Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Tiomna Nuadh ár dTighearna agus ár Slánuightheora Íosa Críost</title><author><name type="main">Uilleam Ó Domhnaill</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">L080</note>
                         <note type="L">1</note>
                         <note type="B">1602</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>L080</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Tiomna Nuadh ár dTighearna agus ár Slánuightheora Íosa Críost</title><author>Uilleam Ó Domhnaill</author><imprint><publisher>B.Á.C.: Uilliam Uiséir</publisher><date>1602</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="0"/></p>
</div>
<pb n="Mt"/>
<div><lb n="1"/><p/>
</div>
<pb n="Mt1:1"/>
<div><lb n="2"/><p><span>Leabhar geinealuigh Iósa Criosd mhic Daibhí, mhic Abraham.</span>
<lb n="3"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:2"/>
<div><lb n="4"/><p><span>Do ghein Abraham Isaac. Agus do ghein Isaac Iacob. Agus do</span>
<lb n="5"/><span>ghein Iacob Iudas agus a dhearbhráithreacha.</span>
<lb n="6"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:3"/>
<div><lb n="7"/><p><span>Agus do ghein Iudas Phares agus Sarah ó Thamar. Agus do</span>
<lb n="8"/><span>ghein Phares Esrom. Agus do ghein Esrom Aram.</span>
<lb n="9"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:4"/>
<div><lb n="10"/><p><span>Agus do ghein Aram Aminadab. Agus do ghein Aminadab Naasson.</span>
<lb n="11"/><span>Agus do ghein Naasson Salmon.</span>
<lb n="12"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:5"/>
<div><lb n="13"/><p><span>Agus do ghein Salmon Boos ó Rachab. Agus do ghein Boos Obed</span>
<lb n="14"/><span>ó Ruth. Agus do ghein Obed Iesse.</span>
<lb n="15"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:6"/>
<div><lb n="16"/><p><span>Agus do ghein Iesse Dáví an Rí. Agus do ghein Dáví an Rí</span>
<lb n="17"/><span>Solomon ón mnaoi dobhí ag Urias.</span>
<lb n="18"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:7"/>
<div><lb n="19"/><p><span>Agus do ghein Solomon Roboam. Agus do ghein Roboam Abia. Agus</span>
<lb n="20"/><span>do ghein Abia Asa.</span>
<lb n="21"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:8"/>
<div><lb n="22"/><p><span>Agus do ghein Asa Iosaphat. Agus do ghein Iosaphat Ioram. Agus do</span>
<lb n="23"/><span>ghein Ioram Osias.</span>
<lb n="24"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:9"/>
<div><lb n="25"/><p><span>Agus do ghein Osias Ioatham. Agus do ghein Ioatham Achas. Agus</span>
<lb n="26"/><span>do ghein Achas Esekias.</span>
<lb n="27"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:10"/>
<div><lb n="28"/><p><span>Agus do ghein Esekias Manasses. Agus do ghein Manasses Amon.</span>
<lb n="29"/><span>Agus do ghein Amon Iosias.</span>
<lb n="30"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:11"/>
<div><lb n="31"/><p><span>Agus do ghein Iosias Iechonias agus a dhearbhráithreacha ag bruid</span>
<lb n="32"/><span>na Babilone.</span>
<lb n="33"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:12"/>
<div><lb n="34"/><p><span>Agus tar éis bhruide na Babilone do ghein Iechónias Salathiel,</span>
<lb n="35"/><span>do ghein Salathiel Sorobabel.</span>
<lb n="36"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:13"/>
<div><lb n="37"/><p><span>Agus do ghein Sorobabel Abiud. Agus do ghein Abiud Eliakim.</span>
<lb n="38"/><span>Agus do ghein Eliakim Azor.</span>
<lb n="39"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:14"/>
<div><lb n="40"/><p><span>Agus do ghein Azor Sadoc. Agus do ghein Sadoc Achím. Agus do</span>
<lb n="41"/><span>ghein Achím Eliud.</span>
<lb n="42"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:15"/>
<div><lb n="43"/><p><span>Agus do ghein Eliud Eleazar. Agus do ghein Eleazar Matthan. Agus</span>
<lb n="44"/><span>do ghein Matthan Iacob.</span>
<lb n="45"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:16"/>
<div><lb n="46"/><p><span>Agus do ghein Iacob Ioseph fear Mhuire as ar geineadh Íosa, dá</span>
<lb n="47"/><span>ngoirthear Críosd.</span>
<lb n="48"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:17"/>
<div><lb n="49"/><p><span>Uime sin anuile gheinealach ó Abraham gu Dáuí is ceithre</span>
<lb n="50"/><span>geinealuigh dhég íad: agus ó Dhauí go bruid na Babilone ceithre</span>
<lb n="51"/><span>gluíne dég: agus ó bhruid na Babilone gu Críosd, ceithre glúine dég.</span>
<lb n="52"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:18"/>
<div><lb n="53"/><p><span>Agus is mar so dobhí geineamhuin Iósa Críosd, óir tar éis</span>
<lb n="54"/><span>daingin do thabhairt eidir a mháthair Muire agus Ioseph, níis taosga na</span>
<lb n="55"/><span>thángadur a ngar a cheíle frioth torrach í ón Spioruid Naomh.</span>
<lb n="56"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:19"/>
<div><lb n="57"/><p><span>Ach dar mbeith do Ioseph a fear na dhuine chomhthrum, agus nar</span>
<lb n="58"/><span>aíll leis isimpláir do dhenamh dhi, do budh mian ris a cur uadha gós</span>
<lb n="59"/><span>íseall.</span>
<lb n="60"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:20"/>
<div><lb n="61"/><p><span>Agus ag smuaintiughadh na neithise dhó, féch do fhoillsigh aingeal an</span>
<lb n="62"/><span>Tighearna é féin dó anaislinn, ag rádha, a Ioseph mhic Dábhí ná</span>
<lb n="63"/><span>bíoth egla ort do bhen féin Muire do ghabhail chughad, óir an ní atá</span>
<lb n="64"/><span>arna gheineamhuin innte, is ón Spiorad Naomh é.</span>
<lb n="65"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:21"/>
<div><lb n="66"/><p><span>Agus béruidh sí mac, agus dobheruidh tú Íosa dainm air, óir</span>
<lb n="67"/><span>slanochadh se a fpubal féin óna bpecuighibh.</span>
<lb n="68"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:22"/>
<div><lb n="69"/><p><span>Agus dorinnedh so uile dochum gu gcoimhlíonfuighthe an ní adubhairt</span>
<lb n="70"/><span>an Tigherna thríd an bfáidh, ag rádha,</span>
<lb n="71"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:23"/>
<div><lb n="72"/><p><span>Tabhair dodhaire, bíaidh maiden torrach agus béruidh sí mac,</span>
<lb n="73"/><span>agus dobhéruidh tú Emmanúel dainm air (Is ionann sin ré rádha, arna</span>
<lb n="74"/><span>mhiniughadh,  Dia maille rinn.)</span>
<lb n="75"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:24"/>
<div><lb n="76"/><p><span>Agus ar musgladh do Ioseph as a chodladh, dorinne sé mar do aithin</span>
<lb n="77"/><span>aingeal an Tigherna dhe, agus do ghabh sé chuige a bhen.</span>
<lb n="78"/></p>
</div>
<pb n="Mt1:25"/>
<div><lb n="79"/><p><span>Agus níor aithin sé í nó gu rug sí a céudmhac agus tug sé Iósa</span>
<lb n="80"/><span>dainm air.</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span><L Mt2.></span>
<lb n="83"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:1"/>
<div><lb n="84"/><p><span>Agus an tan dorugadh Iósa a mBethleem atá a  nIúdea a</span>
<lb n="85"/><span>laithibh Iorúaith an rí, féuch tangadar Draoithe ónaird thoir go</span>
<lb n="86"/><span>Hiarusalem.</span>
<lb n="87"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:2"/>
<div><lb n="88"/><p><span>Ag rádha, ga háit ina bfuil an Rí úd na nIúduigheadh atá arna</span>
<lb n="89"/><span>bhreith? óir dochunncamairne a réalta ann sanaird tshoir, agus tangamar</span>
<lb n="90"/><span>dá onórughadh.</span>
<lb n="91"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:3"/>
<div><lb n="92"/><p><span>Achd an tráth dochúaláidh an rí Iorúaith sin, dobhí sé arna</span>
<lb n="93"/><span>bhúaidhredh, agus Iárusaleim uile maille ris.</span>
<lb n="94"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:4"/>
<div><lb n="95"/><p><span>Agus ar gcruinniughadh úachdarán na sagart uile dho, agus</span>
<lb n="96"/><span>scríobuidhegh an fphubail, do fhíafruigh sé dhíobh, cía anáit anna</span>
<lb n="97"/><span>mbérthaoi Críosd.</span>
<lb n="98"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:5"/>
<div><lb n="99"/><p><span>Agus adubhradarsan ris a mBeithleem atá a Niudea, óir is</span>
<lb n="100"/><span>mar so atá sé arna sgríobhadh ag an bfáigh:</span>
<lb n="101"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:6"/>
<div><lb n="102"/><p><span>Agus tusa a Bheithleem talamh Iúda, ní tú is lugha eidir</span>
<lb n="103"/><span>dhiúicidhibh Iúda: óir is asad tiocfas an diuíce bhethóchas mo</span>
<lb n="104"/><span>fpubal Israel.</span>
<lb n="105"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:7"/>
<div><lb n="106"/><p><span>Agus annsin do ghoir Iorúaith na dráoithe gós íseal chuige, agus do</span>
<lb n="107"/><span>fhíafruigh sé dhíobh gu roighér cia anaimsear ionar foillsigheadh an</span>
<lb n="108"/><span>réllta dhóibh.</span>
<lb n="109"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:8"/>
<div><lb n="110"/><p><span>Agus aga gcur don Bheithleem dhó, adubhairt sé, imdhigh agus iárruigh</span>
<lb n="111"/><span>an naoidhe gu dithcheallach agus tar éis a fhadhála dhaoíbh, innisigh</span>
<lb n="112"/><span>dhamhsa é, dochum go rachainnsi féin agus go dtiobhruinn onóir dhó.</span>
<lb n="113"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:9"/>
<div><lb n="114"/><p><span>Agus ar gcluinsin an ríogh dhóibh, do imthighedar: agus féch, an rélta</span>
<lb n="115"/><span>dochunncadar ann sanaird tshoir, dochuáidh sé rompa nó gu dtainic sé agus</span>
<lb n="116"/><span>gur chomhnuigh sé ós cionn anionuid ann a raibhe an náoidenán.</span>
<lb n="117"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:10"/>
<div><lb n="118"/><p><span>Agus ar bfhaicsin an rélta dhóibh, do ghabh gairdechus romhór iád.</span>
<lb n="119"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:11"/>
<div><lb n="120"/><p><span>Agus ar ndul asdech don tigh dhóibh fúaradar an naoidhe a bfochair a</span>
<lb n="121"/><span>mhathar Muire: agus arna leigean air a ngluinibh dhóibh, do onóruighedar</span>
<lb n="122"/><span>é, agus ar nosgladh a gcisdegh dhóibh tugadar tioghluicthe dhó iodhon ór,</span>
<lb n="123"/><span>agus túis, agus mirr.</span>
<lb n="124"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:12"/>
<div><lb n="125"/><p><span>Agus ar bhfadhail teguisg ó Dhía anaisling dhóibh gan filledh</span>
<lb n="126"/><span>dochum Iorúaith, do iompuidhedar a slighe eile da dtír féin.</span>
<lb n="127"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:13"/>
<div><lb n="128"/><p><span>Agus ar nimthechd air a nais dóibh, féach do toibhreadh aingeal an</span>
<lb n="129"/><span>Tighearna a mbrionglóid do Ioséph, ag rádha, eirigh agus gabh</span>
<lb n="130"/><span>an náoidhenán agus a mháthair chugad, agus teith donÉigipt: agus bí</span>
<lb n="131"/><span>annsin nó gu labhruidh mheise riot óir iárrfuidh Iorúaith an náoidhe</span>
<lb n="132"/><span>dochum a mhillte.</span>
<lb n="133"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:14"/>
<div><lb n="134"/><p><span>Agus ar néirghe dhósan do ghabh sé an náoidhe chuige agus a</span>
<lb n="135"/><span>mháthair ann sanoidhche, agus do imthigh sé donÉigipt.</span>
<lb n="136"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:15"/>
<div><lb n="137"/><p><span>Agus dobhí se annsin gu bás Ioruaith: dochum go gcoimhlíonfuighthi</span>
<lb n="138"/><span>an ní adubhairt an Tigherna leis an bhfáigh, adeir, do ghoir mé ma</span>
<lb n="139"/><span>mhac féin as anÉigipt.</span>
<lb n="140"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:16"/>
<div><lb n="141"/><p><span>Annsin, an tan dochunnaic Ioruaith gu ndernadar na dráoithe</span>
<lb n="142"/><span>fonómhad fáoi, do las sé lé feirg: agus ar gcur luchda dichennta úadha,</span>
<lb n="143"/><span>do mharbh sé a raibhe do léanbaibh fer a mBethleem agus ann a tórannaibh</span>
<lb n="144"/><span>uile ó aois a dhá mblíadhan nó fáoi, do réir na haimsire do fhoghluim sé go</span>
<lb n="145"/><span>dithcheallach ó na dráoithibh.</span>
<lb n="146"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:17"/>
<div><lb n="147"/><p><span>Is annsin do coimhliónadh an ní adubhairt Ieremias an fáigh, adeir,</span>
<lb n="148"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:18"/>
<div><lb n="149"/><p><span>Dochlos guth a Ráma, cáoi, agus gul, agus uállfurtach romhór,</span>
<lb n="150"/><span>Rachel ag caoínedh a cloinne, agus níorbháil lé sólás do léigean</span>
<lb n="151"/><span>chuice, tré nach rabhadar na mbeathaidh.</span>
<lb n="152"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:19"/>
<div><lb n="153"/><p><span>Agus an tan fúair Iorúaith bás, féuch do toibhridheadh aingeall an</span>
<lb n="154"/><span>Tigherna a mbrínglóid do Ioséph ann sanÉigipt,</span>
<lb n="155"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:20"/>
<div><lb n="156"/><p><span>Ag rádha, eirigh, gabh chugad an lenabh agus a mhathair, agus imthigh</span>
<lb n="157"/><span>gu talamh Iósraél, óir fúaradar an dream dobhí ag iáiruidh anma an</span>
<lb n="158"/><span>leinibh, bás.</span>
<lb n="159"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:21"/>
<div><lb n="160"/><p><span>Agus do éirigh seisen, agus do ghabh sé an lenabh agus a mháthair</span>
<lb n="161"/><span>chuige agus táinic sé gu talamh Iosrael.</span>
<lb n="162"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:22"/>
<div><lb n="163"/><p><span>Agus an tan dochúaluidh sé Archelaus do bheith na rí a nIúdea</span>
<lb n="164"/><span>anionadh Iorúaith a athar, dobhí egla air dhul innte: achd</span>
<lb n="165"/><span>chena ar bfagháil teguisg ó Dhía dhó a mbrionglóid dó iompuidh sé gu</span>
<lb n="166"/><span>críochaibh na Galile.</span>
<lb n="167"/></p>
</div>
<pb n="Mt2:23"/>
<div><lb n="168"/><p><span>Agus an tan táinic sé annsin, do chomhnuigh sé sa gcathair dá</span>
<lb n="169"/><span>ngoirther Nasaréth, dochum go gcomhlíonfuidhthe an ní adubhradh ris na</span>
<lb n="170"/><span>Fáighibh, iodhon go ngoirfidhthe Nasardha dhe.</span>
<lb n="171"/></p>
</div>
<pb n="Mt3"/>
<div><lb n="172"/><p/>
</div>
<pb n="Mt3:1"/>
<div><lb n="173"/><p><span>Agus ann sna laithibh sin dobhí Eóin baisde a denamh sennmóra air</span>
<lb n="174"/><span>fásach Iúdea,</span>
<lb n="175"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:2"/>
<div><lb n="176"/><p><span>Agus ag rádha: dénuidh aithrighe, oir do dhruid ríoghachd Dé ribh.</span>
<lb n="177"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:3"/>
<div><lb n="178"/><p><span>Óir as é so an té úd air ar labhair Isaias fháigh, ag rádha, guth an</span>
<lb n="179"/><span>té eimhgheas air an bfásach, ullmhuighidh slighe an tigherna, dénuidh a</span>
<lb n="180"/><span>chasain díreach.</span>
<lb n="181"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:4"/>
<div><lb n="182"/><p><span>Agus así culuigh dobhíodh uime an Eoin sin édach do rúaidhnech</span>
<lb n="183"/><span>chámhall, agus crios lethair a dtimchell a lesruigh, agus asé do budh</span>
<lb n="184"/><span>bíadh dhó, locuste agus mil fhiáín.</span>
<lb n="185"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:5"/>
<div><lb n="186"/><p><span>Dochúaidh Iarusaléim amach chuige an tansoin, agus Iúdea uile, agus</span>
<lb n="187"/><span>luchd na talmhan atá a dtimchell Iordán uile.</span>
<lb n="188"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:6"/>
<div><lb n="189"/><p><span>Agus do ghabhadar baisdegh uadha ann Iordán ag admháil a bpecuighedh.</span>
<lb n="190"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:7"/>
<div><lb n="191"/><p><span>Agus an tan dochunnaic sé mórán do na Phairisínechaibh agus do na</span>
<lb n="192"/><span>Sadúichechaibh ag techd dochum a bhaisdigh féin, adubhairt sé ríu, a</span>
<lb n="193"/><span>shíol na naithrech neimhe cía do fhoillsigh dháoibh teithemh ón fheirg</span>
<lb n="194"/><span>atá ag techd?</span>
<lb n="195"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:8"/>
<div><lb n="196"/><p><span>Ar anadhbharsoin tabhruigh toradh bhus iomchubhuigh donaithrighe</span>
<lb n="197"/><span>uaibh.</span>
<lb n="198"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:9"/>
<div><lb n="199"/><p><span>Agus na smúainidh a rádha ionnaibh féin, atá Abraham na athair</span>
<lb n="200"/><span>aguinn: óir adeirim ribh, gurab éidir lé Dia clann do dhénamh</span>
<lb n="201"/><span>dAbrahám do na clochuibhsi.</span>
<lb n="202"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:10"/>
<div><lb n="203"/><p><span>Agus anois atá an túagh arna cur dochum fréimhe na gcrann: air</span>
<lb n="204"/><span>anadhbharsoin giodhbé crann nach iomchrann toradh maith, gerrthar é,</span>
<lb n="205"/><span>agus teilgther ann sa teinidh é.</span>
<lb n="206"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:11"/>
<div><lb n="207"/><p><span>Gu deimhin baisdimsi sibh lé huisge dochum aithrighe: achd chena</span>
<lb n="208"/><span>an té thig am dheghuidh is láidire é iona mhé, agus ní fiú mheisi a bhróga</span>
<lb n="209"/><span>diomchur: baisdfidh seisean leis an Spioraid Náomh agus lé teinigh sibh:</span>
<lb n="210"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:12"/>
<div><lb n="211"/><p><span>Agá bfuil a chríathar ann a láimh, agus glanfuidh sé urlár a</span>
<lb n="212"/><span>bhúailte: agus cruinneochaidh sé a chruithnechd anáit thaisgeadha, agus</span>
<lb n="213"/><span>loisgfidh sé an cháith lé teinigh nach eidir do mhuchadh.</span>
<lb n="214"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:13"/>
<div><lb n="215"/><p><span>Táinic Iósa an tansoin ón nGailile gu Iordán dochum Eóin, dochum</span>
<lb n="216"/><span>gu mbaisdfedh sé é.</span>
<lb n="217"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:14"/>
<div><lb n="218"/><p><span>Achd chena do thoirmeisg Eóin go gér é, ag rádha, atá a ríachdanus</span>
<lb n="219"/><span>oramsa thusa dom bhaisdeadh, agus an bfuil tusa ag techd chugamsa?</span>
<lb n="220"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:15"/>
<div><lb n="221"/><p><span>Agus do fhregair Íosa é, agus adubhairt sé ris, léig dhó anois:</span>
<lb n="222"/><span>óir is mar so is iomchubhaigh dhúinn gach uile chert do choimhlíonadh: do</span>
<lb n="223"/><span>fhuluing sé dhó an tansoin.</span>
<lb n="224"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:16"/>
<div><lb n="225"/><p><span>Agus ar mbeith arna bhaisdegh dIósa, dochuaidh sé air ball</span>
<lb n="226"/><span>súas as anuisge: Agus féch do hosgladh nemh dhó, agus dochunnaic</span>
<lb n="227"/><span>Eóin spioruid Día ag tuirrling a gcosamhlachd choluim, agus ag</span>
<lb n="228"/><span>teachd airsion.</span>
<lb n="229"/></p>
</div>
<pb n="Mt3:17"/>
<div><lb n="230"/><p><span>Agus féch guth ó nemh, ag rádha, ag so an mac grádhach úd agamsa,</span>
<lb n="231"/><span>dá bfuil mo mhórthoil.</span>
<lb n="232"/></p>
</div>
<pb n="Mt4"/>
<div><lb n="233"/><p/>
</div>
<pb n="Mt4:1"/>
<div><lb n="234"/><p><span>Andsin do threoruigh an spioruid Iósa dochum an fhásaigh, dochum gu</span>
<lb n="235"/><span>gcuirfedh an Díabhal cathughadh air.</span>
<lb n="236"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:2"/>
<div><lb n="237"/><p><span>Agus an tan do throisg sé dá fhiched lá agus dá fhiched oidhche, (do</span>
<lb n="238"/><span>ghabh) ocras é na dhíaigh sin.</span>
<lb n="239"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:3"/>
<div><lb n="240"/><p><span>Agus a teachd donabhírseoir chuige, adubhairt sé, más tusa mac</span>
<lb n="241"/><span>Dé, aithin do na clochuibhsi bheith na narán.</span>
<lb n="242"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:4"/>
<div><lb n="243"/><p><span>Achd do fhregair seisen, agus adubhairt sé, atá sé arna sgríobhadh,</span>
<lb n="244"/><span>ní lé harán amháin mhairfeas an duine, achd lé gach uile bhreithir dá dtig</span>
<lb n="245"/><span>a béul Dia.</span>
<lb n="246"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:5"/>
<div><lb n="247"/><p><span>Rug an Díabhal leis é an tansoin, don chathruigh náomhtha, agus do</span>
<lb n="248"/><span>chuir sé air bheinn an teampuill hé.</span>
<lb n="249"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:6"/>
<div><lb n="250"/><p><span>Agus adubhairt sé ris, más tú mac Dé teilg thú féin siós: óir atá</span>
<lb n="251"/><span>sé sgriobhtha, gu ttiobhruigh sé aithne dá ainglibh ad thimchell agus</span>
<lb n="252"/><span>toigebhuidh siad thú ann a lámhaibh dochum nach búailfithe do chos fá</span>
<lb n="253"/><span>chloich.</span>
<lb n="254"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:7"/>
<div><lb n="255"/><p><span>Adubhairt Iósa ris, atá arna sgríobhadh mar an gcéna, ní chuirfidh</span>
<lb n="256"/><span>tú buaidhredh ar an tigherna do Dhía féin.</span>
<lb n="257"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:8"/>
<div><lb n="258"/><p><span>Rug an Díabhal arís hé dochum sleibhe roaird, agus do fhoillsigh sé</span>
<lb n="259"/><span>dhó ríoghachda an domhain uile agus a nglóir.</span>
<lb n="260"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:9"/>
<div><lb n="261"/><p><span>Agus adubhairt sé ris, dobhéruidh mise iád so uile dhuit, má</span>
<lb n="262"/><span>shléchdann tú dhamh dom onórughadh.</span>
<lb n="263"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:10"/>
<div><lb n="264"/><p><span>Adubhairt Iósa ris an tansoin, imigh romhad a chathuightheóir: óir</span>
<lb n="265"/><span>atá sgríobhtha, onorfuidh tú an tighearna do Dhiá féin, agus is dó na</span>
<lb n="266"/><span>aonar dodhéna tú seirbhís.</span>
<lb n="267"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:11"/>
<div><lb n="268"/><p><span>Do fhágaibh an díabhal é an tansoin: agus féch, tangadar na</span>
<lb n="269"/><span>haingill agus dorinneadar friothólamh dhó.</span>
<lb n="270"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:12"/>
<div><lb n="271"/><p><span>Agus an tan dochúaluidh Iósa gur cuiredh Eoin a láimh do</span>
<lb n="272"/><span>imdhigh sé don Ghalile.</span>
<lb n="273"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:13"/>
<div><lb n="274"/><p><span>Agus ar bhfágbháil Nasarét, tainic sé do dhénamh comhnuighe go</span>
<lb n="275"/><span>Capeirnaum, dobhí cois na fairge a leithimeall Sabulón agus</span>
<lb n="276"/><span>Neiptailim.</span>
<lb n="277"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:14"/>
<div><lb n="278"/><p><span>Dochum go gcoimhlíonfuidhthe an ní adubhairt Esaias fáigh, neoch</span>
<lb n="279"/><span>adeir,</span>
<lb n="280"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:15"/>
<div><lb n="281"/><p><span>Talamh Sabulón, agus talamh Neptalim, agus a dtimchell shlighedh</span>
<lb n="282"/><span>na fairge, ar an dtáobh thall do Iórdan, Galile na gcinedhach:</span>
<lb n="283"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:16"/>
<div><lb n="284"/><p><span>An pubal dobhí na shuidhe a ndorchadas, dochunnaic sé soillsi mhór,</span>
<lb n="285"/><span>agus atá solus ar néirghe dochum na ndáoine atá na gcomhnuidhe a gcrích</span>
<lb n="286"/><span>agus a sgáile an bháis.</span>
<lb n="287"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:17"/>
<div><lb n="288"/><p><span>Uáidh sin amach do thionnsgain Iósa seanmóir do dhénamh, ag rádh,</span>
<lb n="289"/><span>dénuidh aithrighe, oír do dhruid an ríoghachd neamhdha ribh.</span>
<lb n="290"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:18"/>
<div><lb n="291"/><p><span>Agus ag siobhal dÍosa ré taobh fhairge na Gailile, dochunnaic sé</span>
<lb n="292"/><span>días derbhráthar, Símon dá ngoirthear Peadar, agus Andriú a</span>
<lb n="293"/><span>dhearbhráthair, ag teilgen lín ann sa bfairge (óir dob íasgairighe iád.)</span>
<lb n="294"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:19"/>
<div><lb n="295"/><p><span>Agus adeir sé ríu, leanaigh mheisi, agus dodhéna mé iasgairighe air</span>
<lb n="296"/><span>dháoinibh dhíbh.</span>
<lb n="297"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:20"/>
<div><lb n="298"/><p><span>Agus ar bfágbháil a lióntadh air ball dóibh do leanadar eisean.</span>
<lb n="299"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:21"/>
<div><lb n="300"/><p><span>Agus ar nimtheachd as sin dó, dochunnaic sé dias eile derbhráthar</span>
<lb n="301"/><span>Séumas mhac Sébede, agus Eoin a dherbhráthair, a mbád a bfochair</span>
<lb n="302"/><span>Shebede a nathar, ag córughadh a líontadh: agus do ghoir sé iad.</span>
<lb n="303"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:22"/>
<div><lb n="304"/><p><span>Agus ar bfágbháil an bháid agus a nathar féin dhóibhsen, do</span>
<lb n="305"/><span>leanadar é.</span>
<lb n="306"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:23"/>
<div><lb n="307"/><p><span>Agus do ghabh Iósa a dtimcheall na Galile uile ag tegasg ann a</span>
<lb n="308"/><span>sionagóguibh agus ag seanmóir shoisgéil</span>
<lb n="309"/><span>na ríoghachda, agus ag slánachadh gach tinnis agus gach égcruais a mesg</span>
<lb n="310"/><span>an fpubail.</span>
<lb n="311"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:24"/>
<div><lb n="312"/><p><span>Agus dochúaidh a chlú fá Shiria uile: agus tugadar chuige gach</span>
<lb n="313"/><span>áon dá raibhe easlán le galruighthibh éugsamhla, agus arna gcuibhreabhadh lé</span>
<lb n="314"/><span>heasláintibh, agus aga mbidís deamhain ionnta, agus dobhíodh tinn lé goin an</span>
<lb n="315"/><span>ré, agus luchd pailirise, agus do shlánuigh sé iad.</span>
<lb n="316"/></p>
</div>
<pb n="Mt4:25"/>
<div><lb n="317"/><p><span>Agus do lean cuideachda mhór é, ón Ghailile, agus ó Dhecapoli,</span>
<lb n="318"/><span>agus ó Iarusalém, agus ó Iudéa, agus ó na críochaibh atá don taobh</span>
<lb n="319"/><span>thall do Iórdán.</span>
<lb n="320"/></p>
</div>
<pb n="Mt5"/>
<div><lb n="321"/><p/>
</div>
<pb n="Mt5:1"/>
<div><lb n="322"/><p><span>Agus an tan dochunnaic Iósa an slúagh, dochuaidh sé suás ar</span>
<lb n="323"/><span>shlíabh: agus ar suighe dho, tangadar a dhisgiobuil chuige.</span>
<lb n="324"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:2"/>
<div><lb n="325"/><p><span>Agus ar nosgladh a bhéil do, do theagaisg sé iád, ag rádha:</span>
<lb n="326"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:3"/>
<div><lb n="327"/><p><span>Is beannuighthe na boichd a sbioruid, óír is léo ríoghachd</span>
<lb n="328"/><span>fhlaitheamhnuis.</span>
<lb n="329"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:4"/>
<div><lb n="330"/><p><span>Is beannuighthe na daóine doní dobrón: óir doghébhaid siád sólás.</span>
<lb n="331"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:5"/>
<div><lb n="332"/><p><span>Is beannuighthe na daóine míne: óir bíaidh selbh na</span>
<lb n="333"/><span>talmhan aca do dhlighedh oighrechda.</span>
<lb n="334"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:6"/>
<div><lb n="335"/><p><span>Is bennuighthe an dream air a bfuil ocras agus tart na córa: óir</span>
<lb n="336"/><span>saishéochthar iad.</span>
<lb n="337"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:7"/>
<div><lb n="338"/><p><span>Is bennuighthe na daóine trocaireacha: óir doghébhaid siád trócaire.</span>
<lb n="339"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:8"/>
<div><lb n="340"/><p><span>Is beannuighthe na daóine atá glan na gcroidhe: óir dochífid siád</span>
<lb n="341"/><span>Día.</span>
<lb n="342"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:9"/>
<div><lb n="343"/><p><span>Is beannuighthe luchd na síothchána do dhénamh: óir goirfidhther clann</span>
<lb n="344"/><span>Dé dhíbh.</span>
<lb n="345"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:10"/>
<div><lb n="346"/><p><span>Is bennuighthe an drem fhuilngeas dochar ar son na córa: óir is</span>
<lb n="347"/><span>léo ríoghachd fhlaitheamhnuis.</span>
<lb n="348"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:11"/>
<div><lb n="349"/><p><span>Is bennuighthe bheithí an tan imdhergfuid daóine sibh, agus</span>
<lb n="350"/><span>dhíbéoruid siád sibh, agus adéuruid gach uile dhrochfhocal ribh gu</span>
<lb n="351"/><span>bréugach, ar mo shonsa.</span>
<lb n="352"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:12"/>
<div><lb n="353"/><p><span>Bíoth gairdechas agus luáthgháir oruibh, óir is mór bhur lúaighechd</span>
<lb n="354"/><span>ar neamh: óir is mar sin do bhuáidhreadar na faídhe thainic romhaibh.</span>
<lb n="355"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:13"/>
<div><lb n="356"/><p><span>Is sibhsi salann na talmhan: giodh eadh dá mbé an salann gan bhlas,</span>
<lb n="357"/><span>créud lé a saillfidhthear hé? ni fhuil feidhm air ó sin súas, achd a</span>
<lb n="358"/><span>theilgen amach, agus a shaltairt fá chosaibh dáoine.</span>
<lb n="359"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:14"/>
<div><lb n="360"/><p><span>Is sibhsi solus an domhain: ní héidir cathair atá arna suighiughadh</span>
<lb n="361"/><span>ar shlíabh dfolach.</span>
<lb n="362"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:15"/>
<div><lb n="363"/><p><span>Agus ni lasaid (dáoine) coinneall dochum go gcuirfeadáois fá bhéul</span>
<lb n="364"/><span>buiséil í, achd a gcoinnléoir agus doní sí solas dá a mbíonn asdigh.</span>
<lb n="365"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:16"/>
<div><lb n="366"/><p><span>Gu madh mar sin dhelróchus bhur soillsisi a bhfíadhnuisi na ndáoine,</span>
<lb n="367"/><span>a gcruth gu bhfaicfid siád bhur ndeghoibrighthe, agus gu dtiobhruid</span>
<lb n="368"/><span>glóir dá bhar nathair atá ar nemh.</span>
<lb n="369"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:17"/>
<div><lb n="370"/><p><span>Ná measaidh go dtáinic meisi do sgáoileadh an dlighidh nó na</span>
<lb n="371"/><span>bhfáighenn: ní dá sgáoileadh thainic mé, achd dá gcoimhlíonadh,</span>
<lb n="372"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:18"/>
<div><lb n="373"/><p><span>Óir adeirim ribh go fírinnech, nó ghu ndechaidh neamh agus talamh</span>
<lb n="374"/><span>thort, ní rachaidh én iota ná áon phunc don dligheadh thart, nó go</span>
<lb n="375"/><span>gcoimhlíontar gach uile ní.</span>
<lb n="376"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:19"/>
<div><lb n="377"/><p><span>Ar an adhbhar soin giodhbé nech bhrisfes áon aithne do na</span>
<lb n="378"/><span>haithentaibh roibhega so, agus theagoisgfes na dáoine mar sin,</span>
<lb n="379"/><span>goirfidhthear dhe an duine is lugha a ríoghachd neimhe: achd giodhbé</span>
<lb n="380"/><span>neach dodhéna agus theagoisgfeas (iád), goirfidhther duine mór dhe a</span>
<lb n="381"/><span>ríoghachd neimhe.</span>
<lb n="382"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:20"/>
<div><lb n="383"/><p><span>Oír adeirim ribh, muna sáruighidh bhur bhfiréntachtsa fíréntachd</span>
<lb n="384"/><span>na sgríobuighedh agus na bhfairisínech, nach rachtháoi asdech sa</span>
<lb n="385"/><span>bhflaitheas neamhdha gu brách.</span>
<lb n="386"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:21"/>
<div><lb n="387"/><p><span>Dochúalabhair gu ndubhradh ris na seinnseraibh, na déuna</span>
<lb n="388"/><span>dúnmharbhadh, agus giodhbé dodhéna dúnmharbhadh biáigh sé cionntach ó</span>
<lb n="389"/><span>bhreitheamhnas.</span>
<lb n="390"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:22"/>
<div><lb n="391"/><p><span>Achd adeirimsi ribh, gach nech doní fearg réna dhearbhráthair gan</span>
<lb n="392"/><span>adhbhar, budh cionntach don bhreithemhnus é: agus giodhbé neach</span>
<lb n="393"/><span>adéuruidh réna dherbhráthair Raca, budh cionntach do bhreith na</span>
<lb n="394"/><span>comhairle é: agus giodhbé adéuruidh a amadáin, budh cionntach é do</span>
<lb n="395"/><span>theinigh ifeirn.</span>
<lb n="396"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:23"/>
<div><lb n="397"/><p><span>Uime sin má thugann tú do thabhartus dochum na haltóra, agus gu</span>
<lb n="398"/><span>gcuimhneochaidh tú annsin gu bhfuil ní ar bioth agad dherbhráthair ad</span>
<lb n="399"/><span>haghaidh,</span>
<lb n="400"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:24"/>
<div><lb n="401"/><p><span>Fágaibh do thabhartus annsin a bhfiádhnuisi na haltóra, agus</span>
<lb n="402"/><span>imthigh, agus ar tús réidhigh réd dherbhráthair, agus tar éisi sin ar</span>
<lb n="403"/><span>dteachd duit tabhair uáit do thinnlacadh.</span>
<lb n="404"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:25"/>
<div><lb n="405"/><p><span>Réidhigh gu lúath rédh esgcaruid, an feadh bhiás tú na</span>
<lb n="406"/><span>fhochair sa slighe: deagla gu dtiobradh teasgcara don bhreitheamh</span>
<lb n="407"/><span>thú, agus gu dtiobhradh an breithemh thú don mháor, agus gu dteilgfidhthi</span>
<lb n="408"/><span>a bpríosún tú.</span>
<lb n="409"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:26"/>
<div><lb n="410"/><p><span>Adeirim riot gu fírinneach, nach rachaidh tú as sin amach, nó gu</span>
<lb n="411"/><span>níoca tú an fheoirling dheighenach.</span>
<lb n="412"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:27"/>
<div><lb n="413"/><p><span>Dochúalabhair gu ndubhradh ris na seinnsearaibh, ní dhéna tú</span>
<lb n="414"/><span>adhaltrannas.</span>
<lb n="415"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:28"/>
<div><lb n="416"/><p><span>Achd adeirimsi ribh, giodhbé nech fhéchas air mhnáoi chum a</span>
<lb n="417"/><span>sanntaighthe, go ndernuidh sé adhaltrannas lé cheana ann a chroidhe.</span>
<lb n="418"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:29"/>
<div><lb n="419"/><p><span>Ar an adhbhar soin más cionntach do shúil deas le hoilbhéim</span>
<lb n="420"/><span>dfhagháil duit, béan asad hí, agus teilg uait hí: óir is ferr dhuit</span>
<lb n="421"/><span>aon bhall dod bhallaibh do dhul amugha, ná do chorp uile do theilgean gu</span>
<lb n="422"/><span>hifearn.</span>
<lb n="423"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:30"/>
<div><lb n="424"/><p><span>Agus má dobheir do lámh dheas sgannail dhuit, gearr dhiót hí, agus</span>
<lb n="425"/><span>teilg uáit hí. Óir is ferr dhuit aon bhall dod bhallaibh do dhul amugha,</span>
<lb n="426"/><span>ná do chorp uile do theilgean gu hifearn.</span>
<lb n="427"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:31"/>
<div><lb n="428"/><p><span>Agus atá arna rádh, giodhbé léigfeas a bhean fpósda, tabhradh sé</span>
<lb n="429"/><span>leitir dhealuighthe dhí.</span>
<lb n="430"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:32"/>
<div><lb n="431"/><p><span>Achd cheana adeirimsi ribh, giodhbé neach léigfeas a bhean fpósda</span>
<lb n="432"/><span>féin (ach amháin ar son adhaltrannais) gu dtabhrann sé uirrthe adhaltrannas</span>
<lb n="433"/><span>do dhenamh, agus an té dobhéraidh an bhean soin do léigeadh, doní sé</span>
<lb n="434"/><span>adhaltrannas.</span>
<lb n="435"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:33"/>
<div><lb n="436"/><p><span>Mar an gcéna dochúalabhair gu ndubhradh ris na seinnsearaibh, ní</span>
<lb n="437"/><span>thiobhruidh tú héitheach: achd dobhéra tú don Tigherna na neithe ré a</span>
<lb n="438"/><span>dtuguis mionna.</span>
<lb n="439"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:34"/>
<div><lb n="440"/><p><span>Achd adeirimsi ribh, ná tabhruidh mionna ar mhodh ar bioth: ná</span>
<lb n="441"/><span>tabhruidh neamh, óir as í caithír Dhia hé.</span>
<lb n="442"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:35"/>
<div><lb n="443"/><p><span>Ná tabhraidh an talamh, óir as é sdól a chos é: ná tabhruidh</span>
<lb n="444"/><span>Iarusaléim, óir as í cathair an Ríogh mhóir hí.</span>
<lb n="445"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:36"/>
<div><lb n="446"/><p><span>Ná tabhair do cheann féin mar mhionnaibh: óir ní héidir riot áonruibe</span>
<lb n="447"/><span>geal ná dubh do dhéunamh.</span>
<lb n="448"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:37"/>
<div><lb n="449"/><p><span>Achd gu madh hé bhús comhrádh dháoibh, as eadh, as eadh, ní headh,</span>
<lb n="450"/><span>ní headh: achd gidhbé ni bhías as a gcionn so, is ón olc atá sé.</span>
<lb n="451"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:38"/>
<div><lb n="452"/><p><span>Dochúalabhair gu ndubhradh, súil ar son tsúl, agus fíacail ar son</span>
<lb n="453"/><span>fhíacal.</span>
<lb n="454"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:39"/>
<div><lb n="455"/><p><span>Achd chena adeirimsi ribh, ná cuiridh anadhaigh an uilc: achd</span>
<lb n="456"/><span>giodhbé neach bhúailfeas tú ár do ghiall deas, iompaigh chuige an iall</span>
<lb n="457"/><span>oile.</span>
<lb n="458"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:40"/>
<div><lb n="459"/><p><span>Agus an té lérab aill cúis bhreitheamhnuis do chur ort, agus do chóta</span>
<lb n="460"/><span>do bhúain díot, leig leis do chlóca fós.</span>
<lb n="461"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:41"/>
<div><lb n="462"/><p><span>Agus giodhbé bhéras leis ar feadh míle ar éigin tú, imthigh leis ar</span>
<lb n="463"/><span>feadh dhá mhíle.</span>
<lb n="464"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:42"/>
<div><lb n="465"/><p><span>Tabhair ní don té iarrfus ort é, agus giodhbé lenab mian</span>
<lb n="466"/><span>airleagadh dfhagháil uait, ná fill uadha .</span>
<lb n="467"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:43"/>
<div><lb n="468"/><p><span>Dochualabhair gu ndubhradh, grádhóchuigh tú do chomharsa, agus</span>
<lb n="469"/><span>biaidh fúath agad dod námhaid.</span>
<lb n="470"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:44"/>
<div><lb n="471"/><p><span>Achd adeirimsi ribh, bíogh grádh agaibh dá bhur naímhdibh,</span>
<lb n="472"/><span>beannaighidh na dáoine mhallaigheas sibh, déunaidh maith do na dáoinibh</span>
<lb n="473"/><span>ar a beag sibh, agus déunaidh urnaighthe ar son na muinntire</span>
<lb n="474"/><span>bhuaidhreas agus dhíbreas sibh.</span>
<lb n="475"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:45"/>
<div><lb n="476"/><p><span>Dochum gu mbeith sibh ion bhur gcloinn ag bhur nathair féin atá air</span>
<lb n="477"/><span>neamh, óir dobheir seisean fá deara gu néirgheann a ghrian féin air na</span>
<lb n="478"/><span>drochdhaoínibh agus air na deghdhaóinibh, agus doní sé fethruin air</span>
<lb n="479"/><span>na fírénacaibh agus air na neamhfhíréncuibh.</span>
<lb n="480"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:46"/>
<div><lb n="481"/><p><span>Óir má bhíonn grádh agaibh don muinntir agá bhfuil grádh dháoibh,</span>
<lb n="482"/><span>créud é an lúagheachd doghéubhthaói? an é nach dénaid na puibliocáin an</span>
<lb n="483"/><span>ní céudna.</span>
<lb n="484"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:47"/>
<div><lb n="485"/><p><span>Agus má chuirthí fáilte roimh bhur nderbhraithrechaibh féin amháin,</span>
<lb n="486"/><span>créud doníthí do bhárr air chách?  an é nach deúnuid na publeacáin féin</span>
<lb n="487"/><span>mar an gcéudna?</span>
<lb n="488"/></p>
</div>
<pb n="Mt5:48"/>
<div><lb n="489"/><p><span>Ar an adhbhar soin bídhidhsi dengmhálta, mar atá bur nathair ata ar</span>
<lb n="490"/><span>neamh deangmhálta.</span>
<lb n="491"/></p>
</div>
<pb n="Mt6"/>
<div><lb n="492"/><p/>
</div>
<pb n="Mt6:1"/>
<div><lb n="493"/><p><span>Tabhraidh bhur naire nach deúntáoi bhur ndeírc a bhfiadhnuisi dáoine,</span>
<lb n="494"/><span>dochum gu bhfaicfeadáois sibh: nó ní fhuighthi lúaghuidheachd ó bhur nathair</span>
<lb n="495"/><span>atá air neamh.</span>
<lb n="496"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:2"/>
<div><lb n="497"/><p><span>Ar an adhbhar soin an uair doní tú déirc, ná cuir galltrompa dhá</span>
<lb n="498"/><span>sheinm romhat, mar doní luchd an fhúarchrabhaigh ann sna sínagógaibh agus</span>
<lb n="499"/><span>annsna sráideannaibh, dochum gu bhfuidhidís glóir ó dhaóinibh: gu</span>
<lb n="500"/><span>fírinneach adeirimsi ribh, gu bfuil a dtúarasdal aca.</span>
<lb n="501"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:3"/>
<div><lb n="502"/><p><span>Achd cheana an tan doní tú deírc, ná bíodh a fhios agad láimh chlí</span>
<lb n="503"/><span>créud doní do lámh dheas.</span>
<lb n="504"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:4"/>
<div><lb n="505"/><p><span>Dochum go mbíadh do dhéirc a bhfolach: agus dobhéruidh hathair</span>
<lb n="506"/><span>dochí an uaigneas lúaghuigheachd duit gós aírd.</span>
<lb n="507"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:5"/>
<div><lb n="508"/><p><span>Agus an tan doní tú urnuidhe na bí mar lucd an fhúarchrábhaigh: óir</span>
<lb n="509"/><span>is ionmhain léo urnuighthe do dheúnamh annsna sinagógaibh, agus a gcomhrac</span>
<lb n="510"/><span>na ród na seasamh, dochum go bhfaicfeadáois na dáoine iád: go deimhin a</span>
<lb n="511"/><span>deirimsi ribh go bhfuil a dtuarusdal aca.</span>
<lb n="512"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:6"/>
<div><lb n="513"/><p><span>Achd cheana an tan doní tusa urnuighthe, imthigh asdeach ann do sheómra,</span>
<lb n="514"/><span>agus ar niadhadh do dhoruis duit guidh hathair féin ata a bhfolach:</span>
<lb n="515"/><span>agus dobhéraidh hathair dochí a bhfolach luághuidheachd gós aird</span>
<lb n="516"/><span>duit.</span>
<lb n="517"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:7"/>
<div><lb n="518"/><p><span>Achd cheana ag déunamh urnuidhthe dháoibh ná bithí rochainnteach mar na</span>
<lb n="519"/><span>cineadhacha, óir saoilid siád gu néisdfidhthear ríu ann aniomad briathar.</span>
<lb n="520"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:8"/>
<div><lb n="521"/><p><span>Uime sin ná samhlaighthear sibh ríu: óir atá a fhios ag bhur nathair</span>
<lb n="522"/><span>féin cia híad na neithe atá dhuireasbhaigh oruibh, níis táosga ná</span>
<lb n="523"/><span>iarfuighthi air iád.</span>
<lb n="524"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:9"/>
<div><lb n="525"/><p><span>Air an adhbhar soin dénaidhsi bhur nurnuighe mar so. Ar nathairne</span>
<lb n="526"/><span>atá ar neamh, náomhthar hainm:</span>
<lb n="527"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:10"/>
<div><lb n="528"/><p><span>Tigeadh do ríoghachd. Deúntar do thoil ar an dtalamh, mar atá ar neamh.</span>
<lb n="529"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:11"/>
<div><lb n="530"/><p><span>Tabhair dúinn aniu ár narán léthamhail:</span>
<lb n="531"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:12"/>
<div><lb n="532"/><p><span>Agus maith dhúinn ár bhfíacha, amhail agus mar mhaithmídne dár</span>
<lb n="533"/><span>bhféitheamhnuibh féin.</span>
<lb n="534"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:13"/>
<div><lb n="535"/><p><span>Agus ná treóruigh dochum búaidheartha sinn, achd saor sinn ón olc.</span>
<lb n="536"/><span>Óir is leat féin an ríogháchd, agus an chumhachd, agus an ghlóir gu</span>
<lb n="537"/><span>siórruighe. Amen.</span>
<lb n="538"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:14"/>
<div><lb n="539"/><p><span>Óir má mhaiththí a gcionnta do dháoinibh, maithfidh bhur nathair</span>
<lb n="540"/><span>neamhdha dáoibhsi mar an gcédna.</span>
<lb n="541"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:15"/>
<div><lb n="542"/><p><span>Achd muna maiththísi a gcoirthe do na dáoinibh, ní mhaithfidh bhur</span>
<lb n="543"/><span>nathair féin dáoibhsi bhur gcoirthe.</span>
<lb n="544"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:16"/>
<div><lb n="545"/><p><span>Agus an tan doníthí trosgadh, na bídhidh grúama mar luchd an</span>
<lb n="546"/><span>fhúarchrábhaidh: óir dorchuidhid siád an aithe dochum gu madh follus</span>
<lb n="547"/><span>dona dáoinibh iád do throsgadh: adeirimsi ribh go fírinneach, gu bfuil</span>
<lb n="548"/><span>a dtuarasdal aca.</span>
<lb n="549"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:17"/>
<div><lb n="550"/><p><span>Achd cheana, an tan dodhéna tusa trosgadh, cuir ola ar do cheann,</span>
<lb n="551"/><span>agus ionnail haghaidh:</span>
<lb n="552"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:18"/>
<div><lb n="553"/><p><span>Dochum nach bhudh follas do na dáoinibh go ndenann tú trosgadh, achd</span>
<lb n="554"/><span>dodh athair atá a bfolach: agus dobhéuraidh hathair dochí a bfolach</span>
<lb n="555"/><span>(hiaratuis) dhuit gós aírd.</span>
<lb n="556"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:19"/>
<div><lb n="557"/><p><span>Ná cruinnighidh ionnmhas ar an dtalamh, mar a ttruailleann an léoghan</span>
<lb n="558"/><span>agus na meirge é, agus mar a ttochlaid agus mar a ngoidid na</span>
<lb n="559"/><span>biothamhnuigh.</span>
<lb n="560"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:20"/>
<div><lb n="561"/><p><span>Achd cruinnighidh ionnmhas dháoibh féin air neamh, ós ann nach</span>
<lb n="562"/><span>truáilleann an míol críon naíd na meirge, agus nach tochlaid agus nach</span>
<lb n="563"/><span>goidid na gaduidhthe.</span>
<lb n="564"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:21"/>
<div><lb n="565"/><p><span>Óir giodhbé ball iona bfuil bhur nionnmhas, is annsin bhias bhur</span>
<lb n="566"/><span>gcroidhe mar an gcédna.</span>
<lb n="567"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:22"/>
<div><lb n="568"/><p><span>As í an tsúil solas an chuirp: uime sin má bhíonn do shúil glan,</span>
<lb n="569"/><span>biáidh do chorp uile solus:</span>
<lb n="570"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:23"/>
<div><lb n="571"/><p><span>Achd dá raibh do shúil gu holc, biáidh do chorp uile dorcha: ar</span>
<lb n="572"/><span>an adhbhar soin má atá an solus atá ionnad na dhorchadus, créud é méd an</span>
<lb n="573"/><span>dorchaduis sin?</span>
<lb n="574"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:24"/>
<div><lb n="575"/><p><span>Ní héidir le neach air bioth seirbhís do dhéunamh do dhá</span>
<lb n="576"/><span>thigherna, óir biaidh fuath aige do dhuine aca, agus grádh don duine</span>
<lb n="577"/><span>eile: nó adharfuigh sé do neach aca, agus dobhéraidh sé tarcuisne ar</span>
<lb n="578"/><span>an dara fer: ní heídir libh seirbhís do dhénamh do Dhía agus do</span>
<lb n="579"/><span>Mhamon.</span>
<lb n="580"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:25"/>
<div><lb n="581"/><p><span>Ar an adhbhar soin adeirimsi ribh, ná bidhidh lán do chúram a</span>
<lb n="582"/><span>ttimcheall bhur mbeatha, créud íosdáoi nó iobhtháoi: ná a dtimcheall bhur</span>
<lb n="583"/><span>gcuirp, créud chuirfí iomaibh. An é nach mó an tanam ná an biadh, agus</span>
<lb n="584"/><span>an corp ioná an téudach?</span>
<lb n="585"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:26"/>
<div><lb n="586"/><p><span>Féchaigh ar éunlaith an aiéir: óir ní chuirid síol, agus ní bhenuid</span>
<lb n="587"/><span>siad, agus ní chruinnighid siád anna sgiobólaibh; agus fós bethaighidh</span>
<lb n="588"/><span>bhur nathair nemhdhasa iád: an é nach ferr sibhsi gu mór iona iádsan?</span>
<lb n="589"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:27"/>
<div><lb n="590"/><p><span>Agus cía agaibh léna iomad cúruim fhédas aon bhannlámh do chur léna</span>
<lb n="591"/><span>airde féin?</span>
<lb n="592"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:28"/>
<div><lb n="593"/><p><span>Agus créud fá a bfuiltí rochúramach a ttimcheall bhur gculadh?</span>
<lb n="594"/><span>foghlomaidh cionnas fhásaid lilighe an mhachuire: ní dhénaid siád saothar,</span>
<lb n="595"/><span>agus ní shníomhaid siad.</span>
<lb n="596"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:29"/>
<div><lb n="597"/><p><span>Gidhedh adeirimsi ribh, nach raibhe Solomh féin guna uile ghlóir,</span>
<lb n="598"/><span>arna eúdughadh mar aón díobh so.</span>
<lb n="599"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:30"/>
<div><lb n="600"/><p><span>Agus má doní Día luibh an mhachaire atá aniugh ann, agus amárach</span>
<lb n="601"/><span>arna</span>
<lb n="602"/><span>theilgein annsan úamhain deúdughadh mar sin an é nach mó na sin sibhsi, a</span>
<lb n="603"/><span>dhaóine begchreidmhecha?</span>
<lb n="604"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:31"/>
<div><lb n="605"/><p><span>Uime sin na brisidh bhur gcroidhe ré cúram, a rádha, créd iósam?</span>
<lb n="606"/><span>nó créd iobham? nó créd chuirfeam iomainn?</span>
<lb n="607"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:32"/>
<div><lb n="608"/><p><span>(Óir as iád so uile iarruid na cinedhaigh) óir atá a fhios aga bhur</span>
<lb n="609"/><span>nathair nemhdhasa gu bfuil a ríachdanas so uile oraibh.</span>
<lb n="610"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:33"/>
<div><lb n="611"/><p><span>Achd íarraigh ar tús flaithes Dé, agus a fhiréntachdsan, agus</span>
<lb n="612"/><span>teilgfidhther na neithesi uile chugaibh.</span>
<lb n="613"/></p>
</div>
<pb n="Mt6:34"/>
<div><lb n="614"/><p><span>Uime sin ná bíoth rochúram oruibh timcheall an laói amáruigh, óir</span>
<lb n="615"/><span>biaidh a sháith cúruim air an lá a márach timcheall a neithe féin: is leor</span>
<lb n="616"/><span>don lá a olc féin.</span>
<lb n="617"/></p>
</div>
<pb n="Mt7"/>
<div><lb n="618"/><p/>
</div>
<pb n="Mt7:1"/>
<div><lb n="619"/><p><span>Na beiridh breth, dochum nach bérthaói breth oraibh.</span>
<lb n="620"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:2"/>
<div><lb n="621"/><p><span>Óir is do reír na breithe bheirthí, bheúrthar breth oruibh: Agus is</span>
<lb n="622"/><span>leis an mésúr thomhaisti, thoimheósfuidhther dhaoibh arís.</span>
<lb n="623"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:3"/>
<div><lb n="624"/><p><span>Achd créd fá a bhfaicenn tú an brobh atá a súil do dherbhráthar,</span>
<lb n="625"/><span>agus nach cuireann tú an umhail an tsail atá ann do shúil féin?</span>
<lb n="626"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:4"/>
<div><lb n="627"/><p><span>Nó cionnas adeúraidh tú réd dhearbhráthair, fulaing dhamh an brobh</span>
<lb n="628"/><span>do bhuain ód shúil, agus féuch an tsail ann do shúil féin?</span>
<lb n="629"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:5"/>
<div><lb n="630"/><p><span>A fhir an fhúarchrábaidh, ben an tsail ar tús as do shúil féin, agus</span>
<lb n="631"/><span>annsin budh léir dhuit an brobh do bhuáin as súil do dherbhráthar.</span>
<lb n="632"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:6"/>
<div><lb n="633"/><p><span>Ná tabhraidh an ní naómtha do mhadruighibh, agus ná teilgidh bhur</span>
<lb n="634"/><span>gclocha úaisle a bhfiadhnuisi na muc air eagla go sailtéoradaóis orrtha léna</span>
<lb n="635"/><span>gcosuibh, agus ar bfilleadh dhóibh gu dtarróngadaóis sibh féin as a</span>
<lb n="636"/><span>chéile.</span>
<lb n="637"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:7"/>
<div><lb n="638"/><p><span>Iarruigh agus dobéurthar dhaóibh: lurgairidh agus doghébhtháoi:</span>
<lb n="639"/><span>búalidh an dorus agus oisgéoltar dhaoibh.</span>
<lb n="640"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:8"/>
<div><lb n="641"/><p><span>Oír gach uile neach iárrus, glacuidh sé: agus giodhbé lurgaireas</span>
<lb n="642"/><span>doghéibh sé, agus is don té bhúaileas an dorus oisgéoltar.</span>
<lb n="643"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:9"/>
<div><lb n="644"/><p><span>Oír cía an duine agaibhsi, má atá gu níarrfuigh a mhac arán air,</span>
<lb n="645"/><span>dobhéraidh cloch dhó?</span>
<lb n="646"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:10"/>
<div><lb n="647"/><p><span>Agus mas iásg iárrfus sé, an aithir neimhe dobheúraidh sé dó?</span>
<lb n="648"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:11"/>
<div><lb n="649"/><p><span>Ar an adbhar soin ma atá a fhios agaibhsi atá olc créd hé</span>
<lb n="650"/><span>tioghluicthe maithe do thabhairt dá bhur gcloinn, an é nach mó iona sin</span>
<lb n="651"/><span>dobhéraidh bhur nathairse atá air neamh, neithe maithe don dreim</span>
<lb n="652"/><span>iárrus air iád?</span>
<lb n="653"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:12"/>
<div><lb n="654"/><p><span>Uime sin gach uile ní budh mían libh do dhénamh dhaóibh do dhaóinibh,</span>
<lb n="655"/><span>deúnaidhsi a leithéide dhoibhsean mar an gcédna: oír as é so an</span>
<lb n="656"/><span>dligheadh agus na faíghe.</span>
<lb n="657"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:13"/>
<div><lb n="658"/><p><span>Imthighidh asdeach sa dorús chumhang: óír is fairsing an dorus, agus</span>
<lb n="659"/><span>is lethan an tslighe thréoraighes dochum damanta, agus is mór théid asdeach</span>
<lb n="660"/><span>thríthe.</span>
<lb n="661"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:14"/>
<div><lb n="662"/><p><span>Óir is cumhang an doras, agus is caól an tslighe thréoraighes chum</span>
<lb n="663"/><span>na bethadh, agus is beg dogheibh éolus uirrthe.</span>
<lb n="664"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:15"/>
<div><lb n="665"/><p><span>Tuilleadh eile, coimhédaigh sibh féin ar na fáighennaibh fallsa,</span>
<lb n="666"/><span>thigh chugaibh a gculaidhibh caórach, agus atá leath asdigh na</span>
<lb n="667"/><span>madruidhibh allta aimeartnacha.</span>
<lb n="668"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:16"/>
<div><lb n="669"/><p><span>Air a dtórthaibh aitheóntaoi iád. an gcruinnighid daoíne caóra</span>
<lb n="670"/><span>fínemhna do dhrisech, nó fígighe do na fóthannánaibh?</span>
<lb n="671"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:17"/>
<div><lb n="672"/><p><span>Is mar sin dobheir gach uile chrann maith tortha maithe úadha,</span>
<lb n="673"/><span>achd dobheir an drochchrann drochthoirthe uadha.</span>
<lb n="674"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:18"/>
<div><lb n="675"/><p><span>Ní héidir leis an gcrann maith drochthortha diomchar, ná leis an</span>
<lb n="676"/><span>gcrann gcríon tortha maithe do thabhairt.</span>
<lb n="677"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:19"/>
<div><lb n="678"/><p><span>Gach uile chrann nach iomchrann toradh maith, gearthar é, agus</span>
<lb n="679"/><span>teilgthear annsa teinidh hé.</span>
<lb n="680"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:20"/>
<div><lb n="681"/><p><span>Ar an adhbhar soin is air a ttorthaibh aitheontaói iád.</span>
<lb n="682"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:21"/>
<div><lb n="683"/><p><span>Ní hé gach uile neach adeir riomsa, a thighearna, a thighearna,</span>
<lb n="684"/><span>rachas asdeach sa rioghachd neamhdha, achd an té doní toil mhatharsa</span>
<lb n="685"/><span>atá air neamh.</span>
<lb n="686"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:22"/>
<div><lb n="687"/><p><span>As iomdha daóine adeúraidh ríumsa annsa la úd: a thighearna, a</span>
<lb n="688"/><span>thigherna, an é nach ad hainmsi dorinneamair fáigheadóireachd, agus</span>
<lb n="689"/><span>ad hainmsi do theilgeamar amach na deamhain, agus dorinneamar iomad</span>
<lb n="690"/><span>míorbhaileadh?</span>
<lb n="691"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:23"/>
<div><lb n="692"/><p><span>Achd chena aidmhéochuidh meisi gós aird dhóibh an tan soin, níor</span>
<lb n="693"/><span>aithnid damh riamh sibh, imthighidh uáim a luchd deúnta na heúgcóra.</span>
<lb n="694"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:24"/>
<div><lb n="695"/><p><span>Ar an adhbhar soin gach uile neach dochluin na briathrasa agamsa</span>
<lb n="696"/><span>agus doní íad, saimhléochaidh mé lé duine glic hé, neach dorinne a theagh</span>
<lb n="697"/><span>air charraig.</span>
<lb n="698"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:25"/>
<div><lb n="699"/><p><span>Agus do thuirling an fhearthain agus tangadar na tuilte, agus do</span>
<lb n="700"/><span>shéideadar na gaótha, agus do bhuaileadar ar an tteagh úd, agus níor thúit</span>
<lb n="701"/><span>sé: óir dobhí a fhuiniméd air charraig.</span>
<lb n="702"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:26"/>
<div><lb n="703"/><p><span>Agus gach uile neach dhochluin mo bhriathrasa, agus nach</span>
<lb n="704"/><span>gcoimhlíonann iad, saimhléochthar hé lé duine leamh, neoch do thógaibh a</span>
<lb n="705"/><span>theagh air ghaineamh.</span>
<lb n="706"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:27"/>
<div><lb n="707"/><p><span>Agus do thuirling an fhearthain, agus tangadar na tuilte, agus do</span>
<lb n="708"/><span>shéideadar na gaótha, agus do bhuaileadar air an dteach úd, agus do thuit</span>
<lb n="709"/><span>sé, agus dobudh mhór a thuitim.</span>
<lb n="710"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:28"/>
<div><lb n="711"/><p><span>Agus tárrla an tan do chríochnaigh Iósa na bríathrasa, gur ghabh</span>
<lb n="712"/><span>uathbhás an pubal trína theagasgsan.</span>
<lb n="713"/></p>
</div>
<pb n="Mt7:29"/>
<div><lb n="714"/><p><span>Óir do theagaisg sé iád mar neach agá raibhe cumachda, agus ní mar na</span>
<lb n="715"/><span>sgríobuighe.</span>
<lb n="716"/></p>
</div>
<pb n="Mt8"/>
<div><lb n="717"/><p/>
</div>
<pb n="Mt8:1"/>
<div><lb n="718"/><p><span>Agus tar éis teachd anúas don tsliabh dhó, do lenadar cuidechda mhór hé.</span>
<lb n="719"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:2"/>
<div><lb n="720"/><p><span>Agus tabhair huídh, tainic lóbhar chuige agus do shléchd sé dhó,</span>
<lb n="721"/><span>ag rádha, a thighearna, mádh áill leat, is éidir leat mheisi do ghlanadh.</span>
<lb n="722"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:3"/>
<div><lb n="723"/><p><span>Agus ar síneadh a laímhe do bhean Íosa ris a rádha, is áill: bi glan,</span>
<lb n="724"/><span>agus ar an mball dobhí a lobhradh arna ghlanadh.</span>
<lb n="725"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:4"/>
<div><lb n="726"/><p><span>Agus adeir Iósa ris, tabhair dod haire gan a innisin do dhuine ar</span>
<lb n="727"/><span>bhioth: achd imthigh, foillsigh thú féin don tsagart, agus beir chuige an</span>
<lb n="728"/><span>tighlacadh do aithin Máoisi, mar fhíadhnuisi dhóibh.</span>
<lb n="729"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:5"/>
<div><lb n="730"/><p><span>Agus ar ndul dIósa asdeach go Capernáum dochúaidh cintúrion</span>
<lb n="731"/><span>chuige dá ghuidhe.</span>
<lb n="732"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:6"/>
<div><lb n="733"/><p><span>Agus ag rádha, a thighearna atá móglach na luighe asdigh a</span>
<lb n="734"/><span>bpairilis, agus arna phiánadh go roiomarcach.</span>
<lb n="735"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:7"/>
<div><lb n="736"/><p><span>Agus adeir Iósa ris, a teachd damhsa sláinéochaigh mé hé.</span>
<lb n="737"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:8"/>
<div><lb n="738"/><p><span>Agus ar bhfreagra don chaptain adubhairt sé, a thighearna ní fíu</span>
<lb n="739"/><span>mheisi thusa do theachd asdeach fam chleith, achd amháin abair an focál,</span>
<lb n="740"/><span>agus sláinéochthar móglách.</span>
<lb n="741"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:9"/>
<div><lb n="742"/><p><span>Óir is duine meisi féin atá fá chumhachdaibh, aga bhfuilid díolmhuinigh</span>
<lb n="743"/><span>fúm, agus adeirim ris an bhfear so, imthigh, agus imthighidh sé, agus ris</span>
<lb n="744"/><span>an bhfear oilesi, tar, agus tig sé: agus rém shearbhfhoghantaighe déna</span>
<lb n="745"/><span>so, agus doní sé hé.</span>
<lb n="746"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:10"/>
<div><lb n="747"/><p><span>Achd arna chluinsin dIósa do ghabh iongantas hé, agus adubhairt</span>
<lb n="748"/><span>sé ris an muinntir dobhí na dhiáigh, go fírinneach adeirim ribh, nach</span>
<lb n="749"/><span>bhfúair mé an oireadsa do chreideamh an Iosráel féin.</span>
<lb n="750"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:11"/>
<div><lb n="751"/><p><span>Agus adeirim ribh go ttiocfuidh morán ón aird tsoir agus ón aird</span>
<lb n="752"/><span>tsíar, agus suighfid siad a bhfochair Abraham agus Isaac agus</span>
<lb n="753"/><span>Iacob annsa rioghachd neamhdha.</span>
<lb n="754"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:12"/>
<div><lb n="755"/><p><span>Agus gu tteilgfidhthear clann na ríoghachda annsa dorchadas atá léath</span>
<lb n="756"/><span>amuigh, biáigh gul agus gearradh fíacal annsúd.</span>
<lb n="757"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:13"/>
<div><lb n="758"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ris an gcaptain, imthigh romhat, agus bioth</span>
<lb n="759"/><span>dhuit do réir mar do chreid tú: agus do slánuigheadh a sherbhfoghantaidhe</span>
<lb n="760"/><span>ar an úair sin.</span>
<lb n="761"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:14"/>
<div><lb n="762"/><p><span>Agus an tan tháinic Iósa go tigh fPedair, dochunnaic sé máthair</span>
<lb n="763"/><span>a mhná na luighe, agus hí a bhfíabhrus.</span>
<lb n="764"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:15"/>
<div><lb n="765"/><p><span>Agus do bhean sé réna láimh, agus do fhágaibh an fíabhrus hí: agus do</span>
<lb n="766"/><span>éirigh sí agus dorinne sí friothólamh dhóibh.</span>
<lb n="767"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:16"/>
<div><lb n="768"/><p><span>Achd an tan dobhí deíreadh an láoi , tugadar mórán do dháoinibh</span>
<lb n="769"/><span>ann a rabhadar deamhain chuige, agus do theilg sé na spioruidighe amach lé</span>
<lb n="770"/><span>focal, agus do shlánaigh sé gach uile dhuine dá raibh easlán.</span>
<lb n="771"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:17"/>
<div><lb n="772"/><p><span>Dochum go gcoimhliónfuighthe an ní adubhairt Esaias fáigh, adeir:</span>
<lb n="773"/><span>do ghabh séisean ar négcrúaisne air, agus do iomchair sé ar</span>
<lb n="774"/><span>ngalruighthe.</span>
<lb n="775"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:18"/>
<div><lb n="776"/><p><span>Agus an tan dochunnaic Iósa slúagh mór na thimcheall, do aithin sé</span>
<lb n="777"/><span>dhul tar obhainn anunn.</span>
<lb n="778"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:19"/>
<div><lb n="779"/><p><span>Agus ag techd do sgríobhaidhe dháiridhthe, adubhairt sé ris:</span>
<lb n="780"/><span>a mhaighisdir, leanfuigh meisi thú giodhbé ar bhioth ball ann a rachaidh</span>
<lb n="781"/><span>tú.</span>
<lb n="782"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:20"/>
<div><lb n="783"/><p><span>Agus adeir Iósa ris, atáid fúachaisighe ag na sionnchaibh agus neid</span>
<lb n="784"/><span>ag enlaithibh an aighéir: achd ní fhuil aít ag mac an duine ann a</span>
<lb n="785"/><span>gcúirfeadh sé a cheann fáoi.</span>
<lb n="786"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:21"/>
<div><lb n="787"/><p><span>Agus adubhairt fear eile dá dhisgiobluibh féin ris: a thighearna,</span>
<lb n="788"/><span>léig dhamhsa imtheachd ar tús, agus mathair daghlacadh.</span>
<lb n="789"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:22"/>
<div><lb n="790"/><p><span>Achd adubhairt Iósa ris, lean meisi, agus léig do na márbhuibh a</span>
<lb n="791"/><span>mairbh féin daghlacadh.</span>
<lb n="792"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:23"/>
<div><lb n="793"/><p><span>Agus an tan dochúaigh sé anarthach do leanadar a dhisgiobuil hé.</span>
<lb n="794"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:24"/>
<div><lb n="795"/><p><span>Agus féuch, do éirigh sdoirm mhór ar an bhfairge, ionnas gur</span>
<lb n="796"/><span>fholaígheadar na tonna an tarthrach: achd dobhí seisean na chodladh.</span>
<lb n="797"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:25"/>
<div><lb n="798"/><p><span>Agus ar ndul chuige dá dhisghiobluibh, do dhúisgeadar hé, ag rádha, a</span>
<lb n="799"/><span>thigherna, fóir oruinn, atámáoid air fágbháil</span>
<lb n="800"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:26"/>
<div><lb n="801"/><p><span>Agus adeir seisean riú, creúd fá a bhfuiltí eaglach, a luchd an</span>
<lb n="802"/><span>chreidimh bhig? Ar néirghe dosan an tan soin do bhagair sé air an</span>
<lb n="803"/><span>ngáoith, agus air an bhfairge, agus táinic ciúnas mór ann.</span>
<lb n="804"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:27"/>
<div><lb n="805"/><p><span>Agus do ghabh iongnadh na daóine, ag rádha, creúd é an fear so, aga</span>
<lb n="806"/><span>bhfuilid na gáotha agus an fhairge ag umhlughadh dhó.</span>
<lb n="807"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:28"/>
<div><lb n="808"/><p><span>Agus an tan tainic sé don taobh eile gu tír na nGeirgesíneach,</span>
<lb n="809"/><span>tarrladar días do dháonibh air ann a rabhadar demhain, a teachd as na</span>
<lb n="810"/><span>tuámaighibh, agus dobhí robhuileamhail, ionnas narbh éidir do dhuine ar</span>
<lb n="811"/><span>bhioth an tslighe sin do ghabháil.</span>
<lb n="812"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:29"/>
<div><lb n="813"/><p><span>Agus féuch, do éimhgheadar, ag rádha, creud hí ar gcuidne dhiót</span>
<lb n="814"/><span>a Iósa a mhic Dé? an dtainic tú annso dhár gcéusadhne roimhe an aimsir?</span>
<lb n="815"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:30"/>
<div><lb n="816"/><p><span>Agus dobhí sealbh mhór mhuc a bhfad uátha ag inghilt,</span>
<lb n="817"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:31"/>
<div><lb n="818"/><p><span>Agus do iarradar na deamhain athchuinghidh airsean, ag rádha, má</span>
<lb n="819"/><span>theilgeann tú amach sinn, léig dhúinn dul annsa tréud muc úd.</span>
<lb n="820"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:32"/>
<div><lb n="821"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu, imthidh: agus ar nimtheachd dóibh do</span>
<lb n="822"/><span>chúadar annsa tréd muc, agus féuch, do thuit an tréud uile don áill a</span>
<lb n="823"/><span>ndeaghaigh a gcinn sa bhfairge, agus fuaradar bás annsna huisgeadhaibh.</span>
<lb n="824"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:33"/>
<div><lb n="825"/><p><span>Agus do theitheadar na búachuillighe agus dochuadar don chathraigh,</span>
<lb n="826"/><span>agus do innisedar na neithesi uile, agus fós na neithe do eirigh don</span>
<lb n="827"/><span>luchd ann a rabhadar na deamhain.</span>
<lb n="828"/></p>
</div>
<pb n="Mt8:34"/>
<div><lb n="829"/><p><span>Agus féuch dochuadar an chathair uile amach do theangmháil air Iósa:</span>
<lb n="830"/><span>agus an tan dochunncadar hé, do iarradair air imtheachd as a ttórannaibh</span>
<lb n="831"/><span>féin.</span>
<lb n="832"/></p>
</div>
<pb n="Mt9"/>
<div><lb n="833"/><p/>
</div>
<pb n="Mt9:1"/>
<div><lb n="834"/><p><span>Agus ar ndul a loing dhó, dochuaigh sé tar uisge, agus taínic sé dhá</span>
<lb n="835"/><span>chathraigh féin.</span>
<lb n="836"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:2"/>
<div><lb n="837"/><p><span>Agus féuch, tugadar fear pairilise na luighe air a leabaidh chuige:</span>
<lb n="838"/><span>agus an tan dochunnaic Iósa a gcreideamh, adubhairt sé re fear na</span>
<lb n="839"/><span>pairilísi, bíodh muinighin mhaith agad a mhic, atáid do fpéacaigh arna</span>
<lb n="840"/><span>maitheamh dhuit.</span>
<lb n="841"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:3"/>
<div><lb n="842"/><p><span>Agus féuch, adubhradar cuid dáirighe dona sgríobaighibh ionnta féin,</span>
<lb n="843"/><span>is masluightheach labhras an fear so an adhaigh Dé.</span>
<lb n="844"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:4"/>
<div><lb n="845"/><p><span>Agus an tan dochunnaic Iósa a smúaintighthe, adubhairt sé, créud fá</span>
<lb n="846"/><span>smúaintithísi uilc ann bhur gcroidhthibh?</span>
<lb n="847"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:5"/>
<div><lb n="848"/><p><span>Oír cia is usa a rádha, atáid do fpeacaigh arna maitheamh dhuit: nó a</span>
<lb n="849"/><span>rádha, éirigh agus siobhail?</span>
<lb n="850"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:6"/>
<div><lb n="851"/><p><span>Achd dochum gu mbeith a fhios agaibh gu bhfuil cumhachda ag mac an</span>
<lb n="852"/><span>duine peacaigh do mhatheamh ar an ttalamh (adeir sé an tan soin ré fear</span>
<lb n="853"/><span>na pairilise) éirigh, tógaibh do leabaigh, agus imthigh dod thigh.</span>
<lb n="854"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:7"/>
<div><lb n="855"/><p><span>Agus ar néirghe dhósan dochúaigh sé dhá thigh féin.</span>
<lb n="856"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:8"/>
<div><lb n="857"/><p><span>Achd an tan dochunnaic an pubal an ní si  do ghabh iongantas iád,</span>
<lb n="858"/><span>agus tugadar glóir do Dhía thug a leithede sin do chumhachdaibh do</span>
<lb n="859"/><span>dháoinibh.</span>
<lb n="860"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:9"/>
<div><lb n="861"/><p><span>Agus an tan dochuaigh Iósa as an aít sin, dochunnaic sé óglách na</span>
<lb n="862"/><span>shuighe ag bord an chusduim darbh ainm Matha, agus adubhairt sé ris,</span>
<lb n="863"/><span>lean meisi, agus ar néirghe dhó do léan sé é.</span>
<lb n="864"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:10"/>
<div><lb n="865"/><p><span>Agus táinic chum críche ar suidhe dhósan chum bidh a ttigh an fhir</span>
<lb n="866"/><span>sin, féuch, tangadar iomad puiblicanach agus peacthach, agus do suigheadar</span>
<lb n="867"/><span>chum bídh maraón ré hÍosa agus réna dhisgibluibh.</span>
<lb n="868"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:11"/>
<div><lb n="869"/><p><span>Agus an tan dochunncadar na Phairisinigh sin, adubhradar réna</span>
<lb n="870"/><span>dhisgiobluibhsean, créud fá nitheann bhur maighisdirsi biádh a bhfochair</span>
<lb n="871"/><span>na bpuiblicánach agus na bpeacach?</span>
<lb n="872"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:12"/>
<div><lb n="873"/><p><span>Agus an tan dochúalaigh Iósa, adubhairt sé ríu, ní haige an</span>
<lb n="874"/><span>muinntir atá slán atá féidhm ar an líaigh, achd ag an muinntir atá</span>
<lb n="875"/><span>easlán.</span>
<lb n="876"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:13"/>
<div><lb n="877"/><p><span>Achd imdhigh, agus foghlomaigh a chíall so: trócaire is áill lem,</span>
<lb n="878"/><span>agus ní híobuirt: óir ní thainic mé do ghairm na bhfírénach, achd</span>
<lb n="879"/><span>na bpeacach dochum aithrighe.</span>
<lb n="880"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:14"/>
<div><lb n="881"/><p><span>Annsin tangadar disgióbail Eóin chuige, ag rádha, créud fá a</span>
<lb n="882"/><span>ndénamaóidne agus na Fpairisinigh iomad troisgidh, agus nach troisgid do</span>
<lb n="883"/><span>dhisgiobailsa?</span>
<lb n="884"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:15"/>
<div><lb n="885"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ríu, an éidir lé cloinn tséomra an fhir</span>
<lb n="886"/><span>núaphósda bheith dobrónach an feadh bhís an té do pósadh na bhfochair?</span>
<lb n="887"/><span>achd cheana tiocfuidh lá ann a dtoígébhthar an té atá núapósda uatha,</span>
<lb n="888"/><span>agus annsin dodhéunaid siád trosgadh.</span>
<lb n="889"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:16"/>
<div><lb n="890"/><p><span>Agus ní chuireann duine ar bhioth preabán déudach gan chórughadh air</span>
<lb n="891"/><span>shenédach, oír beanuidh sé a lán féin as an édach, agus doníthear an</span>
<lb n="892"/><span>briseadh níis measa.</span>
<lb n="893"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:17"/>
<div><lb n="894"/><p><span>Agus ní chuirid dáoine fíon núa a senbhuidéulaibh, no brisdear na</span>
<lb n="895"/><span>buidéil agus dóirtear an fíon, agus téid na buidéil amugha: achd cuirid</span>
<lb n="896"/><span>siád fíon núa a mbuidélaibh náadha, agus bíd siád aráon slán.</span>
<lb n="897"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:18"/>
<div><lb n="898"/><p><span>Agus ag labhairt na neitheann so dhó ríu, tabhair húigh ar tteachd</span>
<lb n="899"/><span>dúachdarán dáirighthe chuige do onóruígh sé hé, ag rádha,</span>
<lb n="900"/><span>fuáir minghean bás ar an mball, achd tarrsa agus cuir do lámh</span>
<lb n="901"/><span>uirrthe, agus bíaidh sí béo.</span>
<lb n="902"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:19"/>
<div><lb n="903"/><p><span>Agus ar néirghe dhIósa do len sé féin agus a dhisgiobail hé.</span>
<lb n="904"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:20"/>
<div><lb n="905"/><p><span>(Agus tabhair dod haire, tainic bean ar a raibhe dórthadh fola le dhá</span>
<lb n="906"/><span>bhliaghain dég táobh tsíar dhe, agus do chuimil sí lé himeall a eúdaigh.</span>
<lb n="907"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:21"/>
<div><lb n="908"/><p><span>Oír adubhairt sí innte féin, ma bheanaim léna eúdach abhaín,</span>
<lb n="909"/><span>biaídh mé slán.</span>
<lb n="910"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:22"/>
<div><lb n="911"/><p><span>Agus ar bhfilledh dhIósa agus arna faicsin sean dó, adubhairt sé,</span>
<lb n="912"/><span>bióth muinighin mhaith agad a inghean, do shlánaigh do chreideamh thú,</span>
<lb n="913"/><span>agus dobhí an bhean slán ó an uáir sin amach.)</span>
<lb n="914"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:23"/>
<div><lb n="915"/><p><span>Agus an tan tainic Iósa gu tigh an úachdaraín, agus dochunaic sé an</span>
<lb n="916"/><span>luchd céoil agus an chuideachda ag déunamh míshúaimhnis,</span>
<lb n="917"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:24"/>
<div><lb n="918"/><p><span>Adeir sé ríu, imthighidh romhaibh: óir ní bhfuil an cailín marbh,</span>
<lb n="919"/><span>achd na codladh, agus dorinneadarsan fonómhad fáoi.</span>
<lb n="920"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:25"/>
<div><lb n="921"/><p><span>Agus an tan do cuireadh an chuidechda amach, ar ndul asdeach</span>
<lb n="922"/><span>dhIósa rug sé air láimh uirrthe, agus do eírigh an cailín.</span>
<lb n="923"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:26"/>
<div><lb n="924"/><p><span>Agus dochuáigh an tásgsa amach ar feadh na talmhan soin uile.</span>
<lb n="925"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:27"/>
<div><lb n="926"/><p><span>Agus an tan do imthigh Iósa as sin do leanadar días dall hé ag éimhghe</span>
<lb n="927"/><span>agus ag rádha, déuna trócaire oruinn a mhic Dabhí.</span>
<lb n="928"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:28"/>
<div><lb n="929"/><p><span>Agus an tráth tainic sé asdeach don tegh, tangadar na doill chuige,</span>
<lb n="930"/><span>agus adeir Iósa ríu, an gcreidtí gurab éidir leamsa so do dhénamh?</span>
<lb n="931"/><span>adeirid siadsan ris, creidimíd gu deimhin, a thighearna.</span>
<lb n="932"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:29"/>
<div><lb n="933"/><p><span>Annsin do bhen sé réna súilibh, ag rádha, teangmhadh dháoibh do réir</span>
<lb n="934"/><span>bhur gcreidimh.</span>
<lb n="935"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:30"/>
<div><lb n="936"/><p><span>Agus do hosgladh a súile súd: agus do bhagair Iósa gu géur orrtha ag</span>
<lb n="937"/><span>rádha, tabhraidh dhá bhur naire nach fuidhe duine ar bioth a fhios só.</span>
<lb n="938"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:31"/>
<div><lb n="939"/><p><span>Achd ar a ndul amach dhóibhsean do leathnuighedar a clúsan fán</span>
<lb n="940"/><span>ttalamh soin uile.</span>
<lb n="941"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:32"/>
<div><lb n="942"/><p><span>Agus an tan dochúadarsan amach, tabhair húigh, tugadar duine balbh</span>
<lb n="943"/><span>chuige ann a raibh deamhan.</span>
<lb n="944"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:33"/>
<div><lb n="945"/><p><span>Agus tar éis an deamhuin do theilgen amach, do labhair an balbhán,</span>
<lb n="946"/><span>agus do ghabh iongantas an pubal, ag rádha, ni facas a leithéide so an</span>
<lb n="947"/><span>Íosrael ríamh.</span>
<lb n="948"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:34"/>
<div><lb n="949"/><p><span>Achd adubhradar na Fpairisinigh, trí fprionnsa na ndeamhan</span>
<lb n="950"/><span>theilgeas sé amach na deamhain.</span>
<lb n="951"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:35"/>
<div><lb n="952"/><p><span>Agus do ghabh Iósa timcheall gach uile chathrach agus bhaile, ag</span>
<lb n="953"/><span>teagasg ann a sinagógaibh, agus ag seanmóir shoisgéil na rioghachda, agus</span>
<lb n="954"/><span>a slánachadh gach uile easláinte agus égcruáis a measg an fpubail.</span>
<lb n="955"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:36"/>
<div><lb n="956"/><p><span>Agus an tan dochunaic sé an slúagh, do ghabh trúaighe ghér dhóibh hé,</span>
<lb n="957"/><span>ar son gu rabhadar arna leathnughadh agus arna sgaradh, mar cháorcha ag</span>
<lb n="958"/><span>nach fuil búachuill.</span>
<lb n="959"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:37"/>
<div><lb n="960"/><p><span>Adeir sé an tan soin rena dhisgiobhlaibh, gu deimhin is mór an</span>
<lb n="961"/><span>foghmhar agus is beag an luchd oibre.</span>
<lb n="962"/></p>
</div>
<pb n="Mt9:38"/>
<div><lb n="963"/><p><span>Uime sin guidhidh tighearna an fhoghmhair, luchd oibre do chur amach</span>
<lb n="964"/><span>chum a fhoghmhair féin.</span>
<lb n="965"/></p>
</div>
<pb n="Mt10"/>
<div><lb n="966"/><p/>
</div>
<pb n="Mt10:1"/>
<div><lb n="967"/><p><span>Agus ar ngairm a dhá dhisgiobal dég, tug sé cumhachda dhóibh an aghaidh na</span>
<lb n="968"/><span>spiorad nemhghlan, dochum gu dteilgfeadaoís amach iád, agus gu</span>
<lb n="969"/><span>slánéochaidís gach uile easláinte agus éagcruas.</span>
<lb n="970"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:2"/>
<div><lb n="971"/><p><span>Agus as iád so anmanna an dá easbal déug: an chéad duine dhíobh</span>
<lb n="972"/><span>Síomón da ngoirthear Pedar, agus Ainndrías a dherbháthair,</span>
<lb n="973"/><span>Séumas mhac Sebede agus Eóin a dhearbhráthair.</span>
<lb n="974"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:3"/>
<div><lb n="975"/><p><span>Philip agus Bartalomeus, Tomás agus Matha fear chruinnighthe an</span>
<lb n="976"/><span>chusduím, Sémus mhac Alpheus agus Lebus, dara comhainm Tádeus.</span>
<lb n="977"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:4"/>
<div><lb n="978"/><p><span>Siomón ó Chánan, agus Iudás Iscariótes, iodhan an té fós do</span>
<lb n="979"/><span>bhraith eisean.</span>
<lb n="980"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:5"/>
<div><lb n="981"/><p><span>Do chuir Iósa an dá fhear dhéug so amach, a tabhairt aitheantadh</span>
<lb n="982"/><span>dhóibh ag rádha, ná gabhaidh gu slighe na gcineadhach, agus na heirghigh</span>
<lb n="983"/><span>asdeach a gcathuir na Samaritánach.</span>
<lb n="984"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:6"/>
<div><lb n="985"/><p><span>Achd gu madh táosga rachtáoi dochum cáorach thighe Israel atá ar ndul</span>
<lb n="986"/><span>amudha.</span>
<lb n="987"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:7"/>
<div><lb n="988"/><p><span>Agus ar nimthechd dháoibh dénuidh senmóir ag rádha, do dhruid</span>
<lb n="989"/><span>rióghachd neimhe ribh.</span>
<lb n="990"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:8"/>
<div><lb n="991"/><p><span>Slánaighidh na dáoine éugcrúaidhe, glanaigh na lobhair, dúisgidh na</span>
<lb n="992"/><span>mairbh, teilgidh amach na deamhain. An aisgidh fúarabhair, tabhruidh</span>
<lb n="993"/><span>uáibh an aisgidh.</span>
<lb n="994"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:9"/>
<div><lb n="995"/><p><span>Na soláthruigh ór, na aírgead, ná umha in bhur gcreasganaibh,</span>
<lb n="996"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:10"/>
<div><lb n="997"/><p><span>Na mála dochum na sligheadh, na dhá chóta, na bróga, na bata: oir is</span>
<lb n="998"/><span>fiu an fear oibre a chuid dfhagháil.</span>
<lb n="999"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:11"/>
<div><lb n="1000"/><p><span>Achd giodhbé ar bioth cathair, nó baile ann a rachuidhe asdeach,</span>
<lb n="1001"/><span>fiafruighidh cía bhías deangmhálta innte, agus anaidh annsin nó gu</span>
<lb n="1002"/><span>bhfágtháoi hí.</span>
<lb n="1003"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:12"/>
<div><lb n="1004"/><p><span>Agus ar ndul asdeach don tigh dháoibh beannuighidh dhó.</span>
<lb n="1005"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:13"/>
<div><lb n="1006"/><p><span>Agus mas fíu an tegh soin é, gu bhfoghnuigh bhur mbeannugadh dhó: agus</span>
<lb n="1007"/><span>muna fhiú gu bhfillidh bhur mbeannughadh chugaibh féin arís.</span>
<lb n="1008"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:14"/>
<div><lb n="1009"/><p><span>Agus giodhbé neach nach gébhaidh sibhsi chuíge, agus nach éisdfidh</span>
<lb n="1010"/><span>bhur mbríathra, ar ndul amach as an teagh, nó as an gcathruigh sin díbh,</span>
<lb n="1011"/><span>craithidh dhíbh lúaithreadh bhur gcos.</span>
<lb n="1012"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:15"/>
<div><lb n="1013"/><p><span>Adeirim ribh gu deimhin gu madh socamhluidhe do thalamh luchd</span>
<lb n="1014"/><span>Shodóm, agus Ghomorra a ló an bhreithemhnuis, ina don chathruigh</span>
<lb n="1015"/><span>sin,</span>
<lb n="1016"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:16"/>
<div><lb n="1017"/><p><span>Féch, cuirimse sibhse mar cháorchaibh a meásg mhadradh állta: ar</span>
<lb n="1018"/><span>an adhbhar soin bídhidh glic mar na haithreacha neimhe, agus</span>
<lb n="1019"/><span>neamhurchóideach mar na colama.</span>
<lb n="1020"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:17"/>
<div><lb n="1021"/><p><span>Achd bídhidh ar bhur gcoimhéd ar na dáoinibh: óir dobhéraid siád a</span>
<lb n="1022"/><span>láimh sibh do chomhairleachaibh, agus sgiúrsfuid síad sibh ann a siónagógaibh.</span>
<lb n="1023"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:18"/>
<div><lb n="1024"/><p><span>Agus fós bérthar sibh dochum úachdarán agus dochum ríoghthedh ar mo</span>
<lb n="1025"/><span>shonsa, mar fhíné dhoibhsean agus do na cineadhachuibh.</span>
<lb n="1026"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:19"/>
<div><lb n="1027"/><p><span>Achd an tan dobhéraid síad úatha a láimh síbh, ná bíodh na</span>
<lb n="1028"/><span>rochás oruibh cionnas, nó créd laibhéortháoi, oír dobérthar dháoibh ar</span>
<lb n="1029"/><span>an uair sin féin an ní laibhéortháoi.</span>
<lb n="1030"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:20"/>
<div><lb n="1031"/><p><span>Oír ní sibhsi labhrus, achd spiorad bhur nathar féin labhrus</span>
<lb n="1032"/><span>ionnaibh.</span>
<lb n="1033"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:21"/>
<div><lb n="1034"/><p><span>Agus dobhéruidh an derbhráthair an dearbhráthair eile chum báis,</span>
<lb n="1035"/><span>agus an tathair, an mac; agus éireochuidh an chlann anaghuidh a naithreach,</span>
<lb n="1036"/><span>agus a máithreach, agus dobhéuraid fa deara a gcur chum báis.</span>
<lb n="1037"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:22"/>
<div><lb n="1038"/><p><span>Agus bíaidh fúath ag gach uile dhuine dhibh ar son mhanmasa: achd</span>
<lb n="1039"/><span>giodhbé fhuiléongas gu dtí deiredh, as é so shlaínéochthar.</span>
<lb n="1040"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:23"/>
<div><lb n="1041"/><p><span>Agus an tan bhúaidhéoraid siád sibh annsa chathruighsi, teithidh gu</span>
<lb n="1042"/><span>chathruigh eile, óir gu dearbhtha, adeirimsi ribh nach géubhtháoi</span>
<lb n="1043"/><span>timcheall chaithreach Israél suil thiocfas mac an duine.</span>
<lb n="1044"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:24"/>
<div><lb n="1045"/><p><span>Ní fhuil an disgiobal as cionn a mhaighisdir, iona an</span>
<lb n="1046"/><span>searbhfhóghantuighe os cionn a thighearna.</span>
<lb n="1047"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:25"/>
<div><lb n="1048"/><p><span>As lór don deisgiobal bheith mar a mhaighisdir, agus don</span>
<lb n="1049"/><span>tshearbhfhoghantuidhe bheith mar a thighearna: ma dho ghoireadar</span>
<lb n="1050"/><span>Belsébub dfhior an tighe, an é nach mo iona sin hoirfid siád é dá</span>
<lb n="1051"/><span>mhuinntir?</span>
<lb n="1052"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:26"/>
<div><lb n="1053"/><p><span>Ar an adhbhar soin na bíodh aneagla oraibh; oír ní fhuil ní ar</span>
<lb n="1054"/><span>bioth folaighthe nach tiocfuidh chum soillsi: agus ní fhuil énní ar</span>
<lb n="1055"/><span>ceilt nach aithéontar.</span>
<lb n="1056"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:27"/>
<div><lb n="1057"/><p><span>An ní adeirimsi ribh ann sa dorchadus, abruidhsi é ann sa</span>
<lb n="1058"/><span>tsolus: Agus an ní dochluintí in bhar gclúais, dénaidh a chraoiáil ar na</span>
<lb n="1059"/><span>tigthibh.</span>
<lb n="1060"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:28"/>
<div><lb n="1061"/><p><span>Agus ná bíodh eagla na muinntire mharbhas an corp oraibh, agus leis</span>
<lb n="1062"/><span>nach éidir an tanam do mharbhadh, achd gumadh mó bhías eagla an tí ud</span>
<lb n="1063"/><span>oraibh lenab éidir an corp agus an tanam do mhilleadh anifearn.</span>
<lb n="1064"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:29"/>
<div><lb n="1065"/><p><span>An é nach reacthar dá ghealbhann ar fhéorling, agus ní thuitfidh aon</span>
<lb n="1066"/><span>aca ar an dtalamh gan bhur nathairse?</span>
<lb n="1067"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:30"/>
<div><lb n="1068"/><p><span>Achd cheana atá grúag bhur gceind uile arna comhaireamh.</span>
<lb n="1069"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:31"/>
<div><lb n="1070"/><p><span>Ar an ádhbhar soin na bíodh egla oraibh: is fearr sibhsi iona mórán</span>
<lb n="1071"/><span>gealbhann.</span>
<lb n="1072"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:32"/>
<div><lb n="1073"/><p><span>Ar an adhbhar soin giodhbé aidmhéochas mheisi a bhfiaghnuisi na</span>
<lb n="1074"/><span>ndáoine, aidmhéochuidh meisi eision a bhfiaghnuisi mhathar atá ar neamh.</span>
<lb n="1075"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:33"/>
<div><lb n="1076"/><p><span>Agus gidhbé nech shénfas mé a bhfíaghnuisi na ndáoine, sénfuidh</span>
<lb n="1077"/><span>meisi eisean a bhfiaghnuisi mhathar atá ar neamh.</span>
<lb n="1078"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:34"/>
<div><lb n="1079"/><p><span>Ná measaigh, gu dtáinic mheisi do chur shíodhchána ar an dtalamh: ní</span>
<lb n="1080"/><span>dochum shíodhchána do chur tháinic mé, achd dochum cloidhimh.</span>
<lb n="1081"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:35"/>
<div><lb n="1082"/><p><span>Oír táinic mé do chur dhuine anaghuidh a athar, agus na hinghine</span>
<lb n="1083"/><span>anaghuidh a mathar, agus mhna an mhic anaghuidh mhathar a céile.</span>
<lb n="1084"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:36"/>
<div><lb n="1085"/><p><span>Agus budh naímhde do dhuine a mhuinntear féin.</span>
<lb n="1086"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:37"/>
<div><lb n="1087"/><p><span>Agus giodhbé grádhuigheas a athair, nó a mhathair, níis mó na</span>
<lb n="1088"/><span>mheisi, ní fíu é meisi do bheith aige agus giodhbé ghradhuigheas a mhac</span>
<lb n="1089"/><span>nó a inghean ós mó chionnsa, ní fíu é mheisi.</span>
<lb n="1090"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:38"/>
<div><lb n="1091"/><p><span>Agus an té nach glacann a chros, agus nach leanann mhéisi,</span>
<lb n="1092"/><span>is olc an díol air mheisi.</span>
<lb n="1093"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:39"/>
<div><lb n="1094"/><p><span>Giodhbé doghébhaidh a anam, caillfidh sé é: agus giodhbé</span>
<lb n="1095"/><span>chaillfeas a anam air mo shonsa, doghébhaidh sé é.</span>
<lb n="1096"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:40"/>
<div><lb n="1097"/><p><span>An té ghabhas sibhse chuige, gabhaidh sé mheisi, agus giodhbé</span>
<lb n="1098"/><span>ghabhas mheisi, ghabhuid sé an té do chuir uáidhe me.</span>
<lb n="1099"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:41"/>
<div><lb n="1100"/><p><span>An té ghabhas fáidh anainm fháidhedh, doghébhuidh sé tuarasdal</span>
<lb n="1101"/><span>fháidheadh: agus giodhbé ghabhas fíréun anainm fhíréin, doghébhaidh sé</span>
<lb n="1102"/><span>lúadhuighechd fhióréunaigh.</span>
<lb n="1103"/></p>
</div>
<pb n="Mt10:42"/>
<div><lb n="1104"/><p><span>Agus giodhbé dobhéura deoch iodhón cupán duisge fhúar amháin</span>
<lb n="1105"/><span>déinnech do na daóinibh beagasa anainm dhisgiobuil, adeirimsi ribh go</span>
<lb n="1106"/><span>fírinneach, nach leigfidh sé a lúaghuidheachd amugha.</span>
<lb n="1107"/></p>
</div>
<pb n="Mt11"/>
<div><lb n="1108"/><p/>
</div>
<pb n="Mt11:1"/>
<div><lb n="1109"/><p><span>Agus tarla an úair do chríochnuigh Iósha aitheanta do thabhairt dá</span>
<lb n="1110"/><span>dhá dhisgiobal deúg, gur imthigh sé as sin do sheanmóir, agus do</span>
<lb n="1111"/><span>theagasg ann a gcaithreachuibh súd.</span>
<lb n="1112"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:2"/>
<div><lb n="1113"/><p><span>Agus an tan dochúalaigh Eoin ann sa phríosún gníomhartha</span>
<lb n="1114"/><span>Chriósd, ar gcur dheisi dá dhisgiobluibh úadha,</span>
<lb n="1115"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:3"/>
<div><lb n="1116"/><p><span>Adubhairt sé ris, an tusa an té úd dobhí chum teachda, nó an mbía</span>
<lb n="1117"/><span>súil againn réd haithearrach?</span>
<lb n="1118"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:4"/>
<div><lb n="1119"/><p><span>Agus ar bhfregra dhIósa adubhairt sé ríu, imthighidh agus innisigh</span>
<lb n="1120"/><span>dhÉoin na néithe dochluintí agus dochítí:</span>
<lb n="1121"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:5"/>
<div><lb n="1122"/><p><span>Doghebhid na doill radharc, agus siobhluid na bacaigh, glantar na</span>
<lb n="1123"/><span>lobhair, agus dochluinid na boghair, dúisgthear na máirbh, agus atá an</span>
<lb n="1124"/><span>soisgél dá sheanmóir do na bochdaibh.</span>
<lb n="1125"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:6"/>
<div><lb n="1126"/><p><span>Agus is beannuighthe an té nach fúair oilbhéim ionnamsa.</span>
<lb n="1127"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:7"/>
<div><lb n="1128"/><p><span>Agus ar nimthechd dóibhsin, do thionnsgain Iósa teachd tar Eóin</span>
<lb n="1129"/><span>ris an gcoimhthinól, ag rádha créd é an ní aga ndechabhair amach fan</span>
<lb n="1130"/><span>bfásach dá fhéchain? an giolcach dá bhogadh ag an ngáoith?</span>
<lb n="1131"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:8"/>
<div><lb n="1132"/><p><span>Achd créd é an ní aga ndeachabhair amach da fhéuchuin? an</span>
<lb n="1133"/><span>dfhéchain duine atá arna édughadh re héduighibh míne? féuch,</span>
<lb n="1134"/><span>an mhuinntear chuireas éduighe míne iompa, is a dtighthibh na ríoghthedh</span>
<lb n="1135"/><span>bhíd siád.</span>
<lb n="1136"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:9"/>
<div><lb n="1137"/><p><span>Achd créd é an ní aga ndeachabhair amach dá fhéuchain? an</span>
<lb n="1138"/><span>dfhéuchain fáidheadh?  adeirim ribh gu deimhin, gurab dfhéuchain</span>
<lb n="1139"/><span>duine is mó iona fáidh,</span>
<lb n="1140"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:10"/>
<div><lb n="1141"/><p><span>Oír as é so an té air a sgríobhthar, féuch, cuirimsi mo</span>
<lb n="1142"/><span>theachdaire romhat, neach uillmhéochas do shlidhe romhat.</span>
<lb n="1143"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:11"/>
<div><lb n="1144"/><p><span>Adeirim ribh gu fírinneach, nachar éiridh eidir chlannaibh na mban</span>
<lb n="1145"/><span>neach is mó iona Eóin baisde: achd chena giodhbé is lugha ann sa</span>
<lb n="1146"/><span>ríoghachd neamhdha, is mó é iona eisean.</span>
<lb n="1147"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:12"/>
<div><lb n="1148"/><p><span>Agus ó laithibh Eóin baisde gus anois atá foireigean dá dhénamh</span>
<lb n="1149"/><span>ar an ríoghachd neamhdha, agus fúaduighid luchd an fhoireigin í.</span>
<lb n="1150"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:13"/>
<div><lb n="1151"/><p><span>Oír dorinneadar na fáighe uile agus an dligheadh fáigheadóireachd gu</span>
<lb n="1152"/><span>hÉoin.</span>
<lb n="1153"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:14"/>
<div><lb n="1154"/><p><span>Agus mas toil libh a ghabháil, is eisean an tÉlias úd dobhí chum</span>
<lb n="1155"/><span>teachda.</span>
<lb n="1156"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:15"/>
<div><lb n="1157"/><p><span>Giodhbé aga bhfuil clúasa dochum eisdeachda, eísdeadh sé.</span>
<lb n="1158"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:16"/>
<div><lb n="1159"/><p><span>Achd cía lé a samhlóchuidh mé an geinealach so? is cosmhail é ré</span>
<lb n="1160"/><span>garlachuibh shuigheas ar na marguidhibh, agus éimhgheas ar a</span>
<lb n="1161"/><span>gcompánachoibh,</span>
<lb n="1162"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:17"/>
<div><lb n="1163"/><p><span>Agus adeir, dorinneamar céol dáoibh, agus ní dhearnámhair dámhsa: do</span>
<lb n="1164"/><span>cháoineamar dháoibh, agus ní dhearnamhair gul.</span>
<lb n="1165"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:18"/>
<div><lb n="1166"/><p><span>Oír táinic Eóin, ní ag ithe ná ag ól, agus adeirid siád atá</span>
<lb n="1167"/><span>deamhan ann.</span>
<lb n="1168"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:19"/>
<div><lb n="1169"/><p><span>Taínic mac an duine ag ithe agus ag ól, agus adeirid, féuch, an</span>
<lb n="1170"/><span>duine craósach agus pótaire fíona, cara na bpuibleacánach agus na</span>
<lb n="1171"/><span>bpecthach; gidhedh atá an gliocas arna sháoradh óna chloinn féin.</span>
<lb n="1172"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:20"/>
<div><lb n="1173"/><p><span>Do thionnsgain sé an tan soin milleán do thabhairt do na</span>
<lb n="1174"/><span>cathrachaibh ann ar fhoillsigheadh mórán dá shubhaltuidhibh, ar son nach</span>
<lb n="1175"/><span>dearnadar aithríghe ag radha.</span>
<lb n="1176"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:21"/>
<div><lb n="1177"/><p><span>Is anáoibhinn duit a Chórasin, is anáoibhinn duit a Bheithsáida:</span>
<lb n="1178"/><span>óir dá madh a tTírus agus a Sídon dodhéntuidhe na míorbhuile</span>
<lb n="1179"/><span>dorinneadh ionnaibhsi, is fada ó shoin dodhéndáois aithrighi a</span>
<lb n="1180"/><span>nédach róin agus a lúaith.</span>
<lb n="1181"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:22"/>
<div><lb n="1182"/><p><span>Achd cheana adeirimsi ribh, gu madh socamhluighe do Thírus agus do</span>
<lb n="1183"/><span>Shídon a ló an bhreitheamhnuis, iona dháoibhsi.</span>
<lb n="1184"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:23"/>
<div><lb n="1185"/><p><span>Agus tusa a Chapernaum, atá arnad thógbhail súas gu neamh,</span>
<lb n="1186"/><span>téilgfidhthear síos gu hifearnn tú, óir dá madh a measg luchd Shodaim</span>
<lb n="1187"/><span>dodhéntuidhe na míorbhuile dorinneadh ionnatsa, do anfadáois gan</span>
<lb n="1188"/><span>sgrios gus aniú.</span>
<lb n="1189"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:24"/>
<div><lb n="1190"/><p><span>Achd cheana adeirimsi ribh, gu madh socamhluighe do dhúthaidh luchd</span>
<lb n="1191"/><span>Shodaim a ló an bhreitheamhnuis, ioná dhuitsi.</span>
<lb n="1192"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:25"/>
<div><lb n="1193"/><p><span>Do fhreagair Iósa an uáir sin agus adubhairt sé, dobheirim</span>
<lb n="1194"/><span>buidheachas dhuit, a athair, a thighearna neimhe agus talmhan, ar son gur</span>
<lb n="1195"/><span>fholuigh tú na neithe se ó dhaoinibh eagnuidhe agus tuigseanacha, agus gur</span>
<lb n="1196"/><span>nocht tú iád do na náidhenánaibh.</span>
<lb n="1197"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:26"/>
<div><lb n="1198"/><p><span>As eadh a athair, do bhríodh gurab mar sin dobhí do dheadhthoilse.</span>
<lb n="1199"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:27"/>
<div><lb n="1200"/><p><span>Atá gach uile ní arna thabhairt dhamhsa ó mathair: agus ní</span>
<lb n="1201"/><span>haithnidh déinneach an mac achd don athair: agus ní haithnidh</span>
<lb n="1202"/><span>dhéinneach an tathuir achd don mhac, agus dá gach áon dárab áill leis</span>
<lb n="1203"/><span>an mac a fhoillsiughadh.</span>
<lb n="1204"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:28"/>
<div><lb n="1205"/><p><span>Tigidh chugamsa uile a bhfuiltí tuirseach, agus fá anúalach, agus</span>
<lb n="1206"/><span>dobhéraidh mé fúaradh dháoibh.</span>
<lb n="1207"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:29"/>
<div><lb n="1208"/><p><span>Tógbhuidh mo chuingsi oraibh, agus foghlamuigh úaim, óir atú</span>
<lb n="1209"/><span>macánta agus umhal a gcroidhe: agus doghébhtháoi súaimhneas da</span>
<lb n="1210"/><span>bhur nanmannaibh.</span>
<lb n="1211"/></p>
</div>
<pb n="Mt11:30"/>
<div><lb n="1212"/><p><span>Óir atá mo chuingsi soiomchuir, agus atá mhúalach édtrom.</span>
<lb n="1213"/></p>
</div>
<pb n="Mt12"/>
<div><lb n="1214"/><p/>
</div>
<pb n="Mt12:1"/>
<div><lb n="1215"/><p><span>Dochuáidh Iósa fan ám soin air an tsaóire tríd na gortaibh: agus</span>
<lb n="1216"/><span>dobhí ocaras air a dhisgiobluibh, agus do thionnsgnadar désach do</span>
<lb n="1217"/><span>bhúain, agus a nithe.</span>
<lb n="1218"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:2"/>
<div><lb n="1219"/><p><span>Agus an tan dochoncadar na Phairisínigh, adubhradar risean, féch,</span>
<lb n="1220"/><span>doní do dhisgiobail ní nach cóir do dhénamh ann sa ló sháoire.</span>
<lb n="1221"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:3"/>
<div><lb n="1222"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, an é nár léghabhair créd dorinne</span>
<lb n="1223"/><span>Dáibhí an tan dobhí ocaras air féin, agus ar an muinntir dobhí na</span>
<lb n="1224"/><span>fharradh?</span>
<lb n="1225"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:4"/>
<div><lb n="1226"/><p><span>Cionnas dochúaidh sé asdeach go tigh Dé, agus do ith sé araín na</span>
<lb n="1227"/><span>hibartha, nár cheaduightheach dhó féin, ná don droing dobhí na</span>
<lb n="1228"/><span>fhochair dhithe, achd do na sagartaibh abháin?</span>
<lb n="1229"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:5"/>
<div><lb n="1230"/><p><span>Nó an é nár léghabhair ann sa dlighedh, gu mbrisid na sagairt</span>
<lb n="1231"/><span>ann sa teampoll air an tsáoire lá na saboíde, agus nách coir dhóibh é?</span>
<lb n="1232"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:6"/>
<div><lb n="1233"/><p><span>Achd adeirim ribh, gu bhfuil neach is mó iona an teampoll annso.</span>
<lb n="1234"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:7"/>
<div><lb n="1235"/><p><span>Agus dá mbeith a fhios agaibh créd is cíall dó so, is trócaire is</span>
<lb n="1236"/><span>áill leam agus ní hibairt, ní dhaimnéochadh sibh na dáoine</span>
<lb n="1237"/><span>neamhchionntacha.</span>
<lb n="1238"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:8"/>
<div><lb n="1239"/><p><span>Oír as é mac an duine tighearna na saboíde féin.</span>
<lb n="1240"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:9"/>
<div><lb n="1241"/><p><span>Agus tar éis imtheachda as sin dó, tainic sé dá sinagógaibh súd.</span>
<lb n="1242"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:10"/>
<div><lb n="1243"/><p><span>Agus féuch, dobhí duine annsin ag a raibhe lámh sheirgthe: agus do</span>
<lb n="1244"/><span>fhiosruigheadar dhe, ag rádh, an cheaduightheach leidheas do dhénamh</span>
<lb n="1245"/><span>ann sa tsáoire?</span>
<lb n="1246"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:11"/>
<div><lb n="1247"/><p><span>Achd adubhairt séisean ríu, cía agaibhsi duine aga mbíadh</span>
<lb n="1248"/><span>áoncháora amháin, agus dá dtuite sí air an tsaoire a bpoll, nach</span>
<lb n="1249"/><span>béradh uirrthe, agus nach tóigebhadh aniós í?</span>
<lb n="1250"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:12"/>
<div><lb n="1251"/><p><span>An é nach mór is fearr duine iona cáora? ar an adhbhar soin is</span>
<lb n="1252"/><span>ceaduightheach maith do dhénamh air an tsáoire.</span>
<lb n="1253"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:13"/>
<div><lb n="1254"/><p><span>Annsin adeir seisean ris an duine úd, sín amach do lámh, agus</span>
<lb n="1255"/><span>do shín: agus dobhí sí arna haiseag slán mar an láimh eile.</span>
<lb n="1256"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:14"/>
<div><lb n="1257"/><p><span>Agus ar ndul amach do na Phairisíneachaibh, dochúadar a gcomhairle</span>
<lb n="1258"/><span>na aghaidhsean, dochum gu millfidís é.</span>
<lb n="1259"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:15"/>
<div><lb n="1260"/><p><span>Agus an tan do aithin Iosa, do imthigh sé as sin, agus do lean</span>
<lb n="1261"/><span>slúagh mór é, agus do shlánaigh sé iád uile.</span>
<lb n="1262"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:16"/>
<div><lb n="1263"/><p><span>Agus dorinne sé bagar orrtha dochum nach déndáois follus é.</span>
<lb n="1264"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:17"/>
<div><lb n="1265"/><p><span>Dochum gu gcoimhlíonfuidhthe an ní a bhí arna rádh tré Esaias fáidh,</span>
<lb n="1266"/><span>adeir:</span>
<lb n="1267"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:18"/>
<div><lb n="1268"/><p><span>Tabhair dodhúidh mo shearbhfhoghantuidhe féin, do thogh mé,</span>
<lb n="1269"/><span>mo ghrádh féin dá a bfuil toil mhór ag a manam: cuirfidh mé mo spiorad féin</span>
<lb n="1270"/><span>air, agus inneósuidh sé breitheamhnus do na cineadhachaibh.</span>
<lb n="1271"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:19"/>
<div><lb n="1272"/><p><span>Ní dhénaidh sé ceandairc, ní dhénaidh sé eimhghe, agus ní chluinfidh</span>
<lb n="1273"/><span>neach ar bioth a ghuth air na sráideannaibh.</span>
<lb n="1274"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:20"/>
<div><lb n="1275"/><p><span>Ní bhrisfidh sé giolcach brúite, agus ní mhúchaidh sé lion doní</span>
<lb n="1276"/><span>deatach: no go dtuguidh sé breitheamhnus dochum búadha:</span>
<lb n="1277"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:21"/>
<div><lb n="1278"/><p><span>Agus is ann a ainmsin bhiás muinidhin ag na cineadhachuibh.</span>
<lb n="1279"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:22"/>
<div><lb n="1280"/><p><span>Tugadh chuige an tan soin duine ann a raibhe deamhan, dobhí dall,</span>
<lb n="1281"/><span>agus balbh: agus do shlánaigh sé é, ionnus gur labhair an balbhán, agus gu</span>
<lb n="1282"/><span>bhfacuidh an dall.</span>
<lb n="1283"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:23"/>
<div><lb n="1284"/><p><span>Agus do ghabh iongantus an pubal uile, agus adubhradar, an é nach é</span>
<lb n="1285"/><span>so an mac úd Dáibhí?</span>
<lb n="1286"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:24"/>
<div><lb n="1287"/><p><span>Agus an tan dochúaladar na phairisínígh so,  adubhradar, ní</span>
<lb n="1288"/><span>theilgeann an fear so na deamhain amach, achd tré Bheilsóbubh</span>
<lb n="1289"/><span>uachdarán na ndemhan.</span>
<lb n="1290"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:25"/>
<div><lb n="1291"/><p><span>Achd an tan do aithin Iósa a smúaintighthe, adubhairt sé ríu, gach</span>
<lb n="1292"/><span>rioghachd atá roinnte na haghaigh féin, biáidh sí na fásach: agus</span>
<lb n="1293"/><span>gach uile chathair, nó theagh atá roinnte na aghaidh féin, ní sheasfuidh</span>
<lb n="1294"/><span>sé.</span>
<lb n="1295"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:26"/>
<div><lb n="1296"/><p><span>Agus má theilgeann Sátan, Sátan amach, atá sé roinnte na aghaidh</span>
<lb n="1297"/><span>féin: ar an adhbhar soin cionnus anfus a ríoghachd na seasamh?</span>
<lb n="1298"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:27"/>
<div><lb n="1299"/><p><span>Agus más le cumhachdaibh Bheilsébub theilgimsi amach na deamhain,</span>
<lb n="1300"/><span>cía lé a dteilgid bhur gclannsa amach iád? air an adhbhar soin</span>
<lb n="1301"/><span>beid siádsan na mbreitheamhuin oraibh.</span>
<lb n="1302"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:28"/>
<div><lb n="1303"/><p><span>Achd más lé spioruid Dé theilgimsi amach na deamhain, tainic</span>
<lb n="1304"/><span>rioghachd Dé chugaibhsi gu deimhin.</span>
<lb n="1305"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:29"/>
<div><lb n="1306"/><p><span>Nó cionnas is éidir le héinneach dul gu tigh dhuine láidir, agus a</span>
<lb n="1307"/><span>airnéis tighe dfúadach leis, achd muna gcengluidh sé ar tús an duine láidir,</span>
<lb n="1308"/><span>agus annsin sladfuidh sé a theagh.</span>
<lb n="1309"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:30"/>
<div><lb n="1310"/><p><span>Giodhbé nach fuil leamsa, atá sé a maghaidh: agus giodhbé nach</span>
<lb n="1311"/><span>cruinnighenn leamsa, leathnuighigh sé.</span>
<lb n="1312"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:31"/>
<div><lb n="1313"/><p><span>Air an adhbhar soin adeirim ribh, gu maithfidhthear gach peacadh agus</span>
<lb n="1314"/><span>gach cainnt asonórach do na dáoinibh: gidheadh ní maithfidhthear do na dáoinibh</span>
<lb n="1315"/><span>cainnt asonórach anaghaidh an Spiorad Náoimh.</span>
<lb n="1316"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:32"/>
<div><lb n="1317"/><p><span>Agus giodhbé neach adéraidh focal anaghaidh mhic an duine,</span>
<lb n="1318"/><span>maithfidhthear dhó é: achd giodhbé neach laibhéoras anaghaidh an Spiorad</span>
<lb n="1319"/><span>Naóimh, ní maithfidhther dhó é ann sa tsháoghal so, na ann sa</span>
<lb n="1320"/><span>tsháoghal atá a teachd.</span>
<lb n="1321"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:33"/>
<div><lb n="1322"/><p><span>Cechdar dha do dhá ní, dénaidh an crann maith, agus a thoradh maith: nó</span>
<lb n="1323"/><span>dénaidh an crann lobhtha agus a thoradh lobhtha: óir is as a thoradh</span>
<lb n="1324"/><span>aithéantar an crann.</span>
<lb n="1325"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:34"/>
<div><lb n="1326"/><p><span>A shliochd na naithreach neimhe, cionnas is eidir libh neithe maithe</span>
<lb n="1327"/><span>do labhairt, ó atátháoi féin gu holc? óir is as anlán an chroidhe</span>
<lb n="1328"/><span>labhrus an béul.</span>
<lb n="1329"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:35"/>
<div><lb n="1330"/><p><span>Dobheir an duine maith neithe maithe as ionnmhas mhaith a chroidhe:</span>
<lb n="1331"/><span>agus dobheir an drochdhuine droichneithe as a dhroichchisde.</span>
<lb n="1332"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:36"/>
<div><lb n="1333"/><p><span>Achd adeirim ribh go dtiobraid na dáoine cúntas úatha lá an</span>
<lb n="1334"/><span>bhreitheamhnuis ar son gach aóinbhreithre dímhaóinighe dá laibhéoraid</span>
<lb n="1335"/><span>síad.</span>
<lb n="1336"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:37"/>
<div><lb n="1337"/><p><span>Oír is as do bhríathruibh sháorfuidhthear thú, agus is as do</span>
<lb n="1338"/><span>bhríathruibh dhaiméontar thú.</span>
<lb n="1339"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:38"/>
<div><lb n="1340"/><p><span>Annsin do fhreagradar dream do na sgríobuidhibh agus do na</span>
<lb n="1341"/><span>Fairisínechaibh, ag rádh, a Mhaighisdir is mían linn comhartha dfhaicsin</span>
<lb n="1342"/><span>úait.</span>
<lb n="1343"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:39"/>
<div><lb n="1344"/><p><span>Achd ar bhfreagra dhósan, adubhairt sé ríu; íarruidh an geinealach</span>
<lb n="1345"/><span>olc agus adhaltrannach comhartha: achd ní tiobharthar comhartha dhóibh,</span>
<lb n="1346"/><span>achd an comhartha úd Íonás an fáidh.</span>
<lb n="1347"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:40"/>
<div><lb n="1348"/><p><span>Oír mar dobhí Iónás a mbroinn an mhíl mhóir trí lá agus trí</span>
<lb n="1349"/><span>hoidhche, is mar sin bhías mac an duine a gcroidhe na talmhan trí lá agus</span>
<lb n="1350"/><span>trí hoidhche.</span>
<lb n="1351"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:41"/>
<div><lb n="1352"/><p><span>Eíréochaidh luchd Niníuí a mbreithemhnus leis an an ngeinealach so,</span>
<lb n="1353"/><span>agus daimnéochaid síad é: oír dorinneadarsan aithrighe ag seanmóir</span>
<lb n="1354"/><span>Íonás: agus féuch atá neach is mó iona Íonas annso.</span>
<lb n="1355"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:42"/>
<div><lb n="1356"/><p><span>Eíreochuidh bannríoghan an táoibhe bhudh dheas a mbreitheamhnus leis</span>
<lb n="1357"/><span>an ngeinealach so, agus daimnéochuidh sí é: oír tainic sisí ó</span>
<lb n="1358"/><span>leithimealluibh na talmhan déisdeachd re hegna Sholaimh: agus</span>
<lb n="1359"/><span>féuch, atá neach as mó ioná Solamh annso.</span>
<lb n="1360"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:43"/>
<div><lb n="1361"/><p><span>Achd cheana tar eís dul don spioraid neamhghlain as an duine amach,</span>
<lb n="1362"/><span>síobhluidh sí trí ionadaibh tíorma ag iárraidh súaimhnis: agus ní</span>
<lb n="1363"/><span>fhaghbhann.</span>
<lb n="1364"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:44"/>
<div><lb n="1365"/><p><span>Adeir sí an tan soin, fillfidh mé dom thigh féin, as a ttainic mé.</span>
<lb n="1366"/><span>Agus tar éis techda dhí, doghebh sí folumh, sgúabtha, deaghmhaiseach</span>
<lb n="1367"/><span>.</span>
<lb n="1368"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:45"/>
<div><lb n="1369"/><p><span>Imthighidh sí an tan soin, agus dobheir sí seachd spioraide eile is</span>
<lb n="1370"/><span>measa iona í féin lé: agus ar ndul asdeach áitrighid síad annsúd, agus</span>
<lb n="1371"/><span>is measa críoch dheigheanach an duine úd iona a thosach: agus is mar sin</span>
<lb n="1372"/><span>teigémhas don droichgheinealach so.</span>
<lb n="1373"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:46"/>
<div><lb n="1374"/><p><span>Agus ar mbeith dó fós ag labhairt ris an bpubal, tabhair dodhaire</span>
<lb n="1375"/><span>do shesadar a mháthair agus a dearbhraíthrecha a muich ag iárruidh</span>
<lb n="1376"/><span>labhartha ris.</span>
<lb n="1377"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:47"/>
<div><lb n="1378"/><p><span>Agus adubhairt nech eígin ris, féch, atá do mhathair agus do</span>
<lb n="1379"/><span>dherbhráithreacha na seasamh amuigh ag iárraidh labhartha riot.</span>
<lb n="1380"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:48"/>
<div><lb n="1381"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhósan adubhairt sé rís án té do innis dhó,</span>
<lb n="1382"/><span>cía hí mo mhathair, agus cía hiád mo dhearbhraithreacha?</span>
<lb n="1383"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:49"/>
<div><lb n="1384"/><p><span>Agus ar síneadh a laimhe chum a dhisciobal dó, adubhairt sé,</span>
<lb n="1385"/><span>tabhair dodhúidh mo mhathairsi, agus mo dhearbhraithreacha.</span>
<lb n="1386"/></p>
</div>
<pb n="Mt12:50"/>
<div><lb n="1387"/><p><span>Óir giodhbé neach dodhénaidh toil mhatharsa atá air neamh, as é</span>
<lb n="1388"/><span>so mo dhearbhrathairsi, agus mo dheirbhshíur, agus mo mhathair.</span>
<lb n="1389"/></p>
</div>
<pb n="Mt13"/>
<div><lb n="1390"/><p/>
</div>
<pb n="Mt13:1"/>
<div><lb n="1391"/><p><span>Agus ar nimtheachd dIósa amach as an dteach an lá soin do shuidh</span>
<lb n="1392"/><span>sé laimh ris an bhfhairge.</span>
<lb n="1393"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:2"/>
<div><lb n="1394"/><p><span>Agus do chruinnighedar sluaighte móra chuige, ionnas ar ndul asdeach</span>
<lb n="1395"/><span>a luing gur shuidh sé: agus do sheas an slúagh uile ar an dtráigh.</span>
<lb n="1396"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:3"/>
<div><lb n="1397"/><p><span>Agus do labhair sé móran ríu a gcosamhlachduibh, ag rádha, tabhair</span>
<lb n="1398"/><span>dodhairé, dochúaidh síoladóir amach do chur shíl:</span>
<lb n="1399"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:4"/>
<div><lb n="1400"/><p><span>Agus ag cur an tsíl do, do thuit cuid dhe chois na sligheadh: agus</span>
<lb n="1401"/><span>tangadar an énlaith, agus a dúadar í.</span>
<lb n="1402"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:5"/>
<div><lb n="1403"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe a bhfearann chlochach mar nach raibhe mórán</span>
<lb n="1404"/><span>uíre aige: agus do fhás sé gu lúath do bhríodh nach fúair sé doimhneachd</span>
<lb n="1405"/><span>na talmhan.</span>
<lb n="1406"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:6"/>
<div><lb n="1407"/><p><span>Agus ar neírghe don ghréin do dóidhedh é, agus ar son nach raibhe</span>
<lb n="1408"/><span>frémh aige, do shearg sé.</span>
<lb n="1409"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:7"/>
<div><lb n="1410"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe eidir muineach, agus do eírgheadar an</span>
<lb n="1411"/><span>muinech súas, agus do mhúchadar é.</span>
<lb n="1412"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:8"/>
<div><lb n="1413"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe a dtalamh mhaith, agus tug sé toradh</span>
<lb n="1414"/><span>iodhón, gráinne céud, agus gráinne trí fichid, agus gráinne a deich fichead.</span>
<lb n="1415"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:9"/>
<div><lb n="1416"/><p><span>Giodhbé aga bhfuil clúasa dochum éisdeachda, éisdeagh sé.</span>
<lb n="1417"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:10"/>
<div><lb n="1418"/><p><span>Agus a teachd do na disghiobuil chuige, adubhradhar ris: créd fá</span>
<lb n="1419"/><span>labhrann tú ríu a gcosamhlachduibh?</span>
<lb n="1420"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:11"/>
<div><lb n="1421"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ríu, do bhríodh gurab</span>
<lb n="1422"/><span>daóibhsi atá éolus shécreidedh na ríoghachda neamhdha airna thabhairt,</span>
<lb n="1423"/><span>agus nach fuil sé arna thabhairt dóibhsean.</span>
<lb n="1424"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:12"/>
<div><lb n="1425"/><p><span>(Oír giodhbé neach aga bhfuil ní, is dó dobhérthar, agus bíaidh</span>
<lb n="1426"/><span>gu léor aige: achd giodhbé neach atá gan ní, tóigébhthar úadha fós an</span>
<lb n="1427"/><span>ní atá aige.)</span>
<lb n="1428"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:13"/>
<div><lb n="1429"/><p><span>Air an adhbhar soin labhraim ríu a gcosamhlachdaibh, oír giodh atá</span>
<lb n="1430"/><span>radharc aca ní fhaicid síad, agus giodh atá éisdeachd aca, ní chluinid</span>
<lb n="1431"/><span>síad, agus ní thuigid síad.</span>
<lb n="1432"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:14"/>
<div><lb n="1433"/><p><span>Agus coimhlíontar ionnta fáigheadóireachd Esaiás, adeir, lé</span>
<lb n="1434"/><span>héisdeachd dochluinfidhe, agus ní thuigfidhe: agus ag amharc dochífidhe,</span>
<lb n="1435"/><span>agus ní budh léir dhaóibh.</span>
<lb n="1436"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:15"/>
<div><lb n="1437"/><p><span>Oír atá croidhe an phubailsi arna reamhrughadh, agus dochúaladar</span>
<lb n="1438"/><span>gu bobhar léna gclúasaibh, agus do chaochadar a súile, degla gu</span>
<lb n="1439"/><span>bhfaicfeadaois léna súilibh, agus gu gcluinfeadáois léna gcluasaibh, agus</span>
<lb n="1440"/><span>gu dtuigfeadaóis léna gcroidhe, agus gu bhfillfeadaóis, agus gu</span>
<lb n="1441"/><span>bhfóirfinnsi orrtha.</span>
<lb n="1442"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:16"/>
<div><lb n="1443"/><p><span>Achd as beannaighthe bhur súilesi, do bhríodh gu bhfaicid síad, agus</span>
<lb n="1444"/><span>bhur gclúasa, do bhriodh gu gcluinid síad.</span>
<lb n="1445"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:17"/>
<div><lb n="1446"/><p><span>Oír adeirimsi ribh gu fírinneach, gurab iomdha fáidhe agus</span>
<lb n="1447"/><span>fírénuigh lé nar mhían na neithesi dochithisi dfhaicsin, agus nach</span>
<lb n="1448"/><span>facadar iád. agus na neithe dochluintí do chloisdin, agus nach cúaladar</span>
<lb n="1449"/><span>iad.</span>
<lb n="1450"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:18"/>
<div><lb n="1451"/><p><span>Air an adhbhar soin éisdigh ré cosamhlachd an tshioladóra.</span>
<lb n="1452"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:19"/>
<div><lb n="1453"/><p><span>Coimh mionca agus éisdfeas duine bríathar na ríoghachda úd, agus nach</span>
<lb n="1454"/><span>tuigeann sé í, tig an droichspiorad, agus fúaduighidh sé an ní do cuireadh</span>
<lb n="1455"/><span>ann a chroidhe: ag so an duine úd ionar cuireadh an síol chois na</span>
<lb n="1456"/><span>sligheadh.</span>
<lb n="1457"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:20"/>
<div><lb n="1458"/><p><span>Agus an té úd ann ar cuireadh an síol a bhfhearann chlochach, as é súd</span>
<lb n="1459"/><span>an té dochluin an bhríathar, agus ghabhas chuige í do láthair maille re</span>
<lb n="1460"/><span>gairdechas:</span>
<lb n="1461"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:21"/>
<div><lb n="1462"/><p><span>Achd ní fhuil frémh aige ann féin, achd anuidh sé ar fedh tamaill: agus an tan</span>
<lb n="1463"/><span>tig tribulóid nó búaidhreadh ar son na bréithre, air ball dogheibh sé oilbhéim.</span>
<lb n="1464"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:22"/>
<div><lb n="1465"/><p><span>Agus an neach úd inar cuiredh an síol a measg an mhuinigh, ag so an</span>
<lb n="1466"/><span>té dochluin an bhríathar: agus múchaidh róchúram an tshaoghailsi, agus</span>
<lb n="1467"/><span>mealltóireachd an tsaibhris an bhríathar, agus bí sé gan toradh.</span>
<lb n="1468"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:23"/>
<div><lb n="1469"/><p><span>Agus an té úd inar cuireadh an síol a bhferann mhaith, as é so an</span>
<lb n="1470"/><span>té dochluin agus thuigeas an bhríathar, agus iomchras toradh, agus dobheir</span>
<lb n="1471"/><span>neach dióbh céd, neach eile trí fichid, agus neach eile a deich</span>
<lb n="1472"/><span>fichead.</span>
<lb n="1473"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:24"/>
<div><lb n="1474"/><p><span>Do chuir sé cosamhlachd eile chuca, ag rádha, is cosmhail ríoghachd</span>
<lb n="1475"/><span>neamhdha ré duine do chuir síol maith ann a fhearann.</span>
<lb n="1476"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:25"/>
<div><lb n="1477"/><p><span>Agus an tan dobhádar dáoine na gcodladh, tainic a námhaid agus do</span>
<lb n="1478"/><span>chuir sé cogal tríd an gcruithneachd, agus do imthigh se roimhe.</span>
<lb n="1479"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:26"/>
<div><lb n="1480"/><p><span>Agus an tan do fhás an gemhar, agus tug sé a thoradh, annsin do</span>
<lb n="1481"/><span>fhoillsigh an cogal é féin.</span>
<lb n="1482"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:27"/>
<div><lb n="1483"/><p><span>Achd ar dtechd do shearbhfhóghantáoibh fhir an tighe, adubhradar ris:</span>
<lb n="1484"/><span>a thighearna, an é nach síol maith do chuir tú ann tfhearann? air</span>
<lb n="1485"/><span>an adhbhar soin, caít as a bhfadhann sé an cogal.</span>
<lb n="1486"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:28"/>
<div><lb n="1487"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, easgcara éigin dorinne so; agus adubhradar</span>
<lb n="1488"/><span>na searbhfhóghantuidhe ris, an áill let air an adhbhar soin gu</span>
<lb n="1489"/><span>ndeachmáoisne agus gu gcruinnidhemís a bhfhochair a chéile iád?</span>
<lb n="1490"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:29"/>
<div><lb n="1491"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu, ní háill: air egla a cruinnebhadh an</span>
<lb n="1492"/><span>chogail dáoibh gu mbenfadh sibh an chruithneachd as a frémhaibh a</span>
<lb n="1493"/><span>naoinfheachd ris.</span>
<lb n="1494"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:30"/>
<div><lb n="1495"/><p><span>Fuilngidh dóibh aráon fás no gu dtí an fhóghmhar, agus anaimsir an</span>
<lb n="1496"/><span>fhóghmhair adéra meisi rém luchd búana, cruinnighidh air tús an cogal, agus</span>
<lb n="1497"/><span>cengluidh é na fpunnannaibh, dochum a loisgthe, agus cruinnighidh an</span>
<lb n="1498"/><span>chruithneachd dom sgioból.</span>
<lb n="1499"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:31"/>
<div><lb n="1500"/><p><span>Do chuir sé cosamhlachd eile chuca aga rádh: is cosmhuil ríoghachd</span>
<lb n="1501"/><span>nemhdha ré grainne musdaird do ghabh nech chuige, agus do chuir sé ann a</span>
<lb n="1502"/><span>fherann.</span>
<lb n="1503"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:32"/>
<div><lb n="1504"/><p><span>As é gu deimhin as lugha do na huile shíoltuibh: gidheadh an tan</span>
<lb n="1505"/><span>fhásas sé, as é is mó do na luibheannaibh, agus doní crann de:</span>
<lb n="1506"/><span>ionnas gu ttigid énlaith an aiéir, agus gu ndénaid a nid ann a ghégaibh.</span>
<lb n="1507"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:33"/>
<div><lb n="1508"/><p><span>Do labhair sé cosamhlachd eile ríu ag rádha: as cosmhail ríoghachd</span>
<lb n="1509"/><span>neamhdha ré laibhín do ghlac bean, agus do fhoiligh sí a dtrí fpeice</span>
<lb n="1510"/><span>mineadh, nó gur ghabh an mhin uile laibhín.</span>
<lb n="1511"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:34"/>
<div><lb n="1512"/><p><span>Do labhair Iósa na neithesi uile ris an bpubal a gcosamhlachdaibh:</span>
<lb n="1513"/><span>agus níor labhair sé ríu achd a gcosamhlachdaibh.</span>
<lb n="1514"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:35"/>
<div><lb n="1515"/><p><span>Dochum gu gcoimhlíonfuidhthe an ní adubhradh leis an bhfaídh, adeir,</span>
<lb n="1516"/><span>oisgéoluidh mé mo bhéul tré cosamhlachdaibh: nochdfuidh mé na</span>
<lb n="1517"/><span>neithe atá foluighthe ó thosach an domhain.</span>
<lb n="1518"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:36"/>
<div><lb n="1519"/><p><span>Air leigean an tsluaigh úadhe an tan soin, tainic Iósa asdeach a</span>
<lb n="1520"/><span>dtig: agus tangadar a dhisgiobail chuige, ag rádh: mínigh dhúinne</span>
<lb n="1521"/><span>cosamhlachd chogail an fhearainn úd.</span>
<lb n="1522"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:37"/>
<div><lb n="1523"/><p><span>Agus ar bhfhregra dhósan, adubhairt sé ríu, an té chuires an síol</span>
<lb n="1524"/><span>maith, as é mac an duine é.</span>
<lb n="1525"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:38"/>
<div><lb n="1526"/><p><span>Agus as é an fearann an domhan, agus as é an síol maith clann na</span>
<lb n="1527"/><span>ríoghachda: agus as é an cogal, clann an droichspiorad.</span>
<lb n="1528"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:39"/>
<div><lb n="1529"/><p><span>Agus an námhaid do chuir é, as é an díabhal é: agus as é an</span>
<lb n="1530"/><span>fóghmhar deireadh an tsáoghail, agus as íad na búanuidhe na haingil.</span>
<lb n="1531"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:40"/>
<div><lb n="1532"/><p><span>Agus amhail mar chruinnighthear an cogal, agus loisgthear é lé</span>
<lb n="1533"/><span>teinidh: is mar sin bhías a ndeireadh an tsháoghailsi.</span>
<lb n="1534"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:41"/>
<div><lb n="1535"/><p><span>Cuirfidh mac an duine a aingil féin, agus cruinnéochuid síad as a</span>
<lb n="1536"/><span>ríoghachd gach ní dá dtig oilbhéim, agus an drem doní egcóir:</span>
<lb n="1537"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:42"/>
<div><lb n="1538"/><p><span>Agus teilgfid síad íad anúamhain air dearglasadh: mar a mbía gul agus</span>
<lb n="1539"/><span>gíosgán fíacal.</span>
<lb n="1540"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:43"/>
<div><lb n="1541"/><p><span>Soillséochaid na fírénaigh an tan soin mar an ngréin, a ríoghachd a</span>
<lb n="1542"/><span>nathar féin: giodhbé aga bhfhuilid clúasa dochum éisdechda, éisdeagh sé.</span>
<lb n="1543"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:44"/>
<div><lb n="1544"/><p><span>Mar an gcéudna, is cosmhail ríoghachd neimhe lé hionnmhas arna</span>
<lb n="1545"/><span>fholach a bhfhearann: néoch tar éis a fhadhála do fholuigh duine, agus</span>
<lb n="1546"/><span>tríd an ngáirdeachus dobhí air ar a shon, imthighidh sé agus racaidh sé</span>
<lb n="1547"/><span>gach a bhfhuil aige, agus ceannchuidh sé an fearann soin.</span>
<lb n="1548"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:45"/>
<div><lb n="1549"/><p><span>Arís is cosmhail an ríoghachd neamhdha le ceannuighe dháirghthe,</span>
<lb n="1550"/><span>iarras clocha úaisle,</span>
<lb n="1551"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:46"/>
<div><lb n="1552"/><p><span>Agus ar bhfhaghbháil aon chloiche úaisle mhórlúaighe dhó, do imthigh sé</span>
<lb n="1553"/><span>agus do reac sé a raibhe aige uile, agus do cheannaigh sé í.</span>
<lb n="1554"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:47"/>
<div><lb n="1555"/><p><span>Arís is cosmhail an ríoghachd nemhdha ré líon arna theilgean</span>
<lb n="1556"/><span>ann sa bhfairge, agus chruinnigheas dá gach uile shórt éisg:</span>
<lb n="1557"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:48"/>
<div><lb n="1558"/><p><span>Néoch an tan do líonadh, do thairrngeadar na híasgairighe dochum na</span>
<lb n="1559"/><span>trágha, agus ar suidhe dhóibh, do chruinnigheadar na heísg mhaithe a</span>
<lb n="1560"/><span>soithighibh, achd do theilgeadar na droichéisg amach.</span>
<lb n="1561"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:49"/>
<div><lb n="1562"/><p><span>Is mar sin bhías a ndeireadh an tsáoghail: rachaid na haingil amach,</span>
<lb n="1563"/><span>agus dealéochuid síad na drochdháoine as lár na bhfírénach.</span>
<lb n="1564"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:50"/>
<div><lb n="1565"/><p><span>Agus teilgfid síad íad anúamhain teineadh: mar a mbía gul agus</span>
<lb n="1566"/><span>gíosgarnach fiácal.</span>
<lb n="1567"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:51"/>
<div><lb n="1568"/><p><span>Adeir Iósa riu, nar thuigeabhair na neithe se uile? adeirid sion</span>
<lb n="1569"/><span>ris, do thuigeamar a thighearna.</span>
<lb n="1570"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:52"/>
<div><lb n="1571"/><p><span>Agus adubhairt seisen ríu, ar an adhbhar soin gach uile sgríoba da</span>
<lb n="1572"/><span>bhfhuil fóghlomtha dochum na ríoghachda neamhdha, is cosmhail é ré fear tighe,</span>
<lb n="1573"/><span>dobheir as a chisde neithe núadha agus seanneithe.</span>
<lb n="1574"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:53"/>
<div><lb n="1575"/><p><span>Agus an tan do chríochnaigh Iósa na cosamhlachdasa, tárla dhó, gur</span>
<lb n="1576"/><span>fhágaibh sé an áit sin.</span>
<lb n="1577"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:54"/>
<div><lb n="1578"/><p><span>Agus an tan thainic sé dá dhuthuidh féin: do theagoisg sé íad ann a</span>
<lb n="1579"/><span>Sionagóig: ionnas gur ghabh iongnadh mór íad, agus go ndubhradar, caít a</span>
<lb n="1580"/><span>bhfhúair an fear so an eagna so, agus na subháltuighe.</span>
<lb n="1581"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:55"/>
<div><lb n="1582"/><p><span>An é nach é so mac úd an tsáoir? an é nach dá mhathair ghoirthear</span>
<lb n="1583"/><span>Muire, an é nach íad a dhearbhraithreacha Séumas, agus Iósés, agus</span>
<lb n="1584"/><span>Símon, agus Iúdás?</span>
<lb n="1585"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:56"/>
<div><lb n="1586"/><p><span>Agus an é nach fuilid a dheirbhsheathracha uile eadruinne? air</span>
<lb n="1587"/><span>an adhbhar soin caít ann a bhfhúair sé íad so uile?</span>
<lb n="1588"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:57"/>
<div><lb n="1589"/><p><span>Agus fúaradar óilbhéim annsan: achd adubhairt Iósa ríu, ní fhuil</span>
<lb n="1590"/><span>fáidh fá neimhchion, achd ann a dhúthaidh féin, agus ann a thigh féin.</span>
<lb n="1591"/></p>
</div>
<pb n="Mt13:58"/>
<div><lb n="1592"/><p><span>Agus ní dhearnuidh sé mórán miorbhuileadh annsin air son a</span>
<lb n="1593"/><span>míchreidimh.</span>
<lb n="1594"/></p>
</div>
<pb n="Mt14"/>
<div><lb n="1595"/><p/>
</div>
<pb n="Mt14:1"/>
<div><lb n="1596"/><p><span>Fa an ám soin, dochúalaidh Iórúaith an Tétrarca clú Iósa.</span>
<lb n="1597"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:2"/>
<div><lb n="1598"/><p><span>Agus adubhairt sé réna shearbhfhóghantuidhibh, as é so Eóin baisde:</span>
<lb n="1599"/><span>do éirigh sé ó mharbhaibh, agus is dá bhríodh sin ataíd subháltuighe</span>
<lb n="1600"/><span>ag oibrebhadh ann.</span>
<lb n="1601"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:3"/>
<div><lb n="1602"/><p><span>Oír do ghlac Iorúaith Eóin, agus do cheangail sé é, agus do</span>
<lb n="1603"/><span>theilg sé a bpríosún é ar son Héródiás, mhná a dhearbhráthar</span>
<lb n="1604"/><span>Fpilib.</span>
<lb n="1605"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:4"/>
<div><lb n="1606"/><p><span>Oír adubhairt Eóin ris, ní dlighthech dhuit a beith agad.</span>
<lb n="1607"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:5"/>
<div><lb n="1608"/><p><span>Agus an tan do budh mían leis a chur chum báis, dobhí eagla an</span>
<lb n="1609"/><span>fpubail air, óir dobhí cion fáidhe aca air Eoin.</span>
<lb n="1610"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:6"/>
<div><lb n="1611"/><p><span>Agus an tan dobhí sollamain an láoi ann a rugadh Iorúaith dhá</span>
<lb n="1612"/><span>dhénamh, dorinne inghean Heródias dámhsa iona bhfhíadhnuisi: agus do</span>
<lb n="1613"/><span>thaitnidh sí ré hIorúaith:</span>
<lb n="1614"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:7"/>
<div><lb n="1615"/><p><span>Ionnas gur gheall sé maille lé mionnaibh gu dtiobhradh sé dhi giodhbé</span>
<lb n="1616"/><span>ar bhioth ní do iárrfadh sí.</span>
<lb n="1617"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:8"/>
<div><lb n="1618"/><p><span>Agus air bhfhagháil teagaisg óna mathair dhi, adubhairt sí,</span>
<lb n="1619"/><span>tabhair dhamh annso ceann Eóin baisde air mhéis.</span>
<lb n="1620"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:9"/>
<div><lb n="1621"/><p><span>Agus do ghabh doilgheas an rí: achd ar son a mhíonn agus na muinntire</span>
<lb n="1622"/><span>dobhí na suidhe na chuibhreann, do aithin sé a thabhairt di.</span>
<lb n="1623"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:10"/>
<div><lb n="1624"/><p><span>Agus ar gcur fhir dicheannta úadha, do bhean sé a cheann</span>
<lb n="1625"/><span>dÉoin ann sa fpríosún.</span>
<lb n="1626"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:11"/>
<div><lb n="1627"/><p><span>Agus tugadh a cheann air méis, agus tugadh don chailín é, agus tug</span>
<lb n="1628"/><span>sisi dá mathair é.</span>
<lb n="1629"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:12"/>
<div><lb n="1630"/><p><span>Agus tangadar a dhisciobail an tan soin, agus rugadar a chorp léo,</span>
<lb n="1631"/><span>agus do adhlacadar é, agus tangadar agus do inniseadar sin dÍosa.</span>
<lb n="1632"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:13"/>
<div><lb n="1633"/><p><span>Agus an tan dochúalaidh Iósa so, dochúaidh sé as sin anarthrach</span>
<lb n="1634"/><span>anionadh fhásamhail air leith: agus an tan dochúalaidh an pubal sin, do</span>
<lb n="1635"/><span>leanadar dá gcois é ó na caithreachaibh.</span>
<lb n="1636"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:14"/>
<div><lb n="1637"/><p><span>Agus ar ndul amach dhIosa, dochonaic sé coimhthionól mór, agus do</span>
<lb n="1638"/><span>ghabh trúaighe mhór dhóibh é, agus do shlánaigh sé a ndáoine easlána.</span>
<lb n="1639"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:15"/>
<div><lb n="1640"/><p><span>Agus an tan tainic deireadh an láoi, tangadar a dhisgiobuil</span>
<lb n="1641"/><span>chuige, ag rádh, ionadh fhásamhail so, agus dochúaidh an aimsear tharainn</span>
<lb n="1642"/><span>cheana: leig uáit an slúag, dochum go niméochaidáois do na bailtibh, agus</span>
<lb n="1643"/><span>gu gceannochadáois bíadh dhóibh féin.</span>
<lb n="1644"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:16"/>
<div><lb n="1645"/><p><span>Achd adubhairt Iósa ríu, ní rigid siad a leas imtheachd:</span>
<lb n="1646"/><span>tabhruidhsi dhóibh ní léna ithche.</span>
<lb n="1647"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:17"/>
<div><lb n="1648"/><p><span>Agus adubhradarsan ris, ní fhuil againn annso ach chúig aráin agus</span>
<lb n="1649"/><span>dá iasg.</span>
<lb n="1650"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:18"/>
<div><lb n="1651"/><p><span>Achd adubhairt seisean ríu, tabhraidh chugamsa íad annso.</span>
<lb n="1652"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:19"/>
<div><lb n="1653"/><p><span>Agus arna aithne don fpubal suidhe air an bhfhéur, agus ar nglacadh</span>
<lb n="1654"/><span>na gcúig narán agus an dá íasg, ag féchain súas chun flaitheamhnuis, do</span>
<lb n="1655"/><span>bheannaigh sé, agus arna mbrisedh tug sé na haráin do na disgioblaibh, agus</span>
<lb n="1656"/><span>tugadar na disciobail don tshluagh íad.</span>
<lb n="1657"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:20"/>
<div><lb n="1658"/><p><span>Agus a dúadar uile ní, agus do sásuigheadh íad: agus do thógbhadar</span>
<lb n="1659"/><span>lán dhá chlíabh dhég don bhiádh bhrisde dobhí dhfhoidheall aca.</span>
<lb n="1660"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:21"/>
<div><lb n="1661"/><p><span>Agus an mhuinntir dobhí ag ithche, dobhádar a dtimcheall chúig mhíle</span>
<lb n="1662"/><span>fer, leath amuigh do mhnáibh agus do leanbaibh.</span>
<lb n="1663"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:22"/>
<div><lb n="1664"/><p><span>Agus air ball do chuir Iósa dfhíachaibh ar a dhisgiobluibh dhul</span>
<lb n="1665"/><span>anarthrach agus dul roimhe féin don táoibh anúnn don uisge, nó gu</span>
<lb n="1666"/><span>léigeadh sé an pubal úaidhe.</span>
<lb n="1667"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:23"/>
<div><lb n="1668"/><p><span>Agus an tan do léig sé an pubal úadha, dochúaidh sé súas air shlíabh</span>
<lb n="1669"/><span>na áonar chum urnuighthe do dhénamh, agus an tan dobhí deireadh an láoi ann,</span>
