/><span>ocht mbliadhna déag ní diombáidh</span>
<lb n="2313"/><span>Éire tonn-shrothach dá thoil</span>
<lb n="2314"/><span>Géidhe Ollghothach d'Ulltaibh.</span></p>
<lb n="2315"/>
<lb n="2316"/><p><span>Fiche bliadhan is báidh leam</span>
<lb n="2317"/><span>Fionnachta i bhflaitheas Éireann</span>
<lb n="2318"/><span>tráth gan deacra síona sonn</span>
<lb n="2319"/><span>sneachta fíona ar gach fearann.</span></p>
<lb n="2320"/>
<lb n="2321"/><p><span>Seasga bliadhan do bhí soin</span>
<lb n="2322"/><span>re linn trí n-airdríogh d'Ulltaibh</span>
<lb n="2323"/><span>gan bhéad ngéir-imnimh gan ghoimh</span>
<lb n="2324"/><span>gan éin-inghin d'éag d'iodhnaibh.</span></p>
<lb n="2325"/>
<lb n="2326"/><p><span>Gan mheath cnuais ar choll ndatha</span>
<lb n="2327"/><span>treabhtha tortha céadacha</span>
<lb n="2328"/><span>seal Díothorba ar gach dionn</span>
<lb n="2329"/><span>fa críoch-fhorba fhear nÉirionn.</span></p>
<lb n="2330"/>
<lb n="2331"/><p><span>Bean a hUlltaibh na n-eas bhfionn</span>
<lb n="2332"/><span>do ghabh aird-cheannas Éireann</span>
<lb n="2333"/><span>a los catha ar bhuadh ar bhlaidh</span>
<lb n="2334"/><span>Macha ruadh ós na ríoghaibh.</span></p>
<lb n="2335"/>
<lb n="2336"/><p><span>Ní chlos éin-bhean aca sin</span>
<lb n="2337"/><span>síol Éireamhóin ná Éibhir</span>
<lb n="2338"/><span>le neart-ghoil céimeann nó cean</span>
<lb n="2339"/><span>ós breac-mhoigh Éireann d'áireamh.</span></p>
<lb n="2340"/>
<lb n="2341"/><p><span>Tús ealadhna ar uaisle sean</span>
<lb n="2342"/><span>i bhfiadhnaise mac Míleadh</span>
<lb n="2343"/><span>do chím ó chiort na gcuradh</span>
<lb n="2344"/><span>ag sliocht Ír a n-ordughadh.</span></p>
<lb n="2345"/>
<lb n="2346"/><p><span>Rann ar gach duain deimhin linn</span>
<lb n="2347"/><span>duain ar gach ollamh d'Éirinn</span>
<lb n="2348"/><span>tugadh lionn a luagh molta</span>
<lb n="2349"/><span>uan do chionn ar gcosanta.</span></p>
<lb n="2350"/>
<lb n="2351"/><p><span>An lá nach leo teagh an trír</span>
<lb n="2352"/><span>dlighid curaidh chlann sheimh-Ír</span>
<lb n="2353"/><span>gasradh moirneach mhoighe Rath</span>
<lb n="2354"/><span>roinn-leath toighe na Teamhrach.</span></p>
<lb n="2355"/>
<lb n="2356"/><p><span>An leath oile ag aird-rígh Breagh</span>
<lb n="2357"/><span>'s ag ríoghaibh ceithre gcóigeadh</span>
<lb n="2358"/><span>leath na Teamhra ní lór linn</span>
<lb n="2359"/><span>do shlógh Eamhna mar uirrim.</span></p>
<lb n="2360"/>
<lb n="2361"/><p><span>Dá chéad bliadhan d'fhine Ír</span>
<lb n="2362"/><span>ós chionn Bhanbha an fhuinn fhóid-mhín</span>
<lb n="2363"/><span>gan acht neart aoidheadh orra</span>
<lb n="2364"/><span>gan teacht d'aoin-fhear eatorra.</span></p>
<lb n="2365"/>
<lb n="2366"/><p><span>Gach díon clú gach céim sochair</span>
<lb n="2367"/><span>dar áirmheas ar Ulltachaibh</span>
<lb n="2368"/><span>'s na crothaibh a gcuala sinn</span>