<lb n="1670"/><span>dobhí sé na áonar annsúd.</span>
<lb n="1671"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:24"/>
<div><lb n="1672"/><p><span>Agus dobhí an tarthrach fá an ám soin a meadhón na fairge, dá</span>
<lb n="1673"/><span>theilgen anunn agus anall ag na tonnaibh: oír dobhí an gháoth na</span>
<lb n="1674"/><span>nadhaidh.</span>
<lb n="1675"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:25"/>
<div><lb n="1676"/><p><span>Agus a gcionn an cearamhadh fáire don oidhche dochúaidh Iósa</span>
<lb n="1677"/><span>chuca, ag siobhal air an bhfhairge.</span>
<lb n="1678"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:26"/>
<div><lb n="1679"/><p><span>Agus an tan dochunncadar a dhisgiobail ag siobhal air an bhfhairge é,</span>
<lb n="1680"/><span>dobhádar arna mbuaidhreadh, ag rádha, is gósda é: agus do eimhgheadar lé</span>
<lb n="1681"/><span>heagla.</span>
<lb n="1682"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:27"/>
<div><lb n="1683"/><p><span>Agus do labhair Iósa ríu air an mball, ag rádh, bíodh misneach maith</span>
<lb n="1684"/><span>agaibh: is misi atá ann, ná bíodh eagla oraibh.</span>
<lb n="1685"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:28"/>
<div><lb n="1686"/><p><span>Agus tug Peadar freagra air, agus adubhairt sé, a thigearna más tú</span>
<lb n="1687"/><span>atá ann, aithin díomsa dhul chugad air na huisgeadhuibh.</span>
<lb n="1688"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:29"/>
<div><lb n="1689"/><p><span>Agus adubhairt seisean, tarra: agus an tan dochúaidh Peadar síos as</span>
<lb n="1690"/><span>an arthrach do shíobhail sé ar na huisgeadhuibh, dochum teachd chum</span>
<lb n="1691"/><span>Iósa.</span>
<lb n="1692"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:30"/>
<div><lb n="1693"/><p><span>Agus air bhfhaicsin na gáoithe láidire dho, do ghabh eagla é: agus</span>
<lb n="1694"/><span>an úair do thosaigh sé air dhul aníochdar, do sgread sé, ag rádh, a</span>
<lb n="1695"/><span>thighearna fóir orum.</span>
<lb n="1696"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:31"/>
<div><lb n="1697"/><p><span>Agus ar síneadh a láimhe ar an mball dhIósa, rug sé air, agus adeir</span>
<lb n="1698"/><span>sé ris, a fhir an chreidimh bhig, créd far ghabh mídhóchas tú.</span>
<lb n="1699"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:32"/>
<div><lb n="1700"/><p><span>Agus an tan dochúadar asdech annsan arthrach, do choisg an gháoth.</span>
<lb n="1701"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:33"/>
<div><lb n="1702"/><p><span>Agus tangadar an luchd dobhí san arthrach agus do onóruigheadar é, ag</span>
<lb n="1703"/><span>rádha, go fírinneach is tusa mac Dé.</span>
<lb n="1704"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:34"/>
<div><lb n="1705"/><p><span>Agus an tan dochúadar tar uisge, tangadar gu talamh Genésareth.</span>
<lb n="1706"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:35"/>
<div><lb n="1707"/><p><span>Agus an tan do aithnidheadar luchd na háite sin é, do chuiredar fios</span>
<lb n="1708"/><span>air fedh na tíre sin uile ar gach táobh dhíobh: agus tugadar chuige gach a</span>
<lb n="1709"/><span>raibhe eslán innte.</span>
<lb n="1710"/></p>
</div>
<pb n="Mt14:36"/>
<div><lb n="1711"/><p><span>Agus do chuiredar impidhe air búain lé himeall a éduigh amháin: agus an</span>
<lb n="1712"/><span>mhéid díobh do bhean, do slánaigheadh íad.</span>
<lb n="1713"/></p>
</div>
<pb n="Mt15"/>
<div><lb n="1714"/><p/>
</div>
<pb n="Mt15:1"/>
<div><lb n="1715"/><p><span>Annsin tigid Sgríobuighe agus Fairisínigh ó Iérusalém dochum Iósa,</span>
<lb n="1716"/><span>ag rádha.</span>
<lb n="1717"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:2"/>
<div><lb n="1718"/><p><span>Créd fá a sáruighid do dheisgiobailsi gnáthughadh na sinnsear? oír</span>
<lb n="1719"/><span>ní ionnluid síad a lámha an úair ithid arán.</span>
<lb n="1720"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:3"/>
<div><lb n="1721"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ríu, créd fá sáruigheann</span>
<lb n="1722"/><span>sibhsi leis, aithne Dé, lé bhur ngnáthughadh féin?</span>
<lb n="1723"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:4"/>
<div><lb n="1724"/><p><span>Oír tug Dia aithne, ag rádh, Onóruigh hathair agus do mhathair.</span>
<lb n="1725"/><span>Agus giodhbé mhalluigheas a athair nó a mhathair, cuirthear chum báis é.</span>
<lb n="1726"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:5"/>
<div><lb n="1727"/><p><span>Achd adeirthísi giodhbé neach adéara réna athair nó réna</span>
<lb n="1728"/><span>mhathair, gach tabhartus dá dtuguimsi don egluis, rachaidh sé a dtarbha</span>
<lb n="1729"/><span>dhuitsi: agus dá mbeith nach onórfuidh sé a athair nó a mhathair bíaidh sé</span>
<lb n="1730"/><span>gan chionnta.</span>
<lb n="1731"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:6"/>
<div><lb n="1732"/><p><span>Agus mar sin do chuirebhair a neimhmbhrígh aithne Dé tré bhur</span>
<lb n="1733"/><span>ngnáthughadh féin.</span>
<lb n="1734"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:7"/>
<div><lb n="1735"/><p><span>A luchd an fhúarchrábhaidh, is maith an fháigheadóireacht dorinne</span>
<lb n="1736"/><span>Esaías in bhar dtimcheall, ag rádha,</span>
<lb n="1737"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:8"/>
<div><lb n="1738"/><p><span>Druidid an pubalsa leamsa léna mbél, agus onóruighid síad mhé</span>
<lb n="1739"/><span>léna bpusuibh: achd cheana is fada úaim atá a gcroidhe.</span>
<lb n="1740"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:9"/>
<div><lb n="1741"/><p><span>Achd is a ndímháoineas onóruighid síad mheisi, ag teagasc aitheanta na</span>
<lb n="1742"/><span>ndáoine mar theagasg.</span>
<lb n="1743"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:10"/>
<div><lb n="1744"/><p><span>Agus ar ngairm an tshloígh, adubhairt sé ríu, éisdigh agus tuigidh.</span>
<lb n="1745"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:11"/>
<div><lb n="1746"/><p><span>Ní hé an ní théid asdeach ann sa bhéul shaluigheas an duine, achd an</span>
<lb n="1747"/><span>ní thig as an mbéul, as é so shaluigheas an duine.</span>
<lb n="1748"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:12"/>
<div><lb n="1749"/><p><span>Annsin tangadar a dhisgiobuil chuige, agus adubhradar ris, an é</span>
<lb n="1750"/><span>nach dtuigeann tú go bhfhúaradar na Pharisínigh dochúala an glór sa</span>
<lb n="1751"/><span>oilbhéim ann?</span>
<lb n="1752"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:13"/>
<div><lb n="1753"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan, adubhairt sé, gach uile fhphlanta nachar</span>
<lb n="1754"/><span>chuir mhathair neamhdhasa, benfuidhther as a phfhrémhach é.</span>
<lb n="1755"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:14"/>
<div><lb n="1756"/><p><span>Léigidh dhóibh féin: is éoluighthe dalla a gcionn dall íad, agus má</span>
<lb n="1757"/><span>thréoruighenn an dall an dall éile, tuitfid aráon sa díg.</span>
<lb n="1758"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:15"/>
<div><lb n="1759"/><p><span>Agus ar bhfhreagra do FPheadar, adubhairt sé ris, mínigh</span>
<lb n="1760"/><span>dhúinne an chosamhlachd sa.</span>
<lb n="1761"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:16"/>
<div><lb n="1762"/><p><span>Agus adubhairt Iósa, an bhfhuiltísi leis fós ainbhfheasach?</span>
<lb n="1763"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:17"/>
<div><lb n="1764"/><p><span>An é nach tuigthísi fós, giodhbé ní théid asdeach ann sa bhéul, gu</span>
<lb n="1765"/><span>dteid sé sa bholg, agus gu dtéilgthear as sin don chamra é?</span>
<lb n="1766"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:18"/>
<div><lb n="1767"/><p><span>Achd na neithe théid amach as an mbéul, is as an gcroidhe thigid síad,</span>
<lb n="1768"/><span>agus is síad sin shaluigheas an duine.</span>
<lb n="1769"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:19"/>
<div><lb n="1770"/><p><span>Oír is as an gcroidhe thighid na drochsmuaintighthe, dúnmarbhtha,</span>
<lb n="1771"/><span>adhaltrannas, strípachas, gaduidheachd, fiaghnuisighe bréige, sgannalacha.</span>
<lb n="1772"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:20"/>
<div><lb n="1773"/><p><span>Is íad so na neithe shalchas an duine: achd bíadh dhithe lé lamhuibh</span>
<lb n="1774"/><span>gan ionnladh, ní shaluigeann sé an duine.</span>
<lb n="1775"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:21"/>
<div><lb n="1776"/><p><span>Agus ar ndul dIósa as sin, dochúaidh sé gu leithimlibh Thirus</span>
<lb n="1777"/><span>agus Shidon,</span>
<lb n="1778"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:22"/>
<div><lb n="1779"/><p><span>Agus tabhair dodhúidh, táinic bean do Chánan ó na chríochaibh</span>
<lb n="1780"/><span>sin, agus do éigh sí, ag rádha ris, déna trócaire oram a thigearna, a</span>
<lb n="1781"/><span>mhíc Dáibhí, atá mhinghean arna búaidhreadh gu adhúathmhar ó</span>
<lb n="1782"/><span>dheamhan.</span>
<lb n="1783"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:23"/>
<div><lb n="1784"/><p><span>Achd ní thug seisean fregra ar bioth uirthe, agus tangadar a</span>
<lb n="1785"/><span>dhísgiobail chuige, agus do iárradar air, ag rádh, cuir úainn í: óir atá</span>
<lb n="1786"/><span>sí ag éighmhe ionar ndeadhuidh.</span>
<lb n="1787"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:24"/>
<div><lb n="1788"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan, adubhairt sé, nior cuireadh mheisi achd</span>
<lb n="1789"/><span>dochum na gcáorach do thigh Isráel dochúaidh ar seachrán.</span>
<lb n="1790"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:25"/>
<div><lb n="1791"/><p><span>Gidheadh táinic sisi agus dorinne sí sléchdain dó, ag rádh, a</span>
<lb n="1792"/><span>thighearna, fóir orum.</span>
<lb n="1793"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:26"/>
<div><lb n="1794"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan, adubhairt sé, ní cóir arán na cloinne do</span>
<lb n="1795"/><span>ghlacadh, agus do theilgean dochum na ngadhar.</span>
<lb n="1796"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:27"/>
<div><lb n="1797"/><p><span>Achd adubhairt sisi, is fíor sin a thighearna, gidheadh fós, ithid na</span>
<lb n="1798"/><span>coilén cuid don sbrúighleach thuiteas ó bhord a dtighearnadh.</span>
<lb n="1799"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:28"/>
<div><lb n="1800"/><p><span>Ar bhfhreagra dhIósa an tan soin, adubhairt sé ria; ó a bhean is</span>
<lb n="1801"/><span>mór do chreideamh, teagmadh dhuit mar is toil leat: agus dobhí a hinghean</span>
<lb n="1802"/><span>slán ó an úair sin amach.</span>
<lb n="1803"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:29"/>
<div><lb n="1804"/><p><span>Agus ar nimtheachd dIósa as sin, tainic sé láimh ré fairrge na</span>
<lb n="1805"/><span>Gailelé: agus an tan dochúaidh sé súas ar an slíabh, do shuidh sé</span>
<lb n="1806"/><span>ann.</span>
<lb n="1807"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:30"/>
<div><lb n="1808"/><p><span>Agus dochúadar slúaighte móra chuige, aga rabhadar bacuigh, doill,</span>
<lb n="1809"/><span>balbháin, dáoine uiresbhadheacha, agus mórán eile: agus do theilgeadar fá</span>
<lb n="1810"/><span>chosaibh Iósa íad: agus do shlánaigh sé íad:</span>
<lb n="1811"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:31"/>
<div><lb n="1812"/><p><span>Ionnas gur ghabh iongantus an slúagh, an tan dochoncadar na balbháin</span>
<lb n="1813"/><span>ag labhairt, agus na dáoine easbhadhacha slán, na bacaigh ag siobhal,</span>
<lb n="1814"/><span>agus a radharc ag na dallaibh: agus tugadar gloír do Dhia Israhél.</span>
<lb n="1815"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:32"/>
<div><lb n="1816"/><p><span>Agus ar ngairm a dhisgiobal chuige dhIósa, adubhairt sé, atá</span>
<lb n="1817"/><span>trúaidhe agam don tslúagh: oír do anadar síad anois ré trí lá amfhochair,</span>
<lb n="1818"/><span>agus ni fhuil ní aca do iósdáois: agus ní háill leam a léigen úaim na</span>
<lb n="1819"/><span>dtrosgadh, deagla gu rachdáois ananbhfhainne ar an slighe.</span>
<lb n="1820"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:33"/>
<div><lb n="1821"/><p><span>Agus adeirid a dhisgiobail ris, cía an aít as a bhfuidheamáois ar an</span>
<lb n="1822"/><span>bhfhásach an oiread soin darán, lé a sáiseóchamáois a choimhéd so do</span>
<lb n="1823"/><span>shlúagh?</span>
<lb n="1824"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:34"/>
<div><lb n="1825"/><p><span>Agus adeir Iósa ríusan, ga mhéd arán atá agaibh? agus adubhradarsan,</span>
<lb n="1826"/><span>a seachd, agus beagan diásgaibh beaga.</span>
<lb n="1827"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:35"/>
<div><lb n="1828"/><p><span>Agus do aithin seisean don tslúagh suidhe siós ar an dtalamh.</span>
<lb n="1829"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:36"/>
<div><lb n="1830"/><p><span>Agus ar nglacadh na seachd narán agus na níasg soin dó, ag tabhairt</span>
<lb n="1831"/><span>buidheachais, do bhris sé íad, agus tug sé dhá dhisgiobluibh féin; agus</span>
<lb n="1832"/><span>tugadar na disgiobail don tslúagh íad.</span>
<lb n="1833"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:37"/>
<div><lb n="1834"/><p><span>Agus do itheadar uile ní, agus do sásuigheadh iád: agus do</span>
<lb n="1835"/><span>thógbhadar lán seachd gclíabh dfhuigheall an bhídh bhrisde.</span>
<lb n="1836"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:38"/>
<div><lb n="1837"/><p><span>Agus dobhádar an luchd a dúaidh  ceithre mhíle fear, leath amuich</span>
<lb n="1838"/><span>do mhnáibh agus do leanbaibh.</span>
<lb n="1839"/></p>
</div>
<pb n="Mt15:39"/>
<div><lb n="1840"/><p><span>Agus ar léigean an tslúaigh úadha, dochúaidh sé a luing, agus tainic</span>
<lb n="1841"/><span>sé gu leithimlibh Mhagdala.</span>
<lb n="1842"/></p>
</div>
<pb n="Mt16"/>
<div><lb n="1843"/><p/>
</div>
<pb n="Mt16:1"/>
<div><lb n="1844"/><p><span>Agus ar dteachd do na Phairisíneachaibh agus do na Saduichíneachuibh,</span>
<lb n="1845"/><span>a cur chathuighthe air, do iárradar air comhartha do thaisbénadh ó</span>
<lb n="1846"/><span>neamh dhóibh.</span>
<lb n="1847"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:2"/>
<div><lb n="1848"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ríu, an tráth tig deireadh an</span>
<lb n="1849"/><span>laoi aderthí, bíaidh sé na shoininn: óir atá an taidhér dearg.</span>
<lb n="1850"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:3"/>
<div><lb n="1851"/><p><span>Agus ar madain adeirthí bíaidh drochaimsear ann aníu: oír atá an</span>
<lb n="1852"/><span>taidhér ag dergadh agus ag dorchudhadh. Ó a luchd an fhúarchrabhaigh, is</span>
<lb n="1853"/><span>éol dáoibh gnúis an aiér do bhrethnughadh: achd an é nach éidir libh</span>
<lb n="1854"/><span>comharthuidhe na naimsearach do thuigsin?</span>
<lb n="1855"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:4"/>
<div><lb n="1856"/><p><span>Iárraidh an droichchineadh adhaltrannach comhartha: achd ní</span>
<lb n="1857"/><span>tiobharthar comhartha dhó, achd comhartha Iónás an fáidh, agus ar</span>
<lb n="1858"/><span>ndelughadh ríu, do imthigh sé.</span>
<lb n="1859"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:5"/>
<div><lb n="1860"/><p><span>Agus an tráth thangadar a dhisgiobail a dtír ann sa fport thall, do</span>
<lb n="1861"/><span>dhermadadar arán do bhreith léo.</span>
<lb n="1862"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:6"/>
<div><lb n="1863"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ríu, tabruidh dhá bhur naire agus coimhéduidh</span>
<lb n="1864"/><span>sibh ó laibhín na bhFairisínech agus na Saduichíneach.</span>
<lb n="1865"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:7"/>
<div><lb n="1866"/><p><span>As do thagradarsan etorra féin, ag rádha, is ar son nach tugamar arán</span>
<lb n="1867"/><span>linn.</span>
<lb n="1868"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:8"/>
<div><lb n="1869"/><p><span>Agus arna thuigsin sin dhIósa adubhairt sé ríu, a luchd an</span>
<lb n="1870"/><span>chreidimh bhig, créd fá a dtagartháoi eadraibh féin, gurab ar son nach</span>
<lb n="1871"/><span>dtugabhair arán libh?</span>
<lb n="1872"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:9"/>
<div><lb n="1873"/><p><span>An é nach tuigthí fós, agus an é nach cuimhnighthí na cúig aráin ud</span>
<lb n="1874"/><span>na gcúig míle fear, agus ga mhéd do chliabhaibh do thógabhair?</span>
<lb n="1875"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:10"/>
<div><lb n="1876"/><p><span>Nó na seachd naráin úd na gceithre mhíle fear, agus ga mhéd gclíabh do</span>
<lb n="1877"/><span>thógabhair?</span>
<lb n="1878"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:11"/>
<div><lb n="1879"/><p><span>Cionnas nach tuigthí nach a dtimcheall aráín adubhairt mé ribh, bhur</span>
<lb n="1880"/><span>naire do thabhairt dháoibh ar laibhín na bhPhairisíneach, agus na</span>
<lb n="1881"/><span>Saduichíneach?</span>
<lb n="1882"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:12"/>
<div><lb n="1883"/><p><span>Do thuigeadar an tráth soin nach ó laibhín an aráin adubhairt sé</span>
<lb n="1884"/><span>ríu íad féin do choimhéd achd ó theagasc na bhPhairisíneach agus</span>
<lb n="1885"/><span>na Saduichíneach.</span>
<lb n="1886"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:13"/>
<div><lb n="1887"/><p><span>Agus ar dteachd dIósa go críchaibh Chesária FPhilippí, do</span>
<lb n="1888"/><span>fhíafruidh se dhá dhisgiobluibh, ag rádha, créd í baramhail na ndáoine,</span>
<lb n="1889"/><span>cía misi mac an duine?</span>
<lb n="1890"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:14"/>
<div><lb n="1891"/><p><span>Agus adubhradarsan, adeirid cuid díobh gurab tú Eoin baisde,</span>
<lb n="1892"/><span>agus cuid eile Elías, agus cuid eile Ieremías, nó duine do na</span>
<lb n="1893"/><span>fáidhibh.</span>
<lb n="1894"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:15"/>
<div><lb n="1895"/><p><span>Adeir seisean ríu, achd créd í bhur mbaramhailsi cia mé?</span>
<lb n="1896"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:16"/>
<div><lb n="1897"/><p><span>Agus ar bhfhreagra do Shímón Peadar adubhairt sé, is tusa an</span>
<lb n="1898"/><span>Criósd úd, mac Dé bhí.</span>
<lb n="1899"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:17"/>
<div><lb n="1900"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIósa an tráth soin adubhairt sé ris: atá tú</span>
<lb n="1901"/><span>beannuighthe, a Shímoin mhic Ióna, oír ní féoil iona fuil do</span>
<lb n="1902"/><span>fhoillsigh sin duit, achd mhathairsi atá a bhflaitheamhnus.</span>
<lb n="1903"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:18"/>
<div><lb n="1904"/><p><span>Agus adeirimsi riot, gurab tusa Peadar, agus gurab ar an</span>
<lb n="1905"/><span>gcarruicsi thóigébhus misi méagluis féin: agus nach béruid getuidhe</span>
<lb n="1906"/><span>ifeirn búaidh uirthe.</span>
<lb n="1907"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:19"/>
<div><lb n="1908"/><p><span>Agus dobhéra mé dhuit eochracha na ríoghachda neamhdha, agus giodhbé</span>
<lb n="1909"/><span>ní cheingéolus tú ar an dtalamh, biáidh sé ceanguilte ar neamh: agus</span>
<lb n="1910"/><span>giodhbé ní sgáoilfeas tu ar an dtalamh, biáidh sé sgáoilte ar neamh.</span>
<lb n="1911"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:20"/>
<div><lb n="1912"/><p><span>Annsin do aithin sé dhá dhisgiobluibh gan a innisin do neach ar bioth,</span>
<lb n="1913"/><span>gurbh é féin Iósa an Críosd úd.</span>
<lb n="1914"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:21"/>
<div><lb n="1915"/><p><span>Ó an úair sin amach do thionnsgain Iósa a fhoillseachadh dhá</span>
<lb n="1916"/><span>dhisgiobluibh gurab éigin dó dhul gu hÍarusaléim agus mórán</span>
<lb n="1917"/><span>dfulang ó na sinnsearuibh agus ó úachdaránaibh na sagart, agus ó na</span>
<lb n="1918"/><span>sgriobuidhibh, agus bás dfulang, agus a eiséirghe an treas lá.</span>
<lb n="1919"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:22"/>
<div><lb n="1920"/><p><span>Agus arna bhreith do leathtáobh do Fpeadar, do thionnsgaín sé</span>
<lb n="1921"/><span>athchasán do thabhairt dó, ag rádha: déna trúaidhe dhe dhuit féin a</span>
<lb n="1922"/><span>thighearna: ní theigébha so dhuit ar chruth ar bioth.</span>
<lb n="1923"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:23"/>
<div><lb n="1924"/><p><span>Achd ar gcasadh dhósan adubhairt sé ré Pedar, imhthigh úaim a</span>
<lb n="1925"/><span>abhairséoir, is adhbhar oilbhéime dhamh thú: óir ní thuigenn tú na neithe</span>
<lb n="1926"/><span>bheanas ré Diá, achd na neithe bheanas reis na dáoinibh.</span>
<lb n="1927"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:24"/>
<div><lb n="1928"/><p><span>Adubhairt Iósa an tan soin réna dhisgiobluibh, más áill lé neach</span>
<lb n="1929"/><span>teachd amdheadhaidhsi, díultadh sé dhó féin, agus tógbhadh sé a chros,</span>
<lb n="1930"/><span>agus leanadh se mheisi.</span>
<lb n="1931"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:25"/>
<div><lb n="1932"/><p><span>Oír giodhbé neach lénab mían a anam féin do chumhdach, caillfidh sé</span>
<lb n="1933"/><span>é, agus giodhbé neach cháillfeas a anam ar mo shonsa, doghébha sé é.</span>
<lb n="1934"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:26"/>
<div><lb n="1935"/><p><span>Oír créd é a tharbha do dhuine dhá ngnodhuighedh sé an domhan uile,</span>
<lb n="1936"/><span>agus a anam féin do leigean amugha? nó créd í an iomláoid dobhéradh</span>
<lb n="1937"/><span>duine ar son a anma féin?</span>
<lb n="1938"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:27"/>
<div><lb n="1939"/><p><span>Oír tiocfuidh mac an duine a nglóir a athar féin maille léna</span>
<lb n="1940"/><span>ainglibh: agus dobhéra sé an tráth soin dá gach neach do réir a</span>
<lb n="1941"/><span>ghníomharthadh.</span>
<lb n="1942"/></p>
</div>
<pb n="Mt16:28"/>
<div><lb n="1943"/><p><span>Go fírinneach adeirimsi ribh gu bhfhuil cuid don luchd atá na</span>
<lb n="1944"/><span>seasámh annso, nach blaisfidh bás nó go bhfaicid síad mac an duine ag teachd</span>
<lb n="1945"/><span>ann a rióghachd féin.</span>
<lb n="1946"/></p>
</div>
<pb n="Mt17"/>
<div><lb n="1947"/><p/>
</div>
<pb n="Mt17:1"/>
<div><lb n="1948"/><p><span>Agus a gcionn sé lá beiridh Iósa Peadar agus Séumas agus Eóin a</span>
<lb n="1949"/><span>dhearbhráthair, agus tréoruighidh sé íad ar leith gu sliabh ard.</span>
<lb n="1950"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:2"/>
<div><lb n="1951"/><p><span>Agus do hathruigheadh a chruth an a bhfíadhnuisi, agus do dheallruigh</span>
<lb n="1952"/><span>a adhuidh mar an ngréin, agus dorinneadh a éudhuighe geal mar an solas.</span>
<lb n="1953"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:3"/>
<div><lb n="1954"/><p><span>Agus tabhair dodhúigh, do taidhbhrighedh dhóibh Máoise, agus</span>
<lb n="1955"/><span>Elías, a comhrádh ris.</span>
<lb n="1956"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:4"/>
<div><lb n="1957"/><p><span>Agus ar bhfhreagra do Pheadar adubhairt sé ré hÍosa, a</span>
<lb n="1958"/><span>thighearna is maith dhúinn bheith annso: mas áill leat, dénam trí</span>
<lb n="1959"/><span>botha annso, both dhuitsi, both do Mháoisi, agus both dhElías.</span>
<lb n="1960"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:5"/>
<div><lb n="1961"/><p><span>Suil do sguir seisean do labhairt, tabhair dodhúigh, do theilg néll</span>
<lb n="1962"/><span>solus sgáile orrtha: agus féuch, tainic guth as an néll ag rádha, ag so an</span>
<lb n="1963"/><span>mac grádhach úd agamsa, an a bhfhuil mo thoil mhaith: eisdigh ris.</span>
<lb n="1964"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:6"/>
<div><lb n="1965"/><p><span>Agus an tráth dochúaladar na disgiobuil so, do thuiteadar air</span>
<lb n="1966"/><span>a naghuidh, agus do ghabh eagla romhór íad.</span>
<lb n="1967"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:7"/>
<div><lb n="1968"/><p><span>Agus ar dteachd dIósa do bhean sé ríu, agus adubhairt sé,</span>
<lb n="1969"/><span>éirghidh, agus ná bíodh eagla oruibh.</span>
<lb n="1970"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:8"/>
<div><lb n="1971"/><p><span>Agus ar dtógbhail a súl dóibh, ni fhacadar éin neach, achd Iósa na</span>
<lb n="1972"/><span>áonar.</span>
<lb n="1973"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:9"/>
<div><lb n="1974"/><p><span>Agus an tráth tangadar anúas don tslíabh, do aithin Iósa dhióbh, ag</span>
<lb n="1975"/><span>rádha, ná hinnisidh déinnech an ní do taidhbhridheadh dháoibh, nó gu</span>
<lb n="1976"/><span>néirghe mac an duine ó mharbhaibh.</span>
<lb n="1977"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:10"/>
<div><lb n="1978"/><p><span>Agus do fhiáfruigheadar a dhisgiobhail dhesean, ag rádha, maseadh</span>
<lb n="1979"/><span>créd fa a nabruid na Sgríobuidhe, gurab éigen Elías do theachd air</span>
<lb n="1980"/><span>tús?</span>
<lb n="1981"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:11"/>
<div><lb n="1982"/><p><span>Agus ar bhfhregra dhIósa adubhairt sé ríu, tiocfuidh Elías gu</span>
<lb n="1983"/><span>fírinneach ar tús, agus aiséoghuidh sé gach éin ní:</span>
<lb n="1984"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:12"/>
<div><lb n="1985"/><p><span>Achd adeirimsi ribh go dtainic Elías cheana, agus nachar</span>
<lb n="1986"/><span>aithnigheadar é, achd gu ndearnadar a dtoil féin ris: is mar sin</span>
<lb n="1987"/><span>fhuiléongas mac an duine mar an gcédna úatha.</span>
<lb n="1988"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:13"/>
<div><lb n="1989"/><p><span>Do thuigedar na disgiobuil an tráth soin gurab a dtimcheall Eóin</span>
<lb n="1990"/><span>baisde do labhair sé ríu.</span>
<lb n="1991"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:14"/>
<div><lb n="1992"/><p><span>Agus an tan tangadar a gceann an choimhthionóil, dochúaidh neach</span>
<lb n="1993"/><span>dhairighe chuige, ag sléchduin ar a ghlúinibh dhó,</span>
<lb n="1994"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:15"/>
<div><lb n="1995"/><p><span>Agus ag rádha, a thighearna déna trocaire ar mo mhac, oír bhíodh sé tinn</span>
<lb n="1996"/><span>lé goin na rée, agus is mór dholc fhuilngeas sé: óir tuitidh sé a dteinidh</span>
<lb n="1997"/><span>gu minic, agus anuisge gu minic.</span>
<lb n="1998"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:16"/>
<div><lb n="1999"/><p><span>Agus do thairg mé dod dhisgiobluibhsi é, agus níor fhédadar a</span>
<lb n="2000"/><span>leidheas.</span>
<lb n="2001"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:17"/>
<div><lb n="2002"/><p><span>Agus ar bhfhregra dhIosa adubhairt sé, a chinidh do theaguisg gan</span>
<lb n="2003"/><span>chreideamh, ga fad fós bhías mé in bhar bfochair? ga fad fós fhuiléongas me</span>
<lb n="2004"/><span>sibh? tabhruidh chugamsa annso é.</span>
<lb n="2005"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:18"/>
<div><lb n="2006"/><p><span>Agus do imdhearg Iósa an deamhan, agus do imthigh sé as: agus dobhí an</span>
<lb n="2007"/><span>leanabh slán ón úair sin amach.</span>
<lb n="2008"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:19"/>
<div><lb n="2009"/><p><span>Ar dteachd do na disgiobluibh chum Iósa an tráth soin fa leith,</span>
<lb n="2010"/><span>adubhradar, créd é an fáth nachar fhédamairne súd do theilgean amach?</span>
<lb n="2011"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:20"/>
<div><lb n="2012"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ríusan, ar son bhur míchreidimh: óir adeirim</span>
<lb n="2013"/><span>ribh go fírinnech: dá mbeith oiread re gráinne musdaird do chreidemh</span>
<lb n="2014"/><span>agaibh, adérthaoi ris an sliabh so, athruigh as so annsúd anunn: agus</span>
<lb n="2015"/><span>aithréochuidh sé: agus ní bhía ní ar bioth nach bhudh heidir libh.</span>
<lb n="2016"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:21"/>
<div><lb n="2017"/><p><span>Achd cheana ni théid an sórt demhan so amach, achd lé hurnuighthe</span>
<lb n="2018"/><span>agus lé trosgadh.</span>
<lb n="2019"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:22"/>
<div><lb n="2020"/><p><span>Agus ar ndénamh comhnuighe ann sa Ghalile dhóibh, adubhairt Iósa</span>
<lb n="2021"/><span>ríu, dobérthar mac an duine a lámhaib na ndáoine.</span>
<lb n="2022"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:23"/>
<div><lb n="2023"/><p><span>Agus muirfid síad é, achd an treas lá eiréochaidh sé: agus do ghabh</span>
<lb n="2024"/><span>dobrón romhór íadsan.</span>
<lb n="2025"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:24"/>
<div><lb n="2026"/><p><span>Agus an tan tangadar gu Capernaum, tangadar lucht an didrachma</span>
<lb n="2027"/><span>iodhón an dáoirchiósa do thógbháil chum Pedair: agus adubhradar, an</span>
<lb n="2028"/><span>íocann bhur maighisdirsi an didrachma?</span>
<lb n="2029"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:25"/>
<div><lb n="2030"/><p><span>Adeir seisean, iócuidh: agus an tráth dochúaidh sé asdeach don tigh,</span>
<lb n="2031"/><span>do labhair Iosa risean ar tús, ag rádha, créd í do bharamhuilsi a</span>
<lb n="2032"/><span>Shímóin? cía ar a dtógbhuid ríghthe na talman ciós, nó cánáchas? an</span>
<lb n="2033"/><span>óna gcloinn féin? nó ó dháoinibh eile?</span>
<lb n="2034"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:26"/>
<div><lb n="2035"/><p><span>Adeir Peadar ris, ó dháoinibh eile: adubhairt Iósa ris, ar</span>
<lb n="2036"/><span>an adhbhar soin atáid an chlann sáor.</span>
<lb n="2037"/></p>
</div>
<pb n="Mt17:27"/>
<div><lb n="2038"/><p><span>Achd dochum nach tiobhramáois oilbhéim dhóibh, imthighsi dochum na</span>
<lb n="2039"/><span>fáirge, agus teilg innte dubhán: agus tógaibh an céd iásg thiocfas aniós:</span>
<lb n="2040"/><span>agus ar nosgladh a bhéoil, doghébha tú sdatér iodhón, gné airgid</span>
<lb n="2041"/><span>airighthi: glac sin agus tabhair dhóibh é ar mo shonsa agus ar do shon féin.</span>
<lb n="2042"/></p>
</div>
<pb n="Mt18"/>
<div><lb n="2043"/><p/>
</div>
<pb n="Mt18:1"/>
<div><lb n="2044"/><p><span>An úair sin tangadar a dhisgiobuil chum Iósa, ag rádha, cía is mó</span>
<lb n="2045"/><span>ann sa rioghachd neamhdha?</span>
<lb n="2046"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:2"/>
<div><lb n="2047"/><p><span>Agus ar ngairm léinib bhig chuige dhIósa, do chuir sé an a lársan é.</span>
<lb n="2048"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:3"/>
<div><lb n="2049"/><p><span>Agus adubhairt sé, go fírinneach adeirim ribh, muna fhilltí, agus</span>
<lb n="2050"/><span>muna bheithí mar leanbána, nach rachdáoi asdeach don ríoghachd nemhdha.</span>
<lb n="2051"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:4"/>
<div><lb n="2052"/><p><span>Ar an adhbhar soin giodhbé ísléochus é féin mar an leanbán so, as é</span>
<lb n="2053"/><span>sin is mó a rióghachd neimhe.</span>
<lb n="2054"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:5"/>
<div><lb n="2055"/><p><span>Agus gidhbé neach ghébhus chuige én leanbán dá leithéid so a</span>
<lb n="2056"/><span>mainmsi, gabhuidh sé mheisi chuige.</span>
<lb n="2057"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:6"/>
<div><lb n="2058"/><p><span>Agus gidhbé neach bhéra oilbhéim déinneach don mhuinntir bhig si</span>
<lb n="2059"/><span>chreides ionnamsa, dob fhearr dhó chloch mhuilinn do chrochadh fana</span>
<lb n="2060"/><span>mhuinél, agus a bháthadh a ndubhaigén na fairge.</span>
<lb n="2061"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:7"/>
<div><lb n="2062"/><p><span>Is mairgneach don domhan ar son oilbhéimeann, óir is eigin do na</span>
<lb n="2063"/><span>hoilbhéimeannaibh teachd: achd cheana is anáoibhinn don duine úd tré a dtig</span>
<lb n="2064"/><span>an toilbhéim.</span>
<lb n="2065"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:8"/>
<div><lb n="2066"/><p><span>Achd ma dobheir do lámh no do chos adhbhar oilbhéime dhuit, gearr</span>
<lb n="2067"/><span>dhiót agus teilg uaít íad; is fearr dhuit dul asdeach dochum na beatha ar</span>
<lb n="2068"/><span>leathhois nó ar leathláimh, ioná dhá láimh agus dá chois do bheíth agad</span>
<lb n="2069"/><span>agus do theilgean ann sa teine shiórruidhe.</span>
<lb n="2070"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:9"/>
<div><lb n="2071"/><p><span>Agus ma dobheir do shúil adhbhar oilbhéime dhuit, bean asad agus teilg</span>
<lb n="2072"/><span>uáit í: is fearr dhuit dul don bheathaidh ar leathshúil, iona dhá shúil do</span>
<lb n="2073"/><span>bheith agad agus do theilgen a dteinidh ifeirn.</span>
<lb n="2074"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:10"/>
<div><lb n="2075"/><p><span>Tabhruidh dha bhur naire nach tiobhartháoi tarcuisne air éinneach don</span>
<lb n="2076"/><span>mhuinntir bhig si: oír adeirim ribh gu bhfaicid anaingilsion a</span>
<lb n="2077"/><span>bhfhlaitheamhnas do ghnáth adhaidh mhatharsa atá ar neamh.</span>
<lb n="2078"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:11"/>
<div><lb n="2079"/><p><span>Oír táinic mac an duine do tharrachdoin an neithe dochúaidh amugha.</span>
<lb n="2080"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:12"/>
<div><lb n="2081"/><p><span>Créd docíthear dháoibh? dá mbeith céd caora ag áonnduine agus go</span>
<lb n="2082"/><span>rachadh áoncháora dhíobh ar seachrán, an é nach fúigfeadh sé na náoi</span>
<lb n="2083"/><span>gcáoiridh dég agus ceithre fichid, agus an é nach rachadh sé ar na sléibhtibh</span>
<lb n="2084"/><span>diárruidh na cáorach dochúaidh amudha.</span>
<lb n="2085"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:13"/>
<div><lb n="2086"/><p><span>Agus má theagmhann go bhfhadhann sé í, adeirimsi ribh go fírinneach</span>
<lb n="2087"/><span>gurab mó a lúáthgháir tríthe, iona ar son na náoi gcáorach ndég agus</span>
<lb n="2088"/><span>cheithre fichid nach deachuidh ar seachrán.</span>
<lb n="2089"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:14"/>
<div><lb n="2090"/><p><span>Mar an gcéadna ní hí toil bhur natharsa atá ar neamh, go rachadh</span>
<lb n="2091"/><span>éinneach do na dáoinibh beaga sa ámudha.</span>
<lb n="2092"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:15"/>
<div><lb n="2093"/><p><span>Achd má fpeacuigheann do dhearbhráthair adhadhuidh, imthigh agus</span>
<lb n="2094"/><span>spreag é eadrad féin agus é féin amháin: agus má éisdeann sé riot, do</span>
<lb n="2095"/><span>ghnodhuigh tú do dhearbhráthair.</span>
<lb n="2096"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:16"/>
<div><lb n="2097"/><p><span>Agus muna éisde sé riot, beir leat fós duine nó días eile: dochum</span>
<lb n="2098"/><span>gu mbíadh gach éinní a mbél deisi no trír dfhíadhnuisibh seasmhach.</span>
<lb n="2099"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:17"/>
<div><lb n="2100"/><p><span>Agus má dhiúltann sé iádsan déisdechd, innis don eagluis: agus má</span>
<lb n="2101"/><span>dhiúltann sé an eagluis déisdeachd, bíoth mes Eitnic iodhón</span>
<lb n="2102"/><span>anchríosduighe agus phuibliocáin agad air.</span>
<lb n="2103"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:18"/>
<div><lb n="2104"/><p><span>Gu fírinneach adeirimsi ribh, giodhbé ar bioth neithe ceangóltáoi</span>
<lb n="2105"/><span>ar an dtalamh, gu mbeid síad cheangailte ar neamh, agus giodhbé ar bioth</span>
<lb n="2106"/><span>neithe sgáoilfidhe ar an dtalamh, gu mbeid sgáoilte ar neamh.</span>
<lb n="2107"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:19"/>
<div><lb n="2108"/><p><span>Arís adeirim ribh má theagmhann días agaibh ar áonfhocal ar an</span>
<lb n="2109"/><span>dtalamh, a dtimcheall gach uile ní íarrfuid síad, gu bhfuighid síad é ó</span>
<lb n="2110"/><span>mhathairse atá ar neamh.</span>
<lb n="2111"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:20"/>
<div><lb n="2112"/><p><span>Óir gidhbé áit ann a bhfuilid días nó tríur arna gcruinnechadh</span>
<lb n="2113"/><span>a mhainmsi, atáimsi annsin ann a lár súd.</span>
<lb n="2114"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:21"/>
<div><lb n="2115"/><p><span>Ar ndul do Fpeadar chuige an tráth soin, adubhairt sé, a thighearna,</span>
<lb n="2116"/><span>ga a mhioncachd doghéna mo dhearbhráthair coir a madhaidh, agus</span>
<lb n="2117"/><span>mhaithfeas mé dhó? an go nuige an seachdmhadh húair?</span>
<lb n="2118"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:22"/>
<div><lb n="2119"/><p><span>Adeir Iósa ris, ni abruim riot gus an seachdmhadh húair amháin,</span>
<lb n="2120"/><span>achd gu soithe a deich agus trí fichid seachd núaire.</span>
<lb n="2121"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:23"/>
<div><lb n="2122"/><p><span>Ar an adhbhar soin is cosmhuil ríoghachd flaitheamhnais ré rí</span>
<lb n="2123"/><span>dháirighthe, lérb áill cúntas do dhénamh, réna serbhfhóghantuidhibh.</span>
<lb n="2124"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:24"/>
<div><lb n="2125"/><p><span>Agus an tráth do thionnsgain sé cúntas do dhénamh, tugadh chuige</span>
<lb n="2126"/><span>féitheamh dháirighthe dár dhligh sé deich míle talann.</span>
<lb n="2127"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:25"/>
<div><lb n="2128"/><p><span>Agus an tan nárbh éidir leis na fiácha so dhióc, do aithin a</span>
<lb n="2129"/><span>thighearna, é féin, agus a bhean, agus a chlann, agus a raibhe aige don</span>
<lb n="2130"/><span>tsáoghal do reic, dochum na bhfíach do dhíol.</span>
<lb n="2131"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:26"/>
<div><lb n="2132"/><p><span>Ar an adhbhar soin ag dénamh úmhla don tsearbhfhoghantuighe sin do</span>
<lb n="2133"/><span>íarr sé athchuinghidh air, ag rádha, a thighearna, déna foidhide riúm, agus</span>
<lb n="2134"/><span>dobhéra mé tfhíacha uile dhuit.</span>
<lb n="2135"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:27"/>
<div><lb n="2136"/><p><span>Annsin ar ngabháil trúaidhe moíre tighearna an óglaóich úd, dó,</span>
<lb n="2137"/><span>do léig sé úadha é, agus do mhaith sé na fíacha dhó.</span>
<lb n="2138"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:28"/>
<div><lb n="2139"/><p><span>Agus ag dul amach don tsearbhfhoghanthuigh úd, fuáir sé duine dá</span>
<lb n="2140"/><span>chomhshearbhfhoghantuidhibh féin, dar dhligh sé céd pinginn: agus arna</span>
<lb n="2141"/><span>fhosdadh rug sé ar sgórnuigh air agá rádha, díol rium an ní dhligheas tú.</span>
<lb n="2142"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:29"/>
<div><lb n="2143"/><p><span>Ar an adhbhar soin ag tuitim dhá chomshearbhfhogantuidhe ag a</span>
<lb n="2144"/><span>chosuibhsean, do ghuidh sé é, agá rádha, déna foidhide ríum, agus dobhéra</span>
<lb n="2145"/><span>mé tfhiacha uile dhuit.</span>
<lb n="2146"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:30"/>
<div><lb n="2147"/><p><span>Achd níorbh áill leisean sin: achd ar nimtheachd dó, do theilg sé a</span>
<lb n="2148"/><span>bprísún é, nó gu niócadh sé na fíacha.</span>
<lb n="2149"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:31"/>
<div><lb n="2150"/><p><span>Agus an tráth dochoncadar a choimhshearbhfoghantuidhesion na</span>
<lb n="2151"/><span>neithe dobhí arna ndénamh, do ghabh doilghes romhór íad, agus tangadar,</span>
<lb n="2152"/><span>agus do fhoillsigheadar dá dtighearna gach ní dá ndearnadh ann.</span>
<lb n="2153"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:32"/>
<div><lb n="2154"/><p><span>Annsin do chuir a thighearna fios airsean agus adeir sé ris, a</span>
<lb n="2155"/><span>dhroichshearbhfoghantuidh, do mhaith mé na fíacha úd uile dhuit, do</span>
<lb n="2156"/><span>bhríogh gur chuir tú impidhe oram:</span>
<lb n="2157"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:33"/>
<div><lb n="2158"/><p><span>Agus an é nár chóir dhuitsi trócaire do dhéanamh ar do</span>
<lb n="2159"/><span>choimhshearbhfhoghantuidh féin, amhail agus mar dorinne meisi trócaire</span>
<lb n="2160"/><span>ortsa?</span>
<lb n="2161"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:34"/>
<div><lb n="2162"/><p><span>Agus ar ngabháil fheirge a thighearna, tug sé don luchd piorríachuidh</span>
<lb n="2163"/><span>é, nó gu niócadh sé a fhíacha uile ris.</span>
<lb n="2164"/></p>
</div>
<pb n="Mt18:35"/>
<div><lb n="2165"/><p><span>Agus is mar sin doghéna mhathair nemhdhasa ribhsi, achd muna</span>
<lb n="2166"/><span>maithe gach áon duine agaibh dá dhearbhráthair ó bhur gcroidhthibh a</span>
<lb n="2167"/><span>gcionnta.</span></p>
<lb n="2168"/>
<lb n="2169"/><p><span>Cap. 19</span>
<lb n="2170"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:1"/>
<div><lb n="2171"/><p><span>Agus tarrla an tráth do chríóchnuigh Iósa na comhraítesi, gur sgáoil</span>
<lb n="2172"/><span>sé a luing on Ghalile, agus tainic sé gu críochuibh Iúdea tar</span>
<lb n="2173"/><span>Iordán.</span>
<lb n="2174"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:2"/>
<div><lb n="2175"/><p><span>Agus do lean cuidechda mhór é: agus do shlánuigh sé íad annsúd.</span>
<lb n="2176"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:3"/>
<div><lb n="2177"/><p><span>Tangadar na FPhairisínigh chuige an tráth soin dá bhuaidhreadh,</span>
<lb n="2178"/><span>agus aga rádha ris; an ceaduightheach do dhuine a bhean do leigean trí gach</span>
<lb n="2179"/><span>uile adhbhar?</span>
<lb n="2180"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:4"/>
<div><lb n="2181"/><p><span>Agus ar bhfheagra dhósan adubhairt sé ríu, an e nar léghabhair gu</span>
<lb n="2182"/><span>ndearna an crúthaighthéoir ó thús an fear agus an bhean?</span>
<lb n="2183"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:5"/>
<div><lb n="2184"/><p><span>Agus gu ndubhairt sé, ar an adhbhar sa fúigfidh duine a athair agus a</span>
<lb n="2185"/><span>mhathair, agus adharfuidh sé dhá mhnáoi: agus beid aráon na</span>
<lb n="2186"/><span>néinfhéoil amhaín.</span>
<lb n="2187"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:6"/>
<div><lb n="2188"/><p><span>Ar an adhbhar soin ní fhuilid iona ndís nibhus mo, achd iona</span>
<lb n="2189"/><span>néinfhéoil, uime sin an ní do cheanguil Día, na sgáoileadh duine é.</span>
<lb n="2190"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:7"/>
<div><lb n="2191"/><p><span>Adubhradarsan ris, mas fiór sin créd far aithin Máoisi leitir</span>
<lb n="2192"/><span>dhealuighthe do thabhairt, agus ise do leigean?</span>
<lb n="2193"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:8"/>
<div><lb n="2194"/><p><span>Adeir seisen ríu, do fhuluing Máoisi dháoibhsi ar son chruáis bhur</span>
<lb n="2195"/><span>gcroidhedh bhur mná do leigean: achd cheana ní mar sin dobhí se ó thús.</span>
<lb n="2196"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:9"/>
<div><lb n="2197"/><p><span>Achd adeirimsi ribh, giodhbé neach leigfeas a bhean, achd ar son</span>
<lb n="2198"/><span>sdrípachuis, agus dobhéra bean eile, gu ndénann sé adhaltrannas: agus</span>
<lb n="2199"/><span>giodhbé do fpós an bhean do leigeadh, gu ndénann sé adhaltrannas.</span>
<lb n="2200"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:10"/>
<div><lb n="2201"/><p><span>Adeirid a dhisgiobuil risean, ma as é sin is cor don fhior réna</span>
<lb n="2202"/><span>mhnáoi, ní maith an pósadh ré a dhénamh.</span>
<lb n="2203"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:11"/>
<div><lb n="2204"/><p><span>Achd adubhairt seisean ríu, ní hé gach áonduine ghabhus an glór sa,</span>
<lb n="2205"/><span>achd an dream dha dtugadh é.</span>
<lb n="2206"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:12"/>
<div><lb n="2207"/><p><span>Oir atáid dáoine coillte noch rugadh mar sin as bhroinn a máthar:</span>
<lb n="2208"/><span>agus ataíd caillteánuigh ag ar bhenadar dáoine asda: agus atáid</span>
<lb n="2209"/><span>caillteánuigh do bhean asda féin ar son na ríoghachda neamhdha: giodhbé</span>
<lb n="2210"/><span>fhédus a ghabháil chuige, gabhadh.</span>
<lb n="2211"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:13"/>
<div><lb n="2212"/><p><span>Tugadh chuige an tráth soin leinibh bhega, dochum gu gcuirfeadh sé</span>
<lb n="2213"/><span>a lámha orrtha, agus gu ndiongnadh sé urnuidhthe: agus do spreagadar na</span>
<lb n="2214"/><span>disgiobuil íad.</span>
<lb n="2215"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:14"/>
<div><lb n="2216"/><p><span>Agus adubhairt Iósa, fuilngidh do na lenbaibh, agus na bacuidh</span>
<lb n="2217"/><span>dhióbh techd chugamsa, oír is léna leithéidibh sin ríoghachd</span>
<lb n="2218"/><span>fhlaitheamhnuis.</span>
<lb n="2219"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:15"/>
<div><lb n="2220"/><p><span>Agus tar éis a lámha do chur ortha, do imthigh sé as súd.</span>
<lb n="2221"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:16"/>
<div><lb n="2222"/><p><span>Agus tabhair dodhúidh, adubhairt nech dháirighthe ag teachd</span>
<lb n="2223"/><span>chuige ris, a mhaighisdir mhaith, créd í an mhaith doghéna mé, dochum gu</span>
<lb n="2224"/><span>bhfhuidhinn an bhetha mharthanach?</span>
<lb n="2225"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:17"/>
<div><lb n="2226"/><p><span>Agus adubhairt seisean ris, créd fá a ngoireann tú maith dhiómsa?</span>
<lb n="2227"/><span>ni fhuil éinneach maith, achd áon  Día? achd mas a mhían leat dul</span>
<lb n="2228"/><span>dochum na betha, coimhéd na haitheanta.</span>
<lb n="2229"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:18"/>
<div><lb n="2230"/><p><span>Adeir seisean ris, cía híad? agus adubhairt Iósa, Ní dhiongna tú</span>
<lb n="2231"/><span>dúnmharbhadh, ní dhiangna tú adhaltrannas, ní dhiagna tú gaduidheachd, ní</span>
<lb n="2232"/><span>dhiongna tú fíadhnuisi bhréige.</span>
<lb n="2233"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:19"/>
<div><lb n="2234"/><p><span>Onóruigh hathair agus do mhathair, agus grádhuigh do chomharsa mar</span>
<lb n="2235"/><span>thú féin.</span>
<lb n="2236"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:20"/>
<div><lb n="2237"/><p><span>Adeir an tógánach ris, do choimhéd mé na neithesi uile ó móige,</span>
<lb n="2238"/><span>créd atá dhuireasbhuidh oram fós?</span>
<lb n="2239"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:21"/>
<div><lb n="2240"/><p><span>Adubhairt Iósa ris, mas áill leat bheith diongmhála, imthigh, reac</span>
<lb n="2241"/><span>a bfuil don tsáoghal agad, agus tabhair do na bochduibh é: agus doghébha</span>
<lb n="2242"/><span>tú ionnmhas ar neamh, agus tarra, agus lean mheisi.</span>
<lb n="2243"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:22"/>
<div><lb n="2244"/><p><span>Agus an tráth dochúaluidh an tógánach an comhrádh soin, do imthigh</span>
<lb n="2245"/><span>sé gu dobrónach: oír dobhí iomad saidhbhris aige.</span>
<lb n="2246"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:23"/>
<div><lb n="2247"/><p><span>Agus adubhairt Iósa réna dhisgioluibh, adeirim ribh gu fírinneach</span>
<lb n="2248"/><span>gurab docomhlach rachas duine saidhbhir asdeach a bhfhlaitheamhnus Dé.</span>
<lb n="2249"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:24"/>
<div><lb n="2250"/><p><span>Agus arís adeirim ribh, gurab usa do chámhall dul tré chró na</span>
<lb n="2251"/><span>snáthuide, iona do dhuine sháidhbhir dhul asdeach a bhfhlaitheamhnus Dé.</span>
<lb n="2252"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:25"/>
<div><lb n="2253"/><p><span>Agus arna chluinsin so dhá dhisgiobluibh, do ghabh machdnadh mór íad,</span>
<lb n="2254"/><span>aga rádha; ar an adhbhar soin cía is éidir do shlánughadh?</span>
<lb n="2255"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:26"/>
<div><lb n="2256"/><p><span>Agus ar bhfhéchain dIósa orrtha adubhairt sé ríu, ni fhuil so ar</span>
<lb n="2257"/><span>cumas do na dáoinibh: achd cheana atá gach uile ní ar cumas do Dhía.</span>
<lb n="2258"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:27"/>
<div><lb n="2259"/><p><span>Ar bhfhreagra do Fpeadar an tráth soin, adubhairt sé ris, tabhair</span>
<lb n="2260"/><span>dodhúidh, do thréigeamairne gach uile ní, agus do leanamar thusa:</span>
<lb n="2261"/><span>ar an adhbhar soin créd doghébham?</span>
<lb n="2262"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:28"/>
<div><lb n="2263"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ríu, adeirimsi ribh gu deimhin, an tráth</span>
<lb n="2264"/><span>shuidhfeas mac an duine a gcaithír a ghlóire féin, gu suidhfidhesi</span>
<lb n="2265"/><span>an mhuinntear do lean mheisi, annsan aithgheineamhuin mar an gcédna</span>
<lb n="2266"/><span>ar dhá chaithír dhég, ag breith breithe ar dhá threibh dhég</span>
<lb n="2267"/><span>Isráel.</span>
<lb n="2268"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:29"/>
<div><lb n="2269"/><p><span>Agus giodhbé neach do thréig tighthe, nó dhearbhráithreacha, nó</span>
<lb n="2270"/><span>deirbhsheathracha, nó athair, nó mathair, nó ben phósda, nó clann, nó</span>
<lb n="2271"/><span>dúthuidh ar son mhanmasa, doghébha sé a gcéd oiread, agus an bheatha</span>
<lb n="2272"/><span>mharthanach do dhligheadh oidhreachda.</span>
<lb n="2273"/></p>
</div>
<pb n="Mt19:30"/>
<div><lb n="2274"/><p><span>Achd cheana atá mórán ar tosach, bhías fa dheireadh: agus fa</span>
<lb n="2275"/><span>dheireadh, bhiás ar tosach.</span>
<lb n="2276"/></p>
</div>
<pb n="Mt20"/>
<div><lb n="2277"/><p/>
</div>
<pb n="Mt20:1"/>
<div><lb n="2278"/><p><span>Oir is cosmhuil an rióghachd neamhdha ré fear tighe dháirighthe,</span>
<lb n="2279"/><span>dochuaidh amach lé héirghe an láoi do chur lochda oibre ar formáil ann a</span>
<lb n="2280"/><span>fhíneamhuin.</span>
<lb n="2281"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:2"/>
<div><lb n="2282"/><p><span>Agus tar éis réidhighthe ris an luchd oibre ar fphinginn sa ló, do chuir</span>
<lb n="2283"/><span>sé ana fhíneamhain íad.</span>
<lb n="2284"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:3"/>
<div><lb n="2285"/><p><span>Agus ar ndul amach dhó timcheall an treas úair, dochonaic sé drong</span>
<lb n="2286"/><span>eile dímháoineach iona seasamh ar an margadh.</span>
<lb n="2287"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:4"/>
<div><lb n="2288"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, imdhighsi leis don fhíneamhuin, agus giodhbé</span>
<lb n="2289"/><span>ní bhús ceart dobhéra mé dhíbh é.</span>
<lb n="2290"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:5"/>
<div><lb n="2291"/><p><span>Agus do imdhigheadarsan. Arís ar nimtheachd amach dhó, timcheall an</span>
<lb n="2292"/><span>seiseadh agus an náomhadh húair, dorinne sé mar an gcédna.</span>
<lb n="2293"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:6"/>
<div><lb n="2294"/><p><span>Agus ar ndul amach dhó a dtimchell an áonmhadh húair dég, fúair sé</span>
<lb n="2295"/><span>drem eile iona seasamh dímháoineach, agus adeir sé ríu, créd ioma</span>
<lb n="2296"/><span>bhfhuiltísi ion bhar seasamh annso feadh an láoi dímháoineach?</span>
<lb n="2297"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:7"/>
<div><lb n="2298"/><p><span>Adeirid siádsan ris, ar son nár chongaimh duine ar bioth ar túarasdal</span>
<lb n="2299"/><span>sinn. Adeir seisean ríu, imdhighidhsi mar an gcédna don fhíneamhain,</span>
<lb n="2300"/><span>agus giodhbé ni bhus coír doghéubhtháoi é.</span>
<lb n="2301"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:8"/>
<div><lb n="2302"/><p><span>Agus ar dteachd don tráthnóna adeir tighearna na fíneamhna réna</span>
<lb n="2303"/><span>sdíobhard, goir an luchd oibre, agus tabhair dhóibh a dtúarasdal, ag</span>
<lb n="2304"/><span>tosughadh ón luchd táinic fá dheireadh, gu soithe na céd dáoine.</span>
<lb n="2305"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:9"/>
<div><lb n="2306"/><p><span>Agus ar dteachd don druing úd do fostadh a dtimcheall an áonmhadh</span>
<lb n="2307"/><span>húair dég, fúair gach duine dhióbh pinginn.</span>
<lb n="2308"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:10"/>
<div><lb n="2309"/><p><span>Agus ar dteachd don chéid dreim do sháoiledar gu bhfuighbhidís féin</span>
<lb n="2310"/><span>ní bhudh mó: achd chena fúair gach áon díobh mar an gcédna pinginn.</span>
<lb n="2311"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:11"/>
<div><lb n="2312"/><p><span>Agus arna ghlacadh dhóibh, dorinneadar monabar anadhuidh fhir an</span>
<lb n="2313"/><span>tighe,</span>
<lb n="2314"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:12"/>
<div><lb n="2315"/><p><span>Agá rádha, an dream so thainic fa dheireadh, ni dhearnadar obair achd</span>
<lb n="2316"/><span>aonúair amháin, agus do chuirisi a gcoimhmeas rinne, do iomchuir</span>
<lb n="2317"/><span>muiridhin agus teasbhach an láoi, íad.</span>
<lb n="2318"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:13"/>
<div><lb n="2319"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ré fear dhíobh, a chompánuigh,</span>
<lb n="2320"/><span>ní fhuilim ag dénamh égcóra ort: an é nár réidhigh tú ríom ar fphinginn?</span>
<lb n="2321"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:14"/>
<div><lb n="2322"/><p><span>Tógaibh leat do chuid féin, agus imdhigh, as í mo thoilsí a</span>
<lb n="2323"/><span>thabhairt don tési tháinic fá dheireadh mar thug mé dhuitsi.</span>
<lb n="2324"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:15"/>
<div><lb n="2325"/><p><span>An é nach ceaduightheach dhamhsa an ní is toil leam féin do dhénamh</span>
<lb n="2326"/><span>rém chuid féin? an bhfhuil do shúilsi gu holc air son gu bhfhuilimsi</span>
<lb n="2327"/><span>maith?</span>
<lb n="2328"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:16"/>
<div><lb n="2329"/><p><span>Is mar sin bheid na dáoine thig fa dheireadh a dtosach: agus na</span>
<lb n="2330"/><span>dáoine atá a dtosach fa dheireadh. Oír is mór atá arna ngairm, agus</span>
<lb n="2331"/><span>is beg atá arna dtogha.</span>
<lb n="2332"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:17"/>
<div><lb n="2333"/><p><span>Agus ag dul súas dhIósa gu hIárusaléim, rug sé an dá dhisgiobal</span>
<lb n="2334"/><span>dég leis fa leith ann sa tslighidh, agus adubhairt sé ríu,</span>
<lb n="2335"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:18"/>
<div><lb n="2336"/><p><span>Féch atámáoid ag dul súas gu hIárusaléim, agus dobhérthar mac</span>
<lb n="2337"/><span>an duine dhúachdaránaibh na sagart agus do dhoctúraibh an dlidhidh,</span>
<lb n="2338"/><span>agus béruid siad breath bháis air:</span>
<lb n="2339"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:19"/>
<div><lb n="2340"/><p><span>Agus dobhéruid síad do na cineadhachuibh é dochum gu ndéndáois</span>
<lb n="2341"/><span>fonámhad fáoi, agus gu sgíursfadáois agus gu gcrochfadáois é: achd an</span>
<lb n="2342"/><span>treas lá éiréochaidh sé arís.</span>
<lb n="2343"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:20"/>
<div><lb n="2344"/><p><span>Tainic máthair chloinne Shebedei chuige an tráth soin, maille</span>
<lb n="2345"/><span>réna cloinn, dá onórughadh agus ag iárruidh neithe dháirighthe air.</span>
<lb n="2346"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:21"/>
<div><lb n="2347"/><p><span>Agus adubhairt seisean ría, créd í do thoil? adeir sisi ris, abair</span>
<lb n="2348"/><span>gu suidhfid an diás mac so agamsa, fear aca ar do láimh dheis, agus fear</span>
<lb n="2349"/><span>eile ar do láimh chlé, ad ríoghachd.</span>
<lb n="2350"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:22"/>
<div><lb n="2351"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIósa adubhairt sé, ní fhuil a fhios agaibh</span>
<lb n="2352"/><span>créd iárrtháoi, an éidir libh an cupán íobhas meisi dhól, agus bhur</span>
<lb n="2353"/><span>mbaisdeadh leis an mbaisdeadh lé a mbaisdear mheisi? adubhradarsan ris,</span>
<lb n="2354"/><span>is éidir.</span>
<lb n="2355"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:23"/>
<div><lb n="2356"/><p><span>Agus adeir seisean ríu, íobhtháoi gu deimhin dom chupánsa agus</span>
<lb n="2357"/><span>baisdfidhthear ribh leis an mbaisdedh lé a mbaisdear mheisi: achd suidhe ar</span>
<lb n="2358"/><span>mo láimh dheis agus chlé, ní lemsa a thabhairt, achd dobérthar é don</span>
<lb n="2359"/><span>dreim úd dá bhfhuil sé arna ullmhughadh ómathair.</span>
<lb n="2360"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:24"/>
<div><lb n="2361"/><p><span>Agus an tráth dochúaladar an deichneabhar eile so, dobhí</span>
<lb n="2362"/><span>neimhchion aca ar an días dearbhráthar.</span>
<lb n="2363"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:25"/>
<div><lb n="2364"/><p><span>Agus arna ngairm chuige dhIósa, adubhairt sé, atá a fhios</span>
<lb n="2365"/><span>agaibh gu bhfhuil úachdaránachd aga dtighernuibh ar na cineadhachaibh, agus</span>
<lb n="2366"/><span>gu bhfhuilid na daoine móra trén orrtha.</span>
<lb n="2367"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:26"/>
<div><lb n="2368"/><p><span>Achd cheana ní mar sin bhías sé eadruibhsi: achd giodhbé neach lé</span>
<lb n="2369"/><span>madh mían bheith na dhuine mhór eadruibh, bíoth sé na</span>
<lb n="2370"/><span>sheirbhiseach agaibh.</span>
<lb n="2371"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:27"/>
<div><lb n="2372"/><p><span>Agus giodhbé neach lénab áill bheith na úachdarán eadruibh, bíoth</span>
<lb n="2373"/><span>sé iona shearbhfhoghantuidhe agaibh.</span>
<lb n="2374"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:28"/>
<div><lb n="2375"/><p><span>Fá mar nach táinic mac an duine dochum gu ndingéntáoi seirbhís</span>
<lb n="2376"/><span>dhó, achd do dhénamh seirbhísi, agus do thabhairt a anma féin mar</span>
<lb n="2377"/><span>lúaghuidheachd ar son mhóráin.</span>
<lb n="2378"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:29"/>
<div><lb n="2379"/><p><span>Ar ndul amach dhóibh an tráth soin as Iericó, do lean slúagh mór</span>
<lb n="2380"/><span>eisean.</span>
<lb n="2381"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:30"/>
<div><lb n="2382"/><p><span>Agus tabhair dod húidh, días do dháoinibh dalla dobhí iona suidhe</span>
<lb n="2383"/><span>chois na slidheadh, an tráth dochúaladar gu raibhe Iósa ag gabháil</span>
<lb n="2384"/><span>tharsa, do eighmheadar agá rádha, déna trócaire oruinn, a thighearna</span>
<lb n="2385"/><span>a mhic Dhábhí.</span>
<lb n="2386"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:31"/>
<div><lb n="2387"/><p><span>Achd do sbreagadar an slúagh íad dochum gu gcoisgfidis: achd chena</span>
<lb n="2388"/><span>is móide do eighmheadarsan sin, agá rádha, déna trócaire oruinn, a</span>
<lb n="2389"/><span>thighearna a mhic Dhábhí.</span>
<lb n="2390"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:32"/>
<div><lb n="2391"/><p><span>Agus ar seasamh dhIósa, do ghoir sé íad, agus adubhairt sé, créd</span>
<lb n="2392"/><span>is áill libh do dhénamh dhamhsa dháoibh?</span>
<lb n="2393"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:33"/>
<div><lb n="2394"/><p><span>Adeiridsean ris, a thighearna, ar súile dhosgladh.</span>
<lb n="2395"/></p>
</div>
<pb n="Mt20:34"/>
<div><lb n="2396"/><p><span>Agus do ghabh trúaidhe ghér Iósa dhóibh, agus do bhean sé réna súilibh:</span>
<lb n="2397"/><span>agus táinic radharc dá súilibh ar an mball, agus do leanadar eisean.</span>
<lb n="2398"/></p>
</div>
<pb n="Mt21"/>
<div><lb n="2399"/><p/>
</div>
<pb n="Mt21:1"/>
<div><lb n="2400"/><p><span>Agus an tráth do dhruideadar ré hÍarusaléim, agus tángadar gu</span>
<lb n="2401"/><span>Bethpháge dochum tsléibhe na nOluidhedh, annsin do chuir Iósa diás</span>
<lb n="2402"/><span>disgiobal úadha,</span>
<lb n="2403"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:2"/>
<div><lb n="2404"/><p><span>Agá rádha ríu, imdhighidh don bhaile atá as bhur gcomhair, agus ar an</span>
<lb n="2405"/><span>mball doghébhtháoi asal ceanguilte  agus searrach iona fhochair:</span>
<lb n="2406"/><span>sgáoilidh agus tabhraidh chugamsa íad.</span>
<lb n="2407"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:3"/>
<div><lb n="2408"/><p><span>Agus má labhránn áonnduine ní ar bioth ribh, abruidhsi gu bhfhuil</span>
<lb n="2409"/><span>feidhm ag an dtighearna orrtha: agus leigfidh sé úadha ar an mball íad.</span>
<lb n="2410"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:4"/>
<div><lb n="2411"/><p><span>Agus táinic so uile dochum críche dochum gu gcoimhlíonfuidhthe an ní</span>
<lb n="2412"/><span>atá arna rádha trés an bhfháidh, adeir,</span>
<lb n="2413"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:5"/>
<div><lb n="2414"/><p><span>Innisidh dinghin tSión, tabhair dodhúidh atá do rí ag teachd</span>
<lb n="2415"/><span>chugad gu ciúin, ar muin asuil, agus bhromuigh mac an asail ar a</span>
<lb n="2416"/><span>gcuirthear cuing.</span>
<lb n="2417"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:6"/>
<div><lb n="2418"/><p><span>Agus do imthighedar na disgiobuil, agus dorinneadar mar do aithin</span>
<lb n="2419"/><span>Iósa dhíobh,</span>
<lb n="2420"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:7"/>
<div><lb n="2421"/><p><span>Agus tugadar an tasal agus an bromach léo, agus do chuireadhar a</span>
<lb n="2422"/><span>néduighe orrtha, agus do chuireadar eisean na shuidhe ar a muin.</span>
<lb n="2423"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:8"/>
<div><lb n="2424"/><p><span>Agus do leathnuigheadar mórán do dháoinibh a mbruit ar an slighidh: agus</span>
<lb n="2425"/><span>do ghearradar drong eile cráoibhech do chrannaibh, agus do sgaradar ar an</span>
<lb n="2426"/><span>slighidh íad.</span>
<lb n="2427"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:9"/>
<div><lb n="2428"/><p><span>Agus do thógaibh an slúagh dobhí roimhe agus na dheadhaidh gáir,</span>
<lb n="2429"/><span>ag rádha, hósanna do mhac Dábhí: is bennuighthe an té thig anainm an</span>
<lb n="2430"/><span>tighearna, hósanna annsna hardaibh.</span>
<lb n="2431"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:10"/>
<div><lb n="2432"/><p><span>Agus ag dul dIósa asdeach gu hIárusaléim, dobhí an chathair</span>
<lb n="2433"/><span>uile arna búaidhreadh, ag rádha, cía hé so?</span>
<lb n="2434"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:11"/>
<div><lb n="2435"/><p><span>Agus adubhairt an coimhthionól, as é so Iósa an fáidh úd ó Násaréth</span>
<lb n="2436"/><span>na Galilé.</span>
<lb n="2437"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:12"/>
<div><lb n="2438"/><p><span>Agus dochúaidh Iósa asdeach gu teampoll Día, agus do theilg sé amach</span>
<lb n="2439"/><span>a raibhe ag reic agus ag ceannach annsa teampoll: agus do theilg sé buird</span>
<lb n="2440"/><span>luchda malarta an airgid bun scíonn, agus caithíreacha luchda reactha na</span>
<lb n="2441"/><span>gcolum.</span>
<lb n="2442"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:13"/>
<div><lb n="2443"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, atá sgríobhtha, goirfidhthear tech</span>
<lb n="2444"/><span>urnuighthe dom theachsa: achd dorinneabhairsi tuinidhthe bithbhíneach</span>
<lb n="2445"/><span>dhe.</span>
<lb n="2446"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:14"/>
<div><lb n="2447"/><p><span>Tangadar chuige an tráth soin doill, agus bacaigh ann sa teampoll:</span>
<lb n="2448"/><span>agus do shlánaigh sé íad.</span>
<lb n="2449"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:15"/>
<div><lb n="2450"/><p><span>Agus an tan dochoncadar úachdaráin na sagart agus na Sgríobuidhe na</span>
<lb n="2451"/><span>míorbhuile dorinne sé, agus na leinibh ag eighmhe sa teampoll, agus ag</span>
<lb n="2452"/><span>rádha, hósanna do mhac Dhábhí, do ghabhadar chuca gu feargach é.</span>
<lb n="2453"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:16"/>
<div><lb n="2454"/><p><span>Agus adubhradar ris, an gcluin tú créd adeirid an mhuinntir so?</span>
<lb n="2455"/><span>Agus adeir Iósa ríu, dochluinim. An é nachar léghabhair, as bél</span>
<lb n="2456"/><span>leanabh agus náoidhean ciche do chríochnuigh tú moládh?</span>
<lb n="2457"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:17"/>
<div><lb n="2458"/><p><span>Agus arna bhfágbháil, dochúaidh sé amach as an gcathraigh gu</span>
<lb n="2459"/><span>Bethanía, agus do an sé annsin an oidhche sin.</span>
<lb n="2460"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:18"/>
<div><lb n="2461"/><p><span>Agus ag filleadh dhó dochum na cathrach ar madain, do ghabh ocarus é.</span>
<lb n="2462"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:19"/>
<div><lb n="2463"/><p><span>Agus an úair dochonaic sé crann fíge ar an slighidh, táinic sé</span>
<lb n="2464"/><span>chuige, agus ní fhúair sé ní ar bith air achd duillebhar amháin: agus</span>
<lb n="2465"/><span>adeir sé ris, nár fhása toradh ó so amach go brách ort. Agus do chríon an</span>
<lb n="2466"/><span>crann fíge ar an mball soin.</span>
<lb n="2467"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:20"/>
<div><lb n="2468"/><p><span>Agus arna fhaicsin do na disgiobluibh, do ghabh iongantus íad, agá</span>
<lb n="2469"/><span>rádha, cionnas do mheath an crann fíge ar an mball?</span>
<lb n="2470"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:21"/>
<div><lb n="2471"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIósa adubhairt sé ríu, adeirim ribh gu</span>
<lb n="2472"/><span>fírinneach, ma bhíonn creideamh agaibh, agus nach cuirfithí cunntabhairt</span>
<lb n="2473"/><span>ann, ní hé amháin an ní si tharla don chrann fíge doghéntáoi, achd mar</span>
<lb n="2474"/><span>an gcédna má adeirthí ris an slíabh so, togaibhthear thú, agus teilgther</span>
<lb n="2475"/><span>ann sa bhfhairge thú, bíaidh sin dénta.</span>
<lb n="2476"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:22"/>
<div><lb n="2477"/><p><span>Agus gidhbé ar bith neithe iárrfuidhthe ann bhur nurnuighe, má</span>
<lb n="2478"/><span>chreidtí, doghébhtháoi íad.</span>
<lb n="2479"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:23"/>
<div><lb n="2480"/><p><span>Agus an tráth tainic sé don teampoll, tangadar úachdaráin na sagart</span>
<lb n="2481"/><span>agus sinnsir an fpobuil chuige agus é ag teagosc, agá rádha ris,</span>
<lb n="2482"/><span>créd é an tughdarrás ré a ndénann tusa na neithe si? agus cía thug na</span>
<lb n="2483"/><span>cumhachda sa dhuit?</span>
<lb n="2484"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:24"/>
<div><lb n="2485"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIósa adubhairt sé ríu, fíafróchuidh meisi mar</span>
<lb n="2486"/><span>an gcédna dhíbhsi ní dhaírighthe: agus dá ninnisdi dhamh é, innéosuidh</span>
<lb n="2487"/><span>meisi dháoibhsi mar an gcédna cía an tughdarrás as a ndéanuim na</span>
<lb n="2488"/><span>neithe si:</span>
<lb n="2489"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:25"/>
<div><lb n="2490"/><p><span>Ga háit as a dtainic baisdedh Eóin ó neamh, no ó dháoinibh? achd</span>
<lb n="2491"/><span>do smúainteadarsan ionnta féin, aga rádha, ma adeirmíd, ó neamh: adéra sé</span>
<lb n="2492"/><span>rinn, ar an adhbhar soin créd fa nar chreideabhairse dhó?</span>
<lb n="2493"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:26"/>
<div><lb n="2494"/><p><span>Agus má adeirmíd ó dháoinibh: atá eagla an fpobail oruinn: óir atá</span>
<lb n="2495"/><span>cion fáidhe ag gach uile dhuine ar Eóin.</span>
<lb n="2496"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:27"/>
<div><lb n="2497"/><p><span>Agus ag tabhairt fhreagartha ar Iósa adubhradar, ní fhuil a fhios</span>
<lb n="2498"/><span>aguinn: agus adubhairt seisean ríu, ní mó innéosadsa dháoibhse cía an</span>
<lb n="2499"/><span>tughdarrás as a ndénuim na neithe si.</span>
<lb n="2500"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:28"/>
<div><lb n="2501"/><p><span>Achd créd docíthear dháoibhsi? dobhádar días mac ag duine</span>
<lb n="2502"/><span>dháirighthe: agus ag dul a gceann an chéd mhic, adubhairt sé, a mhic,</span>
<lb n="2503"/><span>imdhigh, déna obair aniu am fhíneamhain.</span>
<lb n="2504"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:29"/>
<div><lb n="2505"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhósan adubhairt sé, ní dhiongan: achd iona</span>
<lb n="2506"/><span>dhiaidh sin an tráth do ghabh aithreachas é, do imdhigh sé.</span>
<lb n="2507"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:30"/>
<div><lb n="2508"/><p><span>Agus ag dul a gceann an dara mac, adubhairt sé mar an gcédna. Agus ar</span>
<lb n="2509"/><span>bhfhreagra dhósan adubhairt sé, doghéun a thighearna: gidheadh niór</span>
<lb n="2510"/><span>imdhigh sé.</span>
<lb n="2511"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:31"/>
<div><lb n="2512"/><p><span>Cía don dís se dorinne toil a athar? adeiridsean ris, an</span>
<lb n="2513"/><span>cédfhear. Adeir Iósa ríusan, adeirimse ribh gu fírinneach, go</span>
<lb n="2514"/><span>dtéid na puiblicáin agus na sdrípacha romhaibhsi gu flaitheamhnas Dé.</span>
<lb n="2515"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:32"/>
<div><lb n="2516"/><p><span>Oír táinic Eóin chugaibh a slighidh na córa, agus nior chreidebhair</span>
<lb n="2517"/><span>dhó: achd do chreideadar na puiblicaín agus na sdríopacha dhó: achd gé do</span>
<lb n="2518"/><span>chonncabhairsi, ní dhearnabhair aithrighe na dhiaidh sin, dochum</span>
<lb n="2519"/><span>gu gcreidfedh sibh dhó.</span>
<lb n="2520"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:33"/>
<div><lb n="2521"/><p><span>Eísdigh ré cosamhlachd eile, dobhí fer tighe dháirighthe ann, do</span>
<lb n="2522"/><span>chuir fíneamhuin, agus do chuir sé fál iona timcheall, agus do thochail sé</span>
<lb n="2523"/><span>ionad brúighte an fhíona innte, agus do thogaibh sé tor agus tug sé do</span>
<lb n="2524"/><span>sgológaibh ar feirm í, agus do imdhidh sé féin a gcoigcrich.</span>
<lb n="2525"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:34"/>
<div><lb n="2526"/><p><span>Agus an tráth do dhruid aimsear na dtorthadh ríu, do chuir sé a</span>
<lb n="2527"/><span>shearbhfhoghantuidhe dochum na sgológ, do ghlacadh na dtorthadh.</span>
<lb n="2528"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:35"/>
<div><lb n="2529"/><p><span>Agus rugadar na sgológa ar a sherbhfhoghantuidhib, agus do ghabhadar</span>
<lb n="2530"/><span>ar fhear dhióbh, agus do mharbhadar fear eile, agus do ghabhadar do</span>
<lb n="2531"/><span>chlochaibh ar fhear eile.</span>
<lb n="2532"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:36"/>
<div><lb n="2533"/><p><span>Arís do chuir sé searbhfhoghantuidhe eile úaidh dobúdh lía iona an</span>
<lb n="2534"/><span>chéad chuideachda: agus dorinneadarsan mar an gcédna ríu.</span>
<lb n="2535"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:37"/>
<div><lb n="2536"/><p><span>Agus fa dheireadh do chuir sé a mhac féin chuca, agá rádha, dobhéruid</span>
<lb n="2537"/><span>síad onóir dom mac.</span>
<lb n="2538"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:38"/>
<div><lb n="2539"/><p><span>Agus ar bhfhaicsin an mhic do na sgológaibh, adubhradar eatorra féin,</span>
<lb n="2540"/><span>as é so an toíghre, tigidh, marbham é, agus congbham a oidhreachd.</span>
<lb n="2541"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:39"/>
<div><lb n="2542"/><p><span>Agus ar mbreith air do theilgeadar as an bhfíneamhuin amach é, agus do</span>
<lb n="2543"/><span>mharbhadar é.</span>
<lb n="2544"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:40"/>
<div><lb n="2545"/><p><span>Ar an adhbhar soin an tráth tiocfas tighearna na fíneamhna, créd</span>
<lb n="2546"/><span>doghéna sé ris na sgológaibh úd?</span>
<lb n="2547"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:41"/>
<div><lb n="2548"/><p><span>Adeiridsean ris, sgriosfuidh sé gu díoghaltach na drochdháoine úd:</span>
<lb n="2549"/><span>agus dobhéra sé a fhíneamhuin air feirm do sgológaibh eile, dobhéra na</span>
<lb n="2550"/><span>toirthe dhó an a naimsearaibh féin.</span>
<lb n="2551"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:42"/>
<div><lb n="2552"/><p><span>Adeir Iósa ríu, an é nár léghabhair ríamh annsna sgrioptúraibh,</span>
<lb n="2553"/><span>an chloch úd do dhiúltadar na sáoir, as í atá arna denamh na ceann</span>
<lb n="2554"/><span>ann sa chúainne? as é an tighearna dorinne so, agus atá sé iongantach</span>
<lb n="2555"/><span>ann ar suilibhne.</span>
<lb n="2556"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:43"/>
<div><lb n="2557"/><p><span>Ar an adhbhar soin adeirim ribh, gu dtoigébhthar ríoghachd Dé</span>
<lb n="2558"/><span>úaibhsi, agus gu dtiobharthar í do chíneadh dobhéra a toradh úatha.</span>
<lb n="2559"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:44"/>
<div><lb n="2560"/><p><span>Agus giodhbé neach thuitfeas ar an gcloich se, dogéntar slígreach</span>
<lb n="2561"/><span>dhe: agus giodhbé ar a dtuitfi sí, doghéna sí luáithreadh lé gáoith dhe.</span>
<lb n="2562"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:45"/>
<div><lb n="2563"/><p><span>Agus an tráth dochúaladar úachdaráin na sagart agus na</span>
<lb n="2564"/><span>fPhairisínigh a chosmhalachda san, do aithnigheadar gurab na dtimcheall féin</span>
<lb n="2565"/><span>labhrus sé.</span>
<lb n="2566"/></p>
</div>
<pb n="Mt21:46"/>
<div><lb n="2567"/><p><span>Agus an tráth do shantuighedar breith air, dobhí eagla an fpobail</span>
<lb n="2568"/><span>orrtha: óir dobhí meas fáidhe aca airsean.</span>
<lb n="2569"/></p>
</div>
<pb n="Mt22"/>
<div><lb n="2570"/><p/>
</div>
<pb n="Mt22:1"/>
<div><lb n="2571"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIósa, do labhair sé arís ríu a gcosmhalachdaibh,</span>
<lb n="2572"/><span>agá rádha,</span>
<lb n="2573"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:2"/>
<div><lb n="2574"/><p><span>Is chosmhuil an flaitheas neamhdha ré rígh dháirighthe, dorinne</span>
<lb n="2575"/><span>banais fpósda dhá mhac féin.</span>
<lb n="2576"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:3"/>
<div><lb n="2577"/><p><span>Agus do chuir sé a shearbhfhoghantuidhe do ghairm na muinntire fúair</span>
<lb n="2578"/><span>cuireadh dochum an fphósta: achd niórbh áill leosan teachd.</span>
<lb n="2579"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:4"/>
<div><lb n="2580"/><p><span>Arís do chuir sé searbhfhoghantuidhe eile chuca, da rádha, abruidhsi</span>
<lb n="2581"/><span>ris an muinntir úd dá dtugadh cuireadh, féch, do ullmhuigh mé mo dhínnér,</span>
<lb n="2582"/><span>atáid mo dhaimh agus mhainmhinntighe bíadhta arna marbhadh, agus atá</span>
<lb n="2583"/><span>gach uile ní ullamh: tigidh dochum an fphósta.</span>
<lb n="2584"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:5"/>
<div><lb n="2585"/><p><span>Achd tugadarsan faillighe annso, agus do imthigheadar, fear dhíob dá</span>
<lb n="2586"/><span>fhearann féin, agus fear eile dochum a cheannuigheachda.</span>
<lb n="2587"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:6"/>
<div><lb n="2588"/><p><span>Agus rugadar an chuid eile dhíobh ar a shearbhfhogantuidhibhsean,</span>
<lb n="2589"/><span>agus tugadar esonóir dhóibh, agus do marbhadar íad.</span>
<lb n="2590"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:7"/>
<div><lb n="2591"/><p><span>Agus an tan dochúalaidh an rí do ghabh fearg é: agus ar gcur a</span>
<lb n="2592"/><span>shlúaighte úadha, do sgrios sé an luchd dúnmharbhtha úd, agus do loisg sé a</span>
<lb n="2593"/><span>gcathair.</span>
<lb n="2594"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:8"/>
<div><lb n="2595"/><p><span>Adeir sé an tan soin réna shearbhfhoghantuighibh, gu fírinneach atá</span>
<lb n="2596"/><span>an pósadh ullamh, gidheadh níorbh fhiú an dream úd fúair an cuireadh</span>
<lb n="2597"/><span>a fhagháil.</span>
<lb n="2598"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:9"/>
<div><lb n="2599"/><p><span>Ar an adhbhar soin imdhighsi a gcomhrac na ród, agus giodhbé ar bioth</span>
<lb n="2600"/><span>dáoine doghébhtháoi ann, goiridh dochum an fphósta íad.</span>
<lb n="2601"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:10"/>
<div><lb n="2602"/><p><span>Agus ar ndul amach do na searbhfhoghantuidhibh úd ar na slighthibh, do</span>
<lb n="2603"/><span>chruinnigheadar gach uile dhuine dá bhfhuaradar, eidir olc agus mhaith:</span>
<lb n="2604"/><span>agus do líonadh teagh an fphósta do dháoinibh do shuidh chum bídh,</span>
<lb n="2605"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:11"/>
<div><lb n="2606"/><p><span>Agus ar ndul asdeach don rígh dféchain ar a luchd gcuiridh,</span>
<lb n="2607"/><span>dochonnaic sé duine annsúd ag nach raibhe édach budh iomchubhaidh don</span>
<lb n="2608"/><span>fphósadh uime:</span>
<lb n="2609"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:12"/>
<div><lb n="2610"/><p><span>Agus adeir sé ris, a chomhpánuigh, cionnas táinic tusa asdeach annso</span>
<lb n="2611"/><span>gan édach budh iomchubhaidh don fphósadh iomat? achd ní raibhe áon fhocal</span>
<lb n="2612"/><span>aigesean.</span>
<lb n="2613"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:13"/>
<div><lb n="2614"/><p><span>Adubhairt an rí réna mhinisdrighibh an tráth soin, ar gceangal a chos</span>
<lb n="2615"/><span>agus a lámh súd, tógbhuidh é, agus teilgidh ann sa dorchadus amuich ,</span>
<lb n="2616"/><span>mar a mbía gul agus gisgarnach fíacal.</span>
<lb n="2617"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:14"/>
<div><lb n="2618"/><p><span>Oír is mór atá arna ngairm, agus is beag atá arna dtogha.</span>
<lb n="2619"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:15"/>
<div><lb n="2620"/><p><span>Ag imdheachd annsin do na FPhairisíneachaibh, dochúadar a</span>
<lb n="2621"/><span>gcomhairle cionnas doghébhdáois i bpaindtér é iona bhríathruibh.</span>
<lb n="2622"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:16"/>
<div><lb n="2623"/><p><span>Ar an adhbhar soin cuirid síad a ndisgiobuil féin chuige maille ré</span>
<lb n="2624"/><span>muinntir Ióruaith, agá rádha, a mhaighisdir, atá a fhios aguinn gurab</span>
<lb n="2625"/><span>duine fírinnech thusa, agus gu dteagasgann tú slighe Dé gu fírinneach,</span>
<lb n="2626"/><span>agus nach fuil cás agad anáonnduine: óir ní fhéchann tu do fhphearsain</span>
<lb n="2627"/><span>na ndáoine.</span>
<lb n="2628"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:17"/>
<div><lb n="2629"/><p><span>Ar an adhbhar soin innis dúinne créd docíthear dhuit, an cóir cíos</span>
<lb n="2630"/><span>do thabhairt do Chésar, nó gan a thabhairt?</span>
<lb n="2631"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:18"/>
<div><lb n="2632"/><p><span>Agus ar naithne a mailíse dhIósa adubhairt sé, créd fa a gcuirthí</span>
<lb n="2633"/><span>cathughadh oram a luchd an fhúarchrábhaigh?</span>
<lb n="2634"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:19"/>
<div><lb n="2635"/><p><span>Taisbénuidh dhamh airgead an chíosa, agus tugadarsan pinginn chuige.</span>
<lb n="2636"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:20"/>
<div><lb n="2637"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, cía dárab íomháidh so, agus cía ré a mbeanann</span>
<lb n="2638"/><span>an sgríbhenn so na timcheall?</span>
<lb n="2639"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:21"/>
<div><lb n="2640"/><p><span>Adeiridsean ris, ré César.  Adeir seisean ríusan an tráth soin, ar</span>
<lb n="2641"/><span>an adhbhar soin tabhruidh do Chésar na neithe is lé César, agus na</span>
<lb n="2642"/><span>neithe is lé Día, do Dhía.</span>
<lb n="2643"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:22"/>
<div><lb n="2644"/><p><span>Agus arna chluinsin do ghabh iongantas íad: agus ar sgur dhe, do</span>
<lb n="2645"/><span>imdhigheadar.</span>
<lb n="2646"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:23"/>
<div><lb n="2647"/><p><span>An lá soin féin tangadar na Sadusínigh, adeir nach fuil eiseirghe ann,</span>
<lb n="2648"/><span>chuige: agus do chuireadar ceisd air,</span>
<lb n="2649"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:24"/>
<div><lb n="2650"/><p><span>Agá rádha, a mhaighisdir, adubhairt Máoisi, dá bhfaghadh áon nduine</span>
<lb n="2651"/><span>bás gan chloinn aige, pósfuidh a dhearbhrathair a bhean do dhlighedh</span>
<lb n="2652"/><span>comhfhoguis, agus tóigébhuidh sé siól dá dhearbhráthair.</span>
<lb n="2653"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:25"/>
<div><lb n="2654"/><p><span>Agus go bhádar móirsheisear dearbhráthar eadrainne: agus tar éis mhná</span>
<lb n="2655"/><span>do thabhairt don chéd duine fúair sé bás: agus an tan nach raibhe slichd</span>
<lb n="2656"/><span>aige, do fhágaibh sé a bhean agá dhearbhráthair.</span>
<lb n="2657"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:26"/>
<div><lb n="2658"/><p><span>Agus mar an gcédna fúair an dara dearbhráthair, agus an treas</span>
<lb n="2659"/><span>derbhráthair, bás gu soithe an seachdmhadh dearbhráthair bás.</span>
<lb n="2660"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:27"/>
<div><lb n="2661"/><p><span>Agus na ndiáigh uile fúair an bhean bás.</span>
<lb n="2662"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:28"/>
<div><lb n="2663"/><p><span>Ar an adhbhar soin annsan eiseirghe, cía don mhóirsheisear dá madh</span>
<lb n="2664"/><span>bean í? óir dobhí sí aca uile.</span>
<lb n="2665"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:29"/>
<div><lb n="2666"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIósa adubhairt sé ríu, atátháoi ar seachrán,</span>
<lb n="2667"/><span>gan eolus na Sgrioptúr ná cumhachd Dé agaibh.</span>
<lb n="2668"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:30"/>
<div><lb n="2669"/><p><span>Oír annsan eiseirghe, ní thabhruid fir mná, agus ní tugthar mná</span>
<lb n="2670"/><span>dfhearaibh: achd atáid síad mar ainglibh Dé ar neamh.</span>
<lb n="2671"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:31"/>
<div><lb n="2672"/><p><span>Achd an é nachar léghabhair an ní adubhairt Dia ribh a dtimchell</span>
<lb n="2673"/><span>eiseírghe na marbh, agá rádha,</span>
<lb n="2674"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:32"/>
<div><lb n="2675"/><p><span>Is meisi Dia Abrahám, agus Día Isác, agus Día Iacób? ni hé Día,</span>
<lb n="2676"/><span>Día na marbh, achd Día na mbéo.</span>
<lb n="2677"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:33"/>
<div><lb n="2678"/><p><span>Agus an tráth dochúaluidh an pobal sin, do ghabh iongnadh iád tréna</span>
<lb n="2679"/><span>theagosgsan.</span>
<lb n="2680"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:34"/>
<div><lb n="2681"/><p><span>Agus an tan dochúaladar na FPhairisínigh gur chuir sé na Saduisínigh</span>
<lb n="2682"/><span>na dtochd do chruinnigheadar a gceann a chéile:</span>
<lb n="2683"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:35"/>
<div><lb n="2684"/><p><span>Agus do chuir doctúir dlighidh dháirighthe dhióbhsan ceisd air dá</span>
<lb n="2685"/><span>bhúaidhreadh agus agá rádha,</span>
<lb n="2686"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:36"/>
<div><lb n="2687"/><p><span>A mhaigisdir, cía hí an aithne is mó sa dlidheadh?</span>
<lb n="2688"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:37"/>
<div><lb n="2689"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ris, grádhóchuidh tú do thighearna Día léd</span>
<lb n="2690"/><span>chroidhe uile, agus lédh anam uile, agus léd smuáintiughadh uile.</span>
<lb n="2691"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:38"/>
<div><lb n="2692"/><p><span>As í so an chéd aithne, agus an aithne mhór.</span>
<lb n="2693"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:39"/>
<div><lb n="2694"/><p><span>Agus is cosmhuil an dara haithne ría so, grádhóchuidh tú do chomharsa mar</span>
<lb n="2695"/><span>thú féin.</span>
<lb n="2696"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:40"/>
<div><lb n="2697"/><p><span>Is ann sa dá aithne se atá bunáit an dlidhidh, agus na bhfáidheadh.</span>
<lb n="2698"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:41"/>
<div><lb n="2699"/><p><span>Agus an tan dobhádar na FPhairisínigh cruinn a bhfhochair a chéile,</span>
<lb n="2700"/><span>do fhíafruidh Iósa dhíobh,</span>
<lb n="2701"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:42"/>
<div><lb n="2702"/><p><span>Ag rádha, créd í bhur mbaramhuilse a dtimcheall Chriósd? cía dhára</span>
<lb n="2703"/><span>mac é? adeiridsean ris, mac Dhábhí.</span>
<lb n="2704"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:43"/>
<div><lb n="2705"/><p><span>Adeir seisean ríu, mas eadh cionnas ghoireas Dábhí thríd an spioruid</span>
<lb n="2706"/><span>tighearna dhe? agá rádha,</span>
<lb n="2707"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:44"/>
<div><lb n="2708"/><p><span>Adubhairt an tighearna rém thighearna, suidh ar mo láimh dheis</span>
<lb n="2709"/><span>no gu gcuiri mé do náimhde na sdól fád chosuibh.</span>
<lb n="2710"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:45"/>
<div><lb n="2711"/><p><span>Ar an adhbhar soin má ghoireann Dábhí tighearna dhe, cionnas atá sé</span>
<lb n="2712"/><span>na mhac aige?</span>
<lb n="2713"/></p>
</div>
<pb n="Mt22:46"/>
<div><lb n="2714"/><p><span>Agus níorbh éidir lé háon nduine fregra ar bioth do thabhairt air:</span>
<lb n="2715"/><span>agus níor lamh éinneach ón lá soin suás ní ar bioth dfhiafruighidh dhe.</span>
<lb n="2716"/></p>
</div>
<pb n="Mt23"/>
<div><lb n="2717"/><p/>
</div>
<pb n="Mt23:1"/>
<div><lb n="2718"/><p><span>Do labhair Iósa an tráth soin ris an bpobal agus réna dheisgiobluibh féin,</span>
<lb n="2719"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:2"/>
<div><lb n="2720"/><p><span>Agá rádha, atáid na Sgríobuidhe agus na FPhairisínigh na suidhe a</span>
<lb n="2721"/><span>gcaithír Mháoisi:</span>
<lb n="2722"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:3"/>
<div><lb n="2723"/><p><span>Ar an adhbhar soin gach uile ní adéruid síad ribh do choimhéd,</span>
<lb n="2724"/><span>coimhéduidh agus dénaidh íad: achd ná dénuidh do réir a noibrighthe.  Oír</span>
<lb n="2725"/><span>adeirid síad, agus ní dhénuid.</span>
<lb n="2726"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:4"/>
<div><lb n="2727"/><p><span>Oír ceangluid síad úaluighe troma do iomchuir, agus cuirid síad íad ar</span>
<lb n="2728"/><span>shlinnénuibh na ndáoine: achd cheana  ní háill léo féin cor do chur dhíobh</span>
<lb n="2729"/><span>lé  hén mhér dá méruibh.</span>
<lb n="2730"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:5"/>
<div><lb n="2731"/><p><span>Achd cheana is dochum gu bhfhéchfadáois dáoine orrtha doníd síad a</span>
<lb n="2732"/><span>noibrighthe uile: óir doníd síad a bhfhiolactérighe leathna, agus doníd</span>
<lb n="2733"/><span>síad imill a néduigheadh taidhbhseach.</span>
<lb n="2734"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:6"/>
<div><lb n="2735"/><p><span>Agus as ionmhuin léo an céd ionad suidhe annsna fésduidhibh: agus na</span>
<lb n="2736"/><span>céd chaithíreacha annsna coimhthionóluibh.</span>
<lb n="2737"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:7"/>
<div><lb n="2738"/><p><span>Agus fáiltighe dfhagháil ar na marguidhibh, agus dáoine do ghairm</span>
<lb n="2739"/><span>Rábbi, Rábbi, iodhón, maighisdrí dhióbh.</span>
<lb n="2740"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:8"/>
<div><lb n="2741"/><p><span>Achd ná goirthear Rábbi dhíbhsi. Oír is aon mhaighisdir atá agaibh,</span>
<lb n="2742"/><span>iodhón Criósd: agus is dearbhráithreacha dhá chéile sibh féin uile.</span>
<lb n="2743"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:9"/>
<div><lb n="2744"/><p><span>Agus na goiridh bhur nathair do dhuine ar bioth ar dtalamh: oír is áon</span>
<lb n="2745"/><span>athair atá agaibh, noch atá ar neamh.</span>
<lb n="2746"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:10"/>
<div><lb n="2747"/><p><span>Ná goirthear doctúridhe dhíbh: oír is áon ndoctúir atá agaibh iodhón</span>
<lb n="2748"/><span>Criósd.</span>
<lb n="2749"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:11"/>
<div><lb n="2750"/><p><span>Achd an té is mó eadruibh, bioth sé na óglach aguibh.</span>
<lb n="2751"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:12"/>
<div><lb n="2752"/><p><span>Oír giodhbé duine airdéochus é féin, ísléochthar é: agus giodhbé</span>
<lb n="2753"/><span>ísléochas é féin, airdéochthar é.</span>
<lb n="2754"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:13"/>
<div><lb n="2755"/><p><span>Achd is truagh dháoibhsi a Sgríobuidhe agus a FhPhairisíneacha, a</span>
<lb n="2756"/><span>luchd an fhúarchrábhuidh, óir íadhtháoi an flaitheamhnus neamhdha rés na</span>
<lb n="2757"/><span>dáoinibh:  oír ní théighthí féin asdeach, agus ní fhuilngthí don luchd atá</span>
<lb n="2758"/><span>ag dul asdeach, dul asdeach.</span>
<lb n="2759"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:14"/>
<div><lb n="2760"/><p><span>Is anáoibhinn dáoibh a Scríobuidhe agus a Phairisíneacha, a luchd an</span>
<lb n="2761"/><span>fhúarchrábhaidh, oír ittí tighe na mbaintreabhthach, agus sin fós ar sgáth</span>
<lb n="2762"/><span>bheith gu fada ag urnuighthe: ar a shon so doghébhthaoi an breitheamhnus is</span>
<lb n="2763"/><span>truime.</span>
<lb n="2764"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:15"/>
<div><lb n="2765"/><p><span>Is anáoibhinn dáoibh a Sgríobuighe agus a Phairisínecha, a luchd an</span>
<lb n="2766"/><span>fhúarchrábhaidh, oír gabhtháoi timcheall mara agus tíre dochum gu ndiongnadh</span>
<lb n="2767"/><span>sibh áon nduine ar bhar ríaghail féin, agus an tráth bhís sé arna dhénamh,</span>
<lb n="2768"/><span>doníthi mac ifeirnn de nísa mhó fá dhó iona dhíbh féin.</span>
<lb n="2769"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:16"/>
<div><lb n="2770"/><p><span>Is anáoibhinn daóibh a thréoruightheóra dalla, adeir, giodhbé duine</span>
<lb n="2771"/><span>dobhéra an teampoll mar mhionna, ni ní ar bíoth é: achd giodhbé dobhéradh</span>
<lb n="2772"/><span>ór an tempoill mar mhionna, atá sé cionntach.</span>
<lb n="2773"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:17"/>
<div><lb n="2774"/><p><span>A dháoine leamha dalla: an mó an tór, iona an teampoll náomhas an tór?</span>
<lb n="2775"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:18"/>
<div><lb n="2776"/><p><span>Agus giodhbé duine dobhéra an altóir: mar mhionna, ni fhuil tabhachd</span>
<lb n="2777"/><span>ann: achd giodhbé duine dobhéra an tiodhlacadh atá uirrthe mar mhionna, doní</span>
<lb n="2778"/><span>sé coir.</span>
<lb n="2779"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:19"/>
<div><lb n="2780"/><p><span>A dháoine leamha dalla, an mó an óthráil iona an altóir náomhas an</span>
<lb n="2781"/><span>othráil?</span>
<lb n="2782"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:20"/>
<div><lb n="2783"/><p><span>Ar an adhbhar sóin giodhbé dobheir an altóir mar mhionna, dobheir sé í</span>
<lb n="2784"/><span>féin, agus gach ní dha bhfhuil uirrthe mar mhionna.</span>
<lb n="2785"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:21"/>
<div><lb n="2786"/><p><span>Agus giodhbé dobheir an teampoll mar mhionna, dobheir sé é féin, agus</span>
<lb n="2787"/><span>an té atá na chomhnuidhe ann, mar mhionna.</span>
<lb n="2788"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:22"/>
<div><lb n="2789"/><p><span>Agus giodhbé neach dobheir neamh mar mhionna, dobheir sé caithír Dhia</span>
<lb n="2790"/><span>agus an tí atá na shuidhe uirrthe, mar mhionna.</span>
<lb n="2791"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:23"/>
<div><lb n="2792"/><p><span>Is anáoibhinn dáoibh a Scríobuidhe agus a FhPhairisíneacha, a luchd an</span>
<lb n="2793"/><span>fhúarchrábhaidh, oír gabhtháoi deachmhuidh an mhionnduis, agus na hainíse,</span>
<lb n="2794"/><span>agus an choimín; agus leigthí tharuibh an cuid is tábhachduighe don dligheadh,</span>
<lb n="2795"/><span>mar atá comhthrom, agus trócaire, agus fírinne: dobudh cóir dháoibh íad so</span>
<lb n="2796"/><span>do dhénamh, agus gan íad súd dfhágbháil gan dénamh.</span>
<lb n="2797"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:24"/>
<div><lb n="2798"/><p><span>A thréoraidhthí dalla, sgagus an mhíoltóg thrí bhur bhfhíacluibh agus</span>
<lb n="2799"/><span>shluigeas an cámhall.</span>
<lb n="2800"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:25"/>
<div><lb n="2801"/><p><span>Is anáoibhinn dáoibh a Scriobuidhe agus a FhPhairisíneacha, a luchd an</span>
<lb n="2802"/><span>fhúarchrábhaidh, oír glantáoi an chuid amuich don chupán agus don mhéis,</span>
<lb n="2803"/><span>achd atáid síad táobh asdigh lán do shracaireachd agus do neamhmeasardhachd.</span>
<lb n="2804"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:26"/>
<div><lb n="2805"/><p><span>A FhPhairisínigh dhoill, glan ar tús an chuid asdigh don chupán agus don</span>
<lb n="2806"/><span>mhéis, dochum gu mbiadh an táobh amuich dhíobh glan mar an gcédna.</span>
<lb n="2807"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:27"/>
<div><lb n="2808"/><p><span>Is anáoibhinn dáoibh a Scriobuidhe agus a FhPhairisíneacha, a luchd an</span>
<lb n="2809"/><span>fhúarchrábhuidh, oír is cosmhuil sibh ré túamuidhibh fionnaólta atá</span>
<lb n="2810"/><span>deaghmhaiseach don taobh amuich, agus atá asdigh lán do chnámhaibh dáoine</span>
<lb n="2811"/><span>marbh agus dá gach uile shalchar.</span>
<lb n="2812"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:28"/>
<div><lb n="2813"/><p><span>Is mar an gcédna atátháoisi leth amuich a bhfhíadhnuisi na ndáoine ion</span>
<lb n="2814"/><span>bhar bhfhírénchuibh, achd don táobh asdigh atáthaoi lán dfhúarchrábhadh</span>
<lb n="2815"/><span>agus dégcóruigh.</span>
<lb n="2816"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:29"/>
<div><lb n="2817"/><p><span>Is anáoibhinn dáoibh a Sgríobuidhe agus a FhPhairisíneacha, a luchd an</span>
<lb n="2818"/><span>fhúarchrábhuidh, oír donithí túmbuidhe do na Fáidhibh, agus deaghmhaisighthí</span>
<lb n="2819"/><span>fúarulaidh na bhfhírénach:</span>
<lb n="2820"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:30"/>
<div><lb n="2821"/><p><span>Agus adeirtí, da mbémís  a láithibh ar naithreach, ni bhemís</span>
<lb n="2822"/><span>pairteach ríu a bhfhuil na bhfáidheadh.</span>
<lb n="2823"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:31"/>
<div><lb n="2824"/><p><span>Agus is mar sin doníthí fíadhnuisi ion bhar nadhuidh féin, gurab sibh</span>
<lb n="2825"/><span>clann na muinntire úd do mharbh na fáidhe.</span>
<lb n="2826"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:32"/>
<div><lb n="2827"/><p><span>Agus líonuidhsi mar an gcédna mesúr bhar naithreach féin.</span>
<lb n="2828"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:33"/>
<div><lb n="2829"/><p><span>A naithreacha neimhe, a shíol na naithreach neimhe, cionnas is éidir libh</span>
<lb n="2830"/><span>teitheadh ó dhamnughadh ifeirn?</span>
<lb n="2831"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:34"/>
<div><lb n="2832"/><p><span>Ar an adhbhar soin, tabhair dodhúidh cuirim chugaibh fáidhe, agus</span>
<lb n="2833"/><span>dáoine glioca, agus Sgríobuidhe, agus cuirfidhísi cuid dhíobh chum báis, agus</span>
<lb n="2834"/><span>crochfuidhthí cuid eile, agus sgiúrsfuidhthí cuid eile: ann bhur</span>
<lb n="2835"/><span>sínagógaibh, agus díbéortháoi íad ó chathair gu cathair.</span>
<lb n="2836"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:35"/>
<div><lb n="2837"/><p><span>Dochum gu dtiocfadh oruibh gach uile fhuil fhírénta dar dóirteadh ar an</span>
<lb n="2838"/><span>dtalamh, ó fhuil Abél fhírénta gu fuil Shacarias mhic Barachías, neoch do</span>
<lb n="2839"/><span>mharbhabhairsi eidir an teampoll agus an altóir.</span>
<lb n="2840"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:36"/>
<div><lb n="2841"/><p><span>Gu fírinnech adeirimsi ribh, gu dtiocfuid na neithesi uile ar an</span>
<lb n="2842"/><span>línesi.</span>
<lb n="2843"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:37"/>
<div><lb n="2844"/><p><span>A Iárusaléim, a Iárusaléim, mharbhus na fáidhe , agus ghabhus do</span>
<lb n="2845"/><span>chlochuibh ar an luchd chuirthear chugad, créd a mhionca dobudh áill lem do</span>
<lb n="2846"/><span>chlann do chruinníughadh, mar chruinnigheas an chearc a gearrcuigh fa na</span>
<lb n="2847"/><span>sgiathánaibh, agus níorbh áill libh?</span>
<lb n="2848"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:38"/>
<div><lb n="2849"/><p><span>Tabhair dodhúidh, fáguibhthear bhur dteach agaibh iona fhásach.</span>
<lb n="2850"/></p>
</div>
<pb n="Mt23:39"/>
<div><lb n="2851"/><p><span>Oír adeirimsi ribh, nach faicfithí mheisi ó so súas, no gu nabartháoi,</span>
<lb n="2852"/><span>is beannuighthe an té thig anainm an tighearna.</span>
<lb n="2853"/></p>
</div>
<pb n="Mt24"/>
<div><lb n="2854"/><p/>
</div>
<pb n="Mt24:1"/>
<div><lb n="2855"/><p><span>Agus ar bhfhágbháil an teampuill dIósa, do imthigh sé: agus tangadar</span>
<lb n="2856"/><span>a dhisgiobuil chuige do thaisbénadh oibreach an teampuill dó.</span>
<lb n="2857"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:2"/>
<div><lb n="2858"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ríu, an bhfaicthí íad so uile? gu fírinneach</span>
<lb n="2859"/><span>adeirimsi ribh, nach fúicfidhthear cloch ar muin chloiche annso, nach</span>
<lb n="2860"/><span>sgáoilfidhthear.</span>
<lb n="2861"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:3"/>
<div><lb n="2862"/><p><span>Agus ar suidhe dhó ar shlíabh na nOluidheadh, dochuadar a</span>
<lb n="2863"/><span>dhisgiobuil chuige fa leith, ag rádha, innis dúinne, ga húair</span>
<lb n="2864"/><span>thiocfuid na neithesi chum críche, agus créd é comhartha do</span>
<lb n="2865"/><span>theachdasa, agus dheiridh an tsáoghail?</span>
<lb n="2866"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:4"/>
<div><lb n="2867"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIósa adubhairt sé ríu, tabhruidh dhá bhar</span>
<lb n="2868"/><span>naire nach meallfa neach ar bioth sibh.</span>
<lb n="2869"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:5"/>
<div><lb n="2870"/><p><span>Oír tiocfuid mórán am mainmsi, agá rádha, is meisi Criósd, agus</span>
<lb n="2871"/><span>mellfuid síad mórán.</span>
<lb n="2872"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:6"/>
<div><lb n="2873"/><p><span>Dochluinfithí cogthuidhe, agus túarasghbháil cogthadh: tabhruidh dhá bhur</span>
<lb n="2874"/><span>naire gan búaidhreadh do bheith oruibh. Oír is éigin na neithe si uile do</span>
<lb n="2875"/><span>theachd chum críche: achd ní fhuil deireadh ann fós.</span>
<lb n="2876"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:7"/>
<div><lb n="2877"/><p><span>Oír éiréochuidh cineadh anadhaidh chinidh, agus ríoghachd anadhaidh</span>
<lb n="2878"/><span>ríoghachda: agus beid pláidheanna agus gorta agus crioth talmhan a mórán</span>
<lb n="2879"/><span>dionaduibh.</span>
<lb n="2880"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:8"/>
<div><lb n="2881"/><p><span>Achd ni fhuil ionnta so uile achd tosach amhgar.</span>
<lb n="2882"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:9"/>
<div><lb n="2883"/><p><span>Annsin dobhéruid síad sibhsi dá bhur gcésadh, agus muirbhfid síad sibh:</span>
<lb n="2884"/><span>agus bíaidh fúath ag na huile chineadhachuibh dháoibh ar son mhanmasa.</span>
<lb n="2885"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:10"/>
<div><lb n="2886"/><p><span>Annsin doghébhuid mórán adhbhar oilbhéime, agus bráithfid daoine a</span>
<lb n="2887"/><span>chéile, agus bíaidh fúath aca dhá chéile.</span>
<lb n="2888"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:11"/>
<div><lb n="2889"/><p><span>Agus éiréochuid mórán dfháidhibh fallsa, agus meallfuid síad mórán.</span>
<lb n="2890"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:12"/>
<div><lb n="2891"/><p><span>Agus do bhríodh gu mbía an égcóir arna médughadh, fúairéochuidh grádh</span>
<lb n="2892"/><span>mórán.</span>
<lb n="2893"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:13"/>
<div><lb n="2894"/><p><span>Achd giodhbé fhuiléongas gu deiredh, as é shláinéochthar.</span>
<lb n="2895"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:14"/>
<div><lb n="2896"/><p><span>Agus doghéntar an soisgél sa na ríoghachda do sheanmóir ar feadh an</span>
<lb n="2897"/><span>domhain uile, dochum gu mbíadh sé na fhíadhnuisi do na huile</span>
<lb n="2898"/><span>chineadhachuibh:agus annsin tiocfuidh an deireadh.</span>
<lb n="2899"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:15"/>
<div><lb n="2900"/><p><span>Ar an adhbhar soin an tráth dochífidhe an adhúathmhuireachd úd an</span>
<lb n="2901"/><span>fhásuigh do labhradh lé Dániél fáidh, na seasamh annsan ionad</span>
<lb n="2902"/><span>choisearca: (an té léghus tugadh sé dhá aire.)</span>
<lb n="2903"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:16"/>
<div><lb n="2904"/><p><span>Annsin an luchd bhías a nIúdea, teithidh síad fa na sléibhtibh:</span>
<lb n="2905"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:17"/>
<div><lb n="2906"/><p><span>In té atá ar mhullach an tighe, ná tigeadh sé anúas do bhreith neith ar</span>
<lb n="2907"/><span>bioth leis as a thigh.</span>
<lb n="2908"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:18"/>
<div><lb n="2909"/><p><span>Agus an té atá ar an machaire, ná filleadh sé ar a ais do thógbháil a</span>
<lb n="2910"/><span>éduighedh leis.</span>
<lb n="2911"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:19"/>
<div><lb n="2912"/><p><span>Agus budh truágh do na mnáibh torrcha, agus don luchd dobheir cíche</span>
<lb n="2913"/><span>úatha annsna laithibh sin.</span>
<lb n="2914"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:20"/>
<div><lb n="2915"/><p><span>Agus guidhidh gan bur dteitheadh do bheith ann sa gheimhreadh, ná sa</span>
<lb n="2916"/><span>tsaboíd.</span>
<lb n="2917"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:21"/>
<div><lb n="2918"/><p><span>Oír bíaidh amhgar mór ann an tráth soin, amhail nach raibhe ann ó thús</span>
<lb n="2919"/><span>an domhain gus anois, agus nach bía, go brách.</span>
<lb n="2920"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:22"/>
<div><lb n="2921"/><p><span>Agus muna ngearruighthí na laithe úd, ní rachadh féoil ar bioth as: achd</span>
<lb n="2922"/><span>gerrócthar na laithe úd ar son na ndáoine atá arna dtogha.</span>
<lb n="2923"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:23"/>
<div><lb n="2924"/><p><span>Annsin ma adeir áon nduine ribh, féch atá Críosd annso, nó annsúd, ná</span>
<lb n="2925"/><span>creididh é.</span>
<lb n="2926"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:24"/>
<div><lb n="2927"/><p><span>Oír eiréochuidh Críosdanna fallsa, agus fáidhe fallsa, agus doghénuid</span>
<lb n="2928"/><span>síad comharthuidhe agus miorbhuile móra: ionnas gu meallfuid síad (dá madh</span>
<lb n="2929"/><span>éidir e) na dáoine tóghtha féin.</span>
<lb n="2930"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:25"/>
<div><lb n="2931"/><p><span>Tabhair dodhaire, tug mé sgéula dháoibh rés anaimsir.</span>
<lb n="2932"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:26"/>
<div><lb n="2933"/><p><span>Ar an adhbhar soin dá nabruid síad ribh, tabhair dodhúidh atá sé</span>
<lb n="2934"/><span>ar an bhfásach, ná himdhigh amach. Féuch atá sé a seomruidhibh úaigneacha,</span>
<lb n="2935"/><span>na creididh sin.</span>
<lb n="2936"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:27"/>
<div><lb n="2937"/><p><span>Oír do réir mar thig téinnteach ó an aird toir, agus docíthear í gu</span>
<lb n="2938"/><span>soithe an aird tíar: gu deimhin is mar sin bhías teachd mhic an duine.</span>
<lb n="2939"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:28"/>
<div><lb n="2940"/><p><span>Óir giodhbé ball an a mbía an conablach, is annsin chruinnéochthar na</span>
<lb n="2941"/><span>hioluir.</span>
<lb n="2942"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:29"/>
<div><lb n="2943"/><p><span>Ar an mball a ndíaigh bhúaidheartha na laitheadh úd, bíaidh an ghrían</span>
<lb n="2944"/><span>arna dorchughadh, agus ni thiobhra an ghealach a soillsi uaithe, agus</span>
<lb n="2945"/><span>tuitfid na réltanna do neamh, agus craithfidhthear subháltuidhe neimhe.</span>
<lb n="2946"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:30"/>
<div><lb n="2947"/><p><span>Annsin docífidhthear comhartha mhic an duine a nemh: agus annsin cáoifid</span>
<lb n="2948"/><span>trebha na talmhan uile, agus dochífid síad mac an duine, ag teachd a néllaibh</span>
<lb n="2949"/><span>neimhe maille ré cumhachdaibh, agus ré glóir mhóir.</span>
<lb n="2950"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:31"/>
<div><lb n="2951"/><p><span>Agus cuirfidh sé a aingil lé guth mór trompa, agus cruinnéochuid síad a</span>
<lb n="2952"/><span>dháoine toghthasan ó na ceithre gáothaibh, ó leithimeall neimhe gu soithe an</span>
<lb n="2953"/><span>leithimeall eile dhe.</span>
<lb n="2954"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:32"/>
<div><lb n="2955"/><p><span>Agus foghlomuidh cosamhailes ón chrann fhíge: an úair bhís a ghég bog,</span>
<lb n="2956"/><span>agus fhásas a dhuilleabhar, aitheantar gurab fogas an samhradh.</span>
<lb n="2957"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:33"/>
<div><lb n="2958"/><p><span>Mar an gcédna bíth a fhios agaibhsi, an tráth dochífidhe na neithisi</span>
<lb n="2959"/><span>uile, gu bfuil sé a ngar dháoibh annsna doirsibh.</span>
<lb n="2960"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:34"/>
<div><lb n="2961"/><p><span>Adeirim ribh gu fírinneach nach racha an líne si tharuinn no gu ndéntar</span>
<lb n="2962"/><span>na neithe si uile.</span>
<lb n="2963"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:35"/>
<div><lb n="2964"/><p><span>Rachuidh neamh agus talamh thart: achd ní rachuid mo bhríathrasa gu</span>
<lb n="2965"/><span>brách thart.</span>
<lb n="2966"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:36"/>
<div><lb n="2967"/><p><span>Achd ni fhuil fios an láoi na húaire úd ag duine ar bioth, iona fós ag</span>
<lb n="2968"/><span>ainglibh neimhe, achd aga mathairse amháin.</span>
<lb n="2969"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:37"/>
<div><lb n="2970"/><p><span>Agus mar dobhádar laithe Náoi, is mar sin bhías teachd mhic an</span>
<lb n="2971"/><span>duine.</span>
<lb n="2972"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:38"/>
<div><lb n="2973"/><p><span>Oír mar dobhádar annsna laithibh rés an dílinn ag ithe agus ag ól, ag</span>
<lb n="2974"/><span>pósadh ban agus ag tabhairt ban dfhearuibh gu soithe an lá an a ndeachuidh</span>
<lb n="2975"/><span>Náoi asdeach annsan Aírc:</span>
<lb n="2976"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:39"/>
<div><lb n="2977"/><p><span>Agus ni raibhe a fhios aca nó go dtáinic an díle, agus gur thógaibh sí lé</span>
<lb n="2978"/><span>íad uile, agus is mar sin bhías teachd mhic an duine.</span>
<lb n="2979"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:40"/>
<div><lb n="2980"/><p><span>Beid días ar an machaire an tráth soin: gébhthar lé fear aca,</span>
<lb n="2981"/><span>agus fuigfidhthear an fear eile.</span>
<lb n="2982"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:41"/>
<div><lb n="2983"/><p><span>Beid días ban ag meilt ann sa mhuileann: gébhthar lé mnáoi aca, agus</span>
<lb n="2984"/><span>fuigfidhthear an bhean eile.</span>
<lb n="2985"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:42"/>
<div><lb n="2986"/><p><span>Ar an adhbhar soin dénuidhsi faire: oír ni fhuil a fhios agaibh ga húair</span>
<lb n="2987"/><span>thiocfas bhur dtighearna.</span>
<lb n="2988"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:43"/>
<div><lb n="2989"/><p><span>Achd bíoth a fhios so agaibh, dá mbeth a fhios ag fear an tighe cía an</span>
<lb n="2990"/><span>fhaire don oidhche an a dtiocfadh an gaduidhe, gu deimhin doghénadh sé</span>
<lb n="2991"/><span>faire, agus ní fhuiléongadh sé a theach do thochailt tríd.</span>
<lb n="2992"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:44"/>
<div><lb n="2993"/><p><span>Agus ar an adhbhar soin bíthísi ullamh: oír is annsan úair nach sáoiltí</span>
<lb n="2994"/><span>thiocfas mac an duine.</span>
<lb n="2995"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:45"/>
<div><lb n="2996"/><p><span>Uime sin cía atá na óglach fhírinneach ghlic, noch do chuir a</span>
<lb n="2997"/><span>thighearna ós cionn a mhuinntire do thabhairt bhídh dhóibh na am féin?</span>
<lb n="2998"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:46"/>
<div><lb n="2999"/><p><span>Is bennuighthe an tóglach úd, agá bhfuidhe a thighearna dá dhénamh mar</span>
<lb n="3000"/><span>sin é, ag teachd dó féin.</span>
<lb n="3001"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:47"/>
<div><lb n="3002"/><p><span>Gu fírinneach adeirimsi ribh, gu gcuirfe sé ós cionn a bhfuil aige é.</span>
<lb n="3003"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:48"/>
<div><lb n="3004"/><p><span>Achd má adeir an drochshearbhfhoghantuidhe úd an a chroidhe, atá mo</span>
<lb n="3005"/><span>thighearna ag cur a thechda a ríghnes.</span>
<lb n="3006"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:49"/>
<div><lb n="3007"/><p><span>Agus má thionnsgnann sé a chomhsherbhfhoghantuidhe féin do bhúaladh, agus</span>
<lb n="3008"/><span>fós bheith ag ithe agus ag ól a bhfhochair luchd meisge:</span>
<lb n="3009"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:50"/>
<div><lb n="3010"/><p><span>Tiocfuidh tighearna an ógláoich úd ann sa lá nach fuil súil aige rís,</span>
<lb n="3011"/><span>agus annsan úair nach fuil a fhios aige:</span>
<lb n="3012"/></p>
</div>
<pb n="Mt24:51"/>
<div><lb n="3013"/><p><span>Agus doghéna sé dhá leith de, agus dobhéra sé a chuid dó a bhfhochair</span>
<lb n="3014"/><span>luchda an fhúarchrábhaidh, mar a mbía gul agus giosgarnach fíacal.</span>
<lb n="3015"/></p>
</div>
<pb n="Mt25"/>
<div><lb n="3016"/><p/>
</div>
<pb n="Mt25:1"/>
<div><lb n="3017"/><p><span>Annsin budh cosmhuil an flaitheas nemdha ré deichneabhar do mhaighdeanuibh</span>
<lb n="3018"/><span>do ghlac a lampuidhe, agus dochúaidh amach do theagmháil ar an bhfear</span>
<lb n="3019"/><span>núafphósda.</span>
<lb n="3020"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:2"/>
<div><lb n="3021"/><p><span>Agus dobhí cúigear dhióbh glic, agus cúigear eile oínmhideach.</span>
<lb n="3022"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:3"/>
<div><lb n="3023"/><p><span>Agus an chuid dobhí aimidech dhíobh, ar mbreith a lampuidhe léo, ni</span>
<lb n="3024"/><span>rugadar ola léo:</span>
<lb n="3025"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:4"/>
<div><lb n="3026"/><p><span>Achd an chuid dobhí glic, rugadar ola an a soithighibh léo ré cois a</span>
<lb n="3027"/><span>lampuidheadh.</span>
<lb n="3028"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:5"/>
<div><lb n="3029"/><p><span>Agus ar ndénamh moille don fhior núafpósda, do thuit smédearnach</span>
<lb n="3030"/><span>chodalta orrtha uile, agus do chodladar.</span>
<lb n="3031"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:6"/>
<div><lb n="3032"/><p><span>Agus ann sa meadhón oidhche, do heighmheadh ann agá radha tabhair</span>
<lb n="3033"/><span>dodhúidh atá an fear núafpósda ag teachd, imdhigh amach do theagmháil</span>
<lb n="3034"/><span>air.</span>
<lb n="3035"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:7"/>
<div><lb n="3036"/><p><span>Annsin do éirgheadar na hógha úd uile, agus do dheasuigheadar a lampuidhe.</span>
<lb n="3037"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:8"/>
<div><lb n="3038"/><p><span>Agus adubhradar na haimide ris an gcuid nglic, tabhruidh dhúinne cuid dá</span>
<lb n="3039"/><span>bhur nola: oír atáid ar lampuidhene ar ndul as.</span>
<lb n="3040"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:9"/>
<div><lb n="3041"/><p><span>Achd do fhreagradar an chuid ghlic, agá rádha, ni tíobhram, ar eagla</span>
<lb n="3042"/><span>nach bíadh ar sáith aguinn féin, agus aguibhsi; imdhighsi nisa tháosga dochum</span>
<lb n="3043"/><span>na gceannuightheadh, agus ceannchuigh ola dhíbh féin.</span>
<lb n="3044"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:10"/>
<div><lb n="3045"/><p><span>Agus an feadh dobhádar ag dul do cheannach, táinic an fear núafpósda:</span>
<lb n="3046"/><span>agus an chuid úd dobhí ullamh, dochúadar leis asdeach dochum anf pósda,</span>
<lb n="3047"/><span>agus do híadhadh an dorus.</span>
<lb n="3048"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:11"/>
<div><lb n="3049"/><p><span>Agus na dhíaidh sin tángadar na hógha eile, agá rádha, a</span>
<lb n="3050"/><span>thighearna, a thighearna osguil dúinne.</span>
<lb n="3051"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:12"/>
<div><lb n="3052"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé, gu fírinneach adeirim ribh,</span>
<lb n="3053"/><span>nach fuil a fhios agam cía sibh féin.</span>
<lb n="3054"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:13"/>
<div><lb n="3055"/><p><span>Ar an adhbhar soin dénuidh faire, oír ni fhuil fios an láoi iona na</span>
<lb n="3056"/><span>húaire agaibh an a dtiocfuidh mac an duine.</span>
<lb n="3057"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:14"/>
<div><lb n="3058"/><p><span>Oír is amhluidh atá mac an duine fa mar dobhíadh duine ag dul a</span>
<lb n="3059"/><span>gcoigcrích do ghoir a shearbhfhoghantuidhe chuige agus tug sé a</span>
<lb n="3060"/><span>shaidhbhreas dóibh.</span>
<lb n="3061"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:15"/>
<div><lb n="3062"/><p><span>Agus tug sé chúig thallanna do dhuine aca, agus dá thallann do dhuine</span>
<lb n="3063"/><span>eile, agus do dhuine eile áon tallann: dá gach neach do réir a acfuinne: agus</span>
<lb n="3064"/><span>ar an mball do imthigh sé a gcoigcrích.</span>
<lb n="3065"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:16"/>
<div><lb n="3066"/><p><span>Agus do imthigh an té fúair na cúig thallanna, agus dorinne sé</span>
<lb n="3067"/><span>ceannuigheachd léo, agus do ghnodhuigh sé chúig thallanna eile léo.</span>
<lb n="3068"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:17"/>
<div><lb n="3069"/><p><span>Agus ar an nós gcédna dorinne an té fúair an dá thallainn, agus</span>
<lb n="3070"/><span>fúair sé dhá thalluinn eile do bhiseach.</span>
<lb n="3071"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:18"/>
<div><lb n="3072"/><p><span>Achd do imthigh an té úd fúair an áon tallunn, agus dorinne sé tochuilt</span>
<lb n="3073"/><span>ann sa talamh, agus do fholuigh sé airgead a thighearna ann.</span>
<lb n="3074"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:19"/>
<div><lb n="3075"/><p><span>Agus tar éis aimsire faide, táinic tighearna na searbhfhoghantuidheadh</span>
<lb n="3076"/><span>úd, agus doní sé cúntus ríu.</span>
<lb n="3077"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:20"/>
<div><lb n="3078"/><p><span>Agus ar dtechd don té fúair na cúig thallanna, tug sé chúig thallanna</span>
<lb n="3079"/><span>eile leis, agá rádha, a thighearna, chúig thallanna tug tú dhamhsa: féch,</span>
<lb n="3080"/><span>do ghnodhuigh mé chúig thallanna eile léo.</span>
<lb n="3081"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:21"/>
<div><lb n="3082"/><p><span>Agus adubhairt a thigherna ris, is maith sin, a shearbhfhoghantuidhe</span>
<lb n="3083"/><span>mhaith fhírinnigh, dobhí tú ionnruic ar bheagán, cuirfidh mé ós cionn</span>
<lb n="3084"/><span>mhóráin tú: imthigh asdeach a ngáirdeachus do thighearna féin.</span>
<lb n="3085"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:22"/>
<div><lb n="3086"/><p><span>Agus ar dteachd chuige don té úd fúair an dá thalluinn, adubhairt sé, a</span>
<lb n="3087"/><span>thighearna is dá thalluinn tug tú dhamhsa: féch do ghnodhuig mé dhá</span>
<lb n="3088"/><span>thalluinn eile léo.</span>
<lb n="3089"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:23"/>
<div><lb n="3090"/><p><span>Adubhairt a thighearna ris, is maith sin a shearbhfhoghantuidhe</span>
<lb n="3091"/><span>mhaith ionnruic: dobhí tú ionnruic a mbeagán, cuirfidh meisi ós cionn</span>
<lb n="3092"/><span>mhoráin thú: imthigh asdeach a ngáirdeachas do thighearna féin.</span>
<lb n="3093"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:24"/>
<div><lb n="3094"/><p><span>Agu ar dteachd don té úd fúair an áon tallann adubhairt sé, a</span>
<lb n="3095"/><span>thighearna, dobhí a fhios agám gur dhuine crúadhdhálach thú, bheanus</span>
<lb n="3096"/><span>annsan áit nachar chuir tú síol, agus chruinnigheas as an áit nachar</span>
<lb n="3097"/><span>leathnuigh tú:</span>
<lb n="3098"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:25"/>
<div><lb n="3099"/><p><span>Uime sin do ghabh egla mheisi, agus do imthigh mé agus do fholuigh mé do</span>
<lb n="3100"/><span>thallann ann sa talamh: féch, ag sin do chuid féin agad.</span>
<lb n="3101"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:26"/>
<div><lb n="3102"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhá thighearna, adubhairt sé ris, a</span>
<lb n="3103"/><span>dhroichshearbhfhoghantuidhe leisg, dobhí a fhios agad go mbenuimsi annsan</span>
<lb n="3104"/><span>áit nach derna mé siolchur, agus gu gcruinnighim as an áit nar leathnuigh mé:</span>
<lb n="3105"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:27"/>
<div><lb n="3106"/><p><span>Uime sin dobudh cóir dhuitsi mo chuid airgid do thabhairt do luchd</span>
<lb n="3107"/><span>iomluit, agus ag teachd damh doghébhuinn mo chuid féin maille lé biseach.</span>
<lb n="3108"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:28"/>
<div><lb n="3109"/><p><span>Ar an adhbhar soin beanuigh dhe an tallann, agus tabhruidh  don tí úd</span>
<lb n="3110"/><span>ag á bhfhuilid na deich dtallanna.</span>
<lb n="3111"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:29"/>
<div><lb n="3112"/><p><span>(Oír dobérthar da gach duine aga bfhuil ní aige, agus bíaidh a sháith</span>
<lb n="3113"/><span>aige: achd an té atá gan ní aige, toígébhthar úaidhe fós an ní atá aige.)</span>
<lb n="3114"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:30"/>
<div><lb n="3115"/><p><span>Agus teilgidh an searbhfhoghantuidhe neamhtharbhach úd ann sa</span>
<lb n="3116"/><span>dorchadus atá leath amuich mar a mbía gul agus drandtughadh fhíacal.</span>
<lb n="3117"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:31"/>
<div><lb n="3118"/><p><span>Agus an tráth tiocfas mac an duine an a ghlóir féin, agus na haingil</span>
<lb n="3119"/><span>náomhtha uile maille ris, annsin suidhfidh sé ar chaithir a ghlóire féin.</span>
<lb n="3120"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:32"/>
<div><lb n="3121"/><p><span>Agus cruinnéochthar na huile chinedhuigh an a fhíadhnuisi: agus</span>
<lb n="3122"/><span>dealóchuidh sé ó chéile íad, mar dheluighes an táoghaire na cáoirigh ó na</span>
<lb n="3123"/><span>gabhruibh.</span>
<lb n="3124"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:33"/>
<div><lb n="3125"/><p><span>Agus cuirfidh sé na cáoirigh ar a láimh dheis, agus na</span>
<lb n="3126"/><span>meannain ar a láimh chlé.</span>
<lb n="3127"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:34"/>
<div><lb n="3128"/><p><span>Annsin adéra an Rí ris an luchd bhías ar a láimh dheis, tigidh a dháoine</span>
<lb n="3129"/><span>bennuighthe mhatharsa, gabhuidh chugaibh oighrechd na ríoghachda atá arna</span>
<lb n="3130"/><span>hullmhughadh dháoibh ó thosach an domhuin.</span>
<lb n="3131"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:35"/>
<div><lb n="3132"/><p><span>Oír dobhí ocarus oram, agus tugabhair ní ré a ithe dhamh: dobhí tart</span>
<lb n="3133"/><span>oram, agus tugabhair deoch dhamh: dobhí mé am dhuine coigcríche, agus</span>
<lb n="3134"/><span>tugabhair áoidhigheachd dhamh.</span>
<lb n="3135"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:36"/>
<div><lb n="3136"/><p><span>Dobhí mé lomnochd, agus do chuirebhairsi édach iomam: dobhí mé ag</span>
<lb n="3137"/><span>ég, agus tangabhair dom fhéchuin: dobhí mé a bpríosún, agus tangabhuir</span>
<lb n="3138"/><span>ar cúairt chugam.</span>
<lb n="3139"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:37"/>
<div><lb n="3140"/><p><span>Annsin freagóruid na fírénuigh é, agá rádha, a Thighearna, ga húair</span>
<lb n="3141"/><span>dochoncamairne ocaras ort, agus do shásamar thú? no tart ort, agus tugamar</span>
<lb n="3142"/><span>deoch dhuit?</span>
<lb n="3143"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:38"/>
<div><lb n="3144"/><p><span>Agus ga húair dochoncamar ad choigcrích thú, agus tugamar lebuidh</span>
<lb n="3145"/><span>thighe dhuit? nó lomnochd, agus do chuireamar édach iomad?</span>
<lb n="3146"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:39"/>
<div><lb n="3147"/><p><span>Nó ga húair dochoncamar ag ég, nó a bprísún tú, agus tangamar</span>
<lb n="3148"/><span>dodfhiosrughadh?</span>
<lb n="3149"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:40"/>
<div><lb n="3150"/><p><span>Agus freagóruidh an Rí, agus adera sé ríu, adeirim ribh gu fírinneach,</span>
<lb n="3151"/><span>an tionadh dorinneabhair é, don duine is lugha do na dearbhráithreachaibhsi</span>
<lb n="3152"/><span>agumsa, gurab damhsa dorinnebhair é.</span>
<lb n="3153"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:41"/>
<div><lb n="3154"/><p><span>Annsin adera sé mar an gcédna ré luchd na láimhe clí, a dháoine</span>
<lb n="3155"/><span>malluighthe, imthidhidh úaim ann sa teinidh shíorruidhe, atá arna</span>
<lb n="3156"/><span>hullmhughadh don díabhal agus dá ainglibh:</span>
<lb n="3157"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:42"/>
<div><lb n="3158"/><p><span>Oír dobhí mé ocrach, agus ní thugabhair bíadh dhamh: dobhí tart oram,</span>
<lb n="3159"/><span>agus ní thugabhuir deoch dhamh.</span>
<lb n="3160"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:43"/>
<div><lb n="3161"/><p><span>Dobhí mé coigcríchi, agus ní thugabhair leabuidh thighe dhamh: dobhí</span>
<lb n="3162"/><span>mé lomnochd agus níor chuireabhair édach iomam: dobhí mé égcrúaidh agus a</span>
<lb n="3163"/><span>bpríosún, agus ní thangabhair dom fhéchuin.</span>
<lb n="3164"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:44"/>
<div><lb n="3165"/><p><span>Annsin dobhéruid siádsan mar an gcédna freagra air, ag rádha, a</span>
<lb n="3166"/><span>Thighearna, ga húair dochoncamairne ocarach, nó tartmhar, iona</span>
<lb n="3167"/><span>ad dhéora, nó lomnochd, nó égcrúaidh, nó a bprísún tú, agus nar fhóireamar</span>
<lb n="3168"/><span>ar do ríachdanas?</span>
<lb n="3169"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:45"/>
<div><lb n="3170"/><p><span>Annsin dobhéra seisean freagra orrtha, agá rádha, adeirim ribh go</span>
<lb n="3171"/><span>fírinnech, an mhéid nach dearnabhair é dhéinneach don mhuinntír</span>
<lb n="3172"/><span>roibhigsi, nach dernabhair dhamhsa é.</span>
<lb n="3173"/></p>
</div>
<pb n="Mt25:46"/>
<div><lb n="3174"/><p><span>Agus iméochuid so a bpennuid tsíorruidhe: achd iméochuid na fírénuigh</span>
<lb n="3175"/><span>don bheathuigh mharthanuigh.</span>
<lb n="3176"/></p>
</div>
<pb n="Mt26"/>
<div><lb n="3177"/><p/>
</div>
<pb n="Mt26:1"/>
<div><lb n="3178"/><p><span>Agus tarrla an tan do chríochnuigh Iósa na bríathrasa uile, gu ndubhairt</span>
<lb n="3179"/><span>sé réna dhisgiobluibh,</span>
<lb n="3180"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:2"/>
<div><lb n="3181"/><p><span>Atá a fhios agaibh gu bhfhuil an Chaísg táobh asdigh do dhá lá, agus gu</span>
<lb n="3182"/><span>dtiobharthar mac an duine dá chrochadh.</span>
<lb n="3183"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:3"/>
<div><lb n="3184"/><p><span>Annsin do chruinnigheadar úachdaráin na sagart agus na sgriobuidhe</span>
<lb n="3185"/><span>agus seinnsir an fpobuil gu halla an ardshagairt, dá ngoirthior,</span>
<lb n="3186"/><span>Caiaphás:</span>
<lb n="3187"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:4"/>
<div><lb n="3188"/><p><span>Agus dorinneadar comhairle ré chéilé, dochum gu mbérdáois ar Iósa a</span>
<lb n="3189"/><span>bhfheall, agus gu muirfidis é.</span>
<lb n="3190"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:5"/>
<div><lb n="3191"/><p><span>Achd adubhradar, na dénam  ann sa bhfhésda, deagla gu mbíadh</span>
<lb n="3192"/><span>búaidhreadh a measg an fpobuil.</span>
<lb n="3193"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:6"/>
<div><lb n="3194"/><p><span>Agus an tráth dobhí Iósa a mBetania a dtigh Shimóin an lobhair.</span>
<lb n="3195"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:7"/>
<div><lb n="3196"/><p><span>Tainic bean chuige ag á raibhe boxa duinniment rouásuil aici, agus do</span>
<lb n="3197"/><span>dhóirt sí  ar a cheannsan agus é na shuidhe ar an mbord.</span>
<lb n="3198"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:8"/>
<div><lb n="3199"/><p><span>Agus arna fhaicsin sin dá dhisgiobluibhsean, dorinneadar mícheudfuidh,</span>
<lb n="3200"/><span>agá rádha, créd da bhfhoghnann an diombhail si?</span>
<lb n="3201"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:9"/>
<div><lb n="3202"/><p><span>Oír dob éidir an oinnment sa do reic ar mhórán, agus a tabhairt do na</span>
<lb n="3203"/><span>bochduibh.</span>
<lb n="3204"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:10"/>
<div><lb n="3205"/><p><span>Agus an tan do aithin Iósa, adubhairt sé ríu, créd fa gcuirthí</span>
<lb n="3206"/><span>búaidhreadh ar an mnáoi? oír dorinne sí obair mhaith am thimcheallsa.</span>
<lb n="3207"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:11"/>
<div><lb n="3208"/><p><span>Oír béid boichd do ghnáth agaibh: achd ní bhía meisi do ghnáth ion bhur</span>
<lb n="3209"/><span>bhfhochair.</span>
<lb n="3210"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:12"/>
<div><lb n="3211"/><p><span>Óir ar ndórtadh an uinnment si ar mo chorpsa dhí, is fa chomhair</span>
<lb n="3212"/><span>mhadhluice dorinne sí é.</span>
<lb n="3213"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:13"/>
<div><lb n="3214"/><p><span>Adeirim ribh gu fírinneach, giodhbé ar bíoth ball ar feadh an domhuin a</span>
<lb n="3215"/><span>ndéntar an soisgél sa do sheanmhóir, gu naithréosdar mar an gcédna an ní si</span>
<lb n="3216"/><span>dorinne an bhean sa, mar chuimhne uirrthe.</span>
<lb n="3217"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:14"/>
<div><lb n="3218"/><p><span>Annsin do imthigh fer don dá fher dég, darab ainm Iúdas Isgáiriotés,</span>
<lb n="3219"/><span>dochum úachdarán na sagart.</span>
<lb n="3220"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:15"/>
<div><lb n="3221"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, créd dobhértháoi dhamhsa agus braithfidh mé</span>
<lb n="3222"/><span>dháoibh é? agus do mheadhuigheadar dhó deich bpíosa fhichead airgid.</span>
<lb n="3223"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:16"/>
<div><lb n="3224"/><p><span>Agus ó sin amach, do iárr sé uain airsean do bhrath.</span>
<lb n="3225"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:17"/>
<div><lb n="3226"/><p><span>Agus an céd lá do laithibh an aráin gan laibhín, tangadar a dhisgiobuil</span>
<lb n="3227"/><span>dochum Iósa, agá rádha ris, cáa an áit an a toil let sinne do dhénamh</span>
<lb n="3228"/><span>ullmhuighthe dhuit do chaitheamh an úain chasgdha?</span>
<lb n="3229"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:18"/>
<div><lb n="3230"/><p><span>Agus adubhairt seisean, imdhigh don chathruigh dochum duine</span>
<lb n="3231"/><span>dháirighthe, agus abruidh ris, adeir an maighisdir, atá mhaimsear ag</span>
<lb n="3232"/><span>drud riom, is ad thighsi doghéna mé féin, agus mo dhisgiobuil an</span>
<lb n="3233"/><span>Cháisg.</span>
<lb n="3234"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:19"/>
<div><lb n="3235"/><p><span>Agus dorinneadar na disgiobuil mar do aithin Iósa dhíobh: agus do</span>
<lb n="3236"/><span>ullmuigheadar an túan cásgdha.</span>
<lb n="3237"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:20"/>
<div><lb n="3238"/><p><span>Agus an tan dobhí deireadh an láoi ann, do shuidh sé a bhfhochair an dá</span>
<lb n="3239"/><span>fhear dhég.</span>
<lb n="3240"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:21"/>
<div><lb n="3241"/><p><span>Agus ar mbeith ag ithe bídh dhóibh, adubhairt sé, adeirim ribh gu</span>
<lb n="3242"/><span>fírinnech, gu mbraithfi fear dhíbh, meisi.</span>
<lb n="3243"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:22"/>
<div><lb n="3244"/><p><span>Agus do ghabh dobrón romhór íadsan, agus do thionnsgain gach duine aca fa</span>
<lb n="3245"/><span>leith a rádha ris, an meisi é a thighearna?</span>
<lb n="3246"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:23"/>
<div><lb n="3247"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan, adubhairt sé, an té thumas a lámh</span>
<lb n="3248"/><span>ann sa mhéis am fhochairsi, as é bhraithfeas mheisi.</span>
<lb n="3249"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:24"/>
<div><lb n="3250"/><p><span>Gu deimhin atá mac an duine ag imtheachd do réir mar scríobhthar air,</span>
<lb n="3251"/><span>achd is anáoibhinn don té lé mbraitear mac an duine: dobudh maith do nach</span>
<lb n="3252"/><span>beirthí é.</span>
<lb n="3253"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:25"/>
<div><lb n="3254"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhIúdás, do bhraith eisean, adubhairt sé, an</span>
<lb n="3255"/><span>meisi é, a mháighisdir?  adubhairt seisean ris, adubhairt tú é.</span>
<lb n="3256"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:26"/>
<div><lb n="3257"/><p><span>Agus ar mbeith ag caitheamh a gcoda dhóibh, do ghlac Iósa arán, agus tar</span>
<lb n="3258"/><span>éis a bheannuighthí do bhris sé , agus tug sé dhá dhisgiobluibh , agus</span>
<lb n="3259"/><span>adubhairt sé, glacuidh, ithidh, as é so mo chorpsa.</span>
<lb n="3260"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:27"/>
<div><lb n="3261"/><p><span>Agus ar mbreith ar an gcupán dó, agus ar dtabhairt bhuidheachuis, tug sé</span>
<lb n="3262"/><span>dhóibh é, agá rádha, ibhidh uile as so.</span>
<lb n="3263"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:28"/>
<div><lb n="3264"/><p><span>Oír is í so mhfhuilsi na tiomna núaidhe, dhóirter ar son mhóráin</span>
<lb n="3265"/><span>dochum maitheamhnuis na bpeacadh.</span>
<lb n="3266"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:29"/>
<div><lb n="3267"/><p><span>Adeirim ribh, úaidh so súas, ni íobha mé don toradh sa na fíneamhna, go</span>
<lb n="3268"/><span>soithe an lá úd an a niobha me é gu núa maille ribhsi a ríoghachd</span>
<lb n="3269"/><span>mhathar.</span>
<lb n="3270"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:30"/>
<div><lb n="3271"/><p><span>Agus an úair do chanadar salm, dochuadar amach go slíabh na</span>
<lb n="3272"/><span>nOluidheadh.</span>
<lb n="3273"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:31"/>
<div><lb n="3274"/><p><span>Annsin adeir Iósa ríu, doghébhtháoi uile oilbhéim ionnamsa anochd.</span>
<lb n="3275"/><span>Oír atá sgríobhtha, búailfidh mé an táodhuire, agus sgarfuidhthear cáoirigh an</span>
<lb n="3276"/><span>tréda.</span>
<lb n="3277"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:32"/>
<div><lb n="3278"/><p><span>Agus tar éis na heiséirghe do dhénamh dhamh rachuidh mé romhuibh don</span>
<lb n="3279"/><span>Ghalile.</span>
<lb n="3280"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:33"/>
<div><lb n="3281"/><p><span>Agus ar bhfhreagra do Fpeadar, adubhairt sé ris, dá mbeath gu</span>
<lb n="3282"/><span>bhfhuighbhedís cách uile oilbhéim ionnad, ní fhuidhe meisi oilbhéim ionnad</span>
<lb n="3283"/><span>gu brách.</span>
<lb n="3284"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:34"/>
<div><lb n="3285"/><p><span>Adubhairt Iósa risean, adeirim riot gu fírinnech, gu sénfa tú mé trí</span>
<lb n="3286"/><span>cúarta anochd níis táosga iona ghláoidhfeas an coileach.</span>
<lb n="3287"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:35"/>
<div><lb n="3288"/><p><span>Adeir Peadar ris, gu deimhin ma héigin damhsa bás dfhulang</span>
<lb n="3289"/><span>ad tfhochair, ní shénfa mé thú: agus adubhradar na disgiobuil uile mar</span>
<lb n="3290"/><span>an gcédna.</span>
<lb n="3291"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:36"/>
<div><lb n="3292"/><p><span>Dochúaidh Iósa léo an tráth soin don ionadh dá ngoirthear Gedsemané:</span>
<lb n="3293"/><span>agus adeir sé réna dhisgiobluibh, suidhighsi annso, gu ndeacha meisi do</span>
<lb n="3294"/><span>dhénamh urnuighthe annsúd anunn.</span>
<lb n="3295"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:37"/>
<div><lb n="3296"/><p><span>Agus ar mbreith Fpeadair agus deisi mac Sebideí leis, do</span>
<lb n="3297"/><span>thionnsgain sé bheith gu dobrónach agus gu rodhoimheanmnach.</span>
<lb n="3298"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:38"/>
<div><lb n="3299"/><p><span>Annsin adeir sé ríu, atá mhanám lán do dhobrón gu soithe an bás:</span>
<lb n="3300"/><span>anuidhsi annso, agus dénaidh faire am fhochair.</span>
<lb n="3301"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:39"/>
<div><lb n="3302"/><p><span>Agus ar nimtheachd dó beagán as sin do leig sé é féin sios ar a adhuidh</span>
<lb n="3303"/><span>ag dénamh urnuidhthe, agus agá rádha, a athair, mas éidir é, gabhadh an cupán</span>
<lb n="3304"/><span>sa tharamsa, achd cheana na biodh sé mar is toil lemsa, achd mar is áill</span>
<lb n="3305"/><span>leatsa.</span>
<lb n="3306"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:40"/>
<div><lb n="3307"/><p><span>Agus tig sé dochum a dhisgiobal, agus dogheibh sé na gcodladh íad,</span>
<lb n="3308"/><span>agus adeir sé ré Peadar, an mar sin narbh éidir libh faire do dhénamh áon</span>
<lb n="3309"/><span>uair amháin am fhochairsi?</span>
<lb n="3310"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:41"/>
<div><lb n="3311"/><p><span>Dénuidh faire agus urnuighthe, dochum nach tuitfeadh sibh a gcathughadh.</span>
<lb n="3312"/><span>Atá an spiorad gu deimhin ullamh, achd atá an cholann gu hégcrúaidh.</span>
<lb n="3313"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:42"/>
<div><lb n="3314"/><p><span>Do imthigh sé an dara húair, agus dorinne sé urnuighthe, agá rádha,</span>
<lb n="3315"/><span>A athair, má tá nach éidir leis an gcupán sa dul taram gan mé dhá ól, déntar</span>
<lb n="3316"/><span>do thoilse.</span>
<lb n="3317"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:43"/>
<div><lb n="3318"/><p><span>Agus ar dteachd dhó fúair sé arís na gcodladh íad. Oír dobhádar a</span>
<lb n="3319"/><span>súile tróm.</span>
<lb n="3320"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:44"/>
<div><lb n="3321"/><p><span>Agus arna bhfhagbháil, do imthigh sé arís, agus dorinne sé urnuighthe an</span>
<lb n="3322"/><span>treas úair, ag rádha na mbríathar gcédna.</span>
<lb n="3323"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:45"/>
<div><lb n="3324"/><p><span>Annsin tig sé dochum a dhisgiobal, agus adeir sé ríu, codluidh ó so</span>
<lb n="3325"/><span>amach agus cumhsanuighidh: tabhair dodhúidh do dhruid an úair rinn, agus</span>
<lb n="3326"/><span>atá mac an duine agá thabhairt a lámhaibh na bpeacach.</span>
<lb n="3327"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:46"/>
<div><lb n="3328"/><p><span>Eírgidh, bíom ag imtheachd, féch, is fogus dúinn an té bhraitheas</span>
<lb n="3329"/><span>mheisi.</span>
<lb n="3330"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:47"/>
<div><lb n="3331"/><p><span>Agus an feadh dobhí sé ag rádha na mbríathar sa, féch, táinic Iúdás,</span>
<lb n="3332"/><span>duine don dá fhear dhég, agus cuidechda mhór na fhochair maille lé</span>
<lb n="3333"/><span>cloidhmhibh agus lé batuidhibh, ó úachdaránuibh na sagart, agus ó shinnseruibh</span>
<lb n="3334"/><span>an fpobail.</span>
<lb n="3335"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:48"/>
<div><lb n="3336"/><p><span>Achd tug an fear do bhraith é comhartha dhóibhsean, agá rádha, giodhbé</span>
<lb n="3337"/><span>nech dhá dtiobhra meisi póg, as é sin é: beiridh air.</span>
<lb n="3338"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:49"/>
<div><lb n="3339"/><p><span>Agus ar an mball an úair tháinic sé dochum Iósa, adubhairt sé, gu</span>
<lb n="3340"/><span>mbeannuighthear dhuit a mhaighisdir; agus tug sé póg dhó.</span>
<lb n="3341"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:50"/>
<div><lb n="3342"/><p><span>Agus adubhairt Iósa risean, a chara, créd é an tadhbhar fa dtig tú?</span>
<lb n="3343"/><span>tangadarsan an tráth soin, agus do chuireadar lámha anÍosa, agus do</span>
<lb n="3344"/><span>ghabhadar é.</span>
<lb n="3345"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:51"/>
<div><lb n="3346"/><p><span>Agus féuch, ar síneadh a láimhe dfhior don mhuinntir dobhí a</span>
<lb n="3347"/><span>bhfhochair Iósa, do tharraing sé a chloidheamh amach agus ar mbúaladh</span>
<lb n="3348"/><span>searbhfhoghantuighe an árdshagairt do bhean sé a chlúas de.</span>
<lb n="3349"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:52"/>
<div><lb n="3350"/><p><span>Annsin adeir Iósa ris, cuir do chloidheamh arís an a ionat féin. Oír</span>
<lb n="3351"/><span>gach uile dhuine ghlacus cloidhemh, is lé cloidheamh thuitfeas sé.</span>
<lb n="3352"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:53"/>
<div><lb n="3353"/><p><span>An e nach saoileann tú gurab éidir leamsa mhathair do ghuidhe</span>
<lb n="3354"/><span>anois, agus dobhéradh sé dhamh do láthair nísa mhó iona dhá léghión dég</span>
<lb n="3355"/><span>dhainglibh?</span>
<lb n="3356"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:54"/>
<div><lb n="3357"/><p><span>Achd cionnus do coimhlíonfuidhthe na sgrioptúirí mar sin adeir, gurab</span>
<lb n="3358"/><span>mar so is éigean a theachd chum críche.</span>
<lb n="3359"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:55"/>
<div><lb n="3360"/><p><span>Adubhairt Iósa ris a slúagh an úair sin, is mar dothiocfadh sibh</span>
<lb n="3361"/><span>chum méirligh tangabhair amach lé cloidhmhibh agus lé batuidhibh</span>
<lb n="3362"/><span>dom ghlacadhsa; dobhínn am shuidhe gach áon lá eadruibh sa teampoll</span>
<lb n="3363"/><span>ag teagosg, agus ní rugabhair oram.</span>
<lb n="3364"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:56"/>
<div><lb n="3365"/><p><span>Achd táinic so uile chum críche, dochum gu gcoimhlíonfuidhthí</span>
<lb n="3366"/><span>sgrioptúiridhe na bhfáidheadh. Arna thréigean da dhisgiobluibh uile</span>
<lb n="3367"/><span>annsin, do theitheadar.</span>
<lb n="3368"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:57"/>
<div><lb n="3369"/><p><span>Agus ar mbreith ar Iósa dhóibhsean, rugadar léo dochum Caiphás an</span>
<lb n="3370"/><span>tardshagart é, mar a rabhadar na Sgríobuidhe agus na sinnsir ar</span>
<lb n="3371"/><span>gcruinneachadh.</span>
<lb n="3372"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:58"/>
<div><lb n="3373"/><p><span>Agus do lean Peadar a bfad úadha é, gu halla an ardshagairt: agus ar</span>
<lb n="3374"/><span>ndul asdech dhó, do shuidh sé a bfochair na searbhfhoghantuidheadh, dochum</span>
<lb n="3375"/><span>gu bhfhaicfeadh sé an deireadh.</span>
<lb n="3376"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:59"/>
<div><lb n="3377"/><p><span>Agus do iárradar úachdaráin na sagart agus na seinnsir agus an chomhairle</span>
<lb n="3378"/><span>uile fiadhnuisi bhréige anadhuidh Iósa, dochum gu gcruirfidís chum báis é.</span>
<lb n="3379"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:60"/>
<div><lb n="3380"/><p><span>Agus ní fhúaradar: agus fós gé thangadar mórán dfhíadhnuisibh fallsa,</span>
<lb n="3381"/><span>ní fhúaradar. Agus fa dheireadh ar dtechd do dhiás dfhíadhnuisibh</span>
<lb n="3382"/><span>brégacha,</span>
<lb n="3383"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:61"/>
<div><lb n="3384"/><p><span>Adubhradar, adubhairt an fear so, is éidir leamsa teampoll Dé do</span>
<lb n="3385"/><span>legadh, agus a thógbháil a dtrí lá.</span>
<lb n="3386"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:62"/>
<div><lb n="3387"/><p><span>Agus ar neirghe dúachdarán na sagart, adubhairt sé ris, créd fa</span>
<lb n="3388"/><span>nach tabhair tú freagra éigin úait? créd ioma bhfhuilid so ag dénamh</span>
<lb n="3389"/><span>fíadhnuisi ad hadhuidh?</span>
<lb n="3390"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:63"/>
<div><lb n="3391"/><p><span>Giodheadh níor labhair Iósa áon fhocal. Agus do fhreagair úachdaráin na</span>
<lb n="3392"/><span>sagart, agus adubhairt sé ris, cuirim ort a huchd Día béo, a innisin dúinn,</span>
<lb n="3393"/><span>an tú Críosd úd mac Dé.</span>
<lb n="3394"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:64"/>
<div><lb n="3395"/><p><span>Adeir Iósa ris, adubhairt tusa é: achd cheana adeirimsi ribh,</span>
<lb n="3396"/><span>na dhiáidh so dochífidhe mac an duine na shuidhe ar deasláimh</span>
<lb n="3397"/><span>chumhachd Dé, agus ag teachd a nélluibh neimhe.</span>
<lb n="3398"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:65"/>
<div><lb n="3399"/><p><span>Annsin do réb úachdarán na sagart a éduighe, agá rádha, gur labhair sé gu</span>
<lb n="3400"/><span>hesanorach anaghuidh Dé: créd í an uireasbhuidh fhíadhnuisi atá oruinn nísa</span>
<lb n="3401"/><span>mó?  Féuch dochúalabhair anois an masla dobheir sé do Dhia.</span>
<lb n="3402"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:66"/>
<div><lb n="3403"/><p><span>Créd docíthear dháoibhsi? agus ar bhfhreagra dhóibhsean adubhradar,</span>
<lb n="3404"/><span>do thuill sé bás.</span>
<lb n="3405"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:67"/>
<div><lb n="3406"/><p><span>Annsin do ghabhadar do sheilidhibh an a édan, agus do ghabhadar do</span>
<lb n="3407"/><span>bhasuibh air: agus do ghabhadar dream eile do shlataibh air,</span>
<lb n="3408"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:68"/>
<div><lb n="3409"/><p><span>Agá rádha, déuna faidheadoíreachd dhúinn a Chríosd, cía do bhúail thú.</span>
<lb n="3410"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:69"/>
<div><lb n="3411"/><p><span>Agus dobhí Peadar na shuidhe amuich ann sa halla: agus</span>
<lb n="3412"/><span>táinic cailín daírighthe chuige, agá rádha: dobhí tusa leis a bhfhochair</span>
<lb n="3413"/><span>Iosa an Galiléach.</span>
<lb n="3414"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:70"/>
<div><lb n="3415"/><p><span>Achd do shén seisean a bhfhíadhnuisi cháich uile, agá rádha: ní fhidir mé</span>
<lb n="3416"/><span>créd adeir tú.</span>
<lb n="3417"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:71"/>
<div><lb n="3418"/><p><span>Agus ar ndul amach dhó ann sa fpóirsi, dochonaic cailín eile é,</span>
<lb n="3419"/><span>agus adubhairt sí ris an luchd dobhí do láthair: dobhí an fear sa leis a</span>
<lb n="3420"/><span>bhfhochair Iósa Nasardha.</span>
<lb n="3421"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:72"/>
<div><lb n="3422"/><p><span>Agus do shén sé arís maille ré mionnaibh, agá rádha ní haithnidh dhamh</span>
<lb n="3423"/><span>an duine sin.</span>
<lb n="3424"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:73"/>
<div><lb n="3425"/><p><span>Agus tamall na dhíaidh sin tangadar an drem dobhí na seasamh</span>
<lb n="3426"/><span>do láthair, agus adubhradar ré Peadar, gu fírinneach is díobh súd féin</span>
<lb n="3427"/><span>tusa: óir atá do chainnt féin dod bhrath.</span>
<lb n="3428"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:74"/>
<div><lb n="3429"/><p><span>Annsin do thionnsgain sé é féin do mhallughadh, agus mionna do thabhairt</span>
<lb n="3430"/><span>agá rádha ní haithnidh dhamh an duine: agus ar an mball do ghláoidh an</span>
<lb n="3431"/><span>coileach.</span>
<lb n="3432"/></p>
</div>
<pb n="Mt26:75"/>
<div><lb n="3433"/><p><span>Agus annsin do chuimhnigh Peadar ar bhríathruibh Iósa adubhairt ris,</span>
<lb n="3434"/><span>níis táosga iona ghoirfeas an coileach, sénfuidh tú mé trí cúarta. Agus ar</span>
<lb n="3435"/><span>ndul amach dhó, do ghuil sé gu gér.</span>
<lb n="3436"/></p>
</div>
<pb n="Mt27"/>
<div><lb n="3437"/><p/>
</div>
<pb n="Mt27:1"/>
<div><lb n="3438"/><p><span>Agus an tan táinic an mhaidean, dorinneadar úachdaráin na sagart, agus</span>
<lb n="3439"/><span>sinnsir an phobuil uile comhuirle anaghuidh Iósa, cionnas do chuirfidís</span>
<lb n="3440"/><span>dochúm báis é.</span>
<lb n="3441"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:2"/>
<div><lb n="3442"/><p><span>Agus arna cheangal dóibh rugadar léo é, agus tugadar do Fpoinncíus</span>
<lb n="3443"/><span>Pilait an túachdarán é.</span>
<lb n="3444"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:3"/>
<div><lb n="3445"/><p><span>Annsin mar dochonaic Iúdas do bhraith é gur damnuigheadh é, do ghabh</span>
<lb n="3446"/><span>aithmhéula é, agus do aisig sé na deich bpíosa fhichead airgid</span>
<lb n="3447"/><span>dúachdaránuibh na sagart, agus do na sinnsearuibh:</span>
<lb n="3448"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:4"/>
<div><lb n="3449"/><p><span>Agá rádha, do fpeacaigh mé ag brath na fola neamhurchóidighe: achd</span>
<lb n="3450"/><span>adubhradarsan, créd é sin dúinne, biodh ad leith féin?</span>
<lb n="3451"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:5"/>
<div><lb n="3452"/><p><span>Agus ar dteilgean na nairgead úd áadha ann sa teampoll do dhealuigh</span>
<lb n="3453"/><span>sé ríu, agus ar nimtheachd dó do thachd sé é féin.</span>
<lb n="3454"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:6"/>
<div><lb n="3455"/><p><span>Achd ar nglacadh an airgid úd dúachdaránuibh na sagart adubhradar,</span>
<lb n="3456"/><span>ní cóir a gcur ann sa chisde, óir is lúach fola íad.</span>
<lb n="3457"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:7"/>
<div><lb n="3458"/><p><span>Agus ar ndénamh comhairle dhóibhsean, do cheannchadar léo súd fearann do</span>
<lb n="3459"/><span>bhí ag fior soighthigheadh gcriadh do dhénamh, dochum dáoine gcomhuidhtheach</span>
<lb n="3460"/><span>dadhlucadh ann.</span>
<lb n="3461"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:8"/>
<div><lb n="3462"/><p><span>Ar an adhbhar soin ghoirthear don fhearunn úd acra na fola gus aniugh.</span>
<lb n="3463"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:9"/>
<div><lb n="3464"/><p><span>(Annsin do coimhlíonadh an ní adubhradh tré Ieremia fáidh, agá</span>
<lb n="3465"/><span>rádha, do ghabhadar chuca na deich nairgid fhiched lúach an té do</span>
<lb n="3466"/><span>measadh, dobhí arná mheas ó chlannuibh Israhél.</span>
<lb n="3467"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:10"/>
<div><lb n="3468"/><p><span>Agus tugadar íad ar fhearann fhir na soidhthigheadh gcríadh do dhénamh,</span>
<lb n="3469"/><span>mar do órduigh an tighearna dhamhsa.)</span>
<lb n="3470"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:11"/>
<div><lb n="3471"/><p><span>Agus do sheasaimh Iósa a bhfhíadhnuisi an úachdaráin, agus do fhíafruigh</span>
<lb n="3472"/><span>an túachdarán de, agá rádha, an tusa an rí úd na nIúdaighe? agus</span>
<lb n="3473"/><span>adubhairt Iósa ris, adeir tusa sin.</span>
<lb n="3474"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:12"/>
<div><lb n="3475"/><p><span>Agus an tan do élighedar úachdaráin na sagart agus na sinnsir é, níor</span>
<lb n="3476"/><span>fhregair sé én ní.</span>
<lb n="3477"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:13"/>
<div><lb n="3478"/><p><span>Adeir Pioláit ris an tan soin, an é nach cluin tú créd a</span>
<lb n="3479"/><span>líonmhuireachd atáid so do dhénamh dhfhíadhnuisi a taghaidh?</span>
<lb n="3480"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:14"/>
<div><lb n="3481"/><p><span>Agus ní thug sé freagra ar én fhocal dó, ionnus gur gabh iongantus mór an</span>
<lb n="3482"/><span>túachdarán.</span>
<lb n="3483"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:15"/>
<div><lb n="3484"/><p><span>Achd cheana do chleachdadh an túachdarán én bhragha amháin do leigean</span>
<lb n="3485"/><span>amach an gach féusda dochum an fpobuil, an té budh áill léo.</span>
<lb n="3486"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:16"/>
<div><lb n="3487"/><p><span>Agus dobhí aca an tan soin braighe rooirdheirc ar olc darbh ainm</span>
<lb n="3488"/><span>Barabbas.</span>
<lb n="3489"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:17"/>
<div><lb n="3490"/><p><span>Ar an adhbhar soin arna gcruinniughadhsan adubhairt Píolait ríu, cía</span>
<lb n="3491"/><span>is toil libh do léigean chugaibh, Barabbas nó Iósa ré nabarthar Críosd.</span>
<lb n="3492"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:18"/>
<div><lb n="3493"/><p><span>Oír dobhí a fhios aige gurab tré thnúth tugadar úatha é.</span>
<lb n="3494"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:19"/>
<div><lb n="3495"/><p><span>Agus ar suidhe dhósan ana caithír bhreitheamhnuis do chuir a bhean</span>
<lb n="3496"/><span>teachduireachd chuige, agá rádha, ná bíodh búain agad ris an bhfhíréunach</span>
<lb n="3497"/><span>úd: oír is mór do fhuiling meisi aníugh a mbringlóid ar a shon.</span>
<lb n="3498"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:20"/>
<div><lb n="3499"/><p><span>Achd cheana tugadar úachdaráin na sagart agus na sinnsir fa deara don</span>
<lb n="3500"/><span>phobal Barabbas diárruigh, agus Iósa do chur dochum báis.</span>
<lb n="3501"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:21"/>
<div><lb n="3502"/><p><span>Agus ar bhfhreagra don úachdarán adubhairt sé ríu, cía don días úd is</span>
<lb n="3503"/><span>mían libh do léigen chugaibh damh? achd adubhradarsan, Barabbás.</span>
<lb n="3504"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:22"/>
<div><lb n="3505"/><p><span>Adubhairt Píolaid ríu, ar an adhbhar soin créd doghéna me ré hIósa</span>
<lb n="3506"/><span>ré nabarthar Críosd? adubhradarsan uile ris, crochthar é.</span>
<lb n="3507"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:23"/>
<div><lb n="3508"/><p><span>Agus adubhairt an túachdarán, créd é an tolc dorinne sé? achd is</span>
<lb n="3509"/><span>móide do éighmheadarsan, agá rádha, crochdar é.</span>
<lb n="3510"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:24"/>
<div><lb n="3511"/><p><span>Agus ar bhffaicsin do Fphiolaid nach raibhe tarbha dhó an én ní da</span>
<lb n="3512"/><span>ndubhairt achd gur mó sa chách an bhuaidhirt táinic dhe, ar ngabháil uisge</span>
<lb n="3513"/><span>chuige do ionnail sé a lámha a bhfhíadhnuisi an fpobail, agá rádh,</span>
<lb n="3514"/><span>atáimsi neamhchiontach ó fhuil an fhírénuigh so, féuchuidhsi dhíbh féin.</span>
<lb n="3515"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:25"/>
<div><lb n="3516"/><p><span>Agus ar bhfhreagra don fpobal uile adubhradar síad, bíodh a fhuil</span>
<lb n="3517"/><span>oruinne agus air ar gcloinn.</span>
<lb n="3518"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:26"/>
<div><lb n="3519"/><p><span>Do léig sé chuca an tan soin Barabbás, agus ar sgíuirseadh Iósa tug</span>
<lb n="3520"/><span>sé dochum a chrochda é.</span>
<lb n="3521"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:27"/>
<div><lb n="3522"/><p><span>Annsin rugadar saighdíuirí an úachdaráin Iósa léo don halla choitchionn,</span>
<lb n="3523"/><span>agus do chruinnigheadar síad an corughadh uile na thimcheall.</span>
<lb n="3524"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:28"/>
<div><lb n="3525"/><p><span>Agus do nochdadar é, agus do chuiredar brat corcra uime.</span>
<lb n="3526"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:29"/>
<div><lb n="3527"/><p><span>Agus do fhíghedar coroín spíne, agus do chuireadar fán a cheann í, agus</span>
<lb n="3528"/><span>slat ghiolcuigh an a láimh dheis, agus do léigeadar ar a nglúinibh na</span>
<lb n="3529"/><span>fhíadhnuisi íad, agus dorinneadar fónamhad fáoi, ag rádh, gu mbeannuighe Día</span>
<lb n="3530"/><span>dhuit, a Rí na nÍodhal.</span>
<lb n="3531"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:30"/>
<div><lb n="3532"/><p><span>Agus an tan do ghabhadhar do sheilighibh air, do glacadar an tslat</span>
<lb n="3533"/><span>ghiolcuigh úd, agus do bhúaileadar an a cheann é.</span>
<lb n="3534"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:31"/>
<div><lb n="3535"/><p><span>Agus an tan dorinneadar fonámhad fáoi, do bheanadar an róba dhe, agus do</span>
<lb n="3536"/><span>chuireadar a éuduighe féin uime, agus rugadar amach é dochum a chrochda.</span>
<lb n="3537"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:32"/>
<div><lb n="3538"/><p><span>Agus ar ndul amach dhóibh, fúaradar óglach ó Cirén darbh ainm</span>
<lb n="3539"/><span>Simón, agus do chuireadar dfhíachuibh air dul leis dochum a</span>
<lb n="3540"/><span>chroiche diomchar.</span>
<lb n="3541"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:33"/>
<div><lb n="3542"/><p><span>Agus an tan tangadar dochum an ionaid darab ainm Golgótá is ionann sin</span>
<lb n="3543"/><span>ré rádh, agus áit an chloiginn:</span>
<lb n="3544"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:34"/>
<div><lb n="3545"/><p><span>Tugadar fínégra agus domblas áo trina chéile ré ól dó, agus an tan do</span>
<lb n="3546"/><span>bhlais sé ní dhe níorbh áill leis a ól.</span>
<lb n="3547"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:35"/>
<div><lb n="3548"/><p><span>Agus a ndiaigh a chrochda dhóibh, do roinneadar a éduighe ag cur</span>
<lb n="3549"/><span>chrannchuir orrtha dochum gu gcoimhlíonfuidhe an ní adubhradh ón fháidh:</span>
<lb n="3550"/><span>Do roinneadar mhéduighe dhóibh féin, agus do chuireadar chrannchar ar mo</span>
<lb n="3551"/><span>chuluidh.</span>
<lb n="3552"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:36"/>
<div><lb n="3553"/><p><span>Agus ar suidhe dhóibh do choimhédadar é annsin.</span>
<lb n="3554"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:37"/>
<div><lb n="3555"/><p><span>Agus do chuireadar a choir bháis sgríobhtha ós a chionn: IS E SO IOSA RI</span>
<lb n="3556"/><span>UD NA NIÚDAIGHEADH.</span>
<lb n="3557"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:38"/>
<div><lb n="3558"/><p><span>Do crochadh días ghaduidhe maille ris an tan soin, fear ar a dheis, agus</span>
<lb n="3559"/><span>fear ar a láimh chlí.</span>
<lb n="3560"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:39"/>
<div><lb n="3561"/><p><span>Agus an mhuinntir do gabhadh thairis do imdheargdáois é ag crothadh a</span>
<lb n="3562"/><span>gceann,</span>
<lb n="3563"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:40"/>
<div><lb n="3564"/><p><span>Agus ag rádh, Ó a fhir úd leagus an teampoll agus chuirios súas a dtrí lá</span>
<lb n="3565"/><span>é, fóir ort féin: más tú mac Dé tarra anúas as an gcroich.</span>
<lb n="3566"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:41"/>
<div><lb n="3567"/><p><span>Agus mar an gcédna adubhradar úachdaráin na sagart maille ris na</span>
<lb n="3568"/><span>Sgríobuidhibh, agus ris na sinnsearuibh ag fonámad fáoi,</span>
<lb n="3569"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:42"/>
<div><lb n="3570"/><p><span>Do fhóir sé ar dháoinibh eile, agus ní héidir leis é féin</span>
<lb n="3571"/><span>dfhóirighthin: más é rí Israhél é, tegedh sé anúas anois as an gcroich</span>
<lb n="3572"/><span>agus creidfimáoidne dhó.</span>
<lb n="3573"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:43"/>
<div><lb n="3574"/><p><span>Dobhí a dhóchus a nDía, sáoradh sé é anois mas áill leis é, óir</span>
<lb n="3575"/><span>adubhairt sé, is meisi mac Dé.</span>
<lb n="3576"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:44"/>
<div><lb n="3577"/><p><span>Agus tugadar na gaduighthe do crochadh mar áon ris an sgannail chéudna</span>
<lb n="3578"/><span>dhó.</span>
<lb n="3579"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:45"/>
<div><lb n="3580"/><p><span>Agus dobhí dorchadas ar an dtalamh uile ón seiseadh húair gu soithe an</span>
<lb n="3581"/><span>náomhadh húair.</span>
<lb n="3582"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:46"/>
<div><lb n="3583"/><p><span>Agus timcheall an náomhadh húair do éigh Iósa do guth ard, agá rádha,</span>
<lb n="3584"/><span>Elí, Elí, lamá Sabachthání: iodhon, mo Dhía, mo Dhía, créd far thréig</span>
<lb n="3585"/><span>tú mé.</span>
<lb n="3586"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:47"/>
<div><lb n="3587"/><p><span>Agus arna chloisdin sin adubhradar cuid dá raibh na seasamh a</span>
<lb n="3588"/><span>láthair annsin, atá an fear so ag gairm Eliás.</span>
<lb n="3589"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:48"/>
<div><lb n="3590"/><p><span>Agus do rioth fear dhíobh ar an mball agus ar nglacadh spuing, agus arna</span>
<lb n="3591"/><span>líonadh do mhineigre, agus arna chur a dtímcheall tslaite ghiolcaigh,</span>
<lb n="3592"/><span>tug sé deoch dhó ré hól,</span>
<lb n="3593"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:49"/>
<div><lb n="3594"/><p><span>Achd adubhradar an chuid eile, léig dó, faiceam an dtiocfa Eliás da</span>
<lb n="3595"/><span>sháoradh.</span>
<lb n="3596"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:50"/>
<div><lb n="3597"/><p><span>Agus ar néigheamh arís dIósa do guth mhór, dochúaidh a spiorad</span>
<lb n="3598"/><span>as.</span>
<lb n="3599"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:51"/>
<div><lb n="3600"/><p><span>Agus tabhair dod thaire do réb brat roinnte an teampoill na</span>
<lb n="3601"/><span>dhá chuid ó úachdar gu hióchdar, agus do chriothnuigh an talamh agus do</span>
<lb n="3602"/><span>sgoilteadar an cairgeach.</span></p>
<lb n="3603"/>
<lb n="3604"/><p/>
</div>
<pb n="Mt27:52"/>
<div><lb n="3605"/><p><span>Agus do osgladar na tumbaidhe, agus do éirgheadar mórán do chorpuibh na</span>
<lb n="3606"/><span>ndáoine náomhtha dobhí na gcodladh.</span>
<lb n="3607"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:53"/>
<div><lb n="3608"/><p><span>Agus ar ndul amach as na tumbuidhibh dhóibh a ndeaghuidh a eiséirgesean,</span>
<lb n="3609"/><span>dochúadar asdeach don chathuir náomhtha, agus do fhoillsigheadar íad</span>
<lb n="3610"/><span>féin do mhórán.</span>
<lb n="3611"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:54"/>
<div><lb n="3612"/><p><span>Achd ar bhfhaicsin an chreatha talmhun agus na neitheadh do éirigh ann don</span>
<lb n="3613"/><span>Chaptaein agus dá raibhe na fhochair ag coimhéd Iósa, do ghabh egla</span>
<lb n="3614"/><span>mhór íad, ag rádh, gu fírinneach dob é so mac Dé.</span>
<lb n="3615"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:55"/>
<div><lb n="3616"/><p><span>Agus dobhádar annsúd mórán ban, ag féchain air a bhfhad úadha, noch do</span>
<lb n="3617"/><span>lean Iósa ón Ghailile, ag dénamh seirbhíse dhó.</span>
<lb n="3618"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:56"/>
<div><lb n="3619"/><p><span>Eidir a raibhe Muire Mágdalen, agus Muire</span>
<lb n="3620"/><span>Mathair Iacób, agus Iosé, agus máthair chloinne Sebedeí.</span>
<lb n="3621"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:57"/>
<div><lb n="3622"/><p><span>Achd an tan dobhí deireadh an láoi ann, táinic duine saidhbhir ó</span>
<lb n="3623"/><span>Arímátéá dárbh ainm Ioséph, dobhí fós ana dhisgiobal ag Iósa.</span>
<lb n="3624"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:58"/>
<div><lb n="3625"/><p><span>Agus dochúaidh sé a gceann Fpiolaíd, agus do íarr sé corp Iósa.</span>
<lb n="3626"/><span>Annsin adubhairt Pioláid an corp do thabhairt dó.</span>
<lb n="3627"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:59"/>
<div><lb n="3628"/><p><span>Agus an tan fúair Ióséph an corp, do fhill sé línéudach glan na</span>
<lb n="3629"/><span>thimcheall:</span>
<lb n="3630"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:60"/>
<div><lb n="3631"/><p><span>Agus do chuir sé ana thumba núa féin é, noch do thochuil sé a gcarruig,</span>
<lb n="3632"/><span>agus ar niompódh leice móire dhó dochum dhoruis an túama, do imthigh sé</span>
<lb n="3633"/><span>roimhe.</span>
<lb n="3634"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:61"/>
<div><lb n="3635"/><p><span>Agus dobhí Muire Magdalén, agus an Mhuire eile annsúd iona suidhe</span>
<lb n="3636"/><span>as comhair an tumba.</span>
<lb n="3637"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:62"/>
<div><lb n="3638"/><p><span>Agus an lá a ndeaghuidh anollmhuighthe, do chruinnigheadar úachdaráin na</span>
<lb n="3639"/><span>sagart, agus na Phairisínigh go Pioláid,</span>
<lb n="3640"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:63"/>
<div><lb n="3641"/><p><span>Agá rádha, a thighearna, is cumhain linn an tan dobhí an mealltóir úd</span>
<lb n="3642"/><span>béo, gu ndubhairt sé, éiréochuidh mé a gcionn an treas lá:</span>
<lb n="3643"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:64"/>
<div><lb n="3644"/><p><span>Ar an adhbhar soin fuláir coimhéd do chur ar an dtumba gu ceann an treas</span>
<lb n="3645"/><span>lá: ar eagla gu dtiucfadáois a dhisgiobail annsan oidhche, agus gu</span>
<lb n="3646"/><span>ngoidfidáois é, agus gu naibéoradáois ris an bpobal, do éirigh sé ó</span>
<lb n="3647"/><span>mharbhuibh: agus bíaidh an seachrán deigheanach niis measa iona an céud</span>
<lb n="3648"/><span>sheachrán.</span>
<lb n="3649"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:65"/>
<div><lb n="3650"/><p><span>Adubhairt Pioláit ríu, atá faire agaibhsi: imthighidh, daingnighidh</span>
<lb n="3651"/><span>mar is éol dáoibh féin é.</span>
<lb n="3652"/></p>
</div>
<pb n="Mt27:66"/>
<div><lb n="3653"/><p><span>Agus ar nimtheachd dóibhsean do dhaingníodar an tumb ar gcur chomhartha</span>
<lb n="3654"/><span>ar an gcloich maille ré faire.</span>
<lb n="3655"/></p>
</div>
<pb n="Mt28"/>
<div><lb n="3656"/><p/>
</div>
<pb n="Mt28:1"/>
<div><lb n="3657"/><p><span>Agus a ndeireadh na saboíde, an tan do shoillsigh an céud lá don</span>
<lb n="3658"/><span>tseachdmhuin, táinic Muire Mhagdalén, agus an Mhuire eile dfhéchain</span>
<lb n="3659"/><span>an túmba.</span>
<lb n="3660"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:2"/>
<div><lb n="3661"/><p><span>Agus tabhair dodhúigh, dobhí crith mór talmhan ann. Oír táinic</span>
<lb n="3662"/><span>aingeal an tighearna anúas ó neamh, agus dochúaidh sé agus do iomlait sé an</span>
<lb n="3663"/><span>chloch ón dorus agus do shuidh sé uirrthe.</span>
<lb n="3664"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:3"/>
<div><lb n="3665"/><p><span>Agus dobhí a ghnúis mar theinnteach, agus a édach geal mar shneachda.</span>
<lb n="3666"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:4"/>
<div><lb n="3667"/><p><span>Agus do chriothnuigheadar an luchd coimhéda ar a eaglasan, agus dobhádar</span>
<lb n="3668"/><span>a riochd mhairbh.</span>
<lb n="3669"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:5"/>
<div><lb n="3670"/><p><span>Achd ar bhfhreagra don aingeal adubhairt sé ris na mnáibh, ná bíodh eagla</span>
<lb n="3671"/><span>oruibhsi: oír atá a fhios agam gurab é Iósa do crochadh atátháoi</span>
<lb n="3672"/><span>diarruigh,</span>
<lb n="3673"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:6"/>
<div><lb n="3674"/><p><span>Ní fhuil sé annso: oír do éirigh sé mar adubhairt sé, teguidh, féchaidh</span>
<lb n="3675"/><span>an áit an a raibh an tighearna na luighe.</span>
<lb n="3676"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:7"/>
<div><lb n="3677"/><p><span>Agus ar nimtheachd dáoibh gu lúath, innsidh dá dhisgiobluibh, gur</span>
<lb n="3678"/><span>éirigh sé ó mharbhuibh, agus féuch atá sé ag dul romhuibh don</span>
<lb n="3679"/><span>Ghalilé: dochífidhe annsin é. Féuch, adubhairt meisi ribh é,</span>
<lb n="3680"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:8"/>
<div><lb n="3681"/><p><span>Agus ar nimtheachd ón tumba gu deithneasach dhóibh maille ré heagla, agus</span>
<lb n="3682"/><span>ré gáirdeachus mór, do riothadar dá fhoillsiughadh sin dá dhisgiobluibhsion.</span>
<lb n="3683"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:9"/>
<div><lb n="3684"/><p><span>Agus an tan do imthigheadar dochum go bhfhoillséochadáois sin dá</span>
<lb n="3685"/><span>dhisgiobluibhsion: féuch, tarla Iósa orrtha, agá rádha, gu mbeannuighe Día</span>
<lb n="3686"/><span>dháoibh. Achd tangadarsan, agus rugadar ar a chosaibhsion, agus do</span>
<lb n="3687"/><span>onóruigheadar é.</span>
<lb n="3688"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:10"/>
<div><lb n="3689"/><p><span>Adeir Iósa an tan soin ríu, ná bíoth eagla oruibh, imthighidh, beiridh</span>
<lb n="3690"/><span>sgéula dochum mo dhearbhraithreach dochum go rachadáois don Ghalilé:</span>
<lb n="3691"/><span>agus dochífid síad mheisi annsin.</span>
<lb n="3692"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:11"/>
<div><lb n="3693"/><p><span>Agus ar nímtheachd dóibhsean: féch, tangadar cuid don luchd faire don</span>
<lb n="3694"/><span>chathair, agus do innisidear dhúachdaránuibh na sagart gach uile ní dá</span>
<lb n="3695"/><span>ndearnadh ann.</span>
<lb n="3696"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:12"/>
<div><lb n="3697"/><p><span>Agus do chruinnigheadar a gceann a chéile maille ris na sinnsioruibh, agus</span>
<lb n="3698"/><span>ar ndénamh comhairle dhóibh, tugadar mórán airgid do na soighdiuiribh,</span>
<lb n="3699"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:13"/>
<div><lb n="3700"/><p><span>Agá rádha, abruidh gu dtangadar a dhisgiobuil annsan oidhche, agus gur</span>
<lb n="3701"/><span>ghoideadar é, an feadh dobhámuirne nar gcodladh.</span>
<lb n="3702"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:14"/>
<div><lb n="3703"/><p><span>Agus má dochluin an túachdarán an ní so, dobhéruimne fa deara dhó,</span>
<lb n="3704"/><span>nach bía gúasachd ar bioth oruibhsi.</span>
<lb n="3705"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:15"/>
<div><lb n="3706"/><p><span>Agus ar ngabáil an airgid dóibhsion, dorinneadar mar do múinedh dhóibh:</span>
<lb n="3707"/><span>agus aithrisdior an glór sa a measg na nIúduigheadh go soithe an lá aníugh.</span>
<lb n="3708"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:16"/>
<div><lb n="3709"/><p><span>Achd do imthigheadar an táoin dhisgiobail dég dochum Galilé dochum</span>
<lb n="3710"/><span>an tsléibhe mar ar orduigh Iósa dhóibh.</span>
<lb n="3711"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:17"/>
<div><lb n="3712"/><p><span>Agus an tan dochoncadar é, do onóruigheadar é: achd dobhí</span>
<lb n="3713"/><span>amharus ag cuid díobh air.</span>
<lb n="3714"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:18"/>
<div><lb n="3715"/><p><span>Agus ar dtoigheachd dIósa do labhair sé ríu, agá rádha; atá gach</span>
<lb n="3716"/><span>uile chumhachda ar neamh, agus ar talamh arná dtabhairt damhsa:</span>
<lb n="3717"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:19"/>
<div><lb n="3718"/><p><span>Ar an adhbhar soin imthighidhsi, teaguisgidh na huile chineadhacha, dá</span>
<lb n="3719"/><span>mbaisdeadh anainm an athar, agus an mhic, agus an Spiorad náoimh.</span>
<lb n="3720"/></p>
</div>
<pb n="Mt28:20"/>
<div><lb n="3721"/><p><span>Agus teguisgidh íad gach uile ní dhár aithin meisi dhíbh do choimhéud:</span>
<lb n="3722"/><span>agus féch, atáimsi in bhur bhfhochair gach én lá gu deireadh an tsáoghail.</span>
<lb n="3723"/><span>Amen.</span>
<lb n="3724"/></p>
</div>
<pb n="Mc"/>
<div><lb n="3725"/><p/>
</div>
<pb n="Mc1:1"/>
<div><lb n="3726"/><p><span>Tosach soisgeil Iósa Chriosd mhic Dé:</span>
<lb n="3727"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:2"/>
<div><lb n="3728"/><p><span>Mar atá sé arna scríobhadh ann sna fáidhibh, féuch, cuirim mo theachdaire</span>
<lb n="3729"/><span>romhad, noch oillmheochas do shlighe romhad.</span>
<lb n="3730"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:3"/>
<div><lb n="3731"/><p><span>Guth an tí éigheas ar an bhfhásach, ollmhuighidh slighe an</span>
<lb n="3732"/><span>tighearna, dénuidh a chasáin díreach.</span>
<lb n="3733"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:4"/>
<div><lb n="3734"/><p><span>Dobhí Eóin ag baisdeadh ar an bhfhásach, agus ag seanmóir bhaisdigh</span>
<lb n="3735"/><span>na haithrighe dochum maithmheachuis na bpeacadh.</span>
<lb n="3736"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:5"/>
<div><lb n="3737"/><p><span>Agus dochuaidh tír Iúdea uile, agus luchd Iarusaléim amach</span>
<lb n="3738"/><span>chuige: agus do baisdeadh leis iad uile a sruth Iordáin, ag admháil a</span>
<lb n="3739"/><span>bpeacadh.</span>
<lb n="3740"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:6"/>
<div><lb n="3741"/><p><span>Agus dobhí Eóin arna édughadh do ruainneach cámhall, agus crios</span>
<lb n="3742"/><span>leathair timcheall a leasruigh, agus asé bíadh do itheadh sé</span>
<lb n="3743"/><span>locúsduighe, agus mil choillteamhail.</span>
<lb n="3744"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:7"/>
<div><lb n="3745"/><p><span>Agus dorinne sé seanmóir, agá rádh, tig am dheaghuidhsi neach is</span>
<lb n="3746"/><span>neartmhuire ná meisi, ag nách fiú mé cromadh, agus iallach a bhróg do</span>
<lb n="3747"/><span>sgáoiledh.</span>
<lb n="3748"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:8"/>
<div><lb n="3749"/><p><span>Gu deimhin do bhaisd meisi sibh lé huisge, achd cheana baisdfidh</span>
<lb n="3750"/><span>seision sibh leis an spiorad náomh.</span>
<lb n="3751"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:9"/>
<div><lb n="3752"/><p><span>Agus tárrla ann sna laithibh úd gu dtáinic Iósa ó Nasaréth na</span>
<lb n="3753"/><span>Galilé, agus gur baisdeadh é annsa Iórdán lé Héoin.</span>
<lb n="3754"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:10"/>
<div><lb n="3755"/><p><span>Agus ar ndul súas dó ar an mball as anuisge, dochonnaic Eóin</span>
<lb n="3756"/><span>nemh arná sgoltadh ó chéile, agus an spiorad ag tuirrling air a</span>
<lb n="3757"/><span>riochd choluim.</span>
<lb n="3758"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:11"/>
<div><lb n="3759"/><p><span>Agus táinic guth ó na neamhdhaibh, agá rádh, is tusa mo mhac</span>
<lb n="3760"/><span>grádhachsa, an a bhfhuil mo lántoil.</span>
<lb n="3761"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:12"/>
<div><lb n="3762"/><p><span>Agus ar an mball do tharruing an spiorad é ar an bhfhásach.</span>
<lb n="3763"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:13"/>
<div><lb n="3764"/><p><span>Agus dobhí sé annsúd ar an bhfhásach dhá fhichead lá, ag fulang</span>
<lb n="3765"/><span>chathuighthe ó Shatan: agus dobhí sé a bhfhochair na mbeathadhach allta:</span>
<lb n="3766"/><span>agus dorinnedar na haingil mionasdrálachd dó.</span>
<lb n="3767"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:14"/>
<div><lb n="3768"/><p><span>Agus tar éis Eóin do chur a bpríosún, táinic Iósa don Galilé, ag</span>
<lb n="3769"/><span>seanmóir soisgéil ríoghachda Dé:</span>
<lb n="3770"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:15"/>
<div><lb n="3771"/><p><span>Agus agá rádha, do coimhlíonadh anáimsior, agus do dhruid ríoghachd Dé</span>
<lb n="3772"/><span>rinn: dénuigh aithríghe, agus creidigh don tsoisgél.</span>
<lb n="3773"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:16"/>
<div><lb n="3774"/><p><span>Agus ar siubhal dó láimh ré fairge na Galilé, dochonnaic sé</span>
<lb n="3775"/><span>Síomón, agus Ainndriás, a dhearbhráthair, ag teilgen lín annsa</span>
<lb n="3776"/><span>bhfhairge, (oír do budh iasguireadha iad.)</span>
<lb n="3777"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:17"/>
<div><lb n="3778"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ríu, leanaidh meisi, agus doghéna mé</span>
<lb n="3779"/><span>íasguireadha ar dháoinibh dhíbh.</span>
<lb n="3780"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:18"/>
<div><lb n="3781"/><p><span>Agus ar bhfhagbháil a líontadh ar an mball dóibhsion, do leanadar é.</span>
<lb n="3782"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:19"/>
<div><lb n="3783"/><p><span>Agus ar nímtheachd dó beagán as sin, dochonnaic sé Séumas mhac</span>
<lb n="3784"/><span>Sebedéi, agus Eóin a dhearbhráthair, agus íad ag córughadh a</span>
<lb n="3785"/><span>líontadh a narthrach:</span>
<lb n="3786"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:20"/>
<div><lb n="3787"/><p><span>Agus do ghoir sé iad ar an mball: agus ar bhfhagbháil Sebedeí a</span>
<lb n="3788"/><span>nathar dhóibhsion annsa nárthrach maille ris an luchd formála, do</span>
<lb n="3789"/><span>leanadar é.</span>
<lb n="3790"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:21"/>
<div><lb n="3791"/><p><span>Agus tiaghuid asdeach gu Capérnáum.  Agus ar an mball sa tsaboid</span>
<lb n="3792"/><span>dochuaidh Iósa don tsínagóig, agus do theaguisg sé ann.</span>
<lb n="3793"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:22"/>
<div><lb n="3794"/><p><span>Agus do ghabh iongnadh íadsan ioma theagasg: oír do theaguisg sé</span>
<lb n="3795"/><span>íad mar neach agá raibhe cumhachda, agus ní mar na sgríobuighibh.</span>
<lb n="3796"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:23"/>
<div><lb n="3797"/><p><span>Agus dobhí an a sionagóigsion nech an a raibhe spiorad</span>
<lb n="3798"/><span>neamhghlan, agus do éigh sé,</span>
<lb n="3799"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:24"/>
<div><lb n="3800"/><p><span>Agá rádha, ó, créd í an bhúain atá aguinne riotsa a Iósa</span>
<lb n="3801"/><span>Nasardha?</span>
<lb n="3802"/><span>an dtáinic tú dár sgriosne?  atá a fhios agamsa cía thú iodhón an</span>
<lb n="3803"/><span>nech náomhtha úd Dé.</span>
<lb n="3804"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:25"/>
<div><lb n="3805"/><p><span>Agus do imdhearg Iósa é, ag rádha, bí ad thochd, agus tarra</span>
<lb n="3806"/><span>amach as.</span>
<lb n="3807"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:26"/>
<div><lb n="3808"/><p><span>Agus do réb an spiorad neamhghlan é, agus ag éighmhe do ghuth ard,</span>
<lb n="3809"/><span>táinic sí amach as.</span>
<lb n="3810"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:27"/>
<div><lb n="3811"/><p><span>Agus do ghabh adhúathmhuireachd cách uile, ionnus gur fhiafruigheadar</span>
<lb n="3812"/><span>eatorra féin, agá rádha, créd é so? créd é an teagusg núa so, gu gcuireann sé</span>
<lb n="3813"/><span>smachd maille ré cumhachduibh ar na spioraduibh neamhghlana, agus gu</span>
<lb n="3814"/><span>númhluighid síad dó?</span>
<lb n="3815"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:28"/>
<div><lb n="3816"/><p><span>Agus dochuaidh a chlúsan ar an mball ar feadh na tíre uile a</span>
<lb n="3817"/><span>dtimcheall na Galilé.</span>
<lb n="3818"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:29"/>
<div><lb n="3819"/><p><span>Agus mar is lúaithe dochuadar as an sionagóig, tangadar gu tigh</span>
<lb n="3820"/><span>Shiómóin, agus Ainndriás, maráon ré Séumas agus ré Héoin.</span>
<lb n="3821"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:30"/>
<div><lb n="3822"/><p><span>Agus dobhí mathair mhná Shiomóin na luidhe a bhfhíabhrus, agus</span>
<lb n="3823"/><span>do labhradarsan do láthair risean na timcheall.</span>
<lb n="3824"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:31"/>
<div><lb n="3825"/><p><span>Agus táinic seision chuice, agus do thógaibh sé í, ag breith ar láimh</span>
<lb n="3826"/><span>uirrthe, agus do dhealuigh an fíabhrus ría ar an mball, agus dorinne sí</span>
<lb n="3827"/><span>friotháileamh dhóibh.</span>
<lb n="3828"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:32"/>
<div><lb n="3829"/><p><span>Agus an tan dobhí deiredh an láoi ann, ar ndul don ghréin faoi,</span>
<lb n="3830"/><span>tugadar chuige gach áon dá raibhe easlán, agus an a rabhadar deamhain.</span>
<lb n="3831"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:33"/>
<div><lb n="3832"/><p><span>Agus dobhí an chathair uile ar gcruinníughadh dochum an doruis.</span>
<lb n="3833"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:34"/>
<div><lb n="3834"/><p><span>Agus do shlánuigh sé mórán ar a rabhadar easláinteadha ilghnéthecha:</span>
<lb n="3835"/><span>agus do theilg sé amach mórán deamhan, agus níor fhulaing sé dona</span>
<lb n="3836"/><span>deamhnuibh a rádha, gu raibhe eolus aca air.</span>
<lb n="3837"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:35"/>
<div><lb n="3838"/><p><span>Agus ar maidin gu romhoch ar néirghe dhó a ndeireadh na hoidhche,</span>
<lb n="3839"/><span>dochuaidh sé amach, agus do imthigh sé gu háit fhásamhuil, agus dorinne sé</span>
<lb n="3840"/><span>urnuighthe annsin.</span>
<lb n="3841"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:36"/>
<div><lb n="3842"/><p><span>Agus do lean Siómón é, agus an drem dobhí na fhochuir.</span>
<lb n="3843"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:37"/>
<div><lb n="3844"/><p><span>Agus an tan fúaradar é, adubhradar ris, atá gach áonnduine dod</span>
<lb n="3845"/><span>hiárruigh.</span>
<lb n="3846"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:38"/>
<div><lb n="3847"/><p><span>Agus adeir seision ríu, dénam do na bailtibh beaga so láimh rinn,</span>
<lb n="3848"/><span>dochum gu ndiongnuinn seanmóir annsin leis: oir is chuige so tháinic mé</span>
<lb n="3849"/><span>amach.</span>
<lb n="3850"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:39"/>
<div><lb n="3851"/><p><span>Agus dorinne sé seanmóir an a sionaghógaibh ar feadh na Galilé uile,</span>
<lb n="3852"/><span>agus do theilg sé na deamhain amach.</span>
<lb n="3853"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:40"/>
<div><lb n="3854"/><p><span>Agus tig lobhar chuige, dá leigean ar a ghlúinibh dó, agus dá rádha</span>
<lb n="3855"/><span>ris, más a thoil leat, is éidir leat mheisi do ghlanadh.</span>
<lb n="3856"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:41"/>
<div><lb n="3857"/><p><span>Agus ar ngabháil trúaighe móire Iósa dho, agus ar síneadh a láimhe,</span>
<lb n="3858"/><span>do bhen sé ris, agus adubhairt sé ris, is toil: bí glan.</span>
<lb n="3859"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:42"/>
<div><lb n="3860"/><p><span>Agus ar labhairt dósan do imthigh an lubhra úadha ar ball, agus dobhí</span>
<lb n="3861"/><span>sé arna ghlanadh.</span>
<lb n="3862"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:43"/>
<div><lb n="3863"/><p><span>Agus tar eis Iósa do thabhairt aithne dhó maille ré bagar, do chuir</span>
<lb n="3864"/><span>sé úadha é do láthair:</span>
<lb n="3865"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:44"/>
<div><lb n="3866"/><p><span>Agus adubhairt sé ris, tabhair dod thaire nach innéosa tú én ní do</span>
<lb n="3867"/><span>dhuine ar bioth: achd imdhigh táisbén tú féin don tsagart, agus iodhbair ar</span>
<lb n="3868"/><span>son do ghlanta, na neithe do aithin Máoise, dochum gu mbeath so an a</span>
<lb n="3869"/><span>fhíadhnuisi dhóibh.</span>
<lb n="3870"/></p>
</div>
<pb n="Mc1:45"/>
<div><lb n="3871"/><p><span>Agus ar nimtheachd dósan amach do thionnsgain sé mórán</span>
<lb n="3872"/><span>dfhoillsiughadh, agus an ní do chur ós aird, ionnas nach raibhe neart ag</span>
<lb n="3873"/><span>Iósa dul asdeach sa chathruigh ós aird: achd bheith amuigh a nionadaibh</span>
<lb n="3874"/><span>fásamhla: agus tangadar chuige as gach uile aird.</span>
<lb n="3875"/></p>
</div>
<pb n="Mc2"/>
<div><lb n="3876"/><p/>
</div>
<pb n="Mc2:1"/>
<div><lb n="3877"/><p><span>Agus a gcionn bheagáin aímsire na dhíaigh sin, dochuaidh sé aris gu</span>
<lb n="3878"/><span>Capernaum, agus do clos eisean do bheith a dtigh.</span>
<lb n="3879"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:2"/>
<div><lb n="3880"/><p><span>Agus ar an mball do chruinnigheadar mórán a gceann a cheile, ionnas nar</span>
<lb n="3881"/><span>thuilleadar ann sna hionadaibh a dtimcheall an doruis sin: agus dorinne sé</span>
<lb n="3882"/><span>an bhríathar do sheanmóir dhóibh.</span>
<lb n="3883"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:3"/>
<div><lb n="3884"/><p><span>Agus tangadar chuige dream ag iomchar fhir phailirisi, agá raibhe</span>
<lb n="3885"/><span>cethrar agá iomchar.</span>
<lb n="3886"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:4"/>
<div><lb n="3887"/><p><span>Agus do bhríogh nárbhéidir léo techd a ngar dhó ag an slúagh, do</span>
<lb n="3888"/><span>nochdadar mullach an tighe an a raibhe sé: agus arna fpolladh dhóibh do</span>
<lb n="3889"/><span>léigeadar síos lé téuduibh an leabuidh an a raibhe fear na pairilesi</span>
<lb n="3890"/><span>na luighe:</span>
<lb n="3891"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:5"/>
<div><lb n="3892"/><p><span>Agus an tan dochonnaic Iósa a gcreideamh súd, adubhairt sé ré fear na</span>
<lb n="3893"/><span>pairilisi, a mhic, atáid do fpheacaidh arna maitheamh dhuit.</span>
<lb n="3894"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:6"/>
<div><lb n="3895"/><p><span>Agus dobhádar annsúd drong dháiríghthe dona sgríobuidhibh ana</span>
<lb n="3896"/><span>suidhe, agus iad ag smúaintiughadh an a gcroidheadhaibh féin,</span>
<lb n="3897"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:7"/>
<div><lb n="3898"/><p><span>Créd fá labhrann an fear so gu hesanórach do Dhía mar so? cía fhéudus</span>
<lb n="3899"/><span>peacuigh do mhaithheamh  achd Día na áonar.</span>
<lb n="3900"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:8"/>
<div><lb n="3901"/><p><span>Agus ar an mball arna aithne Dhiósa an a spioraid féin,</span>
<lb n="3902"/><span>gu rabhadarsan ag smuáintiughadh mar sin ionnta féin, adubhairt sé ríu,</span>
<lb n="3903"/><span>créd fá smuáintighthísi na neithesi an bhur gcroidheadhuibh?</span>
<lb n="3904"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:9"/>
<div><lb n="3905"/><p><span>Cia is usa a rádh ré fear na Pairilisi, atáid do fpheacuigh arna</span>
<lb n="3906"/><span>maitheamh dhuit: na a rádh, éirigh agus tóguibh do leaba, agus siobhail?</span>
<lb n="3907"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:10"/>
<div><lb n="3908"/><p><span>Achd dochum gu mbeath a fhios agaibh gu bhfhuil cumhachda ag mac an</span>
<lb n="3909"/><span>duine peacuigh do mhaitheamh ar an dtalamh, (adeir sé ré fear na</span>
<lb n="3910"/><span>pairilesi.)</span>
<lb n="3911"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:11"/>
<div><lb n="3912"/><p><span>Adeirimsi riot, éirigh, agus tóguibh do leabuidh, agus imthigh dod</span>
<lb n="3913"/><span>tigh.</span>
<lb n="3914"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:12"/>
<div><lb n="3915"/><p><span>Agus do éirighsiumh ar an mball, agus ar dtógbháil a leabtha,</span>
<lb n="3916"/><span>dochuaidh sé amach na bhfhiadhnuisi uile: ionnas gur ghabh anbhfháth</span>
<lb n="3917"/><span>íad uile,</span>
<lb n="3918"/><span>agus gu dtugadar glóir do Dhía, agá rádha, ní fhacamairne a leitheid so</span>
<lb n="3919"/><span>ríamh.</span>
<lb n="3920"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:13"/>
<div><lb n="3921"/><p><span>Agus dochuaidh sé amach arís dochum na fairge: agus táinic an slúagh</span>
<lb n="3922"/><span>uile chuige, agus do theaguisg sé íad.</span>
<lb n="3923"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:14"/>
<div><lb n="3924"/><p><span>Agus ag gabháil tairis dó, dochonnaic sé Léui mhac Alphéi na</span>
<lb n="3925"/><span>shuidhe láimh ré háit gabhála an chusduim: agus adubhairt sé ris,</span>
<lb n="3926"/><span>lean mheisi.</span>
<lb n="3927"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:15"/>
<div><lb n="3928"/><p><span>Agus ar néirghe dhósan, do lean sé é, agus tarrla an tan do shuidh</span>
<lb n="3929"/><span>Iósa dochum bídh an a thig súd, gur shuigheadar mórán puibleacán, agus</span>
<lb n="3930"/><span>peacthach fós maráon ré Híosa, agus réna dhisgiobluibh: óir dob iomdha</span>
<lb n="3931"/><span>dhióbh ann, agus do leanadar é.</span>
<lb n="3932"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:16"/>
<div><lb n="3933"/><p><span>Agus an tan dochonncadar na sgríbuidhe, agus na Phairisínigh eision</span>
<lb n="3934"/><span>ag caitheamh bídh a bhfhochair na publicán agus na bpeacthach, adubhradar</span>
<lb n="3935"/><span>réna dhisgiobluibh, créd fá nitheann, agus fa nibheann bhur maighisdir</span>
<lb n="3936"/><span>a bhfhochair na bpubleacán agus na bpeacach?</span>
<lb n="3937"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:17"/>
<div><lb n="3938"/><p><span>Agus an tan dochualuidh Iósa, adubhairt sé ríu, ní fhuil</span>
<lb n="3939"/><span>ríachdanus agna dáoinibh slána ré líaigh, achd agna dáoinibh atá easlán.</span>
<lb n="3940"/><span>Ní tháinic mé do ghairm na bhfhiréunach, achd na bpeacach dochum</span>
<lb n="3941"/><span>aithríghe.</span>
<lb n="3942"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:18"/>
<div><lb n="3943"/><p><span>Agus do throisgeadar disgiobail Eóin, agus na bhPhairisíneach:</span>
<lb n="3944"/><span>agus tigid agus adeirid risen, créd fá dtroisgid disgiobail Eóin agus</span>
<lb n="3945"/><span>na bhPhairisíneach, agus nach déunuid do dhisgiobailsi trosgadh?</span>
<lb n="3946"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:19"/>
<div><lb n="3947"/><p><span>Adubhairt Iósa ríu an tan sin, anéidir lé cloinn tséomra an fhir</span>
<lb n="3948"/><span>núaphósda, an fad bhías an fear núaphósda na bhfhochair, trosgadh do</span>
<lb n="3949"/><span>dhénamh? an fad atá an fear núafpósda aca na bhfhochair ní héidir léo</span>
<lb n="3950"/><span>trosgadh do dhénamh.</span>
<lb n="3951"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:20"/>
<div><lb n="3952"/><p><span>Achd tiocfuid na láithe an a mbéurthar úatha an fear núafpósda, agus</span>
<lb n="3953"/><span>annsin doghénuid siad trosgadh ann sna laithibh sin.</span>
<lb n="3954"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:21"/>
<div><lb n="3955"/><p><span>Agus ní fhúaidheann neach ar bioth preabán déudach núa lé senéudach:</span>
<lb n="3956"/><span>no no beanuidh an preabán núa úd cuid don tsenéudach, agus is móide an</span>
<lb n="3957"/><span>briseadh.</span>
<lb n="3958"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:22"/>
<div><lb n="3959"/><p><span>Agus ní chuireann neach ar bioth fíon núa a seanbhuidéuluibh: nó no</span>
<lb n="3960"/><span>brisidh an fíon núa na buidéil, agus doirter an fíon, agus téid na</span>
<lb n="3961"/><span>buidéil amugha: achd is a mbuidéuluibh núadha is coir fíon núa do chur.</span>
<lb n="3962"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:23"/>
<div><lb n="3963"/><p><span>Agus tarla ag gabháil tré ghortuibh dhó isin tsaboíd, gur</span>
<lb n="3964"/><span>thionnsgnadar a dhisgiobail ag siobhal na slígheadh déusa do bhúain.</span>
<lb n="3965"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:24"/>
<div><lb n="3966"/><p><span>Agus adubhradar na Phairisínigh ris, féuch, créd fa ndénuid síad sa</span>
<lb n="3967"/><span>tsabóid an ní nach ceaduightheach?</span>
<lb n="3968"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:25"/>
<div><lb n="3969"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu, an né nar léughabhair ríamh créd</span>
<lb n="3970"/><span>dorinne Dábhí, an tan dobhí riachdanus air, agus dobhí ocrus air féin,</span>
<lb n="3971"/><span>agus ar an muinntir dobhí maille ris?</span>
<lb n="3972"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:26"/>
<div><lb n="3973"/><p><span>Cionnas dochúaidh sé asdeach a dtigh Dhé an tan dobhí Abiátar</span>
<lb n="3974"/><span>na ardshagart, agus do ith sé arán na fiadhnuisi, nach ar cheaduightheach</span>
<lb n="3975"/><span>dhithe achd do na sagartuibh: agus fós tug sé é don dréim dobhí maille</span>
<lb n="3976"/><span>ris?</span>
<lb n="3977"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:27"/>
<div><lb n="3978"/><p><span>Agus mar an gcédna adubhairt sé ríu, is ar son an duine do</span>
<lb n="3979"/><span>hórduigheadh an tsabóid, agus ní ar son na sabóide an duine.</span>
<lb n="3980"/></p>
</div>
<pb n="Mc2:28"/>
<div><lb n="3981"/><p><span>Ar an nadhbharsoin is tighearna mac an duine ar an sabóid féin.</span>
<lb n="3982"/></p>
</div>
<pb n="Mc3"/>
<div><lb n="3983"/><p/>
</div>
<pb n="Mc32:1"/>
<div><lb n="3984"/><p><span>Agus dochúaidh Iósa asdeach arís don tsionagóig: agus dobhí neach</span>
<lb n="3985"/><span>annsúd agá raibhe a lámh arna seargadh:</span>
<lb n="3986"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:2"/>
<div><lb n="3987"/><p><span>Agus dobhádar agá bhrath an sláinéochadh sé é isin tsabóid dochum go</span>
<lb n="3988"/><span>gcuirfidís adhbhar air.</span>
<lb n="3989"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:3"/>
<div><lb n="3990"/><p><span>Agus adeir sé ris an duine agá raibhe an láimh seirgthe, éirigh ad</span>
<lb n="3991"/><span>sheasamh a meadhón cháich.</span>
<lb n="3992"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:4"/>
<div><lb n="3993"/><p><span>Agus adubhairt sé ríusan, an ceaduightheach maith iona olc do dhénamh</span>
<lb n="3994"/><span>isin tsabóid? anum do shlánughadh, nó dho mharbhadh? achd do</span>
<lb n="3995"/><span>eisdeadarsan.</span>
<lb n="3996"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:5"/>
<div><lb n="3997"/><p><span>Agus ar bhfhéchain gu fergach orrthasan an a thímcheall, ar ngabháil</span>
<lb n="3998"/><span>doilghis chuige ar son chruais a gcroidhedhsan, adubhairt sé ris an</span>
<lb n="3999"/><span>duine, sín amach do lámh, agus do shín: agus do haiseagadh a lámh slán</span>
<lb n="4000"/><span>dó mar an láimh eile.</span>
<lb n="4001"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:6"/>
<div><lb n="4002"/><p><span>Agus ar ndul amach do na FPhairisíneachuibh dorinneadar comhairle</span>
<lb n="4003"/><span>ar an mball ris na Hérodiánachuibh iona aghaidhsion, cionnas do</span>
<lb n="4004"/><span>mhillfhidís é.</span>
<lb n="4005"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:7"/>
<div><lb n="4006"/><p><span>Achd dochúaidh Iósa maille réna dhisgiobluibh do leathtáoibh</span>
<lb n="4007"/><span>dochum na fairge: agus do lean slúagh mór ón Ghalilé, agus ón</span>
<lb n="4008"/><span>Iudéa é,</span>
<lb n="4009"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:8"/>
<div><lb n="4010"/><p><span>Agus ó Ierusaléim, agus ó Iduméa, agus ón taobh thall do Iórdán,</span>
<lb n="4011"/><span>agus an dream do aitreabh timcheall Tirus agus Sidon, an tan</span>
<lb n="4012"/><span>dochúaladar méud na neitheadh dorinne, tangadar chuige buidhean mhór.</span>
<lb n="4013"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:9"/>
<div><lb n="4014"/><p><span>Agus adubhairt seisean réna dhisgiobluibh, long bheag do bheith do</span>
<lb n="4015"/><span>ghnáth ag feitheamh air, do bhríogh an tslúaigh, dochum nach brúidhfidís é.</span>
<lb n="4016"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:10"/>
<div><lb n="4017"/><p><span>Oír do shlánuigh sé mórán, ionnus gur lingeadar air an mhéid ar a</span>
<lb n="4018"/><span>rabhadar easláinteadha dochum gu gcuiméoldaois ris.</span>
<lb n="4019"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:11"/>
<div><lb n="4020"/><p><span>Agus an tan dochidís na spioraidighe neamhghlana é, do slechdadáois</span>
<lb n="4021"/><span>dó, agus do éighmhidís, agá rádha, is tusa an mac úd Dé.</span>
<lb n="4022"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:12"/>
<div><lb n="4023"/><p><span>Achd dorinne seisean bagar mór orrtha, dochum nach</span>
<lb n="4024"/><span>bhfhoillséochadáois ós aird cía hé.</span>
<lb n="4025"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:13"/>
<div><lb n="4026"/><p><span>Agus dochúaidh sé súas an tansoin ar an slíabh, agus do ghoir sé</span>
<lb n="4027"/><span>chuige an dream do budh toil leis: agus tangadar chuige.</span>
<lb n="4028"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:14"/>
<div><lb n="4029"/><p><span>Agus do orduigh sé dhá fhear dhéug do bheith iona fhochair, dochum gu</span>
<lb n="4030"/><span>gcuirfeadh sé do dhéunamh seanmóra íad:</span>
<lb n="4031"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:15"/>
<div><lb n="4032"/><p><span>Agus ar cor gu mbíadh aca cumhachda na neasláinteadh do leigheas, agus</span>
<lb n="4033"/><span>na deamhain do sgrios.</span>
<lb n="4034"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:16"/>
<div><lb n="4035"/><p><span>An céudneach díobh Siómón ar a dtug sé Peadar mar ainm.</span>
<lb n="4036"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:17"/>
<div><lb n="4037"/><p><span>Agus Séumas mac Sebidei, agus Eóin dearbhrathair Shéumuis, (agus</span>
<lb n="4038"/><span>tug sé boanérges danmannuibh orrtha, is ionann sin ré rádh, agus</span>
<lb n="4039"/><span>clann na toirrnighe.)</span>
<lb n="4040"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:18"/>
<div><lb n="4041"/><p><span>Agus Ainndriás, agus Philip, agus Bartolomeus, agus Maithtéu, agus</span>
<lb n="4042"/><span>Tomás, agus Séumas mac Alphéi, agus Tadéus, agus Síomón an</span>
<lb n="4043"/><span>cannánach.</span>
<lb n="4044"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:19"/>
<div><lb n="4045"/><p><span>Agus Iudás Isgariot, an tí do bhraith é, agus tangadar don tigh.</span>
<lb n="4046"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:20"/>
<div><lb n="4047"/><p><span>Agus do chruinnigheadar an slúagh arís, ionnus nach arbhéidir leo</span>
<lb n="4048"/><span>fíu an bhídh do chaitheamh.</span>
<lb n="4049"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:21"/>
<div><lb n="4050"/><p><span>Agus an tan dochúaladar a dháoine gáoil tangadar amach do bhreith</span>
<lb n="4051"/><span>air: oír adubhradar gu raibhe sé ar míchéill.</span>
<lb n="4052"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:22"/>
<div><lb n="4053"/><p><span>Agus adubhradar na sgríobuidhe táinic anúas ó Iarusaléim, gu raibhe</span>
<lb n="4054"/><span>Belsébub ann, agus gurab tré phrionnsa na ndemhan do chuiredh sé amach</span>
<lb n="4055"/><span>na demhain.</span>
<lb n="4056"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:23"/>
<div><lb n="4057"/><p><span>Agus do ghoir sé chuige íad, agus adubhairt sé a mbaramhlachuibh</span>
<lb n="4058"/><span>ríu, cionnas is éidir lé Satan Satan do theilgean amach?</span>
<lb n="4059"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:24"/>
<div><lb n="4060"/><p><span>Agus ma bhíonn ríoghachd roinnte na haghaidh féin, ní héidir leis</span>
<lb n="4061"/><span>an ríoghdhachd sin sesamh:</span>
<lb n="4062"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:25"/>
<div><lb n="4063"/><p><span>Agus ma bhíonn teach roinnte na aghaidh féin, ní héidir leis an</span>
<lb n="4064"/><span>dtech sin sesamh:</span>
<lb n="4065"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:26"/>
<div><lb n="4066"/><p><span>Agus is amhluigh sin ma éirghenn Satan na adhaigh féin, agus gu</span>
<lb n="4067"/><span>mbía sé roinnte, ní héidir leis seasamh, achd atá deireadh aige.</span>
<lb n="4068"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:27"/>
<div><lb n="4069"/><p><span>Ní héidir lé neach ar bioth dul asdech gu tegh dhuine láidir, agus a</span>
<lb n="4070"/><span>airnéis tighe dhfhuadach leis, achd muna chuibhrighe sé ar tús an duine</span>
<lb n="4071"/><span>láidir úd: agus annsin sladfuidh sé a thech:</span>
<lb n="4072"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:28"/>
<div><lb n="4073"/><p><span>Adeirim ribh gu fírinneach gu maithfithear na huile pheacadh do</span>
<lb n="4074"/><span>chlannuibh na ndáoine, agus gach anfhocal lé dtabhruid síad sgannall úatha:</span>
<lb n="4075"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:29"/>
<div><lb n="4076"/><p><span>Achd giodhbé dobhéra sgannall don spiorad náomh, ní</span>
<lb n="4077"/><span>fhaghann sé maithfeachus choidhche, achd atá sé cionntach ón</span>
<lb n="4078"/><span>bhreitheamhnus tsíoruighe.</span>
<lb n="4079"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:30"/>
<div><lb n="4080"/><p><span>Oír adubhradar, is spiorad neamhghlan atá aige.</span>
<lb n="4081"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:31"/>
<div><lb n="4082"/><p><span>Uime sin tangadar a dhearbhraithreacha agus a mhathair: agus ar seasumh</span>
<lb n="4083"/><span>amuigh dhóibh, do chuireadar fios chuigesion, dá ghairm.</span>
<lb n="4084"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:32"/>
<div><lb n="4085"/><p><span>Agus do shuidh an slúagh iona thimchell agus adubhradar ris, tabhair</span>
<lb n="4086"/><span>dod haire, atá do mhathair agus do dhearbhbhraithreacha amuich ag ad</span>
<lb n="4087"/><span>tiarruidh.</span>
<lb n="4088"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:33"/>
<div><lb n="4089"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhóibh adubhairt sé: cia hí mo mhathair nó mo</span>
<lb n="4090"/><span>dherbhbhraithreacha?</span>
<lb n="4091"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:34"/>
<div><lb n="4092"/><p><span>Agus ar bhfhéchain ar an mhuinntir dobhí na suidhe na</span>
<lb n="4093"/><span>thimcheall, adeir sé, féuch mo mhathairsi, agus mo dherbhbhraithreacha.</span>
<lb n="4094"/></p>
</div>
<pb n="Mc3:35"/>
<div><lb n="4095"/><p><span>Oír giodhbé neach doghéna toil Dé, is é so mo dhearbhráthair, agus</span>
<lb n="4096"/><span>mo dheirbhshiúr, agus mo mhathair.</span>
<lb n="4097"/></p>
</div>
<pb n="Mc4"/>
<div><lb n="4098"/><p/>
</div>
<pb n="Mc4:1"/>
<div><lb n="4099"/><p><span>Agus do thionnsgain sé teagasg do dhénamh láimh ris an bhfhairge:</span>
<lb n="4100"/><span>agus do chruinnigh slúagh mór chuige, ionnas gu ndeachuidh sé asdeach a</span>
<lb n="4101"/><span>luing, agus gur shuidh sé ar an bhfhairge: agus dobhí an slúagh uile ar</span>
<lb n="4102"/><span>an dtír anaice na fairge.</span>
<lb n="4103"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:2"/>
<div><lb n="4104"/><p><span>Agus do theaguisg sé mórán dóibh a gcosamhlachuibh, agus adubhairt sé</span>
<lb n="4105"/><span>ríu an a theagasg:</span>
<lb n="4106"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:3"/>
<div><lb n="4107"/><p><span>Éisdigh, tabhruigh dá bhur naire: dochúaidh an síoladóir amach do</span>
<lb n="4108"/><span>chur shíl:</span>
<lb n="4109"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:4"/>
<div><lb n="4110"/><p><span>Agus tarrla ag cur an tsíl dó, gur thuit cuid de laimh ris an slighidh:</span>
<lb n="4111"/><span>agus gu dtangadar énluith an aiéoir, agus gur itheadar é.</span>
<lb n="4112"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:5"/>
<div><lb n="4113"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe anáit chlochaidh, mar nach raibhe mórán</span>
<lb n="4114"/><span>úire aige: agus do fhás sé do láthair, do bhríogh nach raibhe doimhne</span>
<lb n="4115"/><span>thalmhan aige:</span>
<lb n="4116"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:6"/>
<div><lb n="4117"/><p><span>Agus ar néirghe don ghréin do dóigheadh é lé teasbhach, agus do bhríogh</span>
<lb n="4118"/><span>nach raibhe fréumh aige, do shearg sé.</span>
<lb n="4119"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:7"/>
<div><lb n="4120"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe eidir mhuineach: agus do eirgheadar an</span>
<lb n="4121"/><span>muineach súas, agus do thachdadar é, agus ní thug sé toradh úadha.</span>
<lb n="4122"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:8"/>
<div><lb n="4123"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe a dtalamh maith: agus tug sé toradh úadha</span>
<lb n="4124"/><span>do éirigh suas agus do fhás, agus tug áonghráinne dhe a deich fichead,</span>
<lb n="4125"/><span>agus gráinne eile trí fichid, agus gráinne eile céud:</span>
<lb n="4126"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:9"/>
<div><lb n="4127"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, giodhbé agá bhfhuilid clúasa dochum</span>
<lb n="4128"/><span>éisdeachda, éisdeadh sé.</span>
<lb n="4129"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:10"/>
<div><lb n="4130"/><p><span>Agus an tan dobhí sé iona áonar, do fhíafruigheadar an mhuinntear dobhí</span>
<lb n="4131"/><span>na fhochair maille ris an dá fhear dhéug, cíall na cosamhlachda dhe.</span>
<lb n="4132"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:11"/>
<div><lb n="4133"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, is díbhsi atá arna thabhairt éolus ar</span>
<lb n="4134"/><span>sheichréid ríoghachda Dé: achd adeirthear na neithe so uile a</span>
<lb n="4135"/><span>mbaramhlachuibh, ris an dréim atá leath amuigh:</span>
<lb n="4136"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:12"/>
<div><lb n="4137"/><p><span>Dochum ar bhfhaicsin dóibh gu bhfaicfidís, agus nach tiubhraidís dá</span>
<lb n="4138"/><span>naire.  Agus ar gcloisdin dóibh gu gcluinfidís, agus nach tuicfidís: deagla</span>
<lb n="4139"/><span>gu bhfhillfidís uair ar bioth, agus gu maithfighe a bpeacuigh dhóibh.</span>
<lb n="4140"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:13"/>
<div><lb n="4141"/><p><span>Arís adubhairt sé ríu, an bhfhuil ainbhfhios na cosamhlachda so oruibh?</span>
<lb n="4142"/><span>Agus ma atá, cionnas tuigfídhe an uile chosmhalachd?</span>
<lb n="4143"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:14"/>
<div><lb n="4144"/><p><span>An sioladóir úd, is í an bhríathar shíolchuireas sé.</span>
<lb n="4145"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:15"/>
<div><lb n="4146"/><p><span>Agus is íad so an drong atá láimh ris an tslighidh, an a gcuirthear an</span>
<lb n="4147"/><span>bhríathar, achd tar éis a cloisdeana, tig satan ar an mball, agus</span>
<lb n="4148"/><span>tógbhuidh sé an bhríathar do sióladh an a gcroidheadhuibh úadha.</span>
<lb n="4149"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:16"/>
<div><lb n="4150"/><p><span>Agus mar an gcéudna is íad so an dream an ar cuireadh an síol a</span>
<lb n="4151"/><span>bhfhearann chlochach, iodhón, an dream éisdeas an bhríathar, agus gabhus</span>
<lb n="4152"/><span>chuca í do láthair maille ré gáirdeachus.</span>
<lb n="4153"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:17"/>
<div><lb n="4154"/><p><span>Agus ní fhuil fréumh aca ionnta féin, achd anuid siad ar fedh tamuill:</span>
<lb n="4155"/><span>agus na dheaghaidh sin an tan eirgheas trioblóid, agus buaidhirt tríd an</span>
<lb n="4156"/><span>mbréithir, ar an mball do gheibhid síad oilbhéim.</span>
<lb n="4157"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:18"/>
<div><lb n="4158"/><p><span>Agus is íad so an dream ghabhus an síol chuca ann sa sgecharnaigh,</span>
<lb n="4159"/><span>iodhón, an dream úd éisdeas ris an mbréithir,</span>
<lb n="4160"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:19"/>
<div><lb n="4161"/><p><span>Achd téid róchúram an tsaoghail so, agus mealltóireachd an</span>
<lb n="4162"/><span>tsaidhbhris, agus míanghus na neitheadh eile asdeach, agus tachduid síad an</span>
<lb n="4163"/><span>bhríathar, agus bí sí neamhthoirtheach.</span>
<lb n="4164"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:20"/>
<div><lb n="4165"/><p><span>Agus is íad so an dream an ar cuireadh an síol ann sa talamh maith,</span>
<lb n="4166"/><span>noch éisdeas an bhríathar, agus ghabhus í, agus dobheir toradh úatha,</span>
<lb n="4167"/><span>áon a deich fichead, áon trí fichid, agus áon eile céud gráinne.</span>
<lb n="4168"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:21"/>
<div><lb n="4169"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, an dtig an choinneall dochum a cora fá bhéul</span>
<lb n="4170"/><span>tsoighthigh, nó fá lebuigh? an né nách dochum gu gcuirfídhe a</span>
<lb n="4171"/><span>gcoinnléoir í?</span>
<lb n="4172"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:22"/>
<div><lb n="4173"/><p><span>Oír ní fhuil ní ar bioth foilightheach nach foillseochar, ná</span>
<lb n="4174"/><span>seicréideach nach tiocfa dochum soluis.</span>
<lb n="4175"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:23"/>
<div><lb n="4176"/><p><span>Giodhbé neach agá bhfhuilid clúasa dochum éisdeachda, éisdeadh sé.</span>
<lb n="4177"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:24"/>
<div><lb n="4178"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, tabhruidh dhá bhur naire créd an ní</span>
<lb n="4179"/><span>adchluintí: cíbé miosúr a dtomhuisdí, toimheósdar chuguibh é, agus</span>
<lb n="4180"/><span>dobéurthar tuilleadh dáoibhsi a dhream úd éisdeas.</span>
<lb n="4181"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:25"/>
<div><lb n="4182"/><p><span>Oír giodhbé neach agá bhfhuil ní, dobéurthar dhó: agus giodhbé</span>
<lb n="4183"/><span>neach atá gan ní aige, toigéubhthar úadha an ní atá aige.</span>
<lb n="4184"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:26"/>
<div><lb n="4185"/><p><span>Tuilleadh eile adubhairt sé ríu, is amhluigh atá ríoghachd Dé, mar</span>
<lb n="4186"/><span>do chuirfeadh neach síol a bhfhearann,</span>
<lb n="4187"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:27"/>
<div><lb n="4188"/><p><span>Agus do choidéoladh sé, agus do éireóchadh sé sanoidhche, agus ann sa</span>
<lb n="4189"/><span>lá: agus do fhásfadh an síol, agus do aírdéochadh sé, ar cruth nach raibhe a</span>
<lb n="4190"/><span>fhios aigesion.</span>
<lb n="4191"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:28"/>
<div><lb n="4192"/><p><span>Oír is da dheóin féin dobheir an talamh toradh, ar tús an geamhar,</span>
<lb n="4193"/><span>agus na dhíaigh sin déus, agus na dhíaigh sin arbhar iomshlán</span>
<lb n="4194"/><span>sa déis:</span>
<lb n="4195"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:29"/>
<div><lb n="4196"/><p><span>Agus an tan taisbéunas an toradh é féin, ar an mball cuiridh sé</span>
<lb n="4197"/><span>corrán ann, do bhríogh gu bhfhuil an foghmhar do láthair.</span>
<lb n="4198"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:30"/>
<div><lb n="4199"/><p><span>Agus fós adubhairt sé, créd é an ní ré a ndiongnum ríoghachd Dé do</span>
<lb n="4200"/><span>shamhlughadh? nó créd í an bharamhail ré samhuilfimís í?</span>
<lb n="4201"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:31"/>
<div><lb n="4202"/><p><span>Is cosmhail  ré gráinne musdaird: noch an tan churthar ann sa</span>
<lb n="4203"/><span>talamh é, is é is lugha don uile shíol dá bhfhuil aran dtalamh:</span>
<lb n="4204"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:32"/>
<div><lb n="4205"/><p><span>Achd tar éis a chora, fásaidh sé súas, agus is mó é ina éunluibh do na</span>
<lb n="4206"/><span>luibhibh: agus fásaid géuga móra air, ionnus gu bhfhédfaidís énlaith</span>
<lb n="4207"/><span>an aieóir nid do dhénamh ar a sgáth.</span>
<lb n="4208"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:33"/>
<div><lb n="4209"/><p><span>Agus do labhair sé an bhríathar ríu a mórán dá leithéidibh sin do</span>
<lb n="4210"/><span>chosmhalachaibh, do réir fá mar dobéidir léo a chloisdin.</span>
<lb n="4211"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:34"/>
<div><lb n="4212"/><p><span>Agus níor labhair sé ríu achd a gcosmhalachaibh: achd cheana do</span>
<lb n="4213"/><span>mhínidh sé gach uile ní dá dhisgiobluibh féin ar leith.</span>
<lb n="4214"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:35"/>
<div><lb n="4215"/><p><span>Agus adubhairt sé an lá úd ríu, an tan táinic deireadh an láoi: déunum</span>
<lb n="4216"/><span>don táobh úd anunn don abhuinn.</span>
<lb n="4217"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:36"/>
<div><lb n="4218"/><p><span>Agus ar bhfhágbháil an choimthionóil rugadar éisean mar dobhí sé ann</span>
<lb n="4219"/><span>sa luing: agus dobhádar fós longa bega éile iona fhochair.</span>
<lb n="4220"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:37"/>
<div><lb n="4221"/><p><span>Agus do éirigh sdoirm mhór gháoithe ann: agus do lingeadar na tonna</span>
<lb n="4222"/><span>ann sa luing, ionnas gu raibhe sí anois arna líonadh.</span>
<lb n="4223"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:38"/>
<div><lb n="4224"/><p><span>Agus dobhí seisean ar an dtileadh ana chodladh ar chearchaill: agus</span>
<lb n="4225"/><span>dúisighid síad é, agus adeirid ris, a mhaighisdir, nach misde leat sinne</span>
<lb n="4226"/><span>do dhul amugha?</span>
<lb n="4227"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:39"/>
<div><lb n="4228"/><p><span>Agus ar néirghe dhósan tug sé achmhasan don gháoith, agus adubhairt</span>
<lb n="4229"/><span>sé ris an bhfhairge, coisg, bí balbh.  Annsin do chíunaigh an gháoth, agus</span>
<lb n="4230"/><span>dobhí súaimhneas mór ann.</span></p>
<lb n="4231"/>
<lb n="4232"/><p/>
</div>
<pb n="Mc4:40"/>
<div><lb n="4233"/><p><span>Annsin adubhairt sé ríu, créd fá bhfhuiltí a choimheaglach sin?</span>
<lb n="4234"/><span>créd fá nach fuil creideamh aguibh?</span>
<lb n="4235"/></p>
</div>
<pb n="Mc4:41"/>
<div><lb n="4236"/><p><span>Agus do ghabh eagla mhór íadsan, agus adubhradar ré chéile, cía hé</span>
<lb n="4237"/><span>an fear so, agá ndénann an gháoth féin, agus an fhairrge fós úmhlachd dó?</span>
<lb n="4238"/></p>
</div>
<pb n="Mc5"/>
<div><lb n="4239"/><p/>
</div>
<pb n="Mc5:1"/>
<div><lb n="4240"/><p><span>Agus tangadar don táoibh éile don fhairge, gu duthuigh na Ngadarénach.</span>
<lb n="4241"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:2"/>
<div><lb n="4242"/><p><span>Agus ar ndul amach dhó as an luing, ar an mball tárrla duine an a raibhe</span>
<lb n="4243"/><span>spiorad neamhghlan air, ag teachd as na húaghuibh.</span>
<lb n="4244"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:3"/>
<div><lb n="4245"/><p><span>Agá raibhe a áit chomhnuighe ann sna tumbuighibh, agus nárbhéidir lé</span>
<lb n="4246"/><span>neach ar bioth a cheangal lé slabhradhuibh féin:</span>
<lb n="4247"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:4"/>
<div><lb n="4248"/><p><span>Do bhríogh ar mbeith ceanguilte gu meinic dó lé geimhlibh, agus lé</span>
<lb n="4249"/><span>slabhradhuibh, gu mbriseadh sé na slabhruidhe, agus gu mionuigheadh sé</span>
<lb n="4250"/><span>na geimhleacha: agus níorbhéidir lé nech ar bioth a smachdughadh.</span>
<lb n="4251"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:5"/>
<div><lb n="4252"/><p><span>Agus dobhíodh sé do ghnáth, do ló agus doidhche ar na sléibhtibh,</span>
<lb n="4253"/><span>agus a measg na bhfhúaralach ag éighmhe, agus ag gabháil do chlochaibh</span>
<lb n="4254"/><span>air féin.</span>
<lb n="4255"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:6"/>
<div><lb n="4256"/><p><span>Agus ar bhfhaicsin Iósa dhó a bhfhad úadha, do rioth sé chuige,</span>
<lb n="4257"/><span>agus dorinne sé eadurghuidhe air:</span>
<lb n="4258"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:7"/>
<div><lb n="4259"/><p><span>Agus ar néigheamh dó do ghuth árd, adubhairt sé, créd í mo chuidsi</span>
<lb n="4260"/><span>dhíot a Iósa a mhic Dé róaird? cuirim a huchd Dé ort gan mo phíanadh.</span>
<lb n="4261"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:8"/>
<div><lb n="4262"/><p><span>(Oír adubhairt sé ris, a spiorad neamhghlan tarra amach as an duine.)</span>
<lb n="4263"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:9"/>
<div><lb n="4264"/><p><span>Agus do fhíafruigh sé dhe, créd is ainm dhuit? agus do fhreagair</span>
<lb n="4265"/><span>seisean agá rádha, léghíon is ainm dhamh: oír atámáoid mórán ann.</span>
<lb n="4266"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:10"/>
<div><lb n="4267"/><p><span>Agus do íarr sé gu roighéur air gan a gcur amach as an dúthaidh sin.</span>
<lb n="4268"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:11"/>
<div><lb n="4269"/><p><span>Agus dobhí tréd mór muc annsúd ar na sléibhteibh ag ingheilt.</span>
<lb n="4270"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:12"/>
<div><lb n="4271"/><p><span>Agus do íarradar na deamhuin uile air, agá rádha, cuir sinne ann sna</span>
<lb n="4272"/><span>mucuibh, dochum gu rachmáois asdech ionnta.</span>
<lb n="4273"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:13"/>
<div><lb n="4274"/><p><span>Agus tug Iósa ced dóibh ar an mball: agus ar ndul amach do na</span>
<lb n="4275"/><span>spioradaibh neamhghlana sin dochúadar ann sna mucaibh: agus do thuid an</span>
<lb n="4276"/><span>tréd a ndeaghuidh a gceann ris an aill is an bhfhairge, (agus dobhádar</span>
<lb n="4277"/><span>timcheall dhá mhíle muc ann) agus do múchadh íad ann sa bhfhairge.</span>
<lb n="4278"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:14"/>
<div><lb n="4279"/><p><span>Agus do theitheadar búachaillidhe na muc, agus do inneasadar sin don</span>
<lb n="4280"/><span>chathraigh agus don túaith, agus tangadarsan amach dá fhéuchain créd do</span>
<lb n="4281"/><span>rinneadh ann.</span>
<lb n="4282"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:15"/>
<div><lb n="4283"/><p><span>Agus tigid síad dochum Iósa, agus dochíd an té an a raibhe an deamhan,</span>
<lb n="4284"/><span>iodhón, an léghión deamhan, na shuidhe agus a éudach uime, agus a chíall</span>
<lb n="4285"/><span>aige: agus do ghabh eagla íad.</span>
<lb n="4286"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:16"/>
<div><lb n="4287"/><p><span>Agus do inniseadar an líon dochonnaic dhóibhsion, cionnas</span>
<lb n="4288"/><span>dorinneadh ris an té an a raibhe an deamhan, agus a dtimcheall na muc.</span>
<lb n="4289"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:17"/>
<div><lb n="4290"/><p><span>Agus do thionnsgnadarsan a íarruigh airsion imtheachd as a dtórannuibh</span>
<lb n="4291"/><span>féin.</span>
<lb n="4292"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:18"/>
<div><lb n="4293"/><p><span>Agus ar ndul a luing dhósan, do íarr an té ana raibhe an deamhan air,</span>
<lb n="4294"/><span>é féin do bheith na fhochair.</span>
<lb n="4295"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:19"/>
<div><lb n="4296"/><p><span>Achd nír léig Iósa dhó, achd adubhairt sé ris, imthigh dod tigh a</span>
<lb n="4297"/><span>gceann do mhuinntire, agus foillsigh dhóibh méd na neitheadh dorinne</span>
<lb n="4298"/><span>an tighearna dhuit, agus gu ndearna sé trócaire ort.</span>
<lb n="4299"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:20"/>
<div><lb n="4300"/><p><span>Agus do imthigh seision, agus do thionnsgain sé a sheanmórughadh a</span>
<lb n="4301"/><span>Ndécapolis méud na neitheadh dorinne Iósa dhó: agus do ghabh iongantus</span>
<lb n="4302"/><span>íad uile.</span>
<lb n="4303"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:21"/>
<div><lb n="4304"/><p><span>Agus an tan dochúaidh Iósa a luing arís tar a ais don chaladh</span>
<lb n="4305"/><span>anúnn, do chruinnigh slúagh mór chuige: agus dobhí sé láimh ris an</span>
<lb n="4306"/><span>bhfhairge.</span>
<lb n="4307"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:22"/>
<div><lb n="4308"/><p><span>Agus tabhair dod taire, táinic fear dháirighe dúachdaránuibh na</span>
<lb n="4309"/><span>síonagóige, darbhainm Iairus: agus an tan dochonnaic sé eisean, do</span>
<lb n="4310"/><span>léig sé é féin síos agá chosaibh.</span>
<lb n="4311"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:23"/>
<div><lb n="4312"/><p><span>Agus do ghuidh sé é gu roighér, agá rádh, atá mhinghean bheag a</span>
<lb n="4313"/><span>núdhachd bháis: iárruim ort teachd agus do lámha do chur uirrthe,</span>
<lb n="4314"/><span>dochum gu sláinéochaidhe í: agus gu mairfeadh sí.</span>
<lb n="4315"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:24"/>
<div><lb n="4316"/><p><span>Agus do imthigh Iósa leis: agus do len slúagh mór é, agus do</span>
<lb n="4317"/><span>bhrúigheadar é.</span>
<lb n="4318"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:25"/>
<div><lb n="4319"/><p><span>Agus dobhí bean daírighe annsin ar a raibhe dortadh fola ré dhá</span>
<lb n="4320"/><span>bhliadhain déug:</span>
<lb n="4321"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:26"/>
<div><lb n="4322"/><p><span>Agus do fhulaing mórán ó leaghuibh iomdha, agus do chaith a raibhe aice</span>
<lb n="4323"/><span>uile, agus nírbhfheirrde í é, achd do budh measa sa chách í:</span>
<lb n="4324"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:27"/>
<div><lb n="4325"/><p><span>An tan dochúalaidh sí teachd tar Iósa, táinic sí don táobh thíar</span>
<lb n="4326"/><span>dhe a measg an choimhthionóil, agus do chuimil sí réna éudach.</span>
<lb n="4327"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:28"/>
<div><lb n="4328"/><p><span>Oír adubhairt sí, má bheanuim réna éudach amháin, slainéochthar</span>
<lb n="4329"/><span>mhé.</span>
<lb n="4330"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:29"/>
<div><lb n="4331"/><p><span>Agus do thiormaigh a dortadh fola do láthair: agus do airigh sí ar a</span>
<lb n="4332"/><span>corp féin gu raibhe sí slán ón phláigh úd.</span>
<lb n="4333"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:30"/>
<div><lb n="4334"/><p><span>Agus do aithin Iósa ar an mball ann féin na súbhaltuighe sin dochúaidh</span>
<lb n="4335"/><span>as, agus do fhill sé ar an slúagh, agus adubhairt sé, cía do chuimil rém</span>
<lb n="4336"/><span>éuduighibh?</span>
<lb n="4337"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:31"/>
<div><lb n="4338"/><p><span>Agus adubhradar a dhisgiobail ris, dochí tú an slúagh dod</span>
<lb n="4339"/><span>bhrúdh, agus an bhfhíafruigheann tú, cía co chuimil ríum?</span>
<lb n="4340"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:32"/>
<div><lb n="4341"/><p><span>Agus do fhéuch seision ina thimcheall dochum gu bhfhaicfeadh sé an bhean</span>
<lb n="4342"/><span>dorinne so.</span>
<lb n="4343"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:33"/>
<div><lb n="4344"/><p><span>Agus do ghabh crioth agus eagla an bhean, ar naithne an neith do</span>
<lb n="4345"/><span>rinneadh innte féin, agus táinic sí agus do shléuchd sí dhó, agus do innis</span>
<lb n="4346"/><span>sí an fhírinne uile dhó.</span>
<lb n="4347"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:34"/>
<div><lb n="4348"/><p><span>Agus adubhairt seision ría, a inghean, is é do chréideamh do shlánuigh</span>
<lb n="4349"/><span>thú; imthigh a síothcháin, agus bí slán od phláigh.</span>
<lb n="4350"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:35"/>
<div><lb n="4351"/><p><span>Agus ar mbeith dhósan ag labhairt, tigid dáoine ó úachdarán</span>
<lb n="4352"/><span>na sínagóge, agá rádha, fúair hinghean bás, créd fá gcuireann tú</span>
<lb n="4353"/><span>búaidhreadh ar an maighisdir feasda?</span>
<lb n="4354"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:36"/>
<div><lb n="4355"/><p><span>Agus mar dochúalaidh Iósa an comhrádh so adubhradh, adubhairt sé</span>
<lb n="4356"/><span>ré húachdarán na síonagóge, ná bíoth eagla ort, créid amháin:</span>
<lb n="4357"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:37"/>
<div><lb n="4358"/><p><span>Agus níor fhulaing sé neach ar bioth dá leanmhuin, achd Peadar agus</span>
<lb n="4359"/><span>Séumus, agus Eóin dearbhráthair Shéumuis.</span>
<lb n="4360"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:38"/>
<div><lb n="4361"/><p><span>Agus táinic sé gu teagh úachdaráin an tsiónagóig, agus dochonnaic sé</span>
<lb n="4362"/><span>an búaidhreadh, agus luchd an cháointe agus na húalfartuighe móire.</span>
<lb n="4363"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:39"/>
<div><lb n="4364"/><p><span>Agus ar ndul asdeach, adubhairt sé ríu, créd fá bhfhuil búaidhreadh</span>
<lb n="4365"/><span>oruibh, agus créd fá nguiltí? ní fhúair an cailín bás, achd is ana</span>
<lb n="4366"/><span>codladh atá sí.</span>
<lb n="4367"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:40"/>
<div><lb n="4368"/><p><span>Agus dorinneadarsan fónamhad fáoi, achd cheana ar gcur chaích uile</span>
<lb n="4369"/><span>amach dhósan, beiridh sé athair agus máthair an chailín leis, agus an</span>
<lb n="4370"/><span>dream úd dobhí na fhochair féin, agus téid sé asdeach mar a raibhe</span>
<lb n="4371"/><span>an cailín na luighe.</span>
<lb n="4372"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:41"/>
<div><lb n="4373"/><p><span>Agus ar mbreith dó ar láimh an chailín, adubhairt sé ría, Talíta</span>
<lb n="4374"/><span>coumí: is é sin má eidirmhínighthear é, a chailín (adeirim riot)</span>
<lb n="4375"/><span>éirigh:</span>
<lb n="4376"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:42"/>
<div><lb n="4377"/><p><span>Agus do éirigh an cailín ar an mball, agus do shiubhail sí: óir dobhí</span>
<lb n="4378"/><span>sí a gcionn a dhá blíadhan déug, agus do ghabh adhúathmhaireachd romhór</span>
<lb n="4379"/><span>íadsan.</span>
<lb n="4380"/></p>
</div>
<pb n="Mc5:43"/>
<div><lb n="4381"/><p><span>Agus do aithin sé dhíobh gu roighéur, gan a fhios so do thabhairt</span>
<lb n="4382"/><span>dénduine: agus adubhairt sé ní do thabhairt don chailín ré a ithe.</span>
<lb n="4383"/></p>
</div>
<pb n="Mc6"/>
<div><lb n="4384"/><p/>
</div>
<pb n="Mc6:1"/>
<div><lb n="4385"/><p><span>Agus do imthigh sé as sin, agus táinic sé da thír féin: agus do</span>
<lb n="4386"/><span>leanadar a dhisgiobuil féin é.</span>
<lb n="4387"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:2"/>
<div><lb n="4388"/><p><span>Agus an tan táinic an tsabóid, do thionnsgain sé teagasg do dhénamh</span>
<lb n="4389"/><span>ann sa tsínagóig: agus do ghabh iongnadh mórán da gcúalaidh é, agá rádha,</span>
<lb n="4390"/><span>créd as a dtigid na neithesi dochum an fhirsi? agus créd í aneagna so</span>
<lb n="4391"/><span>atá arná tabhairt dó, ionnus gu ndéuntar a leitheide so do chumhachdaibh</span>
<lb n="4392"/><span>tré na lámhuibhsion?</span>
<lb n="4393"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:3"/>
<div><lb n="4394"/><p><span>An né nach é so an sáor úd, mac Muire, agus dearbhráthair Shéumais</span>
<lb n="4395"/><span>agus Iosé agus Iudé agus Tsímóin? agus an né nach fuilid a</span>
<lb n="4396"/><span>dheirbhsheathracha annso eadruinne? agus fúaradar oilbhéim ann.</span>
<lb n="4397"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:4"/>
<div><lb n="4398"/><p><span>Achd adubhairt Iósa ríu, ni fhuil fáidh gan chion achd ana thír</span>
<lb n="4399"/><span>féin, agus eidir a dháoinibh gáoil, agus ana thigh féin.</span>
<lb n="4400"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:5"/>
<div><lb n="4401"/><p><span>Agus níorbhéidir leis súbhaltuighe ar bioth do dheunamh ann sanáit</span>
<lb n="4402"/><span>sin, achd ar gcur a lámh ar beagán do dháoinibh éugcrúaidhe, do shlánaigh</span>
<lb n="4403"/><span>sé íad.</span>
<lb n="4404"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:6"/>
<div><lb n="4405"/><p><span>Agus dobhí iongnadh aige ana neamhchreideamh súd: agus do</span>
<lb n="4406"/><span>thimchealluidh sé na bailte fághcúaird, ag teagusg.</span>
<lb n="4407"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:7"/>
<div><lb n="4408"/><p><span>Annsin do ghoir sé an dá fhear dhéug, agus do thionnsgain sé a gcur</span>
<lb n="4409"/><span>iona ndís, agus iona ndís: agus tug sé cumhachda dhóibh ar na spioraduibh</span>
<lb n="4410"/><span>neamhghlana.</span>
<lb n="4411"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:8"/>
<div><lb n="4412"/><p><span>Agus do aithin sé dhíobh gan ní ar bioth do bhreith léo dochum na</span>
<lb n="4413"/><span>slighéadh, achd slat amháin, gan mhála, gan arán, gan úmha iona gcrios.</span>
<lb n="4414"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:9"/>
<div><lb n="4415"/><p><span>Achd a mbróga do chur iompa: agus gan dá chóta do bheith iompa.</span>
<lb n="4416"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:10"/>
<div><lb n="4417"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, giodhbé háit ar bioth an a rachdáoi asdech</span>
<lb n="4418"/><span>a dtigh, anuidh annsin nó gu nimdhighthí as an mball sin.</span>
<lb n="4419"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:11"/>
<div><lb n="4420"/><p><span>Agus giodhbé ar bioth nach ghéubha sibh, agus nach éisdfi ribh, ar</span>
<lb n="4421"/><span>nimtheachd díbh as sin, craithidh an lúaithreadh bhías fá bhur gcosaibh</span>
<lb n="4422"/><span>mar fhíadhnuisi iona nadhaigh súd.  Gu firínneach adeirimsi ribh, gu ma</span>
<lb n="4423"/><span>socamhluighe do Shodom nó do Ghomorra a ló an bhreitheamhnuis, na dhon</span>
<lb n="4424"/><span>chathruigh sin.</span>
<lb n="4425"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:12"/>
<div><lb n="4426"/><p><span>Agus do imthighedarsan, agus do fhúagradar aithríghe do dhéunamh.</span>
<lb n="4427"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:13"/>
<div><lb n="4428"/><p><span>Agus do theilgeadar mórán deamhan amach: agus do ungadar mórán do</span>
<lb n="4429"/><span>dháoinibh tinne lé hola, agus do shlánuigheadar íad.</span>
<lb n="4430"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:14"/>
<div><lb n="4431"/><p><span>Agus dochúalaidh an rí Iorúaith na neithe so, (oír dochúaidh ainm</span>
<lb n="4432"/><span>orrdhairc airsion) agus adubhairt sé, gur éirigh Eóin baisde ó</span>
<lb n="4433"/><span>mharbhuibh, agus dá bhríogh sin atáid subháltuighe ag oibriughadh</span>
<lb n="4434"/><span>ann.</span>
<lb n="4435"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:15"/>
<div><lb n="4436"/><p><span>Adubhradar dream eile, gurbhé Eliás é.  Agus adubhradar dream</span>
<lb n="4437"/><span>eile, gurbhfháidh é, nó mar áon do na fáidhibh.</span>
<lb n="4438"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:16"/>
<div><lb n="4439"/><p><span>Achd arna chluinsin Diorúaith adubhairt sé, is é so an Téoin do</span>
<lb n="4440"/><span>dhícheann meisi: do éirigh sé ó mharbhuibh.</span>
<lb n="4441"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:17"/>
<div><lb n="4442"/><p><span>Oír ar gcur dháoine úadha Dhioruaith, do ghabh sé Eóin, agus do</span>
<lb n="4443"/><span>cheangail sé a bpríosún é, ar son Herodías mhná pósda Pilip a</span>
<lb n="4444"/><span>dhearbhráthar féin, do bhríogh gur phós sé í.</span>
<lb n="4445"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:18"/>
<div><lb n="4446"/><p><span>Oír adubhairt Eóin ré Hiorúaith ní ceaduightheach dhuit bean</span>
<lb n="4447"/><span>fpósda do dhearbhráthar féin do bheith agad.</span>
<lb n="4448"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:19"/>
<div><lb n="4449"/><p><span>Achd dobhí Heródías ar a thísean, agus do budh mían lé a mharbhadh:</span>
<lb n="4450"/><span>achd níorbhéidir lé.</span>
<lb n="4451"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:20"/>
<div><lb n="4452"/><p><span>Oír dobhí eagla Eóin ar Ioruaith, ar mbéith a fhesa aige gur dhuine</span>
<lb n="4453"/><span>comhthrom náomhtha é, agus dobheireadh sé modh dhó: agus ar néisdeachd ris</span>
<lb n="4454"/><span>donídh sé mórán air, agus do éisdeadh sé ris gu toileamhail.</span>
<lb n="4455"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:21"/>
<div><lb n="4456"/><p><span>Agus an tan dobhí lá iomchúbhaidh ann, an a ndearna Iorúaith suipér</span>
<lb n="4457"/><span>dá uaislibh, agus dá chaptéinibh, agus dúachdaránuibh na Galilé,</span>
<lb n="4458"/><span>comhainm an láoi fá rugadh é:</span>
<lb n="4459"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:22"/>
<div><lb n="4460"/><p><span>Dochúaidh inghean an Heródías úd asdeach, agus dorinne sí dámhsa,</span>
<lb n="4461"/><span>agus do thaitin sí ré Hiorúaith, agus ris an gcuideachda dobhí ar an</span>
<lb n="4462"/><span>mbord na fhochair, agus adubhairt an rí ris an gcailín, íarr oramsa</span>
<lb n="4463"/><span>giodhbé ní is áill leat, agus dobhéura mé dhuit é.</span>
<lb n="4464"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:23"/>
<div><lb n="4465"/><p><span>Agus tug sé mionna dhi, giodhbé ní íarrfus tú oram, dobhéura mé dhuit</span>
<lb n="4466"/><span>é, gu leath mo ríoghachda.</span>
<lb n="4467"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:24"/>
<div><lb n="4468"/><p><span>Achd ar nimtheachd amach dhisi adubhairt sí ré na mathair, créd</span>
<lb n="4469"/><span>iárfas mé? agus adubhairt sisi, cenn Eóin baisde.</span>
<lb n="4470"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:25"/>
<div><lb n="4471"/><p><span>Agus táinic sisi ar an mball asdeach dochum an ríogh maille ré</span>
<lb n="4472"/><span>deithbhir, agus do íarr sí agá rádh, is í mo thoil tusa do thabhairt chinn</span>
<lb n="4473"/><span>Eóin baisde dhamh anois ar méis annso.</span>
<lb n="4474"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:26"/>
<div><lb n="4475"/><p><span>Agus dobhí an rí lán do dhoilgheas, iodheadh níorbháill leis ar</span>
<lb n="4476"/><span>son a mhionn, agus na druinge úd dobhí iona suidhe na fhochair, issi</span>
<lb n="4477"/><span>dho dhíultadh.</span>
<lb n="4478"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:27"/>
<div><lb n="4479"/><p><span>Agus ar gcur fhir dhícheannta amach dhon rígh do láthair, do aithin sé</span>
<lb n="4480"/><span>a cheannsan do thabhairt asdeach.</span>
<lb n="4481"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:28"/>
<div><lb n="4482"/><p><span>Agus do imthigh an fear úd, agus do dhícheann sé eisean ann sa</span>
<lb n="4483"/><span>phríosún: agus tug sé a cheann leis ar méis, agus tug sé don</span>
<lb n="4484"/><span>chailín é, agus tug an cailín súd dá máthair.</span>
<lb n="4485"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:29"/>
<div><lb n="4486"/><p><span>Agus an tan dochúaladar a dhisgiobuilsion tangadar, agus do</span>
<lb n="4487"/><span>thógbhadar a chorp, agus do chuireadar a dtumba é.</span>
<lb n="4488"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:30"/>
<div><lb n="4489"/><p><span>Agus do chruinnigheadar na hasbuil dochum Iósa, agus do</span>
<lb n="4490"/><span>fhoillsighedar dhó na huile ní, agus gach ní dá ndernadar, agus gach ní</span>
<lb n="4491"/><span>dár mhúinedar.</span>
<lb n="4492"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:31"/>
<div><lb n="4493"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, tigidhsi ar leith gu hionad úaigneach, agus</span>
<lb n="4494"/><span>déunaidh suaimhneas tamall beag.  Oír dobhádar mórán ag teachd, agus ag</span>
<lb n="4495"/><span>imtheachd: agus ní fhúaradar ám ar bhíadh amháin dithe.</span>
<lb n="4496"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:32"/>
<div><lb n="4497"/><p><span>Agus dochúadar a luing ar leith gu hionad fhásamhuil.</span>
<lb n="4498"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:33"/>
<div><lb n="4499"/><p><span>Agus dochonnaic an slúagh íadsan ag imtheachd: agus do aithneadar</span>
<lb n="4500"/><span>mórán eisean: agus do ritheadar dá gcois as na cathrachuibh uile annsúd,</span>
<lb n="4501"/><span>agus dobhádar rompasan, agus do chruinnigheadar chuigesion.</span>
<lb n="4502"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:34"/>
<div><lb n="4503"/><p><span>Agus ar ndul amach Dhiósa, dochonnaic sé an slúagh mór, agus do</span>
<lb n="4504"/><span>ghabh trúaighe mhór dhóibh é, óir dobhádar mar cháorcha gan áodhaire aca:</span>
<lb n="4505"/><span>agus do thionnsgain sé mórán do mhúnadh dhóibh.</span>
<lb n="4506"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:35"/>
<div><lb n="4507"/><p><span>Agus an tan táinic mórán don lá, dochúadar a dhisgiobuil</span>
<lb n="4508"/><span>chuigesion, agá rádha, atá an tionadh iona fhasach, agus táinic mórán don</span>
<lb n="4509"/><span>lá:</span>
<lb n="4510"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:36"/>
<div><lb n="4511"/><p><span>Léig úait íad, dochum gu rachdáois fán dtír, agus fá na bailtibh</span>
<lb n="4512"/><span>na dtimcheall, do cheannach aráin dóibh féin: oír ní fhuil ní aca do</span>
<lb n="4513"/><span>íosdáois.</span>
<lb n="4514"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:37"/>
<div><lb n="4515"/><p><span>Achd ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ríu, tabhruidhsi dhóibh ní ré</span>
<lb n="4516"/><span>a ithe, agus adubhradarsan ris, an rachmáois dho cheannach lúach dhá</span>
<lb n="4517"/><span>chéud pinginn daránuibh, dochum gu dtiobhramáois ní dhóibhsion ré a ithe.</span>
<lb n="4518"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:38"/>
<div><lb n="4519"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu, gá mhéud narán atá agaibh? imthighidh,</span>
<lb n="4520"/><span>agus fechuidh: agus ar bhfhaghbhail a fhesa sin dóibhsion, adubhradar,</span>
<lb n="4521"/><span>chúig aráin agus dá íasg.</span>
<lb n="4522"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:39"/>
<div><lb n="4523"/><p><span>Agus do aithin sé dhíobh cách uile do chur na suidhe na</span>
<lb n="4524"/><span>gcomhlánuibh ar an bhfhéur nglas.</span>
<lb n="4525"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:40"/>
<div><lb n="4526"/><p><span>Agus do shuighedar síos iona mbuidhneachuibh as comhair a chéile, ana</span>
<lb n="4527"/><span>gcéuduibh, agus ana gcáogaduibh.</span>
<lb n="4528"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:41"/>
<div><lb n="4529"/><p><span>Agus ar ngabháil na gcúig narán úd chuige, agus an dá íasg, ar</span>
<lb n="4530"/><span>bhfhéchain súas ar neamh dhó, do bheannuigh sé, agus do bhris sé na</span>
<lb n="4531"/><span>haráin: agus tug sé dhá dhisgiobluibh íad dochum gu gcuirfidís na</span>
<lb n="4532"/><span>bhfhíadhnuisi súd iad: agus do roinn sé an dá íasg orrtha uile.</span>
<lb n="4533"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:42"/>
<div><lb n="4534"/><p><span>Agus do itheadar cách uile, agus do sáthuigheadh íad.</span>
<lb n="4535"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:43"/>
<div><lb n="4536"/><p><span>Agus do thógbhadar dhá chlíabh dhéug lán do bhíadh bhrisde, agus dona</span>
<lb n="4537"/><span>híasguibh.</span>
<lb n="4538"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:44"/>
<div><lb n="4539"/><p><span>Agus dobhádar an dream adúaigh an tarán, a dtúairim chúig mhíle</span>
<lb n="4540"/><span>fear.</span>
<lb n="4541"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:45"/>
<div><lb n="4542"/><p><span>Agus do chuir sé dhfhíachuibh ar a dhisgiobluibh do láthair dul a</span>
<lb n="4543"/><span>lúing, agus dul roimhe tar sruth anunn gu Bethsaida, nó gu léigeadh sé</span>
<lb n="4544"/><span>féin an slúagh úadha.</span>
<lb n="4545"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:46"/>
<div><lb n="4546"/><p><span>Agus an tan do chuir sé úadha íad, dochúaidh sé ar an slíabh do dhénamh</span>
<lb n="4547"/><span>urnuighthe.</span>
<lb n="4548"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:47"/>
<div><lb n="4549"/><p><span>Agus an tan dobhí deiredh an láoi ann, dobhí an long a lár na</span>
<lb n="4550"/><span>fairge, agus eisean na áonar ar tír.</span>
<lb n="4551"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:48"/>
<div><lb n="4552"/><p><span>Agus dochonnaic sé íadsan ag cur sháothair mhóir orrtha féin ag</span>
<lb n="4553"/><span>iomramh: (oír dobhí an gháoth na naghuidh) agus táinic sé chuca</span>
<lb n="4554"/><span>timcheall an cethramhadh faire don oidhche, ag siobhal ar an bhfhairge:</span>
<lb n="4555"/><span>agus do mhéadhuigh sé dul tarrsa.</span>
<lb n="4556"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:49"/>
<div><lb n="4557"/><p><span>Achd arna fhaicsin dóibhsion ag siobhal ar an bhfhairge, do</span>
<lb n="4558"/><span>sháoileadar gur thádhbhás é: agus do éighmheadar:</span>
<lb n="4559"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:50"/>
<div><lb n="4560"/><p><span>(Oír dochonncadar uile é, agus dobhádar arna mbúaidhreadh) agus do</span>
<lb n="4561"/><span>labhair sé ríu ar an mball, agus adubhairt sé ríu, bíodh meisneach maith</span>
<lb n="4562"/><span>aguibh, meisi atá ann, na bíodh eagla oruibh.</span>
<lb n="4563"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:51"/>
<div><lb n="4564"/><p><span>Annsin dochúaidh sé súas chuca ann sa luing: agus do chíunaigh an</span>
<lb n="4565"/><span>gháoth: agus is móide gu mór dobhí adhúathmhuireachd, agus iongantus</span>
<lb n="4566"/><span>orrthasan sin.</span>
<lb n="4567"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:52"/>
<div><lb n="4568"/><p><span>Oír ní thugadar dhá naire an ní dorinneadh ris na haránubh: óir</span>
<lb n="4569"/><span>dobhí a gcroidhe crúaidh.</span>
<lb n="4570"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:53"/>
<div><lb n="4571"/><p><span>Agus an tan dochúadar tar uisge, tangadar gu talumh Geinesareth, agus</span>
<lb n="4572"/><span>tangadar a dtír.</span>
<lb n="4573"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:54"/>
<div><lb n="4574"/><p><span>Agus tar éis teachda amach as an luing dhoibh, ar an mball do</span>
<lb n="4575"/><span>aithnigheadar eisean,</span>
<lb n="4576"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:55"/>
<div><lb n="4577"/><p><span>Agus do ritheadar luchd na tíre sin uile fágcúairt, agus do</span>
<lb n="4578"/><span>thionnsgnadar na dáoine tinne dhíomchar ar lepthachuibh, dá gach áit</span>
<lb n="4579"/><span>na gcluindís eision do bheith.</span>
<lb n="4580"/></p>
</div>
<pb n="Mc6:56"/>
<div><lb n="4581"/><p><span>Agus gidhbé bailte, nó cathracha, no dúthaigh, an a ndechuidh sé</span>
<lb n="4582"/><span>asdech, do chuirdis na dáoine tinne ar na sráidibh agus do iarradar air</span>
<lb n="4583"/><span>cuimeilt ré himeall a éuduigh amháin: agus an mhéid do chuimil ris fúaradar</span>
<lb n="4584"/><span>a sláinte.</span>
<lb n="4585"/></p>
</div>
<pb n="Mc7"/>
<div><lb n="4586"/><p/>
</div>
<pb n="Mc7:1"/>
<div><lb n="4587"/><p><span>Agus do cruinnighedar na Phairisínigh chuige, agus cuid do na</span>
<lb n="4588"/><span>sgríbuidhibh tainic ó Iarusaléim.</span>
<lb n="4589"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:2"/>
<div><lb n="4590"/><p><span>Ag</span>
<lb n="4591"/><span>us arna fhaicsin dóibh gu ndúadar cuid dá dhisgiobluibhsion arán lé</span>
<lb n="4592"/><span>lamhuibh salcha (adhón gan ionnladh) dorinneadar gearán.</span>
<lb n="4593"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:3"/>
<div><lb n="4594"/><p><span>(Oír ní ithid na Pharisínigh agus na Hiuduighe uile bíadh, achd muna</span>
<lb n="4595"/><span>ionnlaid síad a lámha gu meinic, ag coimhéd órduighthe na sínnsior.</span>
<lb n="4596"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:4"/>
<div><lb n="4597"/><p><span>Agus an tan tigid síad ón mhargadh, muna ionnlaid síad, ní ithid síad,</span>
<lb n="4598"/><span>agus atáid mórán do neithibh eile do ghabhadar réna nais do choimhéud,</span>
<lb n="4599"/><span>mar atá níghe na gcopán, agus na bpotadh, agus na soightheach bpráis,</span>
<lb n="4600"/><span>agus na lebhthach.)</span>
<lb n="4601"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:5"/>
<div><lb n="4602"/><p><span>Do fhíafruigheadar na Phairisínigh, agus na Sgríbuidhe dhe tar a éis</span>
<lb n="4603"/><span>sin, créd fá nách siubhluid do dhisgiobuilsi do réir órduighthe na</span>
<lb n="4604"/><span>sínnsior, achd ithid síad arán le lamhuibh gan ionnladh?</span>
<lb n="4605"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:6"/>
<div><lb n="4606"/><p><span>Agus do fhregair seision agus adubhairt sé ríu, gu fírinneach is</span>
<lb n="4607"/><span>maith dorinne Isaias fáidheadóireacdh in bhar dtimcheall a luchd an</span>
<lb n="4608"/><span>fhúarchrábhuidh: mar atá arna sgriobhadh, Onóruighid an pobal so mhé</span>
<lb n="4609"/><span>léna bpussuibh, achd atá a gcroidhe a bhfhad úaim.</span>
<lb n="4610"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:7"/>
<div><lb n="4611"/><p><span>Achd is díomháoineach doníd síad seirbhís damhsa, ag teagasg aithentadh</span>
<lb n="4612"/><span>na ndaoine mar theagasg.</span>
<lb n="4613"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:8"/>
<div><lb n="4614"/><p><span>Oír ar dtréigen aithne Dé, congaibhthí órdughadh na ndáoine, mar</span>
<lb n="4615"/><span>atá nighe na bpotadh agus na gcopan: agus doníthí mórán do neithibh</span>
<lb n="4616"/><span>eile is cosmhail ríu so.</span>
<lb n="4617"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:9"/>
<div><lb n="4618"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, is maith churtháoi ar gcúl aithne Dé, dochum gu</span>
<lb n="4619"/><span>gcoimhéudfadh sibh bhur ngnáthughadh féin.</span>
<lb n="4620"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:10"/>
<div><lb n="4621"/><p><span>Oír adubhairt Máoisi, Onóruigh hathair agus do mháthair féin, agus</span>
<lb n="4622"/><span>gidhbé adéra olc réna athair nó réna mhathair, cuirthear dochum báis é.</span>
<lb n="4623"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:11"/>
<div><lb n="4624"/><p><span>Achd adeirthísi, dá nabradh éin neach ré na athair nó ré na</span>
<lb n="4625"/><span>mháthair Corbán (adhón, an tiodhlacadh) dobheirimsi úaim, rachaidh sé</span>
<lb n="4626"/><span>a dtarbha dhuitsi.</span>
<lb n="4627"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:12"/>
<div><lb n="4628"/><p><span>Agus ní léigthí dhó as sin amach nísa mhó do dhéunamh dá athair ná dhá</span>
<lb n="4629"/><span>mháthair féin:</span>
<lb n="4630"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:13"/>
<div><lb n="4631"/><p><span>Ag cur bhréithre Dé ar gcúl leis an ngnáthughadh do órduigheabhair</span>
<lb n="4632"/><span>féin: agus is mór dá leitheidibh so doníthí.</span>
<lb n="4633"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:14"/>
<div><lb n="4634"/><p><span>Agus ar ngairm an tslúaigh uile chuige dhó, adubhairt sé ríu,</span>
<lb n="4635"/><span>éisdigh ríumsa uile, agus tuigidh.</span>
<lb n="4636"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:15"/>
<div><lb n="4637"/><p><span>Ní fhuil ní ar bioth ar an dtáobh amuigh don duine théid asdeach ann,</span>
<lb n="4638"/><span>lénab éidir a shalchadh: achd na neithe thig as amach, as íad súd na</span>
<lb n="4639"/><span>neithe shalchus an duine.</span>
<lb n="4640"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:16"/>
<div><lb n="4641"/><p><span>Ma táid clúasa dochum éisdechda ag neach ar bhioth, éisdeadh sé.</span>
<lb n="4642"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:17"/>
<div><lb n="4643"/><p><span>Agus an tan dochúaidh sé asdeach a dtigh ón tslúagh, do chuireadar a</span>
<lb n="4644"/><span>dhisgiobuil ceisd air, a dtimchell na baramhla.</span>
<lb n="4645"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:18"/>
<div><lb n="4646"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, an bhfhuiltísi leis mar an gcéudna gan tuigsin?</span>
<lb n="4647"/><span>an né nach tuigthí giodhbé ní don táobh amuigh théid asdeach sa dhuine,</span>
<lb n="4648"/><span>nach éidir leis eisean do shalchadh?</span>
<lb n="4649"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:19"/>
<div><lb n="4650"/><p><span>Oír ní théid sé asdeach ana chroidhe, achd ana bholg: agus téid sé</span>
<lb n="4651"/><span>amach sa chamra, ghlanus an uile bhíadh.</span>
<lb n="4652"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:20"/>
<div><lb n="4653"/><p><span>Achd adubhairt sé, an ní théid as an duine, gurab é súd shalchus</span>
<lb n="4654"/><span>an duine:</span>
<lb n="4655"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:21"/>
<div><lb n="4656"/><p><span>Oír is don táobh asdigh, ó chroidhe na ndáoine, tigid na</span>
<lb n="4657"/><span>drochsmúaintighe, adhaltrannas, sdríopachus, dúnmharbhtha,</span>
<lb n="4658"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:22"/>
<div><lb n="4659"/><p><span>Goid, sainnt, aingídheachd, mealltóireachd, míonáire, drochshúil,</span>
<lb n="4660"/><span>aithiomrádh, úabhar, cuthach,</span>
<lb n="4661"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:23"/>
<div><lb n="4662"/><p><span>Tigid na huilcsi uile ón táobh asdigh, agus salchuid síad an duine.</span>
<lb n="4663"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:24"/>
<div><lb n="4664"/><p><span>Agus ar néirghe dhó as sin, dochúaidh sé gu léithimlibh Thírus</span>
<lb n="4665"/><span>agus Tsídon: agus ar ndul asdeach gu teagh dháirighthe,</span>
<lb n="4666"/><span>nírbháill leis duine ar bioth dfhaghail a fheasa: gidheadh</span>
<lb n="4667"/><span>nírbhéidir leis bheith a bhfholach.</span>
<lb n="4668"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:25"/>
<div><lb n="4669"/><p><span>Oír an tan dochúalaidh bean dáirighthe a thuarascbháil, agá raibhe</span>
<lb n="4670"/><span>spiorad neamhghlan ana hinghin, táinic sí agus do léig sí í féin síos</span>
<lb n="4671"/><span>agá chosaibh:</span>
<lb n="4672"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:26"/>
<div><lb n="4673"/><p><span>(Agus do budh Gréugach an bhen, do chinéal Sirophenissa) agus do</span>
<lb n="4674"/><span>ghuidh sí é an deamhan do theilgean amach as a hinghin.</span>
<lb n="4675"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:27"/>
<div><lb n="4676"/><p><span>Achd adubhairt Iósa ría, fulaing ar tús an chlann do sháthughadh:</span>
<lb n="4677"/><span>oír ní cuibhdheasach arán na cloinne do ghlacadh, agus a theilgen dochum</span>
<lb n="4678"/><span>na gcoiléun.</span>
<lb n="4679"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:28"/>
<div><lb n="4680"/><p><span>Achd do fhregair sisi, agus adubhairt sí ris, is fíor sin a</span>
<lb n="4681"/><span>thighearna, gidheadh ithid na cuiléin fán mbord ní do sbrúileach na</span>
<lb n="4682"/><span>leanabh.</span>
<lb n="4683"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:29"/>
<div><lb n="4684"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríasi, ar son na cainnti so imthigh romhat:</span>
<lb n="4685"/><span>dochúaidh an deamhan amach as tinghin.</span>
<lb n="4686"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:30"/>
<div><lb n="4687"/><p><span>Agus dochúaidh sí dhá tigh, agus fúair sí an deamhan ar nimtheachd,</span>
<lb n="4688"/><span>agus a hinghean na luighe ar a leabuidh.</span>
<lb n="4689"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:31"/>
<div><lb n="4690"/><p><span>Agus do fhill sé arís ó thórannuibh Thíruis agus Shidon, agus</span>
<lb n="4691"/><span>táinic sé dochum fairge na Galilé, tré lár leithimeall Dhecapolis.</span>
<lb n="4692"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:32"/>
<div><lb n="4693"/><p><span>Agus tugadar duine bodhar balbh chuige: agus do íarradar air a lámh do</span>
<lb n="4694"/><span>chur air.</span>
<lb n="4695"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:33"/>
<div><lb n="4696"/><p><span>Agus arna bhreith leis fó leith ón fpobal dó, do chuir sé a mhéoir</span>
<lb n="4697"/><span>ana chlúasaibh: agus ag seileagar dhó, do bhean sé réna theanguidh.</span>
<lb n="4698"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:34"/>
<div><lb n="4699"/><p><span>Agus ar bhfhéchain súas ar neamh dho, do léig sé osnadh as, agus</span>
<lb n="4700"/><span>adubhairt sé ris, Ephphatha, adhón, bí osgailte.</span>
<lb n="4701"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:35"/>
<div><lb n="4702"/><p><span>Agus ar an mball do hosgladh a chlúasa súd: agus do sgáoileadh</span>
<lb n="4703"/><span>cuibhrech a theangadh, agus do labhair sé gu soiléir.</span>
<lb n="4704"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:36"/>
<div><lb n="4705"/><p><span>Agus do aithin sé dhíobh gan sin dinnisin do neach ar bioth: achd ní</span>
<lb n="4706"/><span>fhuil dá mhéud dár thoirmisg sé iompa, nach móide gu mór</span>
<lb n="4707"/><span>do fhoillsighidísion é.</span>
<lb n="4708"/></p>
</div>
<pb n="Mc7:37"/>
<div><lb n="4709"/><p><span>Agus do ghabh iongantus romhór íad, agus adubhradar, dorinne sé</span>
<lb n="4710"/><span>gach uile ní gu maith: dobheir sé fá deara gu gcluinid na bodhair: agus</span>
<lb n="4711"/><span>gu labhruid na bailbh.</span>
<lb n="4712"/></p>
</div>
<pb n="Mc8"/>
<div><lb n="4713"/><p/>
</div>
<pb n="Mc8:1"/>
<div><lb n="4714"/><p><span>Ann sna laithibh sin ar gcruinniughadh do phóbal romhór, agus gan ní</span>
<lb n="4715"/><span>aca do iosdáois, ar ngairm a dhisgiobal Diosa chuige, adubhairt sé</span>
<lb n="4716"/><span>ríu:</span>
<lb n="4717"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:2"/>
<div><lb n="4718"/><p><span>Atá trúaighe romhór agam don phobal: do bhríogh gur anadar anois</span>
<lb n="4719"/><span>trí lá am fhochair, agus nach fuil ní ar bioth ré a ithe aca.</span>
<lb n="4720"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:3"/>
<div><lb n="4721"/><p><span>Agus dá léige mé iona dtrosgadh dhá dtighibh féin íad, rachaid síad</span>
<lb n="4722"/><span>an anbhfhainne ar slighidh, óir táinic cuid aca a bhfhad.</span>
<lb n="4723"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:4"/>
<div><lb n="4724"/><p><span>Agus do fhreagradar a dhisgiobuil é, agá rádha gá háit as a</span>
<lb n="4725"/><span>bhfhédfadh duine íad so do shásadh lé harán annso ar an bhfhásach?</span>
<lb n="4726"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:5"/>
<div><lb n="4727"/><p><span>Agus do fhíafruigh seisean díobh, gá mhéud narán atá agaibh? agus</span>
<lb n="4728"/><span>adubhradarsan, a seachd.</span>
<lb n="4729"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:6"/>
<div><lb n="4730"/><p><span>Agus do aithin seision don tslúagh suidhe síos ar an dtalamh: agus ar</span>
<lb n="4731"/><span>nglacadh na seachd narán úd dó, tar éis bhuidheachuis do thabhairt do,</span>
<lb n="4732"/><span>do bhris sé, agus tug sé dá dhisgiobluibh íad dochum a gcura ana</span>
<lb n="4733"/><span>bhfhíadhnuisi: agus do chuiredarsan a bhfhíadhnuisi an tslúaigh íad.</span>
<lb n="4734"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:7"/>
<div><lb n="4735"/><p><span>Agus dobhádar beagán díasgaibh bega aca: agus an tan tug sé</span>
<lb n="4736"/><span>buidheachus, adubhairt sé íad soin fós do chur na bhfhíadhnuisi.</span>
<lb n="4737"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:8"/>
<div><lb n="4738"/><p><span>Agus do itheadar, agus do sásadh íad: agus do thóghbhadar seachd gcléibh</span>
<lb n="4739"/><span>do bhíadh bhrisde dobhí dhfhuighleach aca.</span>
<lb n="4740"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:9"/>
<div><lb n="4741"/><p><span>Agus dobhí an luchd do chaith an bíadh a dtúairim cheithre míle:</span>
<lb n="4742"/><span>agus do léig sé úadha íad.</span>
<lb n="4743"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:10"/>
<div><lb n="4744"/><p><span>Agus ar an mball ar ndul a luing dhó maille réna dhisgiobluibh,</span>
<lb n="4745"/><span>táinic sé go rann Dalmanutha.</span>
<lb n="4746"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:11"/>
<div><lb n="4747"/><p><span>Agus tángadar na Phairisínigh amach, agus do thionnsgnadar connspóid</span>
<lb n="4748"/><span>do chur air, ag íarruigh comhartha ó nemh air, ag cur chathuighthe air.</span>
<lb n="4749"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:12"/>
<div><lb n="4750"/><p><span>Agus ar ndéunamh osnaidh doimhne dhósan ana spioraid, adubhairt sé,</span>
<lb n="4751"/><span>créd fá níarrann an cineadh so comhartha? adeirim ribh gu fírinneach, nách</span>
<lb n="4752"/><span>tiobharthar comhartha don chineadh so.</span>
<lb n="4753"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:13"/>
<div><lb n="4754"/><p><span>Agus arna bhfhagbháil dó, ar ndul a luing arís dó, dochúaidh sé tar</span>
<lb n="4755"/><span>abhuinn.</span>
<lb n="4756"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:14"/>
<div><lb n="4757"/><p><span>Agus do dhearmadadar na disgiobuil arán do bhreith léo: agus ní</span>
<lb n="4758"/><span>raibhe aca achd áon arán amháin ann sa luing.</span>
<lb n="4759"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:15"/>
<div><lb n="4760"/><p><span>Agus do aithin sé dhióbh, agá rádha, féuchaidh, tabhruidh dhá bhur</span>
<lb n="4761"/><span>naire ribh ó laibhín na Bhpairisínéach, agus ó laibhín Iorúaith.</span>
<lb n="4762"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:16"/>
<div><lb n="4763"/><p><span>Agus do thagradar eatorra féin, agá rádha, is tré nách fuilid</span>
<lb n="4764"/><span>aráin aguinn atá sé.</span>
<lb n="4765"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:17"/>
<div><lb n="4766"/><p><span>Agus arná aithne sin Diósa, adubhairt sé ríu, créd dobheir ag</span>
<lb n="4767"/><span>disbóireachd sibh, ar son nach fuilid aráin aguibh? an né nach tugtháoi</span>
<lb n="4768"/><span>fós dá bhur naire an bhfhuiltí fós gan tuigsin? an bhfhuilid croidheadha</span>
<lb n="4769"/><span>crúaidhe aguibh fós?</span>
<lb n="4770"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:18"/>
<div><lb n="4771"/><p><span>O atáid súile aguibh créd fá nach faicthí? agus ó táid clúasa</span>
<lb n="4772"/><span>aguibh créd fá nach cluintí, agus nach cuimhnighthí?</span>
<lb n="4773"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:19"/>
<div><lb n="4774"/><p><span>An tan do bhris mé na cuig aráin úd ar na cuig mhíltibh, ga mhéud</span>
<lb n="4775"/><span>clíabh lán do bhíadh bhrisde do thógabhair? adeiridsean ris, da chlíabh</span>
<lb n="4776"/><span>dhéug.</span>
<lb n="4777"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:20"/>
<div><lb n="4778"/><p><span>Agus a núair do bhris mé na seachd naráin ar na ceithre mhíle fear,</span>
<lb n="4779"/><span>gá mhéud gclíabh lán dfhuigheall do thógabhair? agus</span>
<lb n="4780"/><span>adubhradarsan, a sechd.</span>
<lb n="4781"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:21"/>
<div><lb n="4782"/><p><span>Agus adubhairtsion ríu, cionnas nách tuigthí na neithesi?</span>
<lb n="4783"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:22"/>
<div><lb n="4784"/><p><span>Agus táinic sé gu Bethsaida: agus tugadar dall chuige, agus do</span>
<lb n="4785"/><span>íarradar air búain ris.</span>
<lb n="4786"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:23"/>
<div><lb n="4787"/><p><span>Agus ar mbreith ar láimh an doill dó, do threóruigh sé as an mbaile</span>
<lb n="4788"/><span>amach é: agus ar gcur a sheile ar a shúilibh súd, agus ar gcur a lámh air,</span>
<lb n="4789"/><span>do fhíafruigh sé dhe an bhfhacuidh sé én ní.</span>
<lb n="4790"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:24"/>
<div><lb n="4791"/><p><span>Agus ar dtógbháil a shúl súas dósan, adubhairt sé, dochím dáoine ag</span>
<lb n="4792"/><span>siobhal mar chranna.</span>
<lb n="4793"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:25"/>
<div><lb n="4794"/><p><span>Na dhíaidh sin, do chuir sé a lámha arís ar a shúilibh, agus tug</span>
<lb n="4795"/><span>sé fá deara dhó, a shúile do thógbháil súas: agus do haiseagadh a radharc</span>
<lb n="4796"/><span>dhó, agus dochonnaic sé cách uile gu soiléir a bhfhad úadha.</span>
<lb n="4797"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:26"/>
<div><lb n="4798"/><p><span>Agus do chuir Iósa dhá thigh féin é, agá rádha, na himthigh don</span>
<lb n="4799"/><span>bhaile úd asdeach, agus ná hinnis dénduine sa bhaile.</span>
<lb n="4800"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:27"/>
<div><lb n="4801"/><p><span>Agus dochúaidh Iósa agus a dhisgiobail amach gu bailtibh Cesaria</span>
<lb n="4802"/><span>Philippi: agus do chuir sé ceisd ar a dhisgiobluibh ar an slighidh,</span>
<lb n="4803"/><span>ag rádha ríu, créd adeirid na dáoine cía mheisi?</span>
<lb n="4804"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:28"/>
<div><lb n="4805"/><p><span>Achd do fhreagradarsan, adeir cuid díobh gurab tú Eóin baisde:</span>
<lb n="4806"/><span>agus cuid eile Elías: agus cuid eile áon do na fáidhibh.</span>
<lb n="4807"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:29"/>
<div><lb n="4808"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu, achd cía adeirthísi mheisi dho bheith? ar</span>
<lb n="4809"/><span>bhfreagra do Pheadar, adubhairt sé ris, as tú an Críosd úd.</span>
<lb n="4810"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:30"/>
<div><lb n="4811"/><p><span>Agus dorinne sé bagar orrtha, gan sin do rádha ré duine ar bioth</span>
<lb n="4812"/><span>na thimcheall féin.</span>
<lb n="4813"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:31"/>
<div><lb n="4814"/><p><span>Agus do thionnsgain sé a dteagasg, gurab éigean do mhac an duine mórán</span>
<lb n="4815"/><span>dfhulang, agus a dhíultadh ó na sínnsearuibh, agus ó úachdaránuibh na</span>
<lb n="4816"/><span>sagart, agus ó na sgríobuidhibh, agus a mharbhadh: agus a éirghe arís a</span>
<lb n="4817"/><span>gcionn trí lá.</span>
<lb n="4818"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:32"/>
<div><lb n="4819"/><p><span>Agus do labhair sé an glórsa ós aird.  Agus ar mbreith do Pheadar</span>
<lb n="4820"/><span>air, do thionnsgain sé milleun do thabhairt do.</span>
<lb n="4821"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:33"/>
<div><lb n="4822"/><p><span>Achd ar gcassadh dhósan, agus ar bhfhéchain ar a dhisgiobluibh,</span>
<lb n="4823"/><span>do imdhearg sé Peadar agá rádha, beir úaim thú a shataín: óir ní</span>
<lb n="4824"/><span>thuigeann tú na neithi thig ó Dhia, achd na neithe thig ó</span>
<lb n="4825"/><span>dháoinibh.</span>
<lb n="4826"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:34"/>
<div><lb n="4827"/><p><span>Agus ar ngairm an tslúaigh agus a dhisgiobal chuige dhó, adubhairt</span>
<lb n="4828"/><span>sé ríu: giodhbé lénab áill mheisi do leanmhuin, díultadh sé dhó féin,</span>
<lb n="4829"/><span>agus tógbhadh sé a chros, agus leanadh se mheisi.</span>
<lb n="4830"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:35"/>
<div><lb n="4831"/><p><span>Oír gidhbé neach lénab áill a anam do choimhéd, caillfidh sé é:</span>
<lb n="4832"/><span>agus gidhbé neach chaillfeas a anum féin ar mo shonsa, agus ar son an</span>
<lb n="4833"/><span>tsoisgéil coimhéudfaidh sé é.</span>
<lb n="4834"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:36"/>
<div><lb n="4835"/><p><span>Oír créd é an tarbha dho neach ar bioth, dá bhfhaghadh sé an domhan</span>
<lb n="4836"/><span>uile dhéudáil, agus a anum féin do chailleamhain?</span>
<lb n="4837"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:37"/>
<div><lb n="4838"/><p><span>Nó créd í an mhaluirt dobhéuradh neach ar bioth ar son a anma féin?</span>
<lb n="4839"/></p>
</div>
<pb n="Mc8:38"/>
<div><lb n="4840"/><p><span>Oír gidhbé neach lé madh nár mheisi, agus mo bhríathra ann sa chineadh</span>
<lb n="4841"/><span>adhaltrannach agus pheacthach so, bhudh nár lé mac an duine eisean mar an</span>
<lb n="4842"/><span>gcédna, an tan tiocfas sé a nglóir a athar féin, maille ré na ainglibh</span>
<lb n="4843"/><span>náomhtha.</span>
<lb n="4844"/></p>
</div>
<pb n="Mc9"/>
<div><lb n="4845"/><p/>
</div>
<pb n="Mc9:1"/>
<div><lb n="4846"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, gu fírinneach adeirimsi ribh, gu bhfhuil</span>
<lb n="4847"/><span>cuid dá bhfhuil ina seasamh annso dho lathair, nách blaisfi bás, no gu</span>
<lb n="4848"/><span>bhfhaicid siad ríoghachd Dé ar dtechd maille ré cumhachduibh.</span>
<lb n="4849"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:2"/>
<div><lb n="4850"/><p><span>Agus a gcionn sé lá na dhíaigh sin, rug Iósa Peadar, agus Séumas,</span>
<lb n="4851"/><span>agus Eóin leis, agus do thréoruigh sé íad na naonar fá leith, gu sliabh</span>
<lb n="4852"/><span>ro árd: agus do hathruigheadh a chruth ina bhfhiadhnuisi.</span>
<lb n="4853"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:3"/>
<div><lb n="4854"/><p><span>Agus dobhádar a éduighe deallruightheach, roigheal mar an sneachta, a</span>
<lb n="4855"/><span>gcruth nách éidir lé háoin fhear bheirthi anéudach ar an dtalumh a</span>
<lb n="4856"/><span>ngealadh.</span>
<lb n="4857"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:4"/>
<div><lb n="4858"/><p><span>Agus do taidhbhreadh dhóibh Elías maille ré Máoisi, agus dobhádar</span>
<lb n="4859"/><span>ag comhradh ré Hiosa.</span>
<lb n="4860"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:5"/>
<div><lb n="4861"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dho Pheadar, adubhairt sé ré Hiósa, a</span>
<lb n="4862"/><span>mhaighisdir, is maith sinne do bheith annso: ar anadhbharsin déunam</span>
<lb n="4863"/><span>trí botha, both dhuitsi, agus both do Mháoisi, agus both Délías.</span>
<lb n="4864"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:6"/>
<div><lb n="4865"/><p><span>Oír ní raibhe a fhios aige créd do laibhéoradh sé: oír dobhádar ar</span>
<lb n="4866"/><span>crith ré heagla.</span>
<lb n="4867"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:7"/>
<div><lb n="4868"/><p><span>Agus do éirigh néull do chuir sgáile na dtimcheall: agus táinic guth as</span>
<lb n="4869"/><span>an néull, agá rádha, ag so an mac gradhach úd agamsa, éisdigh ris.</span>
<lb n="4870"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:8"/>
<div><lb n="4871"/><p><span>Agus ar bhfhéchain ina dtimcheall gu hobann doibh, ní fhacadar éin</span>
<lb n="4872"/><span>neach as sin súas, achd Iósa na áonar ina bhfhochair.</span>
<lb n="4873"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:9"/>
<div><lb n="4874"/><p><span>Agus an tan dobhádar ag teachd anúas don tslíabh, do thoirmisg sé iompa,</span>
<lb n="4875"/><span>gan na neithe dochonncadar dinnisin déin neach, no gu neiséirghedh mac an</span>
<lb n="4876"/><span>dhuine ó mharbhuibh.</span>
<lb n="4877"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:10"/>
<div><lb n="4878"/><p><span>Agus do chongmhadar an glór sin aca féin, dá fhíafruighidh dhá chéile,</span>
<lb n="4879"/><span>ciodh is ciall dó súd, eiséirghe ó na marbhaibh.</span>
<lb n="4880"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:11"/>
<div><lb n="4881"/><p><span>Agus do fhíafruigheadar dheisean agá rádha, créd fá nabruid na</span>
<lb n="4882"/><span>sgriobuidhe, gurab éigean do Elías do thoigheachd ar tús?</span>
<lb n="4883"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:12"/>
<div><lb n="4884"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ríu, gu deimhin ar dtoigheachd</span>
<lb n="4885"/><span>Delías ar tús, aiséogaidh sé gach uile ní: agus mar atá arná sgríbhadh a</span>
<lb n="4886"/><span>dtimchell mhic an duine, gu gcaithfedh sé mórán dfhulang, agus bhéith fá</span>
<lb n="4887"/><span>neimhchion.</span>
<lb n="4888"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:13"/>
<div><lb n="4889"/><p><span>Achd adeirimsi ribh, gu dtáinic Elías, agus gu ndearnadar ris</span>
<lb n="4890"/><span>gidhbé ní do thogradar, mar atá arná sgríobhadh air.</span>
<lb n="4891"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:14"/>
<div><lb n="4892"/><p><span>Agus ar dteachd dó dochum a dhisgiobal, dochonnaic sé slúagh mór ina</span>
<lb n="4893"/><span>dtimcheall, agus na sgriobuidhe ag diosbóireachd ríu.</span>
<lb n="4894"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:15"/>
<div><lb n="4895"/><p><span>Agus ar an mball a bhfhacaidh an slúagh uile é, do ghabh úathbhás íad:</span>
<lb n="4896"/><span>agus ag rioth chuige do chuireadar fáilte roimhe.</span>
<lb n="4897"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:16"/>
<div><lb n="4898"/><p><span>Agus do fhíafruigh sé do na Sgríobuidhibh, créd é an ní so thagartháoi</span>
<lb n="4899"/><span>eadruibh féin?</span>
<lb n="4900"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:17"/>
<div><lb n="4901"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dho neach dhon tslúagh, adubhairt sé, a mhaighisdir,</span>
<lb n="4902"/><span>tug mé mo mhac chugad, an a bhfhuil spiorad bhalbh.</span>
<lb n="4903"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:18"/>
<div><lb n="4904"/><p><span>Agus gach uile bhall a mbeirenn sí air, tairrngidh sí as a chéile é:</span>
<lb n="4905"/><span>agus cuiridh se cubhar thar a bhéul, agus doní sé gíosgarnach léna</span>
<lb n="4906"/><span>fhíacluibh, agus téid se a seirgtheachd: agus adubhairt mé réd</span>
<lb n="4907"/><span>dhisgiobluibhsi a cur amach as, achd cheana níor fhéudadar.</span>
<lb n="4908"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:19"/>
<div><lb n="4909"/><p><span>Agus ar bhfhregra dhósan adubhairt sé ris, a chíneadh gan</span>
<lb n="4910"/><span>chreideamh, gá fad bhías mé eadruibh? agus gá fad fós fhuiléongus mé sibh?</span>
<lb n="4911"/><span>tabhruidh chugamsa é.</span>
<lb n="4912"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:20"/>
<div><lb n="4913"/><p><span>Agus tugadar chuige é.  Agus an tan dochonnaic sé é, do tharraing an</span>
<lb n="4914"/><span>spiorad as a chéile é ar ball: agus ar dtuitim ar an dtalamh dhó, dobhíodh</span>
<lb n="4915"/><span>sé dhá únfairt ag cur chubhair as a bhéul.</span>
<lb n="4916"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:21"/>
<div><lb n="4917"/><p><span>Agus do fhiafruigh Iósa dhá athair, gá fad daimsir ó tharla so</span>
<lb n="4918"/><span>dhó? achd adubhairt seision, ó dobhí sé na leanabh,</span>
<lb n="4919"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:22"/>
<div><lb n="4920"/><p><span>Agus is meinic do theilg sí a dteinidh agus an uisgibh é, dochum gu</span>
<lb n="4921"/><span>millfeadh sí é.  Achd má atá cumhachda ar bioth agadsa, fóir oruinne, maille</span>
<lb n="4922"/><span>ré trúaighe do bheith dhúinn.</span>
<lb n="4923"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:23"/>
<div><lb n="4924"/><p><span>Achd adubhairt Iósa ris, más éidir leat so do chreideamhuin, atá</span>
<lb n="4925"/><span>gach én ní sodhénta don té chreidios.</span>
<lb n="4926"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:24"/>
<div><lb n="4927"/><p><span>Agus ar neigheamh dhathair an bhúachalla ar an mball maille ré</span>
<lb n="4928"/><span>déruibh, adubhairt sé creidim a thighearna, fóir mo mhíchreideamh.</span>
<lb n="4929"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:25"/>
<div><lb n="4930"/><p><span>Agus an tan dochonnaic Iósa an slúagh uile ag coimhrith chuige, do</span>
<lb n="4931"/><span>imdhearg sé an spiorad neamhghlan, agá rádha ría, a spiorad bhalbh agus</span>
<lb n="4932"/><span>bhodhar, aithnimsi dhíot, imthigh amach as, agus na héirigh asdeach</span>
<lb n="4933"/><span>ann nísa mhó.</span>
<lb n="4934"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:26"/>
<div><lb n="4935"/><p><span>Agus ar neigheamh dhi, agus arna tharrang as a chéile gu ro</span>
<lb n="4936"/><span>úathbhásach dhí, dochúaidh sí amach as: agus dobhí sé a riochd mhairbh,</span>
<lb n="4937"/><span>ionnas gu ndubhradar mórán, gu bhfhúair sé bás.</span>
<lb n="4938"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:27"/>
<div><lb n="4939"/><p><span>Achd ar mbreith Díosa ar a láimh, do thógaibh sé súas é: agus</span>
<lb n="4940"/><span>do éirigh seision.</span>
<lb n="4941"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:28"/>
<div><lb n="4942"/><p><span>Agus an tan dochúaidh sé asdeach a dtigh, do fhíafruigheadar a</span>
<lb n="4943"/><span>dhisgiobail de gu seicréidech, créd é an fáth nách ar fhédamairne an</span>
<lb n="4944"/><span>spiorad úd do theilgean amach?</span>
<lb n="4945"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:29"/>
<div><lb n="4946"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu, ní héidir an ghné dheamhan so do dhul</span>
<lb n="4947"/><span>amach lé ní ar bioth eile, achd tré úrnuighthe, agus tré throsgadh.</span>
<lb n="4948"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:30"/>
<div><lb n="4949"/><p><span>Agus ar nimtheachd dóibh as súd, dochúadar a náoineachd tríd an</span>
<lb n="4950"/><span>Ngalilé: agus nírbháil leis a fhios do bheith ag áoinneach.</span>
<lb n="4951"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:31"/>
<div><lb n="4952"/><p><span>Oír do thegaisg sé a dhisgiobail féin, agus adubhairt sé ríu,</span>
<lb n="4953"/><span>dobéurthar mac an duine a lámhuibh na ndáoine, agus cuirfid síad</span>
<lb n="4954"/><span>dochum báis é: agus tar éis bháis dfhaghbháil dó, éiréochuidh sé an</span>
<lb n="4955"/><span>treas lá.</span>
<lb n="4956"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:32"/>
<div><lb n="4957"/><p><span>Achd nír thuigeadar an comhrádhsa, agus dobhí eagla orrtha a</span>