<lb n="2369"/><span>ní sochair fhuara d'Éirinn.</span></p>
<lb n="2370"/>
<lb n="2371"/><p><span>Sochair na saor-chlann oile</span>
<lb n="2372"/><span>loch-mhaidhm millte machaire</span>
<lb n="2373"/><span>síoth-mhagh gá tarbha na thuinn</span>
<lb n="2374"/><span>do dhíoth-chor arbha an fhearainn.</span></p>
<lb n="2375"/>
<lb n="2376"/><p><span>Gibé a deir gur sochair sin</span>
<lb n="2377"/><span>tomhaidhm locha léim inbhir</span>
<lb n="2378"/><span>d'fhéachain buadh na saobh-shroth sonn</span>
<lb n="2379"/><span>truagh nach aon-loch a fhearann.</span>
<lb n="2380"/></p>
</div>
<pb n="252"/>
<div><lb n="2381"/><p><span>Dá mbeith gomadh sochair sin</span>
<lb n="2382"/><span>catha nó comhraic aoin-fhir</span>
<lb n="2383"/><span>a los céimeann dteann dtachair</span>
<lb n="2384"/><span>geall Éireann ag Ulltachaibh.</span></p>
<lb n="2385"/>
<lb n="2386"/><p><span>Cinnid a sluaighte ar séan gcneadh</span>
<lb n="2387"/><span>tóicheasdal ceithre gcóigeadh</span>
<lb n="2388"/><span>níor maoidheadh Ulltaigh san ágh</span>
<lb n="2389"/><span>aoin-fhear d'Ulltaibh gá n-iompádh.</span></p>
<lb n="2390"/>
<lb n="2391"/><p><span>Slán cáigh go gcualadar soin</span>
<lb n="2392"/><span>gur filleadh éan-shluagh d'Ulltaibh</span>
<lb n="2393"/><span>ag dol siar ar séad n-eachtra</span>
<lb n="2394"/><span>riamh le céad do chuideachta.</span></p>
<lb n="2395"/>
<lb n="2396"/><p><span>Airgthear le hUlltaibh na n-each</span>
<lb n="2397"/><span>Dún Con Raoi fa réim uaibhreach</span>
<lb n="2398"/><span>Durlas na gcliar Cruacha Chuinn</span>
<lb n="2399"/><span>'s na tuatha siar go Sionainn.</span></p>
<lb n="2400"/>
<lb n="2401"/><p><span>Níor hairgeadh Eamhain Mhacha</span>
<lb n="2402"/><span>le neart ríogh ná ro-fhlatha</span>
<lb n="2403"/><span>iomdha fáidh ga dhearbhadh dhamh</span>
<lb n="2404"/><span>nach dearnadh dáigh don dúnadh.</span></p>
<lb n="2405"/>
<lb n="2406"/><p><span>Mó as beag lé burba na bhfear</span>
<lb n="2407"/><span>feidhm láimhe ceithre gcóigeadh</span>
<lb n="2408"/><span>i rinn ghliadh i ngalaibh cath</span>
<lb n="2409"/><span>riamh i n-aghaidh na nUlltach.</span></p>
<lb n="2410"/>
<lb n="2411"/><p><span>Ní beag leam do luadh a gcath</span>
<lb n="2412"/><span>lámh dhearg Éireann Í Eachach</span>
<lb n="2413"/><span>mór ngleodh gcinnte do canadh</span>
<lb n="2414"/><span>innte d'eol na n-ollamhan.</span></p>
<lb n="2415"/>
<lb n="2416"/><p><span>Leath a gcuala níor chan mé</span>
<lb n="2417"/><span>d'áireamh a n-éacht 's a n-uaisle</span>
<lb n="2418"/><span>bláth na gcleath ó Chlár Chumair</span>
<lb n="2419"/><span>leath a n-ágh ní fhacamair.</span></p>
<lb n="2420"/>
<lb n="2421"/><p><span>Mairg.</span></p>
<lb n="2422"/>
<lb n="2423"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Iomarbhágh na bhFileadh II

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Iomarbhágh na bhFileadh II

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