<lb n="4958"/><span>fhíafruighe dheisean.</span>
<lb n="4959"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:33"/>
<div><lb n="4960"/><p><span>Agus táinic sé gu Capernaum: agus ar mbeith a dtigh dhó, do</span>
<lb n="4961"/><span>fhíafruigh sé dhíobh, créd dobhí aguibh dhá thagra edruibh féin ar an</span>
<lb n="4962"/><span>slighidh?</span>
<lb n="4963"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:34"/>
<div><lb n="4964"/><p><span>Achd do thochdadarsan: óir dho bhádar ag tagra an adhaigh a chéile</span>
<lb n="4965"/><span>ar an slighidh, cía aca budh mhó.</span>
<lb n="4966"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:35"/>
<div><lb n="4967"/><p><span>Agus ar suidhe dhó, do ghoir sé an dá fhear dhéug chuige, agus</span>
<lb n="4968"/><span>adubhairt sé ríu, gidhbé neach lénab mían bheith a dtosach, búdh é bhus</span>
<lb n="4969"/><span>déigheanuighe dho chách uile, agus bhus minisdir dhóibh uile.</span>
<lb n="4970"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:36"/>
<div><lb n="4971"/><p><span>Agus ar mbreith ar leanabh dhó, do chuir sé ana lár é: agus arna</span>
<lb n="4972"/><span>ghabháil ana uchd do, adubhairt sé riu,</span>
<lb n="4973"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:37"/>
<div><lb n="4974"/><p><span>Gidhbé neach ghéubhus chuige aon dá leitheidibh so do leanbuibh am</span>
<lb n="4975"/><span>mainmsi, gabhuidh sé mheisi chuige: agus gidhbé neach ghéubhus mheisi</span>
<lb n="4976"/><span>chuige, ní meisi ghabhus sé chuige, achd an té úd do chuir úadha mhé.</span>
<lb n="4977"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:38"/>
<div><lb n="4978"/><p><span>Achd do fhreagair Eóin é, agá rádha, a mhaighisdir, dochonncamair</span>
<lb n="4979"/><span>neach ag cur na ndeamhan amach ad tainmsi, nách leanann sinne: agus do</span>
<lb n="4980"/><span>chuireamair toirmeasg air, ar son nách leanann sé sinne.</span>
<lb n="4981"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:39"/>
<div><lb n="4982"/><p><span>Agus adubhairt Iósa, ná toirmeasguidh é: oír ní fhuil áoinnech</span>
<lb n="4983"/><span>dhoghéna míorbhuile tré mainmsi, agus fhédus olc do rádh ríum ar an</span>
<lb n="4984"/><span>mball.</span>
<lb n="4985"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:40"/>
<div><lb n="4986"/><p><span>Oír gidhbé neach nách fuil anar naghuidhne, atá sé ar ar son.</span>
<lb n="4987"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:41"/>
<div><lb n="4988"/><p><span>Oír gidhbé neach dobhéura cupán uisge ré a ól dáoibhsi am</span>
<lb n="4989"/><span>mainmsi, tré gurab lé Críosd sibh, adeirim ribh gu fírinneach, nach</span>
<lb n="4990"/><span>léigfi sé a lúaighidheachd amugha.</span>
<lb n="4991"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:42"/>
<div><lb n="4992"/><p><span>Agus gidhbé dobhéura adhbhar oilbhéime dáoin neach do na dáoinibh</span>
<lb n="4993"/><span>beaga so chréideas ionnamsa, do budh fhearr dhó gu mór gu gcuirthí cloch</span>
<lb n="4994"/><span>mhuilinn fána bhrághuid, agus gu dteilgthí é ann sa bhfhairge.</span>
<lb n="4995"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:43"/>
<div><lb n="4996"/><p><span>Agus más ciontach do lámh ré hoilbhéim dhfhagháil duit, gearr dhíot</span>
<lb n="4997"/><span>í: is fearr dhuit dul ar leathláimh don bheathaidh, iná dhá láimh do</span>
<lb n="4998"/><span>bheith agad, agus dul gu hifearnn, a dtéinidh nách éidir do mhúchadh:</span>
<lb n="4999"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:44"/>
<div><lb n="5000"/><p><span>A náit nach téid a bpéisd déug, agus nách múchtar an teine.</span>
<lb n="5001"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:45"/>
<div><lb n="5002"/><p><span>Agus más ciontach do chos ré hoilbhéim dhfhagháil duit, gearr dhíot í:</span>
<lb n="5003"/><span>is fearr dhuit dul don bheathuidh mharthanuigh ar leathchois, iná dhá</span>
<lb n="5004"/><span>chois do bheith agad agus do theilgean gu hifearn, ann sa teinidh nách</span>
<lb n="5005"/><span>éidir dhó mhúchadh:</span>
<lb n="5006"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:46"/>
<div><lb n="5007"/><p><span>A náit nách téid a bpéisd déug, agus nách múchtar an teine.</span>
<lb n="5008"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:47"/>
<div><lb n="5009"/><p><span>Agus más ciontach do shúil ré hoilbhéim do thabhairt dhuit, teilg</span>
<lb n="5010"/><span>assud í: is fearr dhuit dul asdeach gu ríoghachd Dé ar éunshúil, ná dhá</span>
<lb n="5011"/><span>shúil do bheith agad, agus do theilgean gu teinidh ifeirn:</span>
<lb n="5012"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:48"/>
<div><lb n="5013"/><p><span>A náit nách téid a bpéisd déug, agus nách múchtar an teine.</span>
<lb n="5014"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:49"/>
<div><lb n="5015"/><p><span>Oír saillfithear gach áoin neach lé teinidh: agus saillfithear gach</span>
<lb n="5016"/><span>áoin iodhbairt lé salann.</span>
<lb n="5017"/></p>
</div>
<pb n="Mc9:50"/>
<div><lb n="5018"/><p><span>Is maith an salann: achd cheana má bhíonn an salann gan bhlas, créd</span>
<lb n="5019"/><span>lé a ndéuntáoi deaghbhlasda é? biodh salann agaibh ionnaibh féin, agus</span>
<lb n="5020"/><span>biodh síodhcháin aguibh ré chéile.</span>
<lb n="5021"/></p>
</div>
<pb n="Mc10"/>
<div><lb n="5022"/><p/>
</div>
<pb n="Mc10:1"/>
<div><lb n="5023"/><p><span>Agus ar néirghe as sin dó, táinic sé gu críochuibh Iudéa, trés an</span>
<lb n="5024"/><span>dtáobh thall do Iórdán: agus do chruinnighedar slúagh arís chuige:</span>
<lb n="5025"/><span>agus mar bhudh ghnáthach leis, do theaguisg sé íad arís.</span>
<lb n="5026"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:2"/>
<div><lb n="5027"/><p><span>Agus ar dteachd do na Phairisíneachuibh chuige, do fhíafruigheadar</span>
<lb n="5028"/><span>dhe, ag cur chathuighthe air, nar cheaduightheach dhfhior a bhean do</span>
<lb n="5029"/><span>ligean.</span>
<lb n="5030"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:3"/>
<div><lb n="5031"/><p><span>Achd ar bhfhreagra dhósan, adubhairt sé ríu, créd do aithin</span>
<lb n="5032"/><span>Máoisi dhíbh?</span>
<lb n="5033"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:4"/>
<div><lb n="5034"/><p><span>Agus adubhradarsan, do fhulaing Máoisi leitir dhealaighthe dho</span>
<lb n="5035"/><span>sgríobhadh, agus a leigean.</span>
<lb n="5036"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:5"/>
<div><lb n="5037"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dhiósa adubhairt sé ríu, is ar son chrúais bhur</span>
<lb n="5038"/><span>gcroidhesi do sgríobh sé anaithnesi dhíbh.</span>
<lb n="5039"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:6"/>
<div><lb n="5040"/><p><span>Gidheadh ó thósach an chruthaighthe, dorinne Día an fear agus an bhean.</span>
<lb n="5041"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:7"/>
<div><lb n="5042"/><p><span>Ar anadhbharsin fúicfidh neach a athair féin, agus a mháthair, agus</span>
<lb n="5043"/><span>adharfuidh sé dhá mhnáoi fpósda:</span>
<lb n="5044"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:8"/>
<div><lb n="5045"/><p><span>Agus beid síad aráon na náoin fhéoil: ionnas nách días íad as sin</span>
<lb n="5046"/><span>amach, achd éin fhéoil.</span>
<lb n="5047"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:9"/>
<div><lb n="5048"/><p><span>Ar anadhbharsin gidhbé ní do chengail Día ré chéile, na</span>
<lb n="5049"/><span>sgáoileadh duine é.</span>
<lb n="5050"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:10"/>
<div><lb n="5051"/><p><span>Agus asdigh arís do chuireadar a dhisgiobuil ceisd fán ni gcéudna</span>
<lb n="5052"/><span>sin air.</span>
<lb n="5053"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:11"/>
<div><lb n="5054"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, gidhbé ar bioth duine leigfios a bhean</span>
<lb n="5055"/><span>féin, agus dobhéura bean eile, doní sé adhaltrannus na haghaidh.</span>
<lb n="5056"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:12"/>
<div><lb n="5057"/><p><span>Agus má léigenn ben a fear féin, agus gu bpósfadh sí ré fear eile,</span>
<lb n="5058"/><span>doní si adhaltrannas.</span>
<lb n="5059"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:13"/>
<div><lb n="5060"/><p><span>Agus tugadar chuige leinibh, dochum gu mbenfadh sé ríu: agus do</span>
<lb n="5061"/><span>imdhergadar a dhisgiobail an mhuinntear thug léo íad.</span>
<lb n="5062"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:14"/>
<div><lb n="5063"/><p><span>Achd an tan dochonnaic Iósa sin dobhí míchéudfaidh aige orrtha,</span>
<lb n="5064"/><span>agus adubhairt sé ríu: léigidh do na leanbaibh teachd chugamsa, agus ná</span>
<lb n="5065"/><span>toirmeasgaidh íad.  Oír is léna leithéidibh súd flaitheas Dé.</span>
<lb n="5066"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:15"/>
<div><lb n="5067"/><p><span>Adeirim ribh gu fírinnech, gidhbé nách géubha ríghachd Dé chuige</span>
<lb n="5068"/><span>mar leanb, nách racha sé asdeach gu bráth innti.</span>
<lb n="5069"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:16"/>
<div><lb n="5070"/><p><span>Agus an tan do ghabh sé chuige íad ana uchd, ar gcur a lámh orrtha,</span>
<lb n="5071"/><span>do bheannaigh sé íad.</span>
<lb n="5072"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:17"/>
<div><lb n="5073"/><p><span>Agus an tan dochúaidh sé amach ar an slighidh, do rith óglach</span>
<lb n="5074"/><span>chuige, agus do léig sé ar a ghlúinibh dhó é, agus do fhíafruigh sé dhe: a</span>
<lb n="5075"/><span>mhaighisdir mhaith, créd doghéuna mé, dochum gu bhfhuighinn an bheatha</span>
<lb n="5076"/><span>mharthanach dhoighreachd.</span>
<lb n="5077"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:18"/>
<div><lb n="5078"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ris, créd fá ngoireann tú maith díomsa, ní</span>
<lb n="5079"/><span>fhuil nech ar bioth maith, achd an táon adhón Día.</span>
<lb n="5080"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:19"/>
<div><lb n="5081"/><p><span>Atá fíos na naitheantadh agud, ná déuna adhaltrannus, ná déuna</span>
<lb n="5082"/><span>dúnmharbhadh, ná déuna goid, ná déuna fíadhnuisi bhreige, ná déuna díoghbháil</span>
<lb n="5083"/><span>do neach ar bioth, onóruigh thathair féin agus do mháthair.</span>
<lb n="5084"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:20"/>
<div><lb n="5085"/><p><span>Achd ar bhfhreagra dhósan, adubhairt sé ris, a mhaighisdir, do</span>
<lb n="5086"/><span>choimhéud mé íad so uile ó móige.</span>
<lb n="5087"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:21"/>
<div><lb n="5088"/><p><span>Achd ar bhfhéuchain Diósa air, tug sé toil dó, agus adubhairt sé ris,</span>
<lb n="5089"/><span>atá én ní dhuireasbhuidh ort: imthigh, reac a bhfhuil don tsáoghal agad,</span>
<lb n="5090"/><span>agus tabhair do na bochdaibh: agus doghébha tú ionnmhas ar neamh: agus tarra,</span>
<lb n="5091"/><span>lean meisi, ar dtógbháil do chroisi ort.</span>
<lb n="5092"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:22"/>
<div><lb n="5093"/><p><span>Agus do ghabh doilgheas eisean ar son an chomhráidh sin, agus do</span>
<lb n="5094"/><span>imthigh sé gu tuirseach: óir dobhí iomad saidhbhris aige.</span>
<lb n="5095"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:23"/>
<div><lb n="5096"/><p><span>Agus an tan do fhéuch Iósa ina thimcheall, adubhairt sé réna</span>
<lb n="5097"/><span>dhisgiobluibh, créd é a dhocamhluighe dhon mhuinntir úd agá bhfhuil</span>
<lb n="5098"/><span>saidhbhrios aca, dul asdeach gu flaitheas Dé.</span>
<lb n="5099"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:24"/>
<div><lb n="5100"/><p><span>Agus dobhí faitcheas ar a dhisgiobluibh réna bhríathruibh.  Agus ar</span>
<lb n="5101"/><span>bhfhregra Dhiósa arís, adubhairt sé ríu: a chlann, créd é a dhocrachd</span>
<lb n="5102"/><span>don mhuinntir chuireas a ndóigh ana saidhbhreas, dul asdeach gu flaitheas</span>
<lb n="5103"/><span>Dé?</span>
<lb n="5104"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:25"/>
<div><lb n="5105"/><p><span>As usa dho chámhall dul tré chró shnáthaide, iná dho dhuine shaidhbhir</span>
<lb n="5106"/><span>dul asdech a bhfhlaitheas Dé.</span>
<lb n="5107"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:26"/>
<div><lb n="5108"/><p><span>Achd do ghabh barr úathbháis íadsan, agá rádha eatorra féin, más fíor</span>
<lb n="5109"/><span>sin cía is éidir dho shlánughadh?</span>
<lb n="5110"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:27"/>
<div><lb n="5111"/><p><span>Agus ár bhfhéuchuin Diosa orrtha adubhairt sé, ní fhuil so a</span>
<lb n="5112"/><span>gcumhachdaibh na ndáoine do dhéunamh, achd atá sé ar cumas do Dhía, óir</span>
<lb n="5113"/><span>atáid na huile neith soidhéunta dho Dhía.</span>
<lb n="5114"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:28"/>
<div><lb n="5115"/><p><span>Agus do thionnsgain Peadar a rádha ris, féuch, do thréigeamairne</span>
<lb n="5116"/><span>gach uile ní, agus do leanamair thusa.</span>
<lb n="5117"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:29"/>
<div><lb n="5118"/><p><span>Achd ar bhfhreagra Dhiósa, adubhairt sé, adeirim ribh gu</span>
<lb n="5119"/><span>fírinneach,</span>
<lb n="5120"/><span>nách fuil éin neach fhúigfeas a theagh, nó a dherbhráithreacha, nó a</span>
<lb n="5121"/><span>dheirbhsheathracha, nó a athair, nó a mháthair, nó a bhean, nó a chlann,</span>
<lb n="5122"/><span>nó a dhúthaidh, ar mo shonsa agus ar son an tsoisgéil,</span>
<lb n="5123"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:30"/>
<div><lb n="5124"/><p><span>Nach fuighe sé a chéud oiread anois ann sanaimsirso, tighthe,</span>
<lb n="5125"/><span>agus dearbhraithreacha, agus deirbhsheathracha, agus máithreacha, agus</span>
<lb n="5126"/><span>clann, agus dúthaidh maille ré hannro, agus ann sa tsáoghal atá ag</span>
<lb n="5127"/><span>teachd an bheatha mharthanach.</span>
<lb n="5128"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:31"/>
<div><lb n="5129"/><p><span>Achd atáid mórán ar tús, bhías fá dheireadh: agus ar deiredh, bhías</span>
<lb n="5130"/><span>a dtosach.</span>
<lb n="5131"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:32"/>
<div><lb n="5132"/><p><span>Agus dobhádar ar an slighidh ag dul súas gu Híarusaléim: agus do</span>
<lb n="5133"/><span>bhí Iósa rompa, agus do ghabh adhúathmhuireachd iad, agus dá leanmhuin do</span>
<lb n="5134"/><span>ghabh eagla íad.  Agus ar mbreith an dá fhear dhéug dhó fá leith leis</span>
<lb n="5135"/><span>arís, do thionnsgain sé na neithe do theigéumhadh dhó dhinnisin dóibh.</span>
<lb n="5136"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:33"/>
<div><lb n="5137"/><p><span>Agá rádha tabhruidh dhá bhur naire, atámaíd ag dul súas gu</span>
<lb n="5138"/><span>Híarusaléim, agus dobérthar mac an duine dúachdaránuibh na sagart,</span>
<lb n="5139"/><span>agus do na sgríbuidhibh, agus béuruid síad bhreith mbáis air, agus</span>
<lb n="5140"/><span>dobhéruid síad do na cineadhachuibh é.</span>
<lb n="5141"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:34"/>
<div><lb n="5142"/><p><span>Agus doghéunaid síad fonámhad fáoi, agus sgíursfuid síad é, agus</span>
<lb n="5143"/><span>géubhaid síad dá seilidhibh air, agus cuirfid síad dochum báis é; achd</span>
<lb n="5144"/><span>éiréochuidh sé arís an treas lá.</span>
<lb n="5145"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:35"/>
<div><lb n="5146"/><p><span>Agus tangadar clann mhac Sebidei, adhón, Séumas agus Eóin</span>
<lb n="5147"/><span>chuige, agá rádha, a mhaighisdir, is sí ar dtoil gidhbé ní</span>
<lb n="5148"/><span>íarrfam ort, do dhéunamh dhuinn.</span>
<lb n="5149"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:36"/>
<div><lb n="5150"/><p><span>Achd adubhairt seisean ríu, créd bhudh áill libh dho dhéunamh</span>
<lb n="5151"/><span>dhamhsa dhíbh?</span>
<lb n="5152"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:37"/>
<div><lb n="5153"/><p><span>Agus adubhradarsan ris, áontaigh dhúinn gu suidhfi fear aguinn ar</span>
<lb n="5154"/><span>dho láimh dheis, agus fear eile ar dho láimh chlí, ad ghlóir féin.</span>
<lb n="5155"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:38"/>
<div><lb n="5156"/><p><span>Achd adubhairt Iósa ríu, ní fhuil a fhios aguibh, créd íarrtháoi.</span>
<lb n="5157"/><span>Anéidir libh an cupán ibhimsi dól, agus bhur mbaisdedh, leis an</span>
<lb n="5158"/><span>mbaisdedh, lé a mbaisder mheisi?</span>
<lb n="5159"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:39"/>
<div><lb n="5160"/><p><span>Agus adubhradarsan ris, is éidir.  Achd adubhairt Iósa ríu, gu</span>
<lb n="5161"/><span>deimhin an cupán ibhimsi iobhtháoisi é: agus an baisdeadh lé a mbaisdear</span>
<lb n="5162"/><span>mheisi, baisdfither sibhsi leis:</span>
<lb n="5163"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:40"/>
<div><lb n="5164"/><p><span>Achd suidhe ar mo láimh dheis, agus ar mo láimh chli, ní lemsa a</span>
<lb n="5165"/><span>thabhairt úaim, achd dobéurthar é dhon dreim úd dar hullmhuigheadh é.</span>
<lb n="5166"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:41"/>
<div><lb n="5167"/><p><span>Agus an tan dochúaladar an deichneabhar so, do thionnsgnadar</span>
<lb n="5168"/><span>míchédfáidh do dhéunamh ar Shéumas agus ar Eóin.</span>
<lb n="5169"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:42"/>
<div><lb n="5170"/><p><span>Agus arna ngairm súd Díosa, adubhairt sé ríu: ata a fhios</span>
<lb n="5171"/><span>aguibh an mhuinntear agá bhfhuil cumhachda ar na cinedhachaibh, gu</span>
<lb n="5172"/><span>bhfhuil tighearnus aca orrtha: agus gu mbíd a ndáoine móra tréun orrtha.</span>
<lb n="5173"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:43"/>
<div><lb n="5174"/><p><span>Achd cheana ní mar sin bhías sé edruibhsi: achd gidhbé lénab mian</span>
<lb n="5175"/><span>bheith na dhuine mhór an bhur measgsa, bíaidh sé na mhinisdir</span>
<lb n="5176"/><span>aguibh:</span>
<lb n="5177"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:44"/>
<div><lb n="5178"/><p><span>Agus gidhbé aguibh lénab mían bheith a dtosach, bíodh sé na</span>
<lb n="5179"/><span>óglách ag cách uile.</span>
<lb n="5180"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:45"/>
<div><lb n="5181"/><p><span>Oír ní tháinic mac an duine díarruidh seirbhíse do dhénamh dhó, achd do</span>
<lb n="5182"/><span>dhénamh seirbhísi, agus do thabhairt a anma féin mar éiric ar son mhóráin.</span>
<lb n="5183"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:46"/>
<div><lb n="5184"/><p><span>Agus tangadar gu Iericó: agus ar nimthechd dósan agus dá</span>
<lb n="5185"/><span>dhisgiobluibh, agus do bhuidhin mhóir as Ierico, do shuidh an dall</span>
<lb n="5186"/><span>Bartimeus, mac Thimaius, ar an slighidh ag íarruidh derca.</span>
<lb n="5187"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:47"/>
<div><lb n="5188"/><p><span>Agus an tan dochúaluidh sé gurbé Iósa Nasardha dhobhí ann, do</span>
<lb n="5189"/><span>thionnsgain sé éighmhe, agus a rádha, a Iósa a mhic Daibhí, déna</span>
<lb n="5190"/><span>trocaire orum.</span>
<lb n="5191"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:48"/>
<div><lb n="5192"/><p><span>Agus do imdheargadar mórán é, dochum gu mbíadh sé na thóchd: achd is</span>
<lb n="5193"/><span>móide do éighmheadh seision sin agá rádha a mhic Dábhí, déuna</span>
<lb n="5194"/><span>trócaire oram.</span>
<lb n="5195"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:49"/>
<div><lb n="5196"/><p><span>Agus ar seasamh Dhiósa adubhairt sé, eisean do ghairm chuige.  Agus do</span>
<lb n="5197"/><span>ghoireadarsan an dall, dá rádha ris, bíodh dóchas maith agad, éirigh: atá</span>
<lb n="5198"/><span>sé dhod ghairm.</span>
<lb n="5199"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:50"/>
<div><lb n="5200"/><p><span>Agus ar dteilgean a bhruit úadha dhósan, do eirigh sé, agus táinic sé</span>
<lb n="5201"/><span>dochum Iósa.</span>
<lb n="5202"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:51"/>
<div><lb n="5203"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dhiósa adubhairt sé rís, créud is mían leat</span>
<lb n="5204"/><span>mheisi</span>
<lb n="5205"/><span>do dhéunamh dhuit? achd adubhairt an dall ris, Rabbóni, adhón, a</span>
<lb n="5206"/><span>mhaighisdir mo radharc dhaiseag dhamh.</span>
<lb n="5207"/></p>
</div>
<pb n="Mc10:52"/>
<div><lb n="5208"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ris, imthigh, do shlánuigh do chréideamh thú.</span>
<lb n="5209"/><span>Agus ar an mball fúair sé a radharc, agus do lean sé Iósa sa tslighidh.</span>
<lb n="5210"/></p>
</div>
<pb n="Mc11"/>
<div><lb n="5211"/><p/>
</div>
<pb n="Mc11:1"/>
<div><lb n="5212"/><p><span>Agus an tan tangadar a bhfhogus Díarusaleim, gu Bethphage agus</span>
<lb n="5213"/><span>gu Betanía gu slíabh na Noluidheadh, do chuir sé días dá</span>
<lb n="5214"/><span>dhisgiobluibh úadha,</span>
<lb n="5215"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:2"/>
<div><lb n="5216"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, imthighidh don bhaile úd tháll as bhur</span>
<lb n="5217"/><span>gcomhair.  Agus mar ráchtháoi asdeach ann, doghéubhtháoi searrach</span>
<lb n="5218"/><span>ceanguilte, ar nách deachuigh éunduine ríamh: sgáoilidh é agus tabhruidh libh</span>
<lb n="5219"/><span>é.</span>
<lb n="5220"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:3"/>
<div><lb n="5221"/><p><span>Agus dá nabra éinneach ribh, créud fá ndéuntáoi so? abruidh, gu bhfhuil</span>
<lb n="5222"/><span>a ríachdanus ar an dtighearna: agus cuirfidh sé úaidh annso ar ball é.</span>
<lb n="5223"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:4"/>
<div><lb n="5224"/><p><span>Achd do imthigheadarsan, agus fúaradar an searrrach ceangailte</span>
<lb n="5225"/><span>ag an dorus don táoibh amuigh ag gcomhrug dhá shlighedh: agus do</span>
<lb n="5226"/><span>sgáoileadar é.</span>
<lb n="5227"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:5"/>
<div><lb n="5228"/><p><span>Agus adubhradar dream dháirighthe don mhuinntir dobhí ina sesamh</span>
<lb n="5229"/><span>annsúd ríu, créd doníthí ag sgáoileadh an tsearruigh?</span>
<lb n="5230"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:6"/>
<div><lb n="5231"/><p><span>Achd adubhradarsan ríu, mar dho aithin Iósa dhíobh: agus do</span>
<lb n="5232"/><span>leigedar úatha íad.</span>
<lb n="5233"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:7"/>
<div><lb n="5234"/><p><span>Agus tugadarsan an searrach dochum Iósa, agus do theilgeadar a mbruit</span>
<lb n="5235"/><span>air, agus do shuidh sé air.</span>
<lb n="5236"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:8"/>
<div><lb n="5237"/><p><span>Agus do leathnuigheadar morán a mbrait ar an slighidh: agus do</span>
<lb n="5238"/><span>ghearradar drong eile géuga do na crannuibh, agus do chroithedar ar an</span>
<lb n="5239"/><span>slighidh íad.</span>
<lb n="5240"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:9"/>
<div><lb n="5241"/><p><span>Agus an luchd dobhí rompa, agus an luchd dobhí ina ndeaghuidh, do</span>
<lb n="5242"/><span>éighmhedar, agá rádha, hosanna, is beannaighthe an té thig a nainm an</span>
<lb n="5243"/><span>tighearna.</span>
<lb n="5244"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:10"/>
<div><lb n="5245"/><p><span>Is beannuighthe ríoghdhachd ar nathairne Dábhí, táinic a nainm an</span>
<lb n="5246"/><span>tighearna: hosanna atá ann sna neamhdhaibh roárda.</span>
<lb n="5247"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:11"/>
<div><lb n="5248"/><p><span>Agus dochúaidh Iósa asdech gu Híarusaléim, agus don teampoll:</span>
<lb n="5249"/><span>agus ar bhfhéuchain ina thimcheall ar gach én ní dhó, ar mbeith don</span>
<lb n="5250"/><span>tráthnóna ann, dochúaidh sé amach gu Betania maille ris an dá fhear</span>
<lb n="5251"/><span>dhéug.</span>
<lb n="5252"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:12"/>
<div><lb n="5253"/><p><span>Agus an lá na dheaghaidh sin, an tan dochúadar amach as</span>
<lb n="5254"/><span>Betanía, do ghabh ocrus é.</span>
<lb n="5255"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:13"/>
<div><lb n="5256"/><p><span>Agus an tan dochonnaic sé crann fíge a bhfhad úadha, ar a raibhe</span>
<lb n="5257"/><span>duilleabhar, táinic sé dhá fhéuchain an bhfhuighbheadh sé éin ní air:</span>
<lb n="5258"/><span>agus an tan táinic sé chuige, ní fhúair sé ní ar bioth air achd na duilléoga:</span>
<lb n="5259"/><span>óir nírbhí aimsir na bhfhighidhe í.</span>
<lb n="5260"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:14"/>
<div><lb n="5261"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Díósa, adubhairt sé ris an gcrann bhfhige, ó</span>
<lb n="5262"/><span>so súas nár ithe duine ar bioth toradh dhíot gu bráth, agus dochúaladar a</span>
<lb n="5263"/><span>dhisgiobail é,</span>
<lb n="5264"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:15"/>
<div><lb n="5265"/><p><span>Agus tangadar gu Híarusaléim: agus ar ndul asdeach dhon teampoll</span>
<lb n="5266"/><span>Díosa, do thionnsgain sé an dream úd dobhí ag reic, agus ag ceannach ann</span>
<lb n="5267"/><span>sa teampoll do chur amách, agus do theilg sé buird lochda malarta an</span>
<lb n="5268"/><span>airgid, agus caithíreacha luchda reaca na gcolum bunscionn.</span>
<lb n="5269"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:16"/>
<div><lb n="5270"/><p><span>Agus ní fhuilngedh sé gu nímchóradh duine ar bioth soightheach thríd</span>
<lb n="5271"/><span>an dteampoll.</span>
<lb n="5272"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:17"/>
<div><lb n="5273"/><p><span>Agus tug sé teagasg úadha, agá rádha ríu, an né nach fuil sgríobhtha,</span>
<lb n="5274"/><span>gu ngoirfithear teach úrnuighthe dom thíghse, ag na huile</span>
<lb n="5275"/><span>chineadhachuibh? achd dorinneabhairsi tuinidhe bhithbhineach dhe.</span>
<lb n="5276"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:18"/>
<div><lb n="5277"/><p><span>Agus dochúaladar na sgriobuidhe, agus úachdaráin na sagart so, agus</span>
<lb n="5278"/><span>dobhádar dhá íarruidh cionnus do mhillfidís é.  Oír dhó bhí eagla orrtha,</span>
<lb n="5279"/><span>do bhríogh gu raibhe adhúathmhuireachd ag an tslúagh uile ana theagasg.</span>
<lb n="5280"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:19"/>
<div><lb n="5281"/><p><span>Agus an tan táinic an tráthnóna, dochúaidh sé amach as an</span>
<lb n="5282"/><span>gcathruigh.</span>
<lb n="5283"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:20"/>
<div><lb n="5284"/><p><span>Agus ar ngabháil réna tháobh ar maidin dóibh, dochonncadar an</span>
<lb n="5285"/><span>crann fíge arná chrionadh as a fhréumhach.</span>
<lb n="5286"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:21"/>
<div><lb n="5287"/><p><span>Agus ar gcuimhniughadh do Fpeadar, adubhairt sé ris, a mhaighisdir,</span>
<lb n="5288"/><span>féuch, an crann fíge úd do mhalluigh tú, atá sé ar gcríonadh.</span>
<lb n="5289"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:22"/>
<div><lb n="5290"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dhíosa adubhairt sé ríu, bíodh creideamh Dé aguibh.</span>
<lb n="5291"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:23"/>
<div><lb n="5292"/><p><span>Oír gu fírinneach adeirimsi ribh, gidhbé neach adéura ris an</span>
<lb n="5293"/><span>slíabh so, tógaibhthear thú, agus teilgthear ann sa bhfhairge thú: agus</span>
<lb n="5294"/><span>nách bía</span>
<lb n="5295"/><span>cunntabhairt aige ana chroidhe, achd gu gcréide sé gu dtiucfaid na</span>
<lb n="5296"/><span>neithe adeir sé dochum críche, teigéumhaidh dhó gach ní a déura sé.</span>
<lb n="5297"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:24"/>
<div><lb n="5298"/><p><span>Ar anadhbharsoin adeirim ribh, gidhbé ní íarrtháoi an tan</span>
<lb n="5299"/><span>doníthí úrnuighthe, creididh gu bhfhuighthí: agus doghéubhtháoi é.</span>
<lb n="5300"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:25"/>
<div><lb n="5301"/><p><span>Agus an tan bhéithí an bhur seasamh ag dénamh úrnaighthi, maithidh má</span>
<lb n="5302"/><span>tá ní ar bioth aguibh anaghuidh dhuine ar bioth: dochum gu maithfeadh bhur</span>
<lb n="5303"/><span>nathairsi atá ann sna neamhdhaibh, bhur gcoirthe dháoibhsi mar an</span>
<lb n="5304"/><span>gcéudna.</span>
<lb n="5305"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:26"/>
<div><lb n="5306"/><p><span>Oír muna mhaithtísi, ní mhaithfi bhur nathair atá ann sna neamhdhaibh</span>
<lb n="5307"/><span>bhur gcoirrthe féin díbhsi.</span>
<lb n="5308"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:27"/>
<div><lb n="5309"/><p><span>Agus tangadar arís gu Híarusaléim: agus ar mbeith ag siobhal sa</span>
<lb n="5310"/><span>teampoll dósan, tangadar úachdaráin na sagart, agus na sgríobuidhe, agus</span>
<lb n="5311"/><span>na sinnsir chuige:</span>
<lb n="5312"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:28"/>
<div><lb n="5313"/><p><span>Agus adeirid síad ris, créd é an túghdarrás lé a ndéunann tusa na</span>
<lb n="5314"/><span>neithesi? agus cía thug na cumhachda so dhuit, dochum na neitheadh so</span>
<lb n="5315"/><span>do dhéunamh?</span>
<lb n="5316"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:29"/>
<div><lb n="5317"/><p><span>Achd ar bhfhreagra Dhíosa adubhairt sé ríu, fíafróchaidh meisi éin ní</span>
<lb n="5318"/><span>amháin díbhsi: agus tabhruidh freagra oram, agus innéosaidh mé dhíbh cía</span>
<lb n="5319"/><span>an tughdarrás a ndéunuim na neithe so?</span>
<lb n="5320"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:30"/>
<div><lb n="5321"/><p><span>An ó neamh tháinig baisdeadh Eóin, nó an ó dháoinibh? tabhruidh freagra</span>
<lb n="5322"/><span>orum.</span>
<lb n="5323"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:31"/>
<div><lb n="5324"/><p><span>Agus dobhádar ag disbóireachd eatarra féin, agá rádha, ma deirmid</span>
<lb n="5325"/><span>ó neamh: adéura sé, ar anadhbharsin créd fá nár chréideabhairsi dhó?</span>
<lb n="5326"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:32"/>
<div><lb n="5327"/><p><span>Achd má deirmíd, ó na dáoinibh: atá eagla an fpobuil oruinn: oír</span>
<lb n="5328"/><span>dobé a mbreathnughadh uile ar Eóin, gurbhfháidh é gu fírinneach.</span>
<lb n="5329"/></p>
</div>
<pb n="Mc11:33"/>
<div><lb n="5330"/><p><span>Agus ar bhfhregra dhóibhsion adubhradar ré Híosa, ní fhuil a fhios</span>
<lb n="5331"/><span>againn.  Agus ar bhfhregra Dhíosa, adubhairt sé ríu, ní mó innéosus</span>
<lb n="5332"/><span>meisi dhíbhsi cía an tughadarrás lé a ndéunuim na neithe so.</span>
<lb n="5333"/></p>
</div>
<pb n="Mc12"/>
<div><lb n="5334"/><p/>
</div>
<pb n="Mc12:1"/>
<div><lb n="5335"/><p><span>Agus do thionnsgain sé labhairt riu a gcosmhalachaibh agá rádh, do</span>
<lb n="5336"/><span>chuir duine dháirighthe fíneamhuin, agus do chuir sé fál na</span>
<lb n="5337"/><span>timcheall, agus do thochuil sé clais an a mbrúidhfidhe an fíon, agus</span>
<lb n="5338"/><span>do thogaibh sé tor, agus</span>
<lb n="5339"/><span>tug sé ar cios do sgológaibh í: agus dochúaidh sé féin a gcoigcrích.</span>
<lb n="5340"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:2"/>
<div><lb n="5341"/><p><span>Agus do chuir sé searbhfhoghantuidhe chum na sgológ na am</span>
<lb n="5342"/><span>féin, dochum gu bhfhuighbheadh sé ni do thoradh na fíneamhna ó na</span>
<lb n="5343"/><span>sgológuibh.</span>
<lb n="5344"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:3"/>
<div><lb n="5345"/><p><span>Achd ar mbreith air dhóibhsean do ghabhadar air, agus do leigeadar</span>
<lb n="5346"/><span>úatha folumh é.</span>
<lb n="5347"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:4"/>
<div><lb n="5348"/><p><span>Agus arís do chuir sé chuca searbhfhoghantuighe eile: agus ar</span>
<lb n="5349"/><span>ngabháil do chlochaibh ar an bhfhearsoin, do bhriseadar a cheann, agus</span>
<lb n="5350"/><span>do chuireadar úatha fá mhímhodh é.</span>
<lb n="5351"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:5"/>
<div><lb n="5352"/><p><span>Agus arís do chuir sé neach eile chuca: agus do mharbhadar an</span>
<lb n="5353"/><span>fearsin: agus mórán eile, ag gabháil ar chuid aca, agus ag marbhadh choda</span>
<lb n="5354"/><span>eile.</span>
<lb n="5355"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:6"/>
<div><lb n="5356"/><p><span>Achd dobhí aige fós éun mhac amháin ionmhuin, agus do chuir sé eisean</span>
<lb n="5357"/><span>chuca fá dheireadh, agá rádha, dobhéuraid síad onoir dom mhac.</span>
<lb n="5358"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:7"/>
<div><lb n="5359"/><p><span>Achd adubhradar na sgológa úd eatorra féin, is é so an toidhre: tigidh,</span>
<lb n="5360"/><span>marbhum é, agus bhudh linn féin an oidhreachd.</span>
<lb n="5361"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:8"/>
<div><lb n="5362"/><p><span>Agus ar mbreith air do mharbhadar  agus do theilgeadar as an</span>
<lb n="5363"/><span>bhfíneamhain amach é.</span>
<lb n="5364"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:9"/>
<div><lb n="5365"/><p><span>Ar anadhbharsin, créud doghéna tighearna na fíneamhnach? tiocfaidh</span>
<lb n="5366"/><span>sé, agus sgriosfuidh sé na sgológa, agus dobhéura sé an fhíneamhuin do</span>
<lb n="5367"/><span>dháoinibh eile.</span>
<lb n="5368"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:10"/>
<div><lb n="5369"/><p><span>An né nár léughabhair an sgriobtúir so, an chloch dho dhíultadar na</span>
<lb n="5370"/><span>sáoir, is í so atá arná cur na cloich uillenn sa chúinne.</span>
<lb n="5371"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:11"/>
<div><lb n="5372"/><p><span>Is é an tighearna dorinne so, agus is iongnadh é an ar súilibhne?</span>
<lb n="5373"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:12"/>
<div><lb n="5374"/><p><span>Agus do íarradarsan breith airsion, achd dobhí eagla an fpobail</span>
<lb n="5375"/><span>orrtha: oír do thuigeadar gurab ana naghaidh féin adubhairt sé an</span>
<lb n="5376"/><span>chosmhalachdsoin, agus arna fhagbháil do imthigheadar rompa.</span>
<lb n="5377"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:13"/>
<div><lb n="5378"/><p><span>Agus do chuireadar chuige dream dháirighthe do na Phairisíneachuibh,</span>
<lb n="5379"/><span>agus do na Herodianachuibh, dochum gu ngreamóchadáois é ana chainnt.</span>
<lb n="5380"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:14"/>
<div><lb n="5381"/><p><span>Agus an tan tangadar súd adubhradar ris, a mhaighisdir, atá a fhíos</span>
<lb n="5382"/><span>aguinne gu bhfhuil tusa fírinneach, agus nách fuil cás agad a</span>
<lb n="5383"/><span>náonduine: oír ní fhéuchann tú ar fpersuin na ndáoine, achd múinidh tú</span>
<lb n="5384"/><span>slighe Dé do réir na fírinne: an ceaduightheach cíos do thabhairt do</span>
<lb n="5385"/><span>Chesar, nó gan a thabhairt? an dtiubhrum nó an né nách dtiubhrum?</span>
<lb n="5386"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:15"/>
<div><lb n="5387"/><p><span>Agus ar naithne a gcealgaireachda dhósan, adubhairt sé ríu,</span>
<lb n="5388"/><span>créd fá mbuaidheartháoi mhé?  Tabhruidh chugam pinginn dá féuchain.</span>
<lb n="5389"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:16"/>
<div><lb n="5390"/><p><span>Agus tugadarsan sin léo.  Agus adubhairt seision ríu, cía dhárab</span>
<lb n="5391"/><span>íomháigh so, agus cía an sgríbheann? agus adubhradarsan</span>
<lb n="5392"/><span>ris, iomhaigh Cheusair.</span>
<lb n="5393"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:17"/>
<div><lb n="5394"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dhíosa adubhairt sé ríu, tabhraidh do Chésair, na</span>
<lb n="5395"/><span>neithe is lé Césair: agus do Dhía, na neithe is lé Dia.  Agus do</span>
<lb n="5396"/><span>biongnadh léo é.</span>
<lb n="5397"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:18"/>
<div><lb n="5398"/><p><span>Agus tangadar na saduicínigh chuige, adeir nách fuil eiséirghe</span>
<lb n="5399"/><span>ann: agus do fhíafruigheadar dhe agá rádh,</span>
<lb n="5400"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:19"/>
<div><lb n="5401"/><p><span>A mhaighisdir do sgríobh Máoisi dhuinn, da bhfhagadh dearbhráthair</span>
<lb n="5402"/><span>dhuine ar bioth bás, agus gu bhfhúigfeadh sé a bhean, agus nach fuigfeadh</span>
<lb n="5403"/><span>sé clann, a dhearbhráthair do ghabháil a mhná súd chuige, do thógbháil</span>
<lb n="5404"/><span>tsleachda da dhearbhráthair.</span>
<lb n="5405"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:20"/>
<div><lb n="5406"/><p><span>Dobhádar móirsheisior dearbhráthar ann: agus tug an céudfhear dhíobh</span>
<lb n="5407"/><span>ben, agus ar bhfhaghail bháis do, nír fhágaibh sé sliochd.</span>
<lb n="5408"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:21"/>
<div><lb n="5409"/><p><span>Agus do ghabh an dara fear chuige í, agus fúair sé bás, agus nír</span>
<lb n="5410"/><span>fháguibh seision fos sliochd: agus an treas fear mar an gcéudna.</span>
<lb n="5411"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:22"/>
<div><lb n="5412"/><p><span>Agus tugadar an móirsheiser úd í, agus nír fhágbhadar sliochd: agus tar</span>
<lb n="5413"/><span>éis cháich uile fúair an bhen bás mar an gcédna.</span>
<lb n="5414"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:23"/>
<div><lb n="5415"/><p><span>Ar anadhbharsin ann saneiséirghe, an tan doghéunuid síad a</span>
<lb n="5416"/><span>neiséirghe, cía aca dá madh bean í? oír dobhí sí ag an móirsheisior na</span>
<lb n="5417"/><span>mnáoi.</span>
<lb n="5418"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:24"/>
<div><lb n="5419"/><p><span>Agus ar bhfhregra Dhíosa adubhairt sé ríu; an né nách uime so</span>
<lb n="5420"/><span>atátháoi ar seachrán, tré nách fuil éolus na sgriobtúra aguibh, ná</span>
<lb n="5421"/><span>chumhachd ndé?</span>
<lb n="5422"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:25"/>
<div><lb n="5423"/><p><span>Oír an tan éiréochuid síad ó mharbhuibh, ní thabhruid fir mná, agus ní</span>
<lb n="5424"/><span>tabharthar mná dhfhearuibh: achd atáid síad mar na hainglibh atá ar neimh.</span>
<lb n="5425"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:26"/>
<div><lb n="5426"/><p><span>Achd a dtimcheall na marbh, gu néireochuid síad arís, an né nár</span>
<lb n="5427"/><span>léughabhair a leabhar Mháoisi, cionnas do labhair Día ris ann sa</span>
<lb n="5428"/><span>sceich, agá rádha, is meisi Día Abrahám, agus Día Iósac, agus Día</span>
<lb n="5429"/><span>Iacob?</span>
<lb n="5430"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:27"/>
<div><lb n="5431"/><p><span>Ní hé Día na marbh é, achd Día na mbéo: ar anadhbharsin atátháoisi</span>
<lb n="5432"/><span>ar seachrán gu mór.</span>
<lb n="5433"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:28"/>
<div><lb n="5434"/><p><span>Agus táinic neach do na Sgríobuidhibh chuca dochúalaidh ag</span>
<lb n="5435"/><span>disbóirechd íad, agus mar dochonnaic sé gur maith do fhreagair sé iad,</span>
<lb n="5436"/><span>do fhiafruigh sé dhe, cía an chéudaithne do na haithentuibh uile?</span>
<lb n="5437"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:29"/>
<div><lb n="5438"/><p><span>Agus do fhreagair Iósa é, gurab í an chéudaithne do na huile</span>
<lb n="5439"/><span>aitheantuibh, éisd a Israhél, an tigherna ar Ndiane, is áointighearna é:</span>
<lb n="5440"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:30"/>
<div><lb n="5441"/><p><span>Ar anadhbharsin grádhóchuidh tú an tigherna do Dhía fein, as do</span>
<lb n="5442"/><span>chroidhe uile, agus as tanum uile, agus as tinntinn uile, agus as do</span>
<lb n="5443"/><span>bhríoghuibh uile, ag so an chéudaithne.</span>
<lb n="5444"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:31"/>
<div><lb n="5445"/><p><span>Agus is cosmhuil ría so an dara haithne, mar atá so, grádhóchuidh tú do</span>
<lb n="5446"/><span>chomharsa mar thú féin: ní fhuil aithne éile ann, is mó ná íad so.</span>
<lb n="5447"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:32"/>
<div><lb n="5448"/><p><span>Agus adubhairt an Sgríobuidhe úd ris, maith, a mhaighisdir,</span>
<lb n="5449"/><span>is fírinneach adubhairt tú sin: gurab éindia atá ann, agus nách fuil</span>
<lb n="5450"/><span>a aithearrach ann achd é féin:</span>
<lb n="5451"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:33"/>
<div><lb n="5452"/><p><span>Agus a ghrádhughadh as an gcroidhe uile, agus as an dtuigsin uile, agus</span>
<lb n="5453"/><span>as an nanum uile, agus as ar mbríoghuibh uile: agus an chomharsa do</span>
<lb n="5454"/><span>ghrádhughadh mar é féin, is mó sin ná na huile iodhbarta agus ofráil.</span>
<lb n="5455"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:34"/>
<div><lb n="5456"/><p><span>Agus an tan dochonnaic Iósa gur thuigseach do fhreagair sé,</span>
<lb n="5457"/><span>adubhairt sé ris, ní fada ó fhlaitheas Dé atá tú.  Agus nír lamh neach</span>
<lb n="5458"/><span>ar bioth ó sin súas ceisd do chur air.</span>
<lb n="5459"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:35"/>
<div><lb n="5460"/><p><span>Agus ar bhfhregra Dhiósa adubhairt sé, ag tegasg ann sa tempoll,</span>
<lb n="5461"/><span>cionnas adeirid na Sgríobuidhe gurab é Críosd mac Dábhí?</span>
<lb n="5462"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:36"/>
<div><lb n="5463"/><p><span>Oír adubhairt Dábhí féin tríd an spíorad náomh, adubhairt an</span>
<lb n="5464"/><span>tigherna rém thighernasa, suidh ar mo láimh dheis, no gu gcuire mé do</span>
<lb n="5465"/><span>námhaid na sdól fád chosuibh.</span>
<lb n="5466"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:37"/>
<div><lb n="5467"/><p><span>Ar anadhbharsin goiridh Dábhí féin a thighearna dhe: agus cionnas</span>
<lb n="5468"/><span>atá sé na mhac aige? agus do éisd cuideachda mhór gu fonnmhar ris.</span>
<lb n="5469"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:38"/>
<div><lb n="5470"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu ana theagasg, coimhéuduidh sibh ó na</span>
<lb n="5471"/><span>Sgríobuidhibh lénab ionmhuin siobhal a gculadhaibh fada, agus fáiltíghe</span>
<lb n="5472"/><span>dhfhaghail ar na margudhaibh,</span>
<lb n="5473"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:39"/>
<div><lb n="5474"/><p><span>Agus na céud ionuid tsuidhe ann sna sínagógaibh, agus tús suidhe súas</span>
<lb n="5475"/><span>ar na féusdadhuibh.</span>
<lb n="5476"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:40"/>
<div><lb n="5477"/><p><span>Noch shluigeas tighe na mbaintrebhthach, agus sin fós ar sgáth bheith</span>
<lb n="5478"/><span>gu fada ag úrnuighthe: doghéubhuid so an breitheamhnus is truime.</span>
<lb n="5479"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:41"/>
<div><lb n="5480"/><p><span>Agus an tan do shuidh Iósa as comhair inaid choimhéuda an ionnmhuis,</span>
<lb n="5481"/><span>tug sé dhá aire cionnas do chuireadh an pobal monadh ann, agus do</span>
<lb n="5482"/><span>chuireadar mórán do dháoinibh saidhbhre mórán ann.</span>
<lb n="5483"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:42"/>
<div><lb n="5484"/><p><span>Agus ar dtechd do bhaintrebhthaigh bhoichd dháirighthe, do theilg</span>
<lb n="5485"/><span>sí  dá phíosa bheaga umha commáith ris an gcethramhadh cuid do</span>
<lb n="5486"/><span>fpinginn.</span>
<lb n="5487"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:43"/>
<div><lb n="5488"/><p><span>Agus ar ngairm a dhisgiobal dó, adubhairt sé ríu, gu fírinneach</span>
<lb n="5489"/><span>adeirimsi ribh, gurab mó do chuir an bhainntreabhthach bhochd so ann sa</span>
<lb n="5490"/><span>chisde, ná cách uile do chuir ní ann.</span>
<lb n="5491"/></p>
</div>
<pb n="Mc12:44"/>
<div><lb n="5492"/><p><span>Oír is don ní dobhí dhiomarcaigh aca do chuiredarsan uile ann: achd</span>
<lb n="5493"/><span>do chuir so dhá dáibhreas féin, a ráibhe aice ann adhón a beatha féin</span>
<lb n="5494"/><span>uile.</span>
<lb n="5495"/></p>
</div>
<pb n="Mc13"/>
<div><lb n="5496"/><p/>
</div>
<pb n="Mc13:1"/>
<div><lb n="5497"/><p><span>Agus an tan dochúaidh sé amach as an dteampoll, adubhairt neach dhá</span>
<lb n="5498"/><span>dhisgiobluibh féin ris.  A mhaighisdir, féuch gá hionnus na clocha, agus gá</span>
<lb n="5499"/><span>hionnus na haithtrebhtha so.</span>
<lb n="5500"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:2"/>
<div><lb n="5501"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dhíosa adubhairt sé rís, an bhfhaiceann tú na</span>
<lb n="5502"/><span>hoibreacha móraso? ní fúicfidhear cloch ar muin chloiche dhíobhso,</span>
<lb n="5503"/><span>nách sgarfuidhear ó chéile.</span>
<lb n="5504"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:3"/>
<div><lb n="5505"/><p><span>Agus ar mbeith na shuidhe dhó ar shlíabh na Noluigheadh, as comhair</span>
<lb n="5506"/><span>an teampuill, do fhíafruigh Peadar, agus Séumas, agus Eóin, agus</span>
<lb n="5507"/><span>Ainndrías ós íseall de,</span>
<lb n="5508"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:4"/>
<div><lb n="5509"/><p><span>Innis dúinne gá tráth theigéumhuid na neithe so, agus créd é an</span>
<lb n="5510"/><span>comhartha bhias an tan chríochnóchthar na neithe so uile.</span>
<lb n="5511"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:5"/>
<div><lb n="5512"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dhíosa dhóibh, do thionnsgain sé a rádh, tabhruidh</span>
<lb n="5513"/><span>dhá bhur naire nach meallfadh éinneach sibh.</span>
<lb n="5514"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:6"/>
<div><lb n="5515"/><p><span>Oír tiucfuid mórán am mainmsi, agus adéruid síad is meisi Criosd agus</span>
<lb n="5516"/><span>meallfuid síad mórán.</span>
<lb n="5517"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:7"/>
<div><lb n="5518"/><p><span>Achd an tan dochluinfidhe coguidh, agus túarasgbhála cogthadh, ná</span>
<lb n="5519"/><span>biodh amhlúadh orúibh: oír is éigean na neithe so dho theachd.  Achd</span>
<lb n="5520"/><span>ní thiocfa an deireadh fós.</span>
<lb n="5521"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:8"/>
<div><lb n="5522"/><p><span>Oír éiréochuidh cineadh a naghaidh chinidh, agus ríoghdhachd a naghaidh</span>
<lb n="5523"/><span>ríoghdhachda: agus bíaidh crioth talmhan a nionaduibh iomdha, agus bíaidh</span>
<lb n="5524"/><span>gorta agus buaidhreadh ann.</span>
<lb n="5525"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:9"/>
<div><lb n="5526"/><p><span>Budh tosach doilghis na neithe so, achd tabhruidhsi dhá bhur naire ribh</span>
<lb n="5527"/><span>féin: oír béuraid síad sibh do láthair oireachdas agus coimhthionól:</span>
<lb n="5528"/><span>sgiúrsfuidhear sibh, agus bérthar sibh a bhfhíadhnuisi na núachdarán,</span>
<lb n="5529"/><span>agus na ríogh ar mo shonsa, mar fhíadhnuisi dhóibh.</span>
<lb n="5530"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:10"/>
<div><lb n="5531"/><p><span>Agus is éigean an soisgél do sheanmóir do na huile chineadhachuibh ar</span>
<lb n="5532"/><span>tús.</span>
<lb n="5533"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:11"/>
<div><lb n="5534"/><p><span>Agus an tan bhéuruid síad a láimh sibh, na biodh na róchúram oruibh</span>
<lb n="5535"/><span>roimh láimh créd adéurtháois agus ná smúainidh air: achd gidhbé ní</span>
<lb n="5536"/><span>dobérthar ar an momeintsin dhibh, abruidh é.  Oír ní sibhsi labhrus, achd</span>
<lb n="5537"/><span>an Spiorad náomh.</span>
<lb n="5538"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:12"/>
<div><lb n="5539"/><p><span>Achd cheana dobhéura an dearbhráthair an dearbhráthair éile,</span>
<lb n="5540"/><span>agus an tathair an mac dochum báis: agus éiréochuid an chlann a nadhuigh a</span>
<lb n="5541"/><span>naithredh, agus a maithreach, agus dobhéuruid fá deara a gcur dochum báis.</span>
<lb n="5542"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:13"/>
<div><lb n="5543"/><p><span>Agus bíaidh fúath ag gach uile dhuine dháoibh ar son mhanmaso: achd</span>
<lb n="5544"/><span>gidhbé anfus gu búan gu deireadh, as é shláinéochar.</span>
<lb n="5545"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:14"/>
<div><lb n="5546"/><p><span>Achd an tan dochífidhe adhúathmhuireachd an fhásuigh úd, ar ar</span>
<lb n="5547"/><span>labhair Daniél an fáidh, na sheasamh ann sanionad nár chóir,</span>
<lb n="5548"/><span>(an té léghas tabhradh dhá aire,) annsin teithid an dream bhías an</span>
<lb n="5549"/><span>Iúdea, fá na sléibhtibh:</span>
<lb n="5550"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:15"/>
<div><lb n="5551"/><p><span>Achd an neach bhías ar an dteach, na tigeadh sé anúas dochum dul</span>
<lb n="5552"/><span>asdeach don tigh, agus ná himthigheadh sé asdech do thogbháil neith ar</span>
<lb n="5553"/><span>bhioth as a thigh.</span>
<lb n="5554"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:16"/>
<div><lb n="5555"/><p><span>Agus gidhbé neach bhías ar an machaire, na casadh sé tar a ais, do</span>
<lb n="5556"/><span>thógbháil a éuduigh.</span>
<lb n="5557"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:17"/>
<div><lb n="5558"/><p><span>Achd bhudh trúagh do na mnáibh torrcha agus do na mnáibh dobhéura</span>
<lb n="5559"/><span>cíocha úatha ann sna laithibh úd.</span>
<lb n="5560"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:18"/>
<div><lb n="5561"/><p><span>Achd guidhidhsi gan bhar dteitheadh do bheith ann sa gheimhreadh.</span>
<lb n="5562"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:19"/>
<div><lb n="5563"/><p><span>Oír béid na laithesin ina leithéid sin damhgar, amhail nach raibhe</span>
<lb n="5564"/><span>a leithéid ann ó thús chruthuighthe na neithedh do chruthuigh Día, gu</span>
<lb n="5565"/><span>soithe so, agus nách bía gu bráth.</span>
<lb n="5566"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:20"/>
<div><lb n="5567"/><p><span>Agus muna ghearruigheadh an tighearna na laithe úd, ní rachadh</span>
<lb n="5568"/><span>éinfhéoil as: achd ar son na ndáoine dtoghtha, do thogh sé, do ghearraidh</span>
<lb n="5569"/><span>sé na laithe úd.</span>
<lb n="5570"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:21"/>
<div><lb n="5571"/><p><span>Agus annsin dá nabra neach ar bioth ribh, féuch, atá Críosd</span>
<lb n="5572"/><span>annso, nó, féuch, atá sé annsúd, na creididh é.</span>
<lb n="5573"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:22"/>
<div><lb n="5574"/><p><span>Oír éiréochuid Críosdanna fallsa, agus fáidhe fallsa: agus</span>
<lb n="5575"/><span>doghéunuid comharthuidhe agus míorbhuile, do mhealladh na ndáoine dtoghtha</span>
<lb n="5576"/><span>féin, dá madh éidir é.</span>
<lb n="5577"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:23"/>
<div><lb n="5578"/><p><span>Achd tabhruidhsi bhar naire ribh: féuch, do innis mé dháoibh gach uile</span>
<lb n="5579"/><span>ní résanaimsir.</span>
<lb n="5580"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:24"/>
<div><lb n="5581"/><p><span>Achd ann sna laithibh úd, tar éis anámhghair úd, dorchóchthar an</span>
<lb n="5582"/><span>ghrían, agus ní thiobhra an ghealach a soillsi féin úaithe.</span>
<lb n="5583"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:25"/>
<div><lb n="5584"/><p><span>Agus tuitfid réllanna neimhe, agus beid na cumhachda atá ann sna</span>
<lb n="5585"/><span>neamhaibh ar crioth.</span>
<lb n="5586"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:26"/>
<div><lb n="5587"/><p><span>Agus annsin dochífid síad mac an duine ag teachd ann sna nélluibh</span>
<lb n="5588"/><span>maille ré cumhachdaibh móra, agus ré glóir.</span>
<lb n="5589"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:27"/>
<div><lb n="5590"/><p><span>Agus cuirfidh sé a aingil an tansoin, agus cruinnéochuidh sé a</span>
<lb n="5591"/><span>dháoine toghtha féin ó na ceithre gáothaibh, ó leithimell na talmhan gu</span>
<lb n="5592"/><span>leithimeall neimhe.</span>
<lb n="5593"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:28"/>
<div><lb n="5594"/><p><span>Agus foghlomuidh baramhail ón chrann fhíge: an tráth bhíos a ghég</span>
<lb n="5595"/><span>máoth, agus chuireas sé a dhuille thríd, atá a fhios agaibh gurab fogus</span>
<lb n="5596"/><span>an samhradh:</span>
<lb n="5597"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:29"/>
<div><lb n="5598"/><p><span>Agus mar an gcéudna sibhsi, an tan dochífidhe na neithesi arna</span>
<lb n="5599"/><span>ndénamh, bioth a fhios agaibh gu bhfhuil flaitheas Dé gu gar dháoibh ann</span>
<lb n="5600"/><span>sna doirsibh.</span>
<lb n="5601"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:30"/>
<div><lb n="5602"/><p><span>Adeirimsi ribh gu fírinneach, nach racha an línesi tharuinn, no gu</span>
<lb n="5603"/><span>ndearntar na neithesi uile.</span>
<lb n="5604"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:31"/>
<div><lb n="5605"/><p><span>Rachuidh neamh agus talamh thart, achd ní rachaid mo bhríathrasa</span>
<lb n="5606"/><span>choidhchi thart.</span>
<lb n="5607"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:32"/>
<div><lb n="5608"/><p><span>Achd ní fhuil fios an láoi úd, ná na húaire úd ag neach ar bioth, ina fós</span>
<lb n="5609"/><span>ag na hainglibh atá ar neamh, ná ag an mac fein, achd ag anathair</span>
<lb n="5610"/><span>na aonar.</span>
<lb n="5611"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:33"/>
<div><lb n="5612"/><p><span>Féuchuidh, dénuidh faire agus úrnuighthe: oír ní fhuil a fhios</span>
<lb n="5613"/><span>agaibh, gá tráth thiocfas anaimsear úd.</span>
<lb n="5614"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:34"/>
<div><lb n="5615"/><p><span>Oír is amhluidh atá mac an duine mar do bheith duine ag dul a</span>
<lb n="5616"/><span>gcoigcrích, noch do fhágaibh a theach, agus tug cumhachda dá</span>
<lb n="5617"/><span>shearbhfhóghantuibh, agus a obair féin dá gach áonnduine, agus do aithin dá</span>
<lb n="5618"/><span>dhóirséoir faire do dhénamh.</span>
<lb n="5619"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:35"/>
<div><lb n="5620"/><p><span>Ar anadhbharsin dénuidhsi faire: (oír ní fhuil a fhios aguibh gá</span>
<lb n="5621"/><span>ham thiocfas fear an tighe, an tráthnóna, nó a meadhón oidhche, nó a</span>
<lb n="5622"/><span>ngairm an choiligh, nó ar madain.)</span>
<lb n="5623"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:36"/>
<div><lb n="5624"/><p><span>Deagla ar dteachd gu hobann dó, gu bhfhuigheadh sé sibhsi ion bhar</span>
<lb n="5625"/><span>gcodladh.</span>
<lb n="5626"/></p>
</div>
<pb n="Mc13:37"/>
<div><lb n="5627"/><p><span>Agus na neithe adeirim ribhsi, adeirim ré gach áon eile íad,</span>
<lb n="5628"/><span>déunuidh faire.</span>
<lb n="5629"/></p>
</div>
<pb n="Mc14"/>
<div><lb n="5630"/><p/>
</div>
<pb n="Mc14:1"/>
<div><lb n="5631"/><p><span>Agus a gcionn dá lá na dhiaigh sin, dobhí an Chaisg agus sollamuin</span>
<lb n="5632"/><span>anaráin gan laibhín ann: agus do iarradar úachdaráin na sagart agus na</span>
<lb n="5633"/><span>Sgríobuidhe, cionnas dobhéurdáois a bhfheall airsean, dochum a</span>
<lb n="5634"/><span>mharbhtha.</span>
<lb n="5635"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:2"/>
<div><lb n="5636"/><p><span>Achd adubhradar, na dhénam é sa tsollamuin, ar eagla gu néiréochadh</span>
<lb n="5637"/><span>búaidhreadh a measg an fpobuil.</span>
<lb n="5638"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:3"/>
<div><lb n="5639"/><p><span>Agus ar mbeith dó a Mbetania, a dtigh Shimóin an lobhair, ar</span>
<lb n="5640"/><span>suidhe dhó ar an mbord, táinic bean aga raibhe box uinneminnte, do</span>
<lb n="5641"/><span>spicnard mhórlúaighe: agus ar mbriseadh an bhoxa dhí, do dhoirt sí</span>
<lb n="5642"/><span>ar a cheann é.</span>
<lb n="5643"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:4"/>
<div><lb n="5644"/><p><span>Agus dorinneadar dream aca michédfuidh an a ninntinn féin, agus</span>
<lb n="5645"/><span>adubhradar, créud fá ndentar an diombail uinnemenntsi?</span>
<lb n="5646"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:5"/>
<div><lb n="5647"/><p><span>Oír do budh éidir so do reic ar nísa mhó ina trí chéd pinginn, agus a</span>
<lb n="5648"/><span>thabhairt do na bochdaibh.  Agus dobhádar rodhiomdhach dhí.</span>
<lb n="5649"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:6"/>
<div><lb n="5650"/><p><span>Agus adubhairt Iósa, leigidh dhi: créd fá gcuirthi búaidhreadh</span>
<lb n="5651"/><span>uirrthe? dorinne sí obair mhaith oramsa.</span>
<lb n="5652"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:7"/>
<div><lb n="5653"/><p><span>Oír atáid boichd in bhar bhfhochair do ghnáth, agus giodhbé húair bhus</span>
<lb n="5654"/><span>toil libh, is éidir dháoibh maith do dhénamh dhóibh: achd ní bhía meisi</span>
<lb n="5655"/><span>agaibh do ghnáth.</span>
<lb n="5656"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:8"/>
<div><lb n="5657"/><p><span>A ní dob éidir lé, dorinne sí é: táinic sí roimh láimh dungadh mo</span>
<lb n="5658"/><span>chuirpsi dochum anadhnacuil.</span>
<lb n="5659"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:9"/>
<div><lb n="5660"/><p><span>Adeirimsi ribh gu fírinneach, gidhbé ar bioth ball ar feadh an</span>
<lb n="5661"/><span>domhain uile an a ndéntar an soisgélsa do sheanmóir, gu ninnéosdar an</span>
<lb n="5662"/><span>nísi dorinne sisi leis, mar chuimhne uirrthe.</span>
<lb n="5663"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:10"/>
<div><lb n="5664"/><p><span>Agus do imthigh Iúdás Isgaríot, fear don dá fhear dhég, dochum</span>
<lb n="5665"/><span>úachdarán na sagart, dochum gu mbraithfeadh sé éisean dóibh.</span>
<lb n="5666"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:11"/>
<div><lb n="5667"/><p><span>Agus arna chluinsin sin dóibhsean, do ghabh gairdeachus íad: agus</span>
<lb n="5668"/><span>do ghelladar gu dtibhradáois airgead do: agus do íarr seision am</span>
<lb n="5669"/><span>iomchubhaidh ar a bhrath dóibh.</span>
<lb n="5670"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:12"/>
<div><lb n="5671"/><p><span>Agus an céd lá do shollamhain anáráin gan laibhin, an tan do</span>
<lb n="5672"/><span>ghnáthaighdís an túan Cásg do mharbhadh, adubhradar a dhisgiobail</span>
<lb n="5673"/><span>ris, gá háit an bhudh áill leat sinni do dhul dullmhughadh, dochum gu</span>
<lb n="5674"/><span>níosdá úan na Cásg.</span>
<lb n="5675"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:13"/>
<div><lb n="5676"/><p><span>Agus do léig sé úadha días dá dhisgioblaibh, agus adubhairt sé ríu,</span>
<lb n="5677"/><span>imthighidh dhon chathraigh: agus téigemhaidh neach oraibh ag iomchar</span>
<lb n="5678"/><span>tsoidhigh uisce: leanaidh é:</span>
<lb n="5679"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:14"/>
<div><lb n="5680"/><p><span>Agus gidhbé ar bioth teach a racha sé asdeach, abraidh ré fear an</span>
<lb n="5681"/><span>tighe, gu nabair an maighisdir, cáit a bhfhuil an séomra an a níosa mé</span>
<lb n="5682"/><span>an túan Cásg, a bhfhochair mo dhisgiobal.</span>
<lb n="5683"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:15"/>
<div><lb n="5684"/><p><span>Agus taisbénfuidh seision díbh séomra ard, fairsing, deaghmhaiseach,</span>
<lb n="5685"/><span>ullumh: ullmhuighidhsi an túan dúinn ann.</span>
<lb n="5686"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:16"/>
<div><lb n="5687"/><p><span>Agus do imthigheadar a dhisgiobail, agus tangadar don chathraigh, agus</span>
<lb n="5688"/><span>fúaradar mar adubhairt seision ríu: agus do ullmhuigheadar an Cháisg.</span>
<lb n="5689"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:17"/>
<div><lb n="5690"/><p><span>Agus ar dteachd don tráthnóna, táinic seision maille ris an dá fhear</span>
<lb n="5691"/><span>dhéug.</span>
<lb n="5692"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:18"/>
<div><lb n="5693"/><p><span>Agus an tan do shuidheadar, agus do chaitheadar bíadh, adubhairt</span>
<lb n="5694"/><span>Iósa, adeirim ribh gu fírinneach, gu mbraithfi fear dhíbhsi mhé, noch</span>
<lb n="5695"/><span>atá ag ithe bídh am fhochair.</span>
<lb n="5696"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:19"/>
<div><lb n="5697"/><p><span>Agus do thionnsgnadarsan bheith gu dubhach, agus gach fear aca</span>
<lb n="5698"/><span>agá rádh ris a ndíaigh a chéile, an meisi é? agus fear eile, an meisi é?</span>
<lb n="5699"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:20"/>
<div><lb n="5700"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan, adubhairt sé ríu, is fear dhon dá fhear</span>
<lb n="5701"/><span>dhéug é, thumas a lámh máráon riumsa sa mhéis.</span>
<lb n="5702"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:21"/>
<div><lb n="5703"/><p><span>Atá mac an duine ag imtheachd gu fírinneach, mar atá arna sgríobhadh</span>
<lb n="5704"/><span>air: achd is anáoibhinn don fhior úd lé a mbraithtear mac an duine:</span>
<lb n="5705"/><span>dobfhearr dhon fhior úd nách beirthí ríamh é.</span>
<lb n="5706"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:22"/>
<div><lb n="5707"/><p><span>Agus ar mbeith ag caitheamh bídh dhóibhsean, do ghlac Iósa arán,</span>
<lb n="5708"/><span>agus tar éis a bheannaighthe, do bhris sé é: agus tug sé dhóibhsen é,</span>
<lb n="5709"/><span>agus adubhairt sé, glacaidh, ithidh: is sé so mo chorpsa.</span>
<lb n="5710"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:23"/>
<div><lb n="5711"/><p><span>Agus ar nglacadh an chopáin dó, an tan rug sé buidheachus, tug sé</span>
<lb n="5712"/><span>dhóibhsion é, agus do ibheadar uile as.</span>
<lb n="5713"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:24"/>
<div><lb n="5714"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, ag so mhfhuilsi na Timna núaidhe, dhoirtear</span>
<lb n="5715"/><span>ar son mhóráin.</span>
<lb n="5716"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:25"/>
<div><lb n="5717"/><p><span>Adeirim ribh gu fírinneach, nach íobha mé ó so amach do thoradh na</span>
<lb n="5718"/><span>fínemhnach, gu nuige an lá úd an a níobha mé núa é a ríghachd Dé.</span>
<lb n="5719"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:26"/>
<div><lb n="5720"/><p><span>Agus an tan do chanadar salm, dochúadar amach gu slíabh na</span>
<lb n="5721"/><span>Noluigheadh.</span>
<lb n="5722"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:27"/>
<div><lb n="5723"/><p><span>Agus adubhairt Iósa ríu, doghébhtháoi uile oilbhéim ionnamsa</span>
<lb n="5724"/><span>anochd: oír atá sgríobhtha, búailfidh mé an táodhaire, agus</span>
<lb n="5725"/><span>sgarfuidhear na cáorigh.</span>
<lb n="5726"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:28"/>
<div><lb n="5727"/><p><span>Achd tar éis na heiséirghe do dhéunamh dhamh, rachaidh mé romhaibhsi</span>
<lb n="5728"/><span>don Ghalilé.</span>
<lb n="5729"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:29"/>
<div><lb n="5730"/><p><span>Achd adubhairt Pedar ris, dá dtegmhadh gu bhfhuighid cách uile</span>
<lb n="5731"/><span>oilbhéim innud, ní fúigheabhsa é.</span>
<lb n="5732"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:30"/>
<div><lb n="5733"/><p><span>Agus adubhairt Iósa rissen, adeirim riot gu fírinneach, aniugh,</span>
<lb n="5734"/><span>ann sanoidhche anochd féin, níis táosga ná ghoirfeas an coileach fá dhó,</span>
<lb n="5735"/><span>gu sénfa tú mheisi trí cúarta.</span>
<lb n="5736"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:31"/>
<div><lb n="5737"/><p><span>Achd is mó sa chách adubhairt seision, dá madh héigean damh bás</span>
<lb n="5738"/><span>dfhulang ad tfhochair, ní shénfa mé thú gu bráth, agus adubhradar cách</span>
<lb n="5739"/><span>uile mar an gcédna.</span>
<lb n="5740"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:32"/>
<div><lb n="5741"/><p><span>Agus tangadar don ionad dárab ainm Gedsemane: annsin adubhairt</span>
<lb n="5742"/><span>seisin réna dhisgiobluibh, suidhigh annso gu ndearna mé úrnaighthe.</span>
<lb n="5743"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:33"/>
<div><lb n="5744"/><p><span>Agus rug sé Peadar agus Séumas, agus Eóin leis: agus do</span>
<lb n="5745"/><span>thionnsgain sé bheith gu hamhluadhach ro dhobrónach.</span>
<lb n="5746"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:34"/>
<div><lb n="5747"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, atá mhanam rodhobrónach gu dtí an bás:</span>
<lb n="5748"/><span>anaidhsi annso, agus dénaidh faire.</span>
<lb n="5749"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:35"/>
<div><lb n="5750"/><p><span>Agus ar nimthechd roimhe dhó beagan, do thuit sé ar an dtalamh: agus</span>
<lb n="5751"/><span>dorinne sé urnuighthe, dochum dá madh éidir é, gu rachadh an úair thairis.</span>
<lb n="5752"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:36"/>
<div><lb n="5753"/><p><span>Agus adubhairt sé, Abbá, a athair, atá gach ní soidhénta dhuitsi:</span>
<lb n="5754"/><span>cuir an cupánso tharamsa: gidhedh nárab é an ní bhus toil lemsa,</span>
<lb n="5755"/><span>achd an ní bhus toil letsa.</span>
<lb n="5756"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:37"/>
<div><lb n="5757"/><p><span>Agus táinic sé, agus fúair sé íadsan ana gcodladh: agus adubhairt sé</span>
<lb n="5758"/><span>ré Peadar, a Shimóin, an bhfhuil tú ad chodladh? an né</span>
<lb n="5759"/><span>nárbhéidir leat faire én úaire dho dhéunamh?</span>
<lb n="5760"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:38"/>
<div><lb n="5761"/><p><span>Déunuidh faire agus urnuighthe, dochum nách teigemhadh a mbúaidhreadh</span>
<lb n="5762"/><span>sibh: atá an spiorad ullamh gu deimhin, achd atá an cholann éugcrúaidh.</span>
<lb n="5763"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:39"/>
<div><lb n="5764"/><p><span>Agus ar nimtheachd uatha arís, dorinne sé urnaighthe, ag rádh na</span>
<lb n="5765"/><span>mbríathar gcéudna.</span>
<lb n="5766"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:40"/>
<div><lb n="5767"/><p><span>Agus ar bhfhilledh dhó, fúair sé arís ina gcodladh íad, (oír do</span>
<lb n="5768"/><span>bhadar a súile trom) agus ní raibhe a fhios aca cionnas dobhéurdáois</span>
<lb n="5769"/><span>freagra air.</span>
<lb n="5770"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:41"/>
<div><lb n="5771"/><p><span>Agus táinic sé an treas úair, agus adubhairt sé ríu, codluidh as so</span>
<lb n="5772"/><span>súas, agus cumhsanuighidh: is lór sin, táinic an úair: féuch, dobeirthear mac</span>
<lb n="5773"/><span>an duine a lámhuibh na bpeacthach.</span>
<lb n="5774"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:42"/>
<div><lb n="5775"/><p><span>Eírghidh, imthigheam: féuch, is fogus dúinn an té bhraitheas mheisi.</span>
<lb n="5776"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:43"/>
<div><lb n="5777"/><p><span>Agus ar an mball, an feadh dobhí sé ag cainnt, táinic Iudás duine</span>
<lb n="5778"/><span>dhon dá fher dhéug, agus slúagh mór na fharradh, maille ré clóidhmhibh</span>
<lb n="5779"/><span>agus ré batuidhibh, ó úachdaránuibh na sagart, agus ó na sgríobuidhibh,</span>
<lb n="5780"/><span>agus ó na sinnsioruibh.</span>
<lb n="5781"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:44"/>
<div><lb n="5782"/><p><span>Agus tug an té do bhraith é comhartha coitcheann dóibh eatarra, agá</span>
<lb n="5783"/><span>rádha; gidhbé neach dhá dtiobhra meisi póg, is é sin é: beiridh air,</span>
<lb n="5784"/><span>agus tabhraidh libh é gu coimhéudach.</span>
<lb n="5785"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:45"/>
<div><lb n="5786"/><p><span>Agus ar dteachd dhó, dochúaidh sé ar ball chuigesion, agus</span>
<lb n="5787"/><span>adubhairt sé ris, a mhaighisdir, a mhaighisdir: agus tug sé fpóig dhó.</span>
<lb n="5788"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:46"/>
<div><lb n="5789"/><p><span>Agus do chuireadar súd a lámha annsan: agus do ghabhadar é.</span>
<lb n="5790"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:47"/>
<div><lb n="5791"/><p><span>Achd ar dtarrang a chloídhimh amach dfhior don mhuinntir do sheasaimh</span>
<lb n="5792"/><span>dho láthair, do bhúail sé óglách an árdshagairt, agus do bhean sé a chlúais</span>
<lb n="5793"/><span>de.</span>
<lb n="5794"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:48"/>
<div><lb n="5795"/><p><span>Agus ar bhfhregra Dhíosa adubhairt sé ríu, an dtangabhair amach dom</span>
<lb n="5796"/><span>ghlacadhsa, lé cloidhmhibh, agus lé batuidhibh, mar dhothiocfadh sibh</span>
<lb n="5797"/><span>dochum méirligh?</span>
<lb n="5798"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:49"/>
<div><lb n="5799"/><p><span>Dobhí mé gach láoi aguibh sa teampall ag teagasg, agus nír</span>
<lb n="5800"/><span>ghlacabhair mhé.  Achd is éigean so do dhéunamh dochum gu</span>
<lb n="5801"/><span>gcoimhlíonfuidhe na sgríobtúiridhe.</span>
<lb n="5802"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:50"/>
<div><lb n="5803"/><p><span>Agus arna thréigean san, do theitheadar a dhisgiobuil uile.</span>
<lb n="5804"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:51"/>
<div><lb n="5805"/><p><span>Agus do leán ógánach dháirighthe é, imá raibhe línéudach, ag folach a</span>
<lb n="5806"/><span>lómnochdaighe: agus rugadar na hógánaigh air.</span>
<lb n="5807"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:52"/>
<div><lb n="5808"/><p><span>Agus ar bhfhágbhail an línédaigh dhósan, do theith sé lomnochd</span>
<lb n="5809"/><span>úatha.</span>
<lb n="5810"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:53"/>
<div><lb n="5811"/><p><span>Agus rugadar Iósa léo dochum an ardshagairt: agus do chruinnigheadar</span>
<lb n="5812"/><span>ina fharradh úachdaráin na sagart uile, agus na sinnsir, agus na</span>
<lb n="5813"/><span>sgríobuidhe,</span>
<lb n="5814"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:54"/>
<div><lb n="5815"/><p><span>Agus do lean Peadar a bhfhad úadha é nó gu raibhe sé asdigh an alla</span>
<lb n="5816"/><span>anárdshagairt: agus dobhí sé ina shuidhe a bhfhochair na</span>
<lb n="5817"/><span>searbhfhoghainteadh, agus dá ghoradh ag an dteinidh.</span>
<lb n="5818"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:55"/>
<div><lb n="5819"/><p><span>Agus dobhádar úachdaráin na sagart agus an chomhairle uile ag</span>
<lb n="5820"/><span>íarraidh fíadhnuisi a nadhaidh Iósa, dochum gu gcuirfidís dochum</span>
<lb n="5821"/><span>báis é: agus ní fhúaradar.</span>
<lb n="5822"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:56"/>
<div><lb n="5823"/><p><span>Oír dorinnedar mórán dáoine fíadhnuisi bhréige ana adhaigh: achd ní</span>
<lb n="5824"/><span>thangadar a bhfhíadhnuisidhe lé chéile.</span>
<lb n="5825"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:57"/>
<div><lb n="5826"/><p><span>Agus do éirgheadar dáoine dháirighthe, agus dorinneadar fíadhnuisi</span>
<lb n="5827"/><span>bhréige na adhaidh, agá rádha,</span>
<lb n="5828"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:58"/>
<div><lb n="5829"/><p><span>Dochualamairne é agá rádh, brisfidh mé sios an teampollso atá</span>
<lb n="5830"/><span>arná dhénamh lé lámhaibh, agus táoibh asdigh dho thrí lá, tóigébhaidh mé</span>
<lb n="5831"/><span>teampoll eile gan obair lámh.</span>
<lb n="5832"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:59"/>
<div><lb n="5833"/><p><span>Achd mar sin féin ní raibhe a bhfhíadhnuisi ag teachd lé chéile.</span>
<lb n="5834"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:60"/>
<div><lb n="5835"/><p><span>Agus ar néirghe na sheasamh a lár cháich don ardshagart, do chuir sé</span>
<lb n="5836"/><span>ceisd ar Iósa, agá rádha, an né nách tabhair tú freagra ar bioth úait?</span>
<lb n="5837"/><span>créd fá ndénaid so fíadhnuisi ad tadhaidh?</span>
<lb n="5838"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:61"/>
<div><lb n="5839"/><p><span>Agus do thochd seision, agus nír fhregair sé én ní.  Do fhíafruigh</span>
<lb n="5840"/><span>an tardshagart de arís, agus adubhairt sé ris, an tusa an Críosd úd mac</span>
<lb n="5841"/><span>Dé bhennuighthe?</span>
<lb n="5842"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:62"/>
<div><lb n="5843"/><p><span>Agus do fhreagair Iósa, is mé: agus dochífidhesi mac an duine</span>
<lb n="5844"/><span>na shuidhe ar deis chumhachd Dé, agus ag techd lé nélluibh neimhe:</span>
<lb n="5845"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:63"/>
<div><lb n="5846"/><p><span>Agus do réb úachdarán na sagart a éudach, agá rádha, créd é an</span>
<lb n="5847"/><span>feidhm atá aguinn ar fhíadhnuisibh feasda?</span>
<lb n="5848"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:64"/>
<div><lb n="5849"/><p><span>Dochúalabhair a thathaoir ar Dhía: créd docíthear dháoibhsi? agus</span>
<lb n="5850"/><span>rugadarsan uile breath na adhuidhsean, gur thuill sé bás.</span>
<lb n="5851"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:65"/>
<div><lb n="5852"/><p><span>Agus do thionnsgnadar drem dhairighthe gabháil do sheilidhibh air,</span>
<lb n="5853"/><span>agus a adhaidh dhfholach, agus basa do bhúaladh air: agus a rádha ris, déna</span>
<lb n="5854"/><span>fáidheadóirechd: agus do ghabhadar na hoifigigh do shlatuibh air.</span>
<lb n="5855"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:66"/>
<div><lb n="5856"/><p><span>Agus ar mbeith do Fpeadar ann sa halla thíos, taínic</span>
<lb n="5857"/><span>cailín do chailínibh an ardshagairt:</span>
<lb n="5858"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:67"/>
<div><lb n="5859"/><p><span>Agus ar bhfhaicsin Fpeadair dá ghoradh dhi, tug sí dhá haire é, agus</span>
<lb n="5860"/><span>adubhairt sí ris, dobhí tusa fós a bhfhochair Iósa Nasardha.</span>
<lb n="5861"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:68"/>
<div><lb n="5862"/><p><span>Achd do shén seisean sin, agá rádha, ni thuigim, agus ni fhuil a fhios</span>
<lb n="5863"/><span>agam créd adeir tú.  Agus dochúaidh sé amach don phóirsi: agus do ghoir</span>
<lb n="5864"/><span>an coileach.</span>
<lb n="5865"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:69"/>
<div><lb n="5866"/><p><span>Agus dochonnaic aninneilt é arís, agus do thionnsgain sí a rádha ris</span>
<lb n="5867"/><span>an druing dobhí na seasamh dho láthair, is díobh súd an fearso.</span>
<lb n="5868"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:70"/>
<div><lb n="5869"/><p><span>Agus do shén seisean arís.  Agus fá cheann beagáin na dhíaidh sin</span>
<lb n="5870"/><span>arís adubhradar an mhuinntear dobhí na seasamh dho láthair ré</span>
<lb n="5871"/><span>Peadar, gu fírinnech is díobh súd thusa: oír is Galiléach thú, agus is</span>
<lb n="5872"/><span>cosmhail hurlabhra ríu.</span>
<lb n="5873"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:71"/>
<div><lb n="5874"/><p><span>Achd do thionnsgain seisean mallachadh, agus mionna dho thabhairt, agá</span>
<lb n="5875"/><span>rádha, ní haithnidh dhamh an duinesi adeirthí.</span>
<lb n="5876"/></p>
</div>
<pb n="Mc14:72"/>
<div><lb n="5877"/><p><span>Agus do ghoir an coileach an dara húair, agus do chuimhnigh Peadar</span>
<lb n="5878"/><span>ar na bríathruibh adubhairt Iósa ris, niis táosga na ghoirfeas an coileach</span>
<lb n="5879"/><span>fá dhó, sénfuidh tú mheisi trí cúarta. agus ar ndul do leathtáobh dhó do</span>
<lb n="5880"/><span>ghuil sé.</span>
<lb n="5881"/></p>
</div>
<pb n="Mc15"/>
<div><lb n="5882"/><p/>
</div>
<pb n="Mc15:1"/>
<div><lb n="5883"/><p><span>Agus gu moch ar madain ar ndénamh comhairle dhóibh, rugadar na</span>
<lb n="5884"/><span>hardshagairt, maille ris na sinnsearaibh, agus ris na sgríobuidhibh,</span>
<lb n="5885"/><span>agus ris an gcomhairle uile, Iósa ceangailte léo, agus tugadar do</span>
<lb n="5886"/><span>Phioláit é.</span>
<lb n="5887"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:2"/>
<div><lb n="5888"/><p><span>Agus do fhíafruidh Píláid deisean, an tusa an rí úd na</span>
<lb n="5889"/><span>Níuduigheadh? agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ris, adeir</span>
<lb n="5890"/><span>tusa sin.</span>
<lb n="5891"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:3"/>
<div><lb n="5892"/><p><span>Agus do chuireadar úachdaráin na sagart mórán na adhaidh.</span>
<lb n="5893"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:4"/>
<div><lb n="5894"/><p><span>Agus do fhíafruidh Piláid de arís, agá rádha, an né nach tabhair tú</span>
<lb n="5895"/><span>freagra éigin úait? féuch, a iomadamhlachd doníd síad fíadhnuisi ad</span>
<lb n="5896"/><span>tadhaidh.</span>
<lb n="5897"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:5"/>
<div><lb n="5898"/><p><span>Agus nír fhreagair Iósa ní ar bioth ó shin amach, ionnas gur ghabh</span>
<lb n="5899"/><span>iongantus Píláid.</span>
<lb n="5900"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:6"/>
<div><lb n="5901"/><p><span>Agus ann sa tsollamain do leigeadh sé fá sgáoil dóibh, gidhbé én</span>
<lb n="5902"/><span>phrisúnach amháin do íarrdáois.</span>
<lb n="5903"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:7"/>
<div><lb n="5904"/><p><span>Agus dobhí nech dhairighthe dárbhainm Barabbás ceangailte a</span>
<lb n="5905"/><span>bhfhochair a chompánach ceannairce, noch dorinne marbhadh a gceannairc.</span>
<lb n="5906"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:8"/>
<div><lb n="5907"/><p><span>Agus ar néighemh dhon phobal, do thionnsgnadar a íarruidh air,</span>
<lb n="5908"/><span>a dhéunamh dhóibh do réir mar doníodh sé dhóibh a gcomhnuidhe.</span>
<lb n="5909"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:9"/>
<div><lb n="5910"/><p><span>Do fhreagair Píláid dóibh, agá rádha, anáill libh gu sgáoilinn</span>
<lb n="5911"/><span>dáoibh an rí úd na Niúduidheagh?</span>
<lb n="5912"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:10"/>
<div><lb n="5913"/><p><span>(Oír dobhí a fhios aige gurab tré thnúth tugadar úachdaráin na</span>
<lb n="5914"/><span>sagart úatha é.)</span>
<lb n="5915"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:11"/>
<div><lb n="5916"/><p><span>Agus do bhogadar úachdaráin na sagart an pobal, dochum gu madh</span>
<lb n="5917"/><span>táosga do sgáoilfeadh sé Barabbás chuca.</span>
<lb n="5918"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:12"/>
<div><lb n="5919"/><p><span>Achd ar bhfhreagra do Phíláid, adubhairt sé ríu arís, ar</span>
<lb n="5920"/><span>anadhbharsin créd bhudh áill libh do dhénamh dhamh ris an tési dá</span>
<lb n="5921"/><span>ngoirthí rí na Níuduighedh?</span>
<lb n="5922"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:13"/>
<div><lb n="5923"/><p><span>Agus do éighmhedarsan arís, croch é.</span>
<lb n="5924"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:14"/>
<div><lb n="5925"/><p><span>Achd adubhairt Píláid ríu, créd é an tolc dorinne sé? agus is</span>
<lb n="5926"/><span>móide do gháireadarsan sin, croch é.</span>
<lb n="5927"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:15"/>
<div><lb n="5928"/><p><span>Agus do bhríogh gur mhían lé Píláid toil an phobail do dhénamh, do</span>
<lb n="5929"/><span>sgáoil sé Barabbás dóibh, agus tar éis gabhála do sgíursuidhibh ar Iósa,</span>
<lb n="5930"/><span>tug sé úadha dochum a chrochda e.</span>
<lb n="5931"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:16"/>
<div><lb n="5932"/><p><span>Agus rugadar na soighdíuruidhe asdech don halla é, adhón gu cúirt</span>
<lb n="5933"/><span>anúachdaráin, agus do ghoiredar an córughadh uile a bhfhochair a chéile:</span>
<lb n="5934"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:17"/>
<div><lb n="5935"/><p><span>Agus do chuireadar édach purpuir uime, agus ar bhfhighe choróna</span>
<lb n="5936"/><span>spíne dhóibh, do chuireadar air í:</span>
<lb n="5937"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:18"/>
<div><lb n="5938"/><p><span>Agus do thionnsgnadar beannughadh dhó, agá rádha, gu mbeannaighí Día</span>
<lb n="5939"/><span>dhuit a rí na Níuduidheadh.</span>
<lb n="5940"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:19"/>
<div><lb n="5941"/><p><span>Agus do bhúaileadar é ana cheann lé giolcach, agus do ghabhadar do</span>
<lb n="5942"/><span>sheilidhibh air, agus ar léigean a nglún fútha, dorinneadar úmhla dhó.</span>
<lb n="5943"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:20"/>
<div><lb n="5944"/><p><span>Agus an tan dorinneadar fonámhad fáoi, do bhenadar an tédach</span>
<lb n="5945"/><span>purpair dhe, agus do chuireadar a éduighe féin uime: agus tugadar amach</span>
<lb n="5946"/><span>é, dochum gu gcrochdáois é.</span>
<lb n="5947"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:21"/>
<div><lb n="5948"/><p><span>Agus do chuireadar dhfhíachuibh ar óglách dháirighthe dobhí ag</span>
<lb n="5949"/><span>gabháil tarrsa darbhainm Simón Cúrénach (athair Alexander agus</span>
<lb n="5950"/><span>Ruphus, táinic ón túaith amuich) a chroch dhiomchar.</span>
<lb n="5951"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:22"/>
<div><lb n="5952"/><p><span>Agus rugadar léo é donionad darab ainm Golgota, is sé sin ré na</span>
<lb n="5953"/><span>éidirmhíníughadh, ionadh na gcloigceann.</span>
<lb n="5954"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:23"/>
<div><lb n="5955"/><p><span>Agus tugadar fíon ar ar cuireadh mirr ré a ól dó: achd nír ghabh</span>
<lb n="5956"/><span>seisen é.</span>
<lb n="5957"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:24"/>
<div><lb n="5958"/><p><span>Agus an tan do chrochadar é, do roinnedar a éduighe, ar dteilgean</span>
<lb n="5959"/><span>chrannchuir orrtha, créd do roithfeadh dá gach nech aca.</span>
<lb n="5960"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:25"/>
<div><lb n="5961"/><p><span>Agus dobhí an treas úair ann, an tan do chrochadar é.</span>
<lb n="5962"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:26"/>
<div><lb n="5963"/><p><span>Agus dobhí tiodal a choire, arna sgríobhadh ós a chionn, adhón</span>
<lb n="5964"/><span>AN RI UD NA NIUDUIGHEADH.</span>
<lb n="5965"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:27"/>
<div><lb n="5966"/><p><span>Agus do chrochadar días gaduidhedh na fhochair: fear ar a láimh</span>
<lb n="5967"/><span>dheis, agus fear ar a láimh chlí.</span>
<lb n="5968"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:28"/>
<div><lb n="5969"/><p><span>Annsin do coimhlíonadh an sgríobtúir adeir, agus a measg dháoine</span>
<lb n="5970"/><span>gcoirtheach do comhairmheadh é.</span>
<lb n="5971"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:29"/>
<div><lb n="5972"/><p><span>Agus an dream do ghabhadh thairis, dobheirdís aithis do, ag crathadh</span>
<lb n="5973"/><span>a gceann, agus agá rádha, ó a fhir úd leagas an teampoll, agus tógbhas é a</span>
<lb n="5974"/><span>dtrí laithibh:</span>
<lb n="5975"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:30"/>
<div><lb n="5976"/><p><span>Fóir ort féin, agus tarra anúas as an gcroich.</span>
<lb n="5977"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:31"/>
<div><lb n="5978"/><p><span>Agus is mar an gcéudna adubhradar úachdaráin na sagart agus na</span>
<lb n="5979"/><span>sgríbuidhe ré chéile ag fonámhad fáoi, do fhóir sé ar dháoinibh éile,</span>
<lb n="5980"/><span>agus ní héidir leis é féin dfóirighthin.</span>
<lb n="5981"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:32"/>
<div><lb n="5982"/><p><span>Tigeadh Críosd an rí úd Israhél anúas anois as an gcroich,</span>
<lb n="5983"/><span>dochum gu bhfhaicfimís agus gu gcreidfimís.  Agus na dáoine do crochadh</span>
<lb n="5984"/><span>na fhochair tugadar aithis dó.</span>
<lb n="5985"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:33"/>
<div><lb n="5986"/><p><span>Agus an tan táinic an seiseadh húair, dobhí dorchadus ar feadh na</span>
<lb n="5987"/><span>talmhan uile gu soithe an náomhadh húair.</span>
<lb n="5988"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:34"/>
<div><lb n="5989"/><p><span>Agus ann sa náomhadh húair do éigh Iósa do ghuth ard, agá rádha,</span>
<lb n="5990"/><span>Eloí, Eloí, lamá sabachthaní? asé sin arna eidirmhíniughadh, ó ma Dhía,</span>
<lb n="5991"/><span>ma Dhía, créd far thréig tú mhé?</span>
<lb n="5992"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:35"/>
<div><lb n="5993"/><p><span>Agus adubhradar cuid da raibhe na seasamh dho láthair an tan do</span>
<lb n="5994"/><span>chúaladar sin, féuch, atá sé ag gairm Elías.</span>
<lb n="5995"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:36"/>
<div><lb n="5996"/><p><span>Agus do rioth fear dhíobh, agus ar líonadh sboing dfhínégra dhó,</span>
<lb n="5997"/><span>agus arna chur a dtimcheall shlaite giolcuigh, tug sé déoch dhó,</span>
<lb n="5998"/><span>agá rádha, leigidh dhó: fécham an dtiocfa Elías dá legadh anúas.</span>
<lb n="5999"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:37"/>
<div><lb n="6000"/><p><span>Agus ar leigean eighimh móir as Díosa, tug sé a spíoruid úadha.</span>
<lb n="6001"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:38"/>
<div><lb n="6002"/><p><span>Agus do rébadh brat roinnte an tempuill na dhá chuid, ó úachdar</span>
<lb n="6003"/><span>gu híochdar.</span>
<lb n="6004"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:39"/>
<div><lb n="6005"/><p><span>Agus an tan dochonnairc an Centúrion dobhí na sheasamh as a</span>
<lb n="6006"/><span>chomhair thall, gu ndeachuidh a anam as tar éis éighimh mar sin, adubhairt</span>
<lb n="6007"/><span>sé, gu fírinneach dobé an duine so mac Dé.</span>
<lb n="6008"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:40"/>
<div><lb n="6009"/><p><span>Agus dobhádar mar an gcéudna mná a bhfhad úadha ag féchain: eidir a</span>
<lb n="6010"/><span>raibhe Muire Magdalén, agus Muire mathair Shéumuis bhig agus</span>
<lb n="6011"/><span>Iósé, agus Salómé:</span>
<lb n="6012"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:41"/>
<div><lb n="6013"/><p><span>Noch do lean é an tan dobhí sé fós sa Ghalilé, agus dorinneadar</span>
<lb n="6014"/><span>minisdrálachd do: agus mórán do mhnáibh eile dochúaidh a náoinfheachd</span>
<lb n="6015"/><span>ris súas gu Hiarusaléim.</span>
<lb n="6016"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:42"/>
<div><lb n="6017"/><p><span>Agus anois ar dtechd don tráthnóna, (do bhríogh gurbhé lá an</span>
<lb n="6018"/><span>ullmhuighthe é, adhón, an la roimh an tsabbóid.)</span>
<lb n="6019"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:43"/>
<div><lb n="6020"/><p><span>Táinic Ioséph ó Arimatea, comhairleach onórach, agá raibhe fós</span>
<lb n="6021"/><span>suil ré ríghachd Dé, agus dochúaidh sé asdeach gu dána a gcenn</span>
<lb n="6022"/><span>Philáid, agus do íarr sé corp Iósa.</span>
<lb n="6023"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:44"/>
<div><lb n="6024"/><p><span>Agus dobiongnadh lé Pílaíd gu mbíadh sé chena tar éis bháis:</span>
<lb n="6025"/><span>agus do ghoir sé an Centúrion, agus do fhíafruigh sé dhe, an fada ó</span>
<lb n="6026"/><span>fúair sé bás.</span>
<lb n="6027"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:45"/>
<div><lb n="6028"/><p><span>Agus ar bhfhaghbháil sgél ón Chentúrion, do bhronn sé an corp do</span>
<lb n="6029"/><span>Ioséph.</span>
<lb n="6030"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:46"/>
<div><lb n="6031"/><p><span>Agus do cheannuigh Ioséph línédach, agus do leg sé anúas é, agus</span>
<lb n="6032"/><span>do chuir sé uime é, agus do chuir sé é a dtúama dobhí arna</span>
<lb n="6033"/><span>thochailt amach as carraig: agus do iomluit sé leac ar dhorus an</span>
<lb n="6034"/><span>túama.</span>
<lb n="6035"/></p>
</div>
<pb n="Mc15:47"/>
<div><lb n="6036"/><p><span>Agus dobhí Muire Magdalén, agus Muire mathair Iosé ag</span>
<lb n="6037"/><span>féuchain gá háit a gcuirfidhe é.</span>
<lb n="6038"/></p>
</div>
<pb n="Mc16"/>
<div><lb n="6039"/><p/>
</div>
<pb n="Mc16:1"/>
<div><lb n="6040"/><p><span>Agus ar ndul don tsabbóid tarrsa, do cheannuigh Muire Magdalén</span>
<lb n="6041"/><span>agus Muire mathair Shéumuis, agus Shalóme spíosradh</span>
<lb n="6042"/><span>deaghbhaluidh, dochum gu dtiocfadáois agus gu nungfadáois é.</span>
<lb n="6043"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:2"/>
<div><lb n="6044"/><p><span>Agus tangadar gu romhoch ar maidin an céd lá don tshechdmhuin</span>
<lb n="6045"/><span>dochum an túama, lé héirghe na gréine.</span>
<lb n="6046"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:3"/>
<div><lb n="6047"/><p><span>Agus adubhradar eatorra féin, cía iompóbhas dhúinn an leac, ó dhorus</span>
<lb n="6048"/><span>an túama?</span>
<lb n="6049"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:4"/>
<div><lb n="6050"/><p><span>Agus ar bhfhéchain dóibh, dochonncadar an chloch arna hiomlat: oír</span>
<lb n="6051"/><span>dobhí sí romhór.</span>
<lb n="6052"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:5"/>
<div><lb n="6053"/><p><span>Agus ar ndul asdeach ann sa túama dhóibh, dochonncadar ógánach na</span>
<lb n="6054"/><span>shuidhe ar a láimh dheis, ima raibhe éudach glégheal: agus do ghabh</span>
<lb n="6055"/><span>adhúathmhuirechd íad.</span>
<lb n="6056"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:6"/>
<div><lb n="6057"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu, ná bíodh eagla oraibh, atátháoi ag</span>
<lb n="6058"/><span>íarruidh Iósa Nasardha do césadh: do éirigh sé, ni fhuil sé annso:</span>
<lb n="6059"/><span>féuch anáit an ar chuireadar é.</span>
<lb n="6060"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:7"/>
<div><lb n="6061"/><p><span>Achd imthighidh, innisidh dá dhisgiobluibh, agus do Pheadar, gu</span>
<lb n="6062"/><span>bhfhuil sé ag dul romhuibh don Ghalilé: dochífidhe annsin é, fá</span>
<lb n="6063"/><span>mar adubhairt sé ribh.</span>
<lb n="6064"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:8"/>
<div><lb n="6065"/><p><span>Agus ar nimtheachd dóibhsean amach gu deithniosach, do theithedar</span>
<lb n="6066"/><span>ón túama: oír dobhí crioth agus úathbhás orrtha: agus nír labhradar ní</span>
<lb n="6067"/><span>ar bioth ré héinneach: oír dobhí eagla orrtha.</span>
<lb n="6068"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:9"/>
<div><lb n="6069"/><p><span>Agus ar ndénamh na heiséirghe Dhíosa ar maidin an céd lá don</span>
<lb n="6070"/><span>tseachdmhuin, do thaisbén sé é féin ar tús do Mhuire Mhagdalén, as</span>
<lb n="6071"/><span>ar theilg sé seacht ndeamhain.</span>
<lb n="6072"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:10"/>
<div><lb n="6073"/><p><span>Agus ar nimtheachd disi do fhoillsigh sí sin don druing dobhíodh</span>
<lb n="6074"/><span>na fhochairsean, dobhí ag gul agus ag cáoi.</span>
<lb n="6075"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:11"/>
<div><lb n="6076"/><p><span>Agus an tan dochúaladarsan eisean do bheith béo, agus gu bhfhacuidh</span>
<lb n="6077"/><span>sisi é, nír chreideadar.</span>
<lb n="6078"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:12"/>
<div><lb n="6079"/><p><span>Achd tar éise so do thaisbén seisen é féin do dhías aca a gcruth</span>
<lb n="6080"/><span>eile, agus íad ag dul fan dtúaith.</span>
<lb n="6081"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:13"/>
<div><lb n="6082"/><p><span>Agus do imthigheadar súd, agus do fhoillsigheadar sin don chuid eile,</span>
<lb n="6083"/><span>gidheadh nír chreideadar íadsan fós.</span>
<lb n="6084"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:14"/>
<div><lb n="6085"/><p><span>Fa dheireadh ar mbeith ar áonbhall donáoinfhear dég, do thaisbén</span>
<lb n="6086"/><span>sé é féin dóibh, agus do chuir sé na nadhaidh a michreideamh, agus a</span>
<lb n="6087"/><span>gcrúas croidhe: tré nár chreideadar don druing úd dochonnaic é ar</span>
<lb n="6088"/><span>neiséirghe.</span>
<lb n="6089"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:15"/>
<div><lb n="6090"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, imthighidh ar feadh an domhain uile,</span>
<lb n="6091"/><span>déunuidh an soisgél do shenmóir dá gach uile chreatúir.</span>
<lb n="6092"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:16"/>
<div><lb n="6093"/><p><span>Gidhbé chreidfeas agus bhaisdfither, slainéochthar é: achd gidhbé</span>
<lb n="6094"/><span>nach creidfi, daiméontar é.</span>
<lb n="6095"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:17"/>
<div><lb n="6096"/><p><span>Agus leanfuid na comharthadhasi an dream úd chreidfeas, sgriosfuid</span>
<lb n="6097"/><span>síad deamhuin tré mainmsi: laibhéoruid síad lé teangthuibh núadha:</span>
<lb n="6098"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:18"/>
<div><lb n="6099"/><p><span>Tóigébhaid síad naithreacha neimhe ana lamhaibh, agus má ibhid síad</span>
<lb n="6100"/><span>ni marbhthach ar bioth, ni ghoirtéocha sé íad, cuirfid síad lámha ar na</span>
<lb n="6101"/><span>dáoinibh égcrúaidhe, agus beid síad slán.</span>
<lb n="6102"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:19"/>
<div><lb n="6103"/><p><span>Agus tar éis an tighearna do labhairt ríu, do gabhadh súas ar neamh</span>
<lb n="6104"/><span>arís é, agus do shuidh sé ar deis Dé,</span>
<lb n="6105"/></p>
</div>
<pb n="Mc16:20"/>
<div><lb n="6106"/><p><span>Agus ar ndul amach dhóibhsean dorinneadar seanmóir ann gach uile</span>
<lb n="6107"/><span>áit, ar mbeith don tighearna ag coimhoibriughadh ríu, agus ag tabhairt</span>
<lb n="6108"/><span>bhríghe dá mbríathruibh, leis na comharthadhaibh do lean íad.</span>
<lb n="6109"/></p>
</div>
<pb n="Lc"/>
<div><lb n="6110"/><p/>
</div>
<pb n="Lc1:1"/>
<div><lb n="6111"/><p><span>Do bhríogh gur ghabhadar mórán do laimh, sdair na</span>
<lb n="6112"/><span>neitheadh úd agá bhfhuil a sáirfhios aguinne do sgríobhadh,</span>
<lb n="6113"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:2"/>
<div><lb n="6114"/><p><span>Do réir mar thugadar na dáoine dochonnaic léna súilibh féin ó thús,</span>
<lb n="6115"/><span>agus dobhí ag minisdrálachd na bréithre dhúinne íad:</span>
<lb n="6116"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:3"/>
<div><lb n="6117"/><p><span>Doconncas damhsa mar an gcéudna a Théophilus roordhraic, ar</span>
<lb n="6118"/><span>bhfhagháil fheasa gach uile neich óna bhfhíorthosach dhamh, a</span>
<lb n="6119"/><span>sgríobhadh chugadsa a nordughadh:</span>
<lb n="6120"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:4"/>
<div><lb n="6121"/><p><span>Dochum gu mbeth deimhin na mbríathar úd do múineadh dhuit agad.</span>
<lb n="6122"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:5"/>
<div><lb n="6123"/><p><span>Ré línn Iorúaith an Rí úd na Híudea dobhí sagart dáirighthe</span>
<lb n="6124"/><span>dárbháinm Sacharías, do sheal Abía: agus a bhen dingheanuibh</span>
<lb n="6125"/><span>Aróin, agus Elisabet dobainm dhi.</span>
<lb n="6126"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:6"/>
<div><lb n="6127"/><p><span>Agus dobhádar aráon na ndáoinibh fírénta a bhfhiadhnuisi dé, ag</span>
<lb n="6128"/><span>siobhal gu neamhchoirtheach an uile aitheantuibh agus orduighthibh an</span>
<lb n="6129"/><span>tighearna.</span>
<lb n="6130"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:7"/>
<div><lb n="6131"/><p><span>Agus ní raibhe sliochd orrtha, do bhríogh gu raibhe Elisábet aimrid,</span>
<lb n="6132"/><span>agus gu raibhe áois mhór aca aráon.</span>
<lb n="6133"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:8"/>
<div><lb n="6134"/><p><span>Agus tarla, an tan dobhí sé ag dénamh oifige an tsagairt a</span>
<lb n="6135"/><span>bhfhiadhnuisi Dé, fá mar tháinic a aimsear do réir órduighthe,</span>
<lb n="6136"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:9"/>
<div><lb n="6137"/><p><span>Do réir ghnáthuighthe oifige an tsagairt, gu ráinic dhó an túis do</span>
<lb n="6138"/><span>losgadh, tar éis dula asdech gu teampoll an tighearna dhó.</span>
<lb n="6139"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:10"/>
<div><lb n="6140"/><p><span>Agus dobhí coimhthionól an Phobuil uile ag dénamh úrnuighthe amuigh,</span>
<lb n="6141"/><span>an tráth do loisgeadh an túis.</span>
<lb n="6142"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:11"/>
<div><lb n="6143"/><p><span>Agus do taidhbhreadh dhó aingeal an tighearna, ina sheasamh ar an</span>
<lb n="6144"/><span>dtáoibh ndeas daltóir na túise.</span>
<lb n="6145"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:12"/>
<div><lb n="6146"/><p><span>Agus arna fhaicsin do Shacharías dobhí sé arna bhúaidhreadh, agus</span>
<lb n="6147"/><span>do thuit eagla air.</span>
<lb n="6148"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:13"/>
<div><lb n="6149"/><p><span>Achd adubhairt an taingeal ris, na bíodh eagla ort a Shacharías:</span>
<lb n="6150"/><span>oir do héisdeadh húrnuighthe: agus béruidh do bhean Elisábet mac</span>
<lb n="6151"/><span>dhuit, agus dobhéra tú Eoin mar ainm air.</span>
<lb n="6152"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:14"/>
<div><lb n="6153"/><p><span>Agus bhudh gáirdeachus agus lúthgháir dhuit é, agus bíaidh lúthgháir</span>
<lb n="6154"/><span>ar mhórán fána bhreith.</span>
<lb n="6155"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:15"/>
<div><lb n="6156"/><p><span>Oír bíaidh sé na dhúine mhór a bhfhíadhnuisi an tighearna, agus ní</span>
<lb n="6157"/><span>íobha sé fíon na deoch láidir: agus fós bíaidh sé lán don spiorad náomh ó</span>
<lb n="6158"/><span>bhroinn a mháthar:</span>
<lb n="6159"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:16"/>
<div><lb n="6160"/><p><span>Agus fillfidh sé mórán do chlannuibh Israhél dochum an tighearna a</span>
<lb n="6161"/><span>Ndia féin.</span>
<lb n="6162"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:17"/>
<div><lb n="6163"/><p><span>Oír gébhaidh seisean roimhe na fhíadhnuisi, a spioraid agus a</span>
<lb n="6164"/><span>subháltaibh Elías, dfilleadh chroidheadh na naithrech dochum</span>
<lb n="6165"/><span>na cloinne, agus na neasumhal dochum ghliocuis na ndáoine gcomhthrom:</span>
<lb n="6166"/><span>agus dullmhughadh phobuil dhingmhála don tighearna.</span>
<lb n="6167"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:18"/>
<div><lb n="6168"/><p><span>Agus adubhairt Sacharías ris an aingeal, cionnas bhías a fhios so</span>
<lb n="6169"/><span>agum? óir ataimsi arsuidh, agus atá áois mhór agam mhnáoi.</span>
<lb n="6170"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:19"/>
<div><lb n="6171"/><p><span>Agus ar bhfhreagra don aingel adubhairt sé ris, is meisi Gabriél</span>
<lb n="6172"/><span>tsheasmhuigheas a bhfhiadhnuisi Dé: agus do cuireadh mhé do labhairt</span>
<lb n="6173"/><span>riotsa, agus dinnisin na núaidhigheacht maith so dhuit.</span>
<lb n="6174"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:20"/>
<div><lb n="6175"/><p><span>Agus féuch, bíaidh tú gan urlabhra, agus níbá héidir leat</span>
<lb n="6176"/><span>labhairt, go soithe an lá an a dtiocfaid na neithe so dochum críchi: do</span>
<lb n="6177"/><span>bhríogh nár chréid tú dom bríathraibhsi, noch coimhlíonfuidhear na nam</span>
<lb n="6178"/><span>féin.</span>
<lb n="6179"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:21"/>
<div><lb n="6180"/><p><span>Agus dobhí an pobal ag fuireach ré Sacharías: agus dobiongnadh léo</span>
<lb n="6181"/><span>a fhad do an sé sa teampoll.</span>
<lb n="6182"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:22"/>
<div><lb n="6183"/><p><span>Agus ar ndul amach dhó, nír éidir leis labhairt riú: agus do</span>
<lb n="6184"/><span>aithnigheadar gu bhfhacaidh sé taidhbhsi sa teampoll: óir do sméid sé</span>
<lb n="6185"/><span>orrtha: agus do an sé balbh.</span>
<lb n="6186"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:23"/>
<div><lb n="6187"/><p><span>Agus tarrla dhó, an tan do coimhlíonadh laithe a mhionisdrálachda, gu</span>
<lb n="6188"/><span>ndechaidh sé dá thigh féin.</span>
<lb n="6189"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:24"/>
<div><lb n="6190"/><p><span>Agus tar éis na laithesi, do toirrcheadh Elísabet a bheansan: agus</span>
<lb n="6191"/><span>do fholaigh sí í féin ar feadh chuig míos, agá rádha,</span>
<lb n="6192"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:25"/>
<div><lb n="6193"/><p><span>Oir is mar so dorinne an tighearna rium, ann sna laithibh an ar</span>
<lb n="6194"/><span>fhéch sé oram, do thógbháil mo neimhcheana dhíom a measg na ndáoine.</span>
<lb n="6195"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:26"/>
<div><lb n="6196"/><p><span>Agus annsa seisiodh mí, do cuireadh an taingeal Gabríel ó Dhía, gu</span>
<lb n="6197"/><span>cathruigh don Ghalilé dár ainm Nasaret,</span>
<lb n="6198"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:27"/>
<div><lb n="6199"/><p><span>A gceann oíghe ar a raibhe ceart ag fior do thigh Dhábhí, dár</span>
<lb n="6200"/><span>ainm Ioséph: agus dobé dobainm donóigh, Muire.</span>
<lb n="6201"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:28"/>
<div><lb n="6202"/><p><span>Agus ar ndul asdeach na ceann donaingeal, adubhairt sé, bí</span>
<lb n="6203"/><span>forbhfáoilteach a ógh do toghadh tré ghrásaibh: atá an tighearna</span>
<lb n="6204"/><span>maille riot: is beannuighthe thú eidir na mnáibh.</span>
<lb n="6205"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:29"/>
<div><lb n="6206"/><p><span>Agus an tan dochonnaic sí é, dobhí sí arna búaidhreadh fá na</span>
<lb n="6207"/><span>bhríathraibh: agus dobhí sí agá smúaineadh créd an ghné bheannuighthi so.</span>
<lb n="6208"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:30"/>
<div><lb n="6209"/><p><span>Agus adubhairt an taingeal ría, ná bíodh eagla ort a Mhuire: óir</span>
<lb n="6210"/><span>fúair tú grása ó Dhia.</span>
<lb n="6211"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:31"/>
<div><lb n="6212"/><p><span>Agus féuch, bíaidh tú torrach, agus béraidh tu mac: agus dobhéra</span>
<lb n="6213"/><span>tú Iósa dhainm air.</span>
<lb n="6214"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:32"/>
<div><lb n="6215"/><p><span>Bíaidh an té so na dhúine mhór, agus goirfidhear mac an té is airde dhe,</span>
<lb n="6216"/><span>agus dobhéara an tighearna Dia catháoir Dhábhí a athair féin dó.</span>
<lb n="6217"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:33"/>
<div><lb n="6218"/><p><span>Agus bíaidh sé na rígh ar thegh Iácob go bráth, agus ní bhía</span>
<lb n="6219"/><span>deireadh ar a ríoghachdsan.</span>
<lb n="6220"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:34"/>
<div><lb n="6221"/><p><span>Agus adubhairt Muire ris anaingel; cinnus bhías so, oír ní</span>
<lb n="6222"/><span>fhuil fios fir agamsa.</span>
<lb n="6223"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:35"/>
<div><lb n="6224"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhonaingeal adubhairt sé ría, tuirléonguidh an</span>
<lb n="6225"/><span>spiorad náomh ort, agus foiléochaid cumhachda an té as airde thú: uime</span>
<lb n="6226"/><span>sin an ní náomhtha bhéras tú, goirfidher mac Dé dhe.</span>
<lb n="6227"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:36"/>
<div><lb n="6228"/><p><span>Agus féuch, Elizabet do shíur, atá sisi leis torrach air mac ina</span>
<lb n="6229"/><span>harrsuighechd: agus is sé so an seisiodh mí don mhnaoi úd dá</span>
<lb n="6230"/><span>ngoirthear bean aimrid.</span>
<lb n="6231"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:37"/>
<div><lb n="6232"/><p><span>Oír ní bhía ní ar bioth nach éidir lé Día do dhénamh.</span>
<lb n="6233"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:38"/>
<div><lb n="6234"/><p><span>Agus adubhairt Muire, féuch, banóglach an tighearna, teagmhadh</span>
<lb n="6235"/><span>dhamhsa do réir do bhréithrisi, agus do imthigh an taingeal úaithe.</span>
<lb n="6236"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:39"/>
<div><lb n="6237"/><p><span>Agus an tan do éirigh Muire is na laithibh sin, dochúaidh sí gu</span>
<lb n="6238"/><span>deithneasach chois tsléibhé gu cathraigh Iúda.</span>
<lb n="6239"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:40"/>
<div><lb n="6240"/><p><span>Agus dochúaidh sí asteach do thigh Shacharías, agus do bheannaigh</span>
<lb n="6241"/><span>sí Dhelizabet.</span>
<lb n="6242"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:41"/>
<div><lb n="6243"/><p><span>Agus tarrla mar dhochúalaidh Elizabet bennughadh Muire, gur</span>
<lb n="6244"/><span>bhéadhg an toirrches dobhí na broinn: agus dobhí Elizabet arna</span>
<lb n="6245"/><span>línadh don spiorad náomh.</span>
<lb n="6246"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:42"/>
<div><lb n="6247"/><p><span>Agus do eigh sí do ghuth mhór, agus adubhairt sí, is beannaighthe thú</span>
<lb n="6248"/><span>eidir na mnaibh, agus is beannaighthe toradh do bhronn.</span>
<lb n="6249"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:43"/>
<div><lb n="6250"/><p><span>Agus cionnus do éirigh so dhamhsa, gu dtiocfadh máthair mo thighearna</span>
<lb n="6251"/><span>féin chugam.</span>
<lb n="6252"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:44"/>
<div><lb n="6253"/><p><span>Oír féch, mar is táosga tháinic fúaim do bheannaighthe am chlúasaibh,</span>
<lb n="6254"/><span>do bhedhg an naoidheanán lé gairdeachus ann mo bhroinn.</span>
<lb n="6255"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:45"/>
<div><lb n="6256"/><p><span>Agus is bennaighthe an bhean do chreid: óir coimhlíonfuidhear na neithe</span>
<lb n="6257"/><span>do ghell an tighearna dhi.</span>
<lb n="6258"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:46"/>
<div><lb n="6259"/><p><span>Agus adubhairt Muire an tansin, adhmholaidh mhanam an</span>
<lb n="6260"/><span>tighearna,</span>
<lb n="6261"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:47"/>
<div><lb n="6262"/><p><span>Agus doní mo spiorad gáirdeachus ar son Día ma shlánuighthéora.</span>
<lb n="6263"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:48"/>
<div><lb n="6264"/><p><span>Oir do fhéch sé ar ísle a bhanógláighe féin. Oír féch, ó so</span>
<lb n="6265"/><span>súas adéruid na huile áosa meisi do bheith beannuighthe.</span>
<lb n="6266"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:49"/>
<div><lb n="6267"/><p><span>Oir dorinne an té úd atá cumhachdach neithe móra dhamhsa, agus is</span>
<lb n="6268"/><span>beannaighthe a ainm:</span>
<lb n="6269"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:50"/>
<div><lb n="6270"/><p><span>Agus atá a thrócaire ó áois gu háois don dréim úd ar a bhfhuil a eagla.</span>
<lb n="6271"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:51"/>
<div><lb n="6272"/><p><span>Dorinne sé gniomh láidir léna láimh: do leathnuigh sé na dáoine</span>
<lb n="6273"/><span>úaibhreacha lé smúaintighthibh a gcroidheadh féin.</span>
<lb n="6274"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:52"/>
<div><lb n="6275"/><p><span>Do tharruing sé na dáoine cumhachdacha as a gcatháoiribh, agus do</span>
<lb n="6276"/><span>arduigh sé na dáoine umhla.</span>
<lb n="6277"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:53"/>
<div><lb n="6278"/><p><span>Do lion sé na dáoine ocracha lé neithibh maithe, agus do chuir sé</span>
<lb n="6279"/><span>úadha na dáoine saidhbhre folumh.</span>
<lb n="6280"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:54"/>
<div><lb n="6281"/><p><span>Do thóghaibh sé súas Israhél a shearbhfhoghantuidhe féin, dochum gu</span>
<lb n="6282"/><span>gcuimhnéochadh sé ar a thrócaire,</span>
<lb n="6283"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:55"/>
<div><lb n="6284"/><p><span>(Mar do labhair sé rénar naithreachuibh, adhón Abraham, agus</span>
<lb n="6285"/><span>ré na shíol) gu bráth.</span>
<lb n="6286"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:56"/>
<div><lb n="6287"/><p><span>Agus do an Muire ina fochair súd timcheall trí míos: agus tar a éisi</span>
<lb n="6288"/><span>sin do fhill sí dhá tigh féin.</span>
<lb n="6289"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:57"/>
<div><lb n="6290"/><p><span>Agus táinic ionbhuidh Elizabet: agus rug sí mac.</span>
<lb n="6291"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:58"/>
<div><lb n="6292"/><p><span>Agus dochúaladar a comharsain agus a dáoine gáoil, gur fhoillsigh an</span>
<lb n="6293"/><span>tighearna a thrócaire mhór féin di: agus dorinneadar gáirdeachus máráon</span>
<lb n="6294"/><span>ría.</span>
<lb n="6295"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:59"/>
<div><lb n="6296"/><p><span>Agus tarrla, go dtangadar an tochdmhadh lá dochum gu ndingéndáois</span>
<lb n="6297"/><span>an náoidhe do thimcheallghearradh, agus do ghoireadar Sacharias de,</span>
<lb n="6298"/><span>do réir anma a athar.</span>
<lb n="6299"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:60"/>
<div><lb n="6300"/><p><span>Achd ar bhfhreagra dhá mháthair adubhairt sí, ní hámhluid bhías:</span>
<lb n="6301"/><span>achd Eoin ghoirfidhear dhe.</span>
<lb n="6302"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:61"/>
<div><lb n="6303"/><p><span>Et adubhradar ría, ní fhuil énnduine dod chineadh dá ngoirthear</span>
<lb n="6304"/><span>an tainmsi.</span>
<lb n="6305"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:62"/>
<div><lb n="6306"/><p><span>Agus dorinneadar comharthadha dhá athair, créd an tainm do budh</span>
<lb n="6307"/><span>mian leis do thabhairt air.</span>
<lb n="6308"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:63"/>
<div><lb n="6309"/><p><span>Agus ar niarruidh thabhuill dhósan, do sgríobh sé, agá rádh,</span>
<lb n="6310"/><span>is Eóin is ainm dhó, agus do ghabh iongantus íad uile.</span>
<lb n="6311"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:64"/>
<div><lb n="6312"/><p><span>Agus ar an mball do hosgladh a bhélsan, agus a theanga, agus do</span>
<lb n="6313"/><span>labhair sé ag moladh Dé.</span>
<lb n="6314"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:65"/>
<div><lb n="6315"/><p><span>Agus do ghabh eagla a gcomharsuin uile: agus do haithriseadh na</span>
<lb n="6316"/><span>neithe so uile chois tsléibhe thíre Iúdea uile.</span>
<lb n="6317"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:66"/>
<div><lb n="6318"/><p><span>Agus gach uile dhuine dhá gcúalaidh sin, do chuireadar a dtaisgidh an</span>
<lb n="6319"/><span>a gcroidhthibh féin íad agá rádh, gá hionnas bhías an leanabh so? agus</span>
<lb n="6320"/><span>dobhí lámh an tighearna maille ris.</span>
<lb n="6321"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:67"/>
<div><lb n="6322"/><p><span>Agus dobhí Sacarias a athair lán don Spíorad náomh: agus dorinne sé</span>
<lb n="6323"/><span>faidheadóireachd agá rádh,</span>
<lb n="6324"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:68"/>
<div><lb n="6325"/><p><span>Gu madh beannaighthe an tighearna Dia Israhél, ar son gur fhiosruigh</span>
<lb n="6326"/><span>sé, agus gur fhúasgail sé a fpobal  féin.</span>
<lb n="6327"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:69"/>
<div><lb n="6328"/><p><span>Agus do thógaibh sé súas adharc na sláinte dhúinne, a dtigh Dábhi</span>
<lb n="6329"/><span>a sherbhfhoghantuidhe féin.</span>
<lb n="6330"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:70"/>
<div><lb n="6331"/><p><span>Do réir mar dho labhair sé tré bhéul a fháidheadh náomhtha féin, do</span>
<lb n="6332"/><span>bhí ann ó thús an domhain.</span>
<lb n="6333"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:71"/>
<div><lb n="6334"/><p><span>Gu gcuimhdéochadh sé sínn ó ar naimhdibh, agus ó láimh gach uile</span>
<lb n="6335"/><span>dhuine agá bhfhuil fúath dhúinn.</span>
<lb n="6336"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:72"/>
<div><lb n="6337"/><p><span>Go ndingénadh sé trócaire ar ar naithreachuibh, agus gu gcuimhnéochadh</span>
<lb n="6338"/><span>sé ar a chunnradh náomhtha féin:</span>
<lb n="6339"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:73"/>
<div><lb n="6340"/><p><span>Agus ar na mionnaibh lé a dtug sé móid Dábrahám ar nathairne,</span>
<lb n="6341"/><span>ádhón gu dtiubhradh sé dhúinn,</span>
<lb n="6342"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:74"/>
<div><lb n="6343"/><p><span>Gu mbeimís gan egla ar nár sáoradh ó láimh ár námhad, dochum</span>
<lb n="6344"/><span>seirbhísi do dhénamh dhó féin,</span>
<lb n="6345"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:75"/>
<div><lb n="6346"/><p><span>A náomhthachd agus a bhfhíréntachd na fhíadhnuisisean, a láithibh ar</span>
<lb n="6347"/><span>mbeathadh uile.</span>
<lb n="6348"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:76"/>
<div><lb n="6349"/><p><span>Agus goirfithear Dhíotsa a náoidhenáin, fáidh an té as airde: óir</span>
<lb n="6350"/><span>rachuidh tú roimh aghaidh an tighearna dullmhughadh a shligheadh.</span>
<lb n="6351"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:77"/>
<div><lb n="6352"/><p><span>Do thabhairt éoluis na sláinte dá phóbal, tré maitheamhnus na</span>
<lb n="6353"/><span>bpeacadh.</span>
<lb n="6354"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:78"/>
<div><lb n="6355"/><p><span>Tré thrócaire romhóir ár Ndía féin, lér fhiosfruigh sé sinn ag éirghe</span>
<lb n="6356"/><span>ón ionad árd:</span>
<lb n="6357"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:79"/>
<div><lb n="6358"/><p><span>Do thabhairt shoillsi dhon droing dobhí na suidhe a ndorchadas, agus a</span>
<lb n="6359"/><span>sgáile an bháis, agus do dhíorghadh ar gcos a slighidh na síothchána.</span>
<lb n="6360"/></p>
</div>
<pb n="Lc1:80"/>
<div><lb n="6361"/><p><span>Agus do fhás an leanb, agus do neartuigheadh é a spíoruid: agus do</span>
<lb n="6362"/><span>bhí sé ar na fásuighibh gu soithe an lá úd agá bhfhoillséochadh sé é féin</span>
<lb n="6363"/><span>Dísrahél.</span>
<lb n="6364"/></p>
</div>
<pb n="Lc2"/>
<div><lb n="6365"/><p/>
</div>
<pb n="Lc2:1"/>
<div><lb n="6366"/><p><span>Agus tarla ann sna laithibh úd, gu ndeachuidh aithne ó Chésair</span>
<lb n="6367"/><span>Augustus, an domhan uile dho mheas.</span>
<lb n="6368"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:2"/>
<div><lb n="6369"/><p><span>(Ag so an céudmheas dorinneadh, an tan dobhí Círenius na úachdarán</span>
<lb n="6370"/><span>ar Shíria).</span>
<lb n="6371"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:3"/>
<div><lb n="6372"/><p><span>Agus dochúadar uile dhá meas, gach áon fá leith dhá chathruigh féin.</span>
<lb n="6373"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:4"/>
<div><lb n="6374"/><p><span>Agus dochúaidh Ióseph mar an gcéudna súas ón Ghalilé, as an</span>
<lb n="6375"/><span>gcathraigh Nazarét, don Iúdea, gu cathruigh Dhábhi, dá</span>
<lb n="6376"/><span>ngoirthear Bethleem, do bhríogh gu raibhe sé do thigh agus do</span>
<lb n="6377"/><span>shliochd Dábhí.</span>
<lb n="6378"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:5"/>
<div><lb n="6379"/><p><span>Dochum gu gcuirfidhe meas air a bhfhochair Mhuire dobhí arna</span>
<lb n="6380"/><span>ceangal ris mar mhnáoi, dobhí torrach.</span>
<lb n="6381"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:6"/>
<div><lb n="6382"/><p><span>Agus tarrla ar mbeith dóibh annsúd, go dtangadar laithe a</span>
<lb n="6383"/><span>hionbhuidhesean.</span>
<lb n="6384"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:7"/>
<div><lb n="6385"/><p><span>Agus rug sí mac, a céudduine cloinne, agus do chuir sí giobuil</span>
<lb n="6386"/><span>cheangail na thimcheall, agus do chuir sí na luighe a mainnséur é: do</span>
<lb n="6387"/><span>bhríogh nách raibhe áit aca sa tigh ósda.</span>
<lb n="6388"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:8"/>
<div><lb n="6389"/><p><span>Agus dobhádar búachailleadha cáorach sa dúthuidh sin na</span>
<lb n="6390"/><span>gcomhnuidhe amuigh, agus ag dénamh faire oidhche ar a dtréd.</span>
<lb n="6391"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:9"/>
<div><lb n="6392"/><p><span>Agus tabhair dod húidh, táinic aingel an tighearna gu hobann</span>
<lb n="6393"/><span>na gceann, agus do shoillsigh glóir an tighearna na dtimcheall:</span>
<lb n="6394"/><span>agus do ghabh eagla mhór íad.</span>
<lb n="6395"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:10"/>
<div><lb n="6396"/><p><span>Agus adubhairt an taingeal ríu, na bíodh eagla oruibh: óir atáim ag</span>
<lb n="6397"/><span>soisgélughadh ghairdeachuis mhoir dhíbh, noch bhías dá gach uile phobal.</span>
<lb n="6398"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:11"/>
<div><lb n="6399"/><p><span>Oír rugadh an slánuightheoir dháoibh aníu (adhón, Críosd an</span>
<lb n="6400"/><span>tighearna) a gcathruigh Dhábhí.</span>
<lb n="6401"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:12"/>
<div><lb n="6402"/><p><span>Agus bíodh so mar chomhartha aguibh, doghéubhtháoi an leanab</span>
<lb n="6403"/><span>ceanguilte a ngiobluibh, na luighe a mainnséur.</span>
<lb n="6404"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:13"/>
<div><lb n="6405"/><p><span>Agus dobhí gu hobann cuideachda mhór do shlúagh neamhda a bhfhochair</span>
<lb n="6406"/><span>an aingil, ag moladh Dé, agus agá rádha,</span>
<lb n="6407"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:14"/>
<div><lb n="6408"/><p><span>Glóir dho Dhía ann sna neamhdhaibh roárda, agus síodhcháin ar an</span>
<lb n="6409"/><span>dtalamh, deaghthoil do na dáoinibh.</span>
<lb n="6410"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:15"/>
<div><lb n="6411"/><p><span>Agus tarrla, mar dho imthigheadar na haingil úatha ar neamh, gu</span>
<lb n="6412"/><span>ndubhradar na háoghaireadha ré chéile, imthigheam dhon Bhethléem,</span>
<lb n="6413"/><span>agus féucham an ní so dorinneadh, noch do fhoillsigh an tighearna</span>
<lb n="6414"/><span>dhúinn.</span>
<lb n="6415"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:16"/>
<div><lb n="6416"/><p><span>Agus tangadar gu deithneasach, agus fúaradar Muire agus Ióseph, agus</span>
<lb n="6417"/><span>an náoidhe na luighe a mainnséur.</span>
<lb n="6418"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:17"/>
<div><lb n="6419"/><p><span>Agus an tráth dochonncadar sin, do aithrisedar an ní adubhradh</span>
<lb n="6420"/><span>ríu a dtimcheall an leinibhsin.</span>
<lb n="6421"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:18"/>
<div><lb n="6422"/><p><span>Agus gach uile dhuine dhá gcúaluidh so, do ghabh iongantus íad, fá</span>
<lb n="6423"/><span>na neithibh adubhradar na háoghaireadha ríu.</span>
<lb n="6424"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:19"/>
<div><lb n="6425"/><p><span>Achd do thaisigh Muire na bríathrasa uile, dá mbreathnughadh an a</span>
<lb n="6426"/><span>croidhe.</span>
<lb n="6427"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:20"/>
<div><lb n="6428"/><p><span>Agus do fhilleadar na háoghaireadha, ag tabhairt ghlóire, agus ag moladh</span>
<lb n="6429"/><span>Dé, tré gach ní dhá gcúaladar, agus dá bhfhacadar, mar adubhradh ríu.</span>
<lb n="6430"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:21"/>
<div><lb n="6431"/><p><span>Agus an tan do coimhlíonadh na hochd lá an tráth bhudh chóir an leanb</span>
<lb n="6432"/><span>do thimcheallghearradh, tugadh Iósa mar ainm air, adhón, an tainm do</span>
<lb n="6433"/><span>ghoir an taingeal de, sul do geineadh a mbroínn é.</span>
<lb n="6434"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:22"/>
<div><lb n="6435"/><p><span>Agus an tan do coimhlíonadh laithe glanta Muire do réir rechda</span>
<lb n="6436"/><span>Máoisi, rugadar léo go Hiarusaléim é, dá thaisbénadh dhon</span>
<lb n="6437"/><span>tighearna,</span>
<lb n="6438"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:23"/>
<div><lb n="6439"/><p><span>(Mar atá arna sgríobhadh a reachd an tighearna, gach céudghein mhic</span>
<lb n="6440"/><span>thuismheas brú, bíaidh sé náomhtha dhon tighearna.)</span>
<lb n="6441"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:24"/>
<div><lb n="6442"/><p><span>Agus do thabhairt ofrála, do réir mar atá arna rádh a reachd an</span>
<lb n="6443"/><span>tighearna, cúpla turtair nó dhá ghearrcach coluim.</span>
<lb n="6444"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:25"/>
<div><lb n="6445"/><p><span>Agus féuch, dobhí neach a Níarusaléim, dárbhainm Simeón: agus</span>
<lb n="6446"/><span>dobhí an fear so na dhuine chomhthrom Dhíadha, agus a shúil ré</span>
<lb n="6447"/><span>comhfhurtachd Israhél: agus dobhí an spíorad náomh air.</span>
<lb n="6448"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:26"/>
<div><lb n="6449"/><p><span>Agus do fhoillsigh an spiorad náomh dhó, nách faicfeadh sé bás, nó</span>
<lb n="6450"/><span>gu bhfhaiceadh sé an Críosd úd an tighearna.</span>
<lb n="6451"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:27"/>
<div><lb n="6452"/><p><span>Agus táinic an fearso maille ré tréoir na spioraide don teampoll:</span>
<lb n="6453"/><span>agus an tan tug a athair agus a mháthair an leanb Iósa, dochum gu</span>
<lb n="6454"/><span>ndinghéundaois ar a shon do réir ghnáthuighthe an dlighidh:</span>
<lb n="6455"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:28"/>
<div><lb n="6456"/><p><span>Annsin do ghabh seision chuige an a uchd é, agus do mhol sé Dia, agus</span>
<lb n="6457"/><span>adubhairt sé,</span>
<lb n="6458"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:29"/>
<div><lb n="6459"/><p><span>A thighearna, anois leigeas tú do shearbhfhoghantuidhe a síodhcháin, do</span>
<lb n="6460"/><span>réir thfhocail.</span>
<lb n="6461"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:30"/>
<div><lb n="6462"/><p><span>Oír dochonncadar mo shúilesi do shlánughadhsa:</span>
<lb n="6463"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:31"/>
<div><lb n="6464"/><p><span>Noch do ullmhuigh tú a bhfhíadhnuisi na nuile phobal.</span>
<lb n="6465"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:32"/>
<div><lb n="6466"/><p><span>Solus doghéuna soillsi do na cineadhachuibh, agus glóir do phobuil</span>
<lb n="6467"/><span>féin Israhél.</span>
<lb n="6468"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:33"/>
<div><lb n="6469"/><p><span>Agus do ghabh iongantus Ioséph agus a mháthairsion fá na neithibh</span>
<lb n="6470"/><span>adubhradh na thimcheall.</span>
<lb n="6471"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:34"/>
<div><lb n="6472"/><p><span>Agus do bheannuigh Simeón íad, agus adubhairt sé ré Muire a</span>
<lb n="6473"/><span>mháthairsion, féch, atá an mac so arná órdughadh dochum tuitme agus</span>
<lb n="6474"/><span>eiséirghe mhóráin a Nisrahél, agus an a chomhartha agá gcuirfithear ina</span>
<lb n="6475"/><span>aghaidh:</span>
<lb n="6476"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:35"/>
<div><lb n="6477"/><p><span>(Agus fós rachaidh cloidheamh tré tanamsa) dochum gu nochdfuidhe</span>
<lb n="6478"/><span>smúaintighthe as mórán do chroidhibh.</span>
<lb n="6479"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:36"/>
<div><lb n="6480"/><p><span>Agus fós dobhí banfháidh, dárbháinm Anna, inghean Phanúel, do</span>
<lb n="6481"/><span>thréibh Aser: agá raibhe áois mhór, tár éis sechd mblíadhan a</span>
<lb n="6482"/><span>ndíaigh a maighdenuis do chaitheamh dhi ag fior.</span>
<lb n="6483"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:37"/>
<div><lb n="6484"/><p><span>Agus ar mbeith na baintreabhthuigh a dtimcheall cheithre mblíadhan agus</span>
<lb n="6485"/><span>cheithre bhfhichid dhi, nír fhágaibh sí an teampoll, achd ag déunamh</span>
<lb n="6486"/><span>seirbhísi dho Dhia do ló agus doidhche, lé trosgadh agus lé húrnuighthe.</span>
<lb n="6487"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:38"/>
<div><lb n="6488"/><p><span>Agus táinic so dho láthair ar an úair gcéudna, agus do aduimh sí an</span>
<lb n="6489"/><span>tighearna maráon ríu, agus do labhair sí na thimcheal ré gach áon agá</span>
<lb n="6490"/><span>raibhe súil ré fúasgladh an Iarusaléim.</span>
<lb n="6491"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:39"/>
<div><lb n="6492"/><p><span>Agus mar dho chríochnuigheadar gach uile ní do réir reachda an</span>
<lb n="6493"/><span>tighearna, do fhilleadar don Ghalilé, dá gcathruigh féin Nasarét.</span>
<lb n="6494"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:40"/>
<div><lb n="6495"/><p><span>Agus do fhás an macáomh, agus do neartuigheadh a spioraid é, agus do</span>
<lb n="6496"/><span>bhí sé lán deagna: agus dobhí grása Dé maille ris.</span>
<lb n="6497"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:41"/>
<div><lb n="6498"/><p><span>Agus do ghnáthuigheadh a athair agus a mháthair dul gacha bliadhna</span>
<lb n="6499"/><span>gu Hiarusaléim, a sollumuin na Cásg.</span>
<lb n="6500"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:42"/>
<div><lb n="6501"/><p><span>Agus ar mbeith a dhá bhlíadhan déug dhó, dochúadar súas gu</span>
<lb n="6502"/><span>Hiarusaléim, do réir ghnathuighthe na sollamnach:</span>
<lb n="6503"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:43"/>
<div><lb n="6504"/><p><span>Agus ar gcríochnughadh na laitheadh úd, an tan do chasadarsan</span>
<lb n="6505"/><span>do an an leanbh Iósa a Niarusaléim: gan fhios do Ioseph, ná dhá</span>
<lb n="6506"/><span>mháthair.</span>
<lb n="6507"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:44"/>
<div><lb n="6508"/><p><span>Agus an tan do sháoileadar go raibhe sé na gcuideachda, do shiobhladar</span>
<lb n="6509"/><span>aisdear láoi, agus do íarradar é a measg a ndáoine gáoil agus aitheanta.</span>
<lb n="6510"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:45"/>
<div><lb n="6511"/><p><span>Agus an tan nách fúaradar é, do fhilleadar gu Híarusaléim, dhá</span>
<lb n="6512"/><span>íarruigh.</span>
<lb n="6513"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:46"/>
<div><lb n="6514"/><p><span>Agus tarrla trí lá dhá éis sin, gu bhfhuaradar é ann sa teampoll an</span>
<lb n="6515"/><span>a shuidhe a measg na ndoctúireadh, ag éisdeachd ríu, agus ag cur</span>
<lb n="6516"/><span>cheasd orrtha.</span>
<lb n="6517"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:47"/>
<div><lb n="6518"/><p><span>Agus do ghabh iongnadh gach uile dhuine dá gcúalaidh é, fána</span>
<lb n="6519"/><span>thuigsin, agus fána fhreagarthaibh.</span>
<lb n="6520"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:48"/>
<div><lb n="6521"/><p><span>Agus arna fhaicsin dóibh, do ghabh adhúathmhuireachd íad: agus</span>
<lb n="6522"/><span>adubhairt a mháthair ris, a mhic, créd fá ndearna tú mar so rinn? féuch, do</span>
<lb n="6523"/><span>bhí meisi agus tathair lán do dhobrón dod lorgaireachd.</span>
<lb n="6524"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:49"/>
<div><lb n="6525"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, créd fá rabhabhair dom lorgaireachdsa?</span>
<lb n="6526"/><span>An né nách raibhe a fhios agaibh gurbhéigean damhsa bheith ag dénamh</span>
<lb n="6527"/><span>ghnódhaighthe mhathar?</span>
<lb n="6528"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:50"/>
<div><lb n="6529"/><p><span>Achd nír thuigeadarsan na bríathra do labhair sé ríu.</span>
<lb n="6530"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:51"/>
<div><lb n="6531"/><p><span>Agus dochúaidh sé léo síos, agus táinic sé go Nasaret: agus dobhí</span>
<lb n="6532"/><span>sé umhal dóibh. Agus do thaisigh a mháthair na bríathra so uile an a</span>
<lb n="6533"/><span>croidhe.</span>
<lb n="6534"/></p>
</div>
<pb n="Lc2:52"/>
<div><lb n="6535"/><p><span>Agus do mhéuduigh Iósa an eagna, agus a bpearsuin, agus a ngean ag</span>
<lb n="6536"/><span>Día agus ag dáoinibh.</span>
<lb n="6537"/></p>
</div>
<pb n="Lc3"/>
<div><lb n="6538"/><p/>
</div>
<pb n="Lc3:1"/>
<div><lb n="6539"/><p><span>Agus an cúigeadh blíadhan déug dhimpireachd Thiberius Chesair, ar</span>
<lb n="6540"/><span>mbeith do Fpoinncius Philáid na Ghíusdis ann sa Niúdea, agus</span>
<lb n="6541"/><span>Iorúaith na úachdaráin ar an gceathramhadh cuid don Ghaililé,</span>
<lb n="6542"/><span>agus Pilip a dhearbhráthair na úachdarán ar an gceathrumhadh cuid</span>
<lb n="6543"/><span>do Itúrea agus ar chrích Thraconítis, agus Lisánias na</span>
<lb n="6544"/><span>úachdarán ar an gceathramhadh cuid don Abiléne.</span>
<lb n="6545"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:2"/>
<div><lb n="6546"/><p><span>An tan dobhí Annas agus Caiphás na nardshagartuibh, táinic</span>
<lb n="6547"/><span>bríathar Dhé dochum Eóin mheic Shacharías, ar an bhfhásach.</span>
<lb n="6548"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:3"/>
<div><lb n="6549"/><p><span>Uime sin táinic sé ar feadh na dúithchi a dtimcheall Iórdán, ag</span>
<lb n="6550"/><span>seanmóir bhaisdigh na haithrighi dochum maithmhechuis na bpeacadh</span>
<lb n="6551"/><span>dhfhagháil:</span>
<lb n="6552"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:4"/>
<div><lb n="6553"/><p><span>Mar atá arna sgríobhadh a leabhar comhráidhteagh Esaías fáidh,</span>
<lb n="6554"/><span>adeir, guth an té éighmheas ar an bhfhásach, ullmhuighidh shlighidh an</span>
<lb n="6555"/><span>tighearna, dénuidh a chasain díreach.</span>
<lb n="6556"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:5"/>
<div><lb n="6557"/><p><span>Líonfuidhear gach uile ghleann, agus ísléochthar gach uile shlíabh agus</span>
<lb n="6558"/><span>chnoc: agus beid na neithe cama díreach, agus na slighthi garbha mín.</span>
<lb n="6559"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:6"/>
<div><lb n="6560"/><p><span>Agus dochífi gach uile fhéoil slánughadh Dé.</span>
<lb n="6561"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:7"/>
<div><lb n="6562"/><p><span>Uime sin adubhairt sé ris an slúagh tháinic amach chuige, dochum gu</span>
<lb n="6563"/><span>mbaisdfeadh sé íad, á shlíochd na naithreach neimhe, cía thug</span>
<lb n="6564"/><span>robhadh dháoibh, teitheadh ón fheirg atá ag teachd?</span>
<lb n="6565"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:8"/>
<div><lb n="6566"/><p><span>Ar anadhbharsin tabhraidh torrtha bhus iomchubhaidh don naithrighe</span>
<lb n="6567"/><span>úaibh: agus ná tindsgnaidh a rádh ionnaibh féin, atá Abraham ina</span>
<lb n="6568"/><span>athair aguinn. Oír adeirimsi ribh, gurabéidir lé Dia clann do</span>
<lb n="6569"/><span>dhusachd as na clochuibh so féin DAbrahám.</span>
<lb n="6570"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:9"/>
<div><lb n="6571"/><p><span>Agus atá an túagh anois fós arna cur dochum Phréimhe na gcrann: ar</span>
<lb n="6572"/><span>anadhbhar sin gach uile chrann nách tabhair toradh maith, gearrthar é,</span>
<lb n="6573"/><span>agus teilgthear sa teinidh é.</span>
<lb n="6574"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:10"/>
<div><lb n="6575"/><p><span>Agus do fhíafruigh an slúagh uile dhe, agá rádha, ar anadhbharsin</span>
<lb n="6576"/><span>créud doghéunam?</span>
<lb n="6577"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:11"/>
<div><lb n="6578"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé riú, an té agá bhfhuil dá</span>
<lb n="6579"/><span>chóta, roinneadh ris an té atá gan én chóta: agus gidhbé agá bhfhuil</span>
<lb n="6580"/><span>bíadh, dénadh sé mar an gcéudna.</span>
<lb n="6581"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:12"/>
<div><lb n="6582"/><p><span>Agus tangadar na Puiblicáin mar an gcéudna, dochum gu mbaisdfidhe</span>
<lb n="6583"/><span>íad: agus adubhradar ris, a mhaighisdir, créud doghéunaimne?</span>
<lb n="6584"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:13"/>
<div><lb n="6585"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, na déunuidh nísa mhó ná dho hórduigheadh</span>
<lb n="6586"/><span>dháoibh.</span>
<lb n="6587"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:14"/>
<div><lb n="6588"/><p><span>Agus do chuireadar na soighdíuirí fós ceisd air, agá rádha, agus créud</span>
<lb n="6589"/><span>doghéunuimne?  agus adubhairt sé ríusan; ná déunaidh foiréigean ar</span>
<lb n="6590"/><span>dhuine ar bioth, agus ná hagraidh duine ar bith gu héugcórach:  agus gu</span>
<lb n="6591"/><span>madh lór libh bhur dtúarasdal féin.</span>
<lb n="6592"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:15"/>
<div><lb n="6593"/><p><span>Agus ar mbeith ag feitheamh don fpobal, agus ar mbeith ag</span>
<lb n="6594"/><span>smúaintiughadh dhóibh uile an a gcroidhthibh a dtimcheall Eóin,</span>
<lb n="6595"/><span>narbheisean an Críosd,</span>
<lb n="6596"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:16"/>
<div><lb n="6597"/><p><span>Do fhreagair Eóin, agá rádh ríu uile, atáimse go deimhin</span>
<lb n="6598"/><span>dá bhur mbaisdeadh lé huisge:  achd atá neach is neartmhuire iná mheisi</span>
<lb n="6599"/><span>ag teachd, ag nach fíu mhé iallach a bhróg dho sgáoileadh: baisdfidh</span>
<lb n="6600"/><span>seision sibh leis an spíorad naomh, agus lé teinidh:</span>
<lb n="6601"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:17"/>
<div><lb n="6602"/><p><span>Agá bhfhuil a roilléun an a láimh, agus glanfaidh sé a iothla féin:</span>
<lb n="6603"/><span>agus cruinnéochuidh sé an chruithneachd dá inad taisgidhe,</span>
<lb n="6604"/><span>achd loisgfidh sé an cháith lé teineidh nách éidir dho mhúchadh.</span>
<lb n="6605"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:18"/>
<div><lb n="6606"/><p><span>Agus ag teagasg mhóráin eile fós dó, do mhínigh sé an soisgéul don</span>
<lb n="6607"/><span>phobal.</span>
<lb n="6608"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:19"/>
<div><lb n="6609"/><p><span>Agus ar gcur an aghaidh Iorúaith an Tetrarcha dhó, fá Herodías</span>
<lb n="6610"/><span>ben a dhearbhbhráthar  Philip, agus fá gach uile dhrochghníomhartha eile</span>
<lb n="6611"/><span>dá nderna Iorúaith,</span>
<lb n="6612"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:20"/>
<div><lb n="6613"/><p><span>Do chuir sé so leis do bharr ar gach ní, gur dhúin sé ar Eóin a</span>
<lb n="6614"/><span>bpríosún.</span>
<lb n="6615"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:21"/>
<div><lb n="6616"/><p><span>Agus tarrla an tan do baisdeadh an pobal uile, agus dobhí Iósa agá</span>
<lb n="6617"/><span>bhaisdeadh, agus ag dénamh úrnaighthe, gur hosgladh neamh:</span>
<lb n="6618"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:22"/>
<div><lb n="6619"/><p><span>Agus gur thuirrling an spiorad náomh a bhfhióghair chorpardha mar</span>
<lb n="6620"/><span>cholum air: agus gu dtáinic guth ó neamh agá rádh, is tú mo mhac</span>
<lb n="6621"/><span>grádhachsa, is ionnadsa atá mo dheaghthoil.</span>
<lb n="6622"/></p>
</div>
<pb n="Lc3:23"/>
<div><lb n="6623"/><p><span>Agus dobhí Iósa féin a dtúairim a dheich mblíadhan bhfhichead</span>
<lb n="6624"/><span>dáois, ar mbeith (do réir bhreathnuighthe na ndaoine) na mhac ag</span>
<lb n="6625"/><span>Ióseph, mac Heli,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:24"/>
<div><lb n="6626"/><p><span>Mheic Matthat, mheic Léuí, mheic Melchi, mheic</span>
<lb n="6627"/><span>Ianna, mheic Ioséph,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:25"/>
<div><lb n="6628"/><p><span>Mheic Mattathias, mheic Amos, mheic Naum, mheic</span>
<lb n="6629"/><span>Esli, mheic Nagge,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:26"/>
<div><lb n="6630"/><p><span>Mheic Maath, mheic Mattathias, mheic Semei, mheic</span>
<lb n="6631"/><span>Ioséph, mheic Iúda,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:27"/>
<div><lb n="6632"/><p><span>Mheic Ioanna, mheic Résa, mheic Sorobabél, mheic</span>
<lb n="6633"/><span>Salathiel, mheic Néri,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:28"/>
<div><lb n="6634"/><p><span>Mheic Mhelchi, mheic Addi, mheic Chosam, mheic</span>
<lb n="6635"/><span>Elmodam, mheic Er,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:29"/>
<div><lb n="6636"/><p><span>Mheic Iosé, mheic Eliesér, mheic Iorim, mheic</span>
<lb n="6637"/><span>Matthat, mheic Léui,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:30"/>
<div><lb n="6638"/><p><span>Mheic Simeón, mheic Iúda, mheic Ioséph, mheic</span>
<lb n="6639"/><span>Ionán, mheic Eliacim,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:31"/>
<div><lb n="6640"/><p><span>Mheic Mhelea, mheic Mainán, mheic Mattatha, mheic</span>
<lb n="6641"/><span>Nathan, mheic Dábhí,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:32"/>
<div><lb n="6642"/><p><span>Mheic Iessé, mheic Obéd, mheic Boós, mheic Salmón,</span>
<lb n="6643"/><span>mheic Naassón,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:33"/>
<div><lb n="6644"/><p><span>Mheic Aminadáb, mheic Aram, mheic Esron, mheic</span>
<lb n="6645"/><span>Phares, mheic Iúdas,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:34"/>
<div><lb n="6646"/><p><span>Mheic Iacob, mheic Isaac, mheic Abraham, mheic</span>
<lb n="6647"/><span>Thara, mheic Nachor,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:35"/>
<div><lb n="6648"/><p><span>Mheic Saruch, mheic Ragu, mheic Phalec, mheic</span>
<lb n="6649"/><span>Heber, mheic Sala,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:36"/>
<div><lb n="6650"/><p><span>Mheic Cainán, mheic Arphaxad, mheic Sé, mheic Noe,</span>
<lb n="6651"/><span>mheic Lamech,</span></p>
</div>
<pb n="Lc3:37"/>
<div><lb n="6652"/><p><span>Mheic Mathusala, mheic Enoch, mheic Iaréd, mheic</span>
<lb n="6653"/><span>Maleléel, mheic Cainán, mheic Enos, mheic Séth, mheic</span>
<lb n="6654"/><span>Adhaimh, mheic Dé.</span>
<lb n="6655"/></p>
</div>
<pb n="Lc4"/>
<div><lb n="6656"/><p/>
</div>
<pb n="Lc4:1"/>
<div><lb n="6657"/><p><span>Agus ar mbeith Díosa lán don spíorad náomh, do fhill sé tar a ais ó</span>
<lb n="6658"/><span>Iórdán, agus do tréoruigheadh leis an spioruid ar an bhfhásach é:</span>
<lb n="6659"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:2"/>
<div><lb n="6660"/><p><span>Agus dobhí sé annsin dá fhichead lá, agus an díabhal ag cur</span>
<lb n="6661"/><span>chathuighthi air:  agus ní dhúaigh sé ní ar bioth ar fedh na laitheadh úd:</span>
<lb n="6662"/><span>achd arna gcríochnughadh, annsin do ghabh ocras é.</span>
<lb n="6663"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:3"/>
<div><lb n="6664"/><p><span>Agus adubhairt an Díabhal ris, más tú mac Dé, abair ris an gcloichsi</span>
<lb n="6665"/><span>bheith na harán.</span>
<lb n="6666"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:4"/>
<div><lb n="6667"/><p><span>Agus do fhreagair Iósa é, agá rádh, atá sgríobhtha, nách lé harán</span>
<lb n="6668"/><span>amháin mhairfios an duine, achd lé gach uile bhréithir Dhé.</span>
<lb n="6669"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:5"/>
<div><lb n="6670"/><p><span>Agus an tan do thréoruigh an Díabhal é ar shlíabh árd, do thaisbén sé</span>
<lb n="6671"/><span>ríoghachda na talmhun uile dhó, a moimeint daimsir.</span>
<lb n="6672"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:6"/>
<div><lb n="6673"/><p><span>Agus adubhairt an Díabhal ris, dobhéra meisi na cumhachda so uile</span>
<lb n="6674"/><span>dhuit, agus a nglóir:  oír atá sí arná tabhairt damhsa, agus dobheirim</span>
<lb n="6675"/><span>í dhon tí dárab toil leam.</span>
<lb n="6676"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:7"/>
<div><lb n="6677"/><p><span>Ar an adhbharsin dá ndearna tú onóir dhamhsa, budh leat íad uile.</span>
<lb n="6678"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:8"/>
<div><lb n="6679"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhíosa, adubhairt sé ris, imthigh úaim a Shatain:</span>
<lb n="6680"/><span>óir atá sgríobhtha, dobhéura tú onóir don tighearna do Dhía féin, agus</span>
<lb n="6681"/><span>is dó na aonar doghéuna tú seirbhís.</span>
<lb n="6682"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:9"/>
<div><lb n="6683"/><p><span>Agus do thréoruigh sé é gu Hiarusaléim, agus do shuidhidh sé é ar</span>
<lb n="6684"/><span>bheinn an teampoill: agus adubhairt sé ris, más tú mac Dé, teilg thú</span>
<lb n="6685"/><span>féin síos as so.</span>
<lb n="6686"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:10"/>
<div><lb n="6687"/><p><span>Oir atá sgríobhtha, dobhéura sé aithne dhá ainglibh ad thimcheall,</span>
<lb n="6688"/><span>tusa dho choimhéud:</span>
<lb n="6689"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:11"/>
<div><lb n="6690"/><p><span>Agus toigéubhuid síad eidir a lámhuibh thú, deagla gu</span>
<lb n="6691"/><span>mbuailfidhthea do chos fá chloich úair ar bioth.</span>
<lb n="6692"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:12"/>
<div><lb n="6693"/><p><span>Agus ar bhfhregra dhíosa adubhairt sé ris, atá arna rádh,</span>
<lb n="6694"/><span>ní chuirfe tú cathughad ar an dtighearna do Dhia féin.</span>
<lb n="6695"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:13"/>
<div><lb n="6696"/><p><span>Agus ar gcur chríche ar a chathuighthibh uile dhon Diabhal,</span>
<lb n="6697"/><span>do fháguibh sé eisen ar feadh tamuill.</span>
<lb n="6698"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:14"/>
<div><lb n="6699"/><p><span>Agus do chas Iósa maille ré cumhachdaibh na spíoruide don Ghalilé:</span>
<lb n="6700"/><span>agus dochúaidh a chlú ar feadh na tíre na thimcheall.</span>
<lb n="6701"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:15"/>
<div><lb n="6702"/><p><span>Agus do theaguisg seision an a sínagogaibh súd, ag fághail glóire ó gach</span>
<lb n="6703"/><span>uile dhuine.</span>
<lb n="6704"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:16"/>
<div><lb n="6705"/><p><span>Agus táinic sé gu Nasaret, mar ar hoiledh é: agus dochúaidh sé</span>
<lb n="6706"/><span>asdteach mar bhudh ghnáth leis, lá na sabóide, don tsínagóig:  agus do</span>
<lb n="6707"/><span>éirigh sé na sheasamh do leughthóireachd.</span>
<lb n="6708"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:17"/>
<div><lb n="6709"/><p><span>Agus tugadh leabhar Esaías fáidh dhó, agus an tan do osgail sé an</span>
<lb n="6710"/><span>leabhar, fúair sé an tionad an a raibhe sgríbhtha,</span>
<lb n="6711"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:18"/>
<div><lb n="6712"/><p><span>Spíorad an tighearna oramsa, tré gur ong sé mhé: do chuir se úadha mhé</span>
<lb n="6713"/><span>dochum gu ndingénuinn an soisgél do sheanmóir do na bochduibh, dochum</span>
<lb n="6714"/><span>gu sláinéochuinn na dáoine agá bhfhuilid croidhthe brisde brúidhti, dochum</span>
<lb n="6715"/><span>gu ndingénuinn senmóir do na braighdibh gu bhfhúaisgéoltáoi íad, agus</span>
<lb n="6716"/><span>do na dalluibh u bhfhuighdís radharc, agus gu dtiobhruinn sáoirsi don</span>
<lb n="6717"/><span>mhuinntir atá  arna gcombrudh:</span>
<lb n="6718"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:19"/>
<div><lb n="6719"/><p><span>Dochum gu seanmóruinn bliadhuin fhorbháilteach an tighearna.</span>
<lb n="6720"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:20"/>
<div><lb n="6721"/><p><span>Agus ar ndúnadh an leabhair dhó, agus arna thabhairt don mhinisdir,</span>
<lb n="6722"/><span>do shuidh sé:  agus dobhádar súile a raibhe ann sa tsínagoig uile ag féchain</span>
<lb n="6723"/><span>air gu géur.</span>
<lb n="6724"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:21"/>
<div><lb n="6725"/><p><span>Agus do thionnsgain sé a rádh ríu, aníugh atá an sgriobtúirso arna</span>
<lb n="6726"/><span>choimhlíonadh an bhur gclúasuibhsi.</span>
<lb n="6727"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:22"/>
<div><lb n="6728"/><p><span>Agus dorinneadar uile fíadhnuisi leis, agus dobhí iongantus aca ann</span>
<lb n="6729"/><span>sna comhráitibh grásamhla dothigeadh as a bhéul, agus adeirdís, an né</span>
<lb n="6730"/><span>nach é so an mac úd Ióséph?</span>
<lb n="6731"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:23"/>
<div><lb n="6732"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, adértháoi rium gan amharus an seanfhocalsa,</span>
<lb n="6733"/><span>a líaigh, leighis tú féin:  leitheíd na neitheadh dochúalamar dorinne tú</span>
<lb n="6734"/><span>a Gcapernaum, déna mar an gcéudna annso ad dhúthuidh féin íad.</span>
<lb n="6735"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:24"/>
<div><lb n="6736"/><p><span>Agus adubhairt seision, adeirim ribh go fírinneach, nach fuil cion</span>
<lb n="6737"/><span>ar fháidh an a thír féin.</span>
<lb n="6738"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:25"/>
<div><lb n="6739"/><p><span>Achd adeirimsi gu fírinneach ribh, gu rabhadar mórán baintreabhthach a</span>
<lb n="6740"/><span>laithibh Elías an Israél, an tráth dobhí an fhiormámeint trí</span>
<lb n="6741"/><span>blíadhna agus sé mhí arna híadhadh, ionnas gu raibhe gorta mhór ar feadh</span>
<lb n="6742"/><span>na talmhan uile:</span>
<lb n="6743"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:26"/>
<div><lb n="6744"/><p><span>Achd nír cuireadh Elias dochum áon bhaintreabhthaighe aca súd,</span>
<lb n="6745"/><span>achd gu Sarepta adhón, cathair na Sidoni, dochum mná dhobhí</span>
<lb n="6746"/><span>na baintreabhthaigh.</span>
<lb n="6747"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:27"/>
<div><lb n="6748"/><p><span>Agus dobhádar mórán lobhar an Israél, ré línn Eliseus an fáidh:</span>
<lb n="6749"/><span>agus nír glanadh éin neach aca, achd Náaman an Sírénach.</span>
<lb n="6750"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:28"/>
<div><lb n="6751"/><p><span>Agus do líonadh a raibhe annsa tsínagóig dfheirg, an tan dochúaladar</span>
<lb n="6752"/><span>na neithesi.</span>
<lb n="6753"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:29"/>
<div><lb n="6754"/><p><span>Agus ar néirghe na seasamh dhóibh, do theilgeadar as an gcathruigh</span>
<lb n="6755"/><span>amach  é:  agus rugadar léo é ar mhaluidh an tsléibhe ar a raibhe a</span>
<lb n="6756"/><span>gcathair arna tógbháil, dochum go dteilgfidís síos a ndíaigh a chinn é.</span>
<lb n="6757"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:30"/>
<div><lb n="6758"/><p><span>Achd ar nimthechd dosan tré na lár, dochúaidh sé as úatha.</span>
<lb n="6759"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:31"/>
<div><lb n="6760"/><p><span>Agus dochúaidh sé síos go Capernaum, cathair don Ghalilé, agus do</span>
<lb n="6761"/><span>bhíodh sé dhá dteagasg ann sna sabóidibh.</span>
<lb n="6762"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:32"/>
<div><lb n="6763"/><p><span>Agus dobhí adhúathmhuireachd acasan ana theagasg, oir dobhí a</span>
<lb n="6764"/><span>chomhrádh maille ré hughdarrás.</span>
<lb n="6765"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:33"/>
<div><lb n="6766"/><p><span>Agus dobhí neach ann sa tsíonagóig an a raibhe spiorad deamhnaighe</span>
<lb n="6767"/><span>neamhghlan, agus do éigh sé do ghuth mhór,</span>
<lb n="6768"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:34"/>
<div><lb n="6769"/><p><span>Agá rádh, uch, créud í an bhuain atá aguinne riot a Iósa</span>
<lb n="6770"/><span>Nasardha?  an dár sgrisne tháinic tú? atá a fhios agumsa cia thú:</span>
<lb n="6771"/><span>adhón an neach náomhtha úd Dé.</span>
<lb n="6772"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:35"/>
<div><lb n="6773"/><p><span>Agus do imdhearg Iósa é, agá rádha, bí ad tochd, agus tarr amach as.</span>
<lb n="6774"/><span>Agus do imthigh an deamhan as arná thrasgairt do láthair, gan díoghbháil</span>
<lb n="6775"/><span>ar bioth do dhenamh dhó.</span>
<lb n="6776"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:36"/>
<div><lb n="6777"/><p><span>Agus do ghabh crith cách uile:  agus do labhradar ré chéile, agá rádh,</span>
<lb n="6778"/><span>créud é an níse, gu naithnigheann sé do na spioradaibh neamhghlana lé</span>
<lb n="6779"/><span>cumhachdaibh, agus lé neart, agus gu dtigid síad amach?</span>
<lb n="6780"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:37"/>
<div><lb n="6781"/><p><span>Agus dochúaidh a thúarasgbháil an gach uile ionad don réghión</span>
<lb n="6782"/><span>gacha táobha.</span>
<lb n="6783"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:38"/>
<div><lb n="6784"/><p><span>Agus an tan do éirigh Iósa as an tsínagóig, dochúaidh sé asdteach</span>
<lb n="6785"/><span>gu teagh Símóin:  agus dobhí fíabhrus romhór ar mháthair mhná</span>
<lb n="6786"/><span>Símóin: agus do chuireadar impidhe air ar a son.</span>
<lb n="6787"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:39"/>
<div><lb n="6788"/><p><span>Agus ar seasamh dhósan ós a cionn, do imdhearg sé an fíabhrus: agus</span>
<lb n="6789"/><span>do fhágaibh an fiabhrus í, agus ar néirghe dhisi dho láthair, dorinne sí</span>
<lb n="6790"/><span>friotháileamh orrtha.</span>
<lb n="6791"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:40"/>
<div><lb n="6792"/><p><span>Agus ar ndul don ghréin fáoi, gach áon agá rabhadar dáoine éugcrúaidhe,</span>
<lb n="6793"/><span>ó thinneasaibh éugsamhla, tugadar chuigesean íad:  agus ar gcur a lámh</span>
<lb n="6794"/><span>dhósan ar gach áon díobh, do shlánuigh sé íad.</span>
<lb n="6795"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:41"/>
<div><lb n="6796"/><p><span>Agus fós do imthighidís na deamhain as mórán, ag éighmhe, agus agá</span>
<lb n="6797"/><span>rádh, is tusa an Críosd úd mhac Dé.  Achd dá nimdheargadh  dhosan ní</span>
<lb n="6798"/><span>léigeadh sé dhóibh a rádha, gu raibhe a fhios aca gurbhé féin an Críosd.</span>
<lb n="6799"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:42"/>
<div><lb n="6800"/><p><span>Agus ar néirghe  dhon lá do imthigh sé amach, agus dochúaidh sé</span>
<lb n="6801"/><span>anionad fhásamhail, agus dobhí an slúagh agá lorgaireachd, agus tangadar</span>
<lb n="6802"/><span>chuige: agus do chongbhadar é dochum nách rachadh sé úatha.</span>
<lb n="6803"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:43"/>
<div><lb n="6804"/><p><span>Achd adubhairt seision ríu, gu fírinneach is éigean damhsa flaitheas</span>
<lb n="6805"/><span>Dé dho sheanmóir do chathrachuibh éile leis:  óir is chuige so do cuireadh</span>
<lb n="6806"/><span>mhé.</span>
<lb n="6807"/></p>
</div>
<pb n="Lc4:44"/>
<div><lb n="6808"/><p><span>Agus dobhíodh sé ag déanamh senmóra a síonagógaibh na Galilé.</span>
<lb n="6809"/></p>
</div>
<pb n="Lc5"/>
<div><lb n="6810"/><p/>
</div>
<pb n="Lc5:1"/>
<div><lb n="6811"/><p><span>Agus tarrla an tan do ling an pobal air, déisdeachd ré bréithir Dé,</span>
<lb n="6812"/><span>gur sheasuimh seision laimh ré Loch Ghenesarét:</span>
<lb n="6813"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:2"/>
<div><lb n="6814"/><p><span>Agus dochonnaic sé dhá luing dobhí ar an loch:  achd do imthigheadar</span>
<lb n="6815"/><span>na híasgairedha asda, agus do nighedar a líonta.</span>
<lb n="6816"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:3"/>
<div><lb n="6817"/><p><span>Agus ar ndul dósan a luing dhíobh do budh lé Síomón, do íarr sé air</span>
<lb n="6818"/><span>dul beagán ón tír:  agus ar suidhe dhó do theagaisg sé an pobal as an</span>
<lb n="6819"/><span>luing.</span>
<lb n="6820"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:4"/>
<div><lb n="6821"/><p><span>Agus mar dho sguir sé dho labhairt, adubhairt sé ré Símón; déunuigh</span>
<lb n="6822"/><span>romhaibh ar an ndubhaigéun, agus leigidh siós bhur líonta dochum</span>
<lb n="6823"/><span>éisg do ghabháil.</span>
<lb n="6824"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:5"/>
<div><lb n="6825"/><p><span>Agus ar bhfhregra dho Shímon adubhairt sé ris, a mhaighisdir,</span>
<lb n="6826"/><span>do thuirrsigheamair sinn féin feadh na hoidhche uile, agus nír</span>
<lb n="6827"/><span>ghabhamair éin ní:  achd cheana ar tfhuáireamhsa cuirfidh mé siós an</span>
<lb n="6828"/><span>lion.</span>
<lb n="6829"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:6"/>
<div><lb n="6830"/><p><span>Agus an tan dorinnedar so, do íadhadar ar iomarcuigh éisg:  ionnus gur</span>
<lb n="6831"/><span>briseadh a líon.</span>
<lb n="6832"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:7"/>
<div><lb n="6833"/><p><span>Agus do sméideadar ar a gcompánachuibh dobhí ann sa luing éile,</span>
<lb n="6834"/><span>dochum gu dtiocfadáois chuca do thabhairt chunganta dhóibh, agus</span>
<lb n="6835"/><span>tangadarsan, agus do líonadar an da arthrach, ionnas gu rabhadar an innmhe</span>
<lb n="6836"/><span>a mbáidhte.</span>
<lb n="6837"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:8"/>
<div><lb n="6838"/><p><span>Agus an tan dochonnaic Símon Peadar so, do shléchd sé ag</span>
<lb n="6839"/><span>glúinibh Iósa, agá rádh, imthigh úaim a thigherna, oir is duine peacthach</span>
<lb n="6840"/><span>mhé.</span>
<lb n="6841"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:9"/>
<div><lb n="6842"/><p><span>Óir do ghabh eagla é féin, agus a raibhe na fhochair uile, ar son na</span>
<lb n="6843"/><span>gabhála éisg do ghabhadar:</span>
<lb n="6844"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:10"/>
<div><lb n="6845"/><p><span>Agus mar an gcéudna Séumas agus Eóin, clann Sebedei, dobhí na</span>
<lb n="6846"/><span>gcompánachuibh ag Símon, agus adubhairt Iósa ré Símon, na bíodh egla</span>
<lb n="6847"/><span>ort: as so amach bíaidh tú ad tíasgaire ar dháoinibh.</span>
<lb n="6848"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:11"/>
<div><lb n="6849"/><p><span>Agus an tan tugadarsan a longa dochum tíre, ar bhfhágbháil an uile</span>
<lb n="6850"/><span>neith dóibh, do leanadar eisean.</span>
<lb n="6851"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:12"/>
<div><lb n="6852"/><p><span>Agus tarrla an tan dobhí sé a gcathruigh dháirighthe, féch, dobhí</span>
<lb n="6853"/><span>óglách lán do lubhra innte: agus ar bhfhaicsin Iósa dhó, do léig sé é</span>
<lb n="6854"/><span>féin fíos ar a aghaidh, agus do ghuidh sé é, agá rádh, a thighearna,</span>
<lb n="6855"/><span>más a thoil leat é, is éidir leat mheisi dho ghlanadh.</span>
<lb n="6856"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:13"/>
<div><lb n="6857"/><p><span>Agus ar síneadh a láimhe Dhíosa, do bhean sé ris, agá rádh,</span>
<lb n="6858"/><span>as toil, bí glan, agus do fháguibh an lubhra é ar an mball.</span>
<lb n="6859"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:14"/>
<div><lb n="6860"/><p><span>Agus do aithin sé dhe gan a innisin do dhuine ar bioth:  achd</span>
<lb n="6861"/><span>imthigh ar seisean foillsigh thú féin don tsagart, agus iodhbair ar son</span>
<lb n="6862"/><span>do ghlanta, mar do aithin Máoisi, dochum gu mbeth sé na fhíadhnuisi</span>
<lb n="6863"/><span>dhóibh.</span>
<lb n="6864"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:15"/>
<div><lb n="6865"/><p><span>Achd is móide dho leathnuigh a thúarasgbháil sin:  agus do chruinnigh</span>
<lb n="6866"/><span>slúagh mór dhéisdeachd ris, agus dfhagháil fhoirithne a dteinneas</span>
<lb n="6867"/><span>úaidhe.</span>
<lb n="6868"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:16"/>
<div><lb n="6869"/><p><span>Achd dochúaidh seisean fá leith ar an bhfhásach, agus dorinne sé</span>
<lb n="6870"/><span>urnaighthe.</span>
<lb n="6871"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:17"/>
<div><lb n="6872"/><p><span>Agus tarrla gu raibhe sé lá dháirighthe ag teagasg:  agus gu rabhadar</span>
<lb n="6873"/><span>na Fpairisínigh, agus dochtúirí an dlighidh na suidhe dho láthair, noch</span>
<lb n="6874"/><span>tháinic as gach uile bhaile don Ghalilé, agus don Iúdea, agus ó</span>
<lb n="6875"/><span>Iarusaléim:  agus dobhí cumhachda an tigherna aigesion dochum a</span>
<lb n="6876"/><span>slánuighthe:</span>
<lb n="6877"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:18"/>
<div><lb n="6878"/><p><span>Agus féuch, do iomchradar dáoine a leabuidh, óglach dobhí a</span>
<lb n="6879"/><span>bpairilis:  agus do íarradar a thabhairt asdeach, agus a chur na</span>
<lb n="6880"/><span>fhíadhnuisisean.</span>
<lb n="6881"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:19"/>
<div><lb n="6882"/><p><span>Agus an tráth nach fúaradar cáoi ar a thabhairt asdeach, ag méud</span>
<lb n="6883"/><span>na cuideachda, dochúadar súas ar an dteagh, agus do léigeadar é féin, agus a</span>
<lb n="6884"/><span>leabuidh síos tríd an slinnteach ar lár, a bhfhiadhnuisi Iósa.</span>
<lb n="6885"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:20"/>
<div><lb n="6886"/><p><span>Agus ar bhfhaicsin a gcreidimh dhó, adubhairt sé ris, a dhuine,</span>
<lb n="6887"/><span>atáid do fpeacuidh arná maitheamh dhuit.</span>
<lb n="6888"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:21"/>
<div><lb n="6889"/><p><span>Agus do thionnsgnadar na sgríobuidhe, agus na Phairisínigh</span>
<lb n="6890"/><span>disbóireachd do dhéunamh, agá rádh, créd é an fearsa labhras gu</span>
<lb n="6891"/><span>tatháoireach ar Dhia?: cía fhéudus peacuigh dho mhaitheamh achd Día na</span>
<lb n="6892"/><span>áonar?</span>
<lb n="6893"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:22"/>
<div><lb n="6894"/><p><span>Achd ar naithne a smúaintighthe dhíosa, do fhreagair sé, agus</span>
<lb n="6895"/><span>adubhairt sé ríu, créd é an ní so smuaintighthisi an bhur gcroidhthibh?</span>
<lb n="6896"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:23"/>
<div><lb n="6897"/><p><span>Cía is usa? a rádha, atáid do pheacuidh arna maitheamh dhuit: na a</span>
<lb n="6898"/><span>rádha, éirigh, agus siobhail?</span>
<lb n="6899"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:24"/>
<div><lb n="6900"/><p><span>Achd dochum go mbeth a fhios agaibh, gu bhfhuil cumhachda ag mac an</span>
<lb n="6901"/><span>duine, peacuidh dho mhaitheamh ar an dtalamh, (adubhairt sé ré fear na</span>
<lb n="6902"/><span>pairilisi) adeirimsi riot, éirigh, tóguibh do leabuidh, agus imthigh dod</span>
<lb n="6903"/><span>thigh.</span>
<lb n="6904"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:25"/>
<div><lb n="6905"/><p><span>Agus ar néirghe dhósan ar an mball an a bhfhiadhnuisi, do thógaibh sé</span>
<lb n="6906"/><span>an leabuidh an a raibhe sé na luighe, agus dochúaidh sé dhá thigh, ag</span>
<lb n="6907"/><span>moladh Dé.</span>
<lb n="6908"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:26"/>
<div><lb n="6909"/><p><span>Agus do ghabh uathbhás cách uile, agus do mholadar Día: agus do</span>
<lb n="6910"/><span>líonadh dhegla íad, aga rádh, dochonncamair neithe doichreite aníugh.</span>
<lb n="6911"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:27"/>
<div><lb n="6912"/><p><span>Agus tar éisi so dochúaidh Iósa amach, agus dochonnaic sé</span>
<lb n="6913"/><span>puiblecán dárbhainm Leuí, na shuidhe ag bord an chusduim do ghlacadh,</span>
<lb n="6914"/><span>agus adubhairt sé ris, lean mheisi.</span>
<lb n="6915"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:28"/>
<div><lb n="6916"/><p><span>Agus ar bhfhágbháil gach éin neithe dhósan, do éirigh sé, agus do lean</span>
<lb n="6917"/><span>sé eisean.</span>
<lb n="6918"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:29"/>
<div><lb n="6919"/><p><span>Agus dorinne Leui féusda mór dhó ana thigh féin: agus dobhí</span>
<lb n="6920"/><span>cuideachda mhór phuibleacán, agus dáoine eile ar suidhe na bhfhochair.</span>
<lb n="6921"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:30"/>
<div><lb n="6922"/><p><span>Agus dorinne cuid díobh dhobhí na sgríobhuidhibh, agus na</span>
<lb n="6923"/><span>BPhairisíneachuibh monabar an aghaidh a dhisciobalsan, agá rádha,</span>
<lb n="6924"/><span>créud fá nithtísi agus fá nibhthí a bhfhochair na bpuiblicán, agus na</span>
<lb n="6925"/><span>bpeacthach?</span>
<lb n="6926"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:31"/>
<div><lb n="6927"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dh'íosa adubhairt sé ríu, ní fhuil ríachdanus</span>
<lb n="6928"/><span>an leagha ar na dáoinibh slána, achd ar na dáoinibh tinne.</span>
<lb n="6929"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:32"/>
<div><lb n="6930"/><p><span>Ní tháinic mé dho ghairm na bhfhíréunach achd na bpeacthach dochum</span>
<lb n="6931"/><span>aithrighe.</span>
<lb n="6932"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:33"/>
<div><lb n="6933"/><p><span>Achd adubhradarsan ris, créud fá dtroisgid disgiobail Eóin gu</span>
<lb n="6934"/><span>minic, agus créd fá ndéunuid síad urnaighthe, agus mar an gcéudna</span>
<lb n="6935"/><span>disgiobail na hPhairisíneach: achd ithid agus ibhid do dhisgiobailsi.</span>
<lb n="6936"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:34"/>
<div><lb n="6937"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, an bhfhédtáoisi a thabhairt fá deara do</span>
<lb n="6938"/><span>chloinn tséomra an fhir núa fpósda trosgadh dho dhéunamh, an feadh bhías</span>
<lb n="6939"/><span>sé féin na bhfhochair?</span>
<lb n="6940"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:35"/>
<div><lb n="6941"/><p><span>Achd tiocfaid na laithe an tan bhéurthar an fear núafpósda úatha, ann</span>
<lb n="6942"/><span>sna laithibh sin, doghéunuid síad trosgadh.</span>
<lb n="6943"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:36"/>
<div><lb n="6944"/><p><span>Agus adubhairt sé fós tré chosmhalachd ríu, ní chuireann neach ar</span>
<lb n="6945"/><span>bioth preabán éuduigh núa a seanchulaidh, nó no brisidh an téudach nua</span>
<lb n="6946"/><span>an seinéudach agus ní thig an preabán núaéuduigh leis an seinéudach.</span>
<lb n="6947"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:37"/>
<div><lb n="6948"/><p><span>Agus ní chuireann duine ar bioth fíon núa a seanbhuidéulubh, nó</span>
<lb n="6949"/><span>no brisfidh an fíon núa na buidéil, agus doirtfidhear an fíon, agus rachuid</span>
<lb n="6950"/><span>na buidéil amugha.</span>
<lb n="6951"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:38"/>
<div><lb n="6952"/><p><span>Achd fíon nua is cóir dho chur a a mbuidéuluibh núadha, agus beid</span>
<lb n="6953"/><span>síad aráon slán.</span>
<lb n="6954"/></p>
</div>
<pb n="Lc5:39"/>
<div><lb n="6955"/><p><span>Agus ní fhuil duine ar bioth ibheas seinfhíon, lénab áill fíon núa</span>
<lb n="6956"/><span>ar ball: oír adeir sé, is é an seinfhíon is folláine.</span>
<lb n="6957"/></p>
</div>
<pb n="Lc6"/>
<div><lb n="6958"/><p/>
</div>
<pb n="Lc6:1"/>
<div><lb n="6959"/><p><span>Agus tárrlá ar ngabháil trí ghortuibh dhosan an dara sabóid don</span>
<lb n="6960"/><span>tsollamain, gur bheanadar a dheisgiobail déusa, agus tar éis agcuimealta</span>
<lb n="6961"/><span>eidir a lamhuibh dhóibh, adúadar íad.</span>
<lb n="6962"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:2"/>
<div><lb n="6963"/><p><span>Achd adubhradar cuid dona Phairisineachuibh ríu: créd fá ndéuntaoi an ní</span>
<lb n="6964"/><span>nách indénta, annsa tsaoire?</span>
<lb n="6965"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:3"/>
<div><lb n="6966"/><p><span>Agus ar bhfhreagra Dhiosa adubhairt sé ríu, an né nár</span>
<lb n="6967"/><span>léughabhuirsi an ní so dhorinne Dabhí, an tan dobhí ocrus air féin,</span>
<lb n="6968"/><span>agus ar an muintir dhobhí na fharradh:</span>
<lb n="6969"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:4"/>
<div><lb n="6970"/><p><span>Cionnus dochúaidh sé asdeach go teagh dé, agus do ghlac sé arán na</span>
<lb n="6971"/><span>fíadhnuisi, agus a duaigh sé hé, agus tug sé fós don mhuintir dobhí na</span>
<lb n="6972"/><span>fhochair hé: noch nár chóir dhéin neach dh'ithe, achd dona</span>
<lb n="6973"/><span>sagurtuibh amháin?</span>
<lb n="6974"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:5"/>
<div><lb n="6975"/><p><span>Agus adubhuirt seisean ríu, as tighearna dhon tsábbóid fein mac an</span>
<lb n="6976"/><span>duine.</span>
<lb n="6977"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:6"/>
<div><lb n="6978"/><p><span>Agus tarrla fós a saboíd eile, go ndeachuidh seisean asdeach don</span>
<lb n="6979"/><span>tsinagog, agus gur theaguisg sé, agus dobhí óglách annsin agá raibhe a</span>
<lb n="6980"/><span>lámh dheas arna seargadh.</span>
<lb n="6981"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:7"/>
<div><lb n="6982"/><p><span>Agus dobhí coimhéud ag na sgríobhuidhi agus ag na Pharisineachuibh</span>
<lb n="6983"/><span>airsean, dá fhéuchuin an ndingnadh se leigheas annsa tsabóid, dochum go</span>
<lb n="6984"/><span>bhfhuighbhidís adhbhar gearáin air.</span>
<lb n="6985"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:8"/>
<div><lb n="6986"/><p><span>Achd do aithin seisean a smúainthighthe: agus adubhairt sé ris an</span>
<lb n="6987"/><span>nduine agá raibhe an lámh sheirgthé: éirigh, agus seasuimh a lár cháich.</span>
<lb n="6988"/><span>Agus do éirigh seision agus do sheasuimh sé.</span>
<lb n="6989"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:9"/>
<div><lb n="6990"/><p><span>Ar an adhbhar sin adubhart Iósa ríusan, fiafróchaidh meisi dhíbhsi ní</span>
<lb n="6991"/><span>dháirighthe, an cóir maith nó olc dho dhéunamh sa tsabóid: anum do</span>
<lb n="6992"/><span>theasargadh nó dho ligean amugha?</span>
<lb n="6993"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:10"/>
<div><lb n="6994"/><p><span>Agus an tan do fhéuch sé orrtha uile na thimcheal, adubhairt sé ris</span>
<lb n="6995"/><span>an nduine, sín amach do láimh: agus dorinne seisean mar sin: agus do</span>
<lb n="6996"/><span>haiseagadh a lámh comhshlán ris an láimh eile.</span>
<lb n="6997"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:11"/>
<div><lb n="6998"/><p><span>Agus do líonadh íadsan do chuthach: agus do luaidheadar ré a chéile,</span>
<lb n="6999"/><span>créd doghéundís ré hÍosa.</span>
<lb n="7000"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:12"/>
<div><lb n="7001"/><p><span>Agus tarrla ann sna laithibh sin, go ndeachuidh seisean amach ar</span>
<lb n="7002"/><span>sliabh, do dhéunamh úrnaighthe: agus do chaith sé an oidhche ag guidhe Dé.</span>
<lb n="7003"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:13"/>
<div><lb n="7004"/><p><span>Agus ar néirghe dhon lá, do ghoir sé a dheisgiobail chuige, agus do</span>
<lb n="7005"/><span>thogh sé dhá fhear dhéug asda, dár ghoir sé absdail:</span>
<lb n="7006"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:14"/>
<div><lb n="7007"/><p><span>Eadhón Símon dár ghoir sé fós Peadar, agus Ainndriás a</span>
<lb n="7008"/><span>dhearbhráthoir, Séumas agus Eóin, Philip, agus Bartolomeus.</span>
<lb n="7009"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:15"/>
<div><lb n="7010"/><p><span>Maithteu agus Tomás, Séumas mac alphei, agus Símon dá</span>
<lb n="7011"/><span>ngoirthear Selótes.</span>
<lb n="7012"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:16"/>
<div><lb n="7013"/><p><span>Iudás dearbhráthair Shémuis, agus Iudás Iscaríot, (an té fós</span>
<lb n="7014"/><span>do bhraith eision.)</span>
<lb n="7015"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:17"/>
<div><lb n="7016"/><p><span>Agus táinig sé anúas léo, agus do sheasuimh sé ar mhachuire réidh, agus a</span>
<lb n="7017"/><span>choimhthionól deisgiobal, agus mórán mór dho phobal ón Iudea uile</span>
<lb n="7018"/><span>agus ó Iarusalem, agus ó chois fhairrge Tirus agus Sidon, noch tháinig</span>
<lb n="7019"/><span>dhéisdeachd rission, agus dfhaghbháil leighis ar a neaslaíntibh.</span>
<lb n="7020"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:18"/>
<div><lb n="7021"/><p><span>Agus a raibhe arná gciorrbhadh ag spioraduibh neamhghlana, agus do</span>
<lb n="7022"/><span>leighiseadh iád.</span>
<lb n="7023"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:19"/>
<div><lb n="7024"/><p><span>Agus dobhí an slúagh uile ag iárruidh cuimealta ris, óir do</span>
<lb n="7025"/><span>bhíod cumhachda ag dul úaidh, agus do shlánuidh sesion iád uile.</span>
<lb n="7026"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:20"/>
<div><lb n="7027"/><p><span>Agus ar dtógbháil a shúl súas dósan ar a dheisgiobluibh, adúbhairt</span>
<lb n="7028"/><span>sé: as beandaighthe sibhsi a dháoine bochda: oír as libh flaitheas</span>
<lb n="7029"/><span>Dé.</span>
<lb n="7030"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:21"/>
<div><lb n="7031"/><p><span>As beannaighthe sibh a dháoine atá ocrach anois: óir saiseóchthar</span>
<lb n="7032"/><span>sibh: As beannaighthe sibhsi cháoidheas anois: oír doghéuntáoi gáire.</span>
<lb n="7033"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:22"/>
<div><lb n="7034"/><p><span>As beannaighthe beithí an tráth fhúathóchuid dáoine sibh, agus</span>
<lb n="7035"/><span>chuirfid síad as a gcuideachda sibh, agus imdhergfuid síád sibh, agus</span>
<lb n="7036"/><span>chuirfid siad bhur nainm as, mar go madh olc he, ar son mheic an duine.</span>
<lb n="7037"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:23"/>
<div><lb n="7038"/><p><span>Déunuidh gairdeachus an lá sin, agus éirghidh anairde re lúthghair,</span>
<lb n="7039"/><span>óir féuch, as mór bhur lúaidhigheachd ar neamh. Oir as mar sin dorinneadar</span>
<lb n="7040"/><span>a naithreacha ris na fáidhibh.</span>
<lb n="7041"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:24"/>
<div><lb n="7042"/><p><span>Achd as anáoibhinn dáoibhsi a dhaoine saidhbhre: oir atá bhur sólás</span>
<lb n="7043"/><span>aguibh.</span>
<lb n="7044"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:25"/>
<div><lb n="7045"/><p><span>As anáoibhinn dáoibh a dháoine atá sáitheach: oír bíaidh ocras</span>
<lb n="7046"/><span>oruibh. As anáoibhinn díbhsi, a dhaoine atá ag gáire anois: oír</span>
<lb n="7047"/><span>cáoifidhe, agus goilfidhe.</span>
<lb n="7048"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:26"/>
<div><lb n="7049"/><p><span>As anáoibhinn dáoibhsi an tráth adéuruid na huile dháoine maith ribh:</span>
<lb n="7050"/><span>oír as mar sin dorinneadar a naithreacha ris na fáidhibh fallsa.</span>
<lb n="7051"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:27"/>
<div><lb n="7052"/><p><span>Achd adheirim ribhsi, a dhream dhobheir éisdeachd damh,</span>
<lb n="7053"/><span>grádhuighidh bhur námhuid: déunuidh maith dhon dréim ar a leag sibh:</span>
<lb n="7054"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:28"/>
<div><lb n="7055"/><p><span>Tabhruidh bhur mbeannachd don dréim mhalluigheas sibh: agus déunuidh</span>
<lb n="7056"/><span>urrnaighthe ar son na muinntire dhoní bhur ndíoghbháil.</span>
<lb n="7057"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:29"/>
<div><lb n="7058"/><p><span>Agus an té bhuáileas ar dho ghíall thú, iompó chuige an gíall eile leis:</span>
<lb n="7059"/><span>agus an té bheanus do bhrat leithimeallach dhíot, ná bac dhe do chóta fós</span>
<lb n="7060"/><span>do bhuáin díot.</span>
<lb n="7061"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:30"/>
<div><lb n="7062"/><p><span>Agus tabhuir dhá gach neach iarrus ort: agus ón té thógbhus do chuid</span>
<lb n="7063"/><span>uáit, ná hiárr tar a hais hí.</span>
<lb n="7064"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:31"/>
<div><lb n="7065"/><p><span>Agus fá mar as toil libh dáoine do dhéunamh dhíbh, déunuidhsi mar an</span>
<lb n="7066"/><span>gcéudna dhóibhsion.</span>
<lb n="7067"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:32"/>
<div><lb n="7068"/><p><span>Oír má tá grádh águibh dhon mhuinntir ghradhuigheas sibh, créud hé an</span>
<lb n="7069"/><span>buidheachus bhias oruibh? óir grádhuighíd na peacuigh féin, na dáoine</span>
<lb n="7070"/><span>ghrádhuigheas íad.</span>
<lb n="7071"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:33"/>
<div><lb n="7072"/><p><span>Agus má dho nithí maith don dreim ud doní maith dhíbh, créud hé an</span>
<lb n="7073"/><span>buidheachus bhias oruibh? óir doníd na peacuidh féin, a leithéid sin.</span>
<lb n="7074"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:34"/>
<div><lb n="7075"/><p><span>Agus dá dtugtháoi áirleagadh do na daoinibh ó a saoiltí a fhagháil</span>
<lb n="7076"/><span>arís, créud hé an buidheachus bhias oruibh? óir dobheirid na peacaidh</span>
<lb n="7077"/><span>áirleagadh do na peacthachaibh, dochum go bhfhuighdís a leithéid arís.</span>
<lb n="7078"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:35"/>
<div><lb n="7079"/><p><span>Ar anadhbhar sin grádhuighidh bhur námhuid, agus déunuidh maith, agus</span>
<lb n="7080"/><span>tabhruidh áirleagadh úaibh, gan tsúil ré ní ar bioth dfagháil da tharla:</span>
<lb n="7081"/><span>agus bhudh mór bhur luáigidheachd, agus beithí in bhur gcloinn ag an té as</span>
<lb n="7082"/><span>airde.  Oír as úr toirbheartach hé, dona drochdháoinibh, dobhuidhachuis.</span>
<lb n="7083"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:36"/>
<div><lb n="7084"/><p><span>Ar anadhbhar sin bithísi trócaireach, mar atá bhur nathuir</span>
<lb n="7085"/><span>trócuireach.</span>
<lb n="7086"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:37"/>
<div><lb n="7087"/><p><span>Agus ná beiridh breath, agus ní béurthar breath oruibh: ná</span>
<lb n="7088"/><span>damnuighe, agus ní daiméontar sibh: maithidh, agus maithfidhear dháoibh.</span>
<lb n="7089"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:38"/>
<div><lb n="7090"/><p><span>Tabhruidh úaibh, agus dobéurthar dháoibh: agus dobhéuruid dáoine</span>
<lb n="7091"/><span>dáoibh an bhur nuchd measúr maith, dingthe, croithte, ag dul thairis. Oir</span>
<lb n="7092"/><span>as leis an measúr an a dtoimheosdaoí, toimheósdar mar an gcéudna dháoibh.</span>
<lb n="7093"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:39"/>
<div><lb n="7094"/><p><span>Agus do labhuir sé baramhuil ríu, an bhfhéudann an dall éolus do</span>
<lb n="7095"/><span>dhéunumh dhon dall eile? an ne nách tuitfid siad aráon sa díg?</span>
<lb n="7096"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:40"/>
<div><lb n="7097"/><p><span>Ni fhuil an deisgiobal ós cionn a mhaighisdir, achd gidhbé neach</span>
<lb n="7098"/><span>bhus dhiongmhála, bíaidh sé mar a mhaighisdir.</span>
<lb n="7099"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:41"/>
<div><lb n="7100"/><p><span>Agus créud fá abhfhaiceann tú an brobh beag asúil do dhearbhráthar,</span>
<lb n="7101"/><span>agus nach tabhroir dhod taire, an tsail atá ad tsúil féin?</span>
<lb n="7102"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:42"/>
<div><lb n="7103"/><p><span>Nó cionnus as éidir leat arádh réd dhearbhráthuir, a</span>
<lb n="7104"/><span>dhearbhráthuir léig dhamh an tsimhin atá ad tsúil do bhuáin aisde: águs</span>
<lb n="7105"/><span>nách faiceann tú an tsail atá ad tsúil féin? a fhir an</span>
<lb n="7106"/><span>fhúarchrábhuidh, ar tús teilg amach an tsail as do shúil féin, agus ansin</span>
<lb n="7107"/><span>bhus léir dhuit, an tsimhin atá a súil do dhearbhráthar do bhuáin aisde.</span>
<lb n="7108"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:43"/>
<div><lb n="7109"/><p><span>Oír ní maith an crann iomchras drochthoradh, agus ní holc an crann</span>
<lb n="7110"/><span>iomchras toradh maith.</span>
<lb n="7111"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:44"/>
<div><lb n="7112"/><p><span>Óir is as a thoradh aítheantar gach uile chrann. Oír ní chruinnighid</span>
<lb n="7113"/><span>dáoine fígeadha dhon droighean: na cáora fíneamhna, dhon drisleach.</span>
<lb n="7114"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:45"/>
<div><lb n="7115"/><p><span>Dobheir an duine maith, ní maith, as cisde mhaith a chroidhe féin: agus</span>
<lb n="7116"/><span>dobheir an drochdhuine drochní, as drochchisde a chroidhe fein. Oír is</span>
<lb n="7117"/><span>as acfuinn a chroidhe, labhrus a bhéul.</span>
<lb n="7118"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:46"/>
<div><lb n="7119"/><p><span>Achd créud fá ngoirthísi, a thighearna, a thighearna dhíomsa: agus</span>
<lb n="7120"/><span>nach déuntaoi na neithe adeirim?</span>
<lb n="7121"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:47"/>
<div><lb n="7122"/><p><span>Gach uile neach thig chugamsa, agus éisdeas rém bríathruibh, agus do</span>
<lb n="7123"/><span>ní dhá reir: foillséochuidh mé dhaoibhsi cía réna cosmhuil hé.</span>
<lb n="7124"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:48"/>
<div><lb n="7125"/><p><span>As cosmhuil hé ré neach dho thógaibh a theach, agus do thochail, agus</span>
<lb n="7126"/><span>dochuaidh go domhuin a dtalumh, agus do chuir a fuinnemennt ar charruig:</span>
<lb n="7127"/><span>agus mar tháinig an tuile, do bhúail an sruth fán dteach úd, achd</span>
<lb n="7128"/><span>nírbhéidir leis a chorrughadh: oír dobhí sé arna fhunndámentughadh ar</span>
<lb n="7129"/><span>charruig.</span>
<lb n="7130"/></p>
</div>
<pb n="Lc6:49"/>
<div><lb n="7131"/><p><span>Achd gidhbé dhochúalaidh ma bhríathrasá, agus nach dearrna</span>
<lb n="7132"/><span>dhá réir, as cosmhuil hé ré neach dho thóguibh a theach ar thalamh gan</span>
<lb n="7133"/><span>fhunndámennt, ar ar bhúail an tuile: agus do thuit sé dho láthuir,</span>
<lb n="7134"/><span>agus do budh mór tuitim an tighe úd.</span>
<lb n="7135"/></p>
</div>
<pb n="Lc7"/>
<div><lb n="7136"/><p/>
</div>
<pb n="Lc7:1"/>
<div><lb n="7137"/><p><span>Agus an tráth dho chríochnuigh sé a bhriathra uile anéisdeachd an</span>
<lb n="7138"/><span>phobail, dochúaidh sé asdeach go Capernaum.</span>
<lb n="7139"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:2"/>
<div><lb n="7140"/><p><span>Agus dobhí óglách chaptín dáirighthe gu bréoite a riochd bhaís, ar a</span>
<lb n="7141"/><span>raibhe cion mór aige.</span>
<lb n="7142"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:3"/>
<div><lb n="7143"/><p><span>Agus an tan dochúaluidh sé tuarasgbáil Iósa, do chuir sé sinnsir na</span>
<lb n="7144"/><span>niuduighe chuige, aga iarruidh air, teachd, agus a shearbhfhoghantuidhe</span>
<lb n="7145"/><span>dhfhoirithin.</span>
<lb n="7146"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:4"/>
<div><lb n="7147"/><p><span>Agus an tan tangadar so dochúm Iósa, do iárradar air go dítheallach, agá</span>
<lb n="7148"/><span>rádh, gurbhfhíu hé so dho thabhuirt do.</span>
<lb n="7149"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:5"/>
<div><lb n="7150"/><p><span>Oír atá grádh aige dhar gcineadhne, agus do thóguidh sé sionagóg</span>
<lb n="7151"/><span>dhúinne.</span>
<lb n="7152"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:6"/>
<div><lb n="7153"/><p><span>Agus dochúaidh Íosa léo. Agus an tan dobhí sé a ngar dhon tigh, do</span>
<lb n="7154"/><span>chuir an captiein caruid chuige, agá rádh ris, a thighearna, ná cuir</span>
<lb n="7155"/><span>buaidhreadh ort fein: oír ní fiú meisi go rachdá asdeach fá cléith mo</span>
<lb n="7156"/><span>thighi.</span>
<lb n="7157"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:7"/>
<div><lb n="7158"/><p><span>Ar anadhbhar sin níor mheas mé gurbhfhiú mé féin dul ad cheann,</span>
<lb n="7159"/><span>achd abuir a bhfocal, agus bíaidh mhóglách slán.</span>
<lb n="7160"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:8"/>
<div><lb n="7161"/><p><span>Óir as duine meisi féin atá fá chumhachdaibh (duine eile), aga</span>
<lb n="7162"/><span>bhfuilid soighdíuirí fúm, agus adeirim ris an bhfhear so imthigh, agus</span>
<lb n="7163"/><span>imthighidh sé: agus ré fear éile, tarr, agus tig sé: agus rém</span>
<lb n="7164"/><span>shearbhfhoghantaidhe deuna so: agus doní sé hé.</span>
<lb n="7165"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:9"/>
<div><lb n="7166"/><p><span>Agus arná gcloisdin so dhíosa, dobhí iongnadh aige ann, agus ar</span>
<lb n="7167"/><span>bhfhilleadh dhó, adubhairt sé ris an sluagh dho lean hé, adeirim ribh,</span>
<lb n="7168"/><span>nách fúair mé fós an Israhél féin a chommór so dho chreideamh.</span>
<lb n="7169"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:10"/>
<div><lb n="7170"/><p><span>Agus ar bhfhilleadh dhá dtigh dhona teachduiribh úd do cuireadh chuige,</span>
<lb n="7171"/><span>fúaradar an searbhfoghantaidh dhobhí tinn, slán.</span>
<lb n="7172"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:11"/>
<div><lb n="7173"/><p><span>Agus tárrlá an lá na dheaghuidh sin, go ndeachaidh sé dhon chathruigh,</span>
<lb n="7174"/><span>dá ngoirthear Náin: agus dochuadar morán dá dheisgiobluibh leis, agus</span>
<lb n="7175"/><span>buidhean mhór.</span>
<lb n="7176"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:12"/>
<div><lb n="7177"/><p><span>Agus an tan tánig sé angar dho dhoras na cathrach, fhéuch, dobhí</span>
<lb n="7178"/><span>duine marbh aga bhreith amach, dobhí ina aon mhac agá mháthuir, agus hí na</span>
<lb n="7179"/><span>baintreabhthaigh: agus dobhí cuimhthionól mór ón chathruigh na fochair.</span>
<lb n="7180"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:13"/>
<div><lb n="7181"/><p><span>Agus arna faicsin don tighearna, do ghabh trúaighe mhór dhi hé, agus</span>
<lb n="7182"/><span>adubhairt sé ría, ná guil.</span>
<lb n="7183"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:14"/>
<div><lb n="7184"/><p><span>Agus ar ndrud ris, do bhean sé ris an gcomhraidh, (agus do</span>
<lb n="7185"/><span>sheasmhuigheadar an luchd dobhí agá iomchar) agus adubhairt sé,</span>
<lb n="7186"/><span>a ógánaigh, adeirim riot, éirigh.</span>
<lb n="7187"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:15"/>
<div><lb n="7188"/><p><span>Agus do éirigh an duine marbh na shuidhe, agus do thinnsgain sé,</span>
<lb n="7189"/><span>labhairt, agus tug sé dhá mháthuir féin hé.</span>
<lb n="7190"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:16"/>
<div><lb n="7191"/><p><span>Agus do ghabh eagla iad uile, agus tugadar glóir dho Dhia, agá radh:</span>
<lb n="7192"/><span>atá fáidh mór ar néirghe an ar measg, agus do fhéuch Dia ar a fpobal féin.</span>
<lb n="7193"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:17"/>
<div><lb n="7194"/><p><span>Agus dochúaidh an tuarasgbháil so amach air féadh Iudéa</span>
<lb n="7195"/><span>uile, agus feadh an reigioín uile ar gach taobh.</span>
<lb n="7196"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:18"/>
<div><lb n="7197"/><p><span>Agus do innseadar a dhéisgiobail na neithe so uile Dhéoin. Agus ar</span>
<lb n="7198"/><span>ngairm Dhéoin deisi dhairighthe dhá deisgiobluibh chuige,</span>
<lb n="7199"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:19"/>
<div><lb n="7200"/><p><span>Do chuir sé a gceann Iosa, iad, agá rádh: an tusa an té úd do</span>
<lb n="7201"/><span>bhí dochum teachda, nó an bhfhuiréochum ré neach eile?</span>
<lb n="7202"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:20"/>
<div><lb n="7203"/><p><span>Agus an tan tángadar na daoine úd chuigesean, adubhradar, do chuir</span>
<lb n="7204"/><span>Eoin baisde sinne chugad, agá rádh: an tusa an té úd dobhí dochum</span>
<lb n="7205"/><span>teachda, nó an bhfuiréochum ré neach eile?</span>
<lb n="7206"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:21"/>
<div><lb n="7207"/><p><span>Agus ar an uáir sin fein do shlanuigh sé mórán daoine, ó</span>
<lb n="7208"/><span>easlaíntibh, agus ó pláighibh, agus ó dhróch spioraduibh: agus tug sé a</span>
<lb n="7209"/><span>ragharc dho mhórán do dhalluibh.</span>
<lb n="7210"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:22"/>
<div><lb n="7211"/><p><span>Agus ár bhfreagra Diosa, adubhairt sé ríu, ár nimtheachd díbh,</span>
<lb n="7212"/><span>innisidh dhéoin, na neithe dhochonncabhair, agus dochúalubhair:</span>
<lb n="7213"/><span>go naiseagthar dho na dalluibh a radharc: go siubhlaid na bacuidh:</span>
<lb n="7214"/><span>go nglantar na lobhair: go gcluinid na buibhir: go néirghid na mairbh:</span>
<lb n="7215"/><span>go bhfhuil an soisgéul dá sheanmóir do na bochdaibh.</span>
<lb n="7216"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:23"/>
<div><lb n="7217"/><p><span>Agus as beannaighthe an té nách fuighi oilbhéim ionnumsa.</span>
<lb n="7218"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:24"/>
<div><lb n="7219"/><p><span>Agus an tráth do imthigheadar teachdaireadha Eoin, do thinnsgoin</span>
<lb n="7220"/><span>seision arádh ris an bpobal a dtimcheall Eoin, créud hé an ní agá</span>
<lb n="7221"/><span>ndeachubhuir dhá fhéuchain amach ar an bhfhásach? an d'fhéughuin</span>
<lb n="7222"/><span>ghiolchuigh arná bhogadh ag an ngaoith?</span>
<lb n="7223"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:25"/>
<div><lb n="7224"/><p><span>Achd créud hé an ní agá ndeachubhair amach dhá fhéuchuin? an</span>
<lb n="7225"/><span>dfhéchuin duine atá arná éudughadh anéuduighibh mine? fhéuch, an</span>
<lb n="7226"/><span>luchd bhíos an éudaighibh onóracha agus a sáimhe, is a bpálásuibh na</span>
<lb n="7227"/><span>ríogh bhíd síad.</span>
<lb n="7228"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:26"/>
<div><lb n="7229"/><p><span>Achd créd hé an ní agá ndeachubhair amach dhá fhéuchuin? an</span>
<lb n="7230"/><span>d'fhéuchuin fáidh? adeirim ribh go fírinneach gurab dféuchuin dhuine</span>
<lb n="7231"/><span>as mó ioná fáidh.</span>
<lb n="7232"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:27"/>
<div><lb n="7233"/><p><span>Ag so an té ar a bhfhuil sgríobhtha, féuch, cuírim mo theachdaire</span>
<lb n="7234"/><span>romhad, oillmhéochus do shlighe ad tfhiadhnuisi.</span>
<lb n="7235"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:28"/>
<div><lb n="7236"/><p><span>Oír adeirim ribh, nách fuil fáidh as mó ioná Eóin baisde, edir</span>
<lb n="7237"/><span>chlannuibh na mban. Achd cheana an té as lugha a ríoghachd Dé, as mó</span>
<lb n="7238"/><span>hé ná eisean.</span>
<lb n="7239"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:29"/>
<div><lb n="7240"/><p><span>Agus arna gcloisdin so, do mholadar an pobal uile, agus na</span>
<lb n="7241"/><span>Puibleacain Dia, dobhí arná mbaisdeadh re baisdeadh Eóin.</span>
<lb n="7242"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:30"/>
<div><lb n="7243"/><p><span>Achd tugadar na Phairisínigh agus an luchd dlighidh tarcuisne ar</span>
<lb n="7244"/><span>chomhairle Dhé iona naghuidh féin, ar ndíultadh baisdigh úadhasan.</span>
<lb n="7245"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:31"/>
<div><lb n="7246"/><p><span>Agus adubhuirt an tighearna, cía ré saimhéola mé dáoine an chinidh</span>
<lb n="7247"/><span>so? agus cia réna cosmhuil iad?</span>
<lb n="7248"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:32"/>
<div><lb n="7249"/><p><span>As cosmhuil iád re leanbuibh na suidhe ar áit an mharguidh, agus</span>
<lb n="7250"/><span>eighmeas ar á chéile, agus adeir: dorinneamair píobaireachd dáoibh,</span>
<lb n="7251"/><span>agus ní dhearnubhair damhsa: dorinneamair cáoi dhíbh, agus ní</span>
<lb n="7252"/><span>dhearnubhair gúl.</span>
<lb n="7253"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:33"/>
<div><lb n="7254"/><p><span>Oír thánig Eóin baisde, ní ag ithe aráin, ná ag ól fhíona, agus</span>
<lb n="7255"/><span>adeirthísi atá an diabhal ann.</span>
<lb n="7256"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:34"/>
<div><lb n="7257"/><p><span>Táinig mac an duine ag ithe, agus ag ól, agus adeirthí, feuch, an</span>
<lb n="7258"/><span>duine craosach, agus pótaire fíona, cara na bPuibleacan agus na bpeacthach.</span>
<lb n="7259"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:35"/>
<div><lb n="7260"/><p><span>Achd atá an eagna arná sáoradh óna cloinn féin uile.</span>
<lb n="7261"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:36"/>
<div><lb n="7262"/><p><span>Agus do iárr duine dháirighthe dona fairisíneachaibh air,</span>
<lb n="7263"/><span>biadh dhithe na fhochair. Agus ar ndul asdeach go tigh an fhairisínigh</span>
<lb n="7264"/><span>dhó, do shuidh sé síos dochum bídh.</span>
<lb n="7265"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:37"/>
<div><lb n="7266"/><p><span>Agus tabhair dodhúidh, an tráth fúair bean don chathraigh, dobhí</span>
<lb n="7267"/><span>na peacthach, a fhios go raibhe sé na shuidhe ag bíadh a dtigh an</span>
<lb n="7268"/><span>fhairisínigh, tug sí boxa duinnemennt lé,</span>
<lb n="7269"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:38"/>
<div><lb n="7270"/><p><span>Agus ar seasamh agá chosuibh don taobh thiár dhe ag gul, do</span>
<lb n="7271"/><span>thionnsgain sí a chosa dionnladh léna deúruibh, agus a dtiurmughadh lé</span>
<lb n="7272"/><span>grúaig a cinn, agus do phóg sí a chosa, agus do ong sí leis an uinement iád.</span>
<lb n="7273"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:39"/>
<div><lb n="7274"/><p><span>Agus an tan dochonnaic an pairisínneach tug an cuireadh dhósan sin,</span>
<lb n="7275"/><span>do smúain sé na inntinn, agá rádh, dá madh fháidh an fear so do aithéonadh</span>
<lb n="7276"/><span>sé, cía, agus gá hionnus an bhean so bheanus ris, óir as peacthach hí.</span>
<lb n="7277"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:40"/>
<div><lb n="7278"/><p><span>Agus ar bhfhreagra DhÍosa adubhairt sé ris; a Shimóin, atá ní</span>
<lb n="7279"/><span>agum ré rádh riot: agus adubhairt seision, a mhaighisdir, abuir romhat.</span>
<lb n="7280"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:41"/>
<div><lb n="7281"/><p><span>Dobhadar ar Iósa días dfhéitheamhnuibh ag fior airligthe do</span>
<lb n="7282"/><span>thabhairt úaidh, do dhligh sé chúig céud pinginn dfhior aca, agus</span>
<lb n="7283"/><span>deich bpinginne agus dá fhichead don dara fear.</span>
<lb n="7284"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:42"/>
<div><lb n="7285"/><p><span>Agus an tráth nach raibhe díoluigheachd ag ceachdar aca ré a</span>
<lb n="7286"/><span>thabhairt dó, do mhaith sé na fiacha dhóibh araon: uime sin innis damhsa,</span>
<lb n="7287"/><span>cía aca lénab annsa hé?</span>
<lb n="7288"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:43"/>
<div><lb n="7289"/><p><span>Agus ar bhfreagra dho Shímón adubhairt sé, measuim gur leis an té</span>
<lb n="7290"/><span>dhár mhaith sé an tsuim as mó. Agus adubhuirt seision ris, as maith</span>
<lb n="7291"/><span>an bhreath rug tú.</span>
<lb n="7292"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:44"/>
<div><lb n="7293"/><p><span>Agus ar bhfhilleadh dhó dochum na mná, adubhairt sé ré Símón, an</span>
<lb n="7294"/><span>bhfhaiceann tú an bhean so? táinig meisi asdeach dod thighsi agus ní</span>
<lb n="7295"/><span>thug tú uisge dochum mo chos dionnladh, achd do nigh an bhean so mo chosa</span>
<lb n="7296"/><span>léna deuruibh, aghus do thiormuigh sí iád lé grúaig a cind.</span>
<lb n="7297"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:45"/>
<div><lb n="7298"/><p><span>Ní thug túsa pog dhamh: achd ó tháinig mé asdeach, nír choisg sisi</span>
<lb n="7299"/><span>dho fhógadh mu chos.</span>
<lb n="7300"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:46"/>
<div><lb n="7301"/><p><span>Níor ong tú mo cheann lé hola, achd do ong an bhean so mo chosa ré</span>
<lb n="7302"/><span>huinnemennt.</span>
<lb n="7303"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:47"/>
<div><lb n="7304"/><p><span>Ar anadhbhar sin adeirim riut, go bhfhuilid a hiomad peacaidh arná</span>
<lb n="7305"/><span>maitheamh dhi: oir as mór do ghrádhuigh sí. Achd gidhbé dhá maithear</span>
<lb n="7306"/><span>beagán as beag ghrádhoigheas sé.</span>
<lb n="7307"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:48"/>
<div><lb n="7308"/><p><span>Agus adubhairt sé ría, atáid do pheacuidh arna maithteamh dhuit.</span>
<lb n="7309"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:49"/>
<div><lb n="7310"/><p><span>Agus do thionnsgnadar an líon dobhí na suidhe na fhochair ar an</span>
<lb n="7311"/><span>mbórd, arádh ionnta féin, cía an fear so maitheas na peacuidh?</span>
<lb n="7312"/></p>
</div>
<pb n="Lc7:50"/>
<div><lb n="7313"/><p><span>Agus adubhairt sé ris an mnaoí, do shlanuigh do chréideamh thú</span>
<lb n="7314"/><span>imthigh a síothcháin.</span>
<lb n="7315"/></p>
</div>
<pb n="Lc8"/>
<div><lb n="7316"/><p/>
</div>
<pb n="Lc8:1"/>
<div><lb n="7317"/><p><span>Agus tarrla na dheghaidh so, gur shiobhuil seisean tré gach cathair,</span>
<lb n="7318"/><span>agus tré gach baile, ag seanmórúgadh, agus ag soisgéulughadh rioghachda Dé.</span>
<lb n="7319"/><span>Agus dobhádar an dá fhear dhég ina fhochair:</span>
<lb n="7320"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:2"/>
<div><lb n="7321"/><p><span>Agus mná dháirighthe dobhí arna slánughadh ó dhroichspioraduibh,</span>
<lb n="7322"/><span>agus ó easláintibh mar atá, Muire dá ngoirthí Maghdalén, as a ndeachadar</span>
<lb n="7323"/><span>seachd ndeamhain,</span>
<lb n="7324"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:3"/>
<div><lb n="7325"/><p><span>Agus Ioanna bean Chúsa fheadhmannuigh Ioruaith, agus Susanna,</span>
<lb n="7326"/><span>agus mórán do mhnáibh do chaith risean dá gcuid féin.</span>
<lb n="7327"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:4"/>
<div><lb n="7328"/><p><span>Agus an tan do chruinnigh buidhean mhór, agus tángadar as gach uile</span>
<lb n="7329"/><span>chathruigh chuigesion, do labhair sé a gcosamhlachd ríu.</span>
<lb n="7330"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:5"/>
<div><lb n="7331"/><p><span>Dochuaidh síoladoír dháirighthe amach do chur a shíl, agus ag cur an</span>
<lb n="7332"/><span>tsíl dó, do thuit cuid de chois na shlighedh, agus do brúigheadh fá</span>
<lb n="7333"/><span>chosaibh daoine hé, agus do itheadar enlaith anaigheir hé:</span>
<lb n="7334"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:6"/>
<div><lb n="7335"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe ar charraic, agus ar bhfás dó, do shearg sé,</span>
<lb n="7336"/><span>do bhrídh nach raibhe taisleach aige:</span>
<lb n="7337"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:7"/>
<div><lb n="7338"/><p><span>Agus do thuit cuid eile dhe a mesg sgeacharnuighe: agus ar bfás</span>
<lb n="7339"/><span>don sgeacharnuigh anaoinfheachd ris, do thachdadar hé:</span>
<lb n="7340"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:8"/>
<div><lb n="7341"/><p><span>Agus do thuit cuid eile a dtalamh mhaith: agus an tan do fhás sé, tug</span>
<lb n="7342"/><span>sé toradh cédach uadha. Agus arna rádh so dhó, do éigh sé, giodhbe aga</span>
<lb n="7343"/><span>bhfhuilid clúasa dochum eisdeachda, eísdeagh sé.</span>
<lb n="7344"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:9"/>
<div><lb n="7345"/><p><span>Agus do fhiáfruigheadar a dhisgiobuil de, ag radha, cred do bhudh ciall don</span>
<lb n="7346"/><span>chosamhlachdsoin.</span>
<lb n="7347"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:10"/>
<div><lb n="7348"/><p><span>Agus adubhairt seisean ríu: is daoibhsi atá arna thabhairt</span>
<lb n="7349"/><span>séicreide rioghachda Dé dhaithni, achd labhruimsi tré</span>
<lb n="7350"/><span>chosamhlachduibh ré cách eile, dochum ar bhfaicsin</span>
<lb n="7351"/><span>dóibh nach bhfaicfeadaoís, agus ar gcluinsin dóibh nach tuigfeadaois:</span>
<lb n="7352"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:11"/>
<div><lb n="7353"/><p><span>Ag so an bharamhuil: as é an síol bríathar Dhé:</span>
<lb n="7354"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:12"/>
<div><lb n="7355"/><p><span>Agus an dréam hlacas an síol chois na sligheadh, asíad súd</span>
<lb n="7356"/><span>éisdeas, na dhiaidh sin tig an diabhal, agus tógbhuidh sé an bhríathar</span>
<lb n="7357"/><span>as a gcroidhe, deagla gu gcreidfeadáois, agus go slainéochthaoi iad.</span>
<lb n="7358"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:13"/>
<div><lb n="7359"/><p><span>Agus an dream do ghlac an síol ar an gcarruic, asiád so noch</span>
<lb n="7360"/><span>an tan dochluinid siád ghabhas chuca an bhríathar maille lé gáirdeachas:</span>
<lb n="7361"/><span>achd ní fhuil frémh aca so, noch chreideas feadh tamuill, agus fhilleas</span>
<lb n="7362"/><span>ar a nais an aimsir an chathaighthe.</span>
<lb n="7363"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:14"/>
<div><lb n="7364"/><p><span>Achd an ní úd do thuit a measg na sgeacharnuidhe, asiad so do eisd:</span>
<lb n="7365"/><span>achd ar nimthechd dóibh, múchtar iád lé cúramuibh, agus lé saidhbreas, agus</span>
<lb n="7366"/><span>lé saímhe na beatha sáoghalta so agus ní thabruid toradh úatha.</span>
<lb n="7367"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:15"/>
<div><lb n="7368"/><p><span>Achd an ní do thuit ann sa talamh mhaith, asiad súd éisdeas ris an</span>
<lb n="7369"/><span>mbréithir, agus chunnmhas hí a gcroidhe shocraidh mhaith, agus dobheirid</span>
<lb n="7370"/><span>toradh úatha á bhfhoighide.</span>
<lb n="7371"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:16"/>
<div><lb n="7372"/><p><span>Achd ní fhuil neach ar bioth lasas coinneall, fholchas fa</span>
<lb n="7373"/><span>shoightheach hí, na chuireas fá leabuidh hí: achd cuiridh sé a gcoinnleoir</span>
<lb n="7374"/><span>hí, dochum go bhfhaicfeadh an luchd teid asdeach an solas.</span>
<lb n="7375"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:17"/>
<div><lb n="7376"/><p><span>Oír ní fhuil éin ní foluightheach nach biaidh sé follas: na</span>
<lb n="7377"/><span>ní ar bith seicréideach, nach fuidhthear a fhios agus nach tiocfaidh</span>
<lb n="7378"/><span>dochum soillsi.</span>
<lb n="7379"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:18"/>
<div><lb n="7380"/><p><span>Ar anadhbharsoin tabhruidh bhur naire ribh cionnas eisdeas sibh:</span>
<lb n="7381"/><span>Oír giodhbé neach aga bhfhuil, is dó dobhérthar: agus gidhbé neach ag</span>
<lb n="7382"/><span>nach fuil, bérthar úadha an ní fós shaoíltear do bheith aige.</span>
<lb n="7383"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:19"/>
<div><lb n="7384"/><p><span>Agus tángadar a mhathair agus a dhearbhraithreacha chuige, agus</span>
<lb n="7385"/><span>níorbhéidir leó dhul a ngar dhósan ag an slúagh.</span>
<lb n="7386"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:20"/>
<div><lb n="7387"/><p><span>Agus do hinniseadh dhó, ag rádha, atá do mháthair agus do</span>
<lb n="7388"/><span>dhearbhrathireacha na seasamh amuich ag iárruidh dfaicsiona.</span>
<lb n="7389"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:21"/>
<div><lb n="7390"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhósan adubhairt sé riú, asiad so mo</span>
<lb n="7391"/><span>mháthair, agus mo dhearbráithreacha noch eisdeas briathar Dhé, agus doní</span>
<lb n="7392"/><span>dá réir.</span>
<lb n="7393"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:22"/>
<div><lb n="7394"/><p><span>Agus tarrla lá dháirighthe gu ndeachaidh seisean agus a dhisgiobuil a</span>
<lb n="7395"/><span>luing: agus adubhairt sé ríu, dénam ar an mbrúach úd anunn an locha.</span>
<lb n="7396"/><span>Agus do sdiuradar rompa.</span>
<lb n="7397"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:23"/>
<div><lb n="7398"/><p><span>Agus ag luingseórachd dóibh do thuit a chodladh airsean: agus do</span>
<lb n="7399"/><span>éirigh sdoirm gháoithe ar an loch: agus do líonadh suas iád, agus dobhádar</span>
<lb n="7400"/><span>a ngábhadh.</span>
<lb n="7401"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:24"/>
<div><lb n="7402"/><p><span>Agus ar ndol chuigesen dóibh do dhuisgedar hé: ag rádha, a</span>
<lb n="7403"/><span>mhaighisdir, a mhaighisdir, atámaoid ar fágbháil. Agus ar néirghe</span>
<lb n="7404"/><span>dhosan do bhagair sé ar an ngaoith agus ar thonnghail anuisge: agus do</span>
<lb n="7405"/><span>chiúnuigheadar, águs táinic suaimhnes ann.</span>
<lb n="7406"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:25"/>
<div><lb n="7407"/><p><span>Agus adubhairt sé riú cáit a bhfhuil bhar gcréideamh? agus ar</span>
<lb n="7408"/><span>mbeith ar crioth le hegla dhóibhsion do ghabh iongnadh iad, aga rádh ré</span>
<lb n="7409"/><span>chéile; cia hé so, adeir ris na gaothaibh, agus ris anuisge fós, bheith</span>
<lb n="7410"/><span>na dtochd, agus umhluighid siád dó?</span>
<lb n="7411"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:26"/>
<div><lb n="7412"/><p><span>Agus dorinnedar loingseórachd go crích na nGadarénach, atá as</span>
<lb n="7413"/><span>comhair na Galilé anunn.</span>
<lb n="7414"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:27"/>
<div><lb n="7415"/><p><span>Agus ar ndol a dtír dhosan, tarrla óglach dháirighthe as an</span>
<lb n="7416"/><span>gcathruigh air, ann a rabhadar demhuin re haimsir fhada, agus ag nach bíoth</span>
<lb n="7417"/><span>édach uime, agus ni chomhnuidheadh sé a dtigh achd an sna tuámaidhibh.</span>
<lb n="7418"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:28"/>
<div><lb n="7419"/><p><span>Agus ar bhfhaicsin Íosa dhó, agus ar néigheamh do theilg sé é féin</span>
<lb n="7420"/><span>siós aga chosaibh, agus adubhairt sé do ghuth árd, créd é mo chuidsi dhiot</span>
<lb n="7421"/><span>a Iósa a mhic Dé roáird? iarruim ort gan mo phiánadh.</span>
<lb n="7422"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:29"/>
<div><lb n="7423"/><p><span>Oír do aithin sé don spiraid nemhghlain úd dol as anduine. Oír is</span>
<lb n="7424"/><span>iomdha uair do ghreamuigheadh sí hé: agus do ceangladh lé</span>
<lb n="7425"/><span>slabhraidhibh agus do coimhédadh lé geimhleachuibh é: agus ar mbriseadh</span>
<lb n="7426"/><span>na gcuibhreach dhósan do thiománadh an demhan fá na fásaghibh hé.</span>
<lb n="7427"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:30"/>
<div><lb n="7428"/><p><span>Agus dfhiafruidh Íosa dhe, ag rádha, crédh is ainm dhuit? agus</span>
<lb n="7429"/><span>adubhairt séision, léigión, do bhríogh go ndeachadar mórán deamhan asdeach</span>
<lb n="7430"/><span>ann.</span>
<lb n="7431"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:31"/>
<div><lb n="7432"/><p><span>Agus do iarradar air gan a chur dfiachaibh órrtha dhul ann sa</span>
<lb n="7433"/><span>dubhaigén.</span>
<lb n="7434"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:32"/>
<div><lb n="7435"/><p><span>Agus dobhí tréd mór muc annsúd ag inghilt ar an slíabh: agus</span>
<lb n="7436"/><span>do iárradar air a léigean dóibh dhul ionnta: agus do fhulaing seision sin</span>
<lb n="7437"/><span>dhóibh.</span>
<lb n="7438"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:33"/>
<div><lb n="7439"/><p><span>Agus ar ndul dona deamhnuibh as anduine úd, dochuadar ann sna</span>
<lb n="7440"/><span>mucaibh: agus do rioth an tréd muc ris anaill ann sa loch, agus do múchadh</span>
<lb n="7441"/><span>iád.</span>
<lb n="7442"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:34"/>
<div><lb n="7443"/><p><span>Agus an tráth dochunncadar na haodhairidhe an ní dorínneadh ann, do</span>
<lb n="7444"/><span>theitheadar: agus ar nimtheachd doibh, dinniseadar sin ann sa</span>
<lb n="7445"/><span>chathruigh agus ar na machairibh.</span>
<lb n="7446"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:35"/>
<div><lb n="7447"/><p><span>Agus dochúadarsan amach dfhéchain an neithe dobhí arna dhénamh:</span>
<lb n="7448"/><span>agus dochuadar agceann Iósa, agus fúaradar an duine as a ndeachadar na</span>
<lb n="7449"/><span>deamhuin arna édughadh, agus é ar deaghcheill na shuidhe ag cosaibh</span>
<lb n="7450"/><span>Iósa, agus do ghabh eagla iád.</span>
<lb n="7451"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:36"/>
<div><lb n="7452"/><p><span>Agus do fhoillsigheadar an dream dochunnairc  dhóibhsion, cinnas</span>
<lb n="7453"/><span>do slánaigheadh an tí ina rabhadar na demhuin.</span>
<lb n="7454"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:37"/>
<div><lb n="7455"/><p><span>Agus do iárradar luchd chríche na nGadarénach uile airsion,</span>
<lb n="7456"/><span>imtheachd úatha, oír dobhí eagla romhór orrtha: agus ar ndol dósan ann sa</span>
<lb n="7457"/><span>loing do fhill sé tar a ais.</span>
<lb n="7458"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:38"/>
<div><lb n="7459"/><p><span>Agus do iárr an fear úd as a ndeachadar na deamhuin air, é féin do bheith</span>
<lb n="7460"/><span>na fhochair: achd do léig Iósa uaidh hé, ag rádha,</span>
<lb n="7461"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:39"/>
<div><lb n="7462"/><p><span>Fíll dod thigh féin, agus innis méd na neitheann dorinne Dia dhuit.</span>
<lb n="7463"/><span>Agus do imthigh seision ar feadh na cathrach uile, ag innisin créd iád</span>
<lb n="7464"/><span>na neithe dorinne Íosa dhó.</span>
<lb n="7465"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:40"/>
<div><lb n="7466"/><p><span>Agus tarrla an tan do fhill Iósa tar a ais, gur ghabh an slúagh chuca</span>
<lb n="7467"/><span>hé: oír dobhádar uile ag feitheamh ris.</span>
<lb n="7468"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:41"/>
<div><lb n="7469"/><p><span>Agus tabhair dod haire, táinic neach dháirighthe darbhainm</span>
<lb n="7470"/><span>Iairus dobhí na úachdarán ar an Sínagóg: agus an tan do shléchd sé ag</span>
<lb n="7471"/><span>cosaibh Iósa, do iarr sé dathchuinghidh air dol leis dá thigh féin.</span>
<lb n="7472"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:42"/>
<div><lb n="7473"/><p><span>Oír dobhí éinghein inghini aige timcheall a dhá blíadhan</span>
<lb n="7474"/><span>dég, agus fuair sí bhás (agus ar mbeith ag imtheachd dhó do mhuchadar</span>
<lb n="7475"/><span>an sluagh é.</span>
<lb n="7476"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:43"/>
<div><lb n="7477"/><p><span>Agus bean dobhí a bhfhluxa fola dhá bhliadhuin dég, agus do chaith a</span>
<lb n="7478"/><span>raibhe don tsaoghal aice le leadhaibh, agus narbéidir le neach a leigheas;</span>
<lb n="7479"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:44"/>
<div><lb n="7480"/><p><span>Dochúaidh sí taobh thíar dheision, agus do chumil sí ré himeall a</span>
<lb n="7481"/><span>bhruit: agus do sguir a dortadh fola ar an mball.</span>
<lb n="7482"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:45"/>
<div><lb n="7483"/><p><span>Agus adubhairt Iósa, cía so do bhen rium? agus arna shéna do</span>
<lb n="7484"/><span>chách uile, adubhairt Peadhar, agus an dream dobhí na fharradh, a</span>
<lb n="7485"/><span>mhaighisdir, atá an sluagh agad bhrúghadh, agus agad mhúchadh, agus an</span>
<lb n="7486"/><span>bfíafruidhonn tú, cia do bhean rium?</span>
<lb n="7487"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:46"/>
<div><lb n="7488"/><p><span>Agus adubhairt Iosa, do bhean duini éigin riom. Oír do mhothuigh me</span>
<lb n="7489"/><span>subhaltuidhe a dul asam.</span>
<lb n="7490"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:47"/>
<div><lb n="7491"/><p><span>Agus an tráth dochunnuic an bhen úd gur hairigheadh hí, táinic sí ar</span>
<lb n="7492"/><span>crioth, agus ar sléchdain dósan, do fhoillsigh sí dhó a bhfiadhnuisi an</span>
<lb n="7493"/><span>phubuil uile créd é an tadhbhar far chumail sí ris, agus cionnus do</span>
<lb n="7494"/><span>leigheasadh hí ar an mball.</span>
<lb n="7495"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:48"/>
<div><lb n="7496"/><p><span>Agus adubhairt seisean ría, bith muinighin mhaith agad a inghean,</span>
<lb n="7497"/><span>do fhoír do chredemh ort: imthigh romhad a síthcháin.)</span>
<lb n="7498"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:49"/>
<div><lb n="7499"/><p><span>An feadh dobhí seision ag labhairt, táinic neach dháirighthe</span>
<lb n="7500"/><span>ó úachdarán na Sinagóge, da rádha ris: Fuair hinghean bás: na cuir</span>
<lb n="7501"/><span>buadhairt ar an maighisdir.</span>
<lb n="7502"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:50"/>
<div><lb n="7503"/><p><span>Agus arna chluinsin dIósa, do fhreagair sé é, ag rádha, ná</span>
<lb n="7504"/><span>bíoth eagla ort: creid amháin, agus sláineochthar hí.</span>
<lb n="7505"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:51"/>
<div><lb n="7506"/><p><span>Agus ar ndol asdeach don tigh dhó, níor fhuiling sé neach ar bith do</span>
<lb n="7507"/><span>dhol asdeach, achd Peadar, agus Sémus, agus Eóin, agus athair agus</span>
<lb n="7508"/><span>máthair an chalín.</span>
<lb n="7509"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:52"/>
<div><lb n="7510"/><p><span>Agus dobhádar cách uile a gul, agus dá cáoineadhsi: achd adubhairt</span>
<lb n="7511"/><span>seision, ná guilidh: ní fhuil sí tar éis báis dfhaighail achd na codladh.</span>
<lb n="7512"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:53"/>
<div><lb n="7513"/><p><span>Agus dorinniodarsan fonomhad faoi, tré gu raibhe a fhios acá, gu raibhe</span>
<lb n="7514"/><span>sí ar bhfhaghail bháis.</span>
<lb n="7515"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:54"/>
<div><lb n="7516"/><p><span>Agus ar gcur cháich uile amach dhósan, agus ar mbreith ar a láimh, do</span>
<lb n="7517"/><span>éigh sé ag rádha; a chalín éirigh.</span>
<lb n="7518"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:55"/>
<div><lb n="7519"/><p><span>Agus táinic a spiraid arís innte, agus dho éirigh sí ar an mball: agus</span>
<lb n="7520"/><span>do aithin sé báadh do thabhairt dí.</span>
<lb n="7521"/></p>
</div>
<pb n="Lc8:56"/>
<div><lb n="7522"/><p><span>Agus do ghabh anbháthadh a hathair agus a mathair: gidheadh dho aithin</span>
<lb n="7523"/><span>seision díobh gan an ní dobhí arna dhénamh dinnisin do neach ar bioth.</span>
<lb n="7524"/></p>
</div>
<pb n="Lc9"/>
<div><lb n="7525"/><p/>
</div>
<pb n="Lc9:1"/>
<div><lb n="7526"/><p><span>Agus ar ngairm a dhá dhisgiobal dég dhó, tug sé neart agus cumhachda</span>
<lb n="7527"/><span>dhóibh ar na huile dheamhnuibh, agus ar easláintibh do leigheas.</span>
<lb n="7528"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:2"/>
<div><lb n="7529"/><p><span>Agus do chuir sé iád do sheanmoír ríghechda Dé, agus do leigheas na</span>
<lb n="7530"/><span>ndáoine easlán.</span>
<lb n="7531"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:3"/>
<div><lb n="7532"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, ná beiridh ní ar bith libh chum na sligheadh,</span>
<lb n="7533"/><span>bataighe, ná tiách loín, na arán, na airgead: na bíodh dhá cóta aguibh.</span>
<lb n="7534"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:4"/>
<div><lb n="7535"/><p><span>Agus gidhbé ar bith teach an a rachtaoi asdeach, dénuidh comhnuidh</span>
<lb n="7536"/><span>annsin agus gurab ás rachtaoi amach.</span>
<lb n="7537"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:5"/>
<div><lb n="7538"/><p><span>Agus gidhbé nach gébhuidh chuca sibh, ar bhfhagbháil na</span>
<lb n="7539"/><span>cathrachsain daoibh, craithidh fós an luaithreabhán dá bhur gcosaibh</span>
<lb n="7540"/><span>mar fhiadhnuisi na nadhaigh.</span>
<lb n="7541"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:6"/>
<div><lb n="7542"/><p><span>Agus do imthigheadarsan, agus do ghabhadar timcheall na mbailteagh ag</span>
<lb n="7543"/><span>dénamh seanmóra agus ag leigheas ann gach uile bhall.</span>
<lb n="7544"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:7"/>
<div><lb n="7545"/><p><span>Agus dochualuidh Ioruáith an Tétrarca gach uile ní dá ndearnuidh</span>
<lb n="7546"/><span>seision, agus dobhí sé anamharus, do bhrídh go ndubhradar daóine</span>
<lb n="7547"/><span>dháirighthe, gur éirigh Eóin ó mharbhuibh.</span>
<lb n="7548"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:8"/>
<div><lb n="7549"/><p><span>Agus gu ndubhradar cuid eile, gur fhoillsigh Elias é féin: agus gu</span>
<lb n="7550"/><span>ndubhradar cuid eile, gur eiséirigh fáigh éighin dhona seanfháighibh.</span>
<lb n="7551"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:9"/>
<div><lb n="7552"/><p><span>Agus adubhairt Ioruaith, do bhean meisi a cheann dEóin: agus</span>
<lb n="7553"/><span>cia hé so ar a gcluinim a leithéde so? agus do iárr sé eision dfhaicsin.</span>
<lb n="7554"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:10"/>
<div><lb n="7555"/><p><span>Achd ar bhfilleadh dhoná habsdaluibh do inniseadar dhósan gach ní dhá</span>
<lb n="7556"/><span>ndearnadar, agus arna mbreith leis dó, dochuaidh sé fá leith ar</span>
<lb n="7557"/><span>fásach na caithrech da ngoirthear Beithsáida.</span>
<lb n="7558"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:11"/>
<div><lb n="7559"/><p><span>Agus an tan do aithin an pubal sin, do leanadar é: agus arna ngabháil</span>
<lb n="7560"/><span>chuige dhó, do labhair sé ríu a dtimcheall rioghachda Dé, agus do</span>
<lb n="7561"/><span>leighis sé an chuid díobh ar a raibhe úireasbhuidh slainte.</span>
<lb n="7562"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:12"/>
<div><lb n="7563"/><p><span>Agus dobhí an lá ag dol tarrsa, agus tangadar an dá fhear dhég</span>
<lb n="7564"/><span>chuigesion, agus adubhradar ris, léig úait an sluagh dochum gu</span>
<lb n="7565"/><span>niméochadáois fá na bailtibh, agus fán tír do leathnughadh, agus dfhagháil</span>
<lb n="7566"/><span>bhídh: oír atámaoid annso anionad fhásamhuil.</span>
<lb n="7567"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:13"/>
<div><lb n="7568"/><p><span>Achd adubhairt seision ríu, tabhruidhsi ní léna ithchi dhóibh. Agus</span>
<lb n="7569"/><span>adubhradarsan, ní fhuil níis mó aguinn ná chuíg aráin, agus dhá iásg,</span>
<lb n="7570"/><span>achd muna dtéimis do cheannach bhídh don phobal so uile.</span>
<lb n="7571"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:14"/>
<div><lb n="7572"/><p><span>Oír dobhádar a dtimcheall chuig míle fear: achd adubhairt seision ré</span>
<lb n="7573"/><span>rna dhisgiobluibh, cuiridh na suidhe iád na gcáogadaibh agus na</span>
<lb n="7574"/><span>gcáogadaibh.</span>
<lb n="7575"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:15"/>
<div><lb n="7576"/><p><span>Agus dorinneadarsan mar sin, agus do chuireadar na suidhe iad uile.</span>
<lb n="7577"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:16"/>
<div><lb n="7578"/><p><span>Agus ar ngabhail na gcuig narán úd agus an dá iásg dósan, agus ar</span>
<lb n="7579"/><span>bhfhéchain súas ar neamh, do bheannuigh sé iád, agus do bhris sé iád,</span>
<lb n="7580"/><span>agus tug sé dhá dhisgiobluibh iad dochum gu gcuirfeadaois a</span>
<lb n="7581"/><span>bhfhíadhnuisi an phubail iád.</span>
<lb n="7582"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:17"/>
<div><lb n="7583"/><p><span>Agus aduádar, agus do sasaigheadh iád uile: agus do tógbhadh dhá</span>
<lb n="7584"/><span>chliabh dhég don fhaoileach bídh bhrisde dobhí aca.</span>
<lb n="7585"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:18"/>
<div><lb n="7586"/><p><span>Agus tarrla an tan dobhí sé na aonar ag dénamh urnuighthe, go rabhadar</span>
<lb n="7587"/><span>a dhisgiobuil na fhochair: agus gur fhiafruidh sé dhíobh, ag rádha,</span>
<lb n="7588"/><span>créd hí baramhail an tsluaigh, cia meisi?</span>
<lb n="7589"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:19"/>
<div><lb n="7590"/><p><span>Agus do fhreagradarsan agus adubhradar; Eóin baisde: agus cuid</span>
<lb n="7591"/><span>eile urab tú Elias: agus cuid eile gur éirigh faigh éigin dona</span>
<lb n="7592"/><span>seanfháigheannibh arís.</span>
<lb n="7593"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:20"/>
<div><lb n="7594"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, achd créd í bhur mbaramhuilsi</span>
<lb n="7595"/><span>dhamh, cía mé? agus ar bhfhreagra do Pheadar adubhairt sé, adeirmid</span>
<lb n="7596"/><span>gurab tú an Críosd úd Dé.</span>
<lb n="7597"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:21"/>
<div><lb n="7598"/><p><span>Agus ar ndénamh bagair orrtha dhó, do aithin sé dhíobh gan so</span>
<lb n="7599"/><span>dhinnisin do dhuine ar bioth:</span>
<lb n="7600"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:22"/>
<div><lb n="7601"/><p><span>Ag rádh gurab éigin do mhac an duine mórán dfhulang, agus a</span>
<lb n="7602"/><span>bheith arna dhiultadh ó shinnsearuibh, agus ó uachdaránuibh na sagart,</span>
<lb n="7603"/><span>agus ó na sgríobuidhibh, agus bás dfhulang, agus éirghe an treas lá.</span>
<lb n="7604"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:23"/>
<div><lb n="7605"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu uile, madh áill ré héinneach meisi do</span>
<lb n="7606"/><span>leanmhuin, díultadh sé dhó féin, agus tógbadh sé a chros gach laoi, agus</span>
<lb n="7607"/><span>leanadh sé mheisi.</span>
<lb n="7608"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:24"/>
<div><lb n="7609"/><p><span>Óir giodhbé lenab áill a anam dho shlánughadh, caillfidh sé hé:</span>
<lb n="7610"/><span>agus gidhbé neach chaillfeas a anam ar mo shonsa, asé an neach so</span>
<lb n="7611"/><span>shlaíneochas hé.</span>
<lb n="7612"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:25"/>
<div><lb n="7613"/><p><span>óir créd é a tharbha do dhuine dá ngnoghuigheadh sé an domhan uile,</span>
<lb n="7614"/><span>agus gu gcaillfeadh sé, nó gu léigfeadh sé amugha hé féin?</span>
<lb n="7615"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:26"/>
<div><lb n="7616"/><p><span>Oír giodhbé le budh nár mheisi agus mo bhriathra, budh nár le mac an</span>
<lb n="7617"/><span>duine eision, an tráth thiocfas sé ann a ghloir féin, agus athar, agus na</span>
<lb n="7618"/><span>naingeal náomhtha.</span>
<lb n="7619"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:27"/>
<div><lb n="7620"/><p><span>Agus adeirim ribh gu fírinneach, gu bhfhuilid cuid don mhuintirsi</span>
<lb n="7621"/><span>atá do láthair annso, nach blaisfidh bás nó gu bhfhaicfid siad rioghachd Dé.</span>
<lb n="7622"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:28"/>
<div><lb n="7623"/><p><span>Agus tárrla, a dtimcheall ochd lá tar éis na mbriatharsa, ar mbreith</span>
<lb n="7624"/><span>Pheadair, agus Eoin, agus Shémuis, leis dó gu ndeachaidh sé</span>
<lb n="7625"/><span>súas ar shliabh dochum gu ndéradh sé urnuighthe.</span>
<lb n="7626"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:29"/>
<div><lb n="7627"/><p><span>Agus tarrla ag dénamh urnuighthe dhó, gur hathruigheadh fioghair a</span>
<lb n="7628"/><span>aidhe, agus gu ndearnadh á edach geal agus dealruighthe.</span>
<lb n="7629"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:30"/>
<div><lb n="7630"/><p><span>Agus tabhair dod haire, dobhádar días fear ag comhrádh ris,</span>
<lb n="7631"/><span>mar atá Máoisi agus Elias.</span>
<lb n="7632"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:31"/>
<div><lb n="7633"/><p><span>Noch docunncas a nglóir, agus do fhoillsigh a bhás, do fhuileongadh sé</span>
<lb n="7634"/><span>a nIarusalém.</span>
<lb n="7635"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:32"/>
<div><lb n="7636"/><p><span>Agus dobhí codladh trom ar Pheadar agus ar androing dobhí na</span>
<lb n="7637"/><span>fharradh, agus an tan do dhuisgeadar, dochunncadar a ghloírsion, agus an</span>
<lb n="7638"/><span>días fear úd dobhí na seasamh na fhochair.</span>
<lb n="7639"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:33"/>
<div><lb n="7640"/><p><span>Agus tarrla an tan do fhágbhadar é, gu ndubhairt Peadar ré hÍosa, a</span>
<lb n="7641"/><span>mhaighisdir, is maith sinne do bheith annso: agus dénam trí botha, both</span>
<lb n="7642"/><span>dhuitsi, agus both do Mhaoísi, agus both dhElias: agus gan a fhios</span>
<lb n="7643"/><span>aige créd adubhairt sé.</span>
<lb n="7644"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:34"/>
<div><lb n="7645"/><p><span>Agus an tan adubhairt sé so, táinic néll agus do fhoiligh sé iad:</span>
<lb n="7646"/><span>agus do ghabh eagla iádsan an tan dochuadar ann sa néll.</span>
<lb n="7647"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:35"/>
<div><lb n="7648"/><p><span>Agus táinic guth as a néll, ag rádha, ag so an mac grádhach úd agamsa</span>
<lb n="7649"/><span>éisdigh ris.</span>
<lb n="7650"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:36"/>
<div><lb n="7651"/><p><span>Agus ar dteachd don ghuthsoin, fríoth Iósa na aonar: agus do</span>
<lb n="7652"/><span>bhádarsan na dtochd, agus nir innisiodar do dhuine ar bioth annsna</span>
<lb n="7653"/><span>laithibh sin ní ar bioth dhá bhfhacadar.</span>
<lb n="7654"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:37"/>
<div><lb n="7655"/><p><span>Agus tarrla an lá na dheadhuidh sin, ar ndol síos don tsliabh dhóibh,</span>
<lb n="7656"/><span>gu dtarrla sluagh mór airsion:</span>
<lb n="7657"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:38"/>
<div><lb n="7658"/><p><span>Agus féch, do éigh neach don tsluagh, aga rádha; a mhaighisdir,</span>
<lb n="7659"/><span>iárruim ort, feúch ar mo mhac: óir asé mhaonmhac é.</span>
<lb n="7660"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:39"/>
<div><lb n="7661"/><p><span>Agus tabhair dod haire, beiridh an spiorad air, agus éimhigh sé</span>
<lb n="7662"/><span>go hobann, agus tairrngidh sí as a cheile é, agus é ag cur chubhair, agus</span>
<lb n="7663"/><span>is ar éigin fhágbhas sí é tar éis a rébtha.</span>
<lb n="7664"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:40"/>
<div><lb n="7665"/><p><span>Agus do iárr mé ar do disgioblaibhsi a cur as: achd nír fhédadar.</span>
<lb n="7666"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:41"/>
<div><lb n="7667"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhÍosa adubhairt sé, a chineadh míchreidmheach,</span>
<lb n="7668"/><span>cám, gá fad fós bhias mé eadruibh, agus fhuileongas mé sibh? tabhuir do</span>
<lb n="7669"/><span>mhac leat annso.</span>
<lb n="7670"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:42"/>
<div><lb n="7671"/><p><span>Agus a teachd chuige dhó do bhuail an deamhan fán talamh é, agus do</span>
<lb n="7672"/><span>tharruing sé as a chéile hé: achd do imdhearg Iósa an spiorad neamhglan,</span>
<lb n="7673"/><span>agus do leighis sé an leanab: agus tug sé dhá athair féin é.</span>
<lb n="7674"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:43"/>
<div><lb n="7675"/><p><span>Achd do ghabh adhúathmhuireachd cách uile trí mhórchumhachduibh Dé.</span>
<lb n="7676"/><span>Agus ar mbeith ag dénamh iongantuis dóibh uile ann gach uile ní dá</span>
<lb n="7677"/><span>ndearnuidh Íosa, adubhairt sé réna dhisgioblaibh.</span>
<lb n="7678"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:44"/>
<div><lb n="7679"/><p><span>Taisgidh na bríathrasa in bhar gcluasaibh: oír tiocfuidh chum</span>
<lb n="7680"/><span>críche go dtibhartar mac an duine a lámhuibh na ndaoine.</span>
<lb n="7681"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:45"/>
<div><lb n="7682"/><p><span>Achd nír thuigeadarsan an comhrádhsa, agus dobhí sé arna fholach</span>
<lb n="7683"/><span>uatha, an mhéidesin, ionnas nar mhothuigheadar é, agus dobhí eagla</span>
<lb n="7684"/><span>orrtha ceisd do chur airsion a dtimcheall an chomhráidh sin.</span>
<lb n="7685"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:46"/>
<div><lb n="7686"/><p><span>Agus do éirigh diospoireachd eatarra cia dhíobh féin budh mó.</span>
<lb n="7687"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:47"/>
<div><lb n="7688"/><p><span>Agus ar bhfaicsin smuaintightheagh a gcroidhtheagh dhÍosa, do</span>
<lb n="7689"/><span>ghabh sé leanabh chuige agus do chuir sé na aice féin hé.</span>
<lb n="7690"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:48"/>
<div><lb n="7691"/><p><span>Agus adubhairt sé riú; gidhbé neach ghébhas chuige an leanabhso</span>
<lb n="7692"/><span>amainmsi, is meisi ghabhas se chuige: agus gidhbé neach ghébhas</span>
<lb n="7693"/><span>mheisi chuige, gabhuidh se chuige an té do chuir uadha mhé. Óir gidhbhé</span>
<lb n="7694"/><span>is lugha eadruibhsi uile, biaidh sé mór.</span>
<lb n="7695"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:49"/>
<div><lb n="7696"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhEoin adubhairt sé, a mhaighisdir,</span>
<lb n="7697"/><span>dochunncamairne duine dháirighthe a teilgean deamhan amach</span>
<lb n="7698"/><span>adainmsi, agus do thoirmeasgamar é, ar son nach leanann se tusa</span>
<lb n="7699"/><span>mar áon rinne.</span>
<lb n="7700"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:50"/>
<div><lb n="7701"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ríu; ná toirmeasguidh : óir gidhbé nach fuil</span>
<lb n="7702"/><span>nar nadhuidhne atá sé linn.</span>
<lb n="7703"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:51"/>
<div><lb n="7704"/><p><span>Agus tarrla an tan do comhlíonadh laithe a dula suas ar neamh</span>
<lb n="7705"/><span>gur chuir sé roimhe dhol gu hIarusalém.</span>
<lb n="7706"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:52"/>
<div><lb n="7707"/><p><span>Agus do chuir sé teachdairíghe roimhe: agus ar nimtheachd dóibh</span>
<lb n="7708"/><span>dochuadar asdeach a mbaile na Samáritánach, dochum gu ndénadaois</span>
<lb n="7709"/><span>ullmhughadh roimhesion.</span>
<lb n="7710"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:53"/>
<div><lb n="7711"/><p><span>Achd niór ghabhadarsin chuca é, ar son go raibhe a ghothadh air, dol</span>
<lb n="7712"/><span>gu hIarusalém.</span>
<lb n="7713"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:54"/>
<div><lb n="7714"/><p><span>Agus an tráth dochunncadar a dhisgiobuilsion Sémas agus Eoin so,</span>
<lb n="7715"/><span>adubhradar; a Thighearna, anáill leat gu nabramaois teine do theachd</span>
<lb n="7716"/><span>anuas ó neamh, dá losgadh súd, mar dorinne Elías leis?</span>
<lb n="7717"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:55"/>
<div><lb n="7718"/><p><span>Agus ar gcasadh orrtha dhÍosa, do imdhearg sé iad, agus adubhairt</span>
<lb n="7719"/><span>sé, ní fhuil a fhios aguibh, créd í an spiruid atá ionnuibh.</span>
<lb n="7720"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:56"/>
<div><lb n="7721"/><p><span>Oír ní thainic mac an duine do mhilleadh anmann na ndaóine, achd dá</span>
<lb n="7722"/><span>slánughadh. Agus dochuadar as sin go baile eile.</span>
<lb n="7723"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:57"/>
<div><lb n="7724"/><p><span>Agus tarrla ar nimtheachd dóibh, go ndúbhairt neach dháirighthe</span>
<lb n="7725"/><span>rision ar an slighe, leanfuidh meisi thú, giodhbé háit ann a racha tú, a</span>
<lb n="7726"/><span>Thighearna.</span>
<lb n="7727"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:58"/>
<div><lb n="7728"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ris, atáid fúachaisighe ag na sionnchaibh, agus</span>
<lb n="7729"/><span>neid, ag énlaith anaidheír: achd ní fhuil áit ag mac an duine ann a</span>
<lb n="7730"/><span>gcurfeadh sé a cheann fáoi.</span>
<lb n="7731"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:59"/>
<div><lb n="7732"/><p><span>Agus adubhairt sé ré neach eile, leansa mheisi: achd adubhairt</span>
<lb n="7733"/><span>seision, a Thighearna, léig dhamh imtheachd ar tús agus m'athair</span>
<lb n="7734"/><span>dhadhlacadh.</span>
<lb n="7735"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:60"/>
<div><lb n="7736"/><p><span>Achd adubhairt Iósa ris, léig dona marbhuibh a mairbh</span>
<lb n="7737"/><span>dhaghlacadh: achd imthighsi agus déna righachd Dé do shenmóir.</span>
<lb n="7738"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:61"/>
<div><lb n="7739"/><p><span>Agus mar an gcédna adubhairt nech eile leanfuidh meisi thú, a</span>
<lb n="7740"/><span>Thighearna. Achd leig dhamh ar tús, mo chead do ghabhail ag am mhuintir.</span>
<lb n="7741"/></p>
</div>
<pb n="Lc9:62"/>
<div><lb n="7742"/><p><span>Achd adubhairt Íosa ris, giodhbé ar bith neach chuireas a lámh ar an</span>
<lb n="7743"/><span>gcéchd, agus fhéchas na dhiaigh, ní fhuil sé iomchubhaidh do ríoghachd</span>
<lb n="7744"/><span>Dé.</span>
<lb n="7745"/></p>
</div>
<pb n="Lc10"/>
<div><lb n="7746"/><p/>
</div>
<pb n="Lc10:1"/>
<div><lb n="7747"/><p><span>Agus tar a éisi so, do órduigh an tighearna mar an gcédna</span>
<lb n="7748"/><span>deithnebhar agus trí fichid eile, agus do chuir sé na ndís agus na ndís</span>
<lb n="7749"/><span>roimhe féin iád da gach uile chathruigh agus ionadh ann a raibhe a teachd.</span>
<lb n="7750"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:2"/>
<div><lb n="7751"/><p><span>Ar anadhbhar sin adubhairt sé ríu, is mór an fóghmhar, achd is</span>
<lb n="7752"/><span>beag an luchd oibre: uime sin gudhidh tighearna an fhoghmuir luchd oibre</span>
<lb n="7753"/><span>do chur amach dochum a fhóghmhair féin.</span>
<lb n="7754"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:3"/>
<div><lb n="7755"/><p><span>Imthighidh, féch, atáim dá bhur gcur uaimh mar úana a measg</span>
<lb n="7756"/><span>mhadra allta.</span>
<lb n="7757"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:4"/>
<div><lb n="7758"/><p><span>Ná hiomchruidh sbarán, ná tiách loín, na bróga: agus ná beannaighidh</span>
<lb n="7759"/><span>do nech ar bioth ann sa tslighe.</span>
<lb n="7760"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:5"/>
<div><lb n="7761"/><p><span>Agus giodhbé ar bioth teach iona rachtáoi asdeach, abruidh ar tús,</span>
<lb n="7762"/><span>gu raibhe síotthchaín don tighse.</span>
<lb n="7763"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:6"/>
<div><lb n="7764"/><p><span>Agus má bhíonn mac na síothchána annsin, dodhénuidh bhur</span>
<lb n="7765"/><span>síothcháinsi comnuidhe air: achd muna raibh, fillfidh sí chugaibh féin</span>
<lb n="7766"/><span>arís.</span>
<lb n="7767"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:7"/>
<div><lb n="7768"/><p><span>Agus anaidh ann sa tighsin ág ithche agus ag ól gach neith dá</span>
<lb n="7769"/><span>gcuirfid siád ann bhur bhfhiadhnuisi: oír is fíu an saothruighe a</span>
<lb n="7770"/><span>thuarasdal dhfhaghail. Ná hathraghidh ó thigh gu tigh.</span>
<lb n="7771"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:8"/>
<div><lb n="7772"/><p><span>Agus giodhbé ar bioth cathair ann a rachtáoi asdeach, agus go ngébhaid</span>
<lb n="7773"/><span>siád sibh, ithidh na neithe chuirfid siad in bhar bhfhiadhnuisi.</span>
<lb n="7774"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:9"/>
<div><lb n="7775"/><p><span>Agus slánaighidh na hesláin bhiás innte, agus abruidh ríu, do dhruid</span>
<lb n="7776"/><span>rioghachd Dé ribh.</span>
<lb n="7777"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:10"/>
<div><lb n="7778"/><p><span>Agus giodhbé ar bioth cathair ann a rachtaoi asdeach, agus</span>
<lb n="7779"/><span>nach gébhuid siád sibh, ar nimtheachd daoibh amach ar na sráidibh, abruidh:</span>
<lb n="7780"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:11"/>
<div><lb n="7781"/><p><span>Craithmíd dínn inbhur nadhuidhsi gu fiú an luaithridh do len dínn as</span>
<lb n="7782"/><span>bhur gcathruigh: achd cheana bioth a fhios so aguibh, gur dhruid rioghachd</span>
<lb n="7783"/><span>Dé ribh.</span>
<lb n="7784"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:12"/>
<div><lb n="7785"/><p><span>Agus adeirim ribh, go madh socumhluighe dona Sodomachaibh an lá úd</span>
<lb n="7786"/><span>ná don chathraighsin.</span>
<lb n="7787"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:13"/>
<div><lb n="7788"/><p><span>Is ánaoibhinn duit a Chorásin, is anaoibhinn duit a Bhetsaída:</span>
<lb n="7789"/><span>oír dá madh a dTírus agus a Sídon dodéntaoi na miorbhuile dorinneadh</span>
<lb n="7790"/><span>ionnabhsi, is fada ó dodhéntaois aithrighe na suidhe anédach roín</span>
<lb n="7791"/><span>agus a luáithreagh.</span>
<lb n="7792"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:14"/>
<div><lb n="7793"/><p><span>Ar anadhbhársoin budh socamhluighe do Thírus agus do Shídon ann</span>
<lb n="7794"/><span>sa breitheamhnus na dháoibhsi.</span>
<lb n="7795"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:15"/>
<div><lb n="7796"/><p><span>Agus tusa a Chapernáum atá arnad tógbháil suas gu neamh,</span>
<lb n="7797"/><span>teilgfidhthear siós gu hífearnn tú.</span>
<lb n="7798"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:16"/>
<div><lb n="7799"/><p><span>Giodhbé éisdeas ribhsi, is riomsa eisdeas sé: agus gidhbé dobheir</span>
<lb n="7800"/><span>neimhchin oruibhsi, is oramsa dobheir sé neimhchion: agus gidhbé dobheir</span>
<lb n="7801"/><span>neimhchion oramsa, is ar an té do chuir uaidh mhé dobheir sé</span>
<lb n="7802"/><span>neimhchion.</span>
<lb n="7803"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:17"/>
<div><lb n="7804"/><p><span>Agus do fhilleadar an deithneabhar agus na trí fichid úd maille lé</span>
<lb n="7805"/><span>gairdeachas, ag rádh, a thighearna, ataíd na deamhuin féin fa smachd</span>
<lb n="7806"/><span>aguinni tréd hainmsi.</span>
<lb n="7807"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:18"/>
<div><lb n="7808"/><p><span>Agus adubhairtsion ríu; dochunnaic mé Sátán mar theinnteach a</span>
<lb n="7809"/><span>tuitim ó neamh.</span>
<lb n="7810"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:19"/>
<div><lb n="7811"/><p><span>Féch dobheirim cumhachda shaltartha ar na haithreacaibh</span>
<lb n="7812"/><span>neimhi agus ar na sgorpiónuibh, agus ar uile neart námhad daoibh, agus ní</span>
<lb n="7813"/><span>ghoirteochaidh éinní sibh.</span>
<lb n="7814"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:20"/>
<div><lb n="7815"/><p><span>Achd cheana ná bíoth gáirdechas oraibh ar son gu bhfhuilid na</span>
<lb n="7816"/><span>spiraididhe fa bhur smachd: achd gu madh mó bhias gáirdeachas oruibh fa</span>
<lb n="7817"/><span>gu bhfhuilid bhur nanmanna sgríobhtha ar neamh.</span>
<lb n="7818"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:21"/>
<div><lb n="7819"/><p><span>Ar anuairsion féin do ghabh gáirdechas iona spirid Íosa, agus</span>
<lb n="7820"/><span>adubhairt sé, dobheirim buidheachas duit a athair, a thighearna neimhe</span>
<lb n="7821"/><span>agus talmhan, tri gur fhoiligh tú na neithesi ó na daoinibh glioca,</span>
<lb n="7822"/><span>tuigseacha, agus gur nochd tu iád dona naoighionánuibh: aseadh a athair,</span>
<lb n="7823"/><span>tré gurab mar sin do budh tollet féin é.</span>
<lb n="7824"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:22"/>
<div><lb n="7825"/><p><span>Ataíd na huile neithe arna dtabhairt dhamhsa óm athair: agus ní</span>
<lb n="7826"/><span>fhuil a fhios ag éinneach ciá hé an mac, achd ag anathair: agus ciá</span>
<lb n="7827"/><span>hé an tathair, achd ag an mac, agus giodhbé neach ag a dtoigéora an mac</span>
<lb n="7828"/><span>a nochdadh dhó.</span>
<lb n="7829"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:23"/>
<div><lb n="7830"/><p><span>Agus ar bhfhilleadh dochum a dhisgiobal dó, adubhairt sé fá leith</span>
<lb n="7831"/><span>riu, is beannaighthe na suile dochí na neithe dochithísi.</span>
<lb n="7832"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:24"/>
<div><lb n="7833"/><p><span>Oír adeirim ribh, gurab iomdha faighe agus ríghthe lér mhian na</span>
<lb n="7834"/><span>neithe dochithísi dfaicsin, agus nach fhacadar íád: agus na neithe</span>
<lb n="7835"/><span>dochluintí do chlunsin, agus nach cualadar iád.</span>
<lb n="7836"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:25"/>
<div><lb n="7837"/><p><span>Agus feuch, do éirigh fear dlighidh dháirighthe na sheasamh, ag cur</span>
<lb n="7838"/><span>chathaighthe airsion, agus ag rádha: a mhághisdir, créd dodhéna mé dochum</span>
<lb n="7839"/><span>gu bfhuidhinn an bheatha mhathrannach dhoighreacht?</span>
<lb n="7840"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:26"/>
<div><lb n="7841"/><p><span>Achd adubhairt seision ris, créd atá sgríobhtha ann sa reachd?</span>
<lb n="7842"/><span>cionnas léaghas thú?</span>
<lb n="7843"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:27"/>
<div><lb n="7844"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhósan adubhairt sé, grádhóchuidh tú do thighearna</span>
<lb n="7845"/><span>Dia féin as do chroidhe uile, agus as tanam uile, agus as do bhríoghuibh</span>
<lb n="7846"/><span>uile, agus as do smuaintighthibh uile: agus do chomharsa mar thú féin.</span>
<lb n="7847"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:28"/>
<div><lb n="7848"/><p><span>Agus adubhairt seision ris, as díreach do fhreagair tú. Dénasa so,</span>
<lb n="7849"/><span>agus mairfidh tú.</span>
<lb n="7850"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:29"/>
<div><lb n="7851"/><p><span>Achd ar mbeith funnmhar dhósan dochum a fhiréntachda féin do</span>
<lb n="7852"/><span>thaisbénadh, adubhairt sé ré hÍosa; masedh cía is chomharsa damh?</span>
<lb n="7853"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:30"/>
<div><lb n="7854"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhÍosa adubhairt sé, dochuaidh duine</span>
<lb n="7855"/><span>dáirighthe sios ó Ierusalém gu Ierico, agus tarrla a measg</span>
<lb n="7856"/><span>bhithbhineach é, do shlad agus do loit é, agus do imthigh rompa arna</span>
<lb n="7857"/><span>fhagbháil leathmharbh.</span>
<lb n="7858"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:31"/>
<div><lb n="7859"/><p><span>Agus tárrla do chinneamhain gur ghabh sagart dháirighthe síos sa</span>
<lb n="7860"/><span>slighe sin: agus arna fhaicsin sion dó, do gabh sé thairis don taobh eile don</span>
<lb n="7861"/><span>thshlighe.</span>
<lb n="7862"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:32"/>
<div><lb n="7863"/><p><span>Agus mar an gcédna Leuíta dháirighthe  a teachd dochum anionaid</span>
<lb n="7864"/><span>sin, arna fhaicsin dó, do ghabh sé thairis don taobh eile.</span>
<lb n="7865"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:33"/>
<div><lb n="7866"/><p><span>Agus ar mbeith a gabháil na slighedh do Shamaritánach dáirighthe,</span>
<lb n="7867"/><span>tainic sé mar a raibh seision, agus arna fhaicsin do ghabh truaidhe ghér</span>
<lb n="7868"/><span>dó hé.</span>
<lb n="7869"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:34"/>
<div><lb n="7870"/><p><span>Agus ar ndrud ris do cheangail sé a chneadha, ag dortadh ola agus</span>
<lb n="7871"/><span>fhióna ionnta: agus arna chur air a ainmhide féin dó, rug sé leis go tigh</span>
<lb n="7872"/><span>ósda hé, agus do ghabh sé chúram air.</span>
<lb n="7873"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:35"/>
<div><lb n="7874"/><p><span>Agus ag imtheachd dó lá arna mhárach, do bhean sé dá phighinn amach</span>
<lb n="7875"/><span>agus tug sé don osdóir iád, agus adubhairt sé ris, bíoth cúram an</span>
<lb n="7876"/><span>fhirsi ort: agus giodhbé chaithfeas tú as a chionn so, an trath</span>
<lb n="7877"/><span>fhillfeadsa, dobhéra mé dhuit hé.</span>
<lb n="7878"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:36"/>
<div><lb n="7879"/><p><span>Ar anadhbharsion cía don triúrsa bhreathnaigheas tusa do</span>
<lb n="7880"/><span>bheith na chomharsain ag an tí úd tarrla ameasg na mbhithbhineach.</span>
<lb n="7881"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:37"/>
<div><lb n="7882"/><p><span>Agus adubhairt seision an tí úd dorinni trocaire air. Ar</span>
<lb n="7883"/><span>anadhbharsoin adubhairt Íosa ris, imthighsi, agus déna mar an</span>
<lb n="7884"/><span>gcédna.</span>
<lb n="7885"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:38"/>
<div><lb n="7886"/><p><span>Agus tárrla ag imtheachd dóibhsion, gu ndeachaidh seision gu</span>
<lb n="7887"/><span>baile dháirighthe: agus gu rug bean dháirighthe darbhainm</span>
<lb n="7888"/><span>Martha dá tigh féin é.</span>
<lb n="7889"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:39"/>
<div><lb n="7890"/><p><span>Agus dobhí deirbhshiúr aicesi dá ngoirthí Muire, agus ar suidhe dhi</span>
<lb n="7891"/><span>ag cosaibh Iósa, do eisd sí léna bhriathraibh.</span>
<lb n="7892"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:40"/>
<div><lb n="7893"/><p><span>Agus dobhí Márta lán do chúram lé hiomad friotholuimh: agus</span>
<lb n="7894"/><span>táinic sí do láthair agus adubhairt sí, a thighearna, an é nach</span>
<lb n="7895"/><span>meisde leatsa mar do fhágaibh mo dheirbhshiúr meisi amáonar ag</span>
<lb n="7896"/><span>fritholamh? ar anadhbhar sin abair riá cungnamh do thabhairt damh.</span>
<lb n="7897"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:41"/>
<div><lb n="7898"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhÍosa adubhairt sé ría: a Mhartha, a</span>
<lb n="7899"/><span>Mhartha, atá tú rochúramac, agus buaidhridh tú thu féin fá mhórán</span>
<lb n="7900"/><span>do neithibh:</span>
<lb n="7901"/></p>
</div>
<pb n="Lc10:42"/>
<div><lb n="7902"/><p><span>Achd cheana rigthear aleas eínní amhain, rug Muire an chuid</span>
<lb n="7903"/><span>mhaith do roghain, nach bérthar uaithe.</span>
<lb n="7904"/></p>
</div>
<pb n="Lc11"/>
<div><lb n="7905"/><p/>
</div>
<pb n="Lc11:1"/>
<div><lb n="7906"/><p><span>Agus tárrla an tan dhobhí se ag dénamh urnuighthe anáit</span>
<lb n="7907"/><span>dáirighthe, mar do sguir sé, go ndubhairt fear dháirighthe dá</span>
<lb n="7908"/><span>dhisgiobluibh ris, a thighearna múin dúinne urnuighthe do dhénamh,</span>
<lb n="7909"/><span>amhail agus mar do mhúin Eóin dá dhisgiobluibh féin:</span>
<lb n="7910"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:2"/>
<div><lb n="7911"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, anúair dodhéntaoí urnuighthe, abraidh,</span>
<lb n="7912"/><span>O ar nathairne atá ar neamh, gu naomhthar hainm: gu dtí dho</span>
<lb n="7913"/><span>rioghachd: gu déntar do thoil ar an talamh, mar atá ar neamh.</span>
<lb n="7914"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:3"/>
<div><lb n="7915"/><p><span>Tabhair dhúinn ar narán laoitheamhuil gach láoi.</span>
<lb n="7916"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:4"/>
<div><lb n="7917"/><p><span>Agus maith dúinn ar bpeacaigh, Oír maithmidni da gach áon ar a bfhuil</span>
<lb n="7918"/><span>fiacha aguinn: agus na leig a mbuaidhreadh sinn, achd sáor sinn ón olc.</span>
<lb n="7919"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:5"/>
<div><lb n="7920"/><p><span>Agus adubhairt sé ríu, cía agaibhsi aga mbíadh cara, agus go rachadh</span>
<lb n="7921"/><span>sé chuige a meadhón oidhche, agus go naibeoradh sé ris, a chara, tabhair</span>
<lb n="7922"/><span>trí haráin damh air airleagadh:</span>
<lb n="7923"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:6"/>
<div><lb n="7924"/><p><span>Oír táinic cara dhamh as an slighe am cheann, agus ní fhuil</span>
<lb n="7925"/><span>éinní agam do chuirfinn na fhiadhnuisi?</span>
<lb n="7926"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:7"/>
<div><lb n="7927"/><p><span>Agus aga bhfreigeóradh seision asdigh, agus aga naibeóradh sé, ná cuir</span>
<lb n="7928"/><span>buaidhreadh oram: atá glas air andoras anois, agus atáid mo chlann am</span>
<lb n="7929"/><span>fhochair sa tseomhra: ní fhéduim éirghe agus a dtabhairt duit.</span>
<lb n="7930"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:8"/>
<div><lb n="7931"/><p><span>Adeirim ribh, ar néirghe dhó dá mbeith nach dtiobhradh sé sin uaidh,</span>
<lb n="7932"/><span>ar son gur chara dhó hé: gidheadh go firinneach ar son a lisdachda do</span>
<lb n="7933"/><span>éiréochadh sé, agus dobhéradh sé dhó an mhéid dobhiádh do riachdanus</span>
<lb n="7934"/><span>air.</span>
<lb n="7935"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:9"/>
<div><lb n="7936"/><p><span>Agus adeirimsi ribh, iárraidh agus dobhérthar dhaoibh: lurgairigh</span>
<lb n="7937"/><span>agus doghebhthaoi: buailidh an doras, agus oisgéoltar dhaoibh.</span>
<lb n="7938"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:10"/>
<div><lb n="7939"/><p><span>Óir giodhbé iarras, glacaidh sé: agus giodhbé doní lurgaireachd,</span>
<lb n="7940"/><span>dogheibh sé: agus oisgéoltar don té bhuaileas an doras.</span>
<lb n="7941"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:11"/>
<div><lb n="7942"/><p><span>Agus cía agaibhsi athair ar a niarrfadh a mhac arán, dobhéradh</span>
<lb n="7943"/><span>cloch dhó? nó dhá niárradh sé iásg, dobhéradh naithair neimhe</span>
<lb n="7944"/><span>anionad éisg dhó?</span>
<lb n="7945"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:12"/>
<div><lb n="7946"/><p><span>Nó mar an gcédna dá niarradh sé ugh, an dtiobhradh sé scorpíon dó?</span>
<lb n="7947"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:13"/>
<div><lb n="7948"/><p><span>Ar anadhbharsin más eól dáoibhsi agus sibh gu holc, tioghluice</span>
<lb n="7949"/><span>maithe do thabhairt da bhur gcloinn, an é nach mó ina sin dobhéra bhur</span>
<lb n="7950"/><span>nathair nemhdha an spirad naomh dona daoinibh irrfas air hí?</span>
<lb n="7951"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:14"/>
<div><lb n="7952"/><p><span>Agus dobhí sé ag teilgean deamhain amach dobhí balbh: agus tárrla ar</span>
<lb n="7953"/><span>ndul don deamhan amach, gur labhair an balbhán, agus do ghabh iongnadh an</span>
<lb n="7954"/><span>sluágh?</span>
<lb n="7955"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:15"/>
<div><lb n="7956"/><p><span>Agus adabhairt dream acasan, is tri Bheelsébúb prionnsa na ndeamhan</span>
<lb n="7957"/><span>theilgeas sé amach na deamhuin.</span>
<lb n="7958"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:16"/>
<div><lb n="7959"/><p><span>Agus dream eile a cur chathaighthe air, do iárradar comhartha ó neamh</span>
<lb n="7960"/><span>air.</span>
<lb n="7961"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:17"/>
<div><lb n="7962"/><p><span>Agus ár bhfhaicsin a smuaintightheadh súd dósan, adubhairt sé riú, gach</span>
<lb n="7963"/><span>rioghachd bhíos roinnte na hadhaidh féin, donithear fásach dhi: agus an</span>
<lb n="7964"/><span>teach bhíos roinnte na adhuidh féin, tuitidh sé.</span>
<lb n="7965"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:18"/>
<div><lb n="7966"/><p><span>Agus mar an gcédna dá raibh Satán arna roinn na adhuidh féin, cionnas</span>
<lb n="7967"/><span>anfas a rioghachd na seasamh? Oír adeirthísi gurab trí Bheelsebúb</span>
<lb n="7968"/><span>theilgímsi amach na deamhain.</span>
<lb n="7969"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:19"/>
<div><lb n="7970"/><p><span>Agus más trí Bhelsébúb sgriosaimsi na deamhuin, cia thré sgriosaid</span>
<lb n="7971"/><span>bhur gclannsa iád? ar anadhbhairsain beid siadsan na mbreitheamhnaibh</span>
<lb n="7972"/><span>oraibhsi.</span>
<lb n="7973"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:20"/>
<div><lb n="7974"/><p><span>Achd cheana más le mér Dé theilgimsi amach na deamhain, gan</span>
<lb n="7975"/><span>chunntabhairt taínic rioghachd Dé chuguibhsi.</span>
<lb n="7976"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:21"/>
<div><lb n="7977"/><p><span>An tan choimhédas duine laídir armáilte a chuirt féin, atá a bhfuil</span>
<lb n="7978"/><span>aige a sithchaín:</span>
<lb n="7979"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:22"/>
<div><lb n="7980"/><p><span>Achd an tráth thig duiné is neartmhaire iona é, beiridh sé buaidh air,</span>
<lb n="7981"/><span>agus togbhuidh sé a uile armáil ann ar chuir sé a mhuinighin, agus</span>
<lb n="7982"/><span>roinnidh sé a édáil.</span>
<lb n="7983"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:23"/>
<div><lb n="7984"/><p><span>An té nach bhfuil leamsa, atá sé am aghaidh: agus giodhbé nach</span>
<lb n="7985"/><span>gcruinnigheann leamsa, leathnuighidh sé.</span>
<lb n="7986"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:24"/>
<div><lb n="7987"/><p><span>An tráth imthigheas an spiorad neamhghlan ó dhuine ar bioth, imdhigh</span>
<lb n="7988"/><span>sí trí ionaduibh tiorma, ag iárruidh suaimhnis: agus an tráth nach</span>
<lb n="7989"/><span>bhfaghann sí sin, adeir sé, fillfidh mé dom thigh féin ó dtáinic mé.</span>
<lb n="7990"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:25"/>
<div><lb n="7991"/><p><span>Agus ar dteachd di, dogheibh sé arna sguabadh agus arna</span>
<lb n="7992"/><span>dheaghmhaisíoghadh hé.</span>
<lb n="7993"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:26"/>
<div><lb n="7994"/><p><span>Imthighidh sí ansin agus beirid sí lé seachd spiraide eile is</span>
<lb n="7995"/><span>measa ina hí féin, agus ar ndol asdeach dhóibh doníd siad comhnaidhe annsúd:</span>
<lb n="7996"/><span>agus is measa deireadh an duine úd, iona a thosach.</span>
<lb n="7997"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:27"/>
<div><lb n="7998"/><p><span>Agus tarrla ag rádh na neitheannso dhó, gur árduigh bean</span>
<lb n="7999"/><span>dáirighthe don tslúagh a guth, agus go ndubhairt sí, as beannaighthe</span>
<lb n="8000"/><span>an bhrú do iomchuir thú, agus na ciocha do ibh tú.</span>
<lb n="8001"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:28"/>
<div><lb n="8002"/><p><span>Agus adubhairt seision, achd as beannaighthe an dream eisdeas briáthar</span>
<lb n="8003"/><span>Dhé, agus choimhéudus í.</span>
<lb n="8004"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:29"/>
<div><lb n="8005"/><p><span>Agus an tan do cruinnidh an sluagh chuige, do thionsgain sé aradh,</span>
<lb n="8006"/><span>as olc an cineadh so: iárraidh sé comhartha agus ní tiubhurthur</span>
<lb n="8007"/><span>comhartha dhó: achd an comhartha úd Íonás fáidh.</span>
<lb n="8008"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:30"/>
<div><lb n="8009"/><p><span>Óír amhail dobhí Íonas na chomhartha dona Niniuíteachaibh, as mar</span>
<lb n="8010"/><span>sin bhiás mac an duine mar an gcéudna don chineadh so.</span>
<lb n="8011"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:31"/>
<div><lb n="8012"/><p><span>Eireóchaidh bannrióghan an taoíbhe ó dheas a mbreitheamhnus maille ré</span>
<lb n="8013"/><span>daoinibh an chinidh si, agus daimneochaidh sí íad: oír táinic sisi ó</span>
<lb n="8014"/><span>leithimlibh na talmhan deísdeachd re heagna Sholaimh: agus féuch</span>
<lb n="8015"/><span>atá duine as mó ná Solamh annso.</span>
<lb n="8016"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:32"/>
<div><lb n="8017"/><p><span>Eireóchaidh luchd Nineui a mbreitheamhnus maille ris an gcineadh so,</span>
<lb n="8018"/><span>agus daimneóchaid siád é: oír dorinneadarsan aithrighe ag seanmóir</span>
<lb n="8019"/><span>Íonás: agus féuch, atá duine as mó ná Íonas annso.</span>
<lb n="8020"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:33"/>
<div><lb n="8021"/><p><span>Ní lasann duine ar bioth coinneall dochum a cur a bfholach nó fá</span>
<lb n="8022"/><span>bhuiseúl, achd dochum a cora a gcoinnleoir: dochum gu bhfaicfeaddaoís</span>
<lb n="8023"/><span>an dream thig asdeach an solus.</span>
<lb n="8024"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:34"/>
<div><lb n="8025"/><p><span>Así an tsúil solus an chuirp: ar anadhbharsin an uair bhias</span>
<lb n="8026"/><span>do shúil glan, biaidh do chorp uile solus mar an gcédna: achd dá raibh</span>
<lb n="8027"/><span>do shúil gu holc, biáidh do chorp mar an gcédna dorcha.</span>
<lb n="8028"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:35"/>
<div><lb n="8029"/><p><span>Ar anadhbhar sin tabhair thaire riot nach biáidh an solus atá</span>
<lb n="8030"/><span>ionnad na dhorchadus.</span>
<lb n="8031"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:36"/>
<div><lb n="8032"/><p><span>Ar anadhbhar sin dá raibh do chorp uile solus gan énchuid de</span>
<lb n="8033"/><span>dorcha: biáidh sé solus uile, amhail mar dheallruigheas coinneal</span>
<lb n="8034"/><span>thú ré  soillse.</span>
<lb n="8035"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:37"/>
<div><lb n="8036"/><p><span>Agus tar éis na mbriátharsa dho labhairt dó, do chuir fPhairisíneach</span>
<lb n="8037"/><span>dháirighthe impídhe air, a dhínnér do chaitheamh na fhochair: agus ar</span>
<lb n="8038"/><span>ndul asdeach dhó do shuigh sé dochum bídh.</span>
<lb n="8039"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:38"/>
<div><lb n="8040"/><p><span>Agus an tan dochonnaic an fPhairisíneach sin, dob iongnadh leis nár</span>
<lb n="8041"/><span>ionnail sé ar tús roimh dhínnér.</span>
<lb n="8042"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:39"/>
<div><lb n="8043"/><p><span>Agus adubhairt an tighearna ris, go deimhin doní sibhse a</span>
<lb n="8044"/><span>fPhairisineacha an táobh amuigh don chupan agus don mhéis glan: achd</span>
<lb n="8045"/><span>atá an táobh asdigh dhíobh lán do shracaireachd agus dolc.</span>
<lb n="8046"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:40"/>
<div><lb n="8047"/><p><span>A dháoine gan chéill, ané nách hé an tí dorinne an táobh amuigh,</span>
<lb n="8048"/><span>dorinne an táobh asdigh mar an gcédna.</span>
<lb n="8049"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:41"/>
<div><lb n="8050"/><p><span>Ar anadhbharsin tábhruidh déirc uaibh do na neithibh</span>
<lb n="8051"/><span>atá dho láthair aguibh: agus féuch biaídh na huile neithe glan dhíbh.</span>
<lb n="8052"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:42"/>
<div><lb n="8053"/><p><span>Achd is anáoibhinn dhaoibh a fhPhairisíneacha, do bhrígh go</span>
<lb n="8054"/><span>ngabhtháoi deachmhaidh an mionnduis, agus na ruibhe, agus na nuile luibheann:</span>
<lb n="8055"/><span>achd gabhtháoi thar bhreitheamhnus agus tar ghrádh Dé. Do búdh coír iád so</span>
<lb n="8056"/><span>dho dhenamh, agus gan iád súd do léigean gan deúnamh.</span>
<lb n="8057"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:43"/>
<div><lb n="8058"/><p><span>As anáoibhinn dáoibh a FhPhairisíneacha: oír ios ionmhuin libh an</span>
<lb n="8059"/><span>céud ionadh suidhe ann sna sionagógaibh, agus fáilteagha dhfhaghail</span>
<lb n="8060"/><span>ar na márguidhibh.</span>
<lb n="8061"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:44"/>
<div><lb n="8062"/><p><span>As anáoibhinn dáoibh a sgriobuidhe agus a Phairisíneacha, a luchd</span>
<lb n="8063"/><span>an fúarchrábhaidh: oír atáthaoi mar thuámbuidhibh nách faicthear, agus</span>
<lb n="8064"/><span>nách aithid do na daoinibh shiubhlus ortha.</span>
<lb n="8065"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:45"/>
<div><lb n="8066"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dho dhuine dháirighthe don luchd dlighidh</span>
<lb n="8067"/><span>adeir sé ris, a mhaighisdir ag rádh na neitheann sa dhuit, dobheir tú</span>
<lb n="8068"/><span>masla dhuinne fós.</span>
<lb n="8069"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:46"/>
<div><lb n="8070"/><p><span>Achd adubhairt seision; as anáoibhinn dáoibhsi leis a luchd</span>
<lb n="8071"/><span>mhínighthe  an dlighidh, oír curtháoi úaluidhe doiomchuir ar na dáoinibh,</span>
<lb n="8072"/><span>agus ní bheanntaoi féin ris na háalladhaibh lé háon mheúr dá bhur meóraibh.</span>
<lb n="8073"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:47"/>
<div><lb n="8074"/><p><span>As anáoibhinn dáoibh: óir tógtháoi túmbuidhe na bhfaídheadh, agus</span>
<lb n="8075"/><span>asiad, bhur naithreacha do mharbh iád.</span>
<lb n="8076"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:48"/>
<div><lb n="8077"/><p><span>Go deimhin doníthí fiádhnuisi, agus moltaoi gníomhartha bhur</span>
<lb n="8078"/><span>naithreach: oír do mharbhadarson iád, agus doníthíse túmbuidhe</span>
<lb n="8079"/><span>dhóibh.</span>
<lb n="8080"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:49"/>
<div><lb n="8081"/><p><span>Ar anadhbharso adubhairt eagna Dé, cuirfe mé fáidhe agus absdail</span>
<lb n="8082"/><span>chuca, agus muirbhfid siád cuid díobh, agus díbéoraid siad cuid eile.</span>
<lb n="8083"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:50"/>
<div><lb n="8084"/><p><span>Dochum gu leanfuidhe ar an gcineadhsa fuil na bhfáidheadh uile do</span>
<lb n="8085"/><span>doirteadh ó thús an domhain.</span>
<lb n="8086"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:51"/>
<div><lb n="8087"/><p><span>O fhuil Aibéil go fuil Shacharias, do mharbhadh eidir analtóir</span>
<lb n="8088"/><span>agus an teampall: gu fírinneach adeirim ribh go leanfuidhear hí ar an</span>
<lb n="8089"/><span>gcinedhso.</span>
<lb n="8090"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:52"/>
<div><lb n="8091"/><p><span>As anáoibhinn dáoibh a lúchd eidirmhínighthe an reachda: oír</span>
<lb n="8092"/><span>rugabhair libh eochair anéolais, ní dheachabhair féin asdeach, agus do</span>
<lb n="8093"/><span>thoirmisgeabhair an dream dhobhí ag dul asdeach.</span>
<lb n="8094"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:53"/>
<div><lb n="8095"/><p><span>Agus anuáir adubhairt sé na neitheise ríu, do thionnsgnadar na</span>
<lb n="8096"/><span>sgríobuidhe, agus na fhPhairisínigh consbóid ghéur dho dhénamh ris, agus a</span>
<lb n="8097"/><span>thabhairt fá deara dho labhairt ar mhórán do neithibh;</span>
<lb n="8098"/></p>
</div>
<pb n="Lc11:54"/>
<div><lb n="8099"/><p><span>Ag luidheachán air, agus ag iárraidh neithe éigin do ghreamughadh as a</span>
<lb n="8100"/><span>bhéul, ina naigeoraidís hé.</span>
<lb n="8101"/></p>
</div>
<pb n="Lc12"/>
<div><lb n="8102"/><p/>
</div>
<pb n="Lc12:1"/>
<div><lb n="8103"/><p><span>Faanám sin ar mbeith dho fphubal romhór croinn a bhfhochair a chéile,</span>
<lb n="8104"/><span>ionnus go rabhadar ag saltairt ar a chéile, do thionnsgain sé a rádh</span>
<lb n="8105"/><span>réna dhisgiobluibh ar tús comhéduigh sibh pféin ar laibhín na</span>
<lb n="8106"/><span>bhFhairisíneach, eadhon an fuarchrábhadh.</span>
<lb n="8107"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:2"/>
<div><lb n="8108"/><p><span>Óir ní fhuil einí foluightheach nách tiocfuidh dochum soillsi; agus</span>
<lb n="8109"/><span>ní fhuil ní seicreíteach nách fuighthear a fhios.</span>
<lb n="8110"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:3"/>
<div><lb n="8111"/><p><span>Ar anadhbhar sin giodhbé neithe do labhrabhair a ndorchadus,</span>
<lb n="8112"/><span>cluinfidhthear iád sa solus: agus giodhbé ní do labhrabhair a gcluáis a</span>
<lb n="8113"/><span>seómruidhibh uaígneacha, doghéntar a chroidhail ar na tighthibh.</span>
<lb n="8114"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:4"/>
<div><lb n="8115"/><p><span>Agus adeirim ribhse a cháirde, ná bíodh eagla na muinntire oraibh</span>
<lb n="8116"/><span>mhárbhus an corp, agus tar a éise sin leis nach eidir nísa mhó do</span>
<lb n="8117"/><span>dhénamh.</span>
<lb n="8118"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:5"/>
<div><lb n="8119"/><p><span>Achd foillséochaidh mé dháoibh cía ré a mbia bhur neagla: biódh eagla</span>
<lb n="8120"/><span>an tí úd oraibh, noch tar éis mharbhtha dho ghénamh, agá bfhuil cumhachda,</span>
<lb n="8121"/><span>teilgthe gu hifearn: aseadh, adeirim ribh, biódh eagla so oraibh.</span>
<lb n="8122"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:6"/>
<div><lb n="8123"/><p><span>Ané nach ceannaighthear chúig ghealbhainn ar dhá fheórling, agus fós</span>
<lb n="8124"/><span>ni fhuil áon healbhann aca ar dearmad a bhfhiádhnuise Dé?</span>
<lb n="8125"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:7"/>
<div><lb n="8126"/><p><span>Achd fós atá gruag bhar gcinn uile arna comháireamh: ar</span>
<lb n="8127"/><span>anadhbharsin na biódh faitcheas oraibh: as fearr sibh iná morán</span>
<lb n="8128"/><span>gealbhann.</span>
<lb n="8129"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:8"/>
<div><lb n="8130"/><p><span>Agus adeirim ribh, giodhbé ar bioth aidmhéochus meisi a bhfhiádhnuise na</span>
<lb n="8131"/><span>ndáoine: aidmhéochaidh mac an duine mar an gcédna eisean, a bhfiadhnaisi</span>
<lb n="8132"/><span>aingeal Dé.</span>
<lb n="8133"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:9"/>
<div><lb n="8134"/><p><span>Achd giodhbé shénfus meíse a bhfiadhnaise na ndáoine, sénfuighear</span>
<lb n="8135"/><span>eisean leis a bhfhiadhnaise aingeal Dé.</span>
<lb n="8136"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:10"/>
<div><lb n="8137"/><p><span>Agus giodhbé neach laibheóras focal anadhaidh mhic an duine,</span>
<lb n="8138"/><span>maithfighthear dhó hé: achd ní maithfighear don tí bhérus masla don spiorad</span>
<lb n="8139"/><span>naomh.</span>
<lb n="8140"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:11"/>
<div><lb n="8141"/><p><span>Agus an tan bhéruid siád sibh dochum na Sinagóg agus dochum na</span>
<lb n="8142"/><span>nuachdarán, agus dochum na ndáoine gcumhachdach, ná bíoth no rochúram</span>
<lb n="8143"/><span>oraibh cionnas nó créd fhregórthaoi, nó créd adérthaoi.</span>
<lb n="8144"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:12"/>
<div><lb n="8145"/><p><span>Oír muinfidh an spiorad náomh dhaoibh ar anuairsin féin, na neithe</span>
<lb n="8146"/><span>is coír dhaoibh do rádha.</span>
<lb n="8147"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:13"/>
<div><lb n="8148"/><p><span>Agus adubhairt oglách dháirighthe don tsluagh ris; a mhaighisdir,</span>
<lb n="8149"/><span>abair rem dhearbhrathair anoighreachd do roinn rium.</span>
<lb n="8150"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:14"/>
<div><lb n="8151"/><p><span>Agus adubhairt seision ris, a dhuine, cía do chuir mheisi ós bhur gcionn</span>
<lb n="8152"/><span>am bhreitheamh, nó am rannadóir:</span>
<lb n="8153"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:15"/>
<div><lb n="8154"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, féchaidh, agus seachnuidh sibh ar an saint.</span>
<lb n="8155"/><span>Oír dá mbé acfuinn ag duine ar bioth, fós ní hann a shaibreas atá a</span>
<lb n="8156"/><span>bheatha.</span>
<lb n="8157"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:16"/>
<div><lb n="8158"/><p><span>Agus adubhairt sé cosamhlachd ríu, ag rádha na mbriatharsa: tug</span>
<lb n="8159"/><span>fearann dhuine sháibhir dháirighthe toradh mór.</span>
<lb n="8160"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:17"/>
<div><lb n="8161"/><p><span>Agus do smuaintigh sé ann féin, a rádha: créd dodhéna mé? Oír ní fhuil</span>
<lb n="8162"/><span>ait agam ann a gcruinneócha mé mo thórthuighe.</span>
<lb n="8163"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:18"/>
<div><lb n="8164"/><p><span>Agus adubhairt sé, dodhéna mé so: leagfuídh mé mo sgiobóil, agus</span>
<lb n="8165"/><span>toigébhuidh mé sgiobóil bhus mó iona iád: agus cruinneochaidh mé mo thortha</span>
<lb n="8166"/><span>uile agus mo mhaitheas ionnta:</span>
<lb n="8167"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:19"/>
<div><lb n="8168"/><p><span>Agus adéra mé rém anam féin, a anuim, atáid iomad maitheasa agad arna</span>
<lb n="8169"/><span>gcur a dtaisge fa chomhair mhórán bliadhan: an ad chomhnuidhe, ith, ibh,</span>
<lb n="8170"/><span>bí go súgach.</span>
<lb n="8171"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:20"/>
<div><lb n="8172"/><p><span>Agus adubhairt Diá ris, a amadáin, sanoidhche anochd féin</span>
<lb n="8173"/><span>béruid siád hanam uait: agus cía le madh leis na neithe do sholáthair tú?</span>
<lb n="8174"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:21"/>
<div><lb n="8175"/><p><span>Is mar sin atá an té chruinnigheas ionnmhas dó féin, agus nach fuil</span>
<lb n="8176"/><span>sáidhbhir a nDía.</span>
<lb n="8177"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:22"/>
<div><lb n="8178"/><p><span>Agus adubhairt sé réna dhisgiobluibh, uime so adeirim ribhsi,</span>
<lb n="8179"/><span>ná bídhidh rochúramach fa bhur mbheatha, créd é an ní iosdáoi, na fa</span>
<lb n="8180"/><span>bhur gcorp, créd é an ní chuirfí iomuibh.</span>
<lb n="8181"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:23"/>
<div><lb n="8182"/><p><span>As mó an tanam iona an biádh, agus an corp iona an chuluidh.</span>
<lb n="8183"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:24"/>
<div><lb n="8184"/><p><span>Tabhraidh da bhur naire ná précháin, óir ní chuirid siad siól,</span>
<lb n="8185"/><span>agus ní bhéanuid siád: agus ní fhuil teach taisgeadha na sgioból acá, agus</span>
<lb n="8186"/><span>fós beathaighidh Diá iád: agus ané nach fearr sibhsi gu mór ina anénlaith?</span>
<lb n="8187"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:25"/>
<div><lb n="8188"/><p><span>Achd cía agaibhsi léna iomad cúruim fhédas áon chnáimhrigheadh</span>
<lb n="8189"/><span>amháin do chur dhairde air féin.</span>
<lb n="8190"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:26"/>
<div><lb n="8191"/><p><span>Ar an adhbhar sain muna bhfhuil ar bhur gcumas an ní as lugha, créd fá</span>
<lb n="8192"/><span>bhfhuil cúram na neitheann eile oraibh?</span>
<lb n="8193"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:27"/>
<div><lb n="8194"/><p><span>Tabhraidh dá bhur naire na lilidhe, cinnas fhásaid siád: ní dhénuid</span>
<lb n="8195"/><span>siád saothar, agus ní shníomhuid síad; achd adeirim ribh, nách raibhe</span>
<lb n="8196"/><span>Solamh fhéin ann a ghlóir uile arna édughadh mar aon díobh so.</span>
<lb n="8197"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:28"/>
<div><lb n="8198"/><p><span>Agus má éduigheann Diá mar sin an fér atá aniú ar an machaire, agus</span>
<lb n="8199"/><span>chuirthear amárach ann sanuamhaidh: ané nach mó ná sin dodhéna sé</span>
<lb n="8200"/><span>ribhse do chlúdadh ó a luchd an chreidimh bhig?</span>
<lb n="8201"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:29"/>
<div><lb n="8202"/><p><span>Ar anadhbharsoin ná fiáfruidhidhsi créd iósdaoi, nó créd iobhthaoi:</span>
<lb n="8203"/><span>agus ná bíthe amhairseach.</span>
<lb n="8204"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:30"/>
<div><lb n="8205"/><p><span>Óir as iad na neithesi uile iárraid cineadhuigh an domhuin: achd atá</span>
<lb n="8206"/><span>a fhios aga bhur nathair gu bhfuil a riachdanas a leas so oraibh.</span>
<lb n="8207"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:31"/>
<div><lb n="8208"/><p><span>Achd cheana iárruidhsi rioghachd Dé, agus teilgfidhthear na neithe si</span>
<lb n="8209"/><span>uile chuguibh.</span>
<lb n="8210"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:32"/>
<div><lb n="8211"/><p><span>Ná bióth eagla ort a thréd beag: óir así toil bhur nathar rioghachd</span>
<lb n="8212"/><span>do thabhairt dáoibh.</span>
<lb n="8213"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:33"/>
<div><lb n="8214"/><p><span>Racaidh a bhfhuil aguibh, agus tabhruidh déirc uáibh: dénuidh</span>
<lb n="8215"/><span>sparain daoibh féin, nách racha a narsaidheachd, ionnmhas ar nách racha</span>
<lb n="8216"/><span>caitheamh ar nemh, anait nach dtig gaduidhe a ngar dhó, agus nach</span>
<lb n="8217"/><span>truáilleann an leóghan.</span>
<lb n="8218"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:34"/>
<div><lb n="8219"/><p><span>Óir giodhbé áit ina bhfuil bhur nionnmhas, is ansin bhiás bhur</span>
<lb n="8220"/><span>gcroidhe mar an gcédna.</span>
<lb n="8221"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:35"/>
<div><lb n="8222"/><p><span>Bíoth bhur gcreasganna a dtimcheal bhur leasrach, agus bhur lóchrainn ar</span>
<lb n="8223"/><span>lasadh:</span>
<lb n="8224"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:36"/>
<div><lb n="8225"/><p><span>Agus bíthi féin comhchosmhuil ré dáoinibh ag fuireach réna</span>
<lb n="8226"/><span>dtighearna, gá huair do fhillfeadh sé ón phósadh, ionnas ar dteachd agus</span>
<lb n="8227"/><span>ar mbualadh an doruis dó, go noisgéoladaois ar ball dó.</span>
<lb n="8228"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:37"/>
<div><lb n="8229"/><p><span>Ios beannaighthe na searbhfhoghantaoi úd, dogheibh an tigherna ag</span>
<lb n="8230"/><span>dénamh faire an tan tig sé: aderim ribh go fírinnioch, gu</span>
<lb n="8231"/><span>gcuirfidh sé a chris tairis agus gu gcuirfidh sé iádsúd na suidhe,</span>
<lb n="8232"/><span>agus ar dteachd amach dhó gu ndénuidh sé friothólamh dhóibh.</span>
<lb n="8233"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:38"/>
<div><lb n="8234"/><p><span>Agus má thig sé sa dara faire, agus má thig sé sa tres faire, agus gu</span>
<lb n="8235"/><span>bhfuidhe sé mar sin iád, is beannaighthe na searbhfoghantuighe úd.</span>
<lb n="8236"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:39"/>
<div><lb n="8237"/><p><span>Achd bíoth a dheimhin so aguibh, dá mbeith a fhios ag fear an tighe,</span>
<lb n="8238"/><span>cia anuair dothiocfadh an gaduighe, go ndénadh sé faire, agus nach</span>
<lb n="8239"/><span>fuileóngadh sé a theach féin do tholladh thríd.</span>
<lb n="8240"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:40"/>
<div><lb n="8241"/><p><span>Agus ar anadhbharsin bithísi ullamh, óir is ar anuair nách</span>
<lb n="8242"/><span>saoltí, thicfus mac an duine.</span>
<lb n="8243"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:41"/>
<div><lb n="8244"/><p><span>Agus adubhairt Peadar ris, a thighearna, an rinni adeir tú an</span>
<lb n="8245"/><span>chosamhlachd so, nó fós in ré cách uile?</span>
<lb n="8246"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:42"/>
<div><lb n="8247"/><p><span>Agus adubhairt an tigherna, giodhbé atá na fheadhmannach</span>
<lb n="8248"/><span>fhírinneach ghlic, chuirfeas an tighearna ós cionn a mhuintire féin,</span>
<lb n="8249"/><span>dochum gu dtiobhradh sé a miosúr dhoibh na am féin?</span>
<lb n="8250"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:43"/>
<div><lb n="8251"/><p><span>Is bheannaighthe an searbhfhoghantuidhe úd, agá bhfhuidhe a thighearna an</span>
<lb n="8252"/><span>tan thiocfus sé, aga dhénamh mar sin hé</span>
<lb n="8253"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:44"/>
<div><lb n="8254"/><p><span>Go fírinneach adeirim ribh, go gcuirfe sé ós cionn a bhfhuil aige hé.</span>
<lb n="8255"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:45"/>
<div><lb n="8256"/><p><span>Achd má deir an searbhfhoghantuighe úd ann a chroidhe féin, cuiridh mo</span>
<lb n="8257"/><span>thighearna a theachd a rineas: agus gu dtionnsgónuidh sé gabhail ar na</span>
<lb n="8258"/><span>searbhfhoghantuidhibh fear agus ban, agus bheith ag ithe agus ag ól agus ar</span>
<lb n="8259"/><span>mheisge:</span>
<lb n="8260"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:46"/>
<div><lb n="8261"/><p><span>Tiocfa tighearna an tsearbhfhoghantuighe úd sa lá nach sáoileann sé</span>
<lb n="8262"/><span>hé, agus ann sanuair nach fhuil a fhios aige: agus dealóchaidh sé</span>
<lb n="8263"/><span>uaidh é, agus dobhéra sé a chuid dó, a bhfhochair na ndáoine gan</span>
<lb n="8264"/><span>chreideamh.</span>
<lb n="8265"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:47"/>
<div><lb n="8266"/><p><span>Achd an searbhfhoghantuidhe úd aga raibhe fis tola a thighearna féin,</span>
<lb n="8267"/><span>agus nar ullmhuidh é féin, agus nach dearna do réir a thola, gébhtar</span>
<lb n="8268"/><span>mórán air.</span>
<lb n="8269"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:48"/>
<div><lb n="8270"/><p><span>Achd an tí úd ag nách raibhe a fhios, agus fós dorinni na neithe do</span>
<lb n="8271"/><span>thuill buillidhe, buailfithear beagán air, óir giodhbé dá dtugadh mórán,</span>
<lb n="8272"/><span>iárrfuidhthear mórán air, agus giodhbé dá dtugadh mórán a dtaisge,</span>
<lb n="8273"/><span>iárrfuidhthear nísa mhó air.</span>
<lb n="8274"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:49"/>
<div><lb n="8275"/><p><span>Taínic mé do chur theineadh ann sa talamh, agus créd eile do iárrfuinn</span>
<lb n="8276"/><span>má atá sí arna lasadh cheana?</span>
<lb n="8277"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:50"/>
<div><lb n="8278"/><p><span>Achd is éigean damhsa mo bhaisdedh lé baisdeagh, agus créd a mhéd</span>
<lb n="8279"/><span>chubhrighthear mé, nó gu gcrióchnuighthear é?</span>
<lb n="8280"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:51"/>
<div><lb n="8281"/><p><span>An saoiltí gurab dochum sióthchána do thabhairt ar an dtalamh thaínic</span>
<lb n="8282"/><span>méisi? adeirim ribh nach eadh, achd do chur ceannairce.</span>
<lb n="8283"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:52"/>
<div><lb n="8284"/><p><span>Óir ó so amach, béid cúiger anéintigh arna roinn, triúr anadhuidh</span>
<lb n="8285"/><span>deisi, dias anadhuidh trír.</span>
<lb n="8286"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:53"/>
<div><lb n="8287"/><p><span>Biaidh an tathair animreasain ris an mac, agus an mac anadhuidh</span>
<lb n="8288"/><span>an athar: an mháthair anadhuidh na hinghine, agus aninghean anadhuidh na</span>
<lb n="8289"/><span>máthar: agus máthair an fhir phósda anadhuidh a mhná, agus</span>
<lb n="8290"/><span>an bhean phósda anadhuidh mháthar a fir.</span>
<lb n="8291"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:54"/>
<div><lb n="8292"/><p><span>Agus adubhairt sé mar an gcédna ris an bpubal: an tan dochíthí</span>
<lb n="8293"/><span>néll ag éirghe ón táoibh aníar, adeirthí ar ball, atá an cioth ag</span>
<lb n="8294"/><span>teachd: agus is amhluidh bhiós.</span>
<lb n="8295"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:55"/>
<div><lb n="8296"/><p><span>Agus an tráth dochithí an gháoth andeas ag séideadh, adeirthí,</span>
<lb n="8297"/><span>biaidh sé na theasmhach: agus bí sé mar sin.</span>
<lb n="8298"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:56"/>
<div><lb n="8299"/><p><span>A luchd an fhuárchrábhuigh, is éol daoibh fioghair na talmhan</span>
<lb n="8300"/><span>agus anaidhéir do bhreathnughadh: achd cionnas nach breathnuighthí</span>
<lb n="8301"/><span>anaimsior sa?</span>
<lb n="8302"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:57"/>
<div><lb n="8303"/><p><span>Agus créd fá nach breathnuighthí uaibh féin créd is coír ann?</span>
<lb n="8304"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:58"/>
<div><lb n="8305"/><p><span>Agus fós an tan téid tú réd heasgcaruid i gceann anuachdaráin, déna</span>
<lb n="8306"/><span>do dhicheall ar slighe ar hú féin do reiteach uadha: deagla gu</span>
<lb n="8307"/><span>dtarrongadh sé dochum an bhreitheamhan thú, agus gu dtiobhradh an</span>
<lb n="8308"/><span>breitheamh don tsiorríam thú, agus go dteilghfeadh an siorríam a bpríosún</span>
<lb n="8309"/><span>tú.</span>
<lb n="8310"/></p>
</div>
<pb n="Lc12:59"/>
<div><lb n="8311"/><p><span>adeirim riot nách dtiocfa tú amach as sin, nó gu níoca tú an</span>
<lb n="8312"/><span>fheoirlinn deigheanach.</span>
<lb n="8313"/></p>
</div>
<pb n="Lc13"/>
<div><lb n="8314"/><p/>
</div>
<pb n="Lc13:1"/>
<div><lb n="8315"/><p><span>Agus fanamsain féin tangadar daoine dháirighthe chuige ag innisin</span>
<lb n="8316"/><span>sgél na nGaliléánach dhó, ag ar mheasg Piolat a bhfhuil tri</span>
<lb n="8317"/><span>fhuil a niobarthadh.</span>
<lb n="8318"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:2"/>
<div><lb n="8319"/><p><span>Agus ar bfreagra dhÍosa adubháirt sé riú, an saoiltísi gurab mó</span>
<lb n="8320"/><span>na peacaigh na Galiléanuighsi ina an chuid eile dona galiléánachaibh,</span>
<lb n="8321"/><span>ar son gur fhuilngeadar a leitéide so?</span>
<lb n="8322"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:3"/>
<div><lb n="8323"/><p><span>Adeirimsi ribh, nach mó: achd muna ndéntaoisi áithrighe, gu</span>
<lb n="8324"/><span>sgrisfuidhthear sibh uile mar an gcédna.</span>
<lb n="8325"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:4"/>
<div><lb n="8326"/><p><span>Nó an saoiltí na hochd bhfhir dhég úd, ar ar thuit an tor a</span>
<lb n="8327"/><span>Siloam, agus ag ar mharbh sé iád, gur mhó na peacaigh iád na gach</span>
<lb n="8328"/><span>aon nduine eile da raibhe na gcomhnuidhe a nIárúsalém:</span>
<lb n="8329"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:5"/>
<div><lb n="8330"/><p><span>Adeirim ribh nach ar mhó: achd muna ndearntaoisi aithrighe, gu</span>
<lb n="8331"/><span>sgrisfuidhthear sibh uile mar an gcédna:</span></p>
<lb n="8332"/>
<lb n="8333"/><p/>
</div>
<pb n="Lc13:6"/>
<div><lb n="8334"/><p><span>Agus adubhairt sé an chosamhlachdsa, dobhí crann fíge ag duine</span>
<lb n="8335"/><span>dháirighthe curtha and a fhineamhain: agus thaínic sé diarruidh</span>
<lb n="8336"/><span>toraidh air, agus ní fhuair.</span>
<lb n="8337"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:7"/>
<div><lb n="8338"/><p><span>Agus adubhairt sé ris an ngarrghadoír, féuch, atáim ré trí bliánuibh</span>
<lb n="8339"/><span>ag teachd diárruidh toruidh ar an gcrann fhígisi, agus ní fhaghaim: gearr</span>
<lb n="8340"/><span>hé: créd fá gcunnmhann sé an fearann gu neamhtharbhach?</span>
<lb n="8341"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:8"/>
<div><lb n="8342"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhósan adubhairt sé ris, a thighearna leig dhó</span>
<lb n="8343"/><span>ar an mbliadhainsi mar an gcédna nó gu rómhraidh mé na thimcheall, agus gu</span>
<lb n="8344"/><span>gcuire mé aoileach fáoi:</span>
<lb n="8345"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:9"/>
<div><lb n="8346"/><p><span>Agus ma dhobheir sé toradh, leigfidh tú dhó: achd muna dtuga,</span>
<lb n="8347"/><span>gearrfuidh tú tara éisi sin é.</span>
<lb n="8348"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:10"/>
<div><lb n="8349"/><p><span>Agus dobhí sé ag teagasg a sinagog dhairighthe lá na saboíde.</span>
<lb n="8350"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:11"/>
<div><lb n="8351"/><p><span>Agus féuch, dobhí bean do látháir, aga a raibh spiorad égcrúais lé</span>
<lb n="8352"/><span>hochd mblianuibh dég: agus dobhí sí dronnach, niorbhéidir lé í féin do</span>
<lb n="8353"/><span>dhireachadh ar chruth ar bioth.</span>
<lb n="8354"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:12"/>
<div><lb n="8355"/><p><span>Agus an tráth dochunnaic Iósa hí do ghoir sé chuige hí, agus adubhairt</span>
<lb n="8356"/><span>sé ría, a bhean, atá tú sgaoilthi od hégcruas.</span>
<lb n="8357"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:13"/>
<div><lb n="8358"/><p><span>Agus dho chuir sé a lámha urre: agus dorinneadh díreach ar ball hí, agus</span>
<lb n="8359"/><span>tug sí gloír do Dhía.</span>
<lb n="8360"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:14"/>
<div><lb n="8361"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhuachdarán na sinagóge, ar mbeith diomghach dhó</span>
<lb n="8362"/><span>fa Íosa do dhénamh leidhís ann sa tsaboid, adubhairt sé ris an bpobal,</span>
<lb n="8363"/><span>atáid sé laithe ann ar coir obair do dhenamh: ar anadhbharsain gurab</span>
<lb n="8364"/><span>ionnta sin thiocfathaoi dá bhur leidheas, agus narab a lá na saboidi.</span>
<lb n="8365"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:15"/>
<div><lb n="8366"/><p><span>Uime sin do fhreagair an tighearna dhó, agus adubhairt sé, a fhir an</span>
<lb n="8367"/><span>fhuairchrabhuidh, ané nach sgaoileann gach aon nduine agaibh féin a dhamh</span>
<lb n="8368"/><span>nó a asal on mhainnsér lá na sabboide, agus ané nach beireann sé dochum</span>
<lb n="8369"/><span>uisge hé?</span>
<lb n="8370"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:16"/>
<div><lb n="8371"/><p><span>Agus an bheansa atá na hinghin ag Abraham noch ag ar chuibhrigh</span>
<lb n="8372"/><span>Satán hí anois le hochd mblianuibh dég: ané nar chóir a sgaoileadh ón</span>
<lb n="8373"/><span>chuibhreachsa a lá na saboide?</span>
<lb n="8374"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:17"/>
<div><lb n="8375"/><p><span>Agus an tan adubhairt sé na neithesi, do ghabh naire gach aon nduine</span>
<lb n="8376"/><span>da raibhe a cur na adhuidh: achd dobhí gáirdeachas ar an sluagh uile tré gach</span>
<lb n="8377"/><span>uile ní ionmholta da ndearnuidh seision.</span>
<lb n="8378"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:18"/>
<div><lb n="8379"/><p><span>Agus adubhairt sé, cía lenab cosmhuil rioghachd Dé, agus cía ré</span>
<lb n="8380"/><span>samhlóchaidh mé hí?</span>
<lb n="8381"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:19"/>
<div><lb n="8382"/><p><span>Is cosmhuil ré gráinni musdaird hí, do ghabh duine chuige agus do chuir</span>
<lb n="8383"/><span>sé ann a gharrgha: agus do fhás sé, agus dorinne crann mór dhe, agus</span>
<lb n="8384"/><span>dorinneadar énlaith an aidhéir neid ann a ghéguibh.</span>
<lb n="8385"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:20"/>
<div><lb n="8386"/><p><span>Agus adubhairt sé arís, cia ré samhlóchaidh mé rioghachd Dé?</span>
<lb n="8387"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:21"/>
<div><lb n="8388"/><p><span>Is cosmhuil hí ré laibhín do ghabh ben chuice agus do fhoilidh sí a</span>
<lb n="8389"/><span>dtrí cronnóguibh mineadh, nó gur gabh sí uile laibhín.</span>
<lb n="8390"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:22"/>
<div><lb n="8391"/><p><span>Agus dochuaidh sé trí gach cathair agus gach baile, ag teagasg, agus a</span>
<lb n="8392"/><span>gabháil na sligheadh gu hIerúsalém.</span>
<lb n="8393"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:23"/>
<div><lb n="8394"/><p><span>Agus adubhairt duine dháirighthe ris, a thighearna, an beag</span>
<lb n="8395"/><span>shláineochthar? agus adubhairt seision ríu,</span>
<lb n="8396"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:24"/>
<div><lb n="8397"/><p><span>Denuidh bhur dteinndithcheall ar dhol asdeach sa doras chumhang: oír</span>
<lb n="8398"/><span>adeirim ribh, is iomdha iárrfas dol asdeach, agus nach búdh héidir leó é:</span>
<lb n="8399"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:25"/>
<div><lb n="8400"/><p><span>O anuair fá néireochaidh fear án tighe, agus fa a nduínfe sé a dhoras,</span>
<lb n="8401"/><span>agus thoiseóchthaoisi seasamh amuich agus an doras do bhualadh, ag rádha,</span>
<lb n="8402"/><span>a thighearna, a thighearna, osguil dúinni: agus ar bhfhregra dhósan</span>
<lb n="8403"/><span>adéra sé ribh, ní fhuil a fhios agam ga has dáoibh.</span>
<lb n="8404"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:26"/>
<div><lb n="8405"/><p><span>Annsin toiseóchthaoisi a rádha, dobhímis ag ithche agus ag ól</span>
<lb n="8406"/><span>ad fhiadhnuisisi, agus dobhiothá ag teagasg ann ar sraidibh.</span>
<lb n="8407"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:27"/>
<div><lb n="8408"/><p><span>Agus adéraidh sé, adeirim ribh, ní fhuil a fhios agam ga has daoibh.</span>
<lb n="8409"/><span>Imdhigh uaim uile a luchd dénta na hégcóra.</span>
<lb n="8410"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:28"/>
<div><lb n="8411"/><p><span>Annsúd bhias gul agus gísgarnach fhiacal, anuair dochifi Abraham,</span>
<lb n="8412"/><span>agus Iosac, agus Iacab, agus na fáidhe uile a bhfhlaitheas Dé, agus sibh</span>
<lb n="8413"/><span>féin da bhur dteilgean amach.</span>
<lb n="8414"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:29"/>
<div><lb n="8415"/><p><span>Agus tiocfaid mórán ónaird tsoir, agus ónaird tsiar, agus thuaidh</span>
<lb n="8416"/><span>agus theas: agus suidhfid siad sís a bhfhlaitheas Dé.</span>
<lb n="8417"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:30"/>
<div><lb n="8418"/><p><span>Agus feuch, ataíd daoine ar deireadh bhias a dtosach, agus atáid</span>
<lb n="8419"/><span>a dtosach bhias ar deireadh.</span>
<lb n="8420"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:31"/>
<div><lb n="8421"/><p><span>An lásain féin tángadar cuid dairighthe dona Phairisíniochuibh</span>
<lb n="8422"/><span>chuige, aga rádh ris, imthigh amach, agus fágaibh anaitsi: oir is mián ré</span>
<lb n="8423"/><span>hIoruáith do mharbhadh.</span>
<lb n="8424"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:32"/>
<div><lb n="8425"/><p><span>Agus adubhairt seision ríu, ar nimtheachd dáoibh, abruidh ris an</span>
<lb n="8426"/><span>sionnachsain, tabhair dod haire, teilgimsi deamhain amach, agus doním</span>
<lb n="8427"/><span>leighes aniú, agus amárach, agus críchnóchar leam an treas lá.</span>
<lb n="8428"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:33"/>
<div><lb n="8429"/><p><span>Achd cheana is eigean damh aniú, agus amárach, agus anoirrther mo</span>
<lb n="8430"/><span>shlighe do chur tharam: oír ní héidir fáigh do bhásachadh taobh amuich</span>
<lb n="8431"/><span>dhIarusalém.</span>
<lb n="8432"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:34"/>
<div><lb n="8433"/><p><span>O a Iárúsalém, a Iarúsalém mharbhas na fáighe, agus ghabhas do</span>
<lb n="8434"/><span>chlochaibh ar na daoinibh chortar chugat, ga mhioncachd bhudh aill leam</span>
<lb n="8435"/><span>do chlann do chruinnioghadh, mar chruinnigheas an cherc a gearrcuigh fá na</span>
<lb n="8436"/><span>sgiothánuibh, agus níorbháill libh?</span>
<lb n="8437"/></p>
</div>
<pb n="Lc13:35"/>
<div><lb n="8438"/><p><span>Féuch fagthar bhur dteach na fhásach aguibh. Agus adeirimsi ribh gu</span>
<lb n="8439"/><span>fírinnioch, nach faicfí mheisi no gu dti anaimsear iona naibeortháoi,</span>
<lb n="8440"/><span>is beannaighe an té thig anainm an tighearna.</span>
<lb n="8441"/></p>
</div>
<pb n="Lc14"/>
<div><lb n="8442"/><p/>
</div>
<pb n="Lc14:1"/>
<div><lb n="8443"/><p><span>Agus tarrla ar dteachd dó gu tigh dhuine dháirighthe</span>
<lb n="8444"/><span>duachdaránuibh na bPairisíneach a lá na sábóide do chaitheamh bídh,</span>
<lb n="8445"/><span>go rabhadar a coimhéd air.</span>
<lb n="8446"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:2"/>
<div><lb n="8447"/><p><span>Agus féuch, dobhí duine dháirighe anioropuis na fhiadhnuisi.</span>
<lb n="8448"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:3"/>
<div><lb n="8449"/><p><span>Achd ar bhfreagra dhIósa do labhair sé ris an luchd dlighidh</span>
<lb n="8450"/><span>agus ris na Phairisíneachaibh, ag rádha; an ceadaightheach leighes do</span>
<lb n="8451"/><span>dhénamh lá na saboíde?</span>
<lb n="8452"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:4"/>
<div><lb n="8453"/><p><span>Achd do thosdadarsan. Agus ar mbreith ar anóglach dhósan do</span>
<lb n="8454"/><span>leghis sé hé, agus do leig sé úaidh hé.</span>
<lb n="8455"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:5"/>
<div><lb n="8456"/><p><span>Agus ar bhfreagra dóibhsen adubhairt sé, ciá aguibhsi aga dtuitfeadh</span>
<lb n="8457"/><span>a asal nó a bhó a ndióguidh nach dtóigebhadh aníos hé a lá na saboíde?</span>
<lb n="8458"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:6"/>
<div><lb n="8459"/><p><span>Agus níorbheídir leó freagra do thabhairt air ann sna neithibhsi.</span>
<lb n="8460"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:7"/>
<div><lb n="8461"/><p><span>Agus do labhair sé cosamhlachd ris an muintir thaínic ar cuireadh, arna</span>
<lb n="8462"/><span>thabhairt dá aire mar dobhadar ag togha an chédionuidh suidhthe, aga rádha</span>
<lb n="8463"/><span>riú:</span>
<lb n="8464"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:8"/>
<div><lb n="8465"/><p><span>An tan doghébha tú cuireadh ó neach ar bioth dochum bainnsi, ná suidh</span>
<lb n="8466"/><span>ann sa chéad ionad: ar eagla go bhfúair duine bhúdh onóruighe iona thusa</span>
<lb n="8467"/><span>cuireadh uaidh mar an gcédna:</span>
<lb n="8468"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:9"/>
<div><lb n="8469"/><p><span>Agus go dtiocfadh an tí do ghoir thusa agus eission, agus gu naibeoradh</span>
<lb n="8470"/><span>sé riot, tabhair ionad dó so: agus annsin do thoiseóchthá maille le náire</span>
<lb n="8471"/><span>suidhe ann sanionad is ísle.</span></p>
<lb n="8472"/>
<lb n="8473"/><p>
<lb n="8474"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:10"/>
<div><lb n="8475"/><p><span>Achd an tan ghoirfidhthear thú, imthigh, agus suidh ann sanionad</span>
<lb n="8476"/><span>is ísle, dochum an tan thiocfas an tí thug cuireadh dhuit, go naibeoradh</span>
<lb n="8477"/><span>sé riot, a chara, suidh níis foide suás iona sin. Annsin doghébha tú</span>
<lb n="8478"/><span>onoir a bhfhiadhnuisi a mbhia na suidhe ar an mbord.</span>
<lb n="8479"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:11"/>
<div><lb n="8480"/><p><span>Óir é árduigheas é féin, ísleóchthar e: agus gidhbé ísligheas</span>
<lb n="8481"/><span>é féin, airdeochthar é.</span>
<lb n="8482"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:12"/>
<div><lb n="8483"/><p><span>Agus fós adubhairt sé ris an té úd thug cuireadh dhó, an tráth</span>
<lb n="8484"/><span>dodhéna tú dínér, nó suipér, ná goir do charuid féin, ná do</span>
<lb n="8485"/><span>dhearbhraithreacha, ná do dháoine gaoil, ná do chomharsanna saidhbhre: ar</span>
<lb n="8486"/><span>eagla go dtiobhradáois cuireadh dhuit mar an gcédna agus gu bhfuightheá</span>
<lb n="8487"/><span>an chomáoin chédna.</span>
<lb n="8488"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:13"/>
<div><lb n="8489"/><p><span>Achd an tan doní tú fésda, goir na boichd, na dáoine</span>
<lb n="8490"/><span>easbhadhacha, na bacaigh, agus na doill:</span>
<lb n="8491"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:14"/>
<div><lb n="8492"/><p><span>Agus biaidh tú beannuighthe: oír ní fhuil acfuinn aca an</span>
<lb n="8493"/><span>chomaoin chédna do thabhairt duit, oír dobérthar luaghuidheachd duit</span>
<lb n="8494"/><span>aneiséirghe na bfírénach.</span>
<lb n="8495"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:15"/>
<div><lb n="8496"/><p><span>Agus an tan dochualaidh duine dháirighthe da raibh ar aonbhord ris na</span>
<lb n="8497"/><span>neithesi, adubhairt sé ris, is beannaighthe an té itheas arán a</span>
<lb n="8498"/><span>bhflaitheas Dé.</span>
<lb n="8499"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:16"/>
<div><lb n="8500"/><p><span>Achd adubhairt seision ris, dorinne duine dháirighthe suipér mór,</span>
<lb n="8501"/><span>agus do ghoir sé mórán:</span>
<lb n="8502"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:17"/>
<div><lb n="8503"/><p><span>Agus do chuir sé a shearbhfhoghantaidhe anam shuipéir dá rádha ris an</span>
<lb n="8504"/><span>muinntir fuair cuíreadh, tigidh uaibh, oír atáid na huile neithe anois</span>
<lb n="8505"/><span>ullamh.</span>
<lb n="8506"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:18"/>
<div><lb n="8507"/><p><span>Agus do thionnsgnadar uile dáonghuth a leithsgél do ghabháil.</span>
<lb n="8508"/><span>Adubhairt an cédduiné ris, do cheannaigh mé fearann, agus is éigean dhamh</span>
<lb n="8509"/><span>dhol amach, agus a fhéchain: iárruim ort, gabh mo leithsgéul.</span>
<lb n="8510"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:19"/>
<div><lb n="8511"/><p><span>Agus adubhairt fear eile, do chéannuigh mé chuig cuingealuigh do</span>
<lb n="8512"/><span>dhamhuibh, agus atáim ag dol dá ndearbhadh: iárruim ort gabh mo</span>
<lb n="8513"/><span>leithsgél.</span>
<lb n="8514"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:20"/>
<div><lb n="8515"/><p><span>Agus adubhairt fear eile, do phós mé bean, ar anadhbharsain ní</span>
<lb n="8516"/><span>fhéduim theachd.</span>
<lb n="8517"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:21"/>
<div><lb n="8518"/><p><span>Agus ar dteachd don tshearbhfhoghantuidhe úd, do innis sé na neithesi</span>
<lb n="8519"/><span>dá thighearna. Annsin ar ngabháil fheirge dhfhear an tighe, adubhairt sé</span>
<lb n="8520"/><span>réna óglach; imthigh go tapuidh fá shráidibh agus fá chuileannuibh na</span>
<lb n="8521"/><span>caithreach, agus tabhair leat asdeach annso na boichd, na daoine</span>
<lb n="8522"/><span>ciorrbhuidhthe, agus na bacaigh, agus na doill.</span>
<lb n="8523"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:22"/>
<div><lb n="8524"/><p><span>Agus adubhairt an searbhfhoghantuidhe, a thighearna atá an ní</span>
<lb n="8525"/><span>adubhairt tú arna dhénamh: giodheadh ata áit folamh fós ann.</span>
<lb n="8526"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:23"/>
<div><lb n="8527"/><p><span>Agus adubhairt an tighearna ris anóglách, imthigh fá na slíghthibh</span>
<lb n="8528"/><span>agus fá na fáltuibh, agus cuir dfhiachuibh orrtha theachd asdeach,</span>
<lb n="8529"/><span>dochum gu lionfuidhthe mo theach.</span>
<lb n="8530"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:24"/>
<div><lb n="8531"/><p><span>Óir adeirim ribh nách blaisfidh aon nduine don mhuinntir úd fúair</span>
<lb n="8532"/><span>cuireadh, dom shuipérsa.</span>
<lb n="8533"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:25"/>
<div><lb n="8534"/><p><span>Agus dobhí slúagh mór na chuideachdain, agus ar bhfilleadh dhó</span>
<lb n="8535"/><span>adubhairt sé ríu,</span>
<lb n="8536"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:26"/>
<div><lb n="8537"/><p><span>Da dtí neach ar bioth chugamsa, agus nach fuathuigheann sé a athair, agus</span>
<lb n="8538"/><span>a mhathair, agus a bhean, agus a chlann, agus a dhearbhraithreacha, agus</span>
<lb n="8539"/><span>fós a anam féin, ní héidir leis bheith na dhisgiobhal agamsa.</span>
<lb n="8540"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:27"/>
<div><lb n="8541"/><p><span>Agus giodhbé duine nach iomchrann a chros féin, agus nach</span>
<lb n="8542"/><span>leanann mheisi ní héidir leis bheith ná dhisgiobal agamsa.</span>
<lb n="8543"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:28"/>
<div><lb n="8544"/><p><span>Óir cía agaibhsi duine lé madh mián tor dho dhénamh, nach suidhfeadh</span>
<lb n="8545"/><span>ar tús do theilgean chúntais an chosduis, an bhfhuil acfuinn aige dochum</span>
<lb n="8546"/><span>críche do chur air?</span>
<lb n="8547"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:29"/>
<div><lb n="8548"/><p><span>Ar eagla, dhéis an fhuinniméid do chur dhó, agus gan cumas aige</span>
<lb n="8549"/><span>críoch do chur air, go dtoiséochadh gach aon nduine dhá bfaiceann é, ar</span>
<lb n="8550"/><span>fhonómhad do dhénamh faoí,</span>
<lb n="8551"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:30"/>
<div><lb n="8552"/><p><span>Ag rádha, do thionnsgain an fearsa obair do chur ar siobhal, agus</span>
<lb n="8553"/><span>níor fhéd sé crích do chur uirrthe.</span>
<lb n="8554"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:31"/>
<div><lb n="8555"/><p><span>Nó cía an Rí rachadh do dhenamh coguidh anadhuidh ríogh eile, nach</span>
<lb n="8556"/><span>suidhfeadh ar tus do dhénamh comhairle in bhúdh héidir leis lé deich míle,</span>
<lb n="8557"/><span>teangmháil don té úd thig na aghuidh lé fiche míle?</span>
<lb n="8558"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:32"/>
<div><lb n="8559"/><p><span>Nó no, ar mbeith dhósan fós a bhfad uadha, cuiridh sé teachdaireachd</span>
<lb n="8560"/><span>úaidh, agus iarruidh sé siothcháin.</span>
<lb n="8561"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:33"/>
<div><lb n="8562"/><p><span>Mar an gcédna gach uile dhuine agaibhsi nach diúltann dá bhfhuil</span>
<lb n="8563"/><span>aige, ní héidir dhó bheith na dhisgiobal agamsa.</span>
<lb n="8564"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:34"/>
<div><lb n="8565"/><p><span>Is maith an salann, achd má bhíonn an salann gan bhlas, créd lé</span>
<lb n="8566"/><span>gcuirfidh blas air?</span>
<lb n="8567"/></p>
</div>
<pb n="Lc14:35"/>
<div><lb n="8568"/><p><span>Ní bhfuil feidhm air dochum na talmhan ná dochum anaoiligh:</span>
<lb n="8569"/><span>achd teilgid dáoine amach é: giodhbé aga bhfhuilid cluasa dochum</span>
<lb n="8570"/><span>éisdeachda, éisdedh sé.</span>
<lb n="8571"/></p>
</div>
<pb n="Lc15"/>
<div><lb n="8572"/><p/>
</div>
<pb n="Lc15:1"/>
<div><lb n="8573"/><p><span>Agus tángadar na Puibleacaín uile, agus na peacaigh chuige,</span>
<lb n="8574"/><span>déisdeachd ris:</span>
<lb n="8575"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:2"/>
<div><lb n="8576"/><p><span>Agus dorinneadar na Phairisínigh agus na sgríbuidhe munmar, ag</span>
<lb n="8577"/><span>rádha, gabhuidh an fear so peacaigh chuige, agus ithchid sé biádh na</span>
<lb n="8578"/><span>bhfhochair.</span>
<lb n="8579"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:3"/>
<div><lb n="8580"/><p><span>Achd do labhair seision an chosamhlachd sa riú, ag rádha,</span>
<lb n="8581"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:4"/>
<div><lb n="8582"/><p><span>Cía agaibhsi duine, aga bfhuil céd cáora, agus do leigfeadh cáora</span>
<lb n="8583"/><span>dhióbh amudha, nach fagann na náoi gcáoiridh déug agus ceithre fichid ar</span>
<lb n="8584"/><span>an bhfásach, agus nach teíd a ndiáidh na cáorach úd dochuaidh amudha,</span>
<lb n="8585"/><span>nó go bhfhadhann sé hí?</span>
<lb n="8586"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:5"/>
<div><lb n="8587"/><p><span>Agus arna faghail dó, nach cuireann go luaithghaireach ar a</span>
<lb n="8588"/><span>ghuaillibh hí?</span>
<lb n="8589"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:6"/>
<div><lb n="8590"/><p><span>Agus ar dteachd dá thigh dhó, goiridh sé a charuid agus a chomharsain</span>
<lb n="8591"/><span>a gceann a chéile? aga rádha riú, dénuidh luathghaire leamsa: oír fuair mé</span>
<lb n="8592"/><span>mo cháora dochuáidh amugha.</span>
<lb n="8593"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:7"/>
<div><lb n="8594"/><p><span>Adeirim ribh, gurab mar sin bhiás forbhfháilteachas ar neamh ar son éin</span>
<lb n="8595"/><span>pheacaigh doní aithrighe, níis mó iona ar son naoí bhfear ndég agus</span>
<lb n="8596"/><span>cheithre fichid do dháoinibh comhthroma, ar nach bhfuil riachdanas aithrighe.</span>
<lb n="8597"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:8"/>
<div><lb n="8598"/><p><span>Nó cía an bhean agá mbiadaoís deich mboinn, agus do léigfeadh aon bhonn</span>
<lb n="8599"/><span>díobh amudhá, nach lasfadh solus agus nach sguaibéochadh an teagh, agus</span>
<lb n="8600"/><span>nach iárrfadh go dithcheallach, nó gu bhfaghadh sí hé?</span>
<lb n="8601"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:9"/>
<div><lb n="8602"/><p><span>Agus an tráth doghébhadh sí  nach goirfeadh a banchairde</span>
<lb n="8603"/><span>agus a banchomharsain a gceann a chéilé ag radha, dénuidh gáirdeachas</span>
<lb n="8604"/><span>léamsa: oír fuair mé mo bhonn do léig mé amudha.</span>
<lb n="8605"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:10"/>
<div><lb n="8606"/><p><span>Is mar an gcédna, adeirim ribh, gu mbí gáirdeachas ar ainglibh</span>
<lb n="8607"/><span>Dé trí éin pheacach amháin doní aithrighe.</span>
<lb n="8608"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:11"/>
<div><lb n="8609"/><p><span>Agus adubhairt sé fós, dobhádar dias mac ag duine dáirighte.</span>
<lb n="8610"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:12"/>
<div><lb n="8611"/><p><span>Agus adubhairt an tí dob oíge aca réna athair, a athair, tabhair dhamh</span>
<lb n="8612"/><span>an chuid roitheas damh dod mhaitheasa. Agus do roinn seision a mháoin</span>
<lb n="8613"/><span>eatorra.</span>
<lb n="8614"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:13"/>
<div><lb n="8615"/><p><span>Agus tar éis bheagaín aimsire, ar gcruinneabhadh a chodach uile</span>
<lb n="8616"/><span>don mhacsain dob óige, dochuaidh sé as an dtír gu dtalamh a bhfad</span>
<lb n="8617"/><span>úadha: agus do dhiombáil sé annsin a mhaitheas léna bheathuidh dhíoblásaigh.</span>
<lb n="8618"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:14"/>
<div><lb n="8619"/><p><span>Agus tar éis a chodach uile do chaitheamh dhó, do éirigh gorta romhór</span>
<lb n="8620"/><span>ann sa tír sin: agus do thosaigh seision ar bheith a riáchdanus.</span>
<lb n="8621"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:15"/>
<div><lb n="8622"/><p><span>Agus do imthigh sé roimhe, agus do lean sé dhóglách dhar aitrigh</span>
<lb n="8623"/><span>sa tír sin: noch do chuir sé fána dhúthaidh amach é do bhúachuilleachd</span>
<lb n="8624"/><span>mhuc</span>
<lb n="8625"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:16"/>
<div><lb n="8626"/><p><span>Agus dobudh mian leis a bholg do líonadh do na féithleóguibh</span>
<lb n="8627"/><span>do ithdís na muca: agus ní thug éunduine dhó iad.</span>
<lb n="8628"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:17"/>
<div><lb n="8629"/><p><span>Agus an tan do chuimhnigh sé air féin, adubhairt sé, gá mhéd do luchd</span>
<lb n="8630"/><span>formála mhathar agá bhfuil iomarchaidh aráin, agus meisi ag dul</span>
<lb n="8631"/><span>amudha lé gorta.</span>
<lb n="8632"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:18"/>
<div><lb n="8633"/><p><span>Eíreóchaidh mé, agus rachaidh mé a gceann mhathar, agus adéruidh</span>
<lb n="8634"/><span>mé ris, a athair, do pheacaigh mé anadhuidh nimhe agus</span>
<lb n="8635"/><span>ad tfhiadhnuisisi:</span>
<lb n="8636"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:19"/>
<div><lb n="8637"/><p><span>Agus ní fiú mé ó so suás do mhachsa do ghairm dhióm: déna mé mar áon</span>
<lb n="8638"/><span>dod luchd tuarasduil.</span>
<lb n="8639"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:20"/>
<div><lb n="8640"/><p><span>Agus do éirigh sé, agus dochuaidh sé a gceann a athar, agus ar</span>
<lb n="8641"/><span>mbeith fós a gcián uadha dhó, dochunnuic a athair é, agus do ghabh</span>
<lb n="8642"/><span>truaidhe mhór dhó hé, agus a rioth chuige dhó, do chrum sé fána</span>
<lb n="8643"/><span>bhrághuid, agus do phóg sé hé.</span>
<lb n="8644"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:21"/>
<div><lb n="8645"/><p><span>Agus adubhairt an mac ris, a athair, do pheacaigh mé anadhuidh</span>
<lb n="8646"/><span>fhlaitheamhnuis agus ad tfhiadhnuisisi, agus ní fiú mé nísa mhó</span>
<lb n="8647"/><span>do mhacsa do ghairm dhíom.</span>
<lb n="8648"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:22"/>
<div><lb n="8649"/><p><span>Achd adubhairt an tathair ré na searbhfhoghantaibh, tabhruidh an</span>
<lb n="8650"/><span>chuluidhsin is fearr libh, agus cuiridh uime hí, agus cuiridh fáinni air a</span>
<lb n="8651"/><span>laimh, agus bróga ima chosaibh:</span>
<lb n="8652"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:23"/>
<div><lb n="8653"/><p><span>Agus tuguidh libh agus marbhuidh an laogh biátha: agus caitheam biádh,</span>
<lb n="8654"/><span>agus bíom go súgach.</span>
<lb n="8655"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:24"/>
<div><lb n="8656"/><p><span>Óir fuair mo mhac annso bás, agus do aithbeouigh sé, agus dochuaidh</span>
<lb n="8657"/><span>sé amugha, agus frioth hé. Ar anadhbharsain do thinnsgnadar</span>
<lb n="8658"/><span>bheith go súgach.</span>
<lb n="8659"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:25"/>
<div><lb n="8660"/><p><span>Achd dobhí an mac do budh seine aige air an machaire amuich: agus ar</span>
<lb n="8661"/><span>dteachd angar don teagh dhó, dochualuidh sé an céol agus na damhsaidhe.</span>
<lb n="8662"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:26"/>
<div><lb n="8663"/><p><span>Agus ar ngairm dhuine dona searbhfhoghantuibh chuige dhó, do fhiafruidh</span>
<lb n="8664"/><span>sé dhe créd iád na neithe si?</span>
<lb n="8665"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:27"/>
<div><lb n="8666"/><p><span>Agus adubhairt seision ris, do dherbhráthairsi tháinic: agus do</span>
<lb n="8667"/><span>mharbh hathair an laogh biadhta úd: ar son gu bhfuair sé shlán arís hé.</span>
<lb n="8668"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:28"/>
<div><lb n="8669"/><p><span>Agus do gabh ferg eision, agus niorbháill leis dul asdech:</span>
<lb n="8670"/><span>uime sin táinic a athair amach, agus do iarr sé dhathchuinghidh air</span>
<lb n="8671"/><span>theachd asdeach.</span>
<lb n="8672"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:29"/>
<div><lb n="8673"/><p><span>Achd ar bhfreagra dhósan adubhairt sé ris an athair, féuch,</span>
<lb n="8674"/><span>atáimsi ag déanamh seirbhísi dhuit anoiread so do bhliadnuibh, agus nír</span>
<lb n="8675"/><span>sháruigh mé haithne ariamh, gidheadh ní thug tú fiú an mheannainn</span>
<lb n="8676"/><span>riamh dhamh, dochum go mbéinn go súgach eidir mo charuid:</span>
<lb n="8677"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:30"/>
<div><lb n="8678"/><p><span>Achd an tan táinic an macsa agad do shluig do mhaitheas a bhfhochair</span>
<lb n="8679"/><span>mheirdreach, do mharbh tú an láogh biáta úd dhó.</span>
<lb n="8680"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:31"/>
<div><lb n="8681"/><p><span>Achd adubhairt seision ris, a mhic, atá tusa do ghnáth am fhochairsi,</span>
<lb n="8682"/><span>agus na huile neithe is leamsa, is leatsa iad.</span>
<lb n="8683"/></p>
</div>
<pb n="Lc15:32"/>
<div><lb n="8684"/><p><span>Achd do budh cóir dhuínn súghachas agus forbháilteachas do dhénamh,</span>
<lb n="8685"/><span>tré go raibhe an dearbhráthairsi agadsa tar éis bháis, agus gur</span>
<lb n="8686"/><span>aithbhéouigh sé: agus gu ndeachaidh sé amudha, agus gu bhfrioth arís é.</span>
<lb n="8687"/></p>
</div>
<pb n="Lc16"/>
<div><lb n="8688"/><p/>
</div>
<pb n="Lc16:1"/>
<div><lb n="8689"/><p><span>Agus adubhairt sé fós réna dhisgiobluibh, dobhí duine saidhbhir</span>
<lb n="8690"/><span>dháirighthe ann, aga raibhe sdiobhard: agus dorinneadh casaoid ris air,</span>
<lb n="8691"/><span>gur dhiombail sé a mhaitheas.</span>
<lb n="8692"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:2"/>
<div><lb n="8693"/><p><span>Agus arna ghairm chuige dhó, adubhairt sé ris, créd é so dochluinim</span>
<lb n="8694"/><span>ort? tabhair cúntas do sdíobardachda uáit, óir ní héidir dhuit bheith ad</span>
<lb n="8695"/><span>sdiobhard níbhus foide.</span>
<lb n="8696"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:3"/>
<div><lb n="8697"/><p><span>Agus adubhairt an sdíobhard ris féin, créd dodhéna mé, oír atá mo</span>
<lb n="8698"/><span>thighearna ag búain na sdiobhardachda dhíom? ní heol damh romhar do</span>
<lb n="8699"/><span>dhénamh, agus is nár leam deirc dhiarruidh.</span>
<lb n="8700"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:4"/>
<div><lb n="8701"/><p><span>Atá a fhios agam créd dodhéna mé, dochum an tan chuirfidhthear as an</span>
<lb n="8702"/><span>sdíobhardachd mhé, go ngebhuid siád chuca mé dá dtighthibh féin.</span>
<lb n="8703"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:5"/>
<div><lb n="8704"/><p><span>Agus ar ngairm gach aoín fá leith dar dhligh a thighearna fiacha,</span>
<lb n="8705"/><span>adubhairt sé ris an gcéd fhear dhíobh: gá mhéd dfiachaibh dhligheas</span>
<lb n="8706"/><span>mo thighearna dhíot?</span>
<lb n="8707"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:6"/>
<div><lb n="8708"/><p><span>Agus adubhairt seision, céd miosúr dhola: agus adubhairt seision ris,</span>
<lb n="8709"/><span>gabh chugad do sgribhneóireachd, agus suidh go luath, agus sgrióbh a deich agus</span>
<lb n="8710"/><span>dá fithcheadh.</span>
<lb n="8711"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:7"/>
<div><lb n="8712"/><p><span>Agus adubhairt sé na dhiaigh sin ré duine eile, créd dhlighthear</span>
<lb n="8713"/><span>dhiotsa? agus adubhairt seision, céd mhiosúr cruithneachda: agus a</span>
<lb n="8714"/><span>dubhairt seision ris, gabh chugad do sgriobhneoireachd, agus sgríobh ceithre</span>
<lb n="8715"/><span>fithchid.</span>
<lb n="8716"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:8"/>
<div><lb n="8717"/><p><span>Agus do mhol an thighearna an sdiobhard eúgórach, do bhríogh gu</span>
<lb n="8718"/><span>ndearnuidh sé ní glic. Oír is glioca clann an tsaoghail si, iona clann an</span>
<lb n="8719"/><span>tsolais ina gcinél féin.</span>
<lb n="8720"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:9"/>
<div><lb n="8721"/><p><span>Agus adeirimsi ribh, dénuidh caruid daoibh féin, lé saibhreas na</span>
<lb n="8722"/><span>hégcóra: dochum an tráth bhiás uiresbhuidh oruibh, gu ngebhdaois chuca sibh</span>
<lb n="8723"/><span>ann a lóisdínibh siórruidhe.</span>
<lb n="8724"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:10"/>
<div><lb n="8725"/><p><span>An tí atá ionnraic sa ní is lúgha, atá sé ionnruic a mórán: agus</span>
<lb n="8726"/><span>giodhbhé atá éghcórach sa ní is lugha, atá sé égcórach a mórán mar an</span>
<lb n="8727"/><span>gcédna.</span>
<lb n="8728"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:11"/>
<div><lb n="8729"/><p><span>Ar anadhbharsain sin muna rabhabhair fírinnioch annsa tshaibhreas</span>
<lb n="8730"/><span>bhrégach, cía do thaoibheóchadh an saibhreas fírinnioch ribh?</span>
<lb n="8731"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:12"/>
<div><lb n="8732"/><p><span>Agus mun bhfrioth ionnruic sibh a gcuid duine eile, cía dobhéradh</span>
<lb n="8733"/><span>dhaoibh an ní is libh féin?</span>
<lb n="8734"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:13"/>
<div><lb n="8735"/><p><span>Ní héidir le searbhfhoghantuidhe ar bioth seirbhís do dhénamh do</span>
<lb n="8736"/><span>dhá thighearna: oír ceachdar do dhá ní biaidh fuath aige do neach aca,</span>
<lb n="8737"/><span>agus grádh don dára fear: nó adhárfuidh sé dho neach aca, agus dobhéra</span>
<lb n="8738"/><span>sé nemhchion ar an dara fear: ní héidir libh seirbhís do dhénamh</span>
<lb n="8739"/><span>do Dhia agus don tshaibhreas.</span>
<lb n="8740"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:14"/>
<div><lb n="8741"/><p><span>Agus dochualadar na Phairisínigh shanntacha mar an gcédna</span>
<lb n="8742"/><span>na neithesi uile: agus dorinniodar fonómhad faoision.</span>
<lb n="8743"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:15"/>
<div><lb n="8744"/><p><span>Agus adubhairt seision riú, is sibhsi an dream úd shaoras sibh féin a</span>
<lb n="8745"/><span>bhfiadhnuisi na ndaoine: achd is aithnid do Dia bhur gcroidhtheacha: oír</span>
<lb n="8746"/><span>an ní atá fá mhórchion a bhfiádhnuisi na ndaoine, atá sé gráineamhuil a</span>
<lb n="8747"/><span>bhfiadhnuisi Dé.</span>
<lb n="8748"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:16"/>
<div><lb n="8749"/><p><span>Dobhí an reachd agus na fáighe ann gu teachd dEoin: ó shoin a</span>
<lb n="8750"/><span>leith atá ríoghachd Dé dhá soisgélughadh, agus atá gach uile dhuine a</span>
<lb n="8751"/><span>coinglinn dochum dola innte</span>
<lb n="8752"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:17"/>
<div><lb n="8753"/><p><span>Achd as usa neamh agus talamh do dhol thart, iona aonphunc dhon</span>
<lb n="8754"/><span>dlighedh do thuitim.</span>
<lb n="8755"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:18"/>
<div><lb n="8756"/><p><span>Giodhbé neach léigeas a bhean, agus phósus bhean eile, doní sé</span>
<lb n="8757"/><span>adhaltrannas: agus giodhbé dobheir an bheansain do leigeadh, doní sé</span>
<lb n="8758"/><span>adhaltrannas.</span>
<lb n="8759"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:19"/>
<div><lb n="8760"/><p><span>Achd dobhí dhuine saibhir dháirighthe ann, agus is é do budh hédach</span>
<lb n="8761"/><span>dhó purpuir agus sióda, agus dothéighedh sé chum bídh gu roshóghamhuil gach</span>
<lb n="8762"/><span>laoí.</span>
<lb n="8763"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:20"/>
<div><lb n="8764"/><p><span>Agus dobhí duine bochd dáirighthe ann, darbhainm Lásarus, do</span>
<lb n="8765"/><span>bhí na luidhe aga gheatasan, lán do chréchduibh:</span>
<lb n="8766"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:21"/>
<div><lb n="8767"/><p><span>Agus ler mhián é féin do shásadh leis an sbruileach do thuiteadh do</span>
<lb n="8768"/><span>bhord an duine shaibhir: agus dothigdis na mhadruidhe, agus do ligheidís</span>
<lb n="8769"/><span>a chréuchda.</span>
<lb n="8770"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:22"/>
<div><lb n="8771"/><p><span>Agus tárrla gu bhfhuair an duine bochd bás, agus gur iomchradar na</span>
<lb n="8772"/><span>haingail gu huchd Abrahám hé: agus mar an gcédna fuair an duine</span>
<lb n="8773"/><span>saibhir úd bás, agus do hadhluiceadh é.</span>
<lb n="8774"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:23"/>
<div><lb n="8775"/><p><span>Agus ar mbeith dhó anifearn a bpiánuibh, do thóguibh sé a shuile</span>
<lb n="8776"/><span>suás, agus dochunnaic sé Abrahám a bhfad úadha, agus Lasarus iona uchd.</span>
<lb n="8777"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:24"/>
<div><lb n="8778"/><p><span>Agus ar neimhghe dhósan an tan soin adubhairt sé, a athair a</span>
<lb n="8779"/><span>Abrahám, déna trocaire oram, agus cuir Lásarus do thumadh bhairr</span>
<lb n="8780"/><span>a mheóir anuisge, agus dfhuaradh mo theangadh: oír atáim dom</span>
<lb n="8781"/><span>roiphianadh annsa lásair si.</span>
<lb n="8782"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:25"/>
<div><lb n="8783"/><p><span>Achd adubhairt Abrahám, a mhic, cuimhnigh gu bhfhuair tú do</span>
<lb n="8784"/><span>shomhaóin lé linn do bheith beó, agus u bhfhuair Lásarus mar an</span>
<lb n="8785"/><span>gcédna amhgar: achd atá sólás aigesion anois da fhaghail, agus atá</span>
<lb n="8786"/><span>tusa dod phianadh.</span>
<lb n="8787"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:26"/>
<div><lb n="8788"/><p><span>Agus do bhárr orrtha so uile, atá fodhomhain mhór arna chur</span>
<lb n="8789"/><span>eadruinni, agus sibhsi, ionnas nach éidir leis na dáoinibh lé bhudh</span>
<lb n="8790"/><span>mián é, dol as so chugaibhsi, na teachd as sin chuguinne.</span>
<lb n="8791"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:27"/>
<div><lb n="8792"/><p><span>Agus adubhairt seision, ar anadhbhar sain iarruim ort a athair,</span>
<lb n="8793"/><span>eision do chur gu tigh mhathar féin.</span>
<lb n="8794"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:28"/>
<div><lb n="8795"/><p><span>Óir atáid cúigear dearbhraithreach agam, do thabhairt sgel dóibh, dochum</span>
<lb n="8796"/><span>nach tiocfadaoision mar an gcédna ann sanionadsa na péine.</span>
<lb n="8797"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:29"/>
<div><lb n="8798"/><p><span>Adeir Abraham ris, atáid Maoisi agus na fáighe aca: éisdid siad</span>
<lb n="8799"/><span>riúsan.</span>
<lb n="8800"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:30"/>
<div><lb n="8801"/><p><span>Achd adubhairt seision, ní hamhluidh atá a athair a Abraham: achd da</span>
<lb n="8802"/><span>ndeacha duine ó na marbhuibh chuca, dodhéndais aithrighe.</span>
<lb n="8803"/></p>
</div>
<pb n="Lc16:31"/>
<div><lb n="8804"/><p><span>Agus adubhairt Abrahám rís, muna néisdid siád ré Maóisi agus ris</span>
<lb n="8805"/><span>na faighibh, da néirgheadh duine ó mharbhuibh féin, ní thiobhradáois</span>
<lb n="8806"/><span>credeamhuin dó.</span>
<lb n="8807"/></p>
</div>
<pb n="Lc17"/>
<div><lb n="8808"/><p/>
</div>
<pb n="Lc17:1"/>
<div><lb n="8809"/><p><span>Agus adubhairt sé ris na disgiobluibh, ní héidir nach tiocfuid</span>
<lb n="8810"/><span>sgannalacha: achd is trúagh don tí úd tré a dtigid siád.</span>
<lb n="8811"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:2"/>
<div><lb n="8812"/><p><span>Do budh fearr don té úd cloch mhuilinn do chur a dtimcheall a</span>
<lb n="8813"/><span>mhuinil, agus a bheith arna theilgean ann sa bhfhairrge, ná áon</span>
<lb n="8814"/><span>don mhuinntir bhigsi dhoilbemeachadh</span>
<lb n="8815"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:3"/>
<div><lb n="8816"/><p><span>Tabhruid bhur naire dhaoibh féin. Má pheacaigheann do bhrathair</span>
<lb n="8817"/><span>ad haghuidh, imdhearg é: agus má doní sé aithrighe maith dó hé.</span>
<lb n="8818"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:4"/>
<div><lb n="8819"/><p><span>Agus má pheacaigheann sé ad hadhaidh seachd núaire ann sa ló, agus go</span>
<lb n="8820"/><span>bhfillfe sé chugad seachd nuaire ann sa ló, ag rádha; atá aithreachas oram:</span>
<lb n="8821"/><span>maith dhó .</span>
<lb n="8822"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:5"/>
<div><lb n="8823"/><p><span>Agus adubhradar na hasbuil ris an dthighearna, meudaigh ar</span>
<lb n="8824"/><span>gcrédéamh.</span>
<lb n="8825"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:6"/>
<div><lb n="8826"/><p><span>Agus adubhairt an tighearna, dá mbeith oiread ghráine mhuisdaird do</span>
<lb n="8827"/><span>chreideamh aguibh, adéradh sibh ris an gcrann bhfigeadhsa, éirigh as do</span>
<lb n="8828"/><span>fhrémhach, agus curthar an sa bhfhairge thú: agus do umlochadh sé</span>
<lb n="8829"/><span>dháoibh.</span>
<lb n="8830"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:7"/>
<div><lb n="8831"/><p><span>Agus cía aguibh aga bhfhuil searbhfhoghantuidhe a treabhadh, no a</span>
<lb n="8832"/><span>coimhéd tréda, aga naibeoradh sé ris ar an mball, an tan dothiocfadh sé ón</span>
<lb n="8833"/><span>bhfherann, imthigh agus suidh síos ar an mbord?</span>
<lb n="8834"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:8"/>
<div><lb n="8835"/><p><span>Achd ané nach aibeóra sé ris, ullmhuigh an ní iosas mé ar mó shuipér,</span>
<lb n="8836"/><span>agus cuir do chris tort, agus fritheoil mheisi nó gu nithe mé agus gu</span>
<lb n="8837"/><span>nibhe mé: agus tar éisi sin ithsi, agus ibh?</span>
<lb n="8838"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:9"/>
<div><lb n="8839"/><p><span>An mbiá buidheachas aige ar an searbhfhoghantuidhe úd, do bhrígh gu</span>
<lb n="8840"/><span>nderna sé na neithe do haithneadh dhe? ní shaoilim go mbiá.</span>
<lb n="8841"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:10"/>
<div><lb n="8842"/><p><span>Agus is mar sin dáoibhsi, an tan dodhéntáoi gach uile ní da</span>
<lb n="8843"/><span>bhfhuil arna naithni dhíbh, ábruidh, is searbhfhoghantuidhe neamhtharbhacha</span>
<lb n="8844"/><span>sinn: oír dorinneamar an ní dobhí dfhiachaibh oruinn do dhénamh.</span>
<lb n="8845"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:11"/>
<div><lb n="8846"/><p><span>Agus tárrla ag dol suás gu hIerúsalém dhó, gur ghabh sé trí lár na</span>
<lb n="8847"/><span>Samária agus na Galilé.</span>
<lb n="8848"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:12"/>
<div><lb n="8849"/><p><span>Agus an tráth dochuaidh sé asdeach gu baile dháirighthe, tarrladar</span>
<lb n="8850"/><span>deithneabhar loghar air, do sheas a bhfad uada:</span>
<lb n="8851"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:13"/>
<div><lb n="8852"/><p><span>Agus do arduigheadar a nguth, ag rádha; a Íosa a mhaighisdir, déna</span>
<lb n="8853"/><span>trócaire oruinn.</span>
<lb n="8854"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:14"/>
<div><lb n="8855"/><p><span>Agus an tan dochunnaic sé iád, adubhairt sé riú, imthighidh,</span>
<lb n="8856"/><span>foillsighidh sibh féin dona sagartuibh: agus tarrla an fad dobhádar</span>
<lb n="8857"/><span>ar siobal gur glanadh iád.</span>
<lb n="8858"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:15"/>
<div><lb n="8859"/><p><span>Achd fear aca mar dochunnaic sé é féin arna shlánughadh, do fhill sé</span>
<lb n="8860"/><span>tar a ais, ag moladh Dé do ghuth mhór.</span>
<lb n="8861"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:16"/>
<div><lb n="8862"/><p><span>Agus do thuit sé ar a aghuidh aga chosaibhsean, ag breith</span>
<lb n="8863"/><span>bhuidheachais ris: agus do budh Samaritánach an tí si.</span>
<lb n="8864"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:17"/>
<div><lb n="8865"/><p><span>Agus ar bhfhreagra dhÍosa, adubhairt sé, ané nach fuilid</span>
<lb n="8866"/><span>deithneabhar arna nglanadh? agus cait a bhfhuil naonbhar aca?</span>
<lb n="8867"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:18"/>
<div><lb n="8868"/><p><span>Ní fhuilid ar faghbháil maille ré filleadh do thabhairt ghloíre</span>
<lb n="8869"/><span>do Dhía, acht an teachdarchinélachsa</span>
<lb n="8870"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:19"/>
<div><lb n="8871"/><p><span>Agus adubhairt sé ris, éirigh, imthigh romhad: do shlánuigh do</span>
<lb n="8872"/><span>chreideamh thu.</span>
<lb n="8873"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:20"/>
<div><lb n="8874"/><p><span>Agus arna fhiafruidhe dhe dona Phairisíniochaibh, cia an</span>
<lb n="8875"/><span>tráth dothiocfadh rioghachd Dé: do fhreagair sé iád, agus adubhairt sé,</span>
<lb n="8876"/><span>ní thiocfa rioghachd Dé, maillé ré coimhéd do bheith uirrthe:</span>
<lb n="8877"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:21"/>
<div><lb n="8878"/><p><span>Agus ní aibeóruid siád, feuch annso, nó, féuch annsúd: oír</span>
<lb n="8879"/><span>tabhair dod huidh, atá flaitheas Dé aguibh ann bhur measg.</span>
<lb n="8880"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:22"/>
<div><lb n="8881"/><p><span>Agus adubhairt sé réna dhisgiobluibh, tiocfuidh anaimsior,</span>
<lb n="8882"/><span>an tráth bhiás míangus oruibh aon do laithibh mhic an duine dfhaicsin:</span>
<lb n="8883"/><span>agus ní fhaicfithí.</span>
<lb n="8884"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:23"/>
<div><lb n="8885"/><p><span>Agus adhéruidh siád ribh; féuch annso, nó, féuch annsúd: achd na</span>
<lb n="8886"/><span>hímdhigh, agus na leanuidh iad.</span>
<lb n="8887"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:24"/>
<div><lb n="8888"/><p><span>Óir amhuil agus mar dheallruidheas an tinnteach shoillsigheas ónaird</span>
<lb n="8889"/><span>gu chéile fá neamh: is mar sin bhiás mac an duine mar an gcéudna ana</span>
<lb n="8890"/><span>lá féin.</span>
<lb n="8891"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:25"/>
<div><lb n="8892"/><p><span>Achd is éigin dhó ar tús mórán dfhulang, agus a dhiultadh ón</span>
<lb n="8893"/><span>cineadhsa.</span>
<lb n="8894"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:26"/>
<div><lb n="8895"/><p><span>Agus mar tárrla a laithibh Náoi, is mar sin fós bhiás a laithibh</span>
<lb n="8896"/><span>mhic an duine.</span>
<lb n="8897"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:27"/>
<div><lb n="8898"/><p><span>Do ithidís, do ibhedís, do phosadhedís, agus dobheirdís chum pósda,</span>
<lb n="8899"/><span>gus an lá úd ann a ndeachaidh Naoi donAirc: agus taínic an díle,</span>
<lb n="8900"/><span>agus do sgris sí iád uile.</span>
<lb n="8901"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:28"/>
<div><lb n="8902"/><p><span>Agus ar a nós gcédna mar thárrla a laithibh Lot: do ithedís,</span>
<lb n="8903"/><span>do ibhdís, do cheannchadaoís, do reacdáois, do phlantuighedís,</span>
<lb n="8904"/><span>do thogbhadaois tighthe:</span>
<lb n="8905"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:29"/>
<div><lb n="8906"/><p><span>Agus an lá úd dochuaidh Lot amach as Sodom, do fearadh teine</span>
<lb n="8907"/><span>agus ruibh ó neamh, agus do sgrios sé iád uile.</span>
<lb n="8908"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:30"/>
<div><lb n="8909"/><p><span>Is da réir so bhiás an lá an a bhfhoillseochthar mac an duine.</span>
<lb n="8910"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:31"/>
<div><lb n="8911"/><p><span>Annsa lá úd an té bhiás ar an dtegh, agus a mhaitheas ann sa tigh sin,</span>
<lb n="8912"/><span>na tuirlingeadh sé chum a dtógbhála: agus an tí atá ar an machaire, na casadh</span>
<lb n="8913"/><span>sé tar a ais mar an gcédna.</span>
<lb n="8914"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:32"/>
<div><lb n="8915"/><p><span>Cuimhnigh ar mhnaoi Lot.</span>
<lb n="8916"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:33"/>
<div><lb n="8917"/><p><span>Giodhbé ar bioth neach iarrfas a anam féin dfoírightin,</span>
<lb n="8918"/><span>caillfidh sé hé: agus giodhbé ar bioth neach chaillfeas hé,</span>
<lb n="8919"/><span>beóafuidh sé hé.</span>
<lb n="8920"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:34"/>
<div><lb n="8921"/><p><span>Adeirim ribh, béid diás anaon lebaigh ann sanoidhe úd:</span>
<lb n="8922"/><span>gébtar lé háon aca, agus fuigfighthear an dara fear.</span>
<lb n="8923"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:35"/>
<div><lb n="8924"/><p><span>Beid días ban ag bróinteórachd anaoinfheachd: gebhthar lé mnaoí</span>
<lb n="8925"/><span>aca, agus fuigfighthear an dara bean.</span>
<lb n="8926"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:36"/>
<div><lb n="8927"/><p><span>Beid diás fear ar an machaire: gébhthar lé háon aca, agus</span>
<lb n="8928"/><span>fuigfighthear an neach eile.</span>
<lb n="8929"/></p>
</div>
<pb n="Lc17:37"/>
<div><lb n="8930"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhoibhsion adeirid ris, gá hionadh a thighearna?</span>
<lb n="8931"/><span>agus adubhairt seision riú, giodhbé ball iona mbia an corp, is annsin fós</span>
<lb n="8932"/><span>chruinneochthar na hiolair.</span>
<lb n="8933"/></p>
</div>
<pb n="Lc18"/>
<div><lb n="8934"/><p/>
</div>
<pb n="Lc18:1"/>
<div><lb n="8935"/><p><span>Agus adubháirt sé fós cosamhlachd ríu, gurab éigean dóibh urnuighthe</span>
<lb n="8936"/><span>do dhénamh do ghnáth, gan leisge.</span>
<lb n="8937"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:2"/>
<div><lb n="8938"/><p><span>Ag radha, dobhí breitheamh dháirighthe a gcathraidh</span>
<lb n="8939"/><span>dhairighthe ar nach raibhe eagla Dé air, agus nach raibhe onoír aige do</span>
<lb n="8940"/><span>neach ar bioth:</span>
<lb n="8941"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:3"/>
<div><lb n="8942"/><p><span>Agus dobhí bantreabhthach dháirighthe ann sa chathruigh úd, noch</span>
<lb n="8943"/><span>thanic chuige, ag rádha, déna coír dhamh anadhuigh fhir mhéilighthe.</span>
<lb n="8944"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:4"/>
<div><lb n="8945"/><p><span>Agus níorbháill leision ar feadh aimsire faide: achd tar a éisi sin</span>
<lb n="8946"/><span>adubhairt sé ris féin, gé nach fuil faitchéas Dia oram, agus nach fuil onoir</span>
<lb n="8947"/><span>agam dáonduine:</span>
<lb n="8948"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:5"/>
<div><lb n="8949"/><p><span>Giodheadh trí gu mbuaidhreann an bhantreabhthachsa mhé, dodhena mé</span>
<lb n="8950"/><span>coír dhi í, dochum nach ticfadh sí fa dheireadh dom bhuáidhreadh.</span>
<lb n="8951"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:6"/>
<div><lb n="8952"/><p><span>Agus adubhairt an tighearna, cluinidh créd adeir an breithemh</span>
<lb n="8953"/><span>égcomhthrom úd:</span>
<lb n="8954"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:7"/>
<div><lb n="8955"/><p><span>Ané nach déna Día dioghaltas ar son a dhaoine toghtha féin,</span>
<lb n="8956"/><span>eimhgheas air do ló agus doidhce, ge chuireas sé a fhearg ar cairde ortha.</span>
<lb n="8957"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:8"/>
<div><lb n="8958"/><p><span>Adeirim ribh, gu ndéna sé dioghaltas ar a son gu luáth. Achd cheana</span>
<lb n="8959"/><span>an tan thiocfas mac an duine an bhfuidhbhe sé creideamh ar an dtalamh?</span>
<lb n="8960"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:9"/>
<div><lb n="8961"/><p><span>Agus adubhairt sé fós ré dreim do sháoil iád féin do bheith na</span>
<lb n="8962"/><span>bfírénachaibh, agus do tharcaisnigh cách eile, an chosamhlachdsa:</span>
<lb n="8963"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:10"/>
<div><lb n="8964"/><p><span>Dochuadar diás do dhaoinibh suas don teampall dochum urnuidhthe,</span>
<lb n="8965"/><span>aon aca na Fhairisíneach, agus araile na phuiblicánach:</span>
<lb n="8966"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:11"/>
<div><lb n="8967"/><p><span>Ar seasamh don FhPhairisínioch anaonar ag so anurnuighthe dorinne</span>
<lb n="8968"/><span>sé a Dhiá, beirim buidheachas riot nach fuilim mar atáid daoine</span>
<lb n="8969"/><span>eile, iona luchd fuaduigh, égcórach, ina luchd adhaltrannuis: no fós</span>
<lb n="8970"/><span>mar an bpuibliocanachsa.</span>
<lb n="8971"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:12"/>
<div><lb n="8972"/><p><span>Troisgim fa dhó ann sa tseachdmhuin, dobheirim deachmuidh ar gach ní</span>
<lb n="8973"/><span>dá sealbhuighim.</span>
<lb n="8974"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:13"/>
<div><lb n="8975"/><p><span>Agus ar seasamh don fphubleacán a bhfad uadha, nirbháill leis fiú a</span>
<lb n="8976"/><span>shúl do thógbháil suás dochum neimhi: achd do bhuail sé a uchd, ag rádha,</span>
<lb n="8977"/><span>a Dhia, déna trócaire oramsa an peacach.</span>
<lb n="8978"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:14"/>
<div><lb n="8979"/><p><span>Adeirim ribh, go dtaínic an tési anuas iona fhirénach dá thigh féin</span>
<lb n="8980"/><span>níis mó ina na an tí úd: oír giodhbé arduigheas é féin, ísléochthar</span>
<lb n="8981"/><span>hé: agus giodhbé neach ísligheas é féin, áirdeochthar é.</span>
<lb n="8982"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:15"/>
<div><lb n="8983"/><p><span>Agus fós tugadar chuige naoidhenáin, dochum gu mbeanfadh sé riú: agus</span>
<lb n="8984"/><span>an tan dochunncadar na disgiobuil so, do imdheargadar iád.</span>
<lb n="8985"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:16"/>
<div><lb n="8986"/><p><span>Achd ar ngairm na leanabh dhÍosa chuige, adubhairt sé, fuilngidh na</span>
<lb n="8987"/><span>leinbh do theachd chugamsa, agus na toirmeasguidh iad: oír is léna</span>
<lb n="8988"/><span>leithéididhibh so rioghachd Dé.</span>
<lb n="8989"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:17"/>
<div><lb n="8990"/><p><span>Adeirim ribh go fírinneach, giodhbé ar bioth nach gébha chuige</span>
<lb n="8991"/><span>riogachd Dé mar naoidheanán, nach racha sé gu brách asdeach innte.</span>
<lb n="8992"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:18"/>
<div><lb n="8993"/><p><span>Agus do fhiafruigh duine dháirighthe dona huachdaránuibh an tansain</span>
<lb n="8994"/><span>de; a mhaighisdir mhaith, créd dodhéana mé lé a seabhócha mé</span>
<lb n="8995"/><span>an bheatha mharthanach?</span>
<lb n="8996"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:19"/>
<div><lb n="8997"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ris: créd fá ngoireann tú máith dhíomsa? ní</span>
<lb n="8998"/><span>fhuil éinneach maith achd an taon eadhon Día.</span>
<lb n="8999"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:20"/>
<div><lb n="9000"/><p><span>Atá eolas na náitheantadh agád, ná déna adhaltranas, ná déna</span>
<lb n="9001"/><span>dúnmharbhadh, ná déna goid, ná déna fiadhnuisi bhrége: onóiruigh</span>
<lb n="9002"/><span>hathair agus do mháthair.</span>
<lb n="9003"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:21"/>
<div><lb n="9004"/><p><span>Agus adubhairt seision, do choimhéid mé na neithesi uile óm óige.</span>
<lb n="9005"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:22"/>
<div><lb n="9006"/><p><span>Agus ar gcluinsin na neitheannsa dhÍosa, adubhairt sé ris,</span>
<lb n="9007"/><span>atá éinní dhuireasbhuidh ort fós, reac a bhfhuil agad, agus roinn</span>
<lb n="9008"/><span>ar na bochduibh, agus biaidh ionnmhas ar neamh agad: agus tarra lean mheisi.</span>
<lb n="9009"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:23"/>
<div><lb n="9010"/><p><span>Agus arna gcloinnsin so dhósan, dobhí sé arna ghénamh</span>
<lb n="9011"/><span>rodhobrónach, oír dobhí sé roshaidhbhir.</span>
<lb n="9012"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:24"/>
<div><lb n="9013"/><p><span>Agus an tan dochunnaic Iósa gu raibhe sé lán do dhobrón, adubhairt</span>
<lb n="9014"/><span>sé, créd é a dheacrachd dona dáoinibh saidhbhre dul asdéch a rioghachd</span>
<lb n="9015"/><span>Dé.</span>
<lb n="9016"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:25"/>
<div><lb n="9017"/><p><span>Oír is usa camhall do dhol tri chró snáthuide, iona do dhuine shaidhbhir</span>
<lb n="9018"/><span>dol asdeach a rioghachd Dé.</span>
<lb n="9019"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:26"/>
<div><lb n="9020"/><p><span>Agus adubhradar an dream dochualuidh so, máseadh cía bhus éider do</span>
<lb n="9021"/><span>shlánughadh?</span>
<lb n="9022"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:27"/>
<div><lb n="9023"/><p><span>Achd adubhairt seision, na neithe atá doidhénta ag na daoinibh,</span>
<lb n="9024"/><span>atáid siád soidhénta ag Dia.</span>
<lb n="9025"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:28"/>
<div><lb n="9026"/><p><span>Agus adubhairt Peadar, féuch, do fhágamairni na huile neithe, agus</span>
<lb n="9027"/><span>do leanamair thusa.</span>
<lb n="9028"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:29"/>
<div><lb n="9029"/><p><span>Agus adubhairt seision riú, adeirimsi ribh go fírinneach, nách</span>
<lb n="9030"/><span>fuil éinneach do fhágaibh a theach ná a athair, ná a mháthair, ná a</span>
<lb n="9031"/><span>dhearbhraithreacha, ná a bhean phósda, ná a chlann ar son rioghachda Dé.</span>
<lb n="9032"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:30"/>
<div><lb n="9033"/><p><span>Nach glacfa sé mórán nísa mhó ann sanaimsir so, agus an bheatha</span>
<lb n="9034"/><span>mharthanach an sa tsaoghal tig.</span>
<lb n="9035"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:31"/>
<div><lb n="9036"/><p><span>Agus ar mbreith an dá fhear dég úd leis dÍosa, adubhairt sé riú;</span>
<lb n="9037"/><span>féuch, téghmaoíd suas go hIarusalém, agus críchnócthar a dteimcheall</span>
<lb n="9038"/><span>mhic an duine na huile neithe atá arna sgriobhadh tríd na faíghibh</span>
<lb n="9039"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:32"/>
<div><lb n="9040"/><p><span>Óir dobhérthar do na cineadhachaibh hé, agus doghéuntar fonomhad</span>
<lb n="9041"/><span>faoi, agus maisleochthar hé, agus géubhthar do chroinntselighibh air.</span>
<lb n="9042"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:33"/>
<div><lb n="9043"/><p><span>Agus arna sgiúrsadh dhóibh, muirfidh siád hé: achd éireodhaidh</span>
<lb n="9044"/><span>sé arís an treas lá,</span>
<lb n="9045"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:34"/>
<div><lb n="9046"/><p><span>Agus níor thuigeadarsan éinní dhíobh so: agus dobhádar na</span>
<lb n="9047"/><span>briathrasa foilightheach uatha, agus níor aithnigheadar na neithe adubhradh</span>
<lb n="9048"/><span>ann.</span>
<lb n="9049"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:35"/>
<div><lb n="9050"/><p><span>Agus tárrla an tan do dhruid sé ré Ierico, gur shuidh dall</span>
<lb n="9051"/><span>dáirighthe cois na sligheadh ag iarruidh déirce.</span>
<lb n="9052"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:36"/>
<div><lb n="9053"/><p><span>Agus an tan dochualuidh sé an slúagh ag gabháil thairis, do fhiafruidh</span>
<lb n="9054"/><span>sé créd é so.</span>
<lb n="9055"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:37"/>
<div><lb n="9056"/><p><span>Agus do inniseadar dhó gurab hé Íosa Nazardha dobhí a gabháil tairis.</span>
<lb n="9057"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:38"/>
<div><lb n="9058"/><p><span>Agus do éigh seision ag ráda, a Iosa a mhic Dáibhi déuna trócaire</span>
<lb n="9059"/><span>oram.</span>
<lb n="9060"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:39"/>
<div><lb n="9061"/><p><span>Agus an dream dobhí roimhe do imdheargadar hé dochum gu mbiadh sé na</span>
<lb n="9062"/><span>thochd: achd is móide do éidheadh seision sin, aga rádh, a mhic</span>
<lb n="9063"/><span>Dháibhí déna trócaire oram.</span>
<lb n="9064"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:40"/>
<div><lb n="9065"/><p><span>Agus ar seasamh dhÍosa, do aithin sé a thabhairt chuige: agus an tan</span>
<lb n="9066"/><span>do dhruid sé ris: do fhiafruidh sé dhe,</span>
<lb n="9067"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:41"/>
<div><lb n="9068"/><p><span>Ag rádha créd is mián leat meisi dodhéna dhuit? agus adubhairt</span>
<lb n="9069"/><span>seision a thighearna, mo roidhearc dhaiseag dhamh.</span>
<lb n="9070"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:42"/>
<div><lb n="9071"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ris, gabh chugad hamharc: do shlánuigh do</span>
<lb n="9072"/><span>chreidemh thú.</span>
<lb n="9073"/></p>
</div>
<pb n="Lc18:43"/>
<div><lb n="9074"/><p><span>Agus do gabh sé a radharc chuige ar an mball, agus do lean sé hé, ag</span>
<lb n="9075"/><span>tabhairt ghlóire do Dhiá: agus an tan dochunnaic an poball uile,</span>
<lb n="9076"/><span>tugadar moladh dho Dhia.</span>
<lb n="9077"/></p>
</div>
<pb n="Lc19"/>
<div><lb n="9078"/><p/>
</div>
<pb n="Lc19:1"/>
<div><lb n="9079"/><p><span>Agus ar ndol asdeach gu Iérico dhÍosa, do ghabh sé tríthe:</span>
<lb n="9080"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:2"/>
<div><lb n="9081"/><p><span>Agus tabhair dodhúidh, dobhí duine dháirighthe ann</span>
<lb n="9082"/><span>dhárbhainmh Saceus, dobhí na mhaighsidir air na publeacánachaibh, agus</span>
<lb n="9083"/><span>dobhí sé na dhuine shaidhbhir:</span>
<lb n="9084"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:3"/>
<div><lb n="9085"/><p><span>Agus dobhí fonn air a fhaicsin cía hé Íosa: agus níorbh édir ris ag an</span>
<lb n="9086"/><span>sluagh, tré go raibhe sé ísiol do fhphearsain:</span>
<lb n="9087"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:4"/>
<div><lb n="9088"/><p><span>Agus ar rioth roimhi dhó, dhochuáidh sé suás a gcrann fige</span>
<lb n="9089"/><span>fiádhain, dochum gu bhfhaicfeadh sé hé: oir dobhí fáoi an tslighesin</span>
<lb n="9090"/><span>do ghabháil.</span>
<lb n="9091"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:5"/>
<div><lb n="9092"/><p><span>Agus an tan táinic Iósa dochum na háite sin, ar bhfhéachain suás dó,</span>
<lb n="9093"/><span>dochunnaic sé hé, agus adubhairt sé ris; a Shaceus tuirrling gu</span>
<lb n="9094"/><span>difraech oir is ad thigh is éigean damhsa comhnuidhe dhénamh aniú.</span>
<lb n="9095"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:6"/>
<div><lb n="9096"/><p><span>Agus ar ndéúnamh difreach dhósan, do thuirrling sé, agus do</span>
<lb n="9097"/><span>ghabh sé chuige é go luáthgháireach.</span>
<lb n="9098"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:7"/>
<div><lb n="9099"/><p><span>Agus an tan dochunncadar cách uile so, dorinniodar monabhar, ag rádha,</span>
<lb n="9100"/><span>gu ndeachaigh sé asdeach gu tigh pheacaigh dochum gu mbiadh sé ar</span>
<lb n="9101"/><span>aoidheachd ann.</span>
<lb n="9102"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:8"/>
<div><lb n="9103"/><p><span>Agus ar seasamh do Shaceus adubhairt sé ris an dtighearna, féuch, a</span>
<lb n="9104"/><span>thighearna, dobheirim leath mo mhaitheasa dona bochdaibh: agus má</span>
<lb n="9105"/><span>dho bhean mé ní air bioth do dhuine tré mhealltóireachd dobheirim</span>
<lb n="9106"/><span>a cheithre oiread dó.</span>
<lb n="9107"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:9"/>
<div><lb n="9108"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ris, tarrla sláinte don tighsi aniugh,</span>
<lb n="9109"/><span>trí gu bhfhuil tusa fós ad mhac ag Abrahám.</span>
<lb n="9110"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:10"/>
<div><lb n="9111"/><p><span>Óir taínic mac an duine dochum gu niarrfadh sé agus gu</span>
<lb n="9112"/><span>slaíneóchadh sé an ní dochuaidh amugha.</span>
<lb n="9113"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:11"/>
<div><lb n="9114"/><p><span>Agus ar gcloisdin na neithedhso dhóibhsin, ar gcur thuillidh leis</span>
<lb n="9115"/><span>sin, adubhairt sé cosamhlachd tré go raibhe sé láimh ré hIárúsalém,</span>
<lb n="9116"/><span>agus gur shaoileadarsan nach fada gu bhfhoillseochthaoi rioghachd</span>
<lb n="9117"/><span>Dé.</span>
<lb n="9118"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:12"/>
<div><lb n="9119"/><p><span>Ar anadhbhar soin adubhairt sé, dochuaidh duine uasal dáirighthe a</span>
<lb n="9120"/><span>régíon a bhfhad uadha, dochum gu ngébhadh sé rioghachd dó féin, agus gu</span>
<lb n="9121"/><span>gcasfadh sé tar a ais.</span>
<lb n="9122"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:13"/>
<div><lb n="9123"/><p><span>Agus ar ngairm a dheíchneabhár searbhfoghantuighe dhó, tug sé deich</span>
<lb n="9124"/><span>bpíosa airgid dóibh, agus adubhairt sé riú déunuidh gnouighthe nó gu</span>
<lb n="9125"/><span>dtí mé.</span>
<lb n="9126"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:14"/>
<div><lb n="9127"/><p><span>Achd dobhí fuath ag luchd a chaithreach dhó, agus do chuireadar</span>
<lb n="9128"/><span>teachdaireachd na dheaghuidh, ag rádha, ní háill linn an tísi do ríoghadh</span>
<lb n="9129"/><span>oruinn.</span>
<lb n="9130"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:15"/>
<div><lb n="9131"/><p><span>Agus tarrla an tan do fhill sé, ar ngabháil na rioghachda chuige, gur</span>
<lb n="9132"/><span>aithin sé na searbhbhogantaighe úd dá dtug sé an tairgead, do ghairm</span>
<lb n="9133"/><span>chuige: dochum gu mbiadh a fhíos aige créud do ghnouigh gach neach aca.</span>
<lb n="9134"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:16"/>
<div><lb n="9135"/><p><span>Agus taínic an céd duine, ag rádha, a thighearna, do ghnouigh do</span>
<lb n="9136"/><span>phísa, deich bpiósa.</span>
<lb n="9137"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:17"/>
<div><lb n="9138"/><p><span>Agus adubhairt seision ris, is maith sin a shearbhfhoghantuighe</span>
<lb n="9139"/><span>mhaith: oír dobhí tú fírinneach ar an mbeagán, bíoth comhachda agad ar</span>
<lb n="9140"/><span>dheich gcaithreachaibh.</span>
<lb n="9141"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:18"/>
<div><lb n="9142"/><p><span>Agus táinic an dára neach, ag rádha, a thighearna, dorinni do phísa</span>
<lb n="9143"/><span>chuig phiosa.</span>
<lb n="9144"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:19"/>
<div><lb n="9145"/><p><span>Agus adubháirtsion ris an tési, bísi mar an gcédna ós cionn</span>
<lb n="9146"/><span>chuig gcathrach.</span>
<lb n="9147"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:20"/>
<div><lb n="9148"/><p><span>Agus taínic an neach eile chuige, ag rádha, a thighearna, féuch do</span>
<lb n="9149"/><span>phiósa dobhí agamsa arna choimhéd a naipigín:</span>
<lb n="9150"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:21"/>
<div><lb n="9151"/><p><span>Oír dobhí heaglasa oram, tré gurab duine forrghruama thú: tógbhuidh tú</span>
<lb n="9152"/><span>suas an ní nar chuir tú sios, agus beanuidh tú an ní nár shíolchuir tú.</span>
<lb n="9153"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:22"/>
<div><lb n="9154"/><p><span>Adubhairtsion ris an tansain, as do bhél féin dodhéna</span>
<lb n="9155"/><span>mé breitheamhnas ort, a dhroichshearbhfoghantaighe: dobhí a fhios</span>
<lb n="9156"/><span>agad mheisi do bheith am dhuine fhorrghruama thógbhus suas an ní</span>
<lb n="9157"/><span>nach ar chuir mé síos, agus bheanas an ní nach ar chuir mé?</span>
<lb n="9158"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:23"/>
<div><lb n="9159"/><p><span>Ar anadhbhar sain créd nach tug tú mo chuid airgid chum an bhuird,</span>
<lb n="9160"/><span>agus ar dteachd damhsa do thóigebhuinn hé maille lé biseach?</span>
<lb n="9161"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:24"/>
<div><lb n="9162"/><p><span>Agus adubhairt sé ris an muinntir dobhí na seasamh, tógbhuidh uadha an</span>
<lb n="9163"/><span>píosa, agus tabhruidh don té úd aga bhfhuilid na dheich bpíosa hé.</span>
<lb n="9164"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:25"/>
<div><lb n="9165"/><p><span>Agus adubhradarsan ris, a thighearna atáid deich bpiósa aige.</span>
<lb n="9166"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:26"/>
<div><lb n="9167"/><p><span>Oír adeirim ribh, gurab dá gach aon aga bhfhuil, dobérthar: agus</span>
<lb n="9168"/><span>ón té ag nach fuil ní aige, gu mbeanfuidhthear dhe fós an ní atá aige.</span>
<lb n="9169"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:27"/>
<div><lb n="9170"/><p><span>Agus fós tabhruidh libh anso na naimhde úd agamsa lé narbháill</span>
<lb n="9171"/><span>meisi do ríoghadh ós a gceann, agus marbhaidh am fhiadhnuisi iad.</span>
<lb n="9172"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:28"/>
<div><lb n="9173"/><p><span>Agus arna rádha so, dochúaidh sé rompa ag dol suás gu hIarusaléim.</span>
<lb n="9174"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:29"/>
<div><lb n="9175"/><p><span>Agus tarrla an tan do dhruid sé lé Bethpháge agus ré Betánia, láimh</span>
<lb n="9176"/><span>ris an sliabh dá ngoirthear sliabh na noluidhe, gur chuir sé diás</span>
<lb n="9177"/><span>da dhisgiobluibh uadha,</span>
<lb n="9178"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:30"/>
<div><lb n="9179"/><p><span>Ag rádh, imthighidh don bhaile atá as bhur gcomhair: ar ndol asdeach</span>
<lb n="9180"/><span>ann daoibh, doghebhthaoi searrach ceangailte, ar nar shuidh aon nduine</span>
<lb n="9181"/><span>riamh: arna sgaoileadh tabhruidh libh hé.</span>
<lb n="9182"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:31"/>
<div><lb n="9183"/><p><span>Agus dá bhfhiafruidhe éin neach dhíbh, créd fá sgáoiltí ? is mar so</span>
<lb n="9184"/><span>adértháoi ris, ar son gu bhfuil féidhmh ag an tighearna air.</span>
<lb n="9185"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:32"/>
<div><lb n="9186"/><p><span>Agus ar nimtheachd don mhuinntir úd do cuireadh a dteachdaireachd,</span>
<lb n="9187"/><span>fuaradar mar adubhairt sé riú.</span>
<lb n="9188"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:33"/>
<div><lb n="9189"/><p><span>Agus ar sgaoileadh an tserraigh dhóibhsion, adubhradar a</span>
<lb n="9190"/><span>thighearnuidhe riú créd fá sgaoiltí an searrach?</span>
<lb n="9191"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:34"/>
<div><lb n="9192"/><p><span>Agus adubhradarsan, tré gu bhfhuil a uireasbhuigh ar an dtighearna.</span>
<lb n="9193"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:35"/>
<div><lb n="9194"/><p><span>Agus rugadar leo hé chum Íosa: agus ar dteilgean a mbrat ar an</span>
<lb n="9195"/><span>searrach, do chuireadar Íosa air.</span>
<lb n="9196"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:36"/>
<div><lb n="9197"/><p><span>Agus ag imtheachd dósan do leathnuigheadar a néduighe air an</span>
<lb n="9198"/><span>slighe.</span>
<lb n="9199"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:37"/>
<div><lb n="9200"/><p><span>Agus an tan do dhruid sé ré dortadh ré fanuidh shléibhe na</span>
<lb n="9201"/><span>noluidheadh, do thinnsgain an chuideachda dhisgiobal uile ar a</span>
<lb n="9202"/><span>raibhe gáirdeachas Dia do mholadh do ghuth mhór ar son gach uile</span>
<lb n="9203"/><span>subhailcuighe dá bhfhacadar,</span>
<lb n="9204"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:38"/>
<div><lb n="9205"/><p><span>Ag rádha, is bennaighthe an Rí úd tháinic anainm an</span>
<lb n="9206"/><span>tighearna: síocháin ar neamh, agus glóir an sna harduibh.</span>
<lb n="9207"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:39"/>
<div><lb n="9208"/><p><span>Agus adubhradar dream dona Phairisineachaibh as an sluagh,</span>
<lb n="9209"/><span>a maighisdir, tabhuir achmhasán dod dhiscgoblaibh féin.</span>
<lb n="9210"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:40"/>
<div><lb n="9211"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhósan adubhairt sé riú, adeirim ribh, má</span>
<lb n="9212"/><span>thochduid so, gu neighfid na clocha féin.</span>
<lb n="9213"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:41"/>
<div><lb n="9214"/><p><span>Agus mar do dhruid sé a radharc na cathrach, do ghuil sé ar a son,</span>
<lb n="9215"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:42"/>
<div><lb n="9216"/><p><span>Ag rádha, ó dá naitheanta ann sa lá sa agad féin fós na neithe</span>
<lb n="9217"/><span>bheanas réd shíocháin: achd atáid siad anois foluighthe ód shúilibh.</span>
<lb n="9218"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:43"/>
<div><lb n="9219"/><p><span>Oír tiocfuid laithe ort ann a dteilgfid do naimhde dióg ad thimcheall,</span>
<lb n="9220"/><span>agus ina dtimchillfid siad agus ina gcuibhreochaid siád tú gach a táobha:</span>
<lb n="9221"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:44"/>
<div><lb n="9222"/><p><span>Agus dodhénuid comhchothrom ris an dtalamh thú, agus do chlann</span>
<lb n="9223"/><span>ionnad asdhigh: agus ní fhuicfid siád cloch ar muin cloithe ionnad: tré nach ar</span>
<lb n="9224"/><span>aithin tú aimsear tfhiosruighthe.</span>
<lb n="9225"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:45"/>
<div><lb n="9226"/><p><span>Agus ar ndol asdeach don tempall dó, do thionnsgain sé an dream</span>
<lb n="9227"/><span>dobhí a reic agus ag ceannach ann do chur amach.</span>
<lb n="9228"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:46"/>
<div><lb n="9229"/><p><span>Aga rádha riú, atá sgríobhtha, mo theachsa, is teagh</span>
<lb n="9230"/><span>urnuighthe hé: achd cheana dorinneabhairsi tuinuighthe ghádhuidhthe dhe.</span>
<lb n="9231"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:47"/>
<div><lb n="9232"/><p><span>Agus do theagaisgeadh sé gach láoi ann sa teampall. Agus do iarradar</span>
<lb n="9233"/><span>uachdaráin na sagart agus na sgriobuidhe, agus cinn an phobuil eision do</span>
<lb n="9234"/><span>mhilleadh.</span>
<lb n="9235"/></p>
</div>
<pb n="Lc19:48"/>
<div><lb n="9236"/><p><span>Giodheadh ní raibhe a fhios aca créd dodhéunadáois: oír do</span>
<lb n="9237"/><span>leanadh an pobal uile dheision an tan dochluindís hé.</span>
<lb n="9238"/></p>
</div>
<pb n="Lc20"/>
<div><lb n="9239"/><p/>
</div>
<pb n="Lc20:1"/>
<div><lb n="9240"/><p><span>Agus tárrla a lá dháirighthe dona laithibh úd, an tann do</span>
<lb n="9241"/><span>theagaisg seision an puball ann sa teampall, agus do sheanmoir sé</span>
<lb n="9242"/><span>an soisgéul, go dtangadar uachdaráin na sagart agus na sgríbuidhe,</span>
<lb n="9243"/><span>maille ris na sinnsearuibh gan fhios air.</span>
<lb n="9244"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:2"/>
<div><lb n="9245"/><p><span>Agus do labhradar ris ag rádha, innis dúinne, cía an tudarrás as a</span>
<lb n="9246"/><span>ndénann tú na neithe si, nó cía thug an tudarrása dhuit?</span>
<lb n="9247"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:3"/>
<div><lb n="9248"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhÍosa adubhairt sé riú, fiofrochaidh meisi</span>
<lb n="9249"/><span>dhibhsi mar an gcédna ní dháirighthe: ar anadhbharsoin tabhruidh</span>
<lb n="9250"/><span>freagra oram.</span>
<lb n="9251"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:4"/>
<div><lb n="9252"/><p><span>In ó neamh dobhí baisdheadh Eóin, nó ó dhaoinibh?</span>
<lb n="9253"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:5"/>
<div><lb n="9254"/><p><span>Agus dobhádarsan ag tagra eatarra féin, ag rádha, da nabram ó nemh:</span>
<lb n="9255"/><span>adéra se, ar anadhbharsoin créd fa nár chreideabhairsi dhó?</span>
<lb n="9256"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:6"/>
<div><lb n="9257"/><p><span>Giodheadh da nabram ó dháoinibh: gébhuidh an poball uile do chlochaibh</span>
<lb n="9258"/><span>orainn. Oír is deimhin léo gurab faigh Eoin.</span>
<lb n="9259"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:7"/>
<div><lb n="9260"/><p><span>Agus do fhreagradár nach raibhe a fhios aca féin ga has dó.</span>
<lb n="9261"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:8"/>
<div><lb n="9262"/><p><span>Agus adubhairt Íosa riú, ní mó inneósas meisi dhaoibhsi, cía an</span>
<lb n="9263"/><span>túdarrás as a ndéanuim na neithesi.</span>
<lb n="9264"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:9"/>
<div><lb n="9265"/><p><span>Agus do thionnsgain sé an chosamhlachdsa do rádha ris an bpobal, do</span>
<lb n="9266"/><span>chuir duine dháirighthe fíneamhuin, agus tug sé amach do sgológuibh hí:</span>
<lb n="9267"/><span>agus dobhí sé féin a gcoigcrích ré feadh aimsire foide.</span>
<lb n="9268"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:10"/>
<div><lb n="9269"/><p><span>Agus na am féin do chuir sé a shearbhfoghantuighe dochum na sgológ</span>
<lb n="9270"/><span>úd dochum gu dtiobhradaois ní as torádh na fíneamhna dhó: agus ar ngabháil</span>
<lb n="9271"/><span>air súd do na sgológaibh do chuireadar folamh uátha hé.</span>
<lb n="9272"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:11"/>
<div><lb n="9273"/><p><span>Agus do chuir sé searbhfhoghantuighe eile uadha arís: achd ar ngabháil</span>
<lb n="9274"/><span>air sin leis, agus ar dtabhairt asonóra dhó, do chuireadar folamh uátha hé.</span>
<lb n="9275"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:12"/>
<div><lb n="9276"/><p><span>Agus na cheann sin do chuir sé an treas searbhfhoghantuighe uadha:</span>
<lb n="9277"/><span>achd do chuireadarsan amach an tésin leis arna lot.</span>
<lb n="9278"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:13"/>
<div><lb n="9279"/><p><span>Ar anadhbharsoin adubhairt tigherna na fíneamhna, créd dodhéna</span>
<lb n="9280"/><span>mé? cuirfidh mé mo mhac grádhach féin chuca: a muinidhin an</span>
<lb n="9281"/><span>tan dochifeadhaois hé, gu dtibhradaois onoír dhó.</span>
<lb n="9282"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:14"/>
<div><lb n="9283"/><p><span>Agus arna fhaicsin dona sgológuibh, do labhradar eatarra féin, ag</span>
<lb n="9284"/><span>rádha, as é so an toighre: tigidh, marbham é, dochum gu mbiadh</span>
<lb n="9285"/><span>anoighreachd aguinn féin.</span>
<lb n="9286"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:15"/>
<div><lb n="9287"/><p><span>Agus arna theilgeán don taobh amach don fhíneamhain, do mharbhadar</span>
<lb n="9288"/><span>hé. Ar anadhbharsoin créd dodhéna tighearna na fíneamhna riú súd?</span>
<lb n="9289"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:16"/>
<div><lb n="9290"/><p><span>Tiocfuidh se agus sgriosfuidh sé na sgológa úd, agus dobhéura sé a</span>
<lb n="9291"/><span>fhíniomhuin do dhaoinibh eile. Agus an tan dochúaladarsan so,</span>
<lb n="9292"/><span>adubhradar, nár léige Día sin.</span>
<lb n="9293"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:17"/>
<div><lb n="9294"/><p><span>Achd ar bhféchain dósan órrtha adubhairt sé: ar anadhbharsoin</span>
<lb n="9295"/><span>créd é an ní úd atá arna sgríobhadh, an cloch do dhiúltadar na saoir,</span>
<lb n="9296"/><span>is di so dorinneadh ceann an chuainne?</span>
<lb n="9297"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:18"/>
<div><lb n="9298"/><p><span>Giodhbé ar bioth duine thuitfeas ar an gcloich úd, dodhéntar</span>
<lb n="9299"/><span>greamanna dhe: agus giodhbé duine ar a dtuitfidh sí, dodhéna sí luaithreadh</span>
<lb n="9300"/><span>dhe.</span>
<lb n="9301"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:19"/>
<div><lb n="9302"/><p><span>Agus do iarradar uachdaráin na sagart agus na sgríbuidhe lámha do chur</span>
<lb n="9303"/><span>annsan ar anuair sin féin: achd dobhí eagla an fpobuil orrtha: óir do</span>
<lb n="9304"/><span>aithneadar gurab na nadhuidh féin adubhairt sé an chosamhlachdso.</span>
<lb n="9305"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:20"/>
<div><lb n="9306"/><p><span>Ar anadhbharsoin a dhénamh aireachuis air dhóibh, do</span>
<lb n="9307"/><span>chuireadur luchd breith do chuiméochadh iád féin do bheith na</span>
<lb n="9308"/><span>bfírénachaibh: dochum gu ngreamóchaidaois a chomhradh, dochum a</span>
<lb n="9309"/><span>thabhartha dimpireachd, agus do chumhachduibh anuachdaráin.</span>
<lb n="9310"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:21"/>
<div><lb n="9311"/><p><span>Agus do fhiafraigheadar dhe, ag rádha, a mhaighisdir, atá a fhios</span>
<lb n="9312"/><span>againni gurab ceart labhras tú, agus theagaisges tú, agus nach fuil cion</span>
<lb n="9313"/><span>agad ar fphearsain tar a chéile, achd go dteagasgann tú slighe Dé do réir</span>
<lb n="9314"/><span>na fírinne:</span>
<lb n="9315"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:22"/>
<div><lb n="9316"/><p><span>An ceaduidhtheach dhúinne cánachus do thabhairt do Chésár, nó gan</span>
<lb n="9317"/><span>a thabhairt?</span>
<lb n="9318"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:23"/>
<div><lb n="9319"/><p><span>Agus ar dtabhairt a mheabhla súd dá aire dhó, adubhairt sé riú,</span>
<lb n="9320"/><span>créd fá gcurthaoi cathachadh oram?</span>
<lb n="9321"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:24"/>
<div><lb n="9322"/><p><span>Taisbénaigh dhamhsa pinginn: cía lénab leis aníomháigh agus an</span>
<lb n="9323"/><span>sgríbhneóireachd atá uirthe? agus ar bhfregra dhoibhsion adubhradar</span>
<lb n="9324"/><span>lé Césár.</span>
<lb n="9325"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:25"/>
<div><lb n="9326"/><p><span>Adubhairt séision riú an tansoin, ar anadhbhar soin, tabhruidh do</span>
<lb n="9327"/><span>Chésar, na neithe is lé César: agus na neithe is lé Dia, do Dhia.</span>
<lb n="9328"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:26"/>
<div><lb n="9329"/><p><span>Agus níor fhédadar a bhriathra san do ghreamughadh a bhfiadhnuisi an</span>
<lb n="9330"/><span>fpobuil: agus ar ngabháil iongantais ann a fhreagarthuibhsion, do</span>
<lb n="9331"/><span>thochdadar.</span>
<lb n="9332"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:27"/>
<div><lb n="9333"/><p><span>Agus ar dteachd do dhruing do na Saduceachaibh chuige, (noch shénas</span>
<lb n="9334"/><span>aneiséirghe do bheith ann) do fhiafruigheadar dhe,</span>
<lb n="9335"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:28"/>
<div><lb n="9336"/><p><span>Ag rádha, a mhaighisdir, do sgríobh Maoisi dúinn, dá bhfaghbha</span>
<lb n="9337"/><span>dearbhráthair dhuine ar bioth bás, aga mbiá bean fpósda, agus go</span>
<lb n="9338"/><span>bhfuidhbhe sé bás gan chloinn aige, go ngébhadh a dhearbhrathair chuige an</span>
<lb n="9339"/><span>bhean úd, águs go dtóigébhuidh sé sliochd dá dhearbhrathair.</span>
<lb n="9340"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:29"/>
<div><lb n="9341"/><p><span>Ar anadhbharsoin dobhádar móirsheisior dearbhrathar ann, agus ar</span>
<lb n="9342"/><span>ngabháil mná chuige don chéd fhior, fuair sé bás gan chloinn.</span>
<lb n="9343"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:30"/>
<div><lb n="9344"/><p><span>Agus do ghabh an dara dearbhrathair chuige an bhean, agus fuair</span>
<lb n="9345"/><span>seision leis bás gan chloinn.</span>
<lb n="9346"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:31"/>
<div><lb n="9347"/><p><span>Agus do ghabh an treas dearbhráthair chuige hí: agus is mar an gcédna</span>
<lb n="9348"/><span>dorinneadar an móirsheisior úd: agus níor fhágbhadar clann, agus</span>
<lb n="9349"/><span>fuaradar bás.</span>
<lb n="9350"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:32"/>
<div><lb n="9351"/><p><span>Agus a ndiagh cháith uile fuair an bhean bás mar an gcédna.</span>
<lb n="9352"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:33"/>
<div><lb n="9353"/><p><span>Ar anadhbharsoin ann saneiséirghe, cía aca súd dá madh bean hí?</span>
<lb n="9354"/><span>Oír dobhí sí ag an móirsheisior úd na mhnáoi.</span>
<lb n="9355"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:34"/>
<div><lb n="9356"/><p><span>Agus ar bhfhreagra, adubhairt Íosa riú, pósaid clann an tshaoghailsi</span>
<lb n="9357"/><span>mná, agus dobeirthear dfhearuibh iad:</span>
<lb n="9358"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:35"/>
<div><lb n="9359"/><p><span>Achd cheana an dream mheasfuidhthear do bheith deangmhálta dochum</span>
<lb n="9360"/><span>an tsaoghuil úd, agus eiséirghe ó na marbhuibh, ní fpósaid siad mná</span>
<lb n="9361"/><span>agus ní phósaid mná iád:</span>
<lb n="9362"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:36"/>
<div><lb n="9363"/><p><span>Óir ní héidir léo bás dfhagháil nísa mhó. Óir atáid siád mar</span>
<lb n="9364"/><span>na haingle: agus atáid siád na gcloinn ag Día, ar mbeith na gcloinn</span>
<lb n="9365"/><span>ag aneiséirghe.</span>
<lb n="9366"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:37"/>
<div><lb n="9367"/><p><span>Agus do fhoillsidh Máoisi leis ag an muini gu néireochaidh na</span>
<lb n="9368"/><span>mairbh, an tan adeir sé, an tighearna Dia Abraham, agus Dia Iosac,</span>
<lb n="9369"/><span>agus Dia Iacób.</span>
<lb n="9370"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:38"/>
<div><lb n="9371"/><p><span>Achd ní hé Dia na marbh é, achd Dia na mbeo: óir atáid siad uile na</span>
<lb n="9372"/><span>mbeáthaigh dhósan.</span>
<lb n="9373"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:39"/>
<div><lb n="9374"/><p><span>Agus ar bhfreagra do dhruing dona sgríobuidhibh do adubhradar, a</span>
<lb n="9375"/><span>mhaighisdir, is maith adubhairt tú sin.</span>
<lb n="9376"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:40"/>
<div><lb n="9377"/><p><span>Agus níor lamhadar ó sin suás ní ar bioth dfhiáfruighe dhe.</span>
<lb n="9378"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:41"/>
<div><lb n="9379"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, cionnas adeirid siad gur mac do Dháibhi</span>
<lb n="9380"/><span>Criósd?</span>
<lb n="9381"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:42"/>
<div><lb n="9382"/><p><span>Agus adeir Dáibhi féin a leabhar na salm, adubhairt an tighearna</span>
<lb n="9383"/><span>rém thighearnasa, suidh ar mo laímh dheis,</span>
<lb n="9384"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:43"/>
<div><lb n="9385"/><p><span>No go gcuire mé do namhuid na sdól fád chosaibh?</span>
<lb n="9386"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:44"/>
<div><lb n="9387"/><p><span>Ar anadhbharsain goiridh Dáibhi tighearna dhe, agus cionnas is mac</span>
<lb n="9388"/><span>dhó hé?</span>
<lb n="9389"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:45"/>
<div><lb n="9390"/><p><span>Agus anéisdeachd an fpobuil uile, adubhairt sé réna dhisgiobluibh</span>
<lb n="9391"/><span>féin,</span>
<lb n="9392"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:46"/>
<div><lb n="9393"/><p><span>Tabhruidh aire dhaoibh féin ar na sgríobuidhibh, lenab áil siobhal a</span>
<lb n="9394"/><span>róbuidhibh fada, agus lénab ionmhuin fáiltighe ar na marguidhibh, agus na</span>
<lb n="9395"/><span>céd ionuid suighthe ann sna coimhthionóluibh, agus na céd chuibhrinn ann</span>
<lb n="9396"/><span>sna fésdaidhibh:</span>
<lb n="9397"/></p>
</div>
<pb n="Lc20:47"/>
<div><lb n="9398"/><p><span>Noch shluigeas tighthe na mbaintreabhthach, agus sin fós ar sgáth</span>
<lb n="9399"/><span>bheith go fada ag urnuighthe: doghébhuid so an damnadh is truime.</span>
<lb n="9400"/></p>
</div>
<pb n="Lc21"/>
<div><lb n="9401"/><p/>
</div>
<pb n="Lc21:1"/>
<div><lb n="9402"/><p><span>Agus ar bhfhéchain na thimcheall dó, dochunnaic sé na daoíne</span>
<lb n="9403"/><span>saidhbhre ag cur a dtioghlaiceadh anáit choimhéda anionnmhuis.</span>
<lb n="9404"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:2"/>
<div><lb n="9405"/><p><span>Agus dochunnaic sé fós baintreabhthach dáirighthe bhochd,</span>
<lb n="9406"/><span>a cur dhá fpiosa bheaga umha ann.</span>
<lb n="9407"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:3"/>
<div><lb n="9408"/><p><span>Agus adubhairt sé, adeirim ribh go fírinneach, gurab mó do chuir an</span>
<lb n="9409"/><span>bhaintreabhthach bhochdsa ann, iná cách uile.</span>
<lb n="9410"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:4"/>
<div><lb n="9411"/><p><span>Oír is doniomarcuidh atá aca, thugadar so uile tioghlaice do Dhia:</span>
<lb n="9412"/><span>achd do chuir sisi dá bochdachd féin a beatha uile ann.</span>
<lb n="9413"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:5"/>
<div><lb n="9414"/><p><span>Agus adubhairt sé ré druing dháirighthe dobhí ag labhairt ar an</span>
<lb n="9415"/><span>dteampall: tré go raibhe sé arna dheaghmhaisiughadh do chlochaibh áille,</span>
<lb n="9416"/><span>agus do shuaitheantasaibh.</span>
<lb n="9417"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:6"/>
<div><lb n="9418"/><p><span>Ann orrtha so atáthaoi ag féchain?, tiocfuid na laithe ann nach</span>
<lb n="9419"/><span>fuigfighthear cloch air chloith díbh so, nach sgaoilfidhthear ó chéile.</span>
<lb n="9420"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:7"/>
<div><lb n="9421"/><p><span>Agus do fhiafraigheadar dhe ag rádha, a mhaighisdir, cia anuair bhéid na</span>
<lb n="9422"/><span>neithesi? agus créd é an comhtharra bhias ann an tan dodhéntar iad</span>
<lb n="9423"/><span>so?</span>
<lb n="9424"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:8"/>
<div><lb n="9425"/><p><span>Achd adubhairt seision, féchaidh nach meallfuidhthear sibh: oír</span>
<lb n="9426"/><span>tiocfuid mórán am ainmsi, aga rádha, is meisi Criosd agus atá</span>
<lb n="9427"/><span>anaimsior úd fogas. Ar anadhbharsoin ná leanuidh iad.</span>
<lb n="9428"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:9"/>
<div><lb n="9429"/><p><span>Agus an tan dochluinfidhe cogtha águs buaidhertha, ná bíodh eagla</span>
<lb n="9430"/><span>oruibh: óir is éigean iad so do theachd ar tús, achd ní bhia an</span>
<lb n="9431"/><span>deireadh do láthair.</span>
<lb n="9432"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:10"/>
<div><lb n="9433"/><p><span>Adubhairt sé riú an tansoin, éireochaidh cineadh anadhaidh</span>
<lb n="9434"/><span>chinidh, agus rioghachd anadhaigh rioghachda:</span>
<lb n="9435"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:11"/>
<div><lb n="9436"/><p><span>Agus beid mórán do chriothnuighthibh talmhan ann gach uile áit,</span>
<lb n="9437"/><span>agus gorta, agus plagha, agus neithe aduathmhara agus comharthuige móra ó neamh.</span>
<lb n="9438"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:12"/>
<div><lb n="9439"/><p><span>Achd rompa so uile, cuirfid síad lámha ionnuibhsi, agus foileanfaid siád</span>
<lb n="9440"/><span>sibh, dá bhar dtabhairt do na coimhthionolaibh, agus dona príosúnuibh,</span>
<lb n="9441"/><span>da bhur mbreith dochum na righthe, agus dochum na nuachdarán, ar son</span>
<lb n="9442"/><span>manmasa.</span>
<lb n="9443"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:13"/>
<div><lb n="9444"/><p><span>Achd teigémhuid na neithesi dhaoibh mar fhiadhnuisi.</span>
<lb n="9445"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:14"/>
<div><lb n="9446"/><p><span>Ar anadhbharsain, daingnidhidh ion bhar gcroidhthibh féin gan a</span>
<lb n="9447"/><span>smuáinteachadh roimh láimh cionnas do fhreagóradh sibh ar bhar son féin,</span>
<lb n="9448"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:15"/>
<div><lb n="9449"/><p><span>Óir dobhéra meisi béul daoibh, agus eagna nach budh héidir lé bhur</span>
<lb n="9450"/><span>neasgcáirdibh uile labhairt, ná cur na hadhuidh.</span>
<lb n="9451"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:16"/>
<div><lb n="9452"/><p><span>Agus braithfidhthear sibh fós ó bhar naithreachaibh, agus ó bhar</span>
<lb n="9453"/><span>maithreachaibh, agus ó bhar ndearbhráithrechaibh, agus ó bhar ngaoltuibh,</span>
<lb n="9454"/><span>agus ó bhar gcáirdibh: agus dobhéruid siád fá deara cuid dhíbh do chur chum</span>
<lb n="9455"/><span>báis.</span>
<lb n="9456"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:17"/>
<div><lb n="9457"/><p><span>Agus biaidh fuath ag gach uile dhuine dhaoibh ar son mhanmasa.</span>
<lb n="9458"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:18"/>
<div><lb n="9459"/><p><span>Achd ní racha aon ruainne do ghruaig bhar gcinn amudha.</span>
<lb n="9460"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:19"/>
<div><lb n="9461"/><p><span>Sealbhuighidh bhar nanamanna féin lé bhar bhfaidhide.</span>
<lb n="9462"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:20"/>
<div><lb n="9463"/><p><span>Agus an tan dochífí Iérusalem arna timcheallughadh ó shluaguibh,</span>
<lb n="9464"/><span>bit a fhios aguibh an tansoin gurab fogas a fásughadh.</span>
<lb n="9465"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:21"/>
<div><lb n="9466"/><p><span>An dream bhias a nIudéa an tansoin, teithid siád fá na</span>
<lb n="9467"/><span>sléibhtibh: agus an luchd bhiás ina lár, imdhighid siad isde: agus án</span>
<lb n="9468"/><span>dream bhiás ar na machairidhibh ná héirgid siád asdeach innte.</span>
<lb n="9469"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:22"/>
<div><lb n="9470"/><p><span>Óir asiad so laithe an dioghaltuis, dochum gu gcoimhlionfuidhthe na</span>
<lb n="9471"/><span>huile neithe atá arna sgríobhadh.</span>
<lb n="9472"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:23"/>
<div><lb n="9473"/><p><span>Agus budh truagh don mhuinntir bhias torrach, agus bhias ag</span>
<lb n="9474"/><span>oileamhuinn ann sna laithibh úd. Óir biaidh riachdanas romhór ann sa</span>
<lb n="9475"/><span>dúthaighsi, agus fearg ris an bpobalsa.</span>
<lb n="9476"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:24"/>
<div><lb n="9477"/><p><span>Agus tuitfid siád lé faobhar an chloidhimh, agus bérthar a mbraighdeanas</span>
<lb n="9478"/><span>iad chum na na nuile chineadheach: agus biaidh Iarúsalém arna saltairt</span>
<lb n="9479"/><span>fá chossaibh na gineadhach. Nó gu gcoimhlíontar aimsearacha na gcineadheach.</span>
<lb n="9480"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:25"/>
<div><lb n="9481"/><p><span>Agus béid comhtharradha ann sa gréin, agus annsa ghealuigh, agus</span>
<lb n="9482"/><span>ann sna rellannuibh an tan soin: agus comhbhrúgh na gcinidheach ar</span>
<lb n="9483"/><span>an dtalamh tre dhith comhairle, ag sgreadaigh don fhairrge agus don nuisge:</span>
<lb n="9484"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:26"/>
<div><lb n="9485"/><p><span>Agus racha a nanam as na daoinibh tré eagla agus tré bheith ag</span>
<lb n="9486"/><span>feitheamh ris na holcaibh thicfas ar an dómhan. Óir croithfithear</span>
<lb n="9487"/><span>cumhachda neimhe.</span>
<lb n="9488"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:27"/>
<div><lb n="9489"/><p><span>Agus annsin dochífid siád mac an duine ag teachd a néll maille lé</span>
<lb n="9490"/><span>cumhachda, agus lé glóir mhóir.</span>
<lb n="9491"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:28"/>
<div><lb n="9492"/><p><span>Agus an tan thionsgóntar na neithesi do dhénamh, féchuidh suás agus</span>
<lb n="9493"/><span>tógbhaidh bhar gcinn, oír is gar dhaoibh bhar bhfuasgladh.</span>
<lb n="9494"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:29"/>
<div><lb n="9495"/><p><span>Agus adubhairt sé an chosamhlachdsa riú, féchaigh an crann fíge agus</span>
<lb n="9496"/><span>na huile chroinn eile:</span>
<lb n="9497"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:30"/>
<div><lb n="9498"/><p><span>An tan sgeithfid siád a nduilleabhar  arna bhfaicsin daoibhsi</span>
<lb n="9499"/><span>aithentaoi féin gu bhfuil an samhradh anois a ngar dhaoibh.</span>
<lb n="9500"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:31"/>
<div><lb n="9501"/><p><span>Is mar sin daoibhsi an tan dochífí na neithesi uile arna</span>
<lb n="9502"/><span>gcríochnughadh, bíoth a fhios aguibh gurab fogas atá rioghachd Dé.</span>
<lb n="9503"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:32"/>
<div><lb n="9504"/><p><span>Adeirim ribh go fírinneach, nach racha an línisi tharuinn nó gu</span>
<lb n="9505"/><span>ndéntar na neithesi uile.</span>
<lb n="9506"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:33"/>
<div><lb n="9507"/><p><span>Imeochaidh neamh agus talamh, achd ní imeóchaidh mo bhriathrasa</span>
<lb n="9508"/><span>gu brách tharuibh.</span>
<lb n="9509"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:34"/>
<div><lb n="9510"/><p><span>Achd tabhruidh bhur naire dhaoibh féin, deagla gu mbiadh sibh</span>
<lb n="9511"/><span>tromchroidhtheach uair ar bioth ó chráos agus ó mheisge, agus ó</span>
<lb n="9512"/><span>rochuramuibh na beathasa: agus gu dtiocfadh an lá úd gu hobann oraibh.</span>
<lb n="9513"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:35"/>
<div><lb n="9514"/><p><span>Oír tiocfa sé mar phaintér ar na huile dhaoine dá náitrigheann</span>
<lb n="9515"/><span>ar uachdar na talmhan uile.</span>
<lb n="9516"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:36"/>
<div><lb n="9517"/><p><span>Ar anadhbharsain dénuidh faire, ag dénamh urnuidhthe gach uile</span>
<lb n="9518"/><span>uair dochum gu measfuidhthe gu madh fiú sibh dol as ó na neithibhsi uile</span>
<lb n="9519"/><span>atá chum teachda, agus go seasmhóchadh sibh a bhfiadhnuisi mhic an duine.</span>
<lb n="9520"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:37"/>
<div><lb n="9521"/><p><span>Agus do theagaisgeadh sé sa ló ann sa teampall: achd ar nimtheachd</span>
<lb n="9522"/><span>do amach ann sanoidhche, do chomhnuigheadh sé ar an sliabh dá</span>
<lb n="9523"/><span>ngoirthear sliabh na noluidheadh.</span>
<lb n="9524"/></p>
</div>
<pb n="Lc21:38"/>
<div><lb n="9525"/><p><span>Agus dothigeadh an poball uile chuige gu moch, dochum éisdeachda</span>
<lb n="9526"/><span>ris ann sa teampall.</span>
<lb n="9527"/></p>
</div>
<pb n="Lc22"/>
<div><lb n="9528"/><p/>
</div>
<pb n="Lc22:1"/>
<div><lb n="9529"/><p><span>Agus do dhruid fésda anaráin gan laibhín riú, dá ngoirthear an</span>
<lb n="9530"/><span>Cháisg:</span>
<lb n="9531"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:2"/>
<div><lb n="9532"/><p><span>Agus do iárradar uachdaráin na sagart agus na sgríobuidhe caoi</span>
<lb n="9533"/><span>ar eision do mharbhadh: óir dobhí eagla an fpobuil órtha.</span>
<lb n="9534"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:3"/>
<div><lb n="9535"/><p><span>Achd dochuaigh Sátan a nIúdas dár chomhainm Iscairiót, dobhí</span>
<lb n="9536"/><span>donuibhir an dá asball déug.</span>
<lb n="9537"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:4"/>
<div><lb n="9538"/><p><span>Agus ar nimtheachd amach dhó, do labhair sé ris na hárdshagartaibh,</span>
<lb n="9539"/><span>agus ris na huachdaránuibh, cionnas do bhraithfeadh sé eision dóibh.</span>
<lb n="9540"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:5"/>
<div><lb n="9541"/><p><span>Agus do ghabh luathgháire iadsan: agus dorinneadar cunnradh ris,</span>
<lb n="9542"/><span>airgead do thabhairt dó.</span>
<lb n="9543"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:6"/>
<div><lb n="9544"/><p><span>Agus do gheall seision sin, agus do iárr sé uáin ar eision do bhrath</span>
<lb n="9545"/><span>dóibh an tan nach biadh an poball do láthair.</span>
<lb n="9546"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:7"/>
<div><lb n="9547"/><p><span>Achd taínic lá anaráin gan laibhín, ann arbéigean an tuan</span>
<lb n="9548"/><span>Cásg do mharbhadh.</span>
<lb n="9549"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:8"/>
<div><lb n="9550"/><p><span>Agus do chuir Íosa Peadhar agus Eoin uadha, ag rádha, imdhigh, agus</span>
<lb n="9551"/><span>ullmhuighidh dhúinn an tuan  Cásg dochum gu nismáois é.</span>
<lb n="9552"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:9"/>
<div><lb n="9553"/><p><span>Achd adubhradarsan ris, cía anáit an a toil leat sinn dá</span>
<lb n="9554"/><span>ullmhughadh?</span>
<lb n="9555"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:10"/>
<div><lb n="9556"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, féuch, tar éis dola asdeach sa chathraigh</span>
<lb n="9557"/><span>dhaoibh, teigémhuidh duine dháirighthe oruibh ag iomchar shoighthigh uisge,</span>
<lb n="9558"/><span>leanaidh hé don tigh iona racha sé asdeach.</span>
<lb n="9559"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:11"/>
<div><lb n="9560"/><p><span>Agus abruidh ré fear an tighe, adeir an maighisdir riot, cáit a</span>
<lb n="9561"/><span>bhfuil an loísdín iona níosa mé an Cháisg maille rem dhisghiobluibh?</span>
<lb n="9562"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:12"/>
<div><lb n="9563"/><p><span>Agus foillseóchaidh seision daoibh an tansoin seomra mór deaghmhaisioch:</span>
<lb n="9564"/><span>ullmhuighidh annsúd é.</span>
<lb n="9565"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:13"/>
<div><lb n="9566"/><p><span>Agus ar nimtheachd dóibhsion fuaradar gach éin ní  mar a</span>
<lb n="9567"/><span>dubhairt seision riú: agus do ullmhuigheadar an Cháisg.</span>
<lb n="9568"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:14"/>
<div><lb n="9569"/><p><span>Agus an tráth thaínic an aimsior úd do shuidh sé siós, agus a dhá</span>
<lb n="9570"/><span>dhisgiobal déag na fhochair.</span>
<lb n="9571"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:15"/>
<div><lb n="9572"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, dobhí fonn romhór oram an Cháisgse do</span>
<lb n="9573"/><span>chaitheamh maille ribhsi níbhus taosga na fhuileongas mé.</span>
<lb n="9574"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:16"/>
<div><lb n="9575"/><p><span>Oír adeirim ribh, nach íosa me níbhus mhó dhe, nó go gcoimhlióntar hé</span>
<lb n="9576"/><span>a rioghachd Dé.</span>
<lb n="9577"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:17"/>
<div><lb n="9578"/><p><span>Agus ar ngabháil an chupáin chuige, ar mbreith buidheachas dó, adubhairt</span>
<lb n="9579"/><span>sé; glacaidh so, agus roinnidh eadruibh hé.</span>
<lb n="9580"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:18"/>
<div><lb n="9581"/><p><span>Oír adeirim ribh, nach iobha mé do thoradh na fíneamhna, nó gu dtí</span>
<lb n="9582"/><span>rioghachd Dé.</span>
<lb n="9583"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:19"/>
<div><lb n="9584"/><p><span>Agus ar ngabháil anaráin chuige, an tráth rug sé buidheachas, do</span>
<lb n="9585"/><span>bhris sé , agus tug sé dóibh  ag rádha, as é so mo chorpsa, dobeirthar</span>
<lb n="9586"/><span>tar bhar gcionnsa: dénuidh so mar chuimhni oramsa.</span>
<lb n="9587"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:20"/>
<div><lb n="9588"/><p><span>Agus mar an gcédna fós tug sé dhóibh an cupán. tar éis tsupéir,</span>
<lb n="9589"/><span>ag rádha, asé  an cupánsa an tiomna nua úd trém fhuilsi, doirtear</span>
<lb n="9590"/><span>ar bhar sonsa.</span>
<lb n="9591"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:21"/>
<div><lb n="9592"/><p><span>Achd cheana, féuch atá, lámh an té úd braitheas mheisi am</span>
<lb n="9593"/><span>fhochair ar an mbord.</span>
<lb n="9594"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:22"/>
<div><lb n="9595"/><p><span>Agus imthighídh mac an duine go deimhin, do réir mar do</span>
<lb n="9596"/><span>hórduigheadh: achd cheana is mairg don duine úd lé mbraitear é.</span>
<lb n="9597"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:23"/>
<div><lb n="9598"/><p><span>Agus do thionnsgnadarsan a iomradh eatarra féin, cia aca do bheith ar</span>
<lb n="9599"/><span>a thí so do dhénamh.</span>
<lb n="9600"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:24"/>
<div><lb n="9601"/><p><span>Agus fós do éiridh imreasain eatarra, cía aca do measfuidthe do bheith</span>
<lb n="9602"/><span>níbhudh mó.</span>
<lb n="9603"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:25"/>
<div><lb n="9604"/><p><span>Achd adubhairt seision riú, atá tíghearnas ag rithibh na</span>
<lb n="9605"/><span>gcineadheach orrtha, agus an dream ag á bhfuil cumhachda orrtha, goirthear</span>
<lb n="9606"/><span>daoine flaitheamhla dhíobh.</span>
<lb n="9607"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:26"/>
<div><lb n="9608"/><p><span>Achd na bíthisi mar sin: achd an ti bhus mó eadruibh, bíoth sé mar an</span>
<lb n="9609"/><span>té is ludha, agus an té is áirde eadruibh bioth sé mar an té doní</span>
<lb n="9610"/><span>minisdralachd.</span>
<lb n="9611"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:27"/>
<div><lb n="9612"/><p><span>Óir cía aca is mó, an té shuidheas ar an mbord, nó an tí doní</span>
<lb n="9613"/><span>friotholamh? ané nach hé an té shuidheas? achd atáimsi eadruibh mar</span>
<lb n="9614"/><span>an té doní friotholamh.</span>
<lb n="9615"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:28"/>
<div><lb n="9616"/><p><span>Agus issibhsi an dream úd do an am fhochairsi ann mo bhuaidhearthuibh.</span>
<lb n="9617"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:29"/>
<div><lb n="9618"/><p><span>Ar anadhbharsoin órduighim dhaoibhsi rioghachd, mar do orduigh</span>
<lb n="9619"/><span>mháthair féin damhsa.</span>
<lb n="9620"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:30"/>
<div><lb n="9621"/><p><span>Dochum gu níosdaoi agus go niobhthaoi ar mó bhórdsa ann mo</span>
<lb n="9622"/><span>rioghachd féin, agus gu suidhfí ar chaithíreachaibh ag breith bhreithe</span>
<lb n="9623"/><span>ar dhá threibh dhéug Isráeil.</span>
<lb n="9624"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:31"/>
<div><lb n="9625"/><p><span>Agus adubhairt an tighearna, a Shímoin, a Shímóin, féuch, do iarr</span>
<lb n="9626"/><span>Satán sibhsi le bhar gcáthadh, mar chruithneachd:</span>
<lb n="9627"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:32"/>
<div><lb n="9628"/><p><span>Achd dorinne meisi urnuighthe ar do shon, dochum nach biadh do</span>
<lb n="9629"/><span>chreideamh uireasbhach ar anadhbharsoin ar bhfilleadh duitsi, neartuigh</span>
<lb n="9630"/><span>do bhraithreacha.</span>
<lb n="9631"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:33"/>
<div><lb n="9632"/><p><span>Agus adubhairt seision ris, a thighearna, atáim ullamh air dhol</span>
<lb n="9633"/><span>leatsa dochum príosúin, agus dochum báis leis.</span>
<lb n="9634"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:34"/>
<div><lb n="9635"/><p><span>Achd adubhairt seision, adeirim riot a fPeadair, nach goirfe an</span>
<lb n="9636"/><span>coileach aniu, nó gu séna tú trí huaire gu bhfhuil aithne agad oramsa.</span>
<lb n="9637"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:35"/>
<div><lb n="9638"/><p><span>Agus fós adubhairt sé riú, an tan do chuir mé uaim sibh gan sparán,</span>
<lb n="9639"/><span>agus gan mala, agus gan bhróga, an raibhe uireasbhuigh éin neithe</span>
<lb n="9640"/><span>oruibh? agus adubhradarsan, ní raibhe.</span>
<lb n="9641"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:36"/>
<div><lb n="9642"/><p><span>Ar anadhbhar soin adubhairt sé riú, achd anois, giodhbé ag á</span>
<lb n="9643"/><span>bhfhuil sparán tógbhadh sé hé, agus a thiachóg mar an gcédna: agus</span>
<lb n="9644"/><span>giodhbé ag nach bhfuil sin aige, reacadh sé a bhrat, agus ceannchadh</span>
<lb n="9645"/><span>sé cloidheamh.</span>
<lb n="9646"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:37"/>
<div><lb n="9647"/><p><span>Óir adeirim ribh, gurabéigean fós an ní atá arna sgríobhadh do</span>
<lb n="9648"/><span>choimhlínadh ionnamsa, agus atá sé arna chomháireamh a measg na</span>
<lb n="9649"/><span>ndaoine gcoirtheach: oír na neithe úd atá arna sgríobhadh oramsa,</span>
<lb n="9650"/><span>atá deireadh aca.</span>
<lb n="9651"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:38"/>
<div><lb n="9652"/><p><span>Achd adubhradarsan, a thighearna, féuch, ataíd dhá chloidheamh ann</span>
<lb n="9653"/><span>so. Achd adubhairt seision riú, is lór sin.</span>
<lb n="9654"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:39"/>
<div><lb n="9655"/><p><span>Agus ar nimtheachd amach dhó, dochuaidh sé do réir a ghnáthuighthe</span>
<lb n="9656"/><span>go sliabh na noluidheadh: Agus fós do leanadar a dhisgiobuil hé.</span>
<lb n="9657"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:40"/>
<div><lb n="9658"/><p><span>Agus an tan taínic sé chum anionuid úd, adubhairt sé riú, dénuidh</span>
<lb n="9659"/><span>urnuighe dochum nach teigémhadh a mbuaidhreadh sibh.</span>
<lb n="9660"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:41"/>
<div><lb n="9661"/><p><span>Agus do tairrngeadh eision uatha, an tansoin a dtimcheall</span>
<lb n="9662"/><span>urchair cloithe, agus aga leigean ar a ghlúinibh, dorinne sé urnuighe,</span>
<lb n="9663"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:42"/>
<div><lb n="9664"/><p><span>Ag rádha, a athair, más toil leat , cuir an cupánsa tharam: achd</span>
<lb n="9665"/><span>cheana narabhí mo thoilsi, achd do thoilsi dodéntar.</span>
<lb n="9666"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:43"/>
<div><lb n="9667"/><p><span>Agus do taisbénadh dhó aingeal do neamh dá chomhfhurthachd.</span>
<lb n="9668"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:44"/>
<div><lb n="9669"/><p><span>Agus ar mbeith ananbhuain mhoír dhósan, dorinne sé urnuighthe ní</span>
<lb n="9670"/><span>dhíthchealluighe. Agus dobhí a allas mar bhraona fola ag tuitim ar an</span>
<lb n="9671"/><span>dtalamh.</span>
<lb n="9672"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:45"/>
<div><lb n="9673"/><p><span>Agus an tan do éirigh sé ó urnuighthe, taínic sé chum a dhisgiobal,</span>
<lb n="9674"/><span>agus fuair sé na gcodladh iád trí thuirsi.</span>
<lb n="9675"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:46"/>
<div><lb n="9676"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, créd fa gcodaltaói? éirghidh, agus dénuidh</span>
<lb n="9677"/><span>urnuidhthe, dochum nach dtuitfeadh sibh a gcathughadh.</span>
<lb n="9678"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:47"/>
<div><lb n="9679"/><p><span>Agus ag labhairt do fós, tabhair dod húigh an sluagh, agus an tí úd</span>
<lb n="9680"/><span>dá ngoirthí Iúdas, aon don dá fhear dhéag, dochuaidh sé rompa, agus</span>
<lb n="9681"/><span>do dhruid sé ré hÍosa dochum gu dtiobruid sé póg dhó.</span>
<lb n="9682"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:48"/>
<div><lb n="9683"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ris, a Iúdais, an lé póig bhraitheas tú mac an</span>
<lb n="9684"/><span>duine?</span>
<lb n="9685"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:49"/>
<div><lb n="9686"/><p><span>Agus an tan dochunncadar an drem úd dobhí na thimcheallsan an ní do</span>
<lb n="9687"/><span>bhí ag teachd, adubhradar ris, a thighearna, an mbuailfeam le</span>
<lb n="9688"/><span>chloidheamh?</span>
<lb n="9689"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:50"/>
<div><lb n="9690"/><p><span>Agus do bhuail fear dhíobh searbhfhoghantuidhe anardshagairt, agus</span>
<lb n="9691"/><span>do bhean sé a chluas deas de.</span>
<lb n="9692"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:51"/>
<div><lb n="9693"/><p><span>Agus ar bhfreagra dhÍosa, agus adubhairt sé, fuilngidh go soithe</span>
<lb n="9694"/><span>so. Agus ar mbuain ré na chluais súd, do shlánuigh sé hé.</span>
<lb n="9695"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:52"/>
<div><lb n="9696"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ris andruing úd taínic chuige eadhon</span>
<lb n="9697"/><span>ris na hardshagartaibh, agus ré huachdaránaibh an teampuill, agus ris</span>
<lb n="9698"/><span>na seinnseraibh, an dtangabhair amach mar dothiocfadh sibh chum</span>
<lb n="9699"/><span>bithbheanuigh lé cloimhthibh agus lé batuidhibh?</span>
<lb n="9700"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:53"/>
<div><lb n="9701"/><p><span>An tan dobhí mé gach laoi ion bhár bhfhochair sa teampall,</span>
<lb n="9702"/><span>níor shíneabhair lámha dhamh: achd así so bhar nuairsi, agus</span>
<lb n="9703"/><span>cumhachda an dorchaduis.</span>
<lb n="9704"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:54"/>
<div><lb n="9705"/><p><span>Achd ar mbreith airsion rugadar leo hé, agus do threoruigheadar</span>
<lb n="9706"/><span>gu tigh uachdaráin na sagart é. Agus do lean Peadar a bhfad uadha</span>
<lb n="9707"/><span>hé.</span>
<lb n="9708"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:55"/>
<div><lb n="9709"/><p><span>Agus an tráth do lasadár teine ar lár an halla, agus do shuidheadar</span>
<lb n="9710"/><span>anéinfheachd a bhfochair a chéile, do shuidh Peadar eatarra.</span>
<lb n="9711"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:56"/>
<div><lb n="9712"/><p><span>Agus an tan dochunnaic cailín dáirighthe hé na shuidhe ag an</span>
<lb n="9713"/><span>dteinidh, ar bhféchain go gér dhí air, adubhairt sí, dobhí an tísi mar</span>
<lb n="9714"/><span>an gcéudna na fhochair súd.</span>
<lb n="9715"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:57"/>
<div><lb n="9716"/><p><span>Agus do shén seision é, ag rádha, a bhean, níorbhaithnid damh hé.</span>
<lb n="9717"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:58"/>
<div><lb n="9718"/><p><span>Agus beagán na dheaghaidh sin, arna fhaicsin do neach eile, adubhairt</span>
<lb n="9719"/><span>sé, agus is díobh súd tusa fós: achd adubhairt Peadar, a dhuine, ní</span>
<lb n="9720"/><span>diobh meisi.</span>
<lb n="9721"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:59"/>
<div><lb n="9722"/><p><span>Agus a dtímcheall aonuaíre amháin na dhiaigh sin, do dhearbh</span>
<lb n="9723"/><span>neach dháirighthe eile, ag rádha, go fírinneach dobhí an tési leis na</span>
<lb n="9724"/><span>fhochair súd: óir is galiléach hé.</span>
<lb n="9725"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:60"/>
<div><lb n="9726"/><p><span>Achd adubhairt Peadar, a dhuine ní fhuil a fhios agam créd adeir</span>
<lb n="9727"/><span>tú. Agus ar an mball an feadh dobhí sé ag labhairt, do ghoir an</span>
<lb n="9728"/><span>coileach.</span>
<lb n="9729"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:61"/>
<div><lb n="9730"/><p><span>Agus ar gcasadh don tighearna do fhéch sé ar Pheadar: agus do</span>
<lb n="9731"/><span>chuimhnigh Peadar ar chomhrádh an tigherna, cionnas adubhairt sé ris,</span>
<lb n="9732"/><span>níbhus taosga na ghoirfeas an coileach, sénfuidh tu me fa thrí.</span>
<lb n="9733"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:62"/>
<div><lb n="9734"/><p><span>Agus ar ndol amach do Phéadar, do ghuil sé go searbh.</span>
<lb n="9735"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:63"/>
<div><lb n="9736"/><p><span>Agus na daoine do chuinnimh Iósa, dorinneadar fonómhad faoi, da</span>
<lb n="9737"/><span>bhualadh:</span>
<lb n="9738"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:64"/>
<div><lb n="9739"/><p><span>Agus an tan do fholuigheadar é, do bhuaileadar a aghuidh, agus</span>
<lb n="9740"/><span>do fhiafruidheadar dhé, ag rádha, déna faígheadóireachd, ciá do bhuail thú.</span>
<lb n="9741"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:65"/>
<div><lb n="9742"/><p><span>Agus adubhradar mórán do neithibh eile na adhaidh dhá mhaslughadh.</span>
<lb n="9743"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:66"/>
<div><lb n="9744"/><p><span>Agus mar do éirigh an lá, do chruinnigheadar sinnsir an fpobuil, agus</span>
<lb n="9745"/><span>uachdaráin na sagart, agus na sgríbuidhe, a bhfochair a chéile, agus tugadar</span>
<lb n="9746"/><span>eision chum a gcomhairle féin,</span>
<lb n="9747"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:67"/>
<div><lb n="9748"/><p><span>Ag rádha, an tusa an Críosd? innis dúinne. Agus adubhairt</span>
<lb n="9749"/><span>seision riú, má innisim sin daoibh, ní chreidfidhe mé.</span>
<lb n="9750"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:68"/>
<div><lb n="9751"/><p><span>Agus fós ma fhiafruighim ni dhíbh ní thiobharthaoi freagra oram,</span>
<lb n="9752"/><span>agus ní léigfi uaibh mé.</span>
<lb n="9753"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:69"/>
<div><lb n="9754"/><p><span>O so amach biaidh mac an duine na shuidhe ar deis chumhachd Dé.</span>
<lb n="9755"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:70"/>
<div><lb n="9756"/><p><span>Agus adubhradar uile ris, ar anadhbharsoin an tusa mac Dé? agus</span>
<lb n="9757"/><span>adubhairt seision riú, adeirthísi gurab mé.</span>
<lb n="9758"/></p>
</div>
<pb n="Lc22:71"/>
<div><lb n="9759"/><p><span>Achd adubhradarsan, créd é an riachdanus fiadhnuisi nísa mhó</span>
<lb n="9760"/><span>atá oruinn: óir dochualamar féin as a bhéul féin hé.</span>
<lb n="9761"/></p>
</div>
<pb n="Lc23"/>
<div><lb n="9762"/><p/>
</div>
<pb n="Lc23:1"/>
<div><lb n="9763"/><p><span>Agus ar néirge dá gcuidechda súd uile, rugadar chum Piolaíd hé.</span>
<lb n="9764"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:2"/>
<div><lb n="9765"/><p><span>Agus do thionnsgnadar adhbhar do chuir air, ag rádha, fuaramar an</span>
<lb n="9766"/><span>fearsa ag iompódh ar gcinidh, agus ag toirmeasg chíosa do thabhairt</span>
<lb n="9767"/><span>do Chésar, aga rádha gurab é féin Críosd an Rí.</span>
<lb n="9768"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:3"/>
<div><lb n="9769"/><p><span>Agus do fhiafruidh Piláit de, ag rádha, an tusa Rí na niúdhal</span>
<lb n="9770"/><span>agus ar bhfreagra dhósan adubhairt sé ris, adeir tusa hé.</span>
<lb n="9771"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:4"/>
<div><lb n="9772"/><p><span>Agus adubhairt Pilát ris na hárdshagartuibh agus ris an sluagh,</span>
<lb n="9773"/><span>ní fhaghbhuimsi adhbhar ar bioth ar a bhfhear so.</span>
<lb n="9774"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:5"/>
<div><lb n="9775"/><p><span>Achd do shasaigheadarsan ag rádha, buaidhridh sé an pobal, ag</span>
<lb n="9776"/><span>teagasg ar feadh tíre Iudeá uile, ag tosughadh ón Ghalilé, go</span>
<lb n="9777"/><span>soithe so.</span>
<lb n="9778"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:6"/>
<div><lb n="9779"/><p><span>Agus mar dochualuidh Píolát techd tar an nGalilé, do fhiafruidh</span>
<lb n="9780"/><span>sé dhe nar ghalileach é.</span>
<lb n="9781"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:7"/>
<div><lb n="9782"/><p><span>Agus an tan do aithin sé gurab fa chumhachduibh Ioruaith dobhí sé,</span>
<lb n="9783"/><span>do chuir sé chum Ioruaith, dhobhí a nIarúsalém ann sna laithibh</span>
<lb n="9784"/><span>úd, tar ais hé.</span>
<lb n="9785"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:8"/>
<div><lb n="9786"/><p><span>Agus ar bhfhaicsin Iósa dhIoruaith, do ghabh luathgháire mhór é:</span>
<lb n="9787"/><span>óir dobhí fonn air ré fada eision dfhaicsin, trí go gcualuidh sé morán</span>
<lb n="9788"/><span>air: agus dobhí dóchas aige go bhfhaicfeadh sé comhtharra éigin arna</span>
<lb n="9789"/><span>dhenamh leis.</span>
<lb n="9790"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:9"/>
<div><lb n="9791"/><p><span>Agus do fhiafruidh sé mórán do cheasdannuibh dhe: achd ní thug seision</span>
<lb n="9792"/><span>fregra ar bioth air.</span>
<lb n="9793"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:10"/>
<div><lb n="9794"/><p><span>Agus do sheasadar uachdaraín na sagart agus na sgríobuidhe ag dénamh</span>
<lb n="9795"/><span>casáoide air gu roidhichiollach.</span>
<lb n="9796"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:11"/>
<div><lb n="9797"/><p><span>Agus tug Ioruaidh maille réna luchd coguidh tarcuisni air, agus</span>
<lb n="9798"/><span>dorinneadar fonómhad faoi, agus arna édughadh le hédach geal, do</span>
<lb n="9799"/><span>chuireadar chum Piláit arís hé.</span>
<lb n="9800"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:12"/>
<div><lb n="9801"/><p><span>Agus an lásoin féin, dorinneadh Ioruaith agus Piolát na gcáirdibh</span>
<lb n="9802"/><span>dhá chéile: óir dobhádar na naimhdibh aga chéile roimhe sin.</span>
<lb n="9803"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:13"/>
<div><lb n="9804"/><p><span>Agus ar ngairm na nardshagart agus na nuachdarán, agus an fpobuil</span>
<lb n="9805"/><span>do fPiláit,</span>
<lb n="9806"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:14"/>
<div><lb n="9807"/><p><span>Adubhairt sé riú, tugabhair chugamsa an duine si, mar neach</span>
<lb n="9808"/><span>iompuidheas an pobal: agus feuch, ar gcesdughadh ris damhsa ion bhar</span>
<lb n="9809"/><span>bhfiadhnuisi féin, ní fhuair mé coir ar bioth ar anduinisi dona neithibh</span>
<lb n="9810"/><span>agá ndéntaoisi casaoid air:</span>
<lb n="9811"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:15"/>
<div><lb n="9812"/><p><span>Agus fós ní fhuair Ioruaidh: oír dho chuir mé chuige sibh, agus féch,</span>
<lb n="9813"/><span>ní dhearnuidh sé ní ar bioth do thuillfeadh bás.</span>
<lb n="9814"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:16"/>
<div><lb n="9815"/><p><span>Ar anadhbharsain arna smachdughadh léigfidh mé uaim hé.</span>
<lb n="9816"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:17"/>
<div><lb n="9817"/><p><span>Óir dob éigean dó, neach éigin do leigean amach dhóibh ann sa bhfésda:</span>
<lb n="9818"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:18"/>
<div><lb n="9819"/><p><span>Achd do éigh an choimhthionól uile anaóinfheachd, ag rádha,</span>
<lb n="9820"/><span>cuir an fersa as an slighe, agus sgaoil Barabas dúinne:</span>
<lb n="9821"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:19"/>
<div><lb n="9822"/><p><span>Dobhí arna chur a bprisún tre cheannairc éigin, agus trí</span>
<lb n="9823"/><span>mharbhadh dorinneadh ann sa chathraigh.</span>
<lb n="9824"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:20"/>
<div><lb n="9825"/><p><span>Ar anadhbhar soin do labhair Pílát riú arís, ar mbeith fonnmhar</span>
<lb n="9826"/><span>dhó ar Iósa do léigean uádha.</span>
<lb n="9827"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:21"/>
<div><lb n="9828"/><p><span>Achd do éimhgheadarsan arís, ag rádha, croch, croch hé.</span>
<lb n="9829"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:22"/>
<div><lb n="9830"/><p><span>Agus adubhairt sé riú an treas uair, achd créud é an tolc dorinne</span>
<lb n="9831"/><span>sé? ní fhuair meisi adhbhar báis ar bioth chuige: ar anadhbharsain arna</span>
<lb n="9832"/><span>smachdughadh leigfidh mé amach hé.</span>
<lb n="9833"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:23"/>
<div><lb n="9834"/><p><span>Achd do sheasmhuigheadarsan gu cruaidh na adhuidh lé</span>
<lb n="9835"/><span>gothannuibh móra, ag iarruidh eision do chrochadh: agus do</span>
<lb n="9836"/><span>bhuadhuigheadar a ngothasan agus otha uachdarán na sagart.</span>
<lb n="9837"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:24"/>
<div><lb n="9838"/><p><span>Agus rug Pílát do bhreith an ní do iarradarsan do dhénamh.</span>
<lb n="9839"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:25"/>
<div><lb n="9840"/><p><span>Agus do léigh sé amach chuca an tí dobhí arna theilgean a</span>
<lb n="9841"/><span>bprisún ar son cheanairce, agus mharbhtha, noch do iárradar: agus</span>
<lb n="9842"/><span>tug sé Iósa dhá anantoilsion.</span>
<lb n="9843"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:26"/>
<div><lb n="9844"/><p><span>Agus an tan do threoruigheadar leo hé, ar mbreith ar Shirénach</span>
<lb n="9845"/><span>dháirighthe darbhainm Símon, dobhí ag teachd ón tuaith,</span>
<lb n="9846"/><span>do chuireadar an chroch air dá hiomachar andeaghuidh Íosa.</span>
<lb n="9847"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:27"/>
<div><lb n="9848"/><p><span>Agus do lean cuideachda mhór don fpobal agus dona mnaibh hé, dobhí</span>
<lb n="9849"/><span>fós ag gul agus da chaoineadhsan.</span>
<lb n="9850"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:28"/>
<div><lb n="9851"/><p><span>Agus ar bfilleadh dhÍosa chuca adubhairt sé, a ingheana</span>
<lb n="9852"/><span>Iarúsaléim, ná guilidh ar mo shonsa, achd guilidh ar bhar son féin,</span>
<lb n="9853"/><span>agus ar son bhar gcloinne:</span>
<lb n="9854"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:29"/>
<div><lb n="9855"/><p><span>Óir féuch, tiocfuid na laithe iona naibeóruid siád is bheannuighthe</span>
<lb n="9856"/><span>na mná seasga, agus na bronna nach ar thuismhidh, agus na cíocha nach tug</span>
<lb n="9857"/><span>bainne uatha.</span>
<lb n="9858"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:30"/>
<div><lb n="9859"/><p><span>Annsin thoiseochaid na dáoini a rádha ris na sléibhtibh,</span>
<lb n="9860"/><span>tuitigh oruinne: agus ris na cnocaibh, folchaidh sinn.</span>
<lb n="9861"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:31"/>
<div><lb n="9862"/><p><span>Óir má dhoníd siad na neithesi ris an gcrann úr, créd dodhéntar</span>
<lb n="9863"/><span>ris an crann gcríon?</span>
<lb n="9864"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:32"/>
<div><lb n="9865"/><p><span>Agus fós tugadh diás eile do luchd feillghníomha do dhénamh</span>
<lb n="9866"/><span>dochum gu gcuirfí dochum báis na fhochairsion iád.</span>
<lb n="9867"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:33"/>
<div><lb n="9868"/><p><span>Agus an tan tangadar donionadh dá ngoirthear áit na cloigceann, do</span>
<lb n="9869"/><span>chrochadar annsúd hé féin, agus na meirligh: fear ar a láimh dheis,</span>
<lb n="9870"/><span>agus fear eile air a láimh chlí.</span>
<lb n="9871"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:34"/>
<div><lb n="9872"/><p><span>Agus adubhairt Íosa, a athair, maith dhóibh: oír ní fhuil a fhios</span>
<lb n="9873"/><span>aca créd doníd siád. Agus a roinn a éduighsion, do theilgeadar</span>
<lb n="9874"/><span>crannchar órtha.</span>
<lb n="9875"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:35"/>
<div><lb n="9876"/><p><span>Agus do sheasaimh an pobal ag féchain air. Agus dorinneadar na</span>
<lb n="9877"/><span>huachdaráin leis fonómhad fáoi maille riúsúd, ag rádha, do fhoír sé ar</span>
<lb n="9878"/><span>dhaoinibh eile, foíreadh sé air féin, mas é so an Críosd úd do thogh Dia hé.</span>
<lb n="9879"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:36"/>
<div><lb n="9880"/><p><span>Agus fós dorinneadar na soidiúruighe fonómhad fáoi, ag drud ris,</span>
<lb n="9881"/><span>agus ag tairgsin fhinégra dhó:</span>
<lb n="9882"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:37"/>
<div><lb n="9883"/><p><span>Agus aga rádha ris, mas tusa an Rí úd na nIúduigheadh,</span>
<lb n="9884"/><span>foír ort féin.</span>
<lb n="9885"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:38"/>
<div><lb n="9886"/><p><span>Agus fós dobhí sgribhneoireachd sgríobhtha ós a chionn do leitreachaibh</span>
<lb n="9887"/><span>gréige, agus laidni, agus eabhra, ASE SO AN RI ÚD NA NIUDUIGHEADH.</span>
<lb n="9888"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:39"/>
<div><lb n="9889"/><p><span>Achd do imdhearg fear dona daoinibh droithbheardachasoin dobhí</span>
<lb n="9890"/><span>crochta hé, ag rádha, más tú an Críosd úd, foír ort féin agus oruinne.</span>
<lb n="9891"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:40"/>
<div><lb n="9892"/><p><span>Agus ar bhfreagra don fhior eile, do cháin sé é, ag rádha, ané nach</span>
<lb n="9893"/><span>fuil eaglé Dé ort, agus tú fa aondamnadh ris?</span>
<lb n="9894"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:41"/>
<div><lb n="9895"/><p><span>Gu deimhin is coír rinne do bheith mar so: (óir fuáramar na</span>
<lb n="9896"/><span>neithe do thuilleadar ar ngniomhartha): achd ní dhearna an tési ní</span>
<lb n="9897"/><span>ar bioth nach raibhe iondéunta.</span>
<lb n="9898"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:42"/>
<div><lb n="9899"/><p><span>Agus adubhairt sé ré hIósa, a thighearna, cuimhnigh oramsa an tan</span>
<lb n="9900"/><span>thiocfas tú ad rioghachd féin.</span>
<lb n="9901"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:43"/>
<div><lb n="9902"/><p><span>Agus adubhairt Íosa ris, adeirim riot gu fíririnneach, go mbia tú</span>
<lb n="9903"/><span>am fhochair aniu a bpáthras.</span>
<lb n="9904"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:44"/>
<div><lb n="9905"/><p><span>Agus dobhí sé a dtimcheall an seiseadh huair, agus dorinneadh</span>
<lb n="9906"/><span>dorchadas ar an dtalamh uile gus a naomhadh huair.</span>
<lb n="9907"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:45"/>
<div><lb n="9908"/><p><span>Agus do dorchuigheadh an ghrián, agus do briseadh brat roinnte an</span>
<lb n="9909"/><span>teampuill ann a lár.</span>
<lb n="9910"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:46"/>
<div><lb n="9911"/><p><span>Agus ar néigheamh dhÍosa do ghuth mhór, adubhairt sé, a athair,</span>
<lb n="9912"/><span>cuirim mo spiorad ann do lámhaibhsi. Agus an tan adubhairt sé na</span>
<lb n="9913"/><span>neithe si, dochuaidh a spiorad as.</span>
<lb n="9914"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:47"/>
<div><lb n="9915"/><p><span>Agus an tráth dochunnaic an Centuírion an ní dobhí arna dhénamh,</span>
<lb n="9916"/><span>tug sé glóir do Dhia, ag rádha, gu fírinneach dob fírénach an duinesi.</span>
<lb n="9917"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:48"/>
<div><lb n="9918"/><p><span>Agus an pobal uile thaínic anaoinfheachd dá fhéchainsoin,</span>
<lb n="9919"/><span>an uair dochunncadar na neithe dorinneadh ann, ar mbualadh a nochda, do</span>
<lb n="9920"/><span>fhilleadar tar a nais.</span>
<lb n="9921"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:49"/>
<div><lb n="9922"/><p><span>Agus do sheasmhuidheadar a dhaoine muinntire a bhfad uadha,</span>
<lb n="9923"/><span>agus na mná do lean é ón Ghalilé, ag féchain ar na neithibh si.</span>
<lb n="9924"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:50"/>
<div><lb n="9925"/><p><span>Agus féuch táinic fear dharbhainm Ióseph, dobhí na</span>
<lb n="9926"/><span>chomhairleach, na duine mhaith, agus na fhírénach:</span>
<lb n="9927"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:51"/>
<div><lb n="9928"/><p><span>Nach ar aontaigh dá gcomhairle, na dhá ngníomh súd, ó Arimátea</span>
<lb n="9929"/><span>cathair na nIúduigheadh: aga raibhe súil aige fós ré rioghachd Dé:</span>
<lb n="9930"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:52"/>
<div><lb n="9931"/><p><span>Ar ndol dó so chum Piolaít do iarr sé corp Iósa.</span>
<lb n="9932"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:53"/>
<div><lb n="9933"/><p><span>Agus arna bhuain anuas dó, do chuir sé línédach na thimcheall, agus</span>
<lb n="9934"/><span>do chuir sé a dtuama dobhí arna thochailt a gcarraic hé, ann nach ar</span>
<lb n="9935"/><span>cuireadh aonduine roimhesion riamh.</span>
<lb n="9936"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:54"/>
<div><lb n="9937"/><p><span>Agus do budh é súd lá anullmhuighthe, agus dobhí an tsaboít ag druid</span>
<lb n="9938"/><span>riú.</span>
<lb n="9939"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:55"/>
<div><lb n="9940"/><p><span>Agus fós na mná do lean , agus táinic leis ón Ghalilé, dochunncadar</span>
<lb n="9941"/><span>an tuama, agus cionnas dobhí a chorpsan arna chur.</span>
<lb n="9942"/></p>
</div>
<pb n="Lc23:56"/>
<div><lb n="9943"/><p><span>Agus ar bhfhilleadh dhóibh do ullmhuigheadar spísruidhe deaghbhaluidh,</span>
<lb n="9944"/><span>agus uinniméntighe: agus dorinniodar comhnuidhe lá na saboide do réir na</span>
<lb n="9945"/><span>haithni.</span>
<lb n="9946"/></p>
</div>
<pb n="Lc24"/>
<div><lb n="9947"/><p/>
</div>
<pb n="Lc24:1"/>
<div><lb n="9948"/><p><span>Agus an céd lá don tseachdmhuin tangadar gu romhoch dochum an tuama,</span>
<lb n="9949"/><span>ag tabhairt leó na neitheadh ndeaghbhaluidh do ullmhuigheadar léo: agus mná</span>
<lb n="9950"/><span>dháirighthe eile maile friú.</span>
<lb n="9951"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:2"/>
<div><lb n="9952"/><p><span>Agus fuaradar an chloch arna hiomlat ón tuáma:</span>
<lb n="9953"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:3"/>
<div><lb n="9954"/><p><span>Agus ar ndol asdeach dhóibh, ní fhuaradar corp an tighearna Iósa.</span>
<lb n="9955"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:4"/>
<div><lb n="9956"/><p><span>Agus tarrla gur ghabh uathbhás iád fán ní sin, agus féuch, do sheasadar</span>
<lb n="9957"/><span>días fear na naice anéduighibh dealruightheacha:</span>
<lb n="9958"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:5"/>
<div><lb n="9959"/><p><span>Agus ar ngabháil eagla, agus ar gcromadh a naithe dochum</span>
<lb n="9960"/><span>na talmhan dona mnáibh, adubhradarsan riú, creúd fa niárrthaoi</span>
<lb n="9961"/><span>eidir na marbhuibh, an té úd atá beo?</span>
<lb n="9962"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:6"/>
<div><lb n="9963"/><p><span>Ní fhuil sé annso, achd do éirigh sé. Cuimhnighidh mar adubhairt</span>
<lb n="9964"/><span>sé féin ribh an feadh dobhí sé fós ann sa Ghalilé,</span>
<lb n="9965"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:7"/>
<div><lb n="9966"/><p><span>Ag rádha, is éigean mac an duine do thabhairt a lámhuibh na ndaoine</span>
<lb n="9967"/><span>bpecach, agus a chrochadh: agus a eiséirghe an treas lá.</span>
<lb n="9968"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:8"/>
<div><lb n="9969"/><p><span>Agus do chuimnigheadarsan ar a bhriathraibhsion.</span>
<lb n="9970"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:9"/>
<div><lb n="9971"/><p><span>Agus ar bhfilleadh ón tuama do fhoillsigheadar na neithesi uile don</span>
<lb n="9972"/><span>éin easbal dég, agus do chách eile uile.</span>
<lb n="9973"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:10"/>
<div><lb n="9974"/><p><span>Achd así Muire Mhagdalén, agus Iohanna, agus Muire máthair</span>
<lb n="9975"/><span>Shémais, agus na mná eile dobhí maille riú, do innis na neithesi do na</span>
<lb n="9976"/><span>habsdolaibh.</span>
<lb n="9977"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:11"/>
<div><lb n="9978"/><p><span>Agus do bhreathnuigheadarsan gurab édromachd chéile a mbriathrasan,</span>
<lb n="9979"/><span>agus níor chreideadar dhóibh.</span>
<lb n="9980"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:12"/>
<div><lb n="9981"/><p><span>Agus ar néirghe do Pheadar do rioth sé chum an tuama: agus an tan</span>
<lb n="9982"/><span>do fhéuch sé asdeach, dochunnaic sé ion linédach na luighe leis féin,</span>
<lb n="9983"/><span>agus do imthigh sé ag dénamh iongantais leis féin fán ngníomhsa.</span>
<lb n="9984"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:13"/>
<div><lb n="9985"/><p><span>Agus féuch, dochuadar diás díobhsan an lásoin féin gu baile atá</span>
<lb n="9986"/><span>trí fithid sdaíde ó Iérúsalém, darab ainm Emmáus.</span>
<lb n="9987"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:14"/>
<div><lb n="9988"/><p><span>Agus dobhádar ag labhairt eatarra féin ar na neithibhsi uile tárrla</span>
<lb n="9989"/><span>ann.</span>
<lb n="9990"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:15"/>
<div><lb n="9991"/><p><span>Agus tárrla ar mbeith ag comhrádh dhóibh, agus ag ceasnúghadh ré</span>
<lb n="9992"/><span>chéile, gu dtaínic Iósa féin, agus gur shiubhuil sé anaoinfheachd riú.</span>
<lb n="9993"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:16"/>
<div><lb n="9994"/><p><span>Achd do chunnmhadh a súilesion, dochum nach aithneochadaois eision.</span>
<lb n="9995"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:17"/>
<div><lb n="9996"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, créd iad na comhráitesi tar a bhfhuiltí ag</span>
<lb n="9997"/><span>teachd eadruibh féin, agus sibh ar siobhal, agus sibh dobrónach?</span>
<lb n="9998"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:18"/>
<div><lb n="9999"/><p><span>Agus ar bhfreagra do neach acasan, darbhainm Cleópás, adubhairt</span>
<lb n="10000"/><span>sé ris, an bhfhuil tusa ad haonar ad dhuine choigcríche a</span>
<lb n="10001"/><span>nIarusalém, agus gan fios na neitheann dorinneadh innte ann sna</span>
<lb n="10002"/><span>laithibhsi agad?</span>
<lb n="10003"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:19"/>
<div><lb n="10004"/><p><span>Agus adubhairt seision riú, créd iád na neithe? agus adubhradarsan</span>
<lb n="10005"/><span>ris, na neithe dorinneadh ré hÍosa Nasardha, dobhí na fháigh</span>
<lb n="10006"/><span>chumhachdach do ghniómh agus do bhreithir a bhfhiadhnuisi Dé, agus an</span>
<lb n="10007"/><span>fpobuil uile.</span>
<lb n="10008"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:20"/>
<div><lb n="10009"/><p><span>Cionnas tugadar na hardshagairt, agus ar nuachdaráinne dochum</span>
<lb n="10010"/><span>breithe báis do bhreith air hé, agus do chrochadar é.</span>
<lb n="10011"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:21"/>
<div><lb n="10012"/><p><span>Achd dobhí ar súilne gurbhé súd an té do fhuaisgeoladh Iosrahel:</span>
<lb n="10013"/><span>agus leath amuich diobh so uile, asé aniu an treas lá ó dhorinneadh na</span>
<lb n="10014"/><span>neithe si.</span>
<lb n="10015"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:22"/>
<div><lb n="10016"/><p><span>Agus mar an gcédna do chuireadar mná dháirighthe dhínn féin</span>
<lb n="10017"/><span>adhuathmhuireachd oruinn, taínic gu moch dochum an tuáma.</span>
<lb n="10018"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:23"/>
<div><lb n="10019"/><p><span>Agus mar nach fuaradar a chorp, tángadar, ag rádha gu bhfacadar</span>
<lb n="10020"/><span>féin fós taibhsi aingeal adubhairt gu raibhe sé na bheathaigh.</span>
<lb n="10021"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:24"/>
<div><lb n="10022"/><p><span>Agus dochuadar dream dháirighthe dhá raibhe maille rinne,</span>
<lb n="10023"/><span>chum an tuama, agus fuaradar mar adubhradar na mná, achd ní fhacadar eision.</span>
<lb n="10024"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:25"/>
<div><lb n="10025"/><p><span>Agus adubhairt seision riú an tan soin, ó a dhaoine gan chéill,</span>
<lb n="10026"/><span>agus a luchd mallchroidhtheach dochum creidmhe dá gach éinní dar</span>
<lb n="10027"/><span>labhradar na fáighe,</span>
<lb n="10028"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:26"/>
<div><lb n="10029"/><p><span>Ané nárbhéigean do Chríosd na neithesi dhfhulang, agus dol</span>
<lb n="10030"/><span>asdeach ann a ghlóir féin?</span>
<lb n="10031"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:27"/>
<div><lb n="10032"/><p><span>Agus ar dtinnsgnadh ó Mhaoisi, agus ó na fáighibh uile, do</span>
<lb n="10033"/><span>eidirmhínigh sé dhóibh ann sna huile sgriptúraibh na neithe dobhí</span>
<lb n="10034"/><span>arna sgríobhadh na timcheall féin.</span>
<lb n="10035"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:28"/>
<div><lb n="10036"/><p><span>Agus do dhruideadar ris an mbaile dochum a rabhadar ag dol, agus do léig</span>
<lb n="10037"/><span>seision air gu rachadh sé níis foide.</span>
<lb n="10038"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:29"/>
<div><lb n="10039"/><p><span>Achd do chuimhéignigheadarsan é, aga rádha, comhnuigh maille</span>
<lb n="10040"/><span>rinne, oír atá sé na easbort, agus is deireadh laoi ann. Agus dochuaidh sé</span>
<lb n="10041"/><span>asdeach dochum anmhana maille riú.</span>
<lb n="10042"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:30"/>
<div><lb n="10043"/><p><span>Agus tarrla an tan do shuidh sé dochum bí na bhfhochair, ar mbreith ar</span>
<lb n="10044"/><span>anarán go rug sé buidheachas, agus arna bhriseadh, tug sé dhóibhsion é.</span>
<lb n="10045"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:31"/>
<div><lb n="10046"/><p><span>Agus do hosgladh a súilesion, agus do aithnidheadar eision, agus do</span>
<lb n="10047"/><span>tógbhadh as a namharc hé.</span>
<lb n="10048"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:32"/>
<div><lb n="10049"/><p><span>Agus adubhradarsan eatarra féin, ané nach rabhadar ar gcroidhtheacha</span>
<lb n="10050"/><span>ar lasadh ionnuinn, an feadh dobhí sé ag labhairt rinn ar an slighe,</span>
<lb n="10051"/><span>agus an tan do osguil sé dhúinn na sgriptúruidhe?</span>
<lb n="10052"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:33"/>
<div><lb n="10053"/><p><span>Agus ar néirghe dhóibh ar anuairsin féin, do fhilleadar go</span>
<lb n="10054"/><span>hIarúsalém, agus fuaradar an téin fhear déug cruinn a bhfhochair a</span>
<lb n="10055"/><span>chéile, agus an dream dobhí maille friú,</span>
<lb n="10056"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:34"/>
<div><lb n="10057"/><p><span>Ag rádha, do éirigh an tighearna go fírinneach, agus do foillsigheadh do</span>
<lb n="10058"/><span>Shíomón hé.</span>
<lb n="10059"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:35"/>
<div><lb n="10060"/><p><span>Agus dinnisiodarsan na neithe dobhí arna ndénamh ar an slighe,</span>
<lb n="10061"/><span>agus mar dho aithinidheadar he a mbriseadh anaráin.</span>
<lb n="10062"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:36"/>
<div><lb n="10063"/><p><span>Agus arna labhairt so dhóibhsion, do shesaimh Íosa féin</span>
<lb n="10064"/><span>iona meadhon, agus adubhairt sé riú, síocháin maille ribh.</span>
<lb n="10065"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:37"/>
<div><lb n="10066"/><p><span>Achd ar mbeith dhóibhsion ar crioth agus lán daithcheas, do</span>
<lb n="10067"/><span>shaoileadar gurab spioruid dochunncadar.</span>
<lb n="10068"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:38"/>
<div><lb n="10069"/><p><span>Agus adubhairt seision riú, créd fá bhfhuiltí arna bhar mbuaireadh,</span>
<lb n="10070"/><span>agus créd fá a néirghid smuaíntighthe ion bhar gcroidhthibh?</span>
<lb n="10071"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:39"/>
<div><lb n="10072"/><p><span>Féuchaidh mo lámha agus mo chosasa: óir is meisi féin atá</span>
<lb n="10073"/><span>ann: glacaidh, agus féuchaidh mé: óir ní fhuil feoil na cnámha ag</span>
<lb n="10074"/><span>spioruid, mar dochithí agamsa.</span>
<lb n="10075"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:40"/>
<div><lb n="10076"/><p><span>Agus an tan adubhairt sé na neithesi, do fhoillsigh sé dhóibh a lámha</span>
<lb n="10077"/><span>agus a chosa.</span>
<lb n="10078"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:41"/>
<div><lb n="10079"/><p><span>Agus ar mbeith míchreidmheach dhóibhsion fós tré ghairdeachas, agus ag</span>
<lb n="10080"/><span>dénamh iongantais, adubhairt seision riú, an bhfhuil biadh ar bioth agaibh</span>
<lb n="10081"/><span>annso?</span>
<lb n="10082"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:42"/>
<div><lb n="10083"/><p><span>Agus tugadarsan dó an tansoin cuid diasg rosduighe, agus cuid</span>
<lb n="10084"/><span>do chír mheala.</span>
<lb n="10085"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:43"/>
<div><lb n="10086"/><p><span>Agus arna nglacadh sin dósan, aduaidh sé na</span>
<lb n="10087"/><span>bhfhiadhnuisision iád.</span>
<lb n="10088"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:44"/>
<div><lb n="10089"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, ag so na briathra do labhair mé ribh,</span>
<lb n="10090"/><span>an uair dobhí mé fós ion bhar bhfochair, iodhón gurab éigin na huile</span>
<lb n="10091"/><span>neithe atá arna sgríbhadh a reachd Mhaoisi, agus ann sna fáighibh,</span>
<lb n="10092"/><span>agus ann sna salmuibh am thimcheallsa, do choimhlíonadh.</span>
<lb n="10093"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:45"/>
<div><lb n="10094"/><p><span>Annsin do osguil sé a nintinn, dochum gu dtuigfedaois na sgriptúir,</span>
<lb n="10095"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:46"/>
<div><lb n="10096"/><p><span>Agus adubhairt sé riú, gurab mar so dobhí sé arna sgríobhadh,</span>
<lb n="10097"/><span>agus gurab mar so dob éigean do Chriosd fulang, agus eiséirghe ó</span>
<lb n="10098"/><span>mharbhuibh an treas lá:</span>
<lb n="10099"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:47"/>
<div><lb n="10100"/><p><span>Agus aithrighe agus maitheamhnas na bpeacadh do shenmóir na ainm dona</span>
<lb n="10101"/><span>huile chineadheachuibh ag tionnsgnadh ó Iarusalém.</span>
<lb n="10102"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:48"/>
<div><lb n="10103"/><p><span>Agus is sibhsi fiadhnuiseadha na neitheann sa.</span>
<lb n="10104"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:49"/>
<div><lb n="10105"/><p><span>Agus tabhair dod huigh, cuirfidh meisi geallamhuin mhathar</span>
<lb n="10106"/><span>chugaibh: achd anuidh a gcathair Iarusalém nó gu gcuirthear cumhachda anuas</span>
<lb n="10107"/><span>iomuibh.</span>
<lb n="10108"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:50"/>
<div><lb n="10109"/><p><span>Agus rug sé amach gu soithe Betánia iád: agus ar dtógbháil a lámh, do</span>
<lb n="10110"/><span>bheannuigh sé iád.</span>
<lb n="10111"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:51"/>
<div><lb n="10112"/><p><span>Agus tárrla ar mbeith dá mbeannughadh dhó gur sgaradh riú hé, agus gur</span>
<lb n="10113"/><span>tógbhadh suas ar neamh é.</span>
<lb n="10114"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:52"/>
<div><lb n="10115"/><p><span>Agus arna onórughadh dhóibhsean do fhilleadar go hIarusalém maille</span>
<lb n="10116"/><span>le gáirdeachus mór.</span>
<lb n="10117"/></p>
</div>
<pb n="Lc24:53"/>
<div><lb n="10118"/><p><span>Agus dobhídaois do ghnáth ann sa teampall, ag moladh Dé, agus ag</span>
<lb n="10119"/><span>tabhairt ghloire dho. Amen.</span>
<lb n="10120"/></p>
</div>
<pb n="En1:1"/>
<div><lb n="10121"/><p><span>Dobhí an bhriathar and sa tosach, agus dhobhí an bhríathar a bhfhochair</span>
<lb n="10122"/><span>Dhé, agus dobudh hí an bhríathar sin Día.</span>
<lb n="10123"/></p>
</div>
<pb n="En1:2"/>
<div><lb n="10124"/><p><span>Dobhí so ar tús a bhfhochair Dhé.</span>
<lb n="10125"/></p>
</div>
<pb n="En1:3"/>
<div><lb n="10126"/><p><span>Ataíd na huile neithe arna ndéunamh trí san mbréithirsi: agus</span>
<lb n="10127"/><span>ní fhuil ní ar bioth dá ndéarnadh arna dhéunamh na féugmais.</span>
<lb n="10128"/></p>
</div>
<pb n="En1:4"/>
<div><lb n="10129"/><p><span>Is ann sa mbreithir dobhí an bheatha, agus dobudh hí an bheatha an</span>
<lb n="10130"/><span>solus úd na ndaoine:</span>
<lb n="10131"/></p>
</div>
<pb n="En1:5"/>
<div><lb n="10132"/><p><span>Agus soillsighidh an solus soin annsa dorchadas, agus nír ghabh an</span>
<lb n="10133"/><span>dorchadas chuige hé.</span>
<lb n="10134"/></p>
</div>
<pb n="En1:6"/>
<div><lb n="10135"/><p><span>Dobhí duine arna chur ó Dhía dhárbhainm Eóin:</span>
<lb n="10136"/></p>
</div>
<pb n="En1:7"/>
<div><lb n="10137"/><p><span>Taínic an té so dochum fíadhnuisi, dochum gu ndiongnadh sé fiadhnuisi don</span>
<lb n="10138"/><span>tsolus, dochum gu gcreidfidís cách uile thríd.</span>
<lb n="10139"/></p>
</div>
<pb n="En1:8"/>
<div><lb n="10140"/><p><span>Nirbhé súd an solus úd, achd do cuireadh hé dochum gu ndiongnadh sé</span>
<lb n="10141"/><span>fíadhnuise don tsolus úd.</span>
<lb n="10142"/></p>
</div>
<pb n="En1:9"/>
<div><lb n="10143"/><p><span>Dobudh hé so an solus fírinneach úd shoillsigheas gach uile dhuine</span>
<lb n="10144"/><span>dhá dtig ar an ndomhan.</span>
<lb n="10145"/></p>
</div>
<pb n="En1:10"/>
<div><lb n="10146"/><p><span>Dobhí sé air an ndomhan, agus atá an domhan arna dhéunamh thríd: achd</span>
<lb n="10147"/><span>nír aithin an domhan hé.</span>
<lb n="10148"/></p>
</div>
<pb n="En1:11"/>
<div><lb n="10149"/><p><span>Dochum a dháoine féin taínic sé, agus nír ghabhadar a dhaoine</span>
<lb n="10150"/><span>féin chuca é.</span>
<lb n="10151"/></p>
</div>
<pb n="En1:12"/>
<div><lb n="10152"/><p><span>Achd an mhéid do ghabh chuca hé, tug sé na cumhachda so dhóibh bheith</span>
<lb n="10153"/><span>ana gcloinn ag Dia, eadhón don droing chreideas ann a ainmsean:</span>
<lb n="10154"/></p>
</div>
<pb n="En1:13"/>
<div><lb n="10155"/><p><span>Nách fuil arna ngeineamhain ó fhuil, na ó ainmián ná colla, ná ó</span>
<lb n="10156"/><span>thoil fhir, achd ó Dhía.</span>
<lb n="10157"/></p>
</div>
<pb n="En1:14"/>
<div><lb n="10158"/><p><span>Agus dorinneadh féoil don bhreithir úd, agus do chomhnuigh sí</span>
<lb n="10159"/><span>eadruinne, agus dochunncamar a glóirsi, mar ghloír éingheine meic ón</span>
<lb n="10160"/><span>athair lán do grásuibh agus dhfírinne.</span>
<lb n="10161"/></p>
</div>
<pb n="En1:15"/>
<div><lb n="10162"/><p><span>Dorinne Eoin fiadhnuisi dhó, agus do éigh sé, agá rádh; as é so an té</span>
<lb n="10163"/><span>ar ar labhuir mé, an té thig am dheaghaidhsí, dobhí sé romhan: oír</span>
<lb n="10164"/><span>dobudh taosga hé iná mheisi.</span>
<lb n="10165"/></p>
</div>
<pb n="En1:16"/>
<div><lb n="10166"/><p><span>Agus do ghabhamair uile chugainn as a lán san, agus grása ar son</span>
<lb n="10167"/><span>ghrás.</span>
<lb n="10168"/></p>
</div>
<pb n="En1:17"/>
<div><lb n="10169"/><p><span>Oír atá an reachd arna thabhairt tré Mháoisi: achd taínic</span>
<lb n="10170"/><span>grása agus firinne tré Iósa Críosd.</span>
<lb n="10171"/></p>
</div>
<pb n="En1:18"/>
<div><lb n="10172"/><p><span>Ní fhacaidh neach ar bioth Día riámh: an áoinghein mheic úd atá an</span>
<lb n="10173"/><span>uchd an athar, as hé do fhoillsigh hé dhúinne.</span>
<lb n="10174"/></p>
</div>
<pb n="En1:19"/>
<div><lb n="10175"/><p><span>Agus as hí so fíadhnuisi Eóin, an tan do chuireadar na híudaighe ó</span>
<lb n="10176"/><span>Ierúsalém Sagairt agus Lébhití, dochum gu bhfhiafróchaidís de, cía</span>
<lb n="10177"/><span>thusa?</span>
<lb n="10178"/></p>
</div>
<pb n="En1:20"/>
<div><lb n="10179"/><p><span>Agus do adaimh seision, agus niór shéun sé: do adaimh sé adeirim</span>
<lb n="10180"/><span>nárbhé féin an Críosd úd.</span>
<lb n="10181"/></p>
</div>
<pb n="En1:21"/>
<div><lb n="10182"/><p><span>Agus do fhiafruigheadar dhé, créd eile thú? an tú Eliás? agus</span>
<lb n="10183"/><span>adubhairt seision, ní mé. An fáidh tú? Agus do fhreagair seision, ní headh.</span>
<lb n="10184"/></p>
</div>
<pb n="En1:22"/>
<div><lb n="10185"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar ris, cia tú?, dochum gu dtiobhramáois</span>
<lb n="10186"/><span>freagra ar an ndreim úd do chuir úatha sinn: créd adeir tú ad thimcheall</span>
<lb n="10187"/><span>féin?</span>
<lb n="10188"/></p>
</div>
<pb n="En1:23"/>
<div><lb n="10189"/><p><span>Adubhairt seisean, mheisi guth an té éighmheas ar an bhfásach,</span>
<lb n="10190"/><span>dírghidh shlighidh an tighearna, mar adubhairt Esahias an fáidh.</span>
<lb n="10191"/></p>
</div>
<pb n="En1:24"/>
<div><lb n="10192"/><p><span>Agus an dream úd dobhí arná gcur leis an dteachdaireachd, dobudh do na</span>
<lb n="10193"/><span>Phairisíneachuibh iad.</span>
<lb n="10194"/></p>
</div>
<pb n="En1:25"/>
<div><lb n="10195"/><p><span>Agus do fhiáfruigheadar dhesean, agus adubhradar ris; ar</span>
<lb n="10196"/><span>anadhbhársain créd fá ndéunann tú baisdeadh, muna tú Chríosd, nó</span>
<lb n="10197"/><span>Eliás, nó fáidh?</span>
<lb n="10198"/></p>
</div>
<pb n="En1:26"/>
<div><lb n="10199"/><p><span>Do fhreagair Eóin dóibh, agá rádh; baisdimsi lé huisge: achd atá na</span>
<lb n="10200"/><span>sheasamh an bhur meadhónsa an tí nách fuil a fhios aguibh.</span>
<lb n="10201"/></p>
</div>
<pb n="En1:27"/>
<div><lb n="10202"/><p><span>As é so an té úd tig am dheaghaidhsi, dobhí romhamsa: ag nách</span>
<lb n="10203"/><span>fíú meisi iallach a bhróg dho sgaoileadh.</span>
<lb n="10204"/></p>
</div>
<pb n="En1:28"/>
<div><lb n="10205"/><p><span>Dorinneadh na neithe so a Mbetabara ar an dtaobh thall do Iordán, an</span>
<lb n="10206"/><span>aít anar bhaisd Eóin.</span>
<lb n="10207"/></p>
</div>
<pb n="En1:29"/>
<div><lb n="10208"/><p><span>An lá an a dheaghaidh sin dochunnaic Eóin Iósa ag teachd chuige féin,</span>
<lb n="10209"/><span>agus adubhairt sé; féuch an túan úd Dé, thógbhas peacadh an domhain.</span>
<lb n="10210"/></p>
</div>
<pb n="En1:30"/>
<div><lb n="10211"/><p><span>Ag so an té úd ar ar labhair mé, tig am dheaghaidhsi neach do</span>
<lb n="10212"/><span>bhí romham: óir dobudh taosga hé na mheisi.</span>
<lb n="10213"/></p>
</div>
<pb n="En1:31"/>
<div><lb n="10214"/><p><span>Agus ní raibhe aithne agumsa air: achd dochum gu mbeadh sé follus</span>
<lb n="10215"/><span>d'israhél, as uime sin taínic meisi ag baisdeadh lé huisge.</span>
<lb n="10216"/></p>
</div>
<pb n="En1:32"/>
<div><lb n="10217"/><p><span>Agus dorinne Eóin fíadhnuisi, agá rádh; dochunnaic mé spioruid ag</span>
<lb n="10218"/><span>tuirleing amhail cholam do neamh. Agus do chomhnuidh sé airsion.</span>
<lb n="10219"/></p>
</div>
<pb n="En1:33"/>
<div><lb n="10220"/><p><span>Agus nír aithin meisi hé, achd an té do chuir meisi dochum gu</span>
<lb n="10221"/><span>mbaisdfind lé huisge, as é adubhairt rium; gidhbé ar a bhfaicfe tú</span>
<lb n="10222"/><span>an spioraid ag tuirrling agus ag comhnuighe air, ag so an té bhaisdeas</span>
<lb n="10223"/><span>leis an spiorad náomh.</span>
<lb n="10224"/></p>
</div>
<pb n="En1:34"/>
<div><lb n="10225"/><p><span>Agus dochunnaic meisi, agus doním dhfíadhnuisi gurab é so</span>
<lb n="10226"/><span>anmac úd Dé.</span>
<lb n="10227"/></p>
</div>
<pb n="En1:35"/>
<div><lb n="10228"/><p><span>An lá ina dheaghaidh sin arís do sheasaimh Eóin, agus diás dá</span>
<lb n="10229"/><span>dheisgioblaibh:</span>
<lb n="10230"/></p>
</div>
<pb n="En1:36"/>
<div><lb n="10231"/><p><span>Agus ar bhfhaicsin Iósa ag siobhal adubhairt sé; féuch an túan úd</span>
<lb n="10232"/><span>Dé.</span>
<lb n="10233"/></p>
</div>
<pb n="En1:37"/>
<div><lb n="10234"/><p><span>Agus dochualadar an dís deisgiobal úd hé ag labhairt, agus do</span>
<lb n="10235"/><span>leanadar Iósa.</span>
<lb n="10236"/></p>
</div>
<pb n="En1:38"/>
<div><lb n="10237"/><p><span>Agus ar bhfhilleadh Dhíosa, agus arná bhfhaicsinsean dá</span>
<lb n="10238"/><span>leanmhuin féin, adubhairt sé riú;</span>
<lb n="10239"/></p>
</div>
<pb n="En1:39"/>
<div><lb n="10240"/><p><span>Créud atátháoi dhíarraigh? agus adubhradarsan ris, Rabbi</span>
<lb n="10241"/><span>ré n-abarthar, má eidirmhínigheann tú hé a mhaighisdir gá haít an a</span>
<lb n="10242"/><span>mbí ad chomhnuighe?</span>
<lb n="10243"/></p>
</div>
<pb n="En1:40"/>
<div><lb n="10244"/><p><span>Adubháirt sé riú; tigidh agus féuchaidh. Tangadar agus dochunncadar</span>
<lb n="10245"/><span>an tionad a gcomhnuigheadh seisean: agus do anadar aige an la úd uile:</span>
<lb n="10246"/><span>oír dobhí an úair sintimcheall a deich.</span>
<lb n="10247"/></p>
</div>
<pb n="En1:41"/>
<div><lb n="10248"/><p><span>Agus dobé Ainndréas dearbhráthair Shimóin Peaduir fear dhon</span>
<lb n="10249"/><span>dís úd dochúalaidh na neithe úd ó Eóin, agus do lean eisean:</span>
<lb n="10250"/></p>
</div>
<pb n="En1:42"/>
<div><lb n="10251"/><p><span>Asé so céud duine fár búaileadh a dhearbhbhráthair féin Síomon, agus</span>
<lb n="10252"/><span>adubhairt sé ris; fúaramar an Messías, as sé sin arna eidirmhíniughadh, an</span>
<lb n="10253"/><span>Críosd.</span>
<lb n="10254"/></p>
</div>
<pb n="En1:43"/>
<div><lb n="10255"/><p><span>Agus rug sé dochum Iósa hé. Agus ar bhfhéuchcain Díosa air,</span>
<lb n="10256"/><span>adubhairt sé; as tusa Siomón Ioná: goirfidhear Céphas díot, dárab</span>
<lb n="10257"/><span>ciall carraig.</span>
<lb n="10258"/></p>
</div>
<pb n="En1:44"/>
<div><lb n="10259"/><p><span>Arna mhárach dobudh mían lé Híosa dul don Ghalilé: agus fuáir sé</span>
<lb n="10260"/><span>Pilib, agus adubhairt sé ris; lean mheisi.</span>
<lb n="10261"/></p>
</div>
<pb n="En1:45"/>
<div><lb n="10262"/><p><span>Agus dobudh as Bedsaída do FhPilib, cathair Ainndréas agus</span>
<lb n="10263"/><span>Pheadair.</span>
<lb n="10264"/></p>
</div>
<pb n="En1:46"/>
<div><lb n="10265"/><p><span>Fuáir Pilib Nathanael agus adubhairt sé ris; fuáramar an té ar ar</span>
<lb n="10266"/><span>sgríobh Máoisi annsa reachd, agus na fáidhe adhón Iósa an mac úd</span>
<lb n="10267"/><span>Ióséubh ó Násaréth.</span>
<lb n="10268"/></p>
</div>
<pb n="En1:47"/>
<div><lb n="10269"/><p><span>Agus adubhairt Nathanael ris; an éidir ní air bioth maith</span>
<lb n="10270"/><span>do thoigheachd ó Nasaréth? Adubhairt Pilib ris, tarr agus féuch.</span>
<lb n="10271"/></p>
</div>
<pb n="En1:48"/>
<div><lb n="10272"/><p><span>Dochunnaic Iósa Nathanael ag teachd chuige, agus do labhair sé air;</span>
<lb n="10273"/><span>féch an tisrahelach fírinneach ann nach fuil meabhuil.</span>
<lb n="10274"/></p>
</div>
<pb n="En1:49"/>
<div><lb n="10275"/><p><span>Adubhairt Natánael ris; cionnas aithnigheas tú mheisi? do fhreagoir</span>
<lb n="10276"/><span>Iosa, agus adubhairt sé ris; nías taosga ina do ghoir Pilib thú, an tráth</span>
<lb n="10277"/><span>dobhí tú fá an gcrann bhfhíge, dochunnaic me thú.</span>
<lb n="10278"/></p>
</div>
<pb n="En1:50"/>
<div><lb n="10279"/><p><span>Do fhreagair Natanael agus adubhairt sé ris; Rabbi, as mac tusa mac úd</span>
<lb n="10280"/><span>Dé, as tú an rí úd Israhél.</span>
<lb n="10281"/></p>
</div>
<pb n="En1:51"/>
<div><lb n="10282"/><p><span>Do fhreagair Iósa agus adubhairt sé ris; tré gu ndubhairt mé riot,</span>
<lb n="10283"/><span>dochunnaic mé fán gcrann bhfhígthe thú, an gcreideann tú? dochífi tú</span>
<lb n="10284"/><span>neithe as mó ina iád sho.</span>
<lb n="10285"/></p>
</div>
<pb n="En1:52"/>
<div><lb n="10286"/><p><span>Agus adubhairt sé ris; gu fíreanneach fíreannach adeirim ribh, gu</span>
<lb n="10287"/><span>bhfhaicfidhe ó so amach neamh osgailte, agus aingil Dé ag dul suás agus ag</span>
<lb n="10288"/><span>teachd anúas ar mhac an duine.</span>
<lb n="10289"/></p>
</div>
<pb n="En2"/>
<div><lb n="10290"/><p/>
</div>
<pb n="En2:1"/>
<div><lb n="10291"/><p><span>Agus an treas lá dorinneadh pósadh a gCána baile dhon Ghalile:</span>
<lb n="10292"/><span>agus dobhí máthair Íosa annsúd.</span>
<lb n="10293"/></p>
</div>
<pb n="En2:2"/>
<div><lb n="10294"/><p><span>Agus fós do goireadh Iósa agus a dheisgiobail dochum an fhphosda.</span>
<lb n="10295"/></p>
</div>
<pb n="En2:3"/>
<div><lb n="10296"/><p><span>Agus án tan dochuaidh as an bhfhíon, adubhairt máthuir Íosa ris;</span>
<lb n="10297"/><span>ní fhuil fíon áca.</span>
<lb n="10298"/></p>
</div>
<pb n="En2:4"/>
<div><lb n="10299"/><p><span>Adubhairt Iósa ría, créud atá damhsa riot, a bhean? ní thaínic</span>
<lb n="10300"/><span>mhaimsirsi fós.</span>
<lb n="10301"/></p>
</div>
<pb n="En2:5"/>
<div><lb n="10302"/><p><span>Adubhairt a mháthair ris an luchd bhfriotháilmhe; giodhbé ar</span>
<lb n="10303"/><span>bioth ní adéra sé ribh, déunaigh é.</span>
<lb n="10304"/></p>
</div>
<pb n="En2:6"/>
<div><lb n="10305"/><p><span>Agus dobhádar sé soithighe cloiche arna gcur annsúd do réir</span>
<lb n="10306"/><span>ghnáthaighthe ghlanta na níudaigheadh, dhá chíndeircín nó a trí do an</span>
<lb n="10307"/><span>gach áon aca.</span>
<lb n="10308"/></p>
</div>
<pb n="En2:7"/>
<div><lb n="10309"/><p><span>Adubhairt Iósa riú; líonaidh na soithighe so dhuisge. Agus do</span>
<lb n="10310"/><span>lionadar iád gó a mbrúachaibh.</span>
<lb n="10311"/></p>
</div>
<pb n="En2:8"/>
<div><lb n="10312"/><p><span>Agus adubhairt sé riú an tansin: tairrngidh anois agus beiridh</span>
<lb n="10313"/><span>dochum uachdaraín an fhéusda hé; agus rugadar.</span>
<lb n="10314"/></p>
</div>
<pb n="En2:9"/>
<div><lb n="10315"/><p><span>Agus mar do bhlais an túachdarán an tuisge úd dobhí arna</span>
<lb n="10316"/><span>dhéunamh a na fhíon, agus ní raibh a fhios aige créd as a dtaínic sé:</span>
<lb n="10317"/><span>achd dobhí a fhios ag an luchd bhfhriothóilmhé do thairraing an tuisge:</span>
<lb n="10318"/><span>do ghoir an túachdarán an fear nuafpósda chuige,</span>
<lb n="10319"/></p>
</div>
<pb n="En2:10"/>
<div><lb n="10320"/><p><span>Agus adhubhairt sé ris; cuiridh gach uile dhuine an fíon maith amach</span>
<lb n="10321"/><span>ar tús, agus an tanibhid dáoine a sáith, annsin an fíon as measa; achd</span>
<lb n="10322"/><span>do choimhéud tusa an fíon maith gus anois.</span>
<lb n="10323"/></p>
</div>
<pb n="En2:11"/>
<div><lb n="10324"/><p><span>As hé so tosach míorbhuile dorinne Iósa, a gCcána na Galile,</span>
<lb n="10325"/><span>agus dorinne sé a ghloír féin follus: agus do chreideadar a dheisgiobail</span>
<lb n="10326"/><span>ann.</span>
<lb n="10327"/></p>
</div>
<pb n="En2:12"/>
<div><lb n="10328"/><p><span>Agus na dheaghaidh sin dochuaidh sé síos gu Capernáum, é féin agus a</span>
<lb n="10329"/><span>mháthair, agus a dhearbhráithreacha agus á dheisgiobail: achd níor</span>
<lb n="10330"/><span>anadar annsúd mórán do laithibh:</span>
<lb n="10331"/></p>
</div>
<pb n="En2:13"/>
<div><lb n="10332"/><p><span>Oír dobhí Cáisg na níudaigheadh a bhfogus. Agus dochuaidh Iósa</span>
<lb n="10333"/><span>suas go Hierúsalém.</span>
<lb n="10334"/></p>
</div>
<pb n="En2:14"/>
<div><lb n="10335"/><p><span>Agus fuáir sé annsa teampallluchd reactha damh, agus caorach, agus</span>
<lb n="10336"/><span>colum, agus luchd malarta an airgid an a suidhe.</span>
<lb n="10337"/></p>
</div>
<pb n="En2:15"/>
<div><lb n="10338"/><p><span>Agus ar ndéunamh sgíursi dhó do chórduighibh, do chuir sé amach as an</span>
<lb n="10339"/><span>dteampoll iad uile, maille ré na gcáorchaibh, agus ré na ndamhuibh, agus</span>
<lb n="10340"/><span>do dhoirt sé amach monuidhe luchd an airgid diomlat, agus do leag sé a</span>
<lb n="10341"/><span>mbuird bunsgionn.</span>
<lb n="10342"/></p>
</div>
<pb n="En2:16"/>
<div><lb n="10343"/><p><span>Agus adubhairt sé ré luchd reactha na gcolam; tógbhuídh iad so as so,</span>
<lb n="10344"/><span>ná deunuidh teagh mhatharsa ana theach ceannuigheachda.</span></p>
<lb n="10345"/>
<lb n="10346"/><p/>
</div>
<pb n="En2:17"/>
<div><lb n="10347"/><p><span>Agus do chuimhnigheadar a dheisgiobailsean, gu raibhe arna sgríobhadh:.</span>
<lb n="10348"/><span>do shluig éud do thighesi mhé.</span>
<lb n="10349"/></p>
</div>
<pb n="En2:18"/>
<div><lb n="10350"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhreagradar na híudaidhe, agus adubhradar rís;</span>
<lb n="10351"/><span>créd hé an comhartha fhoillsigheas tú dhúinne, fá ndéunann tú na neithesi?</span>
<lb n="10352"/></p>
</div>
<pb n="En2:19"/>
<div><lb n="10353"/><p><span>Do fhreagair Iósa agus adubhairt sé riú, leagaidh síos an teampoll</span>
<lb n="10354"/><span>so, agus tóigéubhuidh meisi hé a dtrí laithibh.</span>
<lb n="10355"/></p>
</div>
<pb n="En2:20"/>
<div><lb n="10356"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar na hIuduidhe; sé bliádhna agus dá</span>
<lb n="10357"/><span>fhichead dobhí an teampall so agá dhéunamh, agus an dtóigéubha tusa a</span>
<lb n="10358"/><span>dtri laithaibh é?</span>
<lb n="10359"/></p>
</div>
<pb n="En2:21"/>
<div><lb n="10360"/><p><span>Achd ios do theampoll a chuirp féin do labhair seision.</span>
<lb n="10361"/></p>
</div>
<pb n="En2:22"/>
<div><lb n="10362"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan do éirigh sé ó mharbhaibh, do</span>
<lb n="10363"/><span>chuimhnigheadar a dheisgiobail gu ndubhairt sé so riú: agus do chreideadar</span>
<lb n="10364"/><span>dhon sgriobtúir, agus don bhréithir adubhairt Iósa.</span>
<lb n="10365"/></p>
</div>
<pb n="En2:23"/>
<div><lb n="10366"/><p><span>Agus ar mbeith a Niérusalém dhó fá Chaísg sa bhfhéusda, do</span>
<lb n="10367"/><span>chreideadar mórán ana ainmsean, ag faicsin na gcomharthadh dorinne sé.</span>
<lb n="10368"/></p>
</div>
<pb n="En2:24"/>
<div><lb n="10369"/><p><span>Achd nír tháobhadh Iósa hé féin riú, tré gur aithin sé iád uile:</span>
<lb n="10370"/></p>
</div>
<pb n="En2:25"/>
<div><lb n="10371"/><p><span>Agus ní raínig sé a leas neach ar bith do dhéunamh fiadhnuisi dho</span>
<lb n="10372"/><span>ar dhuine: oír dobhí a fhios aige féin créd dobhí annsa duine.</span>
<lb n="10373"/></p>
</div>
<pb n="En3"/>
<div><lb n="10374"/><p/>
</div>
<pb n="En3:1"/>
<div><lb n="10375"/><p><span>Achd dobhí duine dháirighthe do na Phairisíneachuibh, darbhainm</span>
<lb n="10376"/><span>Nícodémus, dúachdaránuibh na níudaigheadh.</span>
<lb n="10377"/></p>
</div>
<pb n="En3:2"/>
<div><lb n="10378"/><p><span>Taínig an té so dochum Iósa annsanoidhche, agus adubhairt sé ris; a</span>
<lb n="10379"/><span>maighisdir, atá a fhios aguinn gurab ó Dhía thaínig tusa ad dfhior</span>
<lb n="10380"/><span>teaguisg: oír ní héidir lé héinneach na comharthuidhe so doní tusa do</span>
<lb n="10381"/><span>dhéunamh, achd muna bheath Día maille ris.</span>
<lb n="10382"/></p>
</div>
<pb n="En3:3"/>
<div><lb n="10383"/><p><span>Do fhreaguir Iósa agus adubhairt sé ris; go fírinneach, fírinneach,</span>
<lb n="10384"/><span>adeirim riot, achd muna gheintear duine arís, nách éidir leis ríoghachd Dé</span>
<lb n="10385"/><span>dhfhaicsin.</span>
<lb n="10386"/></p>
</div>
<pb n="En3:4"/>
<div><lb n="10387"/><p><span>Agus dubhairt Nícodémus ris; cionnos as éidir lé duine atá arsaidh, a</span>
<lb n="10388"/><span>gheineamhuin? an éidir leis dul asdeach a mbroinn a mháthar an dara</span>
<lb n="10389"/><span>huáir, agus a gheineamhain?</span>
<lb n="10390"/></p>
</div>
<pb n="En3:5"/>
<div><lb n="10391"/><p><span>Do fhreagair Iósa; gu fírinneach fírinneach adeirim riot, achd</span>
<lb n="10392"/><span>muna raibhe neach arna gheineamhuin ó uisge agus ó an spioruid, nach éidir</span>
<lb n="10393"/><span>léis dul asdeach a bhfhlaitheas Dé.</span>
<lb n="10394"/></p>
</div>
<pb n="En3:6"/>
<div><lb n="10395"/><p><span>An ní atá arna gheineamhuin ó an bhfhéoil, as feoil hé: agus an ní</span>
<lb n="10396"/><span>atá arna gheineamhuin ón spioraid, is spiorad hé.</span>
<lb n="10397"/></p>
</div>
<pb n="En3:7"/>
<div><lb n="10398"/><p><span>Na bíodh iongnadh agad gu ndubhairt meisi riot, gurab éigean dáoibh</span>
<lb n="10399"/><span>bhur ngeineamhuin arís.</span>
<lb n="10400"/></p>
</div>
<pb n="En3:8"/>
<div><lb n="10401"/><p><span>Séidigh an gháoth mar as áil lé, agus dochluin tú a torann, achd ní</span>
<lb n="10402"/><span>fhuil a fhios agad créad as a dtig sí, nó caít a dtéid sí: is mar sin</span>
<lb n="10403"/><span>atá giodhbé neach atá arna gheineamhuin ón spioruid.</span>
<lb n="10404"/></p>
</div>
<pb n="En3:9"/>
<div><lb n="10405"/><p><span>Do fhreagair Nicodémus, agus adubhairt sé ris; cionnas as eidir na</span>
<lb n="10406"/><span>neithe so do bheith:</span>
<lb n="10407"/></p>
</div>
<pb n="En3:10"/>
<div><lb n="10408"/><p><span>Do fhreagoir Iósa agus adubhairt sé ris; an bhfhuil tusa ad</span>
<lb n="10409"/><span>mháighisdir a Nisraheul, agus gan fiós na neitheannsa agad.</span>
<lb n="10410"/></p>
</div>
<pb n="En3:11"/>
<div><lb n="10411"/><p><span>Go fírinneach, fírinneach, adeirim riot, gu labhramáoid an ní a</span>
<lb n="10412"/><span>bhfhuil a fhios aguinn agus gu mbeirmíd fiadhnuisí ar an ní dochunncamar:</span>
<lb n="10413"/><span>achd ní ghabhtháoisi ar bhfhíadhnuisi chuigaibh.</span>
<lb n="10414"/></p>
</div>
<pb n="En3:12"/>
<div><lb n="10415"/><p><span>Más neithe talmhuidhe adubhairt mé ribh, agus nach gcreidthí: cionnas</span>
<lb n="10416"/><span>chreidfidhe dá nabra mé neithe neamhdha ribh?</span>
<lb n="10417"/></p>
</div>
<pb n="En3:13"/>
<div><lb n="10418"/><p><span>Oír ní dheachuidh neach ar bioth suás ar neamh, achd an té do thuirrling ó</span>
<lb n="10419"/><span>neamh, eadhón mac an duine atá ar neamh.</span>
<lb n="10420"/></p>
</div>
<pb n="En3:14"/>
<div><lb n="10421"/><p><span>Agus mar do árduigh Máoisi a nathuír neimhe ar an bhfhásach, as mar</span>
<lb n="10422"/><span>sin as éigean mac an duine dhárdughadh:</span>
<lb n="10423"/></p>
</div>
<pb n="En3:15"/>
<div><lb n="10424"/><p><span>Dochum giodhbé neach do chreidfeadh ann, nach rachadh sé dho dhíth,</span>
<lb n="10425"/><span>achd gu mbeath an bheatha shiórruidhe aíge.</span>
<lb n="10426"/></p>
</div>
<pb n="En3:16"/>
<div><lb n="10427"/><p><span>Oír is mar so do ghrádhaigh Día an domhan, gu dtug sé a éinghein</span>
<lb n="10428"/><span>mheic féin, dochum giodhbé neach chreideas ann nach rachadh sé amugha, achd</span>
<lb n="10429"/><span>gu bhfhághbhadh sé an bheatha mharrthanach.</span>
<lb n="10430"/></p>
</div>
<pb n="En3:17"/>
<div><lb n="10431"/><p><span>Oír níor chuir Día a mhac féin don domhan, dochum gu</span>
<lb n="10432"/><span>ndaiméonadh sé an domhan, achd dochum gu slainéochaidhe an domhan</span>
<lb n="10433"/><span>tríd.</span>
<lb n="10434"/></p>
</div>
<pb n="En3:18"/>
<div><lb n="10435"/><p><span>An tí chreideas ann, ní damantar é: achd an tí nách creideann, atá sé</span>
<lb n="10436"/><span>arná dhamnughadh cheana: tré nár chréid sé a nainm aoingheine mheic Dé.</span>
<lb n="10437"/></p>
</div>
<pb n="En3:19"/>
<div><lb n="10438"/><p><span>Agus as é so an damnughadh; gu dtaínig an solus ar an</span>
<lb n="10439"/><span>domhan, agus gur mhó do ghrádhuigheadar na dáoine an dorchadas ina an solus:</span>
<lb n="10440"/><span>ar son gu bhfhuilid a noibrighthe gu holc.</span>
<lb n="10441"/></p>
</div>
<pb n="En3:20"/>
<div><lb n="10442"/><p><span>Oír giodhbé neach doní olc, fúathaighidh sé an solus, agus</span>
<lb n="10443"/><span>ní thig sé dochum an tsolais, deagla gu ndiommolfuidhe a oibrighthe.</span>
<lb n="10444"/></p>
</div>
<pb n="En3:21"/>
<div><lb n="10445"/><p><span>Achd gidhbé doní an fhírinne, thig sé dochum an tsoluis: dochum gu</span>
<lb n="10446"/><span>mbeidís a oibrighthe follus, tré gurab do réir Dhé atáid siad arna</span>
<lb n="10447"/><span>ndéunamh.</span>
<lb n="10448"/></p>
</div>
<pb n="En3:22"/>
<div><lb n="10449"/><p><span>Taínig Iósa agus a dheisgiobail an a dheaghaidh sin gu talamh Iúdea:</span>
<lb n="10450"/><span>agus do chomhnuigh sé annsúd maille riú, agus do bhaisd sé.</span>
<lb n="10451"/></p>
</div>
<pb n="En3:23"/>
<div><lb n="10452"/><p><span>Agus fós do bhaisd Eóin, mar an gcédna a Nenón láimh ré Sálim,</span>
<lb n="10453"/><span>oír dobhí iomad uisge annsúd: agus tangadar agus do baisdeadh iád.</span>
<lb n="10454"/></p>
</div>
<pb n="En3:24"/>
<div><lb n="10455"/><p><span>Oír ní raibhe Eóin arna dteilgean a bpríosún fós.</span>
<lb n="10456"/></p>
</div>
<pb n="En3:25"/>
<div><lb n="10457"/><p><span>Uime sin do éirigh ceisd eidir chuid do dheisgiobluibh Eóin agus na</span>
<lb n="10458"/><span>híudaidhe a dtímcheall an ghlanta.</span>
<lb n="10459"/></p>
</div>
<pb n="En3:26"/>
<div><lb n="10460"/><p><span>Agus tangadar dochum Eóin, agus adubhradar ris; a mhaighisdir, an</span>
<lb n="10461"/><span>té dobhí ad tfochair ar an dtáoibh thall do Iordán, dá ndearna tú</span>
<lb n="10462"/><span>fíadhnuisi, féuch baisdigh sé, agus tigid na huile dhaoine chuige.</span>
<lb n="10463"/></p>
</div>
<pb n="En3:27"/>
<div><lb n="10464"/><p><span>Do fhreagair Eóin agus adubhairt sé; ní héidir lé duine ní ar bioth</span>
<lb n="10465"/><span>do ghabháil chuige achd muna raibhe sé arna thabhairt dhó ó neamh.</span>
<lb n="10466"/></p>
</div>
<pb n="En3:28"/>
<div><lb n="10467"/><p><span>Atathaoisi féin in bhur bhfhíadhnuisi agumsa gu ndubhairt mé, ní meisi</span>
<lb n="10468"/><span>an Críosd, achd gu bhfhuilim arnam chur dhollmhughadh reimhe.</span>
<lb n="10469"/></p>
</div>
<pb n="En3:29"/>
<div><lb n="10470"/><p><span>An té aga bhfhuil an bhean nuaphósda, as hé an fear núafphósda hé:</span>
<lb n="10471"/><span>achd cara an fhir nuafpósda noch sheasmhuigheas agus éisdeas ris, gabhuidh</span>
<lb n="10472"/><span>gáirdeachus mór é tré ghuth an fhir núaphósda. Ar anadhbharsin atá</span>
<lb n="10473"/><span>mó gháirdeachusa arna choimhliónadh.</span>
<lb n="10474"/></p>
</div>
<pb n="En3:30"/>
<div><lb n="10475"/><p><span>As éigean dósan fás, agus damhsa laighdiughadh.</span>
<lb n="10476"/></p>
</div>
<pb n="En3:31"/>
<div><lb n="10477"/><p><span>An té thig anuas atá sé ós cionn cháigh uile: an té atá ón talamh,</span>
<lb n="10478"/><span>atá sé talmhuidhe, agus labhraidh sé neithe talmhuidhe: an té thig ó</span>
<lb n="10479"/><span>neamh, atá sé ós cionn cháich uile.</span>
<lb n="10480"/></p>
</div>
<pb n="En3:32"/>
<div><lb n="10481"/><p><span>Agus an ní dochunnaic agus dochúalaidh sé doní sé so</span>
<lb n="10482"/><span>dfhiadhnuise: achd ní ghabhann neach ar bioth a fhíadhnuisisean chuíge.</span>
<lb n="10483"/></p>
</div>
<pb n="En3:33"/>
<div><lb n="10484"/><p><span>An neach ghabhus a fhíadhnuisisean chuige do chuir sé séula air</span>
<lb n="10485"/><span>gu bhfhuil Día fírinneach.</span>
<lb n="10486"/></p>
</div>
<pb n="En3:34"/>
<div><lb n="10487"/><p><span>Oir an té do chuir Día uádha, labhraidh sé briathra Dé. Oír ní do</span>
<lb n="10488"/><span>réir mhiosúir thug Día an spiorad dó.</span>
<lb n="10489"/></p>
</div>
<pb n="En3:35"/>
<div><lb n="10490"/><p><span>Atá grádh ag an athair dhon mhac, agus tug sé na huile neithe ina</span>
<lb n="10491"/><span>laímh.</span>
<lb n="10492"/></p>
</div>
<pb n="En3:36"/>
<div><lb n="10493"/><p><span>An té chreideas annsa mhac, atá an bheatha mharrthanach aige: achd</span>
<lb n="10494"/><span>an té bhíos easumhal don mhac, ní fhaicfe sé an bheatha, achd comhnuighidh</span>
<lb n="10495"/><span>fearg Dhé air.</span>
<lb n="10496"/></p>
</div>
<pb n="En4"/>
<div><lb n="10497"/><p/>
</div>
<pb n="En4:1"/>
<div><lb n="10498"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan do aithin an tighearna gu gcúaladar na</span>
<lb n="10499"/><span>Pairisínigh gurab mó do dheisgiobluibh doniodh Iósa agus do bhaisdeadh sé</span>
<lb n="10500"/><span>ina Eoin:</span>
<lb n="10501"/></p>
</div>
<pb n="En4:2"/>
<div><lb n="10502"/><p><span>Bíodh nách baisdeadh Iósa féin, ach a dheisgiobail</span>
<lb n="10503"/></p>
</div>
<pb n="En4:3"/>
<div><lb n="10504"/><p><span>Do fhágaibh sé an Iúdeá, agus dochúaidh sé arís don Ghalilé.</span>
<lb n="10505"/></p>
</div>
<pb n="En4:4"/>
<div><lb n="10506"/><p><span>Agus dobudh éigean dó dul thríd Shamária.</span>
<lb n="10507"/></p>
</div>
<pb n="En4:5"/>
<div><lb n="10508"/><p><span>Ar anadhbharsin tháinig sé gu cathair Shamaría dá ngoirthear</span>
<lb n="10509"/><span>Síchar, laimh ris an bhfearann tug Iacób dhá mhac féin Iósébh.</span>
<lb n="10510"/></p>
</div>
<pb n="En4:6"/>
<div><lb n="10511"/><p><span>Agus dobhí tobar Iacób annsúd: Ar anadhbharsin ar mbeith tuirrseach</span>
<lb n="10512"/><span>Dhiósa óna aisdear, do shuidh sé mar sin ar an dtobar. Oír dobhí sé a</span>
<lb n="10513"/><span>dtimcheal an seiseadh huáir.</span>
<lb n="10514"/></p>
</div>
<pb n="En4:7"/>
<div><lb n="10515"/><p><span>Taínig bean ó Shamariá dochum gu dtarraingfeadh sí uisge: adubhairt</span>
<lb n="10516"/><span>Iósa ría, tabhair dhighdhámhsa.</span>
<lb n="10517"/></p>
</div>
<pb n="En4:8"/>
<div><lb n="10518"/><p><span>Óir dochúadar a dheisgiobailsion don chathraigh dochum gu</span>
<lb n="10519"/><span>gceineochdaoís bíadh.</span>
<lb n="10520"/></p>
</div>
<pb n="En4:9"/>
<div><lb n="10521"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt an bhean Shamaritánach úd rís; cionnas</span>
<lb n="10522"/><span>ár mbeith duitsi ad Iúdaighe, iarrus tú deoch oramsa atá am mnáoi</span>
<lb n="10523"/><span>Shamaritánaigh? oír ní ghnathuighid na hiudaighe na samaritánuigh.</span>
<lb n="10524"/></p>
</div>
<pb n="En4:10"/>
<div><lb n="10525"/><p><span>Do fhreagair Iosa agus adubhairt sé ría; da mbeath fios an</span>
<lb n="10526"/><span>tiodhluighthe úd Dé agud, agus cía hé an té adeir riot, tabhair dhamh</span>
<lb n="10527"/><span>deoch: do iárrfása air, agus dobhéuradh sé uisge béo dhuit.</span>
<lb n="10528"/></p>
</div>
<pb n="En4:11"/>
<div><lb n="10529"/><p><span>Adubhairt an bhean ris; a thighearna, ní fhuil ní agad lé dtairrengtháoi,</span>
<lb n="10530"/><span>agus atá an tobar domhain: ar anadhbharsin gá háit a bhfuil an</span>
<lb n="10531"/><span>tuisge béo sin agud:</span>
<lb n="10532"/></p>
</div>
<pb n="En4:12"/>
<div><lb n="10533"/><p><span>An mó thusa inaar nathairne Iacób, tug dhúinne an tobarso, as ar ibh</span>
<lb n="10534"/><span>sé féin, agus a chlann, agus a aírnéis?</span>
<lb n="10535"/></p>
</div>
<pb n="En4:13"/>
<div><lb n="10536"/><p><span>Do fhreagair Iósa agus adubhairt sé ría; gidhbé neach ibheas as</span>
<lb n="10537"/><span>an uisgeso biaidh tart air arís:</span>
<lb n="10538"/></p>
</div>
<pb n="En4:14"/>
<div><lb n="10539"/><p><span>Achd gidhbé neach ibheas as an uisge úd dobhéura meisi dhó, ní</span>
<lb n="10540"/><span>bhía tart air gu bráth: achd an tuisge úd dobhéra meisi dhó, bíaidh sé</span>
<lb n="10541"/><span>ana thobar uisge fhiuchaigh ann dochum na beatha marrthannuighe.</span>
<lb n="10542"/></p>
</div>
<pb n="En4:15"/>
<div><lb n="10543"/><p><span>Agus adubhairt an bhean ris; a thighearna, tabhair dhamhsa an t-uisge</span>
<lb n="10544"/><span>sin, dochum nach bia tart oram, agus nach tiocfa mé annso dá tharraing.</span>
<lb n="10545"/></p>
</div>
<pb n="En4:16"/>
<div><lb n="10546"/><p><span>Adubhairt Iósa ría; imthigh, goir thfear féin, agus tarr annso.</span>
<lb n="10547"/></p>
</div>
<pb n="En4:17"/>
<div><lb n="10548"/><p><span>Do fhreagair an bhean agus adubhairt sí ris; ní fhuil fear agam.</span>
<lb n="10549"/><span>Adubhairt Iósa ría, as maith adubhairt tú, ní fhuil fear agam.</span>
<lb n="10550"/></p>
</div>
<pb n="En4:18"/>
<div><lb n="10551"/><p><span>Oír dobhádar cúigear fear agad: agus an té atá agad anois, ní hé</span>
<lb n="10552"/><span>thfear hé. Adubhairt tú so gu fírinneach.</span>
<lb n="10553"/></p>
</div>
<pb n="En4:19"/>
<div><lb n="10554"/><p><span>Adubhairt an bhean ris; a thighearna, dochím gurab fáidh thú.</span>
<lb n="10555"/></p>
</div>
<pb n="En4:20"/>
<div><lb n="10556"/><p><span>Dorinneadar ar naithre eadarghuidhe ar an sliábh so: agus a</span>
<lb n="10557"/><span>deirthísi gurab a Niarúsalém atá an tionad úd ana béigean guidhe</span>
<lb n="10558"/><span>do dhéunamh.</span>
<lb n="10559"/></p>
</div>
<pb n="En4:21"/>
<div><lb n="10560"/><p><span>Adubhairt Iósa ría; a bhean, creid damhsa tig an uáir nach</span>
<lb n="10561"/><span>guidhfidhesi an tathair ar an sliabh so na a Niarúsalém.</span>
<lb n="10562"/></p>
</div>
<pb n="En4:22"/>
<div><lb n="10563"/><p><span>Doníthísi eadarghuidhe ar an ní nach fuil a fhios aguibh, doníomáoidne</span>
<lb n="10564"/><span>eadarghuidhe ar an ní aga bhfhuil a fhios aguinn: oír as ó</span>
<lb n="10565"/><span>na hiudaidhibh atá slaínte.</span>
<lb n="10566"/></p>
</div>
<pb n="En4:23"/>
<div><lb n="10567"/><p><span>Achd tig an uáir, agus ata sí ann anois, an tan ghuidhfidh na</span>
<lb n="10568"/><span>headarghuidheadoíreadha fírinneacha an tathair a spioraid agus a</span>
<lb n="10569"/><span>bhfhírinne: oír gu deimhin iárruidh an tathuir a leithéidighso dá ghuidhe.</span>
<lb n="10570"/></p>
</div>
<pb n="En4:24"/>
<div><lb n="10571"/><p><span>Ios spiorad Día: agus an dream ghuidheas hé, as éigean doíbh a</span>
<lb n="10572"/><span>eadarghuidhe a spioraid agus a bhfhirinne.</span>
<lb n="10573"/></p>
</div>
<pb n="En4:25"/>
<div><lb n="10574"/><p><span>Adubhairt an bhean ris, atá a fhios agum gu dtiocfa an Messías ré a</span>
<lb n="10575"/><span>nabarthar Críosd, an tan thiocfas sé, foillséochuidh sé na huile</span>
<lb n="10576"/><span>neithe dhuinne.</span>
<lb n="10577"/></p>
</div>
<pb n="En4:26"/>
<div><lb n="10578"/><p><span>Adubhairt Iósa ría; as meisi hé labhrus riotsa.</span>
<lb n="10579"/></p>
</div>
<pb n="En4:27"/>
<div><lb n="10580"/><p><span>Agus fan amsin tangadar a dheisgiobailsion, agus dobiongnadh léo</span>
<lb n="10581"/><span>gur labhair sé ris an mnáoi: achd cheana ní dhubhairt aoínneach, créd</span>
<lb n="10582"/><span>iárrus tú? nó créud labhrus tú ría?</span>
<lb n="10583"/></p>
</div>
<pb n="En4:28"/>
<div><lb n="10584"/><p><span>Ar anadhbharsin do fháguibh an bhean a soitheach uisge, agus dochúaidh</span>
<lb n="10585"/><span>sí dhon chathraigh, agus adubhairt sí ris na dáoinibh,</span>
<lb n="10586"/></p>
</div>
<pb n="En4:29"/>
<div><lb n="10587"/><p><span>Teaguidh, féuchuidh an duine adubhairt riumsa gach éinní dá ndearna</span>
<lb n="10588"/><span>mé: ané nách hé so Críosd?</span>
<lb n="10589"/></p>
</div>
<pb n="En4:30"/>
<div><lb n="10590"/><p><span>Ar anadhbharsin dochuádar amach as an gcathraigh, agus tangadar</span>
<lb n="10591"/><span>chuigision.</span>
<lb n="10592"/></p>
</div>
<pb n="En4:31"/>
<div><lb n="10593"/><p><span>Agus do iárradar a dheisgiobail air fá anámsin, aga rádh; a</span>
<lb n="10594"/><span>mhaighisdir, ith bíadh.</span>
<lb n="10595"/></p>
</div>
<pb n="En4:32"/>
<div><lb n="10596"/><p><span>Agus adubhairt seisean riú; atá bíadh agamsa ré na ithe, nach fuil</span>
<lb n="10597"/><span>a fhios aguibhsi.</span>
<lb n="10598"/></p>
</div>
<pb n="En4:33"/>
<div><lb n="10599"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar a dheisgiobail ré chéile, an dtug</span>
<lb n="10600"/><span>áoinneach chuige ní do íosadh sé?</span>
<lb n="10601"/></p>
</div>
<pb n="En4:34"/>
<div><lb n="10602"/><p><span>Adubhairt Iósa riú; as hé mó bhíadhsa toil an té úd do chuir uádha mé</span>
<lb n="10603"/><span>do dhéunamh, agus a obair do chríochnughadh.</span>
<lb n="10604"/></p>
</div>
<pb n="En4:35"/>
<div><lb n="10605"/><p><span>An hé nach abartháoisi, gu bhfhuilid cheithre mhí fós, agus gu dtiocfa</span>
<lb n="10606"/><span>an foghamhar ánnsein? féuch, adeirim ribh, tógbhuidh suás bhur súile, agus</span>
<lb n="10607"/><span>féuchuidh na reghíon: oír atáid siád geal cheáná dochum an fhoghamhair.</span>
<lb n="10608"/></p>
</div>
<pb n="En4:36"/>
<div><lb n="10609"/><p><span>Agus an té bheanas, gabhaidh sé túarasdal chuige, agus cruinnighe sé toradh</span>
<lb n="10610"/><span>dochum na beatha marrthanuighe: ar cor gu mbeidh an té shíolchuireas agus an</span>
<lb n="10611"/><span>té bheanus forbhfhailteach a bhfhochair a chéile.</span>
<lb n="10612"/></p>
</div>
<pb n="En4:37"/>
<div><lb n="10613"/><p><span>Oír as annso atá an rádh úd fírinneach, gu síolchuireann neach, agus</span>
<lb n="10614"/><span>gu mbeanann neach eile.</span>
<lb n="10615"/></p>
</div>
<pb n="En4:38"/>
<div><lb n="10616"/><p><span>Do chuir meisi sibhsi do bhuáin an neithe nár shaothrabhair: do</span>
<lb n="10617"/><span>sháothraigheadar dáoine eile, agus dochúabhairsi ana sáothar asdteach.</span>
<lb n="10618"/></p>
</div>
<pb n="En4:39"/>
<div><lb n="10619"/><p><span>Agus do chreideadar mórán do Shamaritanachaibh na cathracha úd annsan</span>
<lb n="10620"/><span>ar shon chomhraidh na mná, rug fiadhnuisi gu ndubhairt sé ría giodhbé ar</span>
<lb n="10621"/><span>bioth neithe dorinne sí.</span>
<lb n="10622"/></p>
</div>
<pb n="En4:40"/>
<div><lb n="10623"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan tangadar na Samaritánaigh chuige,</span>
<lb n="10624"/><span>do iárradar air anmhuin aca féin: agus do chomhnuigh sé dhá lá annsúd.</span>
<lb n="10625"/></p>
</div>
<pb n="En4:41"/>
<div><lb n="10626"/><p><span>Agus as rómhó iná sin do chreid  ar son a bhréithre féin.</span>
<lb n="10627"/></p>
</div>
<pb n="En4:42"/>
<div><lb n="10628"/><p><span>Agus adubhradar ris an mnáoi; ní ar son do chomhráídheadhsa</span>
<lb n="10629"/><span>chreidmáoidne feasda: oír dochúalamarni féin hé, agus atá a</span>
<lb n="10630"/><span>fhios aguinn gu fírinneach gurab é so Críosd, slánuightheóir an domhain.</span>
<lb n="10631"/></p>
</div>
<pb n="En4:43"/>
<div><lb n="10632"/><p><span>Agus dhá lá tar a éisi sin dochúaidh sé as sin, agus dochúaidh sé dhon</span>
<lb n="10633"/><span>Ghalilé.</span>
<lb n="10634"/></p>
</div>
<pb n="En4:44"/>
<div><lb n="10635"/><p><span>Oír rug Iósa féin dhfhíadhnuisi, nach fuil cion ar fháidh ana thír</span>
<lb n="10636"/><span>féin.</span>
<lb n="10637"/></p>
</div>
<pb n="En4:45"/>
<div><lb n="10638"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan taínig sé don Ghalilé, do ghabhadar luchd</span>
<lb n="10639"/><span>na Galilé chuca é tar éis mar dochonocadar gach ní dá ndearna sé a</span>
<lb n="10640"/><span>Niérúsalém lá an fhéusda: oír tangadarsan féin dochum an fhéusda.</span>
<lb n="10641"/></p>
</div>
<pb n="En4:46"/>
<div><lb n="10642"/><p><span>Ar anadhbharsin taínig Iosa arís gu Cána na Galilé mar a</span>
<lb n="10643"/><span>ndéarnuidh sé fíon don uisge. Agus dobhí tighearna dháirighthe a</span>
<lb n="10644"/><span>gCapernáum aga raibhe a mhac ag éug.</span>
<lb n="10645"/></p>
</div>
<pb n="En4:47"/>
<div><lb n="10646"/><p><span>An tan dochúaluidh an té so go dtainig Iósa as an Iudeá don</span>
<lb n="10647"/><span>Ghalilé, dochuaidh sé amach chuige, agus do iárr sé air dul sios agus a</span>
<lb n="10648"/><span>mhac do shlánughadh: oír dobhí sé ré huchd mbáis.</span>
<lb n="10649"/></p>
</div>
<pb n="En4:48"/>
<div><lb n="10650"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósaris; muna fhaicthí comharthadha</span>
<lb n="10651"/><span>agus míorbhuile ní chreidfidhe.</span>
<lb n="10652"/></p>
</div>
<pb n="En4:49"/>
<div><lb n="10653"/><p><span>Adubhairt an tighearna úd ris; a mhaighisdir, éirigh síos nías as</span>
<lb n="10654"/><span>táosga na dho ghéubha mo mhac bás.</span>
<lb n="10655"/></p>
</div>
<pb n="En4:50"/>
<div><lb n="10656"/><p><span>Adubhairt Iosa ris; imthigh romhad, mairfidh do mhac. Agus do</span>
<lb n="10657"/><span>chreid an dhuine don fhocal adubhairt Iósa ris, agus do imthidh sé.</span></p>
</div>
<pb n="En4:51"/>
<div><lb n="10658"/><p><span>Agus ar ndul síos dhó do láthuir, tarrladar a shearbhfhoghantaidhe air,</span>
<lb n="10659"/><span>agus do fhoillsigheadar dhó aga rádh; mairidh do mhac.</span>
<lb n="10660"/></p>
</div>
<pb n="En4:52"/>
<div><lb n="10661"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhíafruigh sé dhíobh an uáir fuair sé fáoiseamh:</span>
<lb n="10662"/><span>agus adubhradarsan ris, ané timcheall an seachdmhadh huair do fhágaibh an</span>
<lb n="10663"/><span>fiabhrus hé.</span>
<lb n="10664"/></p>
</div>
<pb n="En4:53"/>
<div><lb n="10665"/><p><span>Ar anadhbharsin do aithin an tathair gurab annsan uáir úd féin</span>
<lb n="10666"/><span>ana ndubhairt Iósa ris, mairidh do mhac: do fhaothaigh air agus do</span>
<lb n="10667"/><span>chreid seasean agus a theagh uile.</span>
<lb n="10668"/></p>
</div>
<pb n="En4:54"/>
<div><lb n="10669"/><p><span>Ag so an dara comhartha dorinne Iósa arís, an tan taínig sé ón</span>
<lb n="10670"/><span>Iudéa don Ghalilé.</span>
<lb n="10671"/></p>
</div>
<pb n="En5"/>
<div><lb n="10672"/><p/>
</div>
<pb n="En5:1"/>
<div><lb n="10673"/><p><span>Tar a éisi so dobhí lá féusda na Níuduigeadh, agus dochúaidh Iósa</span>
<lb n="10674"/><span>súas gu Hiárusalém.</span>
<lb n="10675"/></p>
</div>
<pb n="En5:2"/>
<div><lb n="10676"/><p><span>Agus atá a Niárusalém laimh ré geata na hairnéisi, loch dá</span>
<lb n="10677"/><span>ngoirther an eabhra Bethesda, agá bhfhuilid chuig calaidh.</span>
<lb n="10678"/></p>
</div>
<pb n="En5:3"/>
<div><lb n="10679"/><p><span>Dobhádar mórán do dháoinibh éugcruaidhe na luighe ionnta so, do</span>
<lb n="10680"/><span>dhalluibh, do bhacachuibh agus do luchd seirglidhe dobhí ag fuireach ré</span>
<lb n="10681"/><span>corrughadh an uisge.</span>
<lb n="10682"/></p>
</div>
<pb n="En5:4"/>
<div><lb n="10683"/><p><span>Oír do thuirlingeadh aingeal a naimsir dháirighthe ar an loch, agus</span>
<lb n="10684"/><span>do bhuáidhreadh sé an tuisge: ar anadhbharsin giodhbé cédneach do</span>
<lb n="10685"/><span>theigheadh síos ann tar éis bhuáidheartha an uisgi, doníthí slán hé ó gach</span>
<lb n="10686"/><span>tinnés ar bioth dhá mbíodh air.</span>
<lb n="10687"/></p>
</div>
<pb n="En5:5"/>
<div><lb n="10688"/><p><span>Agus dobhí duine dháirighthe annsúddobhí ochd mblíadhna déug ar</span>
<lb n="10689"/><span>fhichid an easláinte.</span>
<lb n="10690"/></p>
</div>
<pb n="En5:6"/>
<div><lb n="10691"/><p><span>An tan dochunnaic Iósa an té so ana luighe, agus do aithin sé gu</span>
<lb n="10692"/><span>raibhe sé tinn ré haimsir fháda, adubhairt sé ris; an mían leat do</span>
<lb n="10693"/><span>dhéunamh slán?</span>
<lb n="10694"/></p>
</div>
<pb n="En5:7"/>
<div><lb n="10695"/><p><span>Do fhreagair an teaslán úd hé; a thighearna, ní fhuil éinneach agum do</span>
<lb n="10696"/><span>chuirfeadh mhé annsa loch an tanbhíos an tuisge arna bhuáidhreadh: achd</span>
<lb n="10697"/><span>an gcéin bhímsi ag teachd, téid neach eile síos romham.</span>
<lb n="10698"/></p>
</div>
<pb n="En5:8"/>
<div><lb n="10699"/><p><span>Adubhairt Iósa ris, éirigh, tóghaibh do leabuidh, agus siobhail.</span>
<lb n="10700"/></p>
</div>
<pb n="En5:9"/>
<div><lb n="10701"/><p><span>Agus dorinneadh an duine úd slán do lathair: agus do thógaibh sé a</span>
<lb n="10702"/><span>leabuidh féin agus do shiobhail sé. Agus dobudh sabboíd ann an lá úd.</span>
<lb n="10703"/></p>
</div>
<pb n="En5:10"/>
<div><lb n="10704"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar na Híuduidhe ris an té úd dobhí</span>
<lb n="10705"/><span>arna shlánughadh, as hí an tsábboíd hí, ní dlightheach dhuit do leabuidh</span>
<lb n="10706"/><span>dhiomchar.</span>
<lb n="10707"/></p>
</div>
<pb n="En5:11"/>
<div><lb n="10708"/><p><span>Do fhreagair seision dóibh; an té úd dorinne slán mé, as hé adubhairt</span>
<lb n="10709"/><span>riúm, togaibh do leabaidh, agus siobhail.</span>
<lb n="10710"/></p>
</div>
<pb n="En5:12"/>
<div><lb n="10711"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhiafruigheadar dhé; cía hé an té úd adubhairt</span>
<lb n="10712"/><span>riot tógaibh do leabhaidh agus siobhail?</span>
<lb n="10713"/></p>
</div>
<pb n="En5:13"/>
<div><lb n="10714"/><p><span>Achd ní raibhe a fhios ag an té úd dobhí arna shlánughadh cía hé:</span>
<lb n="10715"/><span>oír do éuló Iósa as an slúagh dobhí annsanionadh ud.</span>
<lb n="10716"/></p>
</div>
<pb n="En5:14"/>
<div><lb n="10717"/><p><span>Fuair Iósa hé ana dheaghaidh sin annsa teampoll, agus adubhairt sé</span>
<lb n="10718"/><span>ris; féuch, atá tú arnad dhéunamh slán: na peacuigh nísa mhó, deagla gu</span>
<lb n="10719"/><span>dteigéumhadh ní bhudh mheasa dhuit.</span>
<lb n="10720"/></p>
</div>
<pb n="En5:15"/>
<div><lb n="10721"/><p><span>Do imthigh seisean, agus do fhoillsigh sé do na Híudaidhibh gurbhé</span>
<lb n="10722"/><span>Iósa an té úd dorinne slán hé.</span>
<lb n="10723"/></p>
</div>
<pb n="En5:16"/>
<div><lb n="10724"/><p><span>Agus ar anadhbharsin do fhoileanadar na Híudaidhe Iósa, agus do</span>
<lb n="10725"/><span>smúaineadar a mharbhadh, tré gu ndearna sé na neithe so sa tsabboíd.</span>
<lb n="10726"/></p>
</div>
<pb n="En5:17"/>
<div><lb n="10727"/><p><span>Agus do fhreagair Iósa dhóibh, oibrighidh mhathairsi gus anosa,</span>
<lb n="10728"/><span>agus oibhrighimsi.</span>
<lb n="10729"/></p>
</div>
<pb n="En5:18"/>
<div><lb n="10730"/><p><span>Ar anadhbarsin as móide do smúaineadar na Híudaidhe easean do</span>
<lb n="10731"/><span>mharbhadh so, tré nach hé amháin gur bhris sé an tsabboíd, achd gu ndubhairt</span>
<lb n="10732"/><span>sé fós gurbhé Día a athair féin, dá dhénamh féin coimhionann ré Día.</span>
<lb n="10733"/></p>
</div>
<pb n="En5:19"/>
<div><lb n="10734"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhreagair Iósá agus adubhairt sé riú, gu</span>
<lb n="10735"/><span>firinneach, fírinneach adeirim ribh, nách éidir leis an mac ní ar</span>
<lb n="10736"/><span>biothdhoibriughadh uádha féin, achd muna fhaiceadh sé an tathair ag</span>
<lb n="10737"/><span>oibriughadh: oír giodhbé neithe doní seision, doní fós an mac iád</span>
<lb n="10738"/><span>mar an gcédna.</span>
<lb n="10739"/></p>
</div>
<pb n="En5:20"/>
<div><lb n="10740"/><p><span>Oír grádhuighidh an tathair an mac, agus foillsighidh sé na huile</span>
<lb n="10741"/><span>neithe doní sé féin dó: agus taisbeúnfuidh sé oibrighthe as mó ina iád so</span>
<lb n="10742"/><span>dhó, dochum gu mbeith iongantus oruibhsi.</span>
<lb n="10743"/></p>
</div>
<pb n="En5:21"/>
<div><lb n="10744"/><p><span>Oír amhail mar dhuísgeas agus mar bhéoaigheas an tathair na mairbh, as</span>
<lb n="10745"/><span>mar an gcéudna bhéoaigheas an mac an dream as áill leis.</span>
<lb n="10746"/></p>
</div>
<pb n="En5:22"/>
<div><lb n="10747"/><p><span>Oír ní bheireann an tathair breath ar dhuine ar bioth, achd tug sé</span>
<lb n="10748"/><span>gach uile breitheamhnus don mhac:</span>
<lb n="10749"/></p>
</div>
<pb n="En5:23"/>
<div><lb n="10750"/><p><span>Dochum gu nonórfadh gach uile dhuine an mac, mar onóraidsiád an</span>
<lb n="10751"/><span>tathair: an té nach onóruigheann an mac, ní onóruigheann sé an tathair</span>
<lb n="10752"/><span>do chuir uádha hé.</span>
<lb n="10753"/></p>
</div>
<pb n="En5:24"/>
<div><lb n="10754"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach adeirim ribh, an té éisdeas rém</span>
<lb n="10755"/><span>bhréithirsé, agus chreideas don té úd do chuir uádha mé, gu bhfuil an bheatha</span>
<lb n="10756"/><span>mharrthanach aige, agus nach tiocfa sé dochum damnuighthe: achd gur</span>
<lb n="10757"/><span>athruigh sé ó bhás gu beathaidh.</span>
<lb n="10758"/></p>
</div>
<pb n="En5:25"/>
<div><lb n="10759"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach adeirim ribh, tiocfaidh a naimsir agus atá sí</span>
<lb n="10760"/><span>anois ann, an tráth chluinfid na mairbh guth mheic Dé: agus an dream</span>
<lb n="10761"/><span>chluinfeas, mairfid siád.</span>
<lb n="10762"/></p>
</div>
<pb n="En5:26"/>
<div><lb n="10763"/><p><span>Oír mar atá an bheatha ag an athair ann féin, is mar sin tug sé don mhac</span>
<lb n="10764"/><span>fós beatha do bheith aige ann féin.</span>
<lb n="10765"/></p>
</div>
<pb n="En5:27"/>
<div><lb n="10766"/><p><span>Agus fós tug sé ughdarras dó breitheamhnus do dhéunamh, an méid gurab</span>
<lb n="10767"/><span>hé mac an duine.</span>
<lb n="10768"/></p>
</div>
<pb n="En5:28"/>
<div><lb n="10769"/><p><span>Ná bíodh iongnadh aguibh annso: oír tiocfaidh an uáir an a gcluinfid</span>
<lb n="10770"/><span>an mhéid atá annsna tumbuidhibh a ghuthsan:</span>
<lb n="10771"/></p>
</div>
<pb n="En5:29"/>
<div><lb n="10772"/><p><span>Agus rachaid amach an dream dorinne deághghníomhartha gu</span>
<lb n="10773"/><span>heiséirghe na beatha: agus an dream úd dorinne drochghniomhartha gu</span>
<lb n="10774"/><span>heiséirghe na damanta.</span>
<lb n="10775"/></p>
</div>
<pb n="En5:30"/>
<div><lb n="10776"/><p><span>Ní heidir leamsa ní ar bioth do dhénamh uáim féin: do réir mar</span>
<lb n="10777"/><span>chluinim, beirim bhreith: agus atá mó bhreitheamhnus coír: óir ní iárruim</span>
<lb n="10778"/><span>mo thoil féin, achd toil an té úd do chuir uádha mé eadhón a nathar.</span>
<lb n="10779"/></p>
</div>
<pb n="En5:31"/>
<div><lb n="10780"/><p><span>Má dhónímsi fíadhnuisi dhamh féin, ní fhuil bhfíadhnuisi fírinneach.</span>
<lb n="10781"/></p>
</div>
<pb n="En5:32"/>
<div><lb n="10782"/><p><span>Atá neach eile doní fiadhnuisi dhamhsa, agus atá a fhios agam gurab</span>
<lb n="10783"/><span>fírinneach an fhiadhnuisi doní sé orum.</span>
<lb n="10784"/></p>
</div>
<pb n="En5:33"/>
<div><lb n="10785"/><p><span>Do chuireabhuirsi teachdaireadha dochum Eóin, agus tug sé fíadhnuisi</span>
<lb n="10786"/><span>dhon fhírinne.</span>
<lb n="10787"/></p>
</div>
<pb n="En5:34"/>
<div><lb n="10788"/><p><span>Achd ní ó dhuine do gheibhimsi fíadhnuisi: achd adeirim na neithe so</span>
<lb n="10789"/><span>dochum gu slaínéochtháoi sibhsi.</span>
<lb n="10790"/></p>
</div>
<pb n="En5:35"/>
<div><lb n="10791"/><p><span>Dobhí an té úd an a lóchrunn lasárrghá tsolasda, agus do</span>
<lb n="10792"/><span>thograbhairsi, ar feadh tamaill gáirrdeachus do dhéunamh an a sholus.</span>
<lb n="10793"/></p>
</div>
<pb n="En5:36"/>
<div><lb n="10794"/><p><span>Achd atá fíadhnuisi agumsa as mó ná fíadhnuisi Eóin: oír</span>
<lb n="10795"/><span>na hoibrighthe tug an tathair dhamhsa dochum gu gcríochnóchuind iád,</span>
<lb n="10796"/><span>na hoibhrighthe sin donímse, beirid siád fiádhnuisi leam gurab é an</span>
<lb n="10797"/><span>tathair do chuir mheisi uadha.</span>
<lb n="10798"/></p>
</div>
<pb n="En5:37"/>
<div><lb n="10799"/><p><span>Agus an tathair féin do chuir úadha mhé, rug sé fíadhnuisi lium.</span>
<lb n="10800"/><span>Agus ní chúalabhair a ghuth riamh, agus ní fhacabhair a ghné.</span>
<lb n="10801"/></p>
</div>
<pb n="En5:38"/>
<div><lb n="10802"/><p><span>Agus ní fhuil a bhríatharsan ina chomhnuighe ionuibh: oír ní chreidtí</span>
<lb n="10803"/><span>dhon té úd do chuir seision uádha.</span>
<lb n="10804"/></p>
</div>
<pb n="En5:39"/>
<div><lb n="10805"/><p><span>Cuartuighidh na sgriobtúiridhe, oír docíthear dháoibh féin gurab</span>
<lb n="10806"/><span>ionnta do gheibhthí an bheatha mharrthanach: agus as iad súd bheireas</span>
<lb n="10807"/><span>fíadhnuisi leamsa:</span>
<lb n="10808"/></p>
</div>
<pb n="En5:40"/>
<div><lb n="10809"/><p><span>Agus ní háill libh teachd chugamsa, dochum gu bhfhuighbheadh sibh an</span>
<lb n="10810"/><span>bheatha.</span>
<lb n="10811"/></p>
</div>
<pb n="En5:41"/>
<div><lb n="10812"/><p><span>Ní ghabhaim gloír ó dháoinibh:</span>
<lb n="10813"/></p>
</div>
<pb n="En5:42"/>
<div><lb n="10814"/><p><span>Achd atá dhéolus agum oruibhse, nach fuil grádh Día ionnuibh.</span>
<lb n="10815"/></p>
</div>
<pb n="En5:43"/>
<div><lb n="10816"/><p><span>Thaínig meisi a nainm mhathar, agus ní ghabhtháoi chugaibh</span>
<lb n="10817"/><span>mhé: ma thig neach eile ana ainm féin, géubhtháoi chugaibh é.</span>
<lb n="10818"/></p>
</div>
<pb n="En5:44"/>
<div><lb n="10819"/><p><span>Cionnas as éidir libhsi creideamh, an tan ghabhtháoi gloír ó a</span>
<lb n="10820"/><span>chéile, agus nach iárrthaoi an ghloír thig ó Dhía ina áonar?</span>
<lb n="10821"/></p>
</div>
<pb n="En5:45"/>
<div><lb n="10822"/><p><span>Ná breathnuighidh gu ndiongna meisi casáoid oruibh ag an athuir:</span>
<lb n="10823"/><span>atá neach doní casáoid oruibh, eadhón Maoisi, ana gcuirtháoisi</span>
<lb n="10824"/><span>bhur ndóchus.</span>
<lb n="10825"/></p>
</div>
<pb n="En5:46"/>
<div><lb n="10826"/><p><span>Oír dhá gcreideadh sibh dho Mháoisi, do chreidfeadh sibh dhamhsa:</span>
<lb n="10827"/><span>oír do sgríobh seision orumsa.</span>
<lb n="10828"/></p>
</div>
<pb n="En5:47"/>
<div><lb n="10829"/><p><span>Achd muna chreidtí dhá sgribheannuibh súd, cionnus chreidfidhe dhom</span>
<lb n="10830"/><span>bhriathruibhsi?</span>
<lb n="10831"/></p>
</div>
<pb n="En6"/>
<div><lb n="10832"/><p/>
</div>
<pb n="En6:1"/>
<div><lb n="10833"/><p><span>Ana ndeaghaidh so dochúaidh Iósa tar fairrge na Galile,</span>
<lb n="10834"/><span>Thibérias.</span>
<lb n="10835"/></p>
</div>
<pb n="En6:2"/>
<div><lb n="10836"/><p><span>Agus do lean buidhean mhór hé, tré gu bhfacadar a chomharthadha dorinne sé</span>
<lb n="10837"/><span>ar na dáoinibh éugcruaidhe.</span>
<lb n="10838"/></p>
</div>
<pb n="En6:3"/>
<div><lb n="10839"/><p><span>Agus dochuaidh Iósa suas ar shliabh, agus do shuidh sé annsúd maile</span>
<lb n="10840"/><span>ré na dheisgiobluibh.</span>
<lb n="10841"/></p>
</div>
<pb n="En6:4"/>
<div><lb n="10842"/><p><span>Agus dobhí an Cháisg, féusda na Níudaidheadh a bhfogus.</span>
<lb n="10843"/></p>
</div>
<pb n="En6:5"/>
<div><lb n="10844"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan do thógaibh Iósa a shuíle suás, agus</span>
<lb n="10845"/><span>dochunnaic sé gu dtaínic buidhean mhór chuige, adubhairt sé ré</span>
<lb n="10846"/><span>Pilib, ga háit as a gceinnéochamáois arán dochum gu n-íosdáois</span>
<lb n="10847"/><span>so ní?</span>
<lb n="10848"/></p>
</div>
<pb n="En6:6"/>
<div><lb n="10849"/><p><span>Achd adubhairt sé so, da dhearbhadhsan: oír dobhí a fhios aige</span>
<lb n="10850"/><span>féin cred doghéunadh sé.</span>
<lb n="10851"/></p>
</div>
<pb n="En6:7"/>
<div><lb n="10852"/><p><span>Do fhreagair Pilib dhó, ní budh lór dhóibh luách dhá chéud pighind</span>
<lb n="10853"/><span>daránuibh, dochum gu ngéubhadh gach aon aca beagán chuige.</span>
<lb n="10854"/></p>
</div>
<pb n="En6:8"/>
<div><lb n="10855"/><p><span>Adubhairt fear dhá dheisgiobluibh ris, eadhón Ainndréas</span>
<lb n="10856"/><span>dearbhrathair Shimoín Pheadair:</span>
<lb n="10857"/></p>
</div>
<pb n="En6:9"/>
<div><lb n="10858"/><p><span>Atá búachoill beag dháirighthe annso aga bhfhuilid chúig aráin</span>
<lb n="10859"/><span>eórna agus dá iásg bheaga: achd créud iád sin eidir an uiread so?</span>
<lb n="10860"/></p>
</div>
<pb n="En6:10"/>
<div><lb n="10861"/><p><span>Agus adubhairt Iósa, tábhruidh fá deara dona dáoinibh suidhe síos.</span>
<lb n="10862"/><span>Agus dobhí mórán feóir annsanionadh úd. Ar anadhbharsin do</span>
<lb n="10863"/><span>shuidheadar na dáoine síos, a nuimhir timcheall chúig míle.</span>
<lb n="10864"/></p>
</div>
<pb n="En6:11"/>
<div><lb n="10865"/><p><span>Agus do ghabh Iósa na haráin úd chuige, agus ar mbreith</span>
<lb n="10866"/><span>bhuidheachus do roinn sé ar na deisgiobluibh iád, agus do</span>
<lb n="10867"/><span>roinneadar na deisgiobail ar na cuibhreannuibh iad: agus</span>
<lb n="10868"/><span>mar an gcéudnafós dona hiásgaibh beaga úd an mheid dobúdh áill léo.</span>
<lb n="10869"/></p>
</div>
<pb n="En6:12"/>
<div><lb n="10870"/><p><span>Agus an tan do sasadh iád, adubhairt sé ré na dheisgiobluibh féin;</span>
<lb n="10871"/><span>cruinnighidh an sbrúilleach dobhí dhiomarcuigh, dochum nach rachadh</span>
<lb n="10872"/><span>éinní amugha.</span>
<lb n="10873"/></p>
</div>
<pb n="En6:13"/>
<div><lb n="10874"/><p><span>Ar anadhbharsin do chruinnigheadar, agus do lionadar dhá chliabh</span>
<lb n="10875"/><span>déug do sbrúilleach dona cúig aránuibh eorna úd, dobhí dhfhuighleach ag</span>
<lb n="10876"/><span>an dréim úd do ith.</span>
<lb n="10877"/></p>
</div>
<pb n="En6:14"/>
<div><lb n="10878"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dhochunncadar na dáoine úd an comhartha</span>
<lb n="10879"/><span>dorinne Iósa, adubhradar; as hé so gu fírinneach an fáidh úd dobhí dochum</span>
<lb n="10880"/><span>teachda dhon domhan.</span>
<lb n="10881"/></p>
</div>
<pb n="En6:15"/>
<div><lb n="10882"/><p><span>Ar anadhbharsin an uáir do aithin Iósa gu raibhe fúthasan teachd</span>
<lb n="10883"/><span>agus breith air dochum riogh dho dhéunamh dhé dochúaidh sé dhá</span>
<lb n="10884"/><span>leaththáoibh arís ar an sliabh ina áonar.</span>
<lb n="10885"/></p>
</div>
<pb n="En6:16"/>
<div><lb n="10886"/><p><span>Agus an tan taínig an tráthnóna, dochuadar a dheisgiobail síos</span>
<lb n="10887"/><span>dochum na fairrge.</span>
<lb n="10888"/></p>
</div>
<pb n="En6:17"/>
<div><lb n="10889"/><p><span>Agus ar ndul asdeach a luing dhóibh, dochúadar tar fairrge dochum</span>
<lb n="10890"/><span>Capernaúm. Agus dobhí dorchudus ann an uáirsin, agus ní</span>
<lb n="10891"/><span>thaínig Iósa chuca.</span>
<lb n="10892"/></p>
</div>
<pb n="En6:18"/>
<div><lb n="10893"/><p><span>Agus do éirigh an fhairrge ar séideadh do gháoith mhoír.</span>
<lb n="10894"/></p>
</div>
<pb n="En6:19"/>
<div><lb n="10895"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dorinneadar iomramh timcheall a cúig no a</span>
<lb n="10896"/><span>deich fichead do sdáidibh, dochunncadar Iósa ag siobhal ar an bhfhairrge,</span>
<lb n="10897"/><span>agus ag drud ris an luing: agus do ghabh eagla iád.</span>
<lb n="10898"/></p>
</div>
<pb n="En6:20"/>
<div><lb n="10899"/><p><span>Achd adubhairt seisean riú; is meisi ata ann, ná bíodh eagla oruibh.</span>
<lb n="10900"/></p>
</div>
<pb n="En6:21"/>
<div><lb n="10901"/><p><span>Ar anadhbharsin do ghabhadar chuca hé gu toileamhail don luing: agus</span>
<lb n="10902"/><span>ráinig an lung do láthuir don reghión ana rabhadar ag dul.</span>
<lb n="10903"/></p>
</div>
<pb n="En6:22"/>
<div><lb n="10904"/><p><span>An lá na dheaghuidh sin in sluagh do sheasuimh ar an dtáobh</span>
<lb n="10905"/><span>thall don fhairrge, mar dochunncadar nach raibhe long ar bioth eile annsúd,</span>
<lb n="10906"/><span>achd an áon long úd ana ndeachadar a dheisgiobáilsion, agus nach</span>
<lb n="10907"/><span>deachaidh Iósa lé na dheisgiobluibh don luing, achd amháin a</span>
<lb n="10908"/><span>dheisgiobail, do imthigheadar rompa.</span>
<lb n="10909"/></p>
</div>
<pb n="En6:23"/>
<div><lb n="10910"/><p><span>Agus tangadar longa beaga eile ó Thibérias laímh ris an aít anar</span>
<lb n="10911"/><span>itheadar an tarán, tar éis an tighearna do bhreith bhuidheachuis:</span>
<lb n="10912"/></p>
</div>
<pb n="En6:24"/>
<div><lb n="10913"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dochunnaic an slúágh nach raibhe Iósa annsúd,</span>
<lb n="10914"/><span>ina a dheisgiobail, dochúadarsan leis a nárrthruighibh, agus tangadar</span>
<lb n="10915"/><span>gu Capernáum, ag iárruidh Iósa.</span>
<lb n="10916"/></p>
</div>
<pb n="En6:25"/>
<div><lb n="10917"/><p><span>Agus arna fhaghbháil doíbh ar an dtáoibh thall don fhairrge, adubhradar</span>
<lb n="10918"/><span>ris; a mhaighisdir, gá huáir thaínig tú annso?</span>
<lb n="10919"/></p>
</div>
<pb n="En6:26"/>
<div><lb n="10920"/><p><span>Do fhreagoir Iósa dhoíbh, agus adubhairt sé; gu fírinneach,</span>
<lb n="10921"/><span>firinneach adeirim ribh, gu niárrtháoi mhé, ní tré gu bhfhacabhair na</span>
<lb n="10922"/><span>comharthadha, achd tré gur itheabhar na haráin úd agus gur sasadh sibh.</span>
<lb n="10923"/></p>
</div>
<pb n="En6:27"/>
<div><lb n="10924"/><p><span>Déunaidh sáothar, ní ar son an bhídh théid amugha, achd ar son an</span>
<lb n="10925"/><span>bhídh úd mhaireas dochum na beatha mharrthanuigh dobhéura mac an duine dhíbh:</span>
<lb n="10926"/><span>oír as hé so an té do chomharthaigh an tathair eadhón Día.</span>
<lb n="10927"/></p>
</div>
<pb n="En6:28"/>
<div><lb n="10928"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar ris, créud do dhéunum dochum gu</span>
<lb n="10929"/><span>n-oibréochamáois oibrighthe Dé?</span>
<lb n="10930"/></p>
</div>
<pb n="En6:29"/>
<div><lb n="10931"/><p><span>Do fhreagair Iósa agus adubhairt sé riú; ag so obair úd Dé, sibhsi</span>
<lb n="10932"/><span>do chreideamh annsa té úd do chuir sé uadha.</span>
<lb n="10933"/></p>
</div>
<pb n="En6:30"/>
<div><lb n="10934"/><p><span>Uime sin adubhradarsan ris: ar anadhbarsain, créud é an comhartha</span>
<lb n="10935"/><span>doní tusa, dochum gu bhfhaicfiomáois hé agus gu gcreidfiomáois duit?</span>
<lb n="10936"/><span>créud hí an obuir doní tú?</span>
<lb n="10937"/></p>
</div>
<pb n="En6:31"/>
<div><lb n="10938"/><p><span>Do itheadar ar naithrene maind ar an bhfhásach: mar atá arna</span>
<lb n="10939"/><span>sgriobhadh tug sé arán neamhdha dhóibh ré a ithe.</span>
<lb n="10940"/></p>
</div>
<pb n="En6:32"/>
<div><lb n="10941"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósa riú; gu fírinneach, firinneach</span>
<lb n="10942"/><span>adeirim ribh, nach hé Máoise thug an taránneamhdha dhaoibh: achd</span>
<lb n="10943"/><span>mhathairsi dobheir dhaoibh an tarán neamhdha firinneach úd.</span>
<lb n="10944"/></p>
</div>
<pb n="En6:33"/>
<div><lb n="10945"/><p><span>Oír as hé an tarán úd Dé, an neach do thuirling dhó neimh, agus</span>
<lb n="10946"/><span>dobheir beatha dhon domhan.</span>
<lb n="10947"/></p>
</div>
<pb n="En6:34"/>
<div><lb n="10948"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar ris; a thighearna, tabhuir dhúinne an</span>
<lb n="10949"/><span>taránso a gcomhnuidhe.</span>
<lb n="10950"/></p>
</div>
<pb n="En6:35"/>
<div><lb n="10951"/><p><span>Agus adubhairt Íosa riú; is meisi an tarán úd na beathadh:</span>
<lb n="10952"/><span>an té thig chugamsa, ni bhía ocras gu bráth air: agus giodhbé chreideas</span>
<lb n="10953"/><span>ionnumsa, ní bhía tart gu bráth air.</span>
<lb n="10954"/></p>
</div>
<pb n="En6:36"/>
<div><lb n="10955"/><p><span>Achd adubhairt mé ribh, dochunncabhair mé fós, agus ní chreidtí.</span>
<lb n="10956"/></p>
</div>
<pb n="En6:37"/>
<div><lb n="10957"/><p><span>Giodhbé ní dobheir an tathair dhamh, tiocfaidh sé chugam:</span>
<lb n="10958"/><span>agus an té thig chugam, ní chuirim gu bráth uáim hé.</span>
<lb n="10959"/></p>
</div>
<pb n="En6:38"/>
<div><lb n="10960"/><p><span>Oír do thuirrling mé do neimh ní dochum gu ndiongnuinn mo thoil féin,</span>
<lb n="10961"/><span>achd toil an té úd do chuir uadha mé.</span>
<lb n="10962"/></p>
</div>
<pb n="En6:39"/>
<div><lb n="10963"/><p><span>Agus as hí so toil an té úd do chuir uádha mhé eadhón an tathair,</span>
<lb n="10964"/><span>nach léigfinn amugha ní ar bioth dha dtug sé dhamh, achd gu ndúisgfinn</span>
<lb n="10965"/><span>súd annsa lá deigheanach.</span>
<lb n="10966"/></p>
</div>
<pb n="En6:40"/>
<div><lb n="10967"/><p><span>Agus as hí so toil an té úd do chuir mhéisi uádha, gu bhfuidhbhe</span>
<lb n="10968"/><span>gach aon dochí an mac, agus chreideas ann, an bheatha mharrthanach:</span>
<lb n="10969"/><span>agus dúiseóchuidh meisi hé an lá déigheanach.</span>
<lb n="10970"/></p>
</div>
<pb n="En6:41"/>
<div><lb n="10971"/><p><span>Ar anadhbharsin dorinneadar na Hiúdaidhe monabar air,</span>
<lb n="10972"/><span>tré gu ndubhairt sé, as meisi an tarán úd do thuirrleing dhó neimh.</span>
<lb n="10973"/></p>
</div>
<pb n="En6:42"/>
<div><lb n="10974"/><p><span>Agus adubhradar; an né nach hé so Iósa an mac úd Iósébh,</span>
<lb n="10975"/><span>agar ab aithnid dúinne a athair agus a mháthair? ar anadhbharsin cionnus</span>
<lb n="10976"/><span>adéir sé, dó neimh do thuirrling mé?</span>
<lb n="10977"/></p>
</div>
<pb n="En6:43"/>
<div><lb n="10978"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhreagair Iósa agus adubhairt sé riú; na</span>
<lb n="10979"/><span>déunaidh monabar eadruibh féin.</span>
<lb n="10980"/></p>
</div>
<pb n="En6:44"/>
<div><lb n="10981"/><p><span>Ní héidir lé neach ar bioth teachd chugamsa, achd muna thairrnge an</span>
<lb n="10982"/><span>tathair, do chuir uádha mhé, hé; agus dúiséochuidh meisi é annsa lá</span>
<lb n="10983"/><span>dhéigheanach hé.</span>
<lb n="10984"/></p>
</div>
<pb n="En6:45"/>
<div><lb n="10985"/><p><span>Atá sgriobhtha annsna faidhibh; agus beid siád uile arna dteagasg ó</span>
<lb n="10986"/><span>Dhía. Ar anadhbharsin giodhbé ar bioth neach dochúalaidh ónathair</span>
<lb n="10987"/><span>agus do fhoghluim, tig se chugamsa.</span>
<lb n="10988"/></p>
</div>
<pb n="En6:46"/>
<div><lb n="10989"/><p><span>Ní hé gu bhfhacuidh neach ar bioth an tathair, achd an té úd</span>
<lb n="10990"/><span>atá ó Dhía: ag so an té dochunnaic an tathair.</span>
<lb n="10991"/></p>
</div>
<pb n="En6:47"/>
<div><lb n="10992"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach, adeirim ribh, an té chreideas ionnumsa,</span>
<lb n="10993"/><span>gu bhfhuil an bheatha mharrthanach aige.</span>
<lb n="10994"/></p>
</div>
<pb n="En6:48"/>
<div><lb n="10995"/><p><span>As meisi an tarán úd na beathadh.</span>
<lb n="10996"/></p>
</div>
<pb n="En6:49"/>
<div><lb n="10997"/><p><span>Do itheadar bhur naithreachasa manna ar an bhfhásach, agus fúaradar</span>
<lb n="10998"/><span>bás.</span>
<lb n="10999"/></p>
</div>
<pb n="En6:50"/>
<div><lb n="11000"/><p><span>Ag so an tarán úd do thuirleing ó neimh, dochum giodhbé neach</span>
<lb n="11001"/><span>itheas de, nach fuighbheadh sé bás.</span>
<lb n="11002"/></p>
</div>
<pb n="En6:51"/>
<div><lb n="11003"/><p><span>Is meisi an tarán béo úd do thuirrling ó neimh: giodhbé neach</span>
<lb n="11004"/><span>iosas don arán so, mairfidh sé gu bráth: agus an tarán dobhéura meisi,</span>
<lb n="11005"/><span>as hí bhfhéoil féin hé, dobhéura mé ar son bheathadh an domhain.</span>
<lb n="11006"/></p>
</div>
<pb n="En6:52"/>
<div><lb n="11007"/><p><span>Ar anadhbharsin do chathuigheadar na Hiúdaidhe a naghaidh</span>
<lb n="11008"/><span>a chéile, aga rádha, cionnas as éidir leis an neach so  fhéoil</span>
<lb n="11009"/><span>fein do thabhairt duinn ré a ithe?</span>
<lb n="11010"/></p>
</div>
<pb n="En6:53"/>
<div><lb n="11011"/><p><span>Ar anadhbharsin adhubhairt Iósa riú; go fírinneach, fírinneach</span>
<lb n="11012"/><span>adeirim ribh; muna ithí féoil mhic an duine, agus muná ibhthí a fhuil, nach</span>
<lb n="11013"/><span>fuil beatha aguibh ionnuibh.</span>
<lb n="11014"/></p>
</div>
<pb n="En6:54"/>
<div><lb n="11015"/><p><span>An té itheas mhfhéoilsi, agus ibheas mhfhuilsi, atá an bheatha</span>
<lb n="11016"/><span>mharrthanach aige: agus dúiseóchaidh meisi hé annsa lá dheigheanach.</span>
<lb n="11017"/></p>
</div>
<pb n="En6:55"/>
<div><lb n="11018"/><p><span>Oír as bíadh gu fírinneach mhfheoilsi, agus as deoch gu fírinneach</span>
<lb n="11019"/><span>mhfhuilsi.</span>
<lb n="11020"/></p>
</div>
<pb n="En6:56"/>
<div><lb n="11021"/><p><span>Giodhbé itheas mhfhéoilsi, agus ibheas mhfhuilsi, comhnuighidh</span>
<lb n="11022"/><span>sé ionnamsa, agus mheisi annsan.</span>
<lb n="11023"/></p>
</div>
<pb n="En6:57"/>
<div><lb n="11024"/><p><span>Mar dho chuir an tathair béo úd meisi uádha, agus mhairimsi</span>
<lb n="11025"/><span>trés anathair: as mar sín mar an gcéudna giodhbé itheas mheisi,</span>
<lb n="11026"/><span>mairfidh sé fós triom.</span>
<lb n="11027"/></p>
</div>
<pb n="En6:58"/>
<div><lb n="11028"/><p><span>Ag so an tarán úd do thuirrling dho neimh: ní mar dho itheadar bhur</span>
<lb n="11029"/><span>naithresi an mhanna, agus fuáradar bás. An té itheas an tarán so,</span>
<lb n="11030"/><span>mairfidh ré gu bráth.</span>
<lb n="11031"/></p>
</div>
<pb n="En6:59"/>
<div><lb n="11032"/><p><span>Adubhairt sé na neithesi annsa tsinagog, an tan do theagaisg sé a</span>
<lb n="11033"/><span>gCapernáum.</span>
<lb n="11034"/></p>
</div>
<pb n="En6:60"/>
<div><lb n="11035"/><p><span>Ar anadhbharsin arna gcloisdinso dho mhórán dá dheisgiobluibhsion</span>
<lb n="11036"/><span>adubhradar; as crúaidh an comhrádh so: cía lénab éidir éisdeachd ris?</span>
<lb n="11037"/></p>
</div>
<pb n="En6:61"/>
<div><lb n="11038"/><p><span>Agus arna aithne Dhiósa ann fein gu rabhadar a dheisgiobail ag</span>
<lb n="11039"/><span>monabar air so, adubhairt sé riú; an dtabhuir so oilbhéim dhíbh?</span>
<lb n="11040"/></p>
</div>
<pb n="En6:62"/>
<div><lb n="11041"/><p><span>Créud cheana dhá bhfhaiceadh sibh mac an duine ag dul suás annsan</span>
<lb n="11042"/><span>aít an a raibhe sé ar tús?</span>
<lb n="11043"/></p>
</div>
<pb n="En6:63"/>
<div><lb n="11044"/><p><span>As hí an spioraid bhéoaigheas, ní fhuil tarbha ar bioth sa bhfheoil: na</span>
<lb n="11045"/><span>bríathra labhruimsi ribh, is spioraid agus as beatha iád.</span>
<lb n="11046"/></p>
</div>
<pb n="En6:64"/>
<div><lb n="11047"/><p><span>Achd ataíd dream dhíbhsi nach creideann. Oír do aithin Iósa ó thús</span>
<lb n="11048"/><span>cía hiad an dream nachar chreid, agus cía an neach bhí dochum a bhraithti.</span>
<lb n="11049"/></p>
</div>
<pb n="En6:65"/>
<div><lb n="11050"/><p><span>Agus adubhairt sé; as ar anadhbharsin adubhairt mé ribh nach</span>
<lb n="11051"/><span>éidir lé háoinneach teachd chugamsa, muna raibhe sé arna thabhairt dó ó</span>
<lb n="11052"/><span>mathuir.</span>
<lb n="11053"/></p>
</div>
<pb n="En6:66"/>
<div><lb n="11054"/><p><span>O shoin amach dochúadar mórán dá dheisgiobluibh tar a nais, agus nír</span>
<lb n="11055"/><span>shiobhladar nísa mhó leis.</span>
<lb n="11056"/></p>
</div>
<pb n="En6:67"/>
<div><lb n="11057"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósa ris an dá fhear dhéug; a náill</span>
<lb n="11058"/><span>libhsi leis imtheachd?</span>
<lb n="11059"/></p>
</div>
<pb n="En6:68"/>
<div><lb n="11060"/><p><span>Do fhreagair Síomon Peadar an tan sin dó: a thighearna, cía dochum a</span>
<lb n="11061"/><span>rachamaois? as agadsa ataíd bríathra na beatha marrthanuighe.</span>
<lb n="11062"/></p>
</div>
<pb n="En6:69"/>
<div><lb n="11063"/><p><span>Agus creidmáoidne, agus atá a fhios aguinn gurab tusa an Críosd</span>
<lb n="11064"/><span>úd mac Dé bhéo.</span>
<lb n="11065"/></p>
</div>
<pb n="En6:70"/>
<div><lb n="11066"/><p><span>Do fhreagair Iósa dhóibh; an hé nar thoghasa sibhsi, an dá fhear</span>
<lb n="11067"/><span>dhéug, agus atá fear agaibh ana dhiabhal?</span>
<lb n="11068"/></p>
</div>
<pb n="En6:71"/>
<div><lb n="11069"/><p><span>Achd is ar Iudás Iscariót mhac Simoín do labhair sé: oír dobhí</span>
<lb n="11070"/><span>fáoi so eision do bhrath, ar mbeith ina fhear dhon da fhear dhéug dhó.</span>
<lb n="11071"/></p>
</div>
<pb n="En7"/>
<div><lb n="11072"/><p/>
</div>
<pb n="En7:1"/>
<div><lb n="11073"/><p><span>Agus tar a éisi so dho chomhnuigh Iósa annsa Ghalilé: oír</span>
<lb n="11074"/><span>nírbháil leis comhnuighe annsanIudea, tré gur smuaineadar na</span>
<lb n="11075"/><span>Híudaidhe a mharbhadh.</span>
<lb n="11076"/></p>
</div>
<pb n="En7:2"/>
<div><lb n="11077"/><p><span>Agus dobhí féusda ná Níudaidheadh eadhón Scenopégia, a bhfhogus.</span>
<lb n="11078"/></p>
</div>
<pb n="En7:3"/>
<div><lb n="11079"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar a bhráithreachasan ris; fáguibh so,</span>
<lb n="11080"/><span>agus imthigh dhon Iudéa, dochum gu bhfhaicfidís do dheisgiobail</span>
<lb n="11081"/><span>fós na hoibreacha dhoní tú.</span>
<lb n="11082"/></p>
</div>
<pb n="En7:4"/>
<div><lb n="11083"/><p><span>Oír ní dhéunann neach ar bioth éinní a bhfholach, agus iárrus hé féin</span>
<lb n="11084"/><span>do bheith ordheirc: má doní tú iád so, foillsigh thú féin don tsáoghal.</span>
<lb n="11085"/></p>
</div>
<pb n="En7:5"/>
<div><lb n="11086"/><p><span>Oír nír chreideadar a bhráithreacha féin fós ann.</span>
<lb n="11087"/></p>
</div>
<pb n="En7:6"/>
<div><lb n="11088"/><p><span>Uime sin adubhairt Iósa riú; ní thaínig mhaimsearsa fós: achd atá</span>
<lb n="11089"/><span>bhur naimsearsa do ghnáth ullamh.</span>
<lb n="11090"/></p>
</div>
<pb n="En7:7"/>
<div><lb n="11091"/><p><span>Ní héidir leis ion sáoghal sibhsi dhfhúathughadh: achd atá fúath aige</span>
<lb n="11092"/><span>dhamhsa, do bhríogh gu ndéunuim fiadhnuisi air, gurab olc a oibrighthe.</span>
<lb n="11093"/></p>
</div>
<pb n="En7:8"/>
<div><lb n="11094"/><p><span>Imthighidhsi suás dochum na sollaman so: ní racha meisi suás fós dochum</span>
<lb n="11095"/><span>na sollamanso, oir níor ní fhuil mhaimsearse coimhlíonta fós.</span>
<lb n="11096"/></p>
</div>
<pb n="En7:9"/>
<div><lb n="11097"/><p><span>An tan adubhairt sé na neitheso riú, do an sé annsa Ghalilé.</span>
<lb n="11098"/></p>
</div>
<pb n="En7:10"/>
<div><lb n="11099"/><p><span>Achd tar éis a bhráithreach do dhul suás, dochúaidh seisean mar an</span>
<lb n="11100"/><span>gcédna suás dochum na solluman, ní hós aird, achd mar dho bhiádh</span>
<lb n="11101"/><span>sé ós íseal.</span>
<lb n="11102"/></p>
</div>
<pb n="En7:11"/>
<div><lb n="11103"/><p><span>Ar a-nadhbharsin do iarradar na Híudaidhe hé sa tsollamain, agus</span>
<lb n="11104"/><span>adubhradar; gá haít a bhfhuil an fear úd?</span>
<lb n="11105"/></p>
</div>
<pb n="En7:12"/>
<div><lb n="11106"/><p><span>Agus dobhí monabar mór a measg an fpobuil ana thimcheallsan;</span>
<lb n="11107"/><span>óir adubhairt cuid diobh, as duine maith hé: achd adubhairt cuid eile, ní</span>
<lb n="11108"/><span>headh: achd mealluidh sé an pobal.</span>
<lb n="11109"/></p>
</div>
<pb n="En7:13"/>
<div><lb n="11110"/><p><span>Gidheadh ní thanig áonduine thairis ós aírd, ar eagla na</span>
<lb n="11111"/><span>Níudaidheadh.</span>
<lb n="11112"/></p>
</div>
<pb n="En7:14"/>
<div><lb n="11113"/><p><span>Achd tar éis leatha na sollamun do chríochnughadh, dochuaidh Iósa</span>
<lb n="11114"/><span>suas don teampoll, agus do theaguisg sé.</span>
<lb n="11115"/></p>
</div>
<pb n="En7:15"/>
<div><lb n="11116"/><p><span>Agus dobiongnadh leis na Híudaidhibh sin, agá rádh; cionnas as</span>
<lb n="11117"/><span>aithnidh dhon fhiorsa a léighionn, agus gan hé arna fhoghluim?</span>
<lb n="11118"/></p>
</div>
<pb n="En7:16"/>
<div><lb n="11119"/><p><span>Do fhreagair Iósa iád, agus adubhairt sé; ní leam féin mó theagasg,</span>
<lb n="11120"/><span>achd leis an tí do chuir úádha mhé.</span>
<lb n="11121"/></p>
</div>
<pb n="En7:17"/>
<div><lb n="11122"/><p><span>Giodhbé neach lénab áill a thoilsean do dhéunamh, aithéonaidh sé a</span>
<lb n="11123"/><span>dtimcheall an teaguisg más ó Dhía atá sé, nó an uaim féin labhruimsi.</span>
<lb n="11124"/></p>
</div>
<pb n="En7:18"/>
<div><lb n="11125"/><p><span>Giodhbé labhrus uáidhe féin, así a ghloír féin iárrus sé: achd giodhbé</span>
<lb n="11126"/><span>iárrus glóir an té chuireas a dteachdaireachd hé, atá sé fírinneach agus</span>
<lb n="11127"/><span>ní fhuil égcóir ann.</span>
<lb n="11128"/></p>
</div>
<pb n="En7:19"/>
<div><lb n="11129"/><p><span>An né nách tug Máoisi dligheadh dhibhsi, agus fós ní choimhlíonann</span>
<lb n="11130"/><span>aoinneach aguibh an dligheadh? créd fá a niárrtháoi mheisi do mharbhadh.</span>
<lb n="11131"/></p>
</div>
<pb n="En7:20"/>
<div><lb n="11132"/><p><span>Do fhreaguir an pobal, agus adubhradar, atá an díabhal ionnad: cía</span>
<lb n="11133"/><span>atá ag iárruidh do mharbhtha?</span>
<lb n="11134"/></p>
</div>
<pb n="En7:21"/>
<div><lb n="11135"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, agus adubhairt sé riú; dorinne mé éun obair</span>
<lb n="11136"/><span>amhaín, agus atá sí na hiongnadh oruibhsi uile.</span>
<lb n="11137"/></p>
</div>
<pb n="En7:22"/>
<div><lb n="11138"/><p><span>Ar anadhbharso tug Máoisi an timcheallghearradh dhíbhsi ní ar</span>
<lb n="11139"/><span>son gurab ó Mháoisi atá sé, achd ó na haithribh agus doníthí duiné</span>
<lb n="11140"/><span>dho thimcheallghearradh annsa tsaboíd.</span>
<lb n="11141"/></p>
</div>
<pb n="En7:23"/>
<div><lb n="11142"/><p><span>Má ghlacunn duine timcheallghearradh ann sa tsabboíd, dochum nach</span>
<lb n="11143"/><span>brisfidhe dligheadh Máoisi, an bhfhuil fearg oruibh riumsa, ar son duine</span>
<lb n="11144"/><span>uile do shlánughadh annsa tsaboíd?</span>
<lb n="11145"/></p>
</div>
<pb n="En7:24"/>
<div><lb n="11146"/><p><span>Na beiridh bhreith do réir na faicsiona, achd beiridh an bhreath</span>
<lb n="11147"/><span>cheart.</span>
<lb n="11148"/></p>
</div>
<pb n="En7:25"/>
<div><lb n="11149"/><p><span>Uime sin adubhradar dream dhairighthe ó Iarusalém, ané nach hé</span>
<lb n="11150"/><span>so an té iárruid siád dochum a mharbhtha?</span>
<lb n="11151"/></p>
</div>
<pb n="En7:26"/>
<div><lb n="11152"/><p><span>Agus tabhuir dhod thúidh, labhruidh sé ós aírd, agus ní</span>
<lb n="11153"/><span>abruidsion éinní ris: an bhfhuil a dheirbhfhios ag na huáchdaránuibh,</span>
<lb n="11154"/><span>gurab hé so Críosd dáríribh?</span>
<lb n="11155"/></p>
</div>
<pb n="En7:27"/>
<div><lb n="11156"/><p><span>Achd atá a fhios aguinn ga has dó so, gidheadh an tan tiocfas an</span>
<lb n="11157"/><span>Críosd, ní bhía a fhios ag áonnduine ga has dó.</span>
<lb n="11158"/></p>
</div>
<pb n="En7:28"/>
<div><lb n="11159"/><p><span>Uime sin do éigh Iósa annsa teampoll, ag teagasg agus aga rádha: atá a</span>
<lb n="11160"/><span>fhios aguibh cía mheisi, agus atá a fhios aguibh ga has damh: agus ní huáim</span>
<lb n="11161"/><span>féin taínig mé, achd as fírinneach an té do chuir uáidh mé, ar nach fhuil</span>
<lb n="11162"/><span>éolus aguibhsi.</span>
<lb n="11163"/></p>
</div>
<pb n="En7:29"/>
<div><lb n="11164"/><p><span>Achd atá éolus agumsa air, óir as uáidh atáim, agus as hé do chuir</span>
<lb n="11165"/><span>uáidhe mhé.</span>
<lb n="11166"/></p>
</div>
<pb n="En7:30"/>
<div><lb n="11167"/><p><span>Ar anadhbharsin do shanntuigheadar breith air: gidheadh nír chuir</span>
<lb n="11168"/><span>éunduine lámh ann, do bhríogh nach taínig a uair fós.</span>
<lb n="11169"/></p>
</div>
<pb n="En7:31"/>
<div><lb n="11170"/><p><span>Agus do chreideadar mórán don phobal ann, agus adubhradar; an tan</span>
<lb n="11171"/><span>thiocfas Críosd, an ndiongna sé níbhus lía dhó mhíorbhuilibh, ina dorinne</span>
<lb n="11172"/><span>an fear so?</span>
<lb n="11173"/></p>
</div>
<pb n="En7:32"/>
<div><lb n="11174"/><p><span>Dochualadar na Phairisinigh an pobal ag monabar na neitheadhso na</span>
<lb n="11175"/><span>thimcheallsan, agus do chuireadar na Phairisínigh, agus uáchdaráin na</span>
<lb n="11176"/><span>sagart máoir dhá ghlacadh.</span>
<lb n="11177"/></p>
</div>
<pb n="En7:33"/>
<div><lb n="11178"/><p><span>Uime sin adubhairt Iósa riú; bíaidh mé fós sealad beag in bhur</span>
<lb n="11179"/><span>bhfhochair, agus ana dhiágh sin imdhéocha mé dochum an té do chuir uádha</span>
<lb n="11180"/><span>mhé.</span>
<lb n="11181"/></p>
</div>
<pb n="En7:34"/>
<div><lb n="11182"/><p><span>Iárrfuidhe mé, agus ní bhfhuighthí: agus a naít a mbía mé, ní</span>
<lb n="11183"/><span>fhédfuidhesi teachd innti.</span>
<lb n="11184"/></p>
</div>
<pb n="En7:35"/>
<div><lb n="11185"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar na Híuduidhe eatarra féin; gá háit a</span>
<lb n="11186"/><span>racha an fear so, nach bhfuighemne hé? an racha sé dochum na muinntire atá</span>
<lb n="11187"/><span>sgartha a measg na ngréugach, agus an dteaguisgfidh sé na gréuguidh?</span>
<lb n="11188"/></p>
</div>
<pb n="En7:36"/>
<div><lb n="11189"/><p><span>Créud as ciall don chomhrádhso adubhairt sé; iárrfuidhe mhé, agus ní</span>
<lb n="11190"/><span>bhfhuighthí: agus an aít a mbía mé, ní budh éidir libhsi teachd innte?</span>
<lb n="11191"/></p>
</div>
<pb n="En7:37"/>
<div><lb n="11192"/><p><span>Agus annsa lá mhór dhéigheanach dhon tsollamuin, do sheasuimh Iósa</span>
<lb n="11193"/><span>agus do éigh sé aga rádh, má tá tart ar ionduine tigeadh sé chugamsa,</span>
<lb n="11194"/><span>agus ibheadh sé.</span>
<lb n="11195"/></p>
</div>
<pb n="En7:38"/>
<div><lb n="11196"/><p><span>Giodhbé chreideas ionnamsa, mar adubhairt an sgrioptúir, lingfid</span>
<lb n="11197"/><span>srothanna duisge bhéo as a bhroinn.</span>
<lb n="11198"/></p>
</div>
<pb n="En7:39"/>
<div><lb n="11199"/><p><span>Do labhair sé so a dtimcheall na spioraide, doghéubhdáois na</span>
<lb n="11200"/><span>dáoine do chreidfeadh ann féin: óir ní raibhe an spioraid náomh arna</span>
<lb n="11201"/><span>thabhairt fós, ar son nach raibhe Iósa arna ghlórughadh fós.</span>
<lb n="11202"/></p>
</div>
<pb n="En7:40"/>
<div><lb n="11203"/><p><span>Uime sin an tan dochúaladar mórán don phobal an comhrádhso, adubhradar;</span>
<lb n="11204"/><span>gu firinneach as é so an fáidh úd.</span>
<lb n="11205"/></p>
</div>
<pb n="En7:41"/>
<div><lb n="11206"/><p><span>Adubhradar cuid eile; as é so an Criósd. Achd adubhairt dream eile;</span>
<lb n="11207"/><span>an nón Ghalilé thiocfas an Criosd?</span>
<lb n="11208"/></p>
</div>
<pb n="En7:42"/>
<div><lb n="11209"/><p><span>An né nach dubhairt an sgriobtuir, gu dtiocfadh Criosd do shiol</span>
<lb n="11210"/><span>Dábhí, agus as an Mbetelém an baile an a raibhe Dábhí?</span>
<lb n="11211"/></p>
</div>
<pb n="En7:43"/>
<div><lb n="11212"/><p><span>Ar anadhbharsin déirigh siosma a measg an phobail ar a</span>
<lb n="11213"/><span>shonsan.</span>
<lb n="11214"/></p>
</div>
<pb n="En7:44"/>
<div><lb n="11215"/><p><span>Agus do bhreathnuigheadar cuid diobh a ghlacadh, achd nír chuir</span>
<lb n="11216"/><span>éunduine lámha ann.</span>
<lb n="11217"/></p>
</div>
<pb n="En7:45"/>
<div><lb n="11218"/><p><span>Uime sin tangadar na máoir dochum na nardshagart agus na</span>
<lb n="11219"/><span>bhPhairisíneach: agus do fhiáfruigheadarsan díobh, créud fá nach tugabhair</span>
<lb n="11220"/><span>libh hé?</span>
<lb n="11221"/></p>
</div>
<pb n="En7:46"/>
<div><lb n="11222"/><p><span>Do fhreagradar na hoifigidh, nír labhair duine ríamh mar an dhuinesi.</span>
<lb n="11223"/></p>
</div>
<pb n="En7:47"/>
<div><lb n="11224"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhreagradur na Phairisínigh iádsan; in</span>
<lb n="11225"/><span>bhfhuiltísi mar an gcéudna ar bhur mealladh?</span>
<lb n="11226"/></p>
</div>
<pb n="En7:48"/>
<div><lb n="11227"/><p><span>Ionar chreid áoineach dona húachdaránaibh ann, nó dho na</span>
<lb n="11228"/><span>Phairisíneachaibh?</span>
<lb n="11229"/></p>
</div>
<pb n="En7:49"/>
<div><lb n="11230"/><p><span>Achd atá in luchdso ag nach fuil éolas an dlighidh, mallaighthi.</span>
<lb n="11231"/></p>
</div>
<pb n="En7:50"/>
<div><lb n="11232"/><p><span>Adubhairt Nicodémus riú, eadhón an té thainig chuige</span>
<lb n="11233"/><span>annsanoidhche, agus dobhí na áon díobhsun,</span>
<lb n="11234"/></p>
</div>
<pb n="En7:51"/>
<div><lb n="11235"/><p><span>An ndáorann ar ndligheadhne duine ar bioth, nías taosga na</span>
<lb n="11236"/><span>chluinfeas sé uaidh, agus aitheónaidh sé cred dorinne sé?</span>
<lb n="11237"/></p>
</div>
<pb n="En7:52"/>
<div><lb n="11238"/><p><span>Do fhreagradár, agus adubhradar ris, in don Ghalilé thusa leís?</span>
<lb n="11239"/><span>lorgair, agus féuch, óir nír éirigh fáidh ón Ghalilé riámh.</span>
<lb n="11240"/></p>
</div>
<pb n="En7:53"/>
<div><lb n="11241"/><p><span>Agus do imthigh gach áon díobh dhá thigh féin.</span>
<lb n="11242"/></p>
</div>
<pb n="En8"/>
<div><lb n="11243"/><p/>
</div>
<pb n="En8:1"/>
<div><lb n="11244"/><p><span>Agus do imthigh Iósa dochum shleibhe na noluidheadh.</span>
<lb n="11245"/></p>
</div>
<pb n="En8:2"/>
<div><lb n="11246"/><p><span>Agus taínig sé gu moch arís don teampull, agus tangadar an pobal uile</span>
<lb n="11247"/><span>chuige, agus ar suidhe dho do theagaisg sé iád.</span>
<lb n="11248"/></p>
</div>
<pb n="En8:3"/>
<div><lb n="11249"/><p><span>Agus tugadar na sgriobuidhe, agus na Phairisinigh bean ar a rugadh a</span>
<lb n="11250"/><span>nadhaltrannus chuige: agus arna cur anna lár,</span>
<lb n="11251"/></p>
</div>
<pb n="En8:4"/>
<div><lb n="11252"/><p><span>Adubhradar ris; a mhaighisdir, rugadh ar an mnáoisi sa ngníomh féin,</span>
<lb n="11253"/><span>ag dénamh adhultrannais:</span>
<lb n="11254"/></p>
</div>
<pb n="En8:5"/>
<div><lb n="11255"/><p><span>Agus do aithin Máoisi dhín sa dligheadh, a leithéidso do bhásughadh</span>
<lb n="11256"/><span>lé clochaibh: ar anadhbharsin créd adeir tusa?</span>
<lb n="11257"/></p>
</div>
<pb n="En8:6"/>
<div><lb n="11258"/><p><span>Agus as hé adhbhur fá a ndubhradar sin dá dhearbhadhsan, dochum gu</span>
<lb n="11259"/><span>gcuirfidís coir air. Achd ar gcromadh síos diosa, do sgriobh sé lé na</span>
<lb n="11260"/><span>mhéur ar an dtalamh.</span>
<lb n="11261"/></p>
</div>
<pb n="En8:7"/>
<div><lb n="11262"/><p><span>Agus an tan do leanadar ag cur na céasda sin air, do éirigh sé suás,</span>
<lb n="11263"/><span>agus adubhairt sé riú; giodhbé aguibhsi atá gan pheacadh gu má hé</span>
<lb n="11264"/><span>céud duine chaithfeas chloich ria é.</span>
<lb n="11265"/></p>
</div>
<pb n="En8:8"/>
<div><lb n="11266"/><p><span>Agus ar gcromadh arís siós dó arís, do sgriobh sé ar an dtalamh.</span>
<lb n="11267"/></p>
</div>
<pb n="En8:9"/>
<div><lb n="11268"/><p><span>Achd mar dochualadar na neithesi, agus a gcogús dá nagra, do</span>
<lb n="11269"/><span>imthigheadar amach an fear a ndíaigh a chéile, ag tosughadh ó na</span>
<lb n="11270"/><span>sinnsioraibh gus na dáoinibh déigheanacha: agus do fágbhadh Iósa na</span>
<lb n="11271"/><span>áonar, agus an bhean na seasamh a lár.</span>
<lb n="11272"/></p>
</div>
<pb n="En8:10"/>
<div><lb n="11273"/><p><span>Agus ar néirghe suás Diósa, an tan nach fhacuidh sé áonduine achd</span>
<lb n="11274"/><span>an bhean, adubhairt sé ría; a bhean, cáit a bhfhuilid an mhuinntir úd do</span>
<lb n="11275"/><span>chuir coir ort? nar dhamhuin duine ar bioth thú?</span>
<lb n="11276"/></p>
</div>
<pb n="En8:11"/>
<div><lb n="11277"/><p><span>Adubhairt sisi; a thighearna, nír dhamhuin áoinduine. Agus adubhairt</span>
<lb n="11278"/><span>Íosa riá, ní mó dhamnuighimsi thú: imthigh romhad, agus ná</span>
<lb n="11279"/><span>peacuidh uáidh so amach.</span>
<lb n="11280"/></p>
</div>
<pb n="En8:12"/>
<div><lb n="11281"/><p><span>Ar anadhbharsin do labhair Iósa riú arís, agá rádh; is meisi solus</span>
<lb n="11282"/><span>an domhain: giodhbé leanus mheisi, ní shiobhalfa sé a ndorchadas, achd</span>
<lb n="11283"/><span>doghéubha sé solus na beathadh.</span>
<lb n="11284"/></p>
</div>
<pb n="En8:13"/>
<div><lb n="11285"/><p><span>Uime sin adubhradar na phairísinigh ris; atá tú ag déunamh</span>
<lb n="11286"/><span>fíadhnuisidhuit féin, ni fhuil tfhiadhnuisi fírinneach.</span>
<lb n="11287"/></p>
</div>
<pb n="En8:14"/>
<div><lb n="11288"/><p><span>Do fhreagoir Iósa agus adubhairt sé riú; gé donímsi fínné dhamh</span>
<lb n="11289"/><span>féin, atá mhfinné fírinneach: do bhríogh gu bhfhuil a fhios agum ga haít</span>
<lb n="11290"/><span>as a dtaínig mé, agus ga haít a bhfhuilim ag dul: achd ní fhuil a fhios</span>
<lb n="11291"/><span>aguibhsi ga haít as a dtaínig mé, nó gá haít a dtéighim.</span>
<lb n="11292"/></p>
</div>
<pb n="En8:15"/>
<div><lb n="11293"/><p><span>Do réir na féola bheirthísi breath, ní bheirimsi breath ar áonduine.</span>
<lb n="11294"/></p>
</div>
<pb n="En8:16"/>
<div><lb n="11295"/><p><span>Agus fós dá mbeirinn breath, as fírinneach mó bhreitheamhnus: oír ní</span>
<lb n="11296"/><span>fhuilim am áonar, achd meisi agus an té do chuir uádha mhé eadhón</span>
<lb n="11297"/><span>an tathuir.</span>
<lb n="11298"/></p>
</div>
<pb n="En8:17"/>
<div><lb n="11299"/><p><span>Agus atá sgriobhtha an bhur ndligheadhsa, gurab fíor fínné deisi.</span>
<lb n="11300"/></p>
</div>
<pb n="En8:18"/>
<div><lb n="11301"/><p><span>As meisi an té dhoní finné dhomtháobh féin agus an té do chuir úaidh</span>
<lb n="11302"/><span>mhé eadhón an tathair, doní sé fíadhnuisi leam.</span>
<lb n="11303"/></p>
</div>
<pb n="En8:19"/>
<div><lb n="11304"/><p><span>Uime sin adubhradarsan ris; gá haít a bhfhuil tathuirsi? do</span>
<lb n="11305"/><span>fhreagair Iósa iád; ní haithnidh dháoibhse ceachdar aguinn, mheisiina</span>
<lb n="11306"/><span>mhathair: da mbeath eolus aguibh oramsa, do bheith éolus aguibh ar</span>
<lb n="11307"/><span>mhathuir mar an gcédna.</span>
<lb n="11308"/></p>
</div>
<pb n="En8:20"/>
<div><lb n="11309"/><p><span>Do labhair Iósa na bríathrasa an áit choimhéda an ionnmhuis, ag</span>
<lb n="11310"/><span>teagasg annsa teampall: agus nír chuir éunnduine lámh ann: oír ní</span>
<lb n="11311"/><span>thainig a uáir fánamsin.</span>
<lb n="11312"/></p>
</div>
<pb n="En8:21"/>
<div><lb n="11313"/><p><span>Agus na dhíaigh sin do labhuir Iósa riú arís; atáimsi ag imtheachd</span>
<lb n="11314"/><span>agus iárrfuidhesi mhé, agus dogheubhtháoi bás in bhur bpeacadh; mar a</span>
<lb n="11315"/><span>dtéighimsi ní héidir libhsi teachd.</span>
<lb n="11316"/></p>
</div>
<pb n="En8:22"/>
<div><lb n="11317"/><p><span>Uime sin adubhradar na Híudaighe, an muirbhfe sé hé féin, fá a nabair</span>
<lb n="11318"/><span>sé; mar a dteighimsi ní héidir libhsi teachd.</span>
<lb n="11319"/></p>
</div>
<pb n="En8:23"/>
<div><lb n="11320"/><p><span>Agus adubhairt sé riú; is don mhuinntir atá thíos sibhsi, agus</span>
<lb n="11321"/><span>don mhuinntir atá thúas mheisi: don tsaoghalsa sibhsi, ní dhon</span>
<lb n="11322"/><span>tsáoghalsa meisi.</span>
<lb n="11323"/></p>
</div>
<pb n="En8:24"/>
<div><lb n="11324"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt mé ribh, gu bhfhuighbheadh sibh bás in</span>
<lb n="11325"/><span>bhur bpeacadhuibh; oír muna chreidtí gurab mheisi atá ann, doghéubhtháoi bás</span>
<lb n="11326"/><span>an bhur bpeacadhuibh.</span>
<lb n="11327"/></p>
</div>
<pb n="En8:25"/>
<div><lb n="11328"/><p><span>Uime sin adubhradar ris; cía thú féin? agus adubhairt Iósa riú; an</span>
<lb n="11329"/><span>ní adeirim ribh ó thús.</span>
<lb n="11330"/></p>
</div>
<pb n="En8:26"/>
<div><lb n="11331"/><p><span>Atá mórán agum ré labhairt agus ré na bhreitheamhnus in bhur dtáobhsa:</span>
<lb n="11332"/><span>achd as fírinneach an té do chuir uádha mé: agus labhruim ris an sáoghal</span>
<lb n="11333"/><span>na neithe dochualuidh mé uádhasan.</span>
<lb n="11334"/></p>
</div>
<pb n="En8:27"/>
<div><lb n="11335"/><p><span>Agus nír thuigeadar gurab a dtimcheall a nathar do labhuir sé riú.</span>
<lb n="11336"/></p>
</div>
<pb n="En8:28"/>
<div><lb n="11337"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósa riú; an tan thóigéubhtháoi suás</span>
<lb n="11338"/><span>mac an duine, annsin aithéonthaoi gurab meisi atá ann, agus nach déunuim</span>
<lb n="11339"/><span>éinní uáim féin, achd gurab mar do theaguisg an tathuir mhé, labhruim na</span>
<lb n="11340"/><span>neithesi.</span>
<lb n="11341"/></p>
</div>
<pb n="En8:29"/>
<div><lb n="11342"/><p><span>Agus atá an té do chuir uaidh mhé am fhochuir. Nír fháguibh an</span>
<lb n="11343"/><span>tathuir am áonar mhé, do bhrigh gu ndéunuim do ghnáth na neithe as mían</span>
<lb n="11344"/><span>leision.</span>
<lb n="11345"/></p>
</div>
<pb n="En8:30"/>
<div><lb n="11346"/><p><span>Ar labhairt na neitheadhso dhó do chréideadar mórán ann.</span>
<lb n="11347"/></p>
</div>
<pb n="En8:31"/>
<div><lb n="11348"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósa ris na Híudaidhibh do chreid dhó;</span>
<lb n="11349"/><span>má chomhnuighthísi am bhréithirsi, gu fírinneach beithí in bhar</span>
<lb n="11350"/><span>ndisgioblaibh agum.</span>
<lb n="11351"/></p>
</div>
<pb n="En8:32"/>
<div><lb n="11352"/><p><span>Agus aithéontáoi anfhírinne, agus sáorfaidh anfhírinne sibh.</span>
<lb n="11353"/></p>
</div>
<pb n="En8:33"/>
<div><lb n="11354"/><p><span>Do fhreagradarsan hé; síol Abraham sinn, agus ní dhearnumair</span>
<lb n="11355"/><span>ógláchus déunnduine riámh: cionnas adeir tusa, beithí sáor?</span>
<lb n="11356"/></p>
</div>
<pb n="En8:34"/>
<div><lb n="11357"/><p><span>Do fhreaguir Iósa iád; gu fírinneach, fírinneach adeirim ribh,</span>
<lb n="11358"/><span>giodhbé doní peacadh gurob óglách dhon pheacadh hé.</span>
<lb n="11359"/></p>
</div>
<pb n="En8:35"/>
<div><lb n="11360"/><p><span>Achd ní chomhnuigheann an t-óglách annsa tigh a gcomhnuighe: achd</span>
<lb n="11361"/><span>anuidh an mac gu síorruidhe.</span>
<lb n="11362"/></p>
</div>
<pb n="En8:36"/>
<div><lb n="11363"/><p><span>Ar anadhbharsin má sháorann an mác sibhsi, beithí sáor gu fírinneach.</span>
<lb n="11364"/></p>
</div>
<pb n="En8:37"/>
<div><lb n="11365"/><p><span>Atá a fhios agum gurab do shiól Abrahám sibh, gidheadh iárrtháoi</span>
<lb n="11366"/><span>mheisí dho mharbhadh: oír ní fhaghann mó bhríathar ionad ionnuibh.</span>
<lb n="11367"/></p>
</div>
<pb n="En8:38"/>
<div><lb n="11368"/><p><span>Labhruimsi an ní dochunnaic mé aga mathuir, agus donithísi an ní</span>
<lb n="11369"/><span>dochunncabhair aga bhur nathuir féin.</span>
<lb n="11370"/></p>
</div>
<pb n="En8:39"/>
<div><lb n="11371"/><p><span>Do fhreagradarsan, agus ádubhradar ris; as hé Abrahám as athuir</span>
<lb n="11372"/><span>dhúinne. Adubhairt Iósa riú, dá madh clann Dabrahám sibh,</span>
<lb n="11373"/><span>doghéunadh sibh oibreacha Abrahám.</span>
<lb n="11374"/></p>
</div>
<pb n="En8:40"/>
<div><lb n="11375"/><p><span>Achd iárrtháoisi anois mheisi dho mharbhadh, neach do innis dáoibh</span>
<lb n="11376"/><span>an fhírinne, dochúaluidh mé ó Dhía: ní dhearna Abrahám so.</span>
<lb n="11377"/></p>
</div>
<pb n="En8:41"/>
<div><lb n="11378"/><p><span>Doníthísi oibreacha bhur nathar féin. Uime sin adubhradarsan</span>
<lb n="11379"/><span>ris; ní a meirdreachus rugadh sinne: atá áon athuir aguinn, eadhon Día.</span>
<lb n="11380"/></p>
</div>
<pb n="En8:42"/>
<div><lb n="11381"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósa riú; dá madh hé Dia bhur</span>
<lb n="11382"/><span>nathairsi, gan chunntabhairt do ghrádhochadh sibh mheisi: oír is ó Dhía</span>
<lb n="11383"/><span>do ghluáis mé, agus taínig mé: agus ní uáim féin tainig mé, achd eisean</span>
<lb n="11384"/><span>do chuir uádha mhé.</span>
<lb n="11385"/></p>
</div>
<pb n="En8:43"/>
<div><lb n="11386"/><p><span>Créd fá nach tuigtí mó chomhrádhsa? ar son nach féudtáoi mó</span>
<lb n="11387"/><span>bhriathar dhéisdeachd.</span>
<lb n="11388"/></p>
</div>
<pb n="En8:44"/>
<div><lb n="11389"/><p><span>As hé an diabhal as athair dháoibh, agus as iád na neithe as mían</span>
<lb n="11390"/><span>leis a nathuir sin as toil libhsi do dhéunamh. Dobhí seision na fhear</span>
<lb n="11391"/><span>dúnmharbhtha ó thus, agus nír chomhnuidh sé sa bhfhírinne: oír ní fhuil</span>
<lb n="11392"/><span>fírinne ann: an uáir doní sé brég, uáidhe féin labhrus sé, oír as</span>
<lb n="11393"/><span>bréguire hé, agus as sé as athuir dhon bhréig.</span>
<lb n="11394"/></p>
</div>
<pb n="En8:45"/>
<div><lb n="11395"/><p><span>Achd ar anadhbhar gu labhruimsi an fhírinne, ní creidtí mhé.</span>
<lb n="11396"/></p>
</div>
<pb n="En8:46"/>
<div><lb n="11397"/><p><span>Cía dhíbhsi chuireas peacadh am leith? má adeirim an fhírinne, cred</span>
<lb n="11398"/><span>fá nach creidtí dhamh?</span>
<lb n="11399"/></p>
</div>
<pb n="En8:47"/>
<div><lb n="11400"/><p><span>Giodhbé atá ó Dhía, éisdidh sé briathra Dé, is uime nach</span>
<lb n="11401"/><span>éisdtísi iád, ar son nach ó Dhía sibh.</span>
<lb n="11402"/></p>
</div>
<pb n="En8:48"/>
<div><lb n="11403"/><p><span>Uime sin do fhreagradar na Híudaidhe, agus adubhradar ris; an né</span>
<lb n="11404"/><span>nach maith adeirmíd gurab Samaritanach thú, agus gu bhfhuil deamhan ionnad?</span>
<lb n="11405"/></p>
</div>
<pb n="En8:49"/>
<div><lb n="11406"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, ní fhuil an deamhan ionnamsa: achd dobheirim</span>
<lb n="11407"/><span>onoír dhom athair, agus dobheirthísi easonóir dhamhsa.</span>
<lb n="11408"/></p>
</div>
<pb n="En8:50"/>
<div><lb n="11409"/><p><span>Agus ní hí mó gloír féin iárruimsi, gidheadh atá neach iarrus</span>
<lb n="11410"/><span>hí agus bheireas breath.</span>
<lb n="11411"/></p>
</div>
<pb n="En8:51"/>
<div><lb n="11412"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach, adeirim ribh, dá gcoimhéda neach ar bioth</span>
<lb n="11413"/><span>mó bhríatharsa, ní fhaicfi sé bás gu siórruidhe.</span>
<lb n="11414"/></p>
</div>
<pb n="En8:52"/>
<div><lb n="11415"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar na Hiuduidhe ris; aithnimíd anois gu</span>
<lb n="11416"/><span>bhfhuil an diabhal ionnad. Dochuáídh Abrahám agus na fáidhe déug:</span>
<lb n="11417"/><span>agus adeir tusa, giodhbé neach choimhéudfas mo bhríatharsa, ní</span>
<lb n="11418"/><span>bhlaisfe sé bas gu siórruidhe.</span>
<lb n="11419"/></p>
</div>
<pb n="En8:53"/>
<div><lb n="11420"/><p><span>An mó thusa na ar nathuir Abrahám noch fuáir bás? agus fuáradar na fáidhe</span>
<lb n="11421"/><span>bás: créd an neach dhoní tusa dhiót féin?</span>
<lb n="11422"/></p>
</div>
<pb n="En8:54"/>
<div><lb n="11423"/><p><span>Do fhreagair Iósa, mámholuimsi mhé féin, ní fhuil</span>
<lb n="11424"/><span>tábhachd ann mo mholadh: as hé mhathair mholus mé, noch</span>
<lb n="11425"/><span>adeirthísi as Diá dhíbh féin.</span>
<lb n="11426"/></p>
</div>
<pb n="En8:55"/>
<div><lb n="11427"/><p><span>Agus ní fhuil aithne aguibhsi air: gidheadh is aithnidh dhamhsa hé:</span>
<lb n="11428"/><span>agus má adeirim nach aithnidh dhamh hé, biáidh mé cosmhuil ribhsi, am</span>
<lb n="11429"/><span>dhuine bhrégach: gidheadh as aithnidh damh he, agus coimhéuduim a bhriathar.</span>
<lb n="11430"/></p>
</div>
<pb n="En8:56"/>
<div><lb n="11431"/><p><span>Dobhí gáirdeachus mor ar bhur nathuirse Abrahám, fám lása</span>
<lb n="11432"/><span>dhfhaicsin: agus dochunnaic sé hé, agus dobhí luathgháir air.</span>
<lb n="11433"/></p>
</div>
<pb n="En8:57"/>
<div><lb n="11434"/><p><span>Uime sin adubhradar na Hiuduidhe ris; ní fhuil deich mbliadhna agus</span>
<lb n="11435"/><span>dá fhichead daois agad fós, agus an bhfhacuidh tú Abrahám?</span>
<lb n="11436"/></p>
</div>
<pb n="En8:58"/>
<div><lb n="11437"/><p><span>Adubhairt Iósa riú, gu fírinneach, fírinneach, adeirim ribh,</span>
<lb n="11438"/><span>gu bhfhuilimsi ann sul dobhí Abrahám.</span>
<lb n="11439"/></p>
</div>
<pb n="En8:59"/>
<div><lb n="11440"/><p><span>Uime sin do thógbhadar clocha, dochum gu gcaithfidís ris iád: achd</span>
<lb n="11441"/><span>do fholuigh Iósa hé féin, agus dochuáidh sé amach as an teampall, ag dul</span>
<lb n="11442"/><span>tré na lár; agus is mar sin dochuáidh sé thárrsa.</span>
<lb n="11443"/></p>
</div>
<pb n="En9"/>
<div><lb n="11444"/><p/>
</div>
<pb n="En9:1"/>
<div><lb n="11445"/><p><span>Agus ag gabháil tarrsa Dhiósa dochunnaic sé duine dhobhí dall ó</span>
<lb n="11446"/><span>rugadh hé.</span>
<lb n="11447"/></p>
</div>
<pb n="En9:2"/>
<div><lb n="11448"/><p><span>Agus do fhiáfruigheadar a dheisgiobuil de, aga rádh; a mhaighisdir, cía</span>
<lb n="11449"/><span>dhíobh dho fpheacuidh, an fearso féin, nó a athuir agus a mhathuir, fá</span>
<lb n="11450"/><span>rugadh dall hé?</span>
<lb n="11451"/></p>
</div>
<pb n="En9:3"/>
<div><lb n="11452"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, nír pheacuidh an duinesi, agus nír fpheacuidh</span>
<lb n="11453"/><span>a athair agus na mhathair lé mbéurthaoi dall hé; achd is mar so</span>
<lb n="11454"/><span>rugadh é dochum gu bhfhoilséochtháoi oibreacha Dé ann.</span>
<lb n="11455"/></p>
</div>
<pb n="En9:4"/>
<div><lb n="11456"/><p><span>Is éigean damhsa oibreacha an té ó dtáinig mé dho dhéunamh, an feadh bhus</span>
<lb n="11457"/><span>lá ann: atá anoidhche ag teachd, in tan nach fédann éunnduine obuir dho</span>
<lb n="11458"/><span>dhéunamh.</span>
<lb n="11459"/></p>
</div>
<pb n="En9:5"/>
<div><lb n="11460"/><p><span>An feadh atáim ar an sáoghal, as mé solus an tsáoghuil.</span>
<lb n="11461"/></p>
</div>
<pb n="En9:6"/>
<div><lb n="11462"/><p><span>An tan adubhairt sé so, do chuir sé seile ar an dtalamh, agus dorinne sé</span>
<lb n="11463"/><span>lathach dhon tseile, agus do chuimil sé an lathach dho shúilibh an</span>
<lb n="11464"/><span>doill:</span>
<lb n="11465"/></p>
</div>
<pb n="En9:7"/>
<div><lb n="11466"/><p><span>Agus adubhairt sé ris; imthigh, ionnail a loch Shíloam, noch</span>
<lb n="11467"/><span>mhínighthear, arna chur. Uime sin do imthigh sé, agus do ionnail sé,</span>
<lb n="11468"/><span>agus taínig arís agus a radharc aige.</span>
<lb n="11469"/></p>
</div>
<pb n="En9:8"/>
<div><lb n="11470"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar na comharsain, agus na dáoine dochunnaic</span>
<lb n="11471"/><span>dall hé roimhe sin; an né nách hé so an té dobhí na shuidhe ag</span>
<lb n="11472"/><span>iarruidh na déurca?</span>
<lb n="11473"/></p>
</div>
<pb n="En9:9"/>
<div><lb n="11474"/><p><span>Adubhradar cuid dhíobh, as hé so hé; agus adubhradar cuid eile,</span>
<lb n="11475"/><span>as cosmhuil ris hé, gidheadh adubhairt sé féin, as meisi féin hé.</span>
<lb n="11476"/></p>
</div>
<pb n="En9:10"/>
<div><lb n="11477"/><p><span>Uime sin adubhradar ris; cred é an modh ar ar hosgladh do shúile?</span>
<lb n="11478"/></p>
</div>
<pb n="En9:11"/>
<div><lb n="11479"/><p><span>Do fhreáguir seision, agus adubhairt sé; an té dhárab ainm Iósa</span>
<lb n="11480"/><span>dorinne sé láib, agus do chuimil sé dom shúilibh hí, agus adubhairt rium,</span>
<lb n="11481"/><span>imthigh dochum locha Shiloam, agus ionnail; agus do imthigh meisi, agus</span>
<lb n="11482"/><span>do ionnuil mé, agus fúarus mo radharc.</span>
<lb n="11483"/></p>
</div>
<pb n="En9:12"/>
<div><lb n="11484"/><p><span>Adubhradarsan ris annsin; gá haít a bhfhuil sé? adubhairt</span>
<lb n="11485"/><span>seision, ní fhuil a fhios agum.</span>
<lb n="11486"/></p>
</div>
<pb n="En9:13"/>
<div><lb n="11487"/><p><span>Rugadar léo dochum na bpairisíneach, an tí úd adeirim dobhí</span>
<lb n="11488"/><span>dall reimhe sin.</span>
<lb n="11489"/></p>
</div>
<pb n="En9:14"/>
<div><lb n="11490"/><p><span>Agus dobudh sabboíd ann an tan dorinne Iósa an lathach, agus</span>
<lb n="11491"/><span>do osguil sé a shúile.</span>
<lb n="11492"/></p>
</div>
<pb n="En9:15"/>
<div><lb n="11493"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhíafruigheadar na Phairisínigh arís de, cionnus</span>
<lb n="11494"/><span>fuáir sé aradharc. Agus adubhairt seisean riú; do chuir sé láib ar mo</span>
<lb n="11495"/><span>shúilibh, agus do ionnuil mé, agus dochím.</span>
<lb n="11496"/></p>
</div>
<pb n="En9:16"/>
<div><lb n="11497"/><p><span>Uime sin adubhradar cuid dona Phairisíneachuibh; ní ó Dhía an</span>
<lb n="11498"/><span>duinesi; oír ní chongbhann sé an tsabboíd: adubhradar cuid eile, cionnus</span>
<lb n="11499"/><span>as éidir lé duine peacthach, a leithéidighe so do chomharthadhuib dho dhéunamh?</span>
<lb n="11500"/><span>Agus dobhí siosma eatorra.</span>
<lb n="11501"/></p>
</div>
<pb n="En9:17"/>
<div><lb n="11502"/><p><span>Adeirid siádsan arís risin dall; créud í do bharamhuil don té úd,</span>
<lb n="11503"/><span>ar son gur osguil sé do shúile? agus adubhairt seisean, is fáidh hé.</span>
<lb n="11504"/></p>
</div>
<pb n="En9:18"/>
<div><lb n="11505"/><p><span>Uime sin nír chreideadar na Híudaidhe uáidh gu raibhe sé dall, agus gu</span>
<lb n="11506"/><span>bhfhuáir sé a radharc, nó gur ghoireadar athuir agus mathuir an té fuáir a</span>
<lb n="11507"/><span>radharc.</span>
<lb n="11508"/></p>
</div>
<pb n="En9:19"/>
<div><lb n="11509"/><p><span>Agus do fhiáfruigheadar dhíobh, aga rádh; an né so bhur macsa, noch</span>
<lb n="11510"/><span>adeirthí rugadh dall? ar anadhbharsin cionnas dochí sé anois?</span>
<lb n="11511"/></p>
</div>
<pb n="En9:20"/>
<div><lb n="11512"/><p><span>Do fhreaguir a athuir agus a mhathuir iad, agus adubhradar; atá a</span>
<lb n="11513"/><span>dheimhin aguinn gurab é so ar mac, agus gu rugadh dall hé:</span>
<lb n="11514"/></p>
</div>
<pb n="En9:21"/>
<div><lb n="11515"/><p><span>Achd cionnus dochí sé anois ní fhuil a fhios aguinn: nó cía do</span>
<lb n="11516"/><span>osguil a shúile ní fhuil a fhios aguinn: atá áois aige, fíafruighidh</span>
<lb n="11517"/><span>dhe féin, freigéoruidh sé ar a shon féin.</span>
<lb n="11518"/></p>
</div>
<pb n="En9:22"/>
<div><lb n="11519"/><p><span>Adubhairt a athuir agus a mhathuir na bríathraso, ar eagla na</span>
<lb n="11520"/><span>Niudaidheadh: oír do orduigheadar na Hiudaidhe roimhe sin, giodhbé</span>
<lb n="11521"/><span>do aideomhadh eisean do bheith na Chríosd, a chur as an tsinagoig.</span>
<lb n="11522"/></p>
</div>
<pb n="En9:23"/>
<div><lb n="11523"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar a athair agus a mhathair; atá aois</span>
<lb n="11524"/><span>aige, fiáfruighidh dhe féin.</span>
<lb n="11525"/></p>
</div>
<pb n="En9:24"/>
<div><lb n="11526"/><p><span>Ar anadhbharsin do ghoireadarsan an dara huair an duine dobhí dall,</span>
<lb n="11527"/><span>agus adubhradar ris; tabhair glóir do Dhía: atá a dheimhin aguinne gurab</span>
<lb n="11528"/><span>peacthach an duinesi.</span>
<lb n="11529"/></p>
</div>
<pb n="En9:25"/>
<div><lb n="11530"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhreagoir seision agus adubhairt sé riú: masa</span>
<lb n="11531"/><span>fpeacthach hé, ní fhuil a fhios agumsa: gidheadh atá fios anaoin</span>
<lb n="11532"/><span>neithesi agum, gu raibhe mé dall, agus gu bhfhaicim anois.</span>
<lb n="11533"/></p>
</div>
<pb n="En9:26"/>
<div><lb n="11534"/><p><span>Agus adubhradarsan arís ris; créd dorinne sé riot? cionnas</span>
<lb n="11535"/><span>do osguil sé do shúile.</span>
<lb n="11536"/></p>
</div>
<pb n="En9:27"/>
<div><lb n="11537"/><p><span>Do fhreaguir seisean iád; do innis mhé dhíbh cheana hé, agus nír</span>
<lb n="11538"/><span>éisdeabhuir: créud fa niárrtháoi a chloisdin arís? in mían libhsi leis</span>
<lb n="11539"/><span>bheith bhur ndisgiobluibh aige?</span>
<lb n="11540"/></p>
</div>
<pb n="En9:28"/>
<div><lb n="11541"/><p><span>Uime sin tugadar aithis dó, agus adubhradar ris: bísi ad dhisgiobal</span>
<lb n="11542"/><span>aige: achd is do Mháoisi is disgiobail sinne.</span>
<lb n="11543"/></p>
</div>
<pb n="En9:29"/>
<div><lb n="11544"/><p><span>Atá a fhios aguinne gur labhuir Día ré Máoisi: achd ní fhuil a fhios</span>
<lb n="11545"/><span>aguinn ga has don fhiorsa.</span>
<lb n="11546"/></p>
</div>
<pb n="En9:30"/>
<div><lb n="11547"/><p><span>Do fhreagair seisean, agus adubhairt sé riú; ata cuid iongantuis annso,</span>
<lb n="11548"/><span>nach fuil a fhios aguibhsi ga has dó, agus fós gur osguil sé mó shúilesi.</span>
<lb n="11549"/></p>
</div>
<pb n="En9:31"/>
<div><lb n="11550"/><p><span>Achd atá a fhios aguinn nach éisdeann Día na peacuidh: achd má dhobheir</span>
<lb n="11551"/><span>duine onoír do Dhía, agus má dhoní sé a thoil, éisdidh sé an fearso.</span>
<lb n="11552"/></p>
</div>
<pb n="En9:32"/>
<div><lb n="11553"/><p><span>Ní clos ó thosach an tsáoghail, gur osguil duine ar bioth súile duine</span>
<lb n="11554"/><span>rugadh dall.</span>
<lb n="11555"/></p>
</div>
<pb n="En9:33"/>
<div><lb n="11556"/><p><span>Muna bheath an fearso ó Dhía, ní bhudh éidir leis ní ar bioth do</span>
<lb n="11557"/><span>dhéunamh.</span>
<lb n="11558"/></p>
</div>
<pb n="En9:34"/>
<div><lb n="11559"/><p><span>Do fhreagradar, agus adubhradar ris; a bpeacadhuibh rugadh thusa</span>
<lb n="11560"/><span>uile, agus an dteaguisgeann tú sinne? agus do theilgeadar amach hé.</span>
<lb n="11561"/></p>
</div>
<pb n="En9:35"/>
<div><lb n="11562"/><p><span>Dochuáluidh Iósa gur theilgeadar amach é: agus mar thárrla sé air,</span>
<lb n="11563"/><span>adubhairt sé ris; an gcreideann tusa a mac Dé.</span>
<lb n="11564"/></p>
</div>
<pb n="En9:36"/>
<div><lb n="11565"/><p><span>Do fhreaguir seision, agus adubhairt sé; cia hé, a thighearna, dochum gu</span>
<lb n="11566"/><span>gcreidfinn ann?</span>
<lb n="11567"/></p>
</div>
<pb n="En9:37"/>
<div><lb n="11568"/><p><span>Adubhairt Iósa ris, dochunnaic tú hé: agus as hé an té labhrus riot</span>
<lb n="11569"/><span>hé.</span>
<lb n="11570"/></p>
</div>
<pb n="En9:38"/>
<div><lb n="11571"/><p><span>Agus adubhairt seision, creidim, a thighearna. Agus do onóruidh sé hé.</span>
<lb n="11572"/></p>
</div>
<pb n="En9:39"/>
<div><lb n="11573"/><p><span>Agus adubhairt Iósa; dochum breitheamhnuis taínig mé ar an</span>
<lb n="11574"/><span>sáoghalsa: dochum gu bhfhaicfidís na daoine nach faiceann, agus gu</span>
<lb n="11575"/><span>ndallfuidhe na dáoine dochí.</span>
<lb n="11576"/></p>
</div>
<pb n="En9:40"/>
<div><lb n="11577"/><p><span>Agus dochuáladar cuid dairighthe do na Phairisíneachuibh dobhí na</span>
<lb n="11578"/><span>fhochair na neithesi, agus adubhradar ris; an bhfhuilmídne dall leis?</span>
<lb n="11579"/></p>
</div>
<pb n="En9:41"/>
<div><lb n="11580"/><p><span>Adubhairt Iósa riú; dá mbeath sibh dall, ní bhíadh peacadh oruibh:</span>
<lb n="11581"/><span>achd anois adeirthí, dochímíd: ar anadhbharsin, anuidh bhur</span>
<lb n="11582"/><span>bpeacadh, oruibh.</span>
<lb n="11583"/></p>
</div>
<pb n="En10"/>
<div><lb n="11584"/><p/>
</div>
<pb n="En10:1"/>
<div><lb n="11585"/><p><span>Go fírinneach, fírinneach, adeirim ribh, giodhbé nach teid asdeach thríd</span>
<lb n="11586"/><span>an ndorus gu cró na gcáorach, achd téid ar dreapaireachd asdeach a dtaoibh</span>
<lb n="11587"/><span>eile, is bithbhineach agus sladuidhe hé.</span>
<lb n="11588"/></p>
</div>
<pb n="En10:2"/>
<div><lb n="11589"/><p><span>Achd giodhbé théid asdeach annsa dorus, as hé buáchuill na gcáorach hé.</span>
<lb n="11590"/></p>
</div>
<pb n="En10:3"/>
<div><lb n="11591"/><p><span>Is dó so osglas an doirrseóir, agus eisdid na cáoirigh a ghuth: agus</span>
<lb n="11592"/><span>goiridh sé a cháoirigh ag rádh a nanmann fá leith, agus tréoruighidh sé</span>
<lb n="11593"/><span>amach iád.</span>
<lb n="11594"/></p>
</div>
<pb n="En10:4"/>
<div><lb n="11595"/><p><span>Agus an tan léigeas sé a cháoirigh féin amach, siobhluidh sé rómpa,</span>
<lb n="11596"/><span>agus leanuid na cáoirigh hé: oir aithnighid siád a ghuth.</span>
<lb n="11597"/></p>
</div>
<pb n="En10:5"/>
<div><lb n="11598"/><p><span>Gidheadh ní leanfaid siád buáchuill comhnuightheach, achd teithfid siád</span>
<lb n="11599"/><span>uáidh: do bhríogh nach aithnid dóibh guth na gcomhuightheach.</span>
<lb n="11600"/></p>
</div>
<pb n="En10:6"/>
<div><lb n="11601"/><p><span>Do labhair Iósa an chosmhalachdso riú. Gidheadh nír thuigeadar</span>
<lb n="11602"/><span>na bríathra adubhairt sé riú.</span>
<lb n="11603"/></p>
</div>
<pb n="En10:7"/>
<div><lb n="11604"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósa riú arís; go fírinneach, fírinneach,</span>
<lb n="11605"/><span>adeirim ribh, gurab mheisi dorus na gcáorach.</span>
<lb n="11606"/></p>
</div>
<pb n="En10:8"/>
<div><lb n="11607"/><p><span>A dtainig romham uile as bhithbhinigh agus is sladuighthe iád: achd nír</span>
<lb n="11608"/><span>éisdeadar na cáoirigh riú.</span>
<lb n="11609"/></p>
</div>
<pb n="En10:9"/>
<div><lb n="11610"/><p><span>Is meisi an dorus, gidhbé neach rachas asteach thríomsa,</span>
<lb n="11611"/><span>slaínéochthar hé: agus rachuidh sé asteach, agus amach, agus doghéubha sé</span>
<lb n="11612"/><span>inbhiur.</span>
<lb n="11613"/></p>
</div>
<pb n="En10:10"/>
<div><lb n="11614"/><p><span>Ní thig an gaduidhe, achd dochum gu ngoidfeadh sé, gu muirfeadh sé,</span>
<lb n="11615"/><span>agus gu millfeadh sé an tréud: taínig meisi dochum gu bhfhuigdís</span>
<lb n="11616"/><span>beatha, agus dochum gu bhfhuighdís hi gu fairsing.</span>
<lb n="11617"/></p>
</div>
<pb n="En10:11"/>
<div><lb n="11618"/><p><span>As meisi an táodhuire maith: cuiridh an táodhaire maith a anum</span>
<lb n="11619"/><span>féin ar son na gcáorach.</span>
<lb n="11620"/></p>
</div>
<pb n="En10:12"/>
<div><lb n="11621"/><p><span>Achd an formáluidhe, agus an té nach fhuil na bhuáchuill, agus nach</span>
<lb n="11622"/><span>leis féin na cáoirigh, dochí sé an mac tíre ag teachd, agus fágbhuidh sé na</span>
<lb n="11623"/><span>cáoirigh, agus teithidh sé: agus fuáduighid an mac tíre na cáoirigh, agus</span>
<lb n="11624"/><span>leathnuighidh sé iád.</span>
<lb n="11625"/></p>
</div>
<pb n="En10:13"/>
<div><lb n="11626"/><p><span>Achd teithidh an formáluidhe, ar son gurab formáluighe hé, agus nach</span>
<lb n="11627"/><span>fuil suim aige annsna cáorchuibh.</span>
<lb n="11628"/></p>
</div>
<pb n="En10:14"/>
<div><lb n="11629"/><p><span>As meisi an táodhaire maith, agus aithnighimh mo cháoirigh féin, agus</span>
<lb n="11630"/><span>aithnighid mo cháoirigh féin mhé:</span>
<lb n="11631"/></p>
</div>
<pb n="En10:15"/>
<div><lb n="11632"/><p><span>Mar aithnigheas an tathuir mhé, aithnighimsi an tathuir mar an gcéudna,</span>
<lb n="11633"/><span>agus dhobheirim mhanam ar son na gcáorach.</span>
<lb n="11634"/></p>
</div>
<pb n="En10:16"/>
<div><lb n="11635"/><p><span>Agus atáid cáoirigh eile agum nach don chróso: agus caithfidh mé iád</span>
<lb n="11636"/><span>sin leis do thabhuirt leam, agus éisdfid siád mo ghuth, agus biaidh</span>
<lb n="11637"/><span>áon chró amháin, agus áon bhuachuill amhaín ann.</span>
<lb n="11638"/></p>
</div>
<pb n="En10:17"/>
<div><lb n="11639"/><p><span>Ar anadhbharsin ghrádhuigheas mhathuir mheisi, ar son gu gcuirim</span>
<lb n="11640"/><span>mhanam uáim, dochum gu nglacfuinn hé arís.</span>
<lb n="11641"/></p>
</div>
<pb n="En10:18"/>
<div><lb n="11642"/><p><span>Ní bheireann eunnduine uáim hé, achd cuirim féin uáim féin hé: atá</span>
<lb n="11643"/><span>cumhachda agum a chur uáim, agus atá cumhachda agum a ghabháil chugam</span>
<lb n="11644"/><span>arís. Fuáir mé an aithnesi ó mathair.</span>
<lb n="11645"/></p>
</div>
<pb n="En10:19"/>
<div><lb n="11646"/><p><span>Ar anadhbharsin do éirigh siosma arís eidir na Híuduidhibh trés</span>
<lb n="11647"/><span>na bríathraibhse.</span>
<lb n="11648"/></p>
</div>
<pb n="En10:20"/>
<div><lb n="11649"/><p><span>Agus adubhradar mórán díobh; atá diábhal ann, agus atá sé ar buile:</span>
<lb n="11650"/><span>créd fá néisdtí ris?</span>
<lb n="11651"/></p>
</div>
<pb n="En10:21"/>
<div><lb n="11652"/><p><span>Adubhradar cuid eile; ní bríathra duine ina bhfhuil diabhal iád</span>
<lb n="11653"/><span>so: an bhfhéudann an díabhal súile na ndáoine ndall dosgladh?</span>
<lb n="11654"/></p>
</div>
<pb n="En10:22"/>
<div><lb n="11655"/><p><span>Agus dobhí sollamain choimhnighthe aththogbhála an teampoill a</span>
<lb n="11656"/><span>Niarusalem, agus dobudh geimhreadh ann an tansoin.</span>
<lb n="11657"/></p>
</div>
<pb n="En10:23"/>
<div><lb n="11658"/><p><span>Agus dobhí Iósa ag siobhal annsa teampall a bpóirsi Sholuimh.</span>
<lb n="11659"/></p>
</div>
<pb n="En10:24"/>
<div><lb n="11660"/><p><span>Uime sin do chruinnigheadar na Híuduidhe na thimcheall, agus</span>
<lb n="11661"/><span>adubhradar ris; gá fad choingéubhas tú sinn an amharus? Innis duinn</span>
<lb n="11662"/><span>ós aírd más tú Críosd.</span>
<lb n="11663"/></p>
</div>
<pb n="En10:25"/>
<div><lb n="11664"/><p><span>Do fhreaguir Iosa iád; do inniseas dáoibh, agus ní chreidtí mhé: na</span>
<lb n="11665"/><span>hoibreacha dhoním a nainm mhathar, doníd siád fínné dámh.</span>
<lb n="11666"/></p>
</div>
<pb n="En10:26"/>
<div><lb n="11667"/><p><span>Gidheadh ní chreidtísi: oír ní dom chaorchaibhsi sibh, mar adubhairt</span>
<lb n="11668"/><span>mé ribh.</span>
<lb n="11669"/></p>
</div>
<pb n="En10:27"/>
<div><lb n="11670"/><p><span>Dochluinid mo chaoirighsi mó ghuth, agus aithnighim iád, agus</span>
<lb n="11671"/><span>leanuid siád mhé:</span>
<lb n="11672"/></p>
</div>
<pb n="En10:28"/>
<div><lb n="11673"/><p><span>Agus dobheirim an bheatha mharrthanach dhóibh, agus ní rachaid siád</span>
<lb n="11674"/><span>amugha gu bráth, agus ní fhúaidéochaidh neach ar bioth as mó láimh iád.</span>
<lb n="11675"/></p>
</div>
<pb n="En10:29"/>
<div><lb n="11676"/><p><span>Mhathair noch thug dhamhsa iád as mó hé ina na huile: agus ní</span>
<lb n="11677"/><span>fhéudann éuneach a bhfhuadach as laímh mhathar.</span>
<lb n="11678"/></p>
</div>
<pb n="En10:30"/>
<div><lb n="11679"/><p><span>As áon mheisi agus an tathuir.</span>
<lb n="11680"/></p>
</div>
<pb n="En10:31"/>
<div><lb n="11681"/><p><span>Uime sin do thógbhadar na Híuduidhe clocha arís, dochum a gcaithte ris.</span>
<lb n="11682"/></p>
</div>
<pb n="En10:32"/>
<div><lb n="11683"/><p><span>Do fhreaguir Iósa iád; do thaisbéun mé mórán doibreachuibh maithe</span>
<lb n="11684"/><span>dháoibh ó mathair: cía aca obair ar son a ngabhtháoi dho chlochuibh</span>
<lb n="11685"/><span>oram.</span>
<lb n="11686"/></p>
</div>
<pb n="En10:33"/>
<div><lb n="11687"/><p><span>Do fhreagradar na Híudaidhe hé, aga rádh; ní ar son toibre maithe</span>
<lb n="11688"/><span>ghabhmáoid do chlochuibh ort, achd ar son na masla dobheir tú dho</span>
<lb n="11689"/><span>Dhía agus gan ionnad achd duine, gu ndéunann tú Día dhiót féin.</span>
<lb n="11690"/></p>
</div>
<pb n="En10:34"/>
<div><lb n="11691"/><p><span>Do fhreaguir Iosa iád; an né nach fuil sgriobhtha an bhur</span>
<lb n="11692"/><span>ndligheadhsa, adubhairt meisi as Déé sibh?</span>
<lb n="11693"/></p>
</div>
<pb n="En10:35"/>
<div><lb n="11694"/><p><span>Má adubhairt sé gurab Déé na dáoine úd dochum a dtaínig bríathar Dé,</span>
<lb n="11695"/><span>agus nach éidir an sgriobtúir do shárughadh:</span>
<lb n="11696"/></p>
</div>
<pb n="En10:36"/>
<div><lb n="11697"/><p><span>Anabartháoisi ris an té dho bheannuigh an tathair, agus do chuir sé</span>
<lb n="11698"/><span>uaidh dochum an tsáoghuil; dobheir tú masla do Dhía, do bhríogh gu</span>
<lb n="11699"/><span>ndubhairt mé gurab mé mac Dé?</span>
<lb n="11700"/></p>
</div>
<pb n="En10:37"/>
<div><lb n="11701"/><p><span>Munandéunaim oibreacha mhathar na creididhsi dhamh.</span>
<lb n="11702"/></p>
</div>
<pb n="En10:38"/>
<div><lb n="11703"/><p><span>Achd má dhoním iád, gé nach creidtí dhamhsa, creididh do</span>
<lb n="11704"/><span>na hoibreachuibh: dochum gu naithéonadh sibh, agus gu gcreidfeadh sibh,</span>
<lb n="11705"/><span>gu bhfhuil an tathair ionnamsa, agus meisi annsan.</span>
<lb n="11706"/></p>
</div>
<pb n="En10:39"/>
<div><lb n="11707"/><p><span>Uime sin do iárradar arís a ghlacadh: agus do imthigh sé as a lamhuibh.</span>
<lb n="11708"/></p>
</div>
<pb n="En10:40"/>
<div><lb n="11709"/><p><span>Agus do imthidh sé arís tár Iordán, don ionadh anar bhaisd Eoin ar</span>
<lb n="11710"/><span>tús: agus do chomhnuidh sé annsin.</span>
<lb n="11711"/></p>
</div>
<pb n="En10:41"/>
<div><lb n="11712"/><p><span>Agus tangadar mórán chuige, agus adubhradar; ní dhearna Eóin</span>
<lb n="11713"/><span>míorbhuile ar bioth: achd gach uile ní dhá ndubhairt Eóin a dtáobh</span>
<lb n="11714"/><span>an duinesi dob fhíor iád.</span>
<lb n="11715"/></p>
</div>
<pb n="En10:42"/>
<div><lb n="11716"/><p><span>Agus do chreideadar móran annsanáit sin ann.</span>
<lb n="11717"/></p>
</div>
<pb n="En11"/>
<div><lb n="11718"/><p/>
</div>
<pb n="En11:1"/>
<div><lb n="11719"/><p><span>Agus dobhí óglách dhairighthe ag éug, darbhainm Lasarus ó</span>
<lb n="11720"/><span>Bhethania baile Muire agus Martha a deirbhsheathrach.</span>
<lb n="11721"/></p>
</div>
<pb n="En11:2"/>
<div><lb n="11722"/><p><span>Agus dobhí an Mhuiresin do ong an tighearna lé huinnement, agus do</span>
<lb n="11723"/><span>thiormuigh a chosa lé na grúaig dár dhearbhráthair Lasarus dobhí ag</span>
<lb n="11724"/><span>éug.</span>
<lb n="11725"/></p>
</div>
<pb n="En11:3"/>
<div><lb n="11726"/><p><span>Uime sin do chuireadar a dheirbhsheathracha fios chuigesion, aga rádh;</span>
<lb n="11727"/><span>a thighearna féuch, atá an tí as ionmhuin leat ag éug.</span>
<lb n="11728"/></p>
</div>
<pb n="En11:4"/>
<div><lb n="11729"/><p><span>Agus arna chloisdin sin Díosa, adubhairt sé riú: ní fhuil an</span>
<lb n="11730"/><span>tégcruás so dochum báis, achd dochum gloire Dé: dochum gu bhfhuighbheadh</span>
<lb n="11731"/><span>mac Dé gloír dhá tháoibh.</span>
<lb n="11732"/></p>
</div>
<pb n="En11:5"/>
<div><lb n="11733"/><p><span>Agus dob ionmhuin lé Híosa Martha, agus a deirbhshiur, agus Lasarus.</span>
<lb n="11734"/></p>
</div>
<pb n="En11:6"/>
<div><lb n="11735"/><p><span>Uime sin mar dochuáluidh sé gu raibhe sé éugcrúaidh, do an sé fós dhá</span>
<lb n="11736"/><span>lá na comhnuidhe annsanáit a raibhe sé:</span>
<lb n="11737"/></p>
</div>
<pb n="En11:7"/>
<div><lb n="11738"/><p><span>Agus tar a éisi sin adubhairt sé ré na dhisgioblaibh; déunam arís</span>
<lb n="11739"/><span>don Iudéa.</span>
<lb n="11740"/></p>
</div>
<pb n="En11:8"/>
<div><lb n="11741"/><p><span>Adubhradar a dhisgiobail ris; a mhaighisdir, anois do iárradar na</span>
<lb n="11742"/><span>Híudaidhe gabháil do chlochuibh ort: agus an bhfhuile ag dul arís ann?</span>
<lb n="11743"/></p>
</div>
<pb n="En11:9"/>
<div><lb n="11744"/><p><span>Do fhreagair Iósa, an né nach fuil dá uair dhégsa ló? má</span>
<lb n="11745"/><span>shiobhlann duine annsa ló, ní fhaghann sé oilbhéim: oír dochí sé solus</span>
<lb n="11746"/><span>an tsáoghailsi?</span>
<lb n="11747"/></p>
</div>
<pb n="En11:10"/>
<div><lb n="11748"/><p><span>Gidheadh má shiobhlann duine sanoidhche, dogheibh sé tuisleadh: oír</span>
<lb n="11749"/><span>ní fhuil solus ann.</span>
<lb n="11750"/></p>
</div>
<pb n="En11:11"/>
<div><lb n="11751"/><p><span>Adubhairt sé na neithese, agus an a dhiáidhsin adubhairt sé riú;</span>
<lb n="11752"/><span>atá ar gcara Lasarus na chodladh: achd ataím ag dul dá dhúsachd as a</span>
<lb n="11753"/><span>chodladh.</span>
<lb n="11754"/></p>
</div>
<pb n="En11:12"/>
<div><lb n="11755"/><p><span>Annsin adubhradar a dhisgiobail; a thighearna, má tá sé na</span>
<lb n="11756"/><span>chodladh, biáidh sé slán.</span>
<lb n="11757"/></p>
</div>
<pb n="En11:13"/>
<div><lb n="11758"/><p><span>Gidheadh as a dtimcheall a bháis do labhuir Iósa: achd do</span>
<lb n="11759"/><span>sháoileadarsan gurab a dtimcheall tsuain chodalta dho labhair sé.</span>
<lb n="11760"/></p>
</div>
<pb n="En11:14"/>
<div><lb n="11761"/><p><span>Uime sin adubhairt Iósa an tan sin ós aird riú; dochuáidh</span>
<lb n="11762"/><span>Lasarus déug.</span>
<lb n="11763"/></p>
</div>
<pb n="En11:15"/>
<div><lb n="11764"/><p><span>Agus ata luthghair oram air bhur sonsa, dochum gu gcreidfeadh</span>
<lb n="11765"/><span>sibh nach raibhe mé dho láthuir annsin: achd dénam na cheann.</span>
<lb n="11766"/></p>
</div>
<pb n="En11:16"/>
<div><lb n="11767"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Tomás, ré ráidhtear Didimus, ré na</span>
<lb n="11768"/><span>choimhdhisgiobluibh; dénaimne leis dfagháil bháis ina fhárradh.</span>
<lb n="11769"/></p>
</div>
<pb n="En11:17"/>
<div><lb n="11770"/><p><span>Uime sin taínig Iosa, agus fúair sé hé ar gcaitheamh cheithre lá</span>
<lb n="11771"/><span>cheana annsa tumba.</span>
<lb n="11772"/></p>
</div>
<pb n="En11:18"/>
<div><lb n="11773"/><p><span>Agus dobhí Bethania a bhfhogus Diárusalém mar adéurthá chuig</span>
<lb n="11774"/><span>sdaide dég:</span>
<lb n="11775"/></p>
</div>
<pb n="En11:19"/>
<div><lb n="11776"/><p><span>Agus tangadar mórán dona Hiudaidhibh dochum Martha agus Muire dá</span>
<lb n="11777"/><span>gcomhfhurtachd adtimcheall a ndearbhráthar.</span>
<lb n="11778"/></p>
</div>
<pb n="En11:20"/>
<div><lb n="11779"/><p><span>Agus mar dochuálaidh Martha gu raibhe Críosd ag teachd, dochuáidh</span>
<lb n="11780"/><span>sí dho teagmháil dó: achd do an Muire na suidhe asdigh.</span>
<lb n="11781"/></p>
</div>
<pb n="En11:21"/>
<div><lb n="11782"/><p><span>Uime sin adubhairt Martha ré Híosa; a thighearna, dhá mbeithéasa</span>
<lb n="11783"/><span>annso, ní fuighbheadh mó dhearbhráthairsi bás:</span>
<lb n="11784"/></p>
</div>
<pb n="En11:22"/>
<div><lb n="11785"/><p><span>Achd atá a dheimin agum anois mar an gcédna, giodhbé ní iárrfus tú</span>
<lb n="11786"/><span>ar Dhía, gu bhfhuidhe tú uáidh hé.</span>
<lb n="11787"/></p>
</div>
<pb n="En11:23"/>
<div><lb n="11788"/><p><span>Adubhairt Iósa ría; éireochuidh do dhearbhráthuir arís.</span>
<lb n="11789"/></p>
</div>
<pb n="En11:24"/>
<div><lb n="11790"/><p><span>Adubhairt Martha ris, atá a fhios agum gu néiréocha sé</span>
<lb n="11791"/><span>annsan eiséirghe, an lá déigheanach.</span>
<lb n="11792"/></p>
</div>
<pb n="En11:25"/>
<div><lb n="11793"/><p><span>Adubhairt Iósa ría; is meisi aneiséirghe agus an bheatha: giodhbé</span>
<lb n="11794"/><span>chreideas ionnam, da mbeath gu mbíadh sé tar éis bháis, marfidh sé:</span>
<lb n="11795"/></p>
</div>
<pb n="En11:26"/>
<div><lb n="11796"/><p><span>Agus gidhbé mhaireas , agus chreideas ionnamsa: ní fhuíghe sé bás</span>
<lb n="11797"/><span>gu bráth: an gcreideann tú so?</span>
<lb n="11798"/></p>
</div>
<pb n="En11:27"/>
<div><lb n="11799"/><p><span>Adubhairt sí ris; creidim a thighearna; do chreid mé gurab tú</span>
<lb n="11800"/><span>Críosd mhac Dé, dobhí ag teachd dochum an tsáoghailsi.</span>
<lb n="11801"/></p>
</div>
<pb n="En11:28"/>
<div><lb n="11802"/><p><span>Agus an tan adubhairt sí so, do imthigh sí, agus do ghoir sí a</span>
<lb n="11803"/><span>deirbhshúir Muire a nuáignios, agá rádh; atá an mhaighisdir ar</span>
<lb n="11804"/><span>dteachd, agus atá sé dod iarruidhsi.</span>
<lb n="11805"/></p>
</div>
<pb n="En11:29"/>
<div><lb n="11806"/><p><span>An tan dochuáluidh sisi sin, do éirigh sí gu tapaidh, agus tainig sí</span>
<lb n="11807"/><span>na cheann.</span>
<lb n="11808"/></p>
</div>
<pb n="En11:30"/>
<div><lb n="11809"/><p><span>Oír ni tháinig Iósa fánamsin don bhaile: achd dobhí sé annsan aít</span>
<lb n="11810"/><span>na dtárrla Martha dhó.</span>
<lb n="11811"/></p>
</div>
<pb n="En11:31"/>
<div><lb n="11812"/><p><span>Uime sin na Híudaidhe dhobhí a bhfhochair Mhuire astigh, dá</span>
<lb n="11813"/><span>comhfhurtachd, an tan dochunncadar ag éirghe gu tapuidh hí, agus ag</span>
<lb n="11814"/><span>dul amach, do leanadar hí, aga rádh; atá sí ag dul dochum an tuáma,</span>
<lb n="11815"/><span>do cháoineadh ann.</span>
<lb n="11816"/></p>
</div>
<pb n="En11:32"/>
<div><lb n="11817"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan taínig Muire sanaít a raibhe Iósa, agus</span>
<lb n="11818"/><span>dochunnaic sí hé, do theilg si hí féin fá na chosaibh, agus adubhairt sí</span>
<lb n="11819"/><span>ris; a thighearna, dá mbeithéa dho láthair, ní fhuigheadh mó</span>
<lb n="11820"/><span>dhearbhráthairsi bás.</span>
<lb n="11821"/></p>
</div>
<pb n="En11:33"/>
<div><lb n="11822"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dochunnaic Iósa ag gul hí, agus na</span>
<lb n="11823"/><span>Híudaidhe thaínig lé ag gul mar an gcédna, dobhí sé ag osnadhaidh</span>
<lb n="11824"/><span>ana spioraid, agus do bhuaidhir sé hé féin.</span>
<lb n="11825"/></p>
</div>
<pb n="En11:34"/>
<div><lb n="11826"/><p><span>Agaus adubhairt sé; ga haít nar chuireabhair hé? adubhradar ris; a</span>
<lb n="11827"/><span>thighearna, tarr agus féch.</span>
<lb n="11828"/></p>
</div>
<pb n="En11:35"/>
<div><lb n="11829"/><p><span>Agus do ghuil Iósa.</span>
<lb n="11830"/></p>
</div>
<pb n="En11:36"/>
<div><lb n="11831"/><p><span>Uime sin adubhradar na Híudaidhe, tabhair dod taire méud a ghrádha dhó.</span>
<lb n="11832"/></p>
</div>
<pb n="En11:37"/>
<div><lb n="11833"/><p><span>Agus adubhradar cuid díobh; ané nach féudfadh an téso dho osgail</span>
<lb n="11834"/><span>suile an doill, a tabhairt fá deara mar an gcédna, nach fuigheadh an fearso</span>
<lb n="11835"/><span>bás?</span>
<lb n="11836"/></p>
</div>
<pb n="En11:38"/>
<div><lb n="11837"/><p><span>Uime sin tainig Iósa arís, agus hé ag osnaidhaigh ann féin, dochum an</span>
<lb n="11838"/><span>tumba: agus dobhí an tumba ana fháspholl agus cloch arna cur ósa chionn.</span>
<lb n="11839"/></p>
</div>
<pb n="En11:39"/>
<div><lb n="11840"/><p><span>Adubhairt Iósa, tógbhuidh an gcloich. Adubhairt Martha deirbhshiur an</span>
<lb n="11841"/><span>duine mhairbh ris; a thighearna, atá drochbhaladh anois air: oír atáid</span>
<lb n="11842"/><span>ceithre lá ó fúair se bás.</span>
<lb n="11843"/></p>
</div>
<pb n="En11:40"/>
<div><lb n="11844"/><p><span>Adubhairt Iósa ría; nach dubhairt mé riot má chreideann tú, gu</span>
<lb n="11845"/><span>bhfhaicfe tú glóir Dhé?</span>
<lb n="11846"/></p>
</div>
<pb n="En11:41"/>
<div><lb n="11847"/><p><span>Uime sin do thógbhadar an chloch dhon aít a raibhe an duine marbh</span>
<lb n="11848"/><span>arna chur. Agus do thóguibh Iósa a shúile suás, agus adubhairt sé; a athuir,</span>
<lb n="11849"/><span>dhobheirim buidheachus duit, do bhríogh gur éisd tú rium.</span>
<lb n="11850"/></p>
</div>
<pb n="En11:42"/>
<div><lb n="11851"/><p><span>Agus ata a dheimhin agum, gu gcluin tú mhé dho ghnáth: achd ar son an</span>
<lb n="11852"/><span>phobail atá na seasamh am thimcheall, adubhairt mé so, dochum gu</span>
<lb n="11853"/><span>gcreidfidís gurab tú do chuir uaít mhé.</span>
<lb n="11854"/></p>
</div>
<pb n="En11:43"/>
<div><lb n="11855"/><p><span>Agus tar éisi so dho rádh dhó, adubhairt sé dho ghuth ard; a</span>
<lb n="11856"/><span>Lasaruis, tarr amach.</span>
<lb n="11857"/></p>
</div>
<pb n="En11:44"/>
<div><lb n="11858"/><p><span>Agus ar an mball taínig an duine marbh amach, agus hé ceanguilte</span>
<lb n="11859"/><span>re héudach ceanguil eidir lamhaibh agus chosaibh, agus a aghaidh</span>
<lb n="11860"/><span>ceanguilte ré naipigín. Adubhairt Iósa riú; sgaoilidh hé, agus</span>
<lb n="11861"/><span>leigidh dhó imtheachd.</span>
<lb n="11862"/></p>
</div>
<pb n="En11:45"/>
<div><lb n="11863"/><p><span>Uime sin mórán dona Hiuduighibh thainig dochum Muire mar dhochuncadar</span>
<lb n="11864"/><span>na neithe dhorinne Iósa, do chreideadar ann.</span>
<lb n="11865"/></p>
</div>
<pb n="En11:46"/>
<div><lb n="11866"/><p><span>Agus do imthigheadar cuid aca dochum na bpairisineach, agus</span>
<lb n="11867"/><span>do inniseadar dhoibh na neithe dhorinne Iósa.</span>
<lb n="11868"/></p>
</div>
<pb n="En11:47"/>
<div><lb n="11869"/><p><span>Ar anadhbharsin do chruinnigheadar uachdaráin na sagart agus na</span>
<lb n="11870"/><span>Phairisínigh comhairle, agus adubhradar; créd dodhénam? oír as iomdha</span>
<lb n="11871"/><span>míorbhuile dhoní an fear so.</span>
<lb n="11872"/></p>
</div>
<pb n="En11:48"/>
<div><lb n="11873"/><p><span>Má fhuilngemíd hé mar so, creidfidh na huile dháoine ann, agus</span>
<lb n="11874"/><span>tiocfaid na Rómhánuigh agus sgrisfuid siád ar náitne, agus ar gcineadh.</span>
<lb n="11875"/></p>
</div>
<pb n="En11:49"/>
<div><lb n="11876"/><p><span>Annsin adubhairt fear dhíobhsan darbhainm Caíphas, fear</span>
<lb n="11877"/><span>dobhí na cheann ar na sagartuibh an bhliadhuinsin riú; ní</span>
<lb n="11878"/><span>thuigthísi ní ar bioth:</span>
<lb n="11879"/></p>
</div>
<pb n="En11:50"/>
<div><lb n="11880"/><p><span>Agus ní smuáintighthí gurab é ar leasne gu bhfuighbheadh áonduine</span>
<lb n="11881"/><span>amhaín bás ar son an fpobuil, agus gan an cineadh uile dho sgrios.</span>
<lb n="11882"/></p>
</div>
<pb n="En11:51"/>
<div><lb n="11883"/><p><span>Achd ní huáidhe féin adubhairt sé so: achd ar mbeith dhó na</span>
<lb n="11884"/><span>árdsagart an bhliadhuinsin, do thárrnguir sé gu bhfhuighbheadh Iósa bás ar</span>
<lb n="11885"/><span>son an chinidh:</span>
<lb n="11886"/></p>
</div>
<pb n="En11:52"/>
<div><lb n="11887"/><p><span>Agus ní ar son an chinidhsin amhaín, achd dochum gu gcruinnéochadh</span>
<lb n="11888"/><span>sé a gceann a chéile clann Dé dobhí arna leathnughadh.</span>
<lb n="11889"/></p>
</div>
<pb n="En11:53"/>
<div><lb n="11890"/><p><span>Uime sin ón lá sin amach dorinneadar dho chomhairle ré chéile eisean</span>
<lb n="11891"/><span>do mharbhadh.</span>
<lb n="11892"/></p>
</div>
<pb n="En11:54"/>
<div><lb n="11893"/><p><span>Ar anadhbharsin nír shiobhail Iósa ó sin suás gu follus ameasg</span>
<lb n="11894"/><span>na Níudaidheadh, achd dochuáidh sé as sin don chuid don tír dobudh</span>
<lb n="11895"/><span>goire dhon fhásach dhon chathruigh ré a raidhtear Ephrem: agus do</span>
<lb n="11896"/><span>chomhnuidh sé annsin a bhfhochair a dhisgiobal.</span>
<lb n="11897"/></p>
</div>
<pb n="En11:55"/>
<div><lb n="11898"/><p><span>Agus dobhí Cáisg na Níuduidheadh a bhfhogas dóibh, agus do</span>
<lb n="11899"/><span>imthigheadar mórán as an dtírsin suás gu Hiarusalém roimh Cháisg</span>
<lb n="11900"/><span>dá nglanadh féin.</span>
<lb n="11901"/></p>
</div>
<pb n="En11:56"/>
<div><lb n="11902"/><p><span>Uime sin do iárradar Iósa, agus do labhradar eatarra féin, ag seasamh</span>
<lb n="11903"/><span>annsa teampoll dhóibh: créd hí bhur mbaramhail nach tig sé dochum an</span>
<lb n="11904"/><span>fhéusda?</span>
<lb n="11905"/></p>
</div>
<pb n="En11:57"/>
<div><lb n="11906"/><p><span>Agus tugadar na hárdshagairt agus na Phairisínigh aithne, giodhbé ar</span>
<lb n="11907"/><span>bioth doghéubhadh a fhios gá háit a raibhe sé, a innisin, dochum gu</span>
<lb n="11908"/><span>mbéurdáois air.</span>
<lb n="11909"/></p>
</div>
<pb n="En12"/>
<div><lb n="11910"/><p/>
</div>
<pb n="En12:1"/>
<div><lb n="11911"/><p><span>Ar anadhbharsin taínig Iósa sé lá roimh Cháisg gu Bethánia, mar á</span>
<lb n="11912"/><span>raibhe Lasarus dhobhí marbh, noch do dhúisigh seisean ó mharbhuibh.</span>
<lb n="11913"/></p>
</div>
<pb n="En12:2"/>
<div><lb n="11914"/><p><span>Uime sin dorinneadar suipér dhó annsin, agus dobhí Martha ag</span>
<lb n="11915"/><span>friothalamh: achd dobhí Lasarus ana áon don mhuinntir do shuidh na</span>
<lb n="11916"/><span>fharradh ar an mbord.</span>
<lb n="11917"/></p>
</div>
<pb n="En12:3"/>
<div><lb n="11918"/><p><span>Agus ar ngabháil do Mhuire an tan sin phúint duinnement náird</span>
<lb n="11919"/><span>tana roúasail, agus do ong sí cosa Iósa, agus do thiormuigh sí a chosa</span>
<lb n="11920"/><span>lé na grúaig: agus dobhí an teach arna líonadh do bhaladh na</span>
<lb n="11921"/><span>huinnemeinnte.</span>
<lb n="11922"/></p>
</div>
<pb n="En12:4"/>
<div><lb n="11923"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt áon dá dhisgiobluibhsean, eadhón</span>
<lb n="11924"/><span>Iudás Iscariot mac Simoin, noch dhobhí ar tí a bhraithesion;</span>
<lb n="11925"/></p>
</div>
<pb n="En12:5"/>
<div><lb n="11926"/><p><span>Créd fá nar díoladh anuinnementso ar thrí chéud pighinn, agus a</span>
<lb n="11927"/><span>dtabhuirt dona bochduibh?</span>
<lb n="11928"/></p>
</div>
<pb n="En12:6"/>
<div><lb n="11929"/><p><span>Achd adubhairt seision so, ní hé gu raibhe suim aige annsna</span>
<lb n="11930"/><span>bochdaibh, achd ar son gur ghaduidhe hé, agus gurab aige dhobhí an sparán,</span>
<lb n="11931"/><span>agus gurab hé diomchradh an ní do chuirthí ann.</span>
<lb n="11932"/></p>
</div>
<pb n="En12:7"/>
<div><lb n="11933"/><p><span>Uime sin adubhairt Iósa, léig dhi: fá chomhair laithe mhadhnacuil</span>
<lb n="11934"/><span>do thaisgidh sí so.</span>
<lb n="11935"/></p>
</div>
<pb n="En12:8"/>
<div><lb n="11936"/><p><span>Uair atáid na boichd in bhur bhfharradh do ghnáth, achd ní do</span>
<lb n="11937"/><span>ghnáth bhiás meisi in bhur bhfhochuir.</span>
<lb n="11938"/></p>
</div>
<pb n="En12:9"/>
<div><lb n="11939"/><p><span>Agus dobhí a fhios ag cuid mhóir dhona Híudaidhibh gu raibhe sé annsin:</span>
<lb n="11940"/><span>agus tangadar, ní ar son Chríosd amhaín, achd dochum gu bhfhaicfidís</span>
<lb n="11941"/><span>Lasarus nar an gcédna noch dho dhúisigh sé ó mharbhuibh.</span>
<lb n="11942"/></p>
</div>
<pb n="En12:10"/>
<div><lb n="11943"/><p><span>Uime sin dhorinneadar na hardshagairt do chomhairle, Lasarus do</span>
<lb n="11944"/><span>mharbhadh leis:</span>
<lb n="11945"/></p>
</div>
<pb n="En12:11"/>
<div><lb n="11946"/><p><span>Ar son gu ndeachadar mórán dona Híudaidhibh dhá bhríoghsan agus</span>
<lb n="11947"/><span>gur chreideadar an Iósa.</span>
<lb n="11948"/></p>
</div>
<pb n="En12:12"/>
<div><lb n="11949"/><p><span>Achd arna mhárach mórán dá dtaínig dochum an fhéusda, an tan</span>
<lb n="11950"/><span>dochuáladar gu raibhe teachd Iósa gu Hiarusalém,</span>
<lb n="11951"/></p>
</div>
<pb n="En12:13"/>
<div><lb n="11952"/><p><span>Do ghlacadar cráobha pailme, agus dochuádar amach dho theagmháil dó,</span>
<lb n="11953"/><span>agus do éighmheadar aga rádh, Hosanna, as beannaigthe an tí thig a</span>
<lb n="11954"/><span>nainm an tighearna, rí Israhél.</span>
<lb n="11955"/></p>
</div>
<pb n="En12:14"/>
<div><lb n="11956"/><p><span>Agus ar bhfagháil asail Diósa, dho shuidh sé air, mar atá</span>
<lb n="11957"/><span>sgriobhtha,</span>
<lb n="11958"/></p>
</div>
<pb n="En12:15"/>
<div><lb n="11959"/><p><span>Na biodh eagla ort a inghean Shióin: tabhair dhod taire, atá do rí</span>
<lb n="11960"/><span>ag teachd, na shuidhe ar shearrach asail.</span>
<lb n="11961"/></p>
</div>
<pb n="En12:16"/>
<div><lb n="11962"/><p><span>Achd nír thuigeadar a dhisgiobail na neithe so ar tús, gidheadh an</span>
<lb n="11963"/><span>tan do gloírigheadh Iósa, annsin do chuimhnigheadar gu rabhadar na</span>
<lb n="11964"/><span>neithesi sgriobhtha air, agus gu ndearnadar na neithe so dhó.</span>
<lb n="11965"/></p>
</div>
<pb n="En12:17"/>
<div><lb n="11966"/><p><span>Uime sin dorinneadar an pobal dobhí na fharradh, fíadhnuisi dhó, do</span>
<lb n="11967"/><span>bhriogh gur ghoir sé Lasarus as an uáigh, agus gur dhuisig sé hé ó</span>
<lb n="11968"/><span>mharbhuibh.</span>
<lb n="11969"/></p>
</div>
<pb n="En12:18"/>
<div><lb n="11970"/><p><span>As trídsin taínig an pobal do theagmhail dhó, do bhríogh mar dhochualadar</span>
<lb n="11971"/><span>gu ndearna sé an mhíorbhuilsi.</span>
<lb n="11972"/></p>
</div>
<pb n="En12:19"/>
<div><lb n="11973"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar na Phairisínigh eatarra féin; an</span>
<lb n="11974"/><span>bhfhaicthí nach feirde dhíbh aon ní dhá ndéuntáoi? féuch, atá an sáoghal</span>
<lb n="11975"/><span>dhá leanmhuinsion.</span>
<lb n="11976"/></p>
</div>
<pb n="En12:20"/>
<div><lb n="11977"/><p><span>Agus dobhí dream dháirighthe dhona Gréugachuibh ameasg na muintire</span>
<lb n="11978"/><span>dochuáidh suás do dhénamh seirbhísi dho Dhía san bhféusda:</span>
<lb n="11979"/></p>
</div>
<pb n="En12:21"/>
<div><lb n="11980"/><p><span>Agus tangadar agceann Fpilib, noch dobhí ó Bhethsáida na</span>
<lb n="11981"/><span>Galile: agus do iarradar air, aga rádh; a mhaighisdir, dobudh mhián</span>
<lb n="11982"/><span>linn Íosa dhfhaicsin.</span>
<lb n="11983"/></p>
</div>
<pb n="En12:22"/>
<div><lb n="11984"/><p><span>Táinig Pilib agus do innis sé sin Dhainndriás: agus do innis</span>
<lb n="11985"/><span>Ainndriás agus Pilib arís Díosa hé.</span>
<lb n="11986"/></p>
</div>
<pb n="En12:23"/>
<div><lb n="11987"/><p><span>Agus do fhreaguir Iósa iád, aga radh; táinig an uair dhochum gu</span>
<lb n="11988"/><span>bhfhuighbheadh mac an duine gloír.</span>
<lb n="11989"/></p>
</div>
<pb n="En12:24"/>
<div><lb n="11990"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach, adeirim ribh, muna fhagha an gráinne</span>
<lb n="11991"/><span>cruithneachda a thuiteas annsa talmhuin bás, anuidh sé na aonar: achd má</span>
<lb n="11992"/><span>theid sé déug, dobheir sé toradh mór uádha.</span>
<lb n="11993"/></p>
</div>
<pb n="En12:25"/>
<div><lb n="11994"/><p><span>Giodhbé ghradhuigheas a anum féin, cáillfidh sé hé: agus gidhbé</span>
<lb n="11995"/><span>fhuáthuigheas a anum féin ar an sáoghalso, coimhéudfaidh sé hé dochum na</span>
<lb n="11996"/><span>beatha marthanuighe.</span>
<lb n="11997"/></p>
</div>
<pb n="En12:26"/>
<div><lb n="11998"/><p><span>Má doní neach ar bioth seirbhís damhsa, léanadh sé mhé: agus</span>
<lb n="11999"/><span>giodhbe aít ambiá meisi, biáidh mo sheirbhíseach ann mar an gcédna:</span>
<lb n="12000"/><span>agus má dhoní duine ar bioth seirbhís damh, biáidh cion ag an athuir air.</span>
<lb n="12001"/></p>
</div>
<pb n="En12:27"/>
<div><lb n="12002"/><p><span>Atá mhanam buáidheartha anois: agus créd adéura mé? a athuir,</span>
<lb n="12003"/><span>sáor mhé ónuáir si: achd as chuige so thaínig mé dochum na huáiresi.</span>
<lb n="12004"/></p>
</div>
<pb n="En12:28"/>
<div><lb n="12005"/><p><span>A athuir, tabhair glóir dhod tainm féin. Uime sin taínig guth ó neamh,</span>
<lb n="12006"/><span>tugas gloír agus dobhéur gloír dhó arís,</span>
<lb n="12007"/></p>
</div>
<pb n="En12:29"/>
<div><lb n="12008"/><p><span>Uime sin adubhradar an drong dhobhí na seasamh dho lathuir,</span>
<lb n="12009"/><span>agus dhochuáluidh hé gur thóirrneach dhobhí ann. Adubhairt cuid</span>
<lb n="12010"/><span>eile, gurbhaingeal do labhair ris.</span>
<lb n="12011"/></p>
</div>
<pb n="En12:30"/>
<div><lb n="12012"/><p><span>Do fhreagair Iósa, agus adubhairt sé; ní ar mo shonsa tháínig an</span>
<lb n="12013"/><span>guthsa, achd ar bhur sonsa.</span>
<lb n="12014"/></p>
</div>
<pb n="En12:31"/>
<div><lb n="12015"/><p><span>Anois atá breitheamhnus an tsáoghailsi dho láthair: anois</span>
<lb n="12016"/><span>teilgfidhear amach uáchdarán an tsáoghailsi.</span>
<lb n="12017"/></p>
</div>
<pb n="En12:32"/>
<div><lb n="12018"/><p><span>Agus má thógaibhthear mheisi suás dhon talamh, tairreóngaidh mé</span>
<lb n="12019"/><span>an uile chugam féin.</span>
<lb n="12020"/></p>
</div>
<pb n="En12:33"/>
<div><lb n="12021"/><p><span>Achd adubhairt sé so, dhá chur a gcéill, créud hí an ghne bháis</span>
<lb n="12022"/><span>doghéabhadh sé.</span>
<lb n="12023"/></p>
</div>
<pb n="En12:34"/>
<div><lb n="12024"/><p><span>Do fhreaguir an pobal hé; dochuálamairne ón dligheadh, gu nanann</span>
<lb n="12025"/><span>Críosd gu síorraidhe: agus cionnus adeir tusa, gurab éigean mac an duine</span>
<lb n="12026"/><span>do thógbháil a naírde? cía hé an mac so an duine?</span>
<lb n="12027"/></p>
</div>
<pb n="En12:35"/>
<div><lb n="12028"/><p><span>Uime sin adubhairt Iósa riú; atá an solus in bhur measg fós ar feadh</span>
<lb n="12029"/><span>tamuill bhig: siubhlaidh an feadh bhiás an solus aguibh, deagla gu mbéuradh</span>
<lb n="12030"/><span>an dorchadus oruibh. Oir giodhbé shiobhlus annsa dorchadus, ní feas dó</span>
<lb n="12031"/><span>ga haít a ngabhann sé.</span>
<lb n="12032"/></p>
</div>
<pb n="En12:36"/>
<div><lb n="12033"/><p><span>An féadh atá án solus aguibh, creididh annsa tsolus, dochum gu mádh</span>
<lb n="12034"/><span>clann don tsolus sibh. Do labhair Iósa na neithesi, agus ar nimtheachd</span>
<lb n="12035"/><span>dó do fholuigh sé he féin uátha.</span>
<lb n="12036"/></p>
</div>
<pb n="En12:37"/>
<div><lb n="12037"/><p><span>Agus gé dorinne sé anoireid so dho mhíorbhailibh na bhfhíadhnuisi, nír</span>
<lb n="12038"/><span>chreideadar ann:</span>
<lb n="12039"/></p>
</div>
<pb n="En12:38"/>
<div><lb n="12040"/><p><span>Dochum gu gcoimhlíonfuidhe bríathar an fháidh Esaias, noch</span>
<lb n="12041"/><span>adubhairt, a thighearna, cia dho chreid ar ngloírne, agus cía</span>
<lb n="12042"/><span>dhár nochdadh lámh an tighearna?</span>
<lb n="12043"/></p>
</div>
<pb n="En12:39"/>
<div><lb n="12044"/><p><span>As uime sin nár fhédadar creideamh, do bhriogh mar adubhairt Esaias</span>
<lb n="12045"/><span>arís;</span>
<lb n="12046"/></p>
</div>
<pb n="En12:40"/>
<div><lb n="12047"/><p><span>Do dhall sé a súile, agus do chruadhaigh sé a gcroidhe, d'eagla gu</span>
<lb n="12048"/><span>bhfhaicfidís lé na súilibh, agus gu dtuigfedhís lé na gcroidheadhuibh, agus</span>
<lb n="12049"/><span>gu bhfillfedís, agus gu slaínéochuinn iád.</span>
<lb n="12050"/></p>
</div>
<pb n="En12:41"/>
<div><lb n="12051"/><p><span>Do labhair Esaias na neithe so, an tan dochunnaic sé a ghloírsean,</span>
<lb n="12052"/><span>agus do labhair sé na thimcheáll.</span>
<lb n="12053"/></p>
</div>
<pb n="En12:42"/>
<div><lb n="12054"/><p><span>Achd fós dho chreideadar móran dhona huáchdaránuibh féin ann: achd ar</span>
<lb n="12055"/><span>son na bpairisíneach nír admhuigheadar sin, deagla gu gcuirfidhe amach</span>
<lb n="12056"/><span>as an tsinagóig iad.</span>
<lb n="12057"/></p>
</div>
<pb n="En12:43"/>
<div><lb n="12058"/><p><span>Oír dob annsa leo gloír na ndáoine, ina gloír Dhé.</span>
<lb n="12059"/></p>
</div>
<pb n="En12:44"/>
<div><lb n="12060"/><p><span>Agus do labhair Iósa dho ghuth árd, agus adubhairt sé; giodhbé</span>
<lb n="12061"/><span>chreideas ionnamsa, ní hionnamsa chreideas sé, achd annsa té do chuir</span>
<lb n="12062"/><span>uaidh mé.</span>
<lb n="12063"/></p>
</div>
<pb n="En12:45"/>
<div><lb n="12064"/><p><span>Agus giodhbé dochí mheisi, dochí sé an té do chuir uáidh mhé.</span>
<lb n="12065"/></p>
</div>
<pb n="En12:46"/>
<div><lb n="12066"/><p><span>Táinig mé mar sholus dochum an tsáoghail, dochum giodhbé chreideas</span>
<lb n="12067"/><span>ionnam, nach diongnadh sé comhnuidhe a ndorchadas.</span>
<lb n="12068"/></p>
</div>
<pb n="En12:47"/>
<div><lb n="12069"/><p><span>Agus gidhbé neach éisdeas mo bhríathra, agus nach gcreidfe iád:</span>
<lb n="12070"/><span>ní bhéirimsi bhreith na aghaidh. Oír ní thainig mé do dhamnughadh</span>
<lb n="12071"/><span>an domhain, achd do shlánughadh an domhuin.</span>
<lb n="12072"/></p>
</div>
<pb n="En12:48"/>
<div><lb n="12073"/><p><span>Gidhbé dhíultus mhé, agus nach gabhann chuige mó bhríathra, atá aige</span>
<lb n="12074"/><span>neach dháorus hé: an bhríathar dho labhair mé, as hí dháorfus hé sa ló</span>
<lb n="12075"/><span>dheigheanach.</span>
<lb n="12076"/></p>
</div>
<pb n="En12:49"/>
<div><lb n="12077"/><p><span>Oír nír labhair meisi uáim féin, achd an té ó dtaínig mé eadhón</span>
<lb n="12078"/><span>an tathuir, tug sé aithne dhamh cred as coir dhamh dho thagra, agus créd as</span>
<lb n="12079"/><span>coír dhamh dho rádh.</span>
<lb n="12080"/></p>
</div>
<pb n="En12:50"/>
<div><lb n="12081"/><p><span>Agus atá a dheimhin agum gurab beatha mharrthanach a aithnesion. Ar</span>
<lb n="12082"/><span>anadhbharsin na neithe adeirimsi, is amhluidh adeirim iád, mar adubhairt</span>
<lb n="12083"/><span>an tathuir rium.</span>
<lb n="12084"/></p>
</div>
<pb n="En13"/>
<div><lb n="12085"/><p/>
</div>
<pb n="En13:1"/>
<div><lb n="12086"/><p><span>Agusroimh shollamain na Cásg, arna aithne Dhiósa gu dtaínig a</span>
<lb n="12087"/><span>uáir ana rachadh sé as an sáoghalsa dochum anathar; ar</span>
<lb n="12088"/><span>ngrádhughadh a mhuinntire féin dobhí ar an sáoghal, do ghrádhuigh</span>
<lb n="12089"/><span>sé gu deireadh iád.</span></p>
<lb n="12090"/>
<lb n="12091"/><p/>
</div>
<pb n="En13:2"/>
<div><lb n="12092"/><p><span>Agus a ndíagh shúípéir (an tan do chuir an diábhal a gcroidhe</span>
<lb n="12093"/><span>Iudais Iscariót mheic Shimóin eisean do bhrath.)</span>
<lb n="12094"/></p>
</div>
<pb n="En13:3"/>
<div><lb n="12095"/><p><span>Arna aithne Dhiosa gu dtug an tathair na huile neithe fá na</span>
<lb n="12096"/><span>lámhuibh, agus gurab ó Dhía thaínig sé, agus gurab dochum Día dhobhí sé</span>
<lb n="12097"/><span>ag dul:</span>
<lb n="12098"/></p>
</div>
<pb n="En13:4"/>
<div><lb n="12099"/><p><span>Do éirigh sé ó shuipéur, agus do chuir sé a bhrat de: agus ar ngabháil</span>
<lb n="12100"/><span>tuáille dhó chuige do cheanguil fá na chóm hé.</span>
<lb n="12101"/></p>
</div>
<pb n="En13:5"/>
<div><lb n="12102"/><p><span>Na dhiágh sin do chuir sé uisge a mbáisín, agus do thionnsgain sé cosa</span>
<lb n="12103"/><span>a dhisgiobal dionnladh, agus do thiormughadh leis an dtuáille dobhí imá</span>
<lb n="12104"/><span>chóm.</span>
<lb n="12105"/></p>
</div>
<pb n="En13:6"/>
<div><lb n="12106"/><p><span>Annsin taínig sé dochum Simóin Peadair: agus adubhairt Peadar ris;</span>
<lb n="12107"/><span>a thighearna, an bhfhuil tusa ag ionnladh mo chossa?</span>
<lb n="12108"/></p>
</div>
<pb n="En13:7"/>
<div><lb n="12109"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, agus adubhairt sé ris; ní fhuila fhios agadsa</span>
<lb n="12110"/><span>anois, créd donímsi, achd biáidh a fhios agad tar a éisi so.</span>
<lb n="12111"/></p>
</div>
<pb n="En13:8"/>
<div><lb n="12112"/><p><span>Adeir Peadar ris, ní innóla tú mo chosasa gu bráth. Do fhreaguir</span>
<lb n="12113"/><span>Iósa hé; muna ionnla mé thú, ní bhía cumann agad rium.</span>
<lb n="12114"/></p>
</div>
<pb n="En13:9"/>
<div><lb n="12115"/><p><span>Adubhairt Símón Peadar ris, a thighearna, ní hiád mó chosa</span>
<lb n="12116"/><span>amhaín, achd mo lámha agus mó cheann mar an gcédna.</span>
<lb n="12117"/></p>
</div>
<pb n="En13:10"/>
<div><lb n="12118"/><p><span>Adubhairt Iósa ris, giodhbé atá ionnalta, ní fhuil duireasbhuidh</span>
<lb n="12119"/><span>air achd a chosa dhionnladh, achd atá sé glan uile: agus atátháoisi glan,</span>
<lb n="12120"/><span>gidheadh ní fhuiltí uile lann.</span>
<lb n="12121"/></p>
</div>
<pb n="En13:11"/>
<div><lb n="12122"/><p><span>Oír dhobhí a fhios aige cía dho bhraithfeadh hé: uime sin adubhairt sé,</span>
<lb n="12123"/><span>ní fhuiltí uile glan.</span>
<lb n="12124"/></p>
</div>
<pb n="En13:12"/>
<div><lb n="12125"/><p><span>Ar anadhbharsin tar éis a gcos dionnladh dhó, agus a bhruit do</span>
<lb n="12126"/><span>ghabháil uime, ar suidhe siós dhó, adubhairt sé riú, an dtuigthí</span>
<lb n="12127"/><span>créd dorinne mé ribh?</span>
<lb n="12128"/></p>
</div>
<pb n="En13:13"/>
<div><lb n="12129"/><p><span>Goirthísi maighisdir agus tighearna dhíomsa: agus as maith adeirthí</span>
<lb n="12130"/><span>sin: oír as mar sin atáim.</span>
<lb n="12131"/></p>
</div>
<pb n="En13:14"/>
<div><lb n="12132"/><p><span>Ar anadhbharsin má dho ionnail meisi, atá am thighearna agus am</span>
<lb n="12133"/><span>maighisdir, bhur gcosasa, as coír dháoibhsi mar an gcédna cosa a chéile</span>
<lb n="12134"/><span>dhionnladh.</span>
<lb n="12135"/></p>
</div>
<pb n="En13:15"/>
<div><lb n="12136"/><p><span>Oír tug mé eisimplair dháoibh, dochum gu ndiongénadh sibhsi, fá mar</span>
<lb n="12137"/><span>dorinne meisi dháoibhsi.</span>
<lb n="12138"/></p>
</div>
<pb n="En13:16"/>
<div><lb n="12139"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach, adeirim ribh, ní mó an tóglách iná a</span>
<lb n="12140"/><span>mhaighisdir, agus ní mó an teachdaire ina an té dho chuir a dteachduireachd</span>
<lb n="12141"/><span>hé.</span>
<lb n="12142"/></p>
</div>
<pb n="En13:17"/>
<div><lb n="12143"/><p><span>Má thuigthí na neithesi, atátháoi beannaighthi, má dhoníthí iád.</span>
<lb n="12144"/></p>
</div>
<pb n="En13:18"/>
<div><lb n="12145"/><p><span>Ní labhruim oruibh uile: atá a fhios agum cía an dream dho thogh mé:</span>
<lb n="12146"/><span>achd dochum gu gcoimhlíonfuidhe an sgribtuir, an té atá ag ithe aráin</span>
<lb n="12147"/><span>am fhochair, do thógaibh sé a shál am aghuidhsi.</span>
<lb n="12148"/></p>
</div>
<pb n="En13:19"/>
<div><lb n="12149"/><p><span>Anois adeirim ribh, sul tiocfus sé dochum críche, ionnas an tan</span>
<lb n="12150"/><span>doghéuntar hé, gu gcreidfeadh sibh, gurab mé atá ann.</span>
<lb n="12151"/></p>
</div>
<pb n="En13:20"/>
<div><lb n="12152"/><p><span>Gu deimhin, deimhin, adeirim ribh, giodhbé ghabhus chuige an té</span>
<lb n="12153"/><span>chuirim uáim, gabhuidh ré mheisi chuige: agus giodhbé ghabhus mheisi</span>
<lb n="12154"/><span>chuige, gabhuidh sé an té dho chuir uáidh mhé chuige.</span>
<lb n="12155"/></p>
</div>
<pb n="En13:21"/>
<div><lb n="12156"/><p><span>Arna rádh so Dhíosa dobhí sé buaidheartha na sbioruid, agus</span>
<lb n="12157"/><span>dorinne sé fínné, agus adubhairt sé; gu fírinneach, fírinneach, adeirim</span>
<lb n="12158"/><span>ribh, gu mbraithfí áon dáoibh mhé.</span>
<lb n="12159"/></p>
</div>
<pb n="En13:22"/>
<div><lb n="12160"/><p><span>Uime sin do fhéuchadar na disgiobail ar a chéile, ag déunamh amhuruis</span>
<lb n="12161"/><span>cía agár labhuir sé na thimcheall.</span>
<lb n="12162"/></p>
</div>
<pb n="En13:23"/>
<div><lb n="12163"/><p><span>Agus dobhí áondá dhisgiobluibh na luidhe an uchd Iósa, noch</span>
<lb n="12164"/><span>dobionmhuin leis.</span>
<lb n="12165"/></p>
</div>
<pb n="En13:24"/>
<div><lb n="12166"/><p><span>Ar anadhbharson do sméid Simón Peadar ar an bhfhearsoin, dochum</span>
<lb n="12167"/><span>gu bhfiafróchadh sé, cía a dtimcheall ar labhair sé.</span>
<lb n="12168"/></p>
</div>
<pb n="En13:25"/>
<div><lb n="12169"/><p><span>Annsin ar gcláonadh dhósan an uchd Iósa, adubhairt sé ris, a</span>
<lb n="12170"/><span>thighearna cía hé?</span>
<lb n="12171"/></p>
</div>
<pb n="En13:26"/>
<div><lb n="12172"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, as hé an té dhá dtiobhra meisi greim aráin déis a</span>
<lb n="12173"/><span>thumtha hé: agus ar dtumadh an ghreama, tug sé Dhiudás Iscariót</span>
<lb n="12174"/><span>mhac Simóin hé.</span>
<lb n="12175"/></p>
</div>
<pb n="En13:27"/>
<div><lb n="12176"/><p><span>Agus tar éis an ghreama do ghlacadh dhó dochuaidh an taibhirséoir</span>
<lb n="12177"/><span>asdteach ann. Ar anadhbharsin adubhairt Iósa ris, gidhbé ní aga</span>
<lb n="12178"/><span>bhfhuile ar a thí, déuna go tapaidh hé.</span>
<lb n="12179"/></p>
</div>
<pb n="En13:28"/>
<div><lb n="12180"/><p><span>Achd nír thuig áon dá raibhe a dtimcheall an bhuird, cred fá</span>
<lb n="12181"/><span>ndubhairt sé ris.</span>
<lb n="12182"/></p>
</div>
<pb n="En13:29"/>
<div><lb n="12183"/><p><span>Oír do sháoileadar cuid díobh do bhríogh gurab ag Iudás dobhí an</span>
<lb n="12184"/><span>sparán gurab hé ní adubhairt Iósa ris, ceannuigh dhuínn gidhbé bhiás</span>
<lb n="12185"/><span>na ríachdanus oruinn dochum na sollaman: nó ní éigin do thabhairt dona</span>
<lb n="12186"/><span>bochdaibh.</span>
<lb n="12187"/></p>
</div>
<pb n="En13:30"/>
<div><lb n="12188"/><p><span>Agus an tan do ghlac seision an greim, do imthigh sé amach ar ball.</span>
<lb n="12189"/><span>Agus dobhí an oidhchi ann.</span>
<lb n="12190"/></p>
</div>
<pb n="En13:31"/>
<div><lb n="12191"/><p><span>Uime sin ar ndul amach dhó, adubhairt Iosa, anois atá mac an duine</span>
<lb n="12192"/><span>ar bhfhagháil ghloíre, agus atá Día arna bhfhagháil ghlóire ann.</span>
<lb n="12193"/></p>
</div>
<pb n="En13:32"/>
<div><lb n="12194"/><p><span>Má atá Día arna bhfaghail ghloíre annsan, dobhéra Día glóir dhósan</span>
<lb n="12195"/><span>ann féin mar an gcéudna, agus dobhéura sé gloír dhó ar an mball.</span>
<lb n="12196"/></p>
</div>
<pb n="En13:33"/>
<div><lb n="12197"/><p><span>Ó a chlann bheag, ataím fós seal beag in bhur bhfarradh: iárrfuidhe mhé,</span>
<lb n="12198"/><span>gidheadh fá mar adubhairt mé ris na Híuduidhibh, giodhbé haít a dteighimsi,</span>
<lb n="12199"/><span>ní fhéudtáoisi theachd ann: is mar sin adeirim ribhsi anois.</span>
<lb n="12200"/></p>
</div>
<pb n="En13:34"/>
<div><lb n="12201"/><p><span>Dobheirim aithne nua dhíbh, a chéile dho ghrádhughadh: fá mar dho</span>
<lb n="12202"/><span>ghrádhuidh misi sibhsi, grádhuighidh féin a cheile mar sin.</span>
<lb n="12203"/></p>
</div>
<pb n="En13:35"/>
<div><lb n="12204"/><p><span>Air so aitheónaid na huile dháoine gurab disgiobail dámhsa sibh, má</span>
<lb n="12205"/><span>bhíonn grádh aguibh féin dá chéile.</span>
<lb n="12206"/></p>
</div>
<pb n="En13:36"/>
<div><lb n="12207"/><p><span>Adubhairt Siomón Peadar ris; a thighearna, gá haít a dteid tú? Do</span>
<lb n="12208"/><span>fhreaguir Iósa hé: mar a dtéighimsi, ní fhéudann tusa anois mo</span>
<lb n="12209"/><span>leanmhoin: gidheadh leanfuidh tú mhé na dhiáigh so.</span>
<lb n="12210"/></p>
</div>
<pb n="En13:37"/>
<div><lb n="12211"/><p><span>Adubhairt Peadar ris, a thighearna, créud fá nach féduim do</span>
<lb n="12212"/><span>leanmhuin anois? cuirfidh mé mhanum ar dho shon.</span>
<lb n="12213"/></p>
</div>
<pb n="En13:38"/>
<div><lb n="12214"/><p><span>Do fhreagair Iósa é, an gcuirfe tú thanam ar mo shonsa? gu</span>
<lb n="12215"/><span>fírinneach, fírinneach, adeirim riot, ní ghoirfe an coileach, sul</span>
<lb n="12216"/><span>tsénfas tú mhé trí huáire.</span>
<lb n="12217"/></p>
</div>
<pb n="En14"/>
<div><lb n="12218"/><p/>
</div>
<pb n="En14:1"/>
<div><lb n="12219"/><p><span>Na buáidhearthar bhur gcroidhesi: creidídh a Ndía, creididh</span>
<lb n="12220"/><span>ionnamsa mar an gcédna.</span>
<lb n="12221"/></p>
</div>
<pb n="En14:2"/>
<div><lb n="12222"/><p><span>As iomdha teaghdhais a dtigh matharsa: agus muna bheath sin</span>
<lb n="12223"/><span>mar sin, do innéosuinn dháoibhsi hé:</span>
<lb n="12224"/></p>
</div>
<pb n="En14:3"/>
<div><lb n="12225"/><p><span>Ataím ag dul dullmhughadh aíte dháoibh: agus má imthighim</span>
<lb n="12226"/><span>dullmhughadh aite dháoibh, tiocfaidh mé arís, agus géubhuidh mé sibhsi</span>
<lb n="12227"/><span>chugam féin: dochum gu mbeath sibhse mar a bhfhuilimsi mar an gcédna.</span>
<lb n="12228"/></p>
</div>
<pb n="En14:4"/>
<div><lb n="12229"/><p><span>Agus atá a fhios aguibhsi gá haít a dtéighimsi, agus atá éolus na</span>
<lb n="12230"/><span>sligheadh aguibh.</span>
<lb n="12231"/></p>
</div>
<pb n="En14:5"/>
<div><lb n="12232"/><p><span>Adubhairt Tomás ris; a thighearna, ní feas duínne ga háit</span>
<lb n="12233"/><span>a dtéighe: agus cionnas as éidir linn éolus na sligheadh do bheith aguinn?</span>
<lb n="12234"/></p>
</div>
<pb n="En14:6"/>
<div><lb n="12235"/><p><span>Adubhairt Iósa ris; as meisi an tslighe, agus an fhírinne, agus an</span>
<lb n="12236"/><span>bheatha. Ní thig aonduine dochum anathar, achd tríomsa.</span>
<lb n="12237"/></p>
</div>
<pb n="En14:7"/>
<div><lb n="12238"/><p><span>Dá madh aithnidh dháoibh mheisi, do bheith éolus aguibh ar mhathair</span>
<lb n="12239"/><span>mar an gcédna: agus as aithnidh dháoibh anois hé, agus dochunncabhair hé.</span>
<lb n="12240"/></p>
</div>
<pb n="En14:8"/>
<div><lb n="12241"/><p><span>Adubhairt Pilib ris; a thighearna, taisben tathuir dhúinn, agus</span>
<lb n="12242"/><span>is lór linn hé.</span>
<lb n="12243"/></p>
</div>
<pb n="En14:9"/>
<div><lb n="12244"/><p><span>Adubhairt Iósa ris; an bhfhuilim an fadsa dhaimsir in bhur</span>
<lb n="12245"/><span>bhfhochair, agus nach aithnidh dhuit mhé, a Philib? gidhbé</span>
<lb n="12246"/><span>dhochunnaic mheisi, dhochunnaic sé an tathair, agus cionnas adeir</span>
<lb n="12247"/><span>tusa, taisbén duínn an tathair.</span>
<lb n="12248"/></p>
</div>
<pb n="En14:10"/>
<div><lb n="12249"/><p><span>An né nach chreideann tú gu bhfhuilimsi annsanathair, agus an</span>
<lb n="12250"/><span>tathuir ionnamsa? ní huaim féin labhruim na bríathra adeirim ribh: achd an</span>
<lb n="12251"/><span>tathair atá na chomhnuidhe ionnam, as hé dhoní na hoibreacha.</span>
<lb n="12252"/></p>
</div>
<pb n="En14:11"/>
<div><lb n="12253"/><p><span>Creididh mhé gu bhfhuilimsi annsanathuir, agus an tathuir</span>
<lb n="12254"/><span>ionnumsa: an ní aslugha dhe, creididh dhamh ar son na noibreach féin.</span>
<lb n="12255"/></p>
</div>
<pb n="En14:12"/>
<div><lb n="12256"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach, adeirim ribh, giodhbé chreideas</span>
<lb n="12257"/><span>ionnamsa na hoibreacha dhonímsi doghéuna seisean iád agus</span>
<lb n="12258"/><span>doghéuna sé oibreacha bhus mó ina iád. Oír atáimsi ag dul</span>
<lb n="12259"/><span>dochum mhathar:</span>
<lb n="12260"/></p>
</div>
<pb n="En14:13"/>
<div><lb n="12261"/><p><span>Agus giodhbé ar bioth ní iárrfuidhe am ainmsi, doghéuna meisi</span>
<lb n="12262"/><span>an ní so dochum gu bhfhúighbheadh an tathair onoír annsa mhac.</span>
<lb n="12263"/></p>
</div>
<pb n="En14:14"/>
<div><lb n="12264"/><p><span>Má iárrthaoi ní ar bioth a mainmsi, doghéuna meisi an nísi.</span>
<lb n="12265"/></p>
</div>
<pb n="En14:15"/>
<div><lb n="12266"/><p><span>Más ionmhuin libh meisi, coimhéuduidh maitheanta.</span>
<lb n="12267"/></p>
</div>
<pb n="En14:16"/>
<div><lb n="12268"/><p><span>Agus guidhfidh meisi an tathuir, agus dobhéura sé comhfhurtuighthéoir</span>
<lb n="12269"/><span>eile dháoibh dochum gu nanfadh sé in bhur bhfhochair gu bráth:</span>
<lb n="12270"/></p>
</div>
<pb n="En14:17"/>
<div><lb n="12271"/><p><span>Eadhón spiorad na fírinne, noch nach féudann an sáoghal do ghabháil, ar</span>
<lb n="12272"/><span>anadhbhar nach faiceann sé hé, agus nach aithnigheann sé hé: achd</span>
<lb n="12273"/><span>aitheantáoisi hé, oír anuidh sé maille ribh, agus biaidh sé ionnuibh.</span>
<lb n="12274"/></p>
</div>
<pb n="En14:18"/>
<div><lb n="12275"/><p><span>Ní fhúighfe mé in bhur ndílleachduibh sibh: achd fillfidh mé chugaibh.</span>
<lb n="12276"/></p>
</div>
<pb n="En14:19"/>
<div><lb n="12277"/><p><span>Tamall beag fós, agus ní fhaicfe an sáoghal feasda mhé, achd</span>
<lb n="12278"/><span>dochífidhísi mhé: do bhríogh gu bhfhuilimsi béo, beithísi béo mar an</span>
<lb n="12279"/><span>gcédna.</span>
<lb n="12280"/></p>
</div>
<pb n="En14:20"/>
<div><lb n="12281"/><p><span>Annsa lá sin aithéontáoi gu bhfhuilimsi sanathair, agus sibhsi</span>
<lb n="12282"/><span>ionnamsa, agus mheisi ionnuibhsi.</span>
<lb n="12283"/></p>
</div>
<pb n="En14:21"/>
<div><lb n="12284"/><p><span>Giodhbé aga bhfhuilid mhaitheantasa, agus choimhédas iad, as hé sin</span>
<lb n="12285"/><span>ghrádhuigheas mheisi: agus giodhbé ghradhuigheas mheisi, grádhóchaidh</span>
<lb n="12286"/><span>mhathair eisean: agus grádhóchuidh meisi hé, agus foillséochuidh mé mhé</span>
<lb n="12287"/><span>féin dó.</span>
<lb n="12288"/></p>
</div>
<pb n="En14:22"/>
<div><lb n="12289"/><p><span>Adubhairt Iudás ris, ní hé Iscariót, a thighearna, créd hé an</span>
<lb n="12290"/><span>tadhbhar fá dtasbénfá thú féin dúinne, agus ní don tsáoghal?</span>
<lb n="12291"/></p>
</div>
<pb n="En14:23"/>
<div><lb n="12292"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, agus adubhairt sé ris; giodhbé ghrádhuigheas</span>
<lb n="12293"/><span>mheisi, coimhéudfuidh sé mó bhríathar, agus grádhóchuidh mhathuir hé, agus</span>
<lb n="12294"/><span>tiocfamáoid chuige, agus doghéunam comhnuidhe na fhochair.</span>
<lb n="12295"/></p>
</div>
<pb n="En14:24"/>
<div><lb n="12296"/><p><span>Giodhbé nách grádhuigheann mheisi, ní choimhéudann sé mo bhríathra: agus</span>
<lb n="12297"/><span>an bhríathar chluintí, ní leamsa hí, achd leis anathair do chuir uáidh</span>
<lb n="12298"/><span>mhé.</span>
<lb n="12299"/></p>
</div>
<pb n="En14:25"/>
<div><lb n="12300"/><p><span>Adubhairt mé na neithesi ribh, am chomhnuidhe in bhur bhfharradh.</span>
<lb n="12301"/></p>
</div>
<pb n="En14:26"/>
<div><lb n="12302"/><p><span>Achd an comhfhurtaighthéoireadhón an spioradnáomh, noch</span>
<lb n="12303"/><span>chuirfeas an tathuir uaidh, a mainmsi, múinfidh sé na huile neithe</span>
<lb n="12304"/><span>dhíbhsi, agus cuirfidh sé a gcuimhne dháoibh, gach uile ní dhá ndubhairt meisi</span>
<lb n="12305"/><span>ribh.</span>
<lb n="12306"/></p>
</div>
<pb n="En14:27"/>
<div><lb n="12307"/><p><span>Fágbhuim siódhchaín aguibh, dobheirim mo shiódhchaín féin dáoibh:</span>
<lb n="12308"/><span>ní mar dhobheir an sáoghal, dobheirimsi dháoibh. Na búaidheárthar bhur</span>
<lb n="12309"/><span>gcroidhé, agus na biódh eagla air.</span>
<lb n="12310"/></p>
</div>
<pb n="En14:28"/>
<div><lb n="12311"/><p><span>Dochuálubhair gu ndubhairt mé ribh, téighim uáibh agus tiocfaidh mé</span>
<lb n="12312"/><span>chuigaibh. Dá ngrádhuigheadh sibh mheisi, gu fírinneach dobhiádh lúthgháir</span>
<lb n="12313"/><span>oruibh, do bhríogh gu ndubhairt mé, ataím ag dul dochum anathar; oír as mó</span>
<lb n="12314"/><span>mathair ina mheisi.</span>
<lb n="12315"/></p>
</div>
<pb n="En14:29"/>
<div><lb n="12316"/><p><span>Agus do innis mé dháoibh, sul tiocfas sé dochum criche, dochum gu</span>
<lb n="12317"/><span>gcreidfeadh sibh, an tan tiocfas sé dhochum críche.</span>
<lb n="12318"/></p>
</div>
<pb n="En14:30"/>
<div><lb n="12319"/><p><span>O so amach ní laibhéora mé mórán ribh: oir atá uáchdarán an tsáoghuilsi</span>
<lb n="12320"/><span>ag teachd, agus ní fhuilní ar bioth aige ionnamsa.</span>
<lb n="12321"/></p>
</div>
<pb n="En14:31"/>
<div><lb n="12322"/><p><span>Achd is uime dhoníthear na neithesi dochum gu naitheonadh an saoghal</span>
<lb n="12323"/><span>gurab ionmhuin leam an tathair: agus amhuil mar thug an tathair aithne</span>
<lb n="12324"/><span>dhamh, is mar sin doním: éirghidh, deunam as so.</span></p>
<lb n="12325"/>
<lb n="12326"/><p/>
</div>
<pb n="En15"/>
<div><lb n="12327"/><p/>
</div>
<pb n="En15:1"/>
<div><lb n="12328"/><p><span>As meisi an fhíneamhuin fhírinneach, agus as críadhuire mhathair.</span>
<lb n="12329"/></p>
</div>
<pb n="En15:2"/>
<div><lb n="12330"/><p><span>Gach uile ghéug ionnamsa nach tabhair toradh, gearruidh sé hí: agus</span>
<lb n="12331"/><span>gach uile hég dobheir toradh glanuidh sé hí, dochum gu madh móidi</span>
<lb n="12332"/><span>dobhéuradh sí toradh uáithe.</span>
<lb n="12333"/></p>
</div>
<pb n="En15:3"/>
<div><lb n="12334"/><p><span>Anois atátháoisi glan tríd an mbréithir do labhuir mé ribh.</span>
<lb n="12335"/></p>
</div>
<pb n="En15:4"/>
<div><lb n="12336"/><p><span>Anuidh ionnamsa, agus mheisi ionnuibhsi. Do réir nach féudann an</span>
<lb n="12337"/><span>ghéug toradh dho thabhuirt uáithe féin, muna ana sí sa bhfhíneamhuin: is</span>
<lb n="12338"/><span>mar sin nách éidir libhsi toradh dho thabhuirt muna antáoi ionnamsa.</span>
<lb n="12339"/></p>
</div>
<pb n="En15:5"/>
<div><lb n="12340"/><p><span>As meisi an fhíneamhuin, agus is sibhsi na géuga: giodhbé</span>
<lb n="12341"/><span>anus ionnamsa, agus mheisi annsan, dobheir sé toradh mór: oír ní</span>
<lb n="12342"/><span>héidir libh ní ar bioth dho dhéunamh gan mheisi.</span>
<lb n="12343"/></p>
</div>
<pb n="En15:6"/>
<div><lb n="12344"/><p><span>Giodhbé nach anfa ionnumsa, teilgfithear amach hé, mar ghéig, agus</span>
<lb n="12345"/><span>críonfuidh sé: annsin chruinnighthear iád, agus cuirthear sa teinidh iád, agus</span>
<lb n="12346"/><span>loisgthear iád.</span>
<lb n="12347"/></p>
</div>
<pb n="En15:7"/>
<div><lb n="12348"/><p><span>Má antáoi ionnamsa, agus má anuid mo bhríathrasa</span>
<lb n="12349"/><span>ionnuibhse, iárruidh gach ní bhus áil libh, agus dogéuntar dháoibh hé.</span>
<lb n="12350"/></p>
</div>
<pb n="En15:8"/>
<div><lb n="12351"/><p><span>As so dogheibh mhathuirsi gloír, sibhsi dho thabuirt mhóráin</span>
<lb n="12352"/><span>toraidh: agus bheith in bhur ndisgiobluibh agumsa.</span>
<lb n="12353"/></p>
</div>
<pb n="En15:9"/>
<div><lb n="12354"/><p><span>Fá mar dho ghrádhuigh an tathuir mheisi, as mar sin do ghradhuigh meisi</span>
<lb n="12355"/><span>sibhsi; anuidh am ghrádhsa.</span>
<lb n="12356"/></p>
</div>
<pb n="En15:10"/>
<div><lb n="12357"/><p><span>Má choimhéudtáoi maitheanta, anfuidhe am ghrádh: fá már dho choimhéud</span>
<lb n="12358"/><span>meisi aitheanta mhathar, agus anuim ana ghrádh.</span>
<lb n="12359"/></p>
</div>
<pb n="En15:11"/>
<div><lb n="12360"/><p><span>Adubhairt mé na neithe soribh, dochum gu nanfadh mo ghairdeachus</span>
<lb n="12361"/><span>ionnuibh, agus dochum gu mbiádh bhur ngairdeachus lán.</span>
<lb n="12362"/></p>
</div>
<pb n="En15:12"/>
<div><lb n="12363"/><p><span>As hí so mhaithnesi, sibhsi dho ghrádhughadh a chéile, fá mar dho</span>
<lb n="12364"/><span>ghrádhaigh meisi sibhsi.</span>
<lb n="12365"/></p>
</div>
<pb n="En15:13"/>
<div><lb n="12366"/><p><span>Ní fhuil grádh as mó iná so ag neach ar bioth, na a anum dho thabhuirt</span>
<lb n="12367"/><span>ar son a charad.</span>
<lb n="12368"/></p>
</div>
<pb n="En15:14"/>
<div><lb n="12369"/><p><span>Is caruid damhsa sibhsi má dhoníthí gach ní dhá naithnighim dhíbh.</span>
<lb n="12370"/></p>
</div>
<pb n="En15:15"/>
<div><lb n="12371"/><p><span>Uaidh so suás ní ghoirfe mé searbhfhoghantaidhe dháoibh, oír ní fhuil a</span>
<lb n="12372"/><span>fhios ag an searbhfhoghantuidh créud doní a thighearna: achd do ghoir mé</span>
<lb n="12373"/><span>caruid dibh, oír na huile neithe dhochuáluidh mé ó mathair, do léig mé</span>
<lb n="12374"/><span>a bhfios chugaibhsi.</span>
<lb n="12375"/></p>
</div>
<pb n="En15:16"/>
<div><lb n="12376"/><p><span>Ní sibhsi do thogh meisi, achd meisi do thogh sibhsi, agus do chuir mé</span>
<lb n="12377"/><span>sibh dochum gu nimdhéochadh sibh agus gu dtiubhradh sibh toradh, agus dochum</span>
<lb n="12378"/><span>gu nanfadh bhur dtoradh: ar chor giodhbé ní ar bioth iárrfuidhe a</span>
<lb n="12379"/><span>mainmsi ar anathair, gu dtiobhradh sé dhíbh hé.</span>
<lb n="12380"/></p>
</div>
<pb n="En15:17"/>
<div><lb n="12381"/><p><span>Aithnighim na neithesi dhíbh, dochum grádha dho bheath aguibh féin dhá</span>
<lb n="12382"/><span>chéile.</span>
<lb n="12383"/></p>
</div>
<pb n="En15:18"/>
<div><lb n="12384"/><p><span>Má fhúathuighéann an sáoghal sibh, biodh a fhios aguibh gur fhuáthaigh</span>
<lb n="12385"/><span>sé mheisi romhuibh.</span>
<lb n="12386"/></p>
</div>
<pb n="En15:19"/>
<div><lb n="12387"/><p><span>Dá mádh don tsáoghal sibh, do ghrádhóchadh an sáoghal a ní féin:</span>
<lb n="12388"/><span>gidheadh ar son nách don tsáoghal sibh, achd gur thogh meisi sibh as an</span>
<lb n="12389"/><span>sáoghal, ar anadhbharsin atá fúath ag an tsáoghal daoibh.</span>
<lb n="12390"/></p>
</div>
<pb n="En15:20"/>
<div><lb n="12391"/><p><span>Cuimhnighidh ar an mbreithir adubhairt mé ribh, ní mó an</span>
<lb n="12392"/><span>searbhfhoghantaidh ina a mhaighisdir; má dho dhíbreadar meisi; díbeóraid</span>
<lb n="12393"/><span>siád sibhsi mar an gcéudna: má dho choimhéudadar mo bhríatharsa,</span>
<lb n="12394"/><span>coimhéudfuid siad bhur mbríathersa mar an gcédna.</span>
<lb n="12395"/></p>
</div>
<pb n="En15:21"/>
<div><lb n="12396"/><p><span>Achd doghéunuid siád na neithesi uile ribh, ar son mhanmasa: do</span>
<lb n="12397"/><span>bhriogh nach fuil fios an tí ó a dtaínig mé aca.</span>
<lb n="12398"/></p>
</div>
<pb n="En15:22"/>
<div><lb n="12399"/><p><span>Muna bheith gu dtaínig mé, agus gur labhuir mé riú, ní bhiadh peacadh</span>
<lb n="12400"/><span>orra: achd anois ní fhuil leisgéul a bpeacuidh aca.</span>
<lb n="12401"/></p>
</div>
<pb n="En15:23"/>
<div><lb n="12402"/><p><span>Giodhbé aga bhfhuil fuáth dhamhsa, fuáthuighidh sé mhathoir mar an</span>
<lb n="12403"/><span>gcédna.</span>
<lb n="12404"/></p>
</div>
<pb n="En15:24"/>
<div><lb n="12405"/><p><span>Muna dhearnuinn oibreacha na measg, nach dearna neach ar bioth eile, ní</span>
<lb n="12406"/><span>bhiádh peacadh orra: achd anois dochunncadar, agus fós do fhuáthuigheadar</span>
<lb n="12407"/><span>mheisi, agus mhathuir.</span>
<lb n="12408"/></p>
</div>
<pb n="En15:25"/>
<div><lb n="12409"/><p><span>Achd as chuige dhorinneadar so dochum gu gcoimhliónfuidhe an</span>
<lb n="12410"/><span>rádh atá sgriobhtha ana ndligheadh féin: eadhón dho fhuáthaigheadar</span>
<lb n="12411"/><span>mheisi gan adhbhar.</span>
<lb n="12412"/></p>
</div>
<pb n="En15:26"/>
<div><lb n="12413"/><p><span>Achd an tan tiocfas an comhfhurtuightheoir noch chuirfeas meisi</span>
<lb n="12414"/><span>chugaibh ón athuir, eadhón spioradna fírinne, thig amach ón athair,</span>
<lb n="12415"/><span>doghéuna sé fíadhnuisidhom tháobhsa.</span>
<lb n="12416"/></p>
</div>
<pb n="En15:27"/>
<div><lb n="12417"/><p><span>Agus doghéantáoisi leis fíadhnuisi dhamh,oíratáthaoi</span>
<lb n="12418"/><span>am fhochuir ó thús.</span>
<lb n="12419"/></p>
</div>
<pb n="En16"/>
<div><lb n="12420"/><p/>
</div>
<pb n="En16:1"/>
<div><lb n="12421"/><p><span>Adubhairt mé na neithesi ribh, deagla gu bhfhuighbheadh sibh</span>
<lb n="12422"/><span>oilbheím.</span>
<lb n="12423"/></p>
</div>
<pb n="En16:2"/>
<div><lb n="12424"/><p><span>Cuirfhid siád as na sínagóguibh sibh: agus fós tiocfuid anaimsior,</span>
<lb n="12425"/><span>giodhbé chuirfeas dochum báis sibh, gu mbreathnócha sé gu ndénann sé</span>
<lb n="12426"/><span>seirbhís do Dhía.</span>
<lb n="12427"/></p>
</div>
<pb n="En16:3"/>
<div><lb n="12428"/><p><span>Agus doghéunuid siád na neithe so ribh, ar son nach aithnid dóibh an</span>
<lb n="12429"/><span>tathuir ina mheisi.</span>
<lb n="12430"/></p>
</div>
<pb n="En16:4"/>
<div><lb n="12431"/><p><span>Achd do labhuir mé na neithe so ribh, dochum an tan tiocfas an uáir gu</span>
<lb n="12432"/><span>gcuimhnéochadh sibh na neithesi, gur innis mé dhíbh iád. Gidheadh nír</span>
<lb n="12433"/><span>innis mé dháoibh ó thús iád, do bhriogh gu raibhe mé féin in bhfhochuir.</span>
<lb n="12434"/></p>
</div>
<pb n="En16:5"/>
<div><lb n="12435"/><p><span>Agus anois ataím ag imtheachd dochum an tí do chuir uáidh mé, agus ní</span>
<lb n="12436"/><span>fhiáfruigheann éunduine aguibh dhióm, cá haita dteid tú?</span>
<lb n="12437"/></p>
</div>
<pb n="En16:6"/>
<div><lb n="12438"/><p><span>Achd do bhríogh gu ndubhairt mé na neithesi ribh, do lióndóbrón bhur</span>
<lb n="12439"/><span>gcroidhthe.</span>
<lb n="12440"/></p>
</div>
<pb n="En16:7"/>
<div><lb n="12441"/><p><span>Gidheadh atáim ag innisin na fírinne dhíbh, is é bhur leassa</span>
<lb n="12442"/><span>mheisi dhimtheachd. Oír muna nimthighe mé, ní thiocfa an</span>
<lb n="12443"/><span>comhfhurthaightheóir chugaibh: gidheadh má imthighimsi, cuirfidh mé</span>
<lb n="12444"/><span>chugaibh hé.</span>
<lb n="12445"/></p>
</div>
<pb n="En16:8"/>
<div><lb n="12446"/><p><span>Agus an tan tiocfas sé, aigéoraidh sé an domhan a dtaobh peacuidh,</span>
<lb n="12447"/><span>agus chomhthruim, agus bhreitheamhnuis.</span>
<lb n="12448"/></p>
</div>
<pb n="En16:9"/>
<div><lb n="12449"/><p><span>A dtáobh peacuidh, ar son nach creidid siád ionnamsa:</span>
<lb n="12450"/></p>
</div>
<pb n="En16:10"/>
<div><lb n="12451"/><p><span>Agus a dtáobh chomhthruim, do bhríogh gu bhfhuilim ag dul dochum</span>
<lb n="12452"/><span>mhathar, agus ní fhaicfidhesi mhé ó so suás:</span>
<lb n="12453"/></p>
</div>
<pb n="En16:11"/>
<div><lb n="12454"/><p><span>Agus a dtáobh breitheamhnuis, ar son gu bhfhuil uáchdaran an</span>
<lb n="12455"/><span>tsáoghailsi arna dhamnughádh.</span>
<lb n="12456"/></p>
</div>
<pb n="En16:12"/>
<div><lb n="12457"/><p><span>Atá mórán agum fós ré rádh ribh, achd ní fhéudtáoi aniomchar</span>
<lb n="12458"/><span>anois.</span>
<lb n="12459"/></p>
</div>
<pb n="En16:13"/>
<div><lb n="12460"/><p><span>Achd an tan tiocfus seisean, spiorad na fírinne,</span>
<lb n="12461"/><span>tréoróchaidh sé sibh dochum gach uile fhírinne; oír ní huáidhe féin</span>
<lb n="12462"/><span>laibheóras sé, achd laibhéoruidh sé na huile neithe chluinfeas</span>
<lb n="12463"/><span>sé: agus foillséochuidh sé dhíbh na neithe atá dochum teachda.</span>
<lb n="12464"/></p>
</div>
<pb n="En16:14"/>
<div><lb n="12465"/><p><span>Dobhéura seisean gloír dhamhsa, oír as uáimsi dho ghéubha sé,</span>
<lb n="12466"/><span>an ní thaisbeunas sé dháoibhsi.</span>
<lb n="12467"/></p>
</div>
<pb n="En16:15"/>
<div><lb n="12468"/><p><span>As leamsa na huile neithe dhá bhfhuil ag anathuir: ar anadhbharsin</span>
<lb n="12469"/><span>adubhairt mé gu ngéubhadh seisean uáimsi agus gu bhfoillséochadh sé</span>
<lb n="12470"/><span>dháoibhsi hé.</span>
<lb n="12471"/></p>
</div>
<pb n="En16:16"/>
<div><lb n="12472"/><p><span>Sealad beag fós, agus ní fhaicfidhe mhé: agus arís, tamall beag</span>
<lb n="12473"/><span>eile, agus dochífidhe sibh mé: óir ataím ag dul chum anathar.</span>
<lb n="12474"/></p>
</div>
<pb n="En16:17"/>
<div><lb n="12475"/><p><span>Uime sin adubhradar cuid dá dhisgiobluibh ré chéile, créd hé so adeir</span>
<lb n="12476"/><span>sé rinn, sealad beag agus ní fhaicfidhe mé, agus arís sealad beag agus</span>
<lb n="12477"/><span>dochífidhe mé: agus, oír atáim ag dul dochum an athar?</span>
<lb n="12478"/></p>
</div>
<pb n="En16:18"/>
<div><lb n="12479"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar, crédas cíall don ní so adeir sé,</span>
<lb n="12480"/><span>tamall beag? ní thuigmíd créd adeir sé.</span>
<lb n="12481"/></p>
</div>
<pb n="En16:19"/>
<div><lb n="12482"/><p><span>Achd dobhí a fhios ag Iósa gur mhián léo a fhiáfruighe dhe, agus</span>
<lb n="12483"/><span>adubhairt sé riú; an bhfhuiltí dhá fhiáfruighe so eadruibh féin, mar</span>
<lb n="12484"/><span>adubhairt mé, sealad beag, agus ní fhaicfidhe mé: agus arís sealad beag</span>
<lb n="12485"/><span>agus dochífí mé?</span>
<lb n="12486"/></p>
</div>
<pb n="En16:20"/>
<div><lb n="12487"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach, adeirim ribh, gu nguilfidhe agus gu</span>
<lb n="12488"/><span>gcaoinfidhe, agus gu ndiongna an sáoghal gárdeachus: achd beithísi</span>
<lb n="12489"/><span>dóbrónach; gidheadh fillfidhear bhur ndóbhrón a ngairdeachus.</span>
<lb n="12490"/></p>
</div>
<pb n="En16:21"/>
<div><lb n="12491"/><p><span>Ag breith leinb dho mhnáoi, bí sí a bpéin, oír tainig a huáir: achd</span>
<lb n="12492"/><span>tar éis leinb dho bhreith dhi, ní chuimhnigheann sí a doilgheas níbhus</span>
<lb n="12493"/><span>foide, lé gairdeachus gu rugadh duine dochum an tsáoghuil.</span>
<lb n="12494"/></p>
</div>
<pb n="En16:22"/>
<div><lb n="12495"/><p><span>Agus sibhsi mar an gcédna, atátháoi anois gu dóbrónach: gidheadh</span>
<lb n="12496"/><span>dochífe mé arís sibh, agus doghéunaidh bhur gcroidhe gairdeachus, agus ní</span>
<lb n="12497"/><span>bhéura éunduine bhur ngairdeachus uáibh.</span>
<lb n="12498"/></p>
</div>
<pb n="En16:23"/>
<div><lb n="12499"/><p><span>Agus annsa ló soin ní fhiáfróchtháoi éunní dhíomsa. Gu fírinneach,</span>
<lb n="12500"/><span>fírinneach, adeirim ribh, giodhbé ar bioth neithe iárrfuidhe ar anathuir</span>
<lb n="12501"/><span>a mainmsi, gu dtíubhra sé dháoibh hé.</span>
<lb n="12502"/></p>
</div>
<pb n="En16:24"/>
<div><lb n="12503"/><p><span>Gu nuige so níor iárrabhair ní ar bioth a mainmsi: iárruidh, agus</span>
<lb n="12504"/><span>doghéubhtháoi, dochum gu mbiádh bhur ngairdeachus lán.</span>
<lb n="12505"/></p>
</div>
<pb n="En16:25"/>
<div><lb n="12506"/><p><span>Do labhuir mé na neithesi ribh a mbríathruibh dorcha: tiocfuidh</span>
<lb n="12507"/><span>anaimseár, ann nach laibheóra mé ribh a mbríathruibh dorcha, achd</span>
<lb n="12508"/><span>laibhéoruidh mé ribh gu follus a dtimcheall anathar.</span>
<lb n="12509"/></p>
</div>
<pb n="En16:26"/>
<div><lb n="12510"/><p><span>Annsa ló sin iárrfuidhe a mainmsi, agus ní abruim ribh, gu nguidhfhe</span>
<lb n="12511"/><span>mé an tathair ar bhur son.</span>
<lb n="12512"/></p>
</div>
<pb n="En16:27"/>
<div><lb n="12513"/><p><span>Oír atá grádh ag anathair féin dáoibh, ar son gur ghrádhuigheabhuirsi</span>
<lb n="12514"/><span>mheisi, agus gur chreideabhuir gurab ó Dhía thaínig mé.</span>
<lb n="12515"/></p>
</div>
<pb n="En16:28"/>
<div><lb n="12516"/><p><span>Taínig mé amach ónathuir, agus taínig mé dochum an tsáoghail: fágbhuim</span>
<lb n="12517"/><span>an sáoghal arís, agus téighim dhochum anathar.</span>
<lb n="12518"/></p>
</div>
<pb n="En16:29"/>
<div><lb n="12519"/><p><span>Adubhradar a dhisgiobail ris; féch, anois labhrus tú gu soiléir,</span>
<lb n="12520"/><span>agus ní labhrann tú cosamhlachd ar bioth.</span>
<lb n="12521"/></p>
</div>
<pb n="En16:30"/>
<div><lb n="12522"/><p><span>Anois aithneamáoid gu bhfhuil fios na nuile neitheann agad, agus nach</span>
<lb n="12523"/><span>righeann tú a leas duine ar bioth do chur cheasda ort: as so chreidmáoid,</span>
<lb n="12524"/><span>gurab ó Dhía thaínig tú.</span>
<lb n="12525"/></p>
</div>
<pb n="En16:31"/>
<div><lb n="12526"/><p><span>Do fhreaguir Iósa iád; an gcreidtí anois?</span>
<lb n="12527"/></p>
</div>
<pb n="En16:32"/>
<div><lb n="12528"/><p><span>Féuch, tiocfuidh anaimsior, agus taínig sí cheana, ana</span>
<lb n="12529"/><span>sgarfuidhear gach áon díbh ó a chéile, gach uile dhuine dha ionad féin,</span>
<lb n="12530"/><span>agus fúigfidhe mheisi am áonar: gidheadh ní fhuilim am áonar, oír atá an</span>
<lb n="12531"/><span>tathuir am fhochuir.</span>
<lb n="12532"/></p>
</div>
<pb n="En16:33"/>
<div><lb n="12533"/><p><span>Do labhuir mé na neithesi ribh, dochum gu mbeith síodhchaín aguibh</span>
<lb n="12534"/><span>ionnumsa. Doghéubhtháoi trioblóid sa tsáoghal: achd biódh dóchus maith</span>
<lb n="12535"/><span>aguibh; do bhuadhaigh meisi ar an sáoghal.</span>
<lb n="12536"/></p>
</div>
<pb n="En17"/>
<div><lb n="12537"/><p/>
</div>
<pb n="En17:1"/>
<div><lb n="12538"/><p><span>Do labhuir Iósa na neithesi, agus ag tógbháil a shúl dochum neimhe dhó,</span>
<lb n="12539"/><span>adubhairt sé, a athair taínig an uáir, tabhuir glóir dhod mhac féin,</span>
<lb n="12540"/><span>dochum gu dtíubhradh do mhac gloír dhuit mar an gcédna.</span>
<lb n="12541"/></p>
</div>
<pb n="En17:2"/>
<div><lb n="12542"/><p><span>Fá mar thug tú cumhachda dhósan ós cionn gach uile fhéola, dochum</span>
<lb n="12543"/><span>gu dtiobhradh se an bheatha mharrthanach, dá gach uile neach dha dtug tú</span>
<lb n="12544"/><span>dhó.</span>
<lb n="12545"/></p>
</div>
<pb n="En17:3"/>
<div><lb n="12546"/><p><span>Agus as sí so an bheatha mharrthanach, gu mbeath a fhios aca tusa</span>
<lb n="12547"/><span>amháin do bheith: ad Dhía fhírinneach agus an té dho chuir tú uáit</span>
<lb n="12548"/><span> Iósa Críosd.</span>
<lb n="12549"/></p>
</div>
<pb n="En17:4"/>
<div><lb n="12550"/><p><span>Tug meisi glóir duitsi ar an dtalumh: do chríochnuigh mé an obair thug</span>
<lb n="12551"/><span>tú damh ré a dénamh:</span>
<lb n="12552"/></p>
</div>
<pb n="En17:5"/>
<div><lb n="12553"/><p><span>Agus tabhairsi a athuir anois gloír dhamhsa, ad dfhochair féin,</span>
<lb n="12554"/><span>maille ris an ngloír dhobhí agum ad tfhochair sul do chruthuigheadh an</span>
<lb n="12555"/><span>sáoghal.</span>
<lb n="12556"/></p>
</div>
<pb n="En17:6"/>
<div><lb n="12557"/><p><span>Do fhoillsigh mé thainm dhona dáoinibh thug tú dhamh as an</span>
<lb n="12558"/><span>sáoghal: dobudh leatsa iád, agus thug tú dhamhsa iád, agus do</span>
<lb n="12559"/><span>choimhédadar do bhriathar.</span>
<lb n="12560"/></p>
</div>
<pb n="En17:7"/>
<div><lb n="12561"/><p><span>Anois do aithnigheadar gurab uáitsi atáid na huile neithe, dhá dtug</span>
<lb n="12562"/><span>tú dhamhsa.</span>
<lb n="12563"/></p>
</div>
<pb n="En17:8"/>
<div><lb n="12564"/><p><span>Oír tug meisi dhóibh na bríathra thug tusa dhámhsa: agus do ghabhadar chuca</span>
<lb n="12565"/><span>iád, agus do aithnigheadar gu deimhin gurab uáitsi thainig meisi, agus</span>
<lb n="12566"/><span>do chreadeadar gurab tusa dho chuir uáit mhé.</span>
<lb n="12567"/></p>
</div>
<pb n="En17:9"/>
<div><lb n="12568"/><p><span>Atáimsi ag guidhe ar a son: ní ar son an tsáoghuil doním guidhe,</span>
<lb n="12569"/><span>achd ar son na muinntire tug tusa dhamh, oír is leatsa iád.</span>
<lb n="12570"/></p>
</div>
<pb n="En17:10"/>
<div><lb n="12571"/><p><span>Agus as leatsa na huile neithe is leamsa, agus as leamsa na</span>
<lb n="12572"/><span>neithe as leatsa: agus atáim ar mo ghlóiriughadh ionntasa.</span>
<lb n="12573"/></p>
</div>
<pb n="En17:11"/>
<div><lb n="12574"/><p><span>Agus ní fhuilim ó so amach ar an sáoghal, gidheadh atáid so sa tsaoghal,</span>
<lb n="12575"/><span>agus atáimsi ag teachd chugadsa. A athuir náomhtha, coimhéid léd thainm</span>
<lb n="12576"/><span>féin an mhuinntear tug tú dhamhsa, dochum gu mbeidís ina naon, fá mar</span>
<lb n="12577"/><span>atámáoidne.</span>
<lb n="12578"/></p>
</div>
<pb n="En17:12"/>
<div><lb n="12579"/><p><span>An feadh dhobhí meisi na bhfharradh sa tsaoghal, do choimhéd mé</span>
<lb n="12580"/><span>iád ad tainmsi: do choimhéd mé an mhuinntear tug tusa dhamh, agus</span>
<lb n="12581"/><span>ní dheachuidh áonduine aca amugha, achd an mac damanta úd: dochum gu</span>
<lb n="12582"/><span>gcoimhlíonfuidhe an sgriobtúir.</span>
<lb n="12583"/></p>
</div>
<pb n="En17:13"/>
<div><lb n="12584"/><p><span>Achd atáim anois ag teachd chugadsa, agus labhruim na neithesi ar an</span>
<lb n="12585"/><span>sáoghal, dochum gu mbiádhmo ghairdeachas iomlán ionntasan.</span>
<lb n="12586"/></p>
</div>
<pb n="En17:14"/>
<div><lb n="12587"/><p><span>Tug mé do bhríatharsa dhóibh agus do fhúathuigh an sáoghal iád, ar</span>
<lb n="12588"/><span>son nách don tsáoghal iád, mar nách fuilimsi dhon tsáoghal.</span>
<lb n="12589"/></p>
</div>
<pb n="En17:15"/>
<div><lb n="12590"/><p><span>Ní fhuilim ag iarruidh ambeirrthe dhuit as an sáoghal, achd gu</span>
<lb n="12591"/><span>gcoimhéda tú ar olc iád.</span>
<lb n="12592"/></p>
</div>
<pb n="En17:16"/>
<div><lb n="12593"/><p><span>Ní don tsáoghal iád, mar nách don tsáoghal mheisi.</span>
<lb n="12594"/></p>
</div>
<pb n="En17:17"/>
<div><lb n="12595"/><p><span>Beannaigh iád léd tfírinne: as hí do bhríatharsa an fhírinne.</span>
<lb n="12596"/></p>
</div>
<pb n="En17:18"/>
<div><lb n="12597"/><p><span>Ar an gcor ar ar chuir tusa mheisi dochum an tsáoghail, is mar sin</span>
<lb n="12598"/><span>do chuir meisi iádsan dochum an tsáoghail.</span>
<lb n="12599"/></p>
</div>
<pb n="En17:19"/>
<div><lb n="12600"/><p><span>Agus is ar a sonsannáomhaimsi mhé féin, dochum gu mbéidísean mar an</span>
<lb n="12601"/><span>gcédna arna náomhadh sa bhfhírinne.</span>
<lb n="12602"/></p>
</div>
<pb n="En17:20"/>
<div><lb n="12603"/><p><span>Ní ar a sonsan amháin doním guidhe, achd mar an gcéudna ar son na</span>
<lb n="12604"/><span>ndáoine chreidfios ionnam, tré na mbreithirsean:</span>
<lb n="12605"/></p>
</div>
<pb n="En17:21"/>
<div><lb n="12606"/><p><span>Dochum gu mbéidís uile ná náon, mar atá tusa a athuir ionnamsa, agus</span>
<lb n="12607"/><span>meisi ionnadsa: dochum gu mbéidision mar an gcédna na naon</span>
<lb n="12608"/><span>ionnuinne: dochum gu gcreidfeadh an sáoghal, gurab tusa dho chuir uáit mhé.</span>
<lb n="12609"/></p>
</div>
<pb n="En17:22"/>
<div><lb n="12610"/><p><span>Agus tug meisi dhóibhsean an ghloír thug tusa dhámhsa: dochum gu</span>
<lb n="12611"/><span>mbeidís na naon, fá mar atámáoidne ar naon.</span>
<lb n="12612"/></p>
</div>
<pb n="En17:23"/>
<div><lb n="12613"/><p><span>Meisi ionntasan, agus tusa ionnamsa, dochum gu mbeidís gu diongmhála</span>
<lb n="12614"/><span>ina naon, agus dochum gu mbiádh a fhios ag an sáoghal gurab tú do chuir</span>
<lb n="12615"/><span>uait mhé, agus gur ghradhuidh tú iádsan, mar dho ghradhuigh tú mheisi.</span>
<lb n="12616"/></p>
</div>
<pb n="En17:24"/>
<div><lb n="12617"/><p><span>A athuir, is áil leam an dream úd tug tú dhámh, do bheith am</span>
<lb n="12618"/><span>fhochair mar a bhfhuilim: dochum gu bhfhaicfidís mo ghloír, noch thug</span>
<lb n="12619"/><span>tusa dhamh, oír do ghradhuigh tú mhé sul do cruthuigheadh an domhan.</span>
<lb n="12620"/></p>
</div>
<pb n="En17:25"/>
<div><lb n="12621"/><p><span>O a athuir chomhthruim, níor aithin an sáoghal tusa, achd do aithin meisi</span>
<lb n="12622"/><span>thú, agus do aithnigheadar so gurab tusa do chuir uáit mhé.</span>
<lb n="12623"/></p>
</div>
<pb n="En17:26"/>
<div><lb n="12624"/><p><span>Agus do fhoillsigh mé thainmsi dhóibh, agus foillséochaidh mé</span>
<lb n="12625"/><span>dhóibh hé, dochum gu mbeith an grádh lér ghrádhuigh tusa meisi</span>
<lb n="12626"/><span>ionntasan, agus gu mbeínnsi ionnta.</span>
<lb n="12627"/></p>
</div>
<pb n="En18"/>
<div><lb n="12628"/><p/>
</div>
<pb n="En18:1"/>
<div><lb n="12629"/><p><span>An tan adubhairt iósa na neithesi, dochuáidh sé féin maille ré na</span>
<lb n="12630"/><span>dhisgioblaibh tar sruth Chédrón, mar a raibhe garrdha, an a</span>
<lb n="12631"/><span>ndeachuidh seision, agus a dhisgiobail.</span>
<lb n="12632"/></p>
</div>
<pb n="En18:2"/>
<div><lb n="12633"/><p><span>Agus dobhí fios na haíte sin ag Iudás fós, noch dho bhraith eisean;</span>
<lb n="12634"/><span>oir do chruinnigheadh Iósa agus a dhisgiobail a gceann a chéile gu meinic</span>
<lb n="12635"/><span>sanáitsin.</span>
<lb n="12636"/></p>
</div>
<pb n="En18:3"/>
<div><lb n="12637"/><p><span>Uime sin anuáir fuáir Iudás buidhean, agus oifigidh ó na</span>
<lb n="12638"/><span>hardshagurtuibh, agus ó na fpairisínibh, taínig sé dhon ionadh sin</span>
<lb n="12639"/><span>lé lainndéuruibh agus lé toírsidhibh, agus lé harmuibh.</span>
<lb n="12640"/></p>
</div>
<pb n="En18:4"/>
<div><lb n="12641"/><p><span>Annsin arna aithne Dhíosa na huile neithe dho theigéumhadh dho</span>
<lb n="12642"/><span>féin, ar ndul amach dhó na gceannsan adubhairt sé riú; cía atátháoisi</span>
<lb n="12643"/><span>dhiárruidh?</span>
<lb n="12644"/></p>
</div>
<pb n="En18:5"/>
<div><lb n="12645"/><p><span>Do fhreagrádar hé; Iósa Nasardha. Adubhairt Iósa riú, as meisi hé.</span>
<lb n="12646"/><span>Agus dobhí Iudás, noch dho bhraith hé, na sheasamh na bhfhochuir.</span>
<lb n="12647"/></p>
</div>
<pb n="En18:6"/>
<div><lb n="12648"/><p><span>Annsin mar is táosga adubhairt sé riú, is meisi hé; dochuádar ar a</span>
<lb n="12649"/><span>gcúl, agus do thuiteadar ar an dtalumh.</span>
<lb n="12650"/></p>
</div>
<pb n="En18:7"/>
<div><lb n="12651"/><p><span>Uime sin do fhiáfruigh sé dhíobh arís; cía atá ar iárruidh agaibh? Agus</span>
<lb n="12652"/><span>adubhradarsan, Iósa Nasardha.</span>
<lb n="12653"/></p>
</div>
<pb n="En18:8"/>
<div><lb n="12654"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, do innis mé dháoibh gur mheisi é. Ar anadhbharsin</span>
<lb n="12655"/><span>más meisi iárrtháoi, léigidh dhóibh so imtheachd.</span>
<lb n="12656"/></p>
</div>
<pb n="En18:9"/>
<div><lb n="12657"/><p><span>Dochum gu gcoimhliónfuidhe an bhríathar adubhairt seisean, nír léig</span>
<lb n="12658"/><span>mé éunnduine amugha dhá dtug tú dhamh.</span>
<lb n="12659"/></p>
</div>
<pb n="En18:10"/>
<div><lb n="12660"/><p><span>Annsin do tharruing Simón Peadar, aga raibhe cloidheamh, amach hé</span>
<lb n="12661"/><span>agus do bhúail sé óglach an árdshaguirt, agus do ghearr sé a chluás</span>
<lb n="12662"/><span>deas de. Agus as hé dhobainm dhon óglách Malcus.</span>
<lb n="12663"/></p>
</div>
<pb n="En18:11"/>
<div><lb n="12664"/><p><span>Uime sin adubhairt Iósa ré Peadar, cuir do chloidheamh ana</span>
<lb n="12665"/><span>thrúaill:an né nach íobha meisi an cupán tug mhathuir dhamh?</span>
<lb n="12666"/></p>
</div>
<pb n="En18:12"/>
<div><lb n="12667"/><p><span>Annsin rugadar an córughadh, agus an caiptéin, agus oifigidh na</span>
<lb n="12668"/><span>Níuduidheadh ar Iósa, agus do cheangladar hé.</span>
<lb n="12669"/></p>
</div>
<pb n="En18:13"/>
<div><lb n="12670"/><p><span>Agus rugadar a bhfiádhnuisi Annas ar tús hé: (oír dobé athuir</span>
<lb n="12671"/><span>chéile Chaipháis hé, noch dhob árdshagart an bhliadhain sin:)</span>
<lb n="12672"/></p>
</div>
<pb n="En18:14"/>
<div><lb n="12673"/><p><span>Agus dobé an Caiphas sin tug comhairle dhona Hiudaidhibh, gur</span>
<lb n="12674"/><span>tharbhach éunduine amháin dfhagháil bháis ar son an phobail.</span>
<lb n="12675"/></p>
</div>
<pb n="En18:15"/>
<div><lb n="12676"/><p><span>Agus do lean Simón Peadar, agus disgiobal eile Iósa.  Agus dob</span>
<lb n="12677"/><span>aithnidh dhon ardshagurt an disgiobal sin: ar anadhbharsoin dochuáidh sé</span>
<lb n="12678"/><span>asdteach lé Hiósa gu cúirt an árdshaguirt.</span>
<lb n="12679"/></p>
</div>
<pb n="En18:16"/>
<div><lb n="12680"/><p><span>Achd do sheasaimh Peadar ag an dorus leath amuigh. Ar anadhbhar</span>
<lb n="12681"/><span>soin dochuáidh an disgiobal eile sin, noch dhob aithnidh dhon</span>
<lb n="12682"/><span>ardshagart, agus do labhuir sé ris an gcalín dobhí ambun an doruis,</span>
<lb n="12683"/><span>agus tug sé Peadar asdteach.</span>
<lb n="12684"/></p>
</div>
<pb n="En18:17"/>
<div><lb n="12685"/><p><span>Annsin adubhairt an cailín dobhí a mbun an doruis ré Peadar; nach do</span>
<lb n="12686"/><span>dhisgiobluibh an fhirsi thusa leis? adubhairt seision, ní díobh meisi.</span>
<lb n="12687"/></p>
</div>
<pb n="En18:18"/>
<div><lb n="12688"/><p><span>Agus dobhadar na searbhfhoghantaidhe agus na hoifigidh na seasamh ag</span>
<lb n="12689"/><span>an dteinidh, oír dobhí an aimsear fuár, agus dobhádar dhá ngoradh féin.</span>
<lb n="12690"/><span>Agus do sheasaimh Peadar mar an gcéudna dha ghoradh na measg.</span>
<lb n="12691"/></p>
</div>
<pb n="En18:19"/>
<div><lb n="12692"/><p><span>Annsin do chuir an tardshagurt ceisd ar Iósa adtáobh a dheisgiobal</span>
<lb n="12693"/><span>agus a theaguisg.</span>
<lb n="12694"/></p>
</div>
<pb n="En18:20"/>
<div><lb n="12695"/><p><span>Do fhreaguir Iosa hé; do labhair meisi ós aird ris an sáoghal: do</span>
<lb n="12696"/><span>theagaisg mé dho ghnáth annsa tsínagoig, agus annsa teampoll, mar a</span>
<lb n="12697"/><span>gcruinnigheid na Híudaighe uile a gceann a chéile, agus nír labhair mé</span>
<lb n="12698"/><span>ní ar bioth a bhfholach:</span>
<lb n="12699"/></p>
</div>
<pb n="En18:21"/>
<div><lb n="12700"/><p><span>Créud fá bhfhiáfruigheann tú dhíomsa? fiáfruigh dhon mhuinntir</span>
<lb n="12701"/><span>dhochuáluidh créd adubhairt mé riú: féuch, atá a fhíos aca so créd</span>
<lb n="12702"/><span>adubhairt mé.</span>
<lb n="12703"/></p>
</div>
<pb n="En18:22"/>
<div><lb n="12704"/><p><span>Agus an tan adubhairt sé na neithisi, do bhuáil óglách dhona</span>
<lb n="12705"/><span>máoruibh dhobhí na shesamh dho láthuir, buille dho shlait ar Iósa,</span>
<lb n="12706"/><span>aga rádh; an mar sin fhreagrus tú an tardshagurt?</span>
<lb n="12707"/></p>
</div>
<pb n="En18:23"/>
<div><lb n="12708"/><p><span>Do fhreaguir Iósa hé; más olc adubhairt mé, déna fínné an</span>
<lb n="12709"/><span>uilc: achd más a mhaith, créd fá mbuaileann tú mhé?</span>
<lb n="12710"/></p>
</div>
<pb n="En18:24"/>
<div><lb n="12711"/><p><span>Ar anadhbharsin do chuir Annas ceanguilti dochum Caipháis</span>
<lb n="12712"/><span>anairdshaguirt hé.</span>
<lb n="12713"/></p>
</div>
<pb n="En18:25"/>
<div><lb n="12714"/><p><span>Agus dobhí Simón Peadar na sheasamh agus dá ghoradh fhéin: uime</span>
<lb n="12715"/><span>sinadubhradarsan ris, nách dhá dhisgiobluibh súd thusa leis? do</span>
<lb n="12716"/><span>shén seisean agus adubhairt sé; ní díobh meisi.</span>
<lb n="12717"/></p>
</div>
<pb n="En18:26"/>
<div><lb n="12718"/><p><span>Adubhairt fear dho mhuinntir anardshaguirt, brathair don té agár</span>
<lb n="12719"/><span>ghearr Peadar a chluás; nách facaidh mé thú annsa ghárrdha na</span>
<lb n="12720"/><span>fhochuir súd?</span>
<lb n="12721"/></p>
</div>
<pb n="En18:27"/>
<div><lb n="12722"/><p><span>Ansin do shén Peadar arís; agusar an mball do ghoir an coileach.</span>
<lb n="12723"/></p>
</div>
<pb n="En18:28"/>
<div><lb n="12724"/><p><span>Na dhiáigh sin beirid siád Iósa leo ó Chaiphás gu teagh na Cúirte,</span>
<lb n="12725"/><span>agus dobudh maidean ann: agus ní dheachadar féin don chúirt asdeach,</span>
<lb n="12726"/><span>dochum nách truáillfídhe iád, achd gu bhfhéudfaidís uán na Cásg dhithe.</span>
<lb n="12727"/></p>
</div>
<pb n="En18:29"/>
<div><lb n="12728"/><p><span>Ar anadhbharsin dochuáidh Piláit amach chucasan, agus adubhairt</span>
<lb n="12729"/><span>sé, créd hí an choir chuirthi ar anduinesi?</span>
<lb n="12730"/></p>
</div>
<pb n="En18:30"/>
<div><lb n="12731"/><p><span>Do fhreagradarsan, agus adubhradar ris; mun bhudh fhear</span>
<lb n="12732"/><span>droichghníomharthadh dho dhéunamh hé, ní thiobhramáoisne chugadsa hé.</span>
<lb n="12733"/></p>
</div>
<pb n="En18:31"/>
<div><lb n="12734"/><p><span>Annsin adubhairt Piláit riúsan; beiridhsi féin libh hé, agus beiridh</span>
<lb n="12735"/><span>breath na aghuidh do réir bhur ndlighidh féin. Uime sin adubhradar na</span>
<lb n="12736"/><span>Híuduidhi ris; ní dleisdeanach dhúinne duine ar bioth do chur dochum báis:</span>
<lb n="12737"/></p>
</div>
<pb n="En18:32"/>
<div><lb n="12738"/><p><span>Dochum gu gcoimhliónfuidhe an bhríathar adubhairt Iósa, ag</span>
<lb n="12739"/><span>taisbéunadh créd hí an ghné bháis doghéubhadh sé.</span>
<lb n="12740"/></p>
</div>
<pb n="En18:33"/>
<div><lb n="12741"/><p><span>Ar anadhbharsin do imthigh Pilát arís don chuírt, agus do</span>
<lb n="12742"/><span>ghoir sé Iósa, agus adubhairt sé ris; an tusa rí na Níudaidheadh?</span>
<lb n="12743"/></p>
</div>
<pb n="En18:34"/>
<div><lb n="12744"/><p><span>Do fhreaguir Iósa hé; an uáit féin adeir tú sin, nó nar inneasasdar</span>
<lb n="12745"/><span>dáoine eile dhuit hé am thimcheallsa?</span>
<lb n="12746"/></p>
</div>
<pb n="En18:35"/>
<div><lb n="12747"/><p><span>Do fhreaguir Pilát, an don chineadh Iúdaidhe mheisi? do chineadh</span>
<lb n="12748"/><span>féin agus na hardshagairt tug chugamsa thú. Créd dorinne tú?</span>
<lb n="12749"/></p>
</div>
<pb n="En18:36"/>
<div><lb n="12750"/><p><span>Do fhreaguir Iósa, ní don tsáoghalsa mo rióghachdsa: dá</span>
<lb n="12751"/><span>madh don tsáoghalsa mo ríoghachd, gan chunntabhairt doghéunduis mo</span>
<lb n="12752"/><span>mhuinntear cathughadh dochum nach tiobhartháoi do na Híuduidhibh mhé:</span>
<lb n="12753"/><span>gidheadh ní as so mo rioghachdsa.</span>
<lb n="12754"/></p>
</div>
<pb n="En18:37"/>
<div><lb n="12755"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Pilát ris; maseadh an rí thú? do</span>
<lb n="12756"/><span>fhreaguir Iósa, adeir tusa gurab rí mé. Is chuige so rugadh mhé, agus is</span>
<lb n="12757"/><span>chuige thainig mé ar an sáoghal, dochum gu ndingenuinn fínné dhon fhírinne:</span>
<lb n="12758"/><span>gach uile dhuine ata ar tháobh na fírinne, éisdidh sé mo ghuthsa.</span>
<lb n="12759"/></p>
</div>
<pb n="En18:38"/>
<div><lb n="12760"/><p><span>Adubhairt Pílát ris; cidh is fírinne ann? agus an tan adubhairt</span>
<lb n="12761"/><span>sé so, dochuáidh sé amach arís dochum na Níudaidheadh, agus adubhairt sé</span>
<lb n="12762"/><span>riú, ní fhaghuimsi adhbhar ar bioth air.</span>
<lb n="12763"/></p>
</div>
<pb n="En18:39"/>
<div><lb n="12764"/><p><span>Achd atá gnáth aguibhsi, gu sgáoilfinnduine éigin dáoibh gacha</span>
<lb n="12765"/><span>Cásg: ar anadhbharsin an áill libh gu sgáoilinnsi chugaibh an rí úd na</span>
<lb n="12766"/><span>Níudaidheadh?</span>
<lb n="12767"/></p>
</div>
<pb n="En18:40"/>
<div><lb n="12768"/><p><span>Annsin do thógbhadarsan uile gáir arís, aga rádh; ní heisean</span>
<lb n="12769"/><span>iarrmáoid, achd Barabbás, agus dobadh meirrleach an Barabás so.</span>
<lb n="12770"/></p>
</div>
<pb n="En19"/>
<div><lb n="12771"/><p/>
</div>
<pb n="En19:1"/>
<div><lb n="12772"/><p><span>Ar anadhbharsin do ghlac Pilát Iósa annsin, agus do ghabh sé</span>
<lb n="12773"/><span>do sgíursadhuibh air.</span>
<lb n="12774"/></p>
</div>
<pb n="En19:2"/>
<div><lb n="12775"/><p><span>Agus ar bhfhighe choróine spíne dho na soighdíuiribh, do chuireadar ar a</span>
<lb n="12776"/><span>cheann hí, agus do chuireadar brat purpair uime.</span>
<lb n="12777"/></p>
</div>
<pb n="En19:3"/>
<div><lb n="12778"/><p><span>Agus adubhradar, gu mbeannuighe Día dhuit a rí na Níudaidheadh.</span>
<lb n="12779"/><span>Agus do ghabhadar air lé sgiursadhaibh.</span>
<lb n="12780"/></p>
</div>
<pb n="En19:4"/>
<div><lb n="12781"/><p><span>Annsin dochuáidh Pilát amach arís, agus adubhairt sé riú; féuch,</span>
<lb n="12782"/><span>atáim dha thabhairt so amach chugaibh, dochum gu mbíadh a fhios aguibh,</span>
<lb n="12783"/><span>nach faghuim coir ar bioth air.</span>
<lb n="12784"/></p>
</div>
<pb n="En19:5"/>
<div><lb n="12785"/><p><span>Uime sin taínig Iósa amach, agus coróin spíne air, agus an brat</span>
<lb n="12786"/><span>purpair uime. Agus adubhairt Pilát riú, féuch an duine.</span>
<lb n="12787"/></p>
</div>
<pb n="En19:6"/>
<div><lb n="12788"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dochunncadar na hardshaguirt agus a</span>
<lb n="12789"/><span>muinntear hé, do thogbhadar gáir, agá rádh; croch, croch hé. Adubhairt</span>
<lb n="12790"/><span>Pilát ríu, glacuidh féin, agus crochuidh hé. oír ní fhaghuimsi coir</span>
<lb n="12791"/><span>air.</span>
<lb n="12792"/></p>
</div>
<pb n="En19:7"/>
<div><lb n="12793"/><p><span>Do fhreagradar na Híuduidhe hé, atá dligheadh aguinne, agus</span>
<lb n="12794"/><span>ios cóir eisean do chur dhochum báis do réir na ndlighidhne, ar son</span>
<lb n="12795"/><span>gu ndearna sé mac Dé dhe féin.</span>
<lb n="12796"/></p>
</div>
<pb n="En19:8"/>
<div><lb n="12797"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dochuálaidh Pilát an glórsa, dobadh</span>
<lb n="12798"/><span>móide a eagla hé.</span>
<lb n="12799"/></p>
</div>
<pb n="En19:9"/>
<div><lb n="12800"/><p><span>Agus dochuáidh sé dhon chúirt arís, agus adubhairt sé ré Hiósa, gá</span>
<lb n="12801"/><span>as duitsi? achd ní thug Iósa freagra air.</span>
<lb n="12802"/></p>
</div>
<pb n="En19:10"/>
<div><lb n="12803"/><p><span>Uime sin adubhairt Pilát ris, an né nach tabhuir tú freagra oramsa?</span>
<lb n="12804"/><span>nach fuil a fhios agad gu bhfhuil cumhachda agumsa do chrochadh, agus gu</span>
<lb n="12805"/><span>bhfhuil cumhachda agum do léigean fá sgáoil?</span>
<lb n="12806"/></p>
</div>
<pb n="En19:11"/>
<div><lb n="12807"/><p><span>Do fhreaguir Iósa; ní bhiádh cumhachda ar bioth agud oramsa, achd muna</span>
<lb n="12808"/><span>tugtháoi duit ó neamh hé; ar anadhbharsin as móide peacadh an té</span>
<lb n="12809"/><span>dothug meisi dhuit.</span>
<lb n="12810"/></p>
</div>
<pb n="En19:12"/>
<div><lb n="12811"/><p><span>Uáidh sin suás dobadh mián lé Pilát a leigean fá sgáoil: achd do</span>
<lb n="12812"/><span>thógbhadar na Híudaidhe na gáirthe, agá rádh, má leigeann tú an fearso as, ní</span>
<lb n="12813"/><span>cara do Chesar thú. Oír giodhbé ar bioth dhoní rí dhe féin, labhruidh</span>
<lb n="12814"/><span>sé a naghuidh Chesair.</span>
<lb n="12815"/></p>
</div>
<pb n="En19:13"/>
<div><lb n="12816"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dochuáluidh Pilát na bríathrasa, tug sé</span>
<lb n="12817"/><span>Iósa amach, agus do shuidh sé sa chatháoir bhreitheamhnuis, sanaít</span>
<lb n="12818"/><span>dárab ainm a ngreig Lithostrotos eadhón an paiment, agus</span>
<lb n="12819"/><span>a neabhra Gabatha.</span>
<lb n="12820"/></p>
</div>
<pb n="En19:14"/>
<div><lb n="12821"/><p><span>Agus dobé ullmhughadh na Cásg hé, agus a dtimcheall an seiseadh</span>
<lb n="12822"/><span>huáir: agus adubhairt seisean ris na Híudaidhibh, féuchuidh bhur rí.</span>
<lb n="12823"/></p>
</div>
<pb n="En19:15"/>
<div><lb n="12824"/><p><span>Achd do eighmheadarsan; beir uáinn, beir uainn, croch hé. Adubhairt</span>
<lb n="12825"/><span>Pilát riú, an gcrochfa meisi bhur righse? do fhreagradar ná</span>
<lb n="12826"/><span>hardshagairt, ní fhuil rí aguinn achd Césair.</span>
<lb n="12827"/></p>
</div>
<pb n="En19:16"/>
<div><lb n="12828"/><p><span>Ar anadhbharsin tug sé dhóibh hé annsin dochum a chrochda. Agus</span>
<lb n="12829"/><span>do ghlacadarsan Iósa, agus rugadar léo hé.</span>
<lb n="12830"/></p>
</div>
<pb n="En19:17"/>
<div><lb n="12831"/><p><span>Agus ag iomchar a chroiche dhó, dochuáidh sé amach don aít dá</span>
<lb n="12832"/><span>ngoirthear aít an chloiginn dárab ainm a neabhra Golgotá:</span>
<lb n="12833"/></p>
</div>
<pb n="En19:18"/>
<div><lb n="12834"/><p><span>An ar chrochadar hé, agus diás eile na fhochair, duine ar gach dtaobh</span>
<lb n="12835"/><span>dhe, agus Iósa ana lár.</span>
<lb n="12836"/></p>
</div>
<pb n="En19:19"/>
<div><lb n="12837"/><p><span>Agus do sgriobh Pilát tiodal mar an gcéudna, agus do chuir sé ós cionn na</span>
<lb n="12838"/><span>croiche hé, agus as é dhobhí sgriobhtha ann. IOSA NASARDHA RI NA</span>
<lb n="12839"/><span>NIUDAIDHEADH.</span>
<lb n="12840"/></p>
</div>
<pb n="En19:20"/>
<div><lb n="12841"/><p><span>Uime sin do léughudar mórán do na Híuduidhibh an tiodal so: do bhriogh</span>
<lb n="12842"/><span>gu raibhe anaít inar crochadh Iósa gu gar dhon chathruigh: agus dobhí</span>
<lb n="12843"/><span>sé sgriobhtha an eabhra, a ngréig, agus a laidin.</span>
<lb n="12844"/></p>
</div>
<pb n="En19:21"/>
<div><lb n="12845"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar ardshaguirt na Níudaidheadh ré</span>
<lb n="12846"/><span>Pilát, na sgríobh, rí na Níudúidheadh: achd gu ndubhairt sé féin,</span>
<lb n="12847"/><span>as meisi Rí na Níuduidheadh.</span>
<lb n="12848"/></p>
</div>
<pb n="En19:22"/>
<div><lb n="12849"/><p><span>Do fhreaguir Pilát, giodhbé ní dho sgriobh mé, do sgriobh mé hé.</span>
<lb n="12850"/></p>
</div>
<pb n="En19:23"/>
<div><lb n="12851"/><p><span>Na dhiágh sin anuair dho chrochadar na saighdíuirí Iósa, do</span>
<lb n="12852"/><span>ghlacadar a éudaighe (agus dorinneadar cheithri cotanna dhióbh,</span>
<lb n="12853"/><span>cuid dá gach soighdíuir) agus a chóta mar an gcédna. Agus dobhí</span>
<lb n="12854"/><span>an cóta gan fhuáighéul ann, arna fhighe siós ar fad.</span>
<lb n="12855"/></p>
</div>
<pb n="En19:24"/>
<div><lb n="12856"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar ré chéile; ná gearram hé, achd dénam</span>
<lb n="12857"/><span>crannchar ciá agá mbiá sé. Dochum gu gcoimhliónfuidhe an sgriobtúir,</span>
<lb n="12858"/><span>adubhairt, do roinneadar mhéadaighe eatorra, agus do theilgeadar</span>
<lb n="12859"/><span>crannchar ar mo chóta. Is ar anadhbharsin dorinneadar na soighdíurí</span>
<lb n="12860"/><span>na neithesi.</span>
<lb n="12861"/></p>
</div>
<pb n="En19:25"/>
<div><lb n="12862"/><p><span>Agus dobhí a mháthair na seasamh a naice chroiche Iósa, agus</span>
<lb n="12863"/><span>deirbhshiur a mhathar, Muire bean Cleopha, agus Muire Mhagdalén.</span>
<lb n="12864"/></p>
</div>
<pb n="En19:26"/>
<div><lb n="12865"/><p><span>Agus an tan dochunnaic Iósa a mháthuir, agus an disgiobal dob</span>
<lb n="12866"/><span>ionmhuin leis do láthair, adubhairt sé ré na mháthair; a bhean,</span>
<lb n="12867"/><span>féuch do mhac.</span>
<lb n="12868"/></p>
</div>
<pb n="En19:27"/>
<div><lb n="12869"/><p><span>Na dhiáigh sin adubhairt sé ris an disgiobal; féuch do mháthuir.</span>
<lb n="12870"/><span>Agus uáidh sin suás, rug an disgiobal chuige féin dá thigh hí.</span>
<lb n="12871"/></p>
</div>
<pb n="En19:28"/>
<div><lb n="12872"/><p><span>Tar a éisi sin arna aithni Dhiósa gu raibhe gach uile ní arna</span>
<lb n="12873"/><span>chríochnughadh, dochum gu gcoimhlíonfuidhe an sgriobtúir, adubhairt sé;</span>
<lb n="12874"/><span>atá tart oram.</span>
<lb n="12875"/></p>
</div>
<pb n="En19:29"/>
<div><lb n="12876"/><p><span>Agus dobhí soitheach lán dfínégra dho láthair. Agus ar</span>
<lb n="12877"/><span>líonadh spuing do mhineigre dhóibh, agus arna chur a dtimcheall</span>
<lb n="12878"/><span>Isoipi, do shíneadar dochum a bheoil hí.</span>
<lb n="12879"/></p>
</div>
<pb n="En19:30"/>
<div><lb n="12880"/><p><span>Annsin ar ngabháil an fhínégra Dhiósa, adubhairt sé; atá sé</span>
<lb n="12881"/><span>arna chríochnughadh: agus ar gcláonadh achinn, tug sé a spiorad uáidh.</span>
<lb n="12882"/></p>
</div>
<pb n="En19:31"/>
<div><lb n="12883"/><p><span>Annsin na Hiudaighe dochum nách anfaidís na cuirp annsa chroich</span>
<lb n="12884"/><span>sa tsabboit, do bhríogh gu raibh ullmhughadh na Cásg ann, oír</span>
<lb n="12885"/><span>dobadh mór an lálá na sabbóiti sin, diárradar ar Philát a</span>
<lb n="12886"/><span>luirgne dho bhriseadh agus a dtabhuirt anuas.</span>
<lb n="12887"/></p>
</div>
<pb n="En19:32"/>
<div><lb n="12888"/><p><span>Uime sin tangadar na soighdiuirí: agus do bhriseadar luirgne an</span>
<lb n="12889"/><span>chéd duine, agus an dara duine, do crochadh a bhfhochuir Iósa.</span>
<lb n="12890"/></p>
</div>
<pb n="En19:33"/>
<div><lb n="12891"/><p><span>Achd an tan tangadar dhochum Iósa, agus dochunncadar gu raibhe sé</span>
<lb n="12892"/><span>cheana ar bhfhagháil bháis, nír bhriseadar a luirgne:</span>
<lb n="12893"/></p>
</div>
<pb n="En19:34"/>
<div><lb n="12894"/><p><span>Achd do tholl áon dona soidíuiribh a tháobh lé ga, agus ar an mball</span>
<lb n="12895"/><span>taínig fuil agus uisge as.</span>
<lb n="12896"/></p>
</div>
<pb n="En19:35"/>
<div><lb n="12897"/><p><span>Agus an té dochunnaic sin, doní sé fíadhnuisi, agus as</span>
<lb n="12898"/><span>fírinneach a fhiádhnuisi: agus atá a fhios aige gurab fíor na neithe adeir</span>
<lb n="12899"/><span>sé dochum gu gcreidfeadh sibhsi.</span>
<lb n="12900"/></p>
</div>
<pb n="En19:36"/>
<div><lb n="12901"/><p><span>Oír dhorinneadh na neithesi, dochum gu gcoimhlíonfuidhe an</span>
<lb n="12902"/><span>sgriobtúir noch adeir: ní brisfidhear éun chnaimh dhá chnámhuibh.</span>
<lb n="12903"/></p>
</div>
<pb n="En19:37"/>
<div><lb n="12904"/><p><span>Agus arís adeir sgriobtuir eile, dochífid siad an té agár</span>
<lb n="12905"/><span>tholladar a tháobh.</span>
<lb n="12906"/></p>
</div>
<pb n="En19:38"/>
<div><lb n="12907"/><p><span>Agus tar éis na neitheadhso, do iárr Íoséph on Arimathea</span>
<lb n="12908"/><span>noch dhobhí na dhisgiobal ag Iósa, gidheadh gu foluightheach ar</span>
<lb n="12909"/><span>eagla na Níuduidheadh ar Philat, corp Iósa do leagadh siós:</span>
<lb n="12910"/><span>agus tug Pilát an cead sin do. Taínig seisean annsin agus</span>
<lb n="12911"/><span>rug sé leis corp Iósa.</span>
<lb n="12912"/></p>
</div>
<pb n="En19:39"/>
<div><lb n="12913"/><p><span>Agus mar an gcéudna taínig Nicodémus noch thaínic dochum</span>
<lb n="12914"/><span>Iósa sanoidhche ar tús agus tug sé a dtimcheall chéud punt do mhiorr</span>
<lb n="12915"/><span>agus do alóes arna gcumusg trí na chéile, leis.</span>
<lb n="12916"/></p>
</div>
<pb n="En19:40"/>
<div><lb n="12917"/><p><span>Annsin do thógbhadarsan corp Iósa, agus do cheangladar a linédach</span>
<lb n="12918"/><span>hé maille ré spísradhuibh deaghbhaluidh, fá mar as gnáth leis na Híudaidhibh</span>
<lb n="12919"/><span>adhlacadh dho dhéunamh.</span>
<lb n="12920"/></p>
</div>
<pb n="En19:41"/>
<div><lb n="12921"/><p><span>Agus dobhí gárrdha annsanaít inar crochadh hé, agus dobhí tumba</span>
<lb n="12922"/><span>núa annsa gharrdha ionnar cuireadh duine riamh.</span>
<lb n="12923"/></p>
</div>
<pb n="En19:42"/>
<div><lb n="12924"/><p><span>Ar anadhbharsin tré ullmhughadh Chásg na Niuduidheadh, do bhriogh</span>
<lb n="12925"/><span>gu raibhe an tumba soin a ngar dhóibh, do chuireadar Iósa ann.</span>
<lb n="12926"/></p>
</div>
<pb n="En20"/>
<div><lb n="12927"/><p/>
</div>
<pb n="En20:1"/>
<div><lb n="12928"/><p><span>Agus an céd lá dhon tseachdmhuin taínig Muire Mhagdaléun ar maduin</span>
<lb n="12929"/><span>annsa dorchadas dochum an tumba, agus dochunnaic sí an leac arna</span>
<lb n="12930"/><span>togbhail ón tumba.</span>
<lb n="12931"/></p>
</div>
<pb n="En20:2"/>
<div><lb n="12932"/><p><span>Uime sin do rioth sí, agus taínig sí mar a raibhe Simón Peadar, agus</span>
<lb n="12933"/><span>an disgiobal eile, noch dhob ionmhuin lé Hiósa, agus adubhairt sí riú,</span>
<lb n="12934"/><span>rugadar an tighearna léo as andtumba, agus ní fhuil a fhios aguinn gá</span>
<lb n="12935"/><span>haít ar chuireadar hé.</span>
<lb n="12936"/></p>
</div>
<pb n="En20:3"/>
<div><lb n="12937"/><p><span>Ar anadhbharsin dochuáidh Peadar agus an deisgiobal eile sin amach,</span>
<lb n="12938"/><span>agus tangadar dhochum an tumba.</span>
<lb n="12939"/></p>
</div>
<pb n="En20:4"/>
<div><lb n="12940"/><p><span>Agus do ritheadar aráon a naoínfheachd: achd dobudh luaithe do rioth an</span>
<lb n="12941"/><span>disgiobal eile iná Peadar, agus taínig sé ar tús dochum an tumba.</span>
<lb n="12942"/></p>
</div>
<pb n="En20:5"/>
<div><lb n="12943"/><p><span>Agus ar gcromadh asdeach dhó, dochunnaic sé an línédach na luidhe:</span>
<lb n="12944"/><span>gidheadh ní dheachuidh sé asdteach.</span>
<lb n="12945"/></p>
</div>
<pb n="En20:6"/>
<div><lb n="12946"/><p><span>Annsin taínig Simón Peadar na dheaghaidhsean, agus dochuaidh sé</span>
<lb n="12947"/><span>asdeach sa tumba, agus dochunnaic sé an línéudach na luidhe:</span>
<lb n="12948"/></p>
</div>
<pb n="En20:7"/>
<div><lb n="12949"/><p><span>Agus an línédach dobhí má cheann, ní a bhfhochair an línédaigh</span>
<lb n="12950"/><span>eile, achd arna fhilleadh ar a chéile a naít ar leith leis féin.</span>
<lb n="12951"/></p>
</div>
<pb n="En20:8"/>
<div><lb n="12952"/><p><span>Annsin dochuáidh an disgiobal eile asdeach mar an gcéudna, noch</span>
<lb n="12953"/><span>thaínig ar tús dochum an tumba, agus dochunnaic sé sin, agus do chreid</span>
<lb n="12954"/><span>sé.</span>
<lb n="12955"/></p>
</div>
<pb n="En20:9"/>
<div><lb n="12956"/><p><span>Oír ní raibhe fios an sgriobtúra fós aca, adeir gurbhéigean eision</span>
<lb n="12957"/><span>deiséirghe ó mharbhaibh.</span>
<lb n="12958"/></p>
</div>
<pb n="En20:10"/>
<div><lb n="12959"/><p><span>Ar anadhbharsin do fhilleadar na disgiobail dochum a gcuideachdan féin.</span>
<lb n="12960"/></p>
</div>
<pb n="En20:11"/>
<div><lb n="12961"/><p><span>Achd do sheas Muire ag an tumba amuigh, a gul. Agus ag gul di, do</span>
<lb n="12962"/><span>chróm sí asdeach annsa tumba.</span>
<lb n="12963"/></p>
</div>
<pb n="En20:12"/>
<div><lb n="12964"/><p><span>Agus dochunnaic sí dhá aingeal na suidhe a gculaidhibh glégheala,</span>
<lb n="12965"/><span>fear aga cheann, agus fear aga chosaibh, sanaít ina raibhe corp Iósa</span>
<lb n="12966"/><span>na luidhe:</span>
<lb n="12967"/></p>
</div>
<pb n="En20:13"/>
<div><lb n="12968"/><p><span>Agus adubhradar riá; a bhean creud fá a nguileann tú? adubhairt</span>
<lb n="12969"/><span>sise riú, do bhriogh gu rugadar mo thighearna léo, agus nách fios damh ca</span>
<lb n="12970"/><span>háit inar chuireadar hé.</span>
<lb n="12971"/></p>
</div>
<pb n="En20:14"/>
<div><lb n="12972"/><p><span>Agus an tan adubhairt sí so, do fhill sí ar a hais, agus dochunnaic</span>
<lb n="12973"/><span>sí Iósa na sheasamh, agus nior aithin sí gurab hé Iósa dobhí ann.</span>
<lb n="12974"/></p>
</div>
<pb n="En20:15"/>
<div><lb n="12975"/><p><span>Adubhairt Iósa riá, a bhean, créud fá a nguileann tú? ciá atá tú</span>
<lb n="12976"/><span>dhiárraigh? arna sháoilsin dise gurab hé an gárrghadhoir dobhí ann,</span>
<lb n="12977"/><span>adubhairt sí ris, a thighearna, má rug tusa leat hé, innis damhsa gá</span>
<lb n="12978"/><span>haít inar chuir tú hé, agus béuruidh meisi leam é.</span>
<lb n="12979"/></p>
</div>
<pb n="En20:16"/>
<div><lb n="12980"/><p><span>Adubhairt Iósa riá, a Mhuire.  Ar niompódh dhise adubhairt sí</span>
<lb n="12981"/><span>ris, Rabbóni, ionnan ré a rádh agus a mhaighisdir.</span>
<lb n="12982"/></p>
</div>
<pb n="En20:17"/>
<div><lb n="12983"/><p><span>Adubhairt Íosa ría, ná bean rium: oír ní dheachaidh mé fós suas</span>
<lb n="12984"/><span>dochum mathar: achd imhigh romhad dochum mo dhearbhraithreach, agus</span>
<lb n="12985"/><span>abair riú, gu bhfhuilim ag dul suás dhochum mhathar, agus dochum bhur</span>
<lb n="12986"/><span>natharsa, dochum mo Dhé, agus bhur Ndíasa.</span>
<lb n="12987"/></p>
</div>
<pb n="En20:18"/>
<div><lb n="12988"/><p><span>Taínig Muire Mhagdalén da innisin dona disgioblaibh, gu bhfacaidh</span>
<lb n="12989"/><span>sí an tighearna, agus gu ndubhairt sé na neithese riá.</span>
<lb n="12990"/></p>
</div>
<pb n="En20:19"/>
<div><lb n="12991"/><p><span>Agus ar dteachd dheiridh an láoi an lá sin féin, ar mbeith dó na</span>
<lb n="12992"/><span>chéud lá don tseachdmhuin, agus ar mbeith dho dhoírrsibh na haíte dunta</span>
<lb n="12993"/><span>mar a rabhadar na disgiobail ar gcruinniughadh a bhfhochuir a chéile</span>
<lb n="12994"/><span>deagla na Níuduigheadh, taínig Iósa, agus do sheas sé na lár, agus</span>
<lb n="12995"/><span>adubhairt sé riú, sichaín maille ribh.</span>
<lb n="12996"/></p>
</div>
<pb n="En20:20"/>
<div><lb n="12997"/><p><span>Agus arna rádh so dhó, do thaisbéin sé a lamha agus a thaobh dhóibh.</span>
<lb n="12998"/><span>Uime sin dobhí gairdeachus arna disgiobluibh an tan dochunncadar an</span>
<lb n="12999"/><span>tighearna.</span>
<lb n="13000"/></p>
</div>
<pb n="En20:21"/>
<div><lb n="13001"/><p><span>Uime sin adubhairt Iósa riú arís, sichaín maille ribh:</span>
<lb n="13002"/><span>fá mar dho chuir an tathuir meisi uáidh, ios mar sin chuirimsi</span>
<lb n="13003"/><span>sibhse mar an gcéudna.</span>
<lb n="13004"/></p>
</div>
<pb n="En20:22"/>
<div><lb n="13005"/><p><span>Agus an tan adubhairt sé so, do leig sé fogháoth fútha,</span>
<lb n="13006"/><span>agus adubhairt sé riú, gabhuidh an spiorad náomh.</span>
<lb n="13007"/></p>
</div>
<pb n="En20:23"/>
<div><lb n="13008"/><p><span>Gidhbé dhá maithfidhe sibh a bpeacaidh, ataíd siad maithmheach aca:</span>
<lb n="13009"/><span>agus giodhbé peacaidh choingébhtháoi, ataíd siád congaibhthe.</span>
<lb n="13010"/></p>
</div>
<pb n="En20:24"/>
<div><lb n="13011"/><p><span>Achd ní raibhe Tomás, ré a raítear Didimus, áon don dá fhear dhéug na</span>
<lb n="13012"/><span>bhfochair, anuair taínig Iósa.</span>
<lb n="13013"/></p>
</div>
<pb n="En20:25"/>
<div><lb n="13014"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhradar na disgiobail eile ris, dochunncamairne</span>
<lb n="13015"/><span>an tighearna.  Agus adubhairt seision riú, muna fhaice meisi lorg na</span>
<lb n="13016"/><span>dtairrngeadh ana lámhuibh, agus muna gcuire mé mo mhéur a náit na</span>
<lb n="13017"/><span>dtairngeadh, agus muna chuire mé mo lámh ina tháobh, ní chreidfe mé sin.</span>
<lb n="13018"/></p>
</div>
<pb n="En20:26"/>
<div><lb n="13019"/><p><span>Agus a gcionn ochd lá na dheaghaidh sin, dobhádar a dhisgiobail arís</span>
<lb n="13020"/><span>astigh, agus Tomas na bhfochair. Taínig Iósa ar mbeith dona</span>
<lb n="13021"/><span>doírrsibh dúnta, agus do sheas sé ana lár, agus adubhairt sé, sicháín</span>
<lb n="13022"/><span>maille ribh.</span>
<lb n="13023"/></p>
</div>
<pb n="En20:27"/>
<div><lb n="13024"/><p><span>Na dhiáigh sin adubhairt sé ré Tomás, cuir do mhéur annso, agus</span>
<lb n="13025"/><span>féuch mo lámha, agus tabhair do lamh leat agus cuir ann mo thaobh hí,</span>
<lb n="13026"/><span>agus na bí neamhchreidmheach, achd creidmheach.</span>
<lb n="13027"/></p>
</div>
<pb n="En20:28"/>
<div><lb n="13028"/><p><span>Agus do fhreagair Tomás agus adubhairt sé ris, ios tú mo</span>
<lb n="13029"/><span>thighearna, agus mo Dhía.</span></p>
<lb n="13030"/>
<lb n="13031"/><p/>
</div>
<pb n="En20:29"/>
<div><lb n="13032"/><p><span>Adubhairt Iósa ris, ar son gu bhfacaidh tú mé a Thomáis do chreid</span>
<lb n="13033"/><span>tú: as beannaighthe na dáoine nách facaidh, agus do chreid.</span>
<lb n="13034"/></p>
</div>
<pb n="En20:30"/>
<div><lb n="13035"/><p><span>Agus dorinne Iósa mórán do mhíorbhuilibh eile a bhfíadhnuisi a</span>
<lb n="13036"/><span>dhisgiobal féin, nách fuil sgriobhtha sa leabhar so.</span>
<lb n="13037"/></p>
</div>
<pb n="En20:31"/>
<div><lb n="13038"/><p><span>Achd ataíd so sgríobhtha, dochum gu gcreidfeadh sibh, gurab é</span>
<lb n="13039"/><span>Iósa Críosd mac Dé: agus dochum ar gcreideadh dhíbh, gu bhfhuighbheadh</span>
<lb n="13040"/><span>sibh beatha tré na ainmsion.</span>
<lb n="13041"/></p>
</div>
<pb n="En21"/>
<div><lb n="13042"/><p/>
</div>
<pb n="En21:1"/>
<div><lb n="13043"/><p><span>Na dhiáigh so do thaisbén Iósa hé féin arís dá dhisgiobluibh, ag</span>
<lb n="13044"/><span>fairrge Thibérias. Agus as mar so do thaisbén sé hé féin.</span>
<lb n="13045"/></p>
</div>
<pb n="En21:2"/>
<div><lb n="13046"/><p><span>Dobhí Simón Peadar, agus Tomás da ngoirthear Didimus, agus</span>
<lb n="13047"/><span>Nathánael ó Chaná na Gailile, agus clann mhac Shebedéi, agus</span>
<lb n="13048"/><span>diás eile dhá dhisgiobluibh, a bhfochair a chéile.</span>
<lb n="13049"/></p>
</div>
<pb n="En21:3"/>
<div><lb n="13050"/><p><span>Adubhairt Simón Peadar riú, ataím ag dul diásgaireachd.</span>
<lb n="13051"/><span>Adubhradarsan ris, rachmáoidne leat mar an gcéudna. Do imthigheadar</span>
<lb n="13052"/><span>rómpa, agus dochuádar ar a mball a luing: agus niór ghabhadar ní ar bioth</span>
<lb n="13053"/><span>anoidhche sin.</span>
<lb n="13054"/></p>
</div>
<pb n="En21:4"/>
<div><lb n="13055"/><p><span>Agus anuáir taínig an mhaiduin, do sheas Iósa ar an dtraígh:</span>
<lb n="13056"/><span>gidheadh niór aithnigheadar na disgiobail gurab hé Iósa dobhí ann.</span>
<lb n="13057"/></p>
</div>
<pb n="En21:5"/>
<div><lb n="13058"/><p><span>Ar anadhbharsin adubhairt Iósa riú, a chlann, an bhfuil biadh ar</span>
<lb n="13059"/><span>bioth aguibh? do fhreagradarsan hé, ní fhuil.</span>
<lb n="13060"/></p>
</div>
<pb n="En21:6"/>
<div><lb n="13061"/><p><span>Agus adubhairt seision riú, theilgidh bhur lión ar an dtáobh ndeas don</span>
<lb n="13062"/><span>luing, agus doghéubhtháoi. Uime sin do theilgeadar amach a lión, agus</span>
<lb n="13063"/><span>niórbheidir léo ar ghléus ar bioth a thairruing asdteach lé hiomad éisg.</span>
<lb n="13064"/></p>
</div>
<pb n="En21:7"/>
<div><lb n="13065"/><p><span>Ar anadhbharsinadubhairt an disgiobal dobionmhuin le Hiósa,</span>
<lb n="13066"/><span>adubhairt sé ré Peadar, asé an tighearna atá ann. Uime sin an tan</span>
<lb n="13067"/><span>dochuálaidh Simón Peadar gurab hé an tighearna dhobhí ann, do chuir sé</span>
<lb n="13068"/><span>éudach uime, óir dobhí sé nochduighthe  agus do theilg sé hé féin sa</span>
<lb n="13069"/><span>bhfairrge.</span>
<lb n="13070"/></p>
</div>
<pb n="En21:8"/>
<div><lb n="13071"/><p><span>Agus tangadar an chuid eile dona disgiobluibh a luing, oír</span>
<lb n="13072"/><span>niórbhfada ó thír dobhádar, achd a dtimcheall dá chéud cubhfhad do</span>
<lb n="13073"/><span>thairruing an lín éisg.</span>
<lb n="13074"/></p>
</div>
<pb n="En21:9"/>
<div><lb n="13075"/><p><span>Agus mar thangadar a dtír, dochunncadar gríosach dhearg, agus iásg</span>
<lb n="13076"/><span>arna leathnughadh uirrthe, agus aran.</span>
<lb n="13077"/></p>
</div>
<pb n="En21:10"/>
<div><lb n="13078"/><p><span>Adubhairt Iósa riú, tabhraidh libh cuid don iásg do gabhabhair</span>
<lb n="13079"/><span>anois.</span>
<lb n="13080"/></p>
</div>
<pb n="En21:11"/>
<div><lb n="13081"/><p><span>Dochuáidh Simón Peadar suás, agus do thairruing sé an liónn a</span>
<lb n="13082"/><span>dtír, lán diásguibh móra, eadhón céud trí heisg dhéug agus da fhichid:</span>
<lb n="13083"/><span>agus gé dhobhí anoiread sin ann, niór briseadh an lión.</span>
<lb n="13084"/></p>
</div>
<pb n="En21:12"/>
<div><lb n="13085"/><p><span>Adubhairt Iósa riú, taguidh, ithidh bhur ndínnéur. Agus niór lamh</span>
<lb n="13086"/><span>aon dona disgiobluibh a fhiafruighe dhe, ciá thusa? do bhriogh gur</span>
<lb n="13087"/><span>aithnigheadar gurab hé an tighearna é.</span>
<lb n="13088"/></p>
</div>
<pb n="En21:13"/>
<div><lb n="13089"/><p><span>Uime sin taínig Iósa, agus do ghlac sé arán, agus tug sé dhoibhsean</span>
<lb n="13090"/><span>hé, agus iásg mar an gcéudna.</span>
<lb n="13091"/></p>
</div>
<pb n="En21:14"/>
<div><lb n="13092"/><p><span>As sé so anois an treas uáir do thaisbén Iósa hé féin da</span>
<lb n="13093"/><span>dhisgiobluibh, tar éis a eiséirghe ó mharbhuibh.</span>
<lb n="13094"/></p>
</div>
<pb n="En21:15"/>
<div><lb n="13095"/><p><span>Annsin ar nithe a ndineír dhóibh, adubhairt Iósa ré Simón Peadar,</span>
<lb n="13096"/><span>a Shimón mhic Ioná, an annsa leat mheisi, iná léo so?</span>
<lb n="13097"/><span>Adubhairt seision ris, aseadh a thighearna, atá a fhios agudsa</span>
<lb n="13098"/><span>gurab ionmhuin liom thú. Adubhairt seision ris, beathaidh mhuaín.</span>
<lb n="13099"/></p>
</div>
<pb n="En21:16"/>
<div><lb n="13100"/><p><span>Adubhairt Iósa ris arís an dara huáir; a Shimóin mhic Iona,</span>
<lb n="13101"/><span>anionmhuin leat mheisi? adubhairt seision ris; as deimhin sin a</span>
<lb n="13102"/><span>thighearna, atá a fhios agudsa gurab ionmhuin liom thú. Adubhairt</span>
<lb n="13103"/><span>Iósa ris, beathuidh mo cháoirigh.</span>
<lb n="13104"/></p>
</div>
<pb n="En21:17"/>
<div><lb n="13105"/><p><span>Adubhairt sé ris an treas uáir, a Shimón mhic Ioná,</span>
<lb n="13106"/><span>anionmhuin leat mheisi? do ghabh doilgheas Peadar, do bhríogh gu</span>
<lb n="13107"/><span>ndubhairt sé ris an treas uáir, anionmhuin leat mheisi? agus adubhairt sé</span>
<lb n="13108"/><span>ris, a thighearna, atá fios na nuile neithionn agad: atá a fhios agad gurab</span>
<lb n="13109"/><span>ionmhuin leam thú. Adubhairt Iósa ris, beathaidh mocháoirigh.</span>
<lb n="13110"/></p>
</div>
<pb n="En21:18"/>
<div><lb n="13111"/><p><span>Gu fírinneach, fírinneach, adeirim riot, an tan dobhádhais níios oíge,</span>
<lb n="13112"/><span>do chuirthea do chrios thort, agus do shiubhalta mar a dtugartha féin:</span>
<lb n="13113"/><span>achd an tan bhiás tú arrsuidh, sinfe tú do lámha amach, agus cuirfe duine</span>
<lb n="13114"/><span>eile do chrios thort, agus treoróchaidh sé thú sanionadh nach budh mián leat.</span>
<lb n="13115"/></p>
</div>
<pb n="En21:19"/>
<div><lb n="13116"/><p><span>Agus adubhairt sé so, dhá fhoillsiughadh créd hí an ghné bháis ré a</span>
<lb n="13117"/><span>dtibhreadh sé gloír dho Dhiá. Agus an tan adubhairt sé so, adubhairt sé ris,</span>
<lb n="13118"/><span>lean mheisi.</span>
<lb n="13119"/></p>
</div>
<pb n="En21:20"/>
<div><lb n="13120"/><p><span>Agus ar bhfilleadh dho Pheadar tar a ais, dochunnaic sé an disgiobal</span>
<lb n="13121"/><span>dhobionmhuin lé Hiosa dha leanmhuin, noch fós do chláon a nuchd Iósa ar</span>
<lb n="13122"/><span>a shuipér, agus adubhairt, a thighearna ciá bhraitheas tú?</span>
<lb n="13123"/></p>
</div>
<pb n="En21:21"/>
<div><lb n="13124"/><p><span>Ar anadhbharsin an tan dochunnaic Peadar eision, adubhairt sé</span>
<lb n="13125"/><span>ré Hiósa, a thighearna, créd dodhena an fear so?</span>
<lb n="13126"/></p>
</div>
<pb n="En21:22"/>
<div><lb n="13127"/><p><span>Adubhairt Iosa ris, másí mo thoilse eision danmhuin gu</span>
<lb n="13128"/><span>teacht damh, créud hé sin duitse? leansa misi.</span>
<lb n="13129"/></p>
</div>
<pb n="En21:23"/>
<div><lb n="13130"/><p><span>Uime sin dochuáidh an rádh so amach ameasg na ndearbhraithreach,</span>
<lb n="13131"/><span>nach fuigheadh an disgiobal sin bás: gidheadh ní dhubhairt Iósa ris,</span>
<lb n="13132"/><span>ní bhfhuighe sé bás: achd másí mo thoilse eision danmhuin gu teacht</span>
<lb n="13133"/><span>damh, créd é dhuitsé hé?</span>
<lb n="13134"/></p>
</div>
<pb n="En21:24"/>
<div><lb n="13135"/><p><span>Asé an disgiobal so, doní fínné dona neithibh so, agus do sgriobh</span>
<lb n="13136"/><span>na neithe se: agus atá a fhios aguinn gurab fíor a fhiádhnuisi.</span>
<lb n="13137"/></p>
</div>
<pb n="En21:25"/>
<div><lb n="13138"/><p><span>Agus ataíd mórán do neithibh eile noch dhorinne Iósa, agus da</span>
<lb n="13139"/><span>mbeithdáois sgriobhtha a ndiáigh a chéile, así mo baramhail nách</span>
<lb n="13140"/><span>coingéubhadh an domhan féin a sgriobhéochtháoi dho leabhruibh. Amén.</span>
<lb n="13141"/>
<pb n="Gn"/></p>
<lb n="13142"/>
<lb n="13143"/><p><span>Gniomhartha na nEaspal Náomhtha</span>
<lb n="13144"/></p>
</div>
<pb n="Gn1"/>
<div><lb n="13145"/><p/>
</div>
<pb n="Gn1:1"/>
<div><lb n="13146"/><p><span>Dorinne mé an céudleabhar, a Theóphilus, a dtimcheall gach uile</span>
<lb n="13147"/><span>neithe dhár thionnsgain Iósa do dhénamh, agus do theagasg,</span>
<lb n="13148"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:2"/>
<div><lb n="13149"/><p><span>Gu soithe an lá iona rugadh suás é, ar dtabhairt aitheantadh do na</span>
<lb n="13150"/><span>heasbaluibh, noch do thogh sé, trés an spioruid náomh.</span>
<lb n="13151"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:3"/>
<div><lb n="13152"/><p><span>Agus dhár thaisbén sé é féin béo a ndiáigh a fpáisi, maille le mórán do</span>
<lb n="13153"/><span>chomharthachuibh fírinneacha, ar feadh dhá fhichead lá dá fhoillsiughadh</span>
<lb n="13154"/><span>féin dóibh, agus a teachd tar na neithibh do bhean ré rioghachd Dé.</span>
<lb n="13155"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:4"/>
<div><lb n="13156"/><p><span>Agus ar mbeith a bhfhochair a dhisgiobal, do aithin sé dhíobh gan dul</span>
<lb n="13157"/><span>as Iarusalém, achd fuireach lé gealladh a nathar, noch ar sé</span>
<lb n="13158"/><span>dochualabhair uaimsi.</span>
<lb n="13159"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:5"/>
<div><lb n="13160"/><p><span>Oír do bhaisd Eóin gu deimhin lé huisge, achd beithisi ar bhur</span>
<lb n="13161"/><span>mbaisdeadh leis an spiorad náomh leath asdigh don bheagán laitheadhsa.</span>
<lb n="13162"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:6"/>
<div><lb n="13163"/><p><span>Ar an adhbhar sin ar gcruinníughadh a gceann a chéile dhóibh,</span>
<lb n="13164"/><span>do fhiáfruigheadar dhe aga rádh, a thighearna, an annsan aimsirsi aiséogas</span>
<lb n="13165"/><span>tú an rióghachd DIosraél?</span>
<lb n="13166"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:7"/>
<div><lb n="13167"/><p><span>Achd adubhairt seisean riú; ní bheanann ribhsi na haimsearacha naíd</span>
<lb n="13168"/><span>na sésúir dhaithne, noch do chuir an tathair ina chumhachduibh féin.</span>
<lb n="13169"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:8"/>
<div><lb n="13170"/><p><span>Achd gébtháoi subhaltuighe chugaibh ón spioruid náomh, thuirrleóngas</span>
<lb n="13171"/><span>oruibh, agus beithi bhar bhfhiadhnuisibh dhamhsa a nIarusalém,</span>
<lb n="13172"/><span>agus annsan Íudéa uile, agus a Samária, agus gu soithe leithimeall</span>
<lb n="13173"/><span>na talmhan.</span>
<lb n="13174"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:9"/>
<div><lb n="13175"/><p><span>Agus an tan adubhairt sé na neithesi, do tógbhadh suás é, agus</span>
<lb n="13176"/><span>iádsan dá fhéchain: agus rug néll as a namharc hé.</span>
<lb n="13177"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:10"/>
<div><lb n="13178"/><p><span>Agus an feadh dobhádar ag féchuin go gér dochum neimhe, agus eisean ag</span>
<lb n="13179"/><span>imtheachd; féuch, do sheasadar diás fear anédach gheal láimh riú:</span>
<lb n="13180"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:11"/>
<div><lb n="13181"/><p><span>Noch adubhairt fos, a mhuinntear Galilé, créd fá seasaimhthisi ag</span>
<lb n="13182"/><span>féchuin, dochum neimhe?  An tIosaso atá arna thogbháil uáibh dochum</span>
<lb n="13183"/><span>neimhe, is amhluidh thiocfas sé, mar dochunncabhair é ag imtheachd ar</span>
<lb n="13184"/><span>neamh.</span>
<lb n="13185"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:12"/>
<div><lb n="13186"/><p><span>Annsin do filleadar gu hIárusalém ón tsliábh ré a nabarthar</span>
<lb n="13187"/><span>slíabh na nOluidheadh, noch atá laímh lé hIárusalém aisdear</span>
<lb n="13188"/><span>shaboide.</span>
<lb n="13189"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:13"/>
<div><lb n="13190"/><p><span>Agus an tan dochuádar asdeach, dochuádar suás a seomra uáchdarach, mar</span>
<lb n="13191"/><span>ar an Peadar, agus Sémus, agus Eóin, agus Andreas, Philip agus</span>
<lb n="13192"/><span>Tomás, Bartolomeus, agus Matthe, Sémus mhac Alphéi, agus</span>
<lb n="13193"/><span>Simón Selótes, agus Iudás dearbhrathair Shémuis.</span>
<lb n="13194"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:14"/>
<div><lb n="13195"/><p><span>Do chomhnuidheadar so uile lé héntoil amháin a núrnuighe, agus a</span>
<lb n="13196"/><span>nguidhe maille ris na mnaibh, agus lé Muire mathair Iósa, agus léna</span>
<lb n="13197"/><span>bhráithreachuibh.</span>
<lb n="13198"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:15"/>
<div><lb n="13199"/><p><span>Agus annsna laithibhsin ar néirghe do Fpeadar a lár na ndisgiobal</span>
<lb n="13200"/><span>adubhairt se, (ar mbeith don uimhir nanmann dobhí ar an láthair sin a</span>
<lb n="13201"/><span>dtimcheall chéd agus fiche)</span>
<lb n="13202"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:16"/>
<div><lb n="13203"/><p><span>A dháoine agus a bhráithreacha, dob éigin an sgrioptúrso a choimhliónadh,</span>
<lb n="13204"/><span>noch ar ar labhair an spiorad náomh roimhe so tré bhéul Dabhí, a dtimcheall</span>
<lb n="13205"/><span>Iudáis, noch dhobhí na éolach ag an muintir do chuir lámha a nIósa:</span>
<lb n="13206"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:17"/>
<div><lb n="13207"/><p><span>Oír dobhí sé arna chomháireamh inar measgne, agus fuáir sé cuid don</span>
<lb n="13208"/><span>minisdralachdso.</span>
<lb n="13209"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:18"/>
<div><lb n="13210"/><p><span>Uime sin do sholáthair an fearso fearann lé lúaigheachd egcora: agus</span>
<lb n="13211"/><span>arna thilgean féin siós do a ndiáigh a chinn, do bhris sé ann a lár, agus do</span>
<lb n="13212"/><span>sginneadar a inne uile amach.</span>
<lb n="13213"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:19"/>
<div><lb n="13214"/><p><span>Agus fuaradar aitreabhuigh Iarusalém uile aithne air so, a gcruth go</span>
<lb n="13215"/><span>ngoirthear don fhearannsin an a dteanguidhsion, Aceldáma, adhon fearann</span>
<lb n="13216"/><span>na fola.</span>
<lb n="13217"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:20"/>
<div><lb n="13218"/><p><span>Oír atá sgríobhtha a leabhar na salm; bioth a aít chomhnuidhe na</span>
<lb n="13219"/><span>fhasach, agus na haítreabhadh duine ar bioth innte.  Agus glacadh neach</span>
<lb n="13220"/><span>eilé a oifig.</span>
<lb n="13221"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:21"/>
<div><lb n="13222"/><p><span>Ar an adhbharsin is éigean duine don mhuinntirsi dobhí már áon rinne</span>
<lb n="13223"/><span>ar feadh na haimsire uile ana dtaínig an tighearna asdeach agus</span>
<lb n="13224"/><span>amach inar measg.</span>
<lb n="13225"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:22"/>
<div><lb n="13226"/><p><span>(Ag tosughadh ó bhaisdeadh Eóin gu soithe an lá ana rugadh suas uáinn</span>
<lb n="13227"/><span>é,) do bheith arna ordughadh inar bhfhochairne na fhiádhnuisi ar</span>
<lb n="13228"/><span>eiséirgesean.</span>
<lb n="13229"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:23"/>
<div><lb n="13230"/><p><span>Agus do orduigheadar diás, Ióseph dhá ngoirthí Barrabas, noch</span>
<lb n="13231"/><span>ohar chomhainm Iustus, agus Matthías,</span>
<lb n="13232"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:24"/>
<div><lb n="13233"/><p><span>Agus ag dénamh urnuighthe dhóibh adubhradar; as tusa a thighearna,</span>
<lb n="13234"/><span>aithnidheas croidhthe na nuile dháoine, foillsigh ciá don díasa dho thogh</span>
<lb n="13235"/><span>tú:</span>
<lb n="13236"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:25"/>
<div><lb n="13237"/><p><span>Do ghlacadh ionuid na minisdrálachda so agus na heabsdaltachda, ó a</span>
<lb n="13238"/><span>ndeachuidh Iúdas ar seachrán, dochum dhula dhó ina ionadh féin.</span>
<lb n="13239"/></p>
</div>
<pb n="Gn1:26"/>
<div><lb n="13240"/><p><span>Annsin do theilgeadhar a gcrannchar, agus do thuit an crannchar ar</span>
<lb n="13241"/><span>Mhatthías, agus do toghadh é gu háontadhach a bhfhochair anéineasbal</span>
<lb n="13242"/><span>dég.</span>
<lb n="13243"/></p>
</div>
<pb n="Gn2"/>
<div><lb n="13244"/><p/>
</div>
<pb n="Gn2:1"/>
<div><lb n="13245"/><p><span>Agus an tan thaínig lá na Cingcíse dobhádar uile dháontoil ar</span>
<lb n="13246"/><span>áonbhall.</span>
<lb n="13247"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:2"/>
<div><lb n="13248"/><p><span>Agus thaínig torann ó neamh gu hobann, mar dothiocfadh séideadh do</span>
<lb n="13249"/><span>ghaoíth roaintréin, agus do líon si an teach uile mar a rabhadarsan na</span>
<lb n="13250"/><span>suidhe.</span>
<lb n="13251"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:3"/>
<div><lb n="13252"/><p><span>Agus do foillsigheadh dhóibh teangtha sgoiltidhghe mar theine, noch do</span>
<lb n="13253"/><span>shuidh air gach áon dióbh.</span>
<lb n="13254"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:4"/>
<div><lb n="13255"/><p><span>Agus dobhádar uile arna liónadh don spioraid náomh, agus do thosuigheadar</span>
<lb n="13256"/><span>labhairt lé teangthuibh eile, do réir mar thug an spiorad dóibh labhairt.</span>
<lb n="13257"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:5"/>
<div><lb n="13258"/><p><span>Agus dobhádar na gcomhnuidh a nIarusalém Iúduidhe, dáoine</span>
<lb n="13259"/><span>diágha dá gach uile cheinél dá bhfhuil fá neamh.</span>
<lb n="13260"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:6"/>
<div><lb n="13261"/><p><span>Agus ar ndul don tásgso amach, do chruinnigh an coimhthionol a gceann</span>
<lb n="13262"/><span>a chéile, agus dobhádar buáidheartha, do bhrígh gu gcualuidh gach áon aca</span>
<lb n="13263"/><span>iadsan ag labhairt ann a dteanguidh féin.</span>
<lb n="13264"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:7"/>
<div><lb n="13265"/><p><span>Agus do ghabh adhuathmhuireachd, agus iongantas iád uile, dhá rádh ré</span>
<lb n="13266"/><span>céile, féuch, an é nach Galileánuigh an mhuinntear iule noch labhras?</span>
<lb n="13267"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:8"/>
<div><lb n="13268"/><p><span>Agus cionnas dochluin sinne gach duine aguinne iád ag labhairt</span>
<lb n="13269"/><span>na theanguidh féin ina rugadh sinn?</span>
<lb n="13270"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:9"/>
<div><lb n="13271"/><p><span>Parti, agus Médi, agus Elamíti, agus na dáoine aítigheas a</span>
<lb n="13272"/><span>Mesopotámia, agus a nÍudéa, agus a gCappadócia, a bPontus,</span>
<lb n="13273"/><span>agus annsan Ásia.</span>
<lb n="13274"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:10"/>
<div><lb n="13275"/><p><span>A bhFrígia, agus a bPamphília, annsan Égipt, agus a ranntuibh</span>
<lb n="13276"/><span>Líbia noch atá timcheall Chiréne, agus coigcrióchtha na Rómha, agus</span>
<lb n="13277"/><span>Iúduidhe, agus Proseliti,</span>
<lb n="13278"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:11"/>
<div><lb n="13279"/><p><span>Luchd Chréta agus Arábia, dochluinmíd iád ag labhairt ann ar</span>
<lb n="13280"/><span>dtengthuibh féin oibreacha iongantacha Dé.</span>
<lb n="13281"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:12"/>
<div><lb n="13282"/><p><span>Agus do ghabh adhuáthmhuireachd agus amharas iád uile, ag rádh, an fear ré</span>
<lb n="13283"/><span>a chéile; créd is ciáll dó so?</span>
<lb n="13284"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:13"/>
<div><lb n="13285"/><p><span>Agus adubhradar dáoine eile ag fonomhad, atáid an muinntearsa lán</span>
<lb n="13286"/><span>dfhión mhilis.</span>
<lb n="13287"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:14"/>
<div><lb n="13288"/><p><span>Achd ar seasamh do Fpheadar a bhfhochair an aóin easbuil dég, do</span>
<lb n="13289"/><span>ardaigh sé a ghuth, agus do labhair sé ríu, ag rádha a fpobal Iúdaidhe,</span>
<lb n="13290"/><span>agus a luchd áitighthe Iarusalém uile, bíoth a dheimhin so agaibh, agus</span>
<lb n="13291"/><span>éisdigh rém bhríathruibh.</span>
<lb n="13292"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:15"/>
<div><lb n="13293"/><p><span>Oír ní fhuilid na dáoinesi mar mhestaóise ar meisge, an tan nach fuil</span>
<lb n="13294"/><span>sé achd an treas uair don ló:</span>
<lb n="13295"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:16"/>
<div><lb n="13296"/><p><span>Achd asé so an ní adubhradh trésan bhfáidh Ióel,</span>
<lb n="13297"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:17"/>
<div><lb n="13298"/><p><span>Agus biáidh ann sna laithibh déigheancha (adeir Diá,) dóirtfidh mé</span>
<lb n="13299"/><span>dom spiorad féin air gach uile fheóil: agus doghéunuid bhar gclann</span>
<lb n="13300"/><span>mhac, inghean fáidheadoíreachd, agus dochífid bhur nógánaigh taibhrighthe,</span>
<lb n="13301"/><span>agus bhur seandáoine aislingthe.</span>
<lb n="13302"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:18"/>
<div><lb n="13303"/><p><span>Agus fós dóirtfidh mé dom spioruid féin ar mo shearbhfhoghantuidhib</span>
<lb n="13304"/><span>fear agus ban annsna laithibhsin, agus dodhéanuid faídheadoireachd.</span>
<lb n="13305"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:19"/>
<div><lb n="13306"/><p><span>Agus foillséochuidh mé iongantuis ar neamh thuas, agus comharthadha</span>
<lb n="13307"/><span>an an dtalamh thiós, fuil, agus teine, agus gal deathuighe.</span>
<lb n="13308"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:20"/>
<div><lb n="13309"/><p><span>Iomptheóchar an ghrían a ndorchadas, agus an ghealach a bhfhuil, ní</span>
<lb n="13310"/><span>bhus táosga ina thiocfás an lá mór deallruightheach sin an tighearna.</span>
<lb n="13311"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:21"/>
<div><lb n="13312"/><p><span>Agus tiocfuidh dochum críche, gidhbé ghuidhfeas ainm an tigherna,</span>
<lb n="13313"/><span>slaineochthair é.</span>
<lb n="13314"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:22"/>
<div><lb n="13315"/><p><span>Eisdigh na bríathrasa a chlann Israél; Iósa Nasárrgha, duine</span>
<lb n="13316"/><span>dearbhtha ó Dhía eadruibhsi maille lé cumhachduibh agus lé miórbhailibh,</span>
<lb n="13317"/><span>agus le comharthadhuibh noch dorinne Diá maille risean in bhar measgsa, fá</span>
<lb n="13318"/><span>mar is aithnid dháoibh féin,</span>
<lb n="13319"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:23"/>
<div><lb n="13320"/><p><span>Ar an bhfhearso adeirim rugabhair lé lámhuibh dháoine gcoirbthe,</span>
<lb n="13321"/><span>agus arna chésadh do mharbhabhair, arna thabhairt dháoibh do chomhairle</span>
<lb n="13322"/><span>dhiongmhálta agus do reimhfhéchuin Dé.</span>
<lb n="13323"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:24"/>
<div><lb n="13324"/><p><span>Noch do thóguibh Diá suás ar sgáoileadh dhoilghis an bhaís, ar an adhbhar</span>
<lb n="13325"/><span>narbhéídir don bhás a chungmháil.</span>
<lb n="13326"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:25"/>
<div><lb n="13327"/><p><span>Oír adeir Dáibhi na thimcheallsan, dochunnaic mé an tighearna</span>
<lb n="13328"/><span>am fhíadhnuisi do ghnáth: oír atá sé ar mo laímh dheis, dochum nach</span>
<lb n="13329"/><span>corróchthaoi mé.</span>
<lb n="13330"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:26"/>
<div><lb n="13331"/><p><span>Ar a shon so dobhí mo croidhe gu subhach, agus dorinne mo theanga</span>
<lb n="13332"/><span>luáthghair: agus na cheann sin suáimhneóchuidh mfeóil a ndóchas:</span>
<lb n="13333"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:27"/>
<div><lb n="13334"/><p><span>Ar an adhbhar nach fuigfe tú mhanam san uáigh, agus ní fhuileónga</span>
<lb n="13335"/><span>tú do dhuine naomhtha féin dhfaicsin truáillidhthe.</span>
<lb n="13336"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:28"/>
<div><lb n="13337"/><p><span>Do fhoillsigh tú dhamhsa slighthe na beathadh, liónfuidh tú mé dho</span>
<lb n="13338"/><span>gháirdechus léd ghnúis féin.</span>
<lb n="13339"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:29"/>
<div><lb n="13340"/><p><span>A fhiora agus a bhráithreacha, is ceaduidhtheach damhsa labhairt gu dána</span>
<lb n="13341"/><span>ribh a dtimcheall an Phatriárca Dábhí, go bhfhuil sé ar bhfhaghbháil</span>
<lb n="13342"/><span>bháis, agus arna adhlacadh, agus atá a thumba eadruinne gus an lá aniú.</span>
<lb n="13343"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:30"/>
<div><lb n="13344"/><p><span>Ar an adhbharsin ar mbeith na fháidh dhó, agus ar mbeith a</span>
<lb n="13345"/><span>fheasa aige go dtug Diá moíd maille lé mionnuibh dhó, gu dtoígebhadh sé</span>
<lb n="13346"/><span>Críosd suás do shíol a leasruighsion do réir na féola, agus gu</span>
<lb n="13347"/><span>suidhéochadh sé ana chatháoirsean é:</span>
<lb n="13348"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:31"/>
<div><lb n="13349"/><p><span>Arna fhaicsin dhó roimhe, do labhair sé a dtimcheall eiséirghe</span>
<lb n="13350"/><span>Chríosd, nách fuigfithí a anam san uáigh, agus nách faicfeadh a cholann</span>
<lb n="13351"/><span>truáilleadh.</span>
<lb n="13352"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:32"/>
<div><lb n="13353"/><p><span>Do thógaibh Diá an tIosaso suás noch aga bhfhuilimidne uile nar</span>
<lb n="13354"/><span>bhfhiádhnuisibh do.</span>
<lb n="13355"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:33"/>
<div><lb n="13356"/><p><span>Ar an adhbharsin arna bhreith suás lé laímh dheis Dé, agus ar bhfhadhail</span>
<lb n="13357"/><span>an spiorada náoimh do réir gheallamhna an athar, do dhóirt sé amach an nísi</span>
<lb n="13358"/><span>dochíthísi anois, agus dochluintí.</span>
<lb n="13359"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:34"/>
<div><lb n="13360"/><p><span>Oír ní dheachuidh Daví gu neamh suás: gidheadh adeir sé; adubhairt an</span>
<lb n="13361"/><span>tighearna rém thighearnasa, suidh ar mo láimh dheis,</span>
<lb n="13362"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:35"/>
<div><lb n="13363"/><p><span>Nó gu gcuire mé do námhaid na sdól fád chosuibh.</span>
<lb n="13364"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:36"/>
<div><lb n="13365"/><p><span>Uime sin bith a fhios go dearbhtha ag teagh Iosraél uile, go ndearnuidh</span>
<lb n="13366"/><span>Diá tighearna agus Críosd don Iosasa do chrochabhairsi.</span>
<lb n="13367"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:37"/>
<div><lb n="13368"/><p><span>Agus arna chloinsin so dhóibh, do goineadh ana gcroidhe iád, agus</span>
<lb n="13369"/><span>adubhradar ré Peadar agus ris an gcuid eile do na heasbaluibh; a fhiora,</span>
<lb n="13370"/><span>agus a bhráithreacha, créud do dhéunam?</span>
<lb n="13371"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:38"/>
<div><lb n="13372"/><p><span>Agus do fhreagair Peadar dóibh, dénuidh aithrighe, agus baisdear gach</span>
<lb n="13373"/><span>áonduine agaibh anainm Iósa Críosd, dochum maitheamhnuis na bpeacadh,</span>
<lb n="13374"/><span>agus gébhthaoi chugaibh tiodhlacadh a spioruid náoimh.</span>
<lb n="13375"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:39"/>
<div><lb n="13376"/><p><span>Oír is dáoibhsi dorinneadh an gealladh, agus dá bhar gcloinn, agus</span>
<lb n="13377"/><span>dá gach nduine dá bhfuil a bhfad úaibh adhón giodhbé ar bioth dáoine</span>
<lb n="13378"/><span>ghoirfeas ar dtighearna Dia.</span>
<lb n="13379"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:40"/>
<div><lb n="13380"/><p><span>Agus do ghuidh sé, agus do theaguisg sé iád ré morán eile do</span>
<lb n="13381"/><span>bhríathruibh, ag rádha, coimhéduidh sibh féin ón drochgheinealachsa.</span>
<lb n="13382"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:41"/>
<div><lb n="13383"/><p><span>Annsin na dáoine do ghabh chuca a bhriáthra go toileamhail, do baisdeadh</span>
<lb n="13384"/><span>iád.  Agas do cuireadh leis an eagluis an lá soin a dtimcheall thrí mhíle</span>
<lb n="13385"/><span>anam.</span>
<lb n="13386"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:42"/>
<div><lb n="13387"/><p><span>Agus do chomhnuideadar a dteagasg na neasbal, agus ina gcomhluádar a</span>
<lb n="13388"/><span>mbriseadh aráin, agus anurnuidhthibh.</span>
<lb n="13389"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:43"/>
<div><lb n="13390"/><p><span>Agus do ghabh eagla gach uile anam: agus dorinneadh mórán do</span>
<lb n="13391"/><span>mhíorbhuilibh agus do chomharthuibh leis na heasbaluibh.</span>
<lb n="13392"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:44"/>
<div><lb n="13393"/><p><span>Agus na huile dháoine do chreid dobhádar a bhfochair a chéile, agus</span>
<lb n="13394"/><span>dobhádar na huile neithe coitcheann aca:</span>
<lb n="13395"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:45"/>
<div><lb n="13396"/><p><span>Agus do reacadar a bhfhineachas agus a máoin, agus do roinneadar íad ar</span>
<lb n="13397"/><span>gach áon fá leith do réir a riáchdanuis.</span>
<lb n="13398"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:46"/>
<div><lb n="13399"/><p><span>Agus ag anmhuin gach láoi maille ré héntoil ann sa teampoll, agus ag</span>
<lb n="13400"/><span>briseadh araín ó thigh go tigh, do chaithdís biádh maille lé gairdeachas,</span>
<lb n="13401"/><span>agus lé neamhúirchoid chroidhe:</span>
<lb n="13402"/></p>
</div>
<pb n="Gn2:47"/>
<div><lb n="13403"/><p><span>Ag moladh Dé, agus ág fagháil cheána ón fpobal uile: agus do chuir an</span>
<lb n="13404"/><span>tighearna leis aneagluis gach láoi, an dream do slainéochtháoi.</span>
<lb n="13405"/></p>
</div>
<pb n="Gn3"/>
<div><lb n="13406"/><p/>
</div>
<pb n="Gn3:1"/>
<div><lb n="13407"/><p><span>Agus dochúaidh Peadar agus Eóin an áoineachd suás don teampoll,</span>
<lb n="13408"/><span>anám urrnuighthe, a dtimcheall a náomhadh huáir.</span>
<lb n="13409"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:2"/>
<div><lb n="13410"/><p><span>Agus do hiomchradh duine dháirighe dobhí na mhartíneach ó</span>
<lb n="13411"/><span>bhruinn a mharthar: noch dho chuirdís gach láoi ag dorus an teampuil, ré a</span>
<lb n="13412"/><span>raítear an dorus sglamhgha, dochum déirce dhiárruidh ar a ndruing</span>
<lb n="13413"/><span>dothéigheadh asdeach dhon teampoll.</span>
<lb n="13414"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:3"/>
<div><lb n="13415"/><p><span>An tan dochunnaic an fear so Peadar agus Eóin ar tí dul asdteach</span>
<lb n="13416"/><span>dhon teampoll, do iárr sé déirc dathchuinge órrtha.</span>
<lb n="13417"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:4"/>
<div><lb n="13418"/><p><span>Agus ar bhféuchain gu géur do Pheadar air maille lé hEóin, adubhairt</span>
<lb n="13419"/><span>sé; féuch oruinne.</span>
<lb n="13420"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:5"/>
<div><lb n="13421"/><p><span>Agus tug seision aire dhóibh, a ndóchus neithe éigin dhfághail úatha.</span>
<lb n="13422"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:6"/>
<div><lb n="13423"/><p><span>Achd adubhairt Peadar; ní fhuil airgead na ór agamsa: achd an ní</span>
<lb n="13424"/><span>atá agum dobheirim dhuitse hé: an ainm Iósa Críosd Nasárrgha,</span>
<lb n="13425"/><span>éiridh, agus siubhail.</span>
<lb n="13426"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:7"/>
<div><lb n="13427"/><p><span>Agus ar mbreith air a láimh dheis dó, do thóguibh sé suás hé: Agus ar an</span>
<lb n="13428"/><span>mball do neartuigheadh mugharlaín agus bonnaidheach a chos.</span>
<lb n="13429"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:8"/>
<div><lb n="13430"/><p><span>Agus do léim sé suás, do sheas, agus do shiubhail sé; agus dochuáidh</span>
<lb n="13431"/><span>sé riú asdteach don teampoll, ag siubhal, agus ag léimnidh, agus ag moladh</span>
<lb n="13432"/><span>Dé.</span>
<lb n="13433"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:9"/>
<div><lb n="13434"/><p><span>Agus dochunnaic an pobal uile hé, ag siubhal, agus ag moladh Dé.</span>
<lb n="13435"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:10"/>
<div><lb n="13436"/><p><span>Agus do aithneadar hé, gurab é dobhíodh ag iárruidh dérca na</span>
<lb n="13437"/><span>shuidhe ag geata sgiámhgha an teampuill: agus do liónadh iád do</span>
<lb n="13438"/><span>chriothnughadh, agus daghuáthmhaireachd, fá a ní sin thárla dhó.</span>
<lb n="13439"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:11"/>
<div><lb n="13440"/><p><span>Agus an feadh dho chunnaimh an mairtíneach úd dobhí arna slánughadh,</span>
<lb n="13441"/><span>Peadar agus Eóin do rioth an pogal uile chuca ag iongantus, don phóirse dá</span>
<lb n="13442"/><span>ngoirthear póirse Sholaimh.</span>
<lb n="13443"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:12"/>
<div><lb n="13444"/><p><span>Agus arna fhaicsin sin do Pheadar do fhreagair sé an pobal, ag</span>
<lb n="13445"/><span>rádha a fheara Israél, créd fá bhfuil iongnadh aguibh annso?  nó créd fá</span>
<lb n="13446"/><span>bhfuiltí ag siórfhéchuin oruinne, fá mar dhothiocfadh dhínn dár</span>
<lb n="13447"/><span>gcumhachdaibh pféin nó dhár ndiághachd, a thabhairt fá deara dhon tíre</span>
<lb n="13448"/><span>siubhal.</span>
<lb n="13449"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:13"/>
<div><lb n="13450"/><p><span>Dia Abrahám, agus Isáac, agus Iacob, Diá ar naithreachne, do</span>
<lb n="13451"/><span>ghlóiriughadh sé a mhac féin Iósa, noch do bhraitheabhairsé, agus do</span>
<lb n="13452"/><span>shénneabhair a bhfiádhnuise Philát, an tan rug sé do bhreith a léigean</span>
<lb n="13453"/><span>sgáoil.</span>
<lb n="13454"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:14"/>
<div><lb n="13455"/><p><span>Achd do shéuneabhairse an neach náomhtha fírénda, agus do iárrabhair</span>
<lb n="13456"/><span>dathchuinghe a neach dúnmharthach do thiodhlacadh dhíbh:</span>
<lb n="13457"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:15"/>
<div><lb n="13458"/><p><span>Achd do mharbhabhairse úghdar na beatha, noch do dhúisigh Diá ó</span>
<lb n="13459"/><span>mharbhaibh, agá bhfuilmidne nar bhfiádhnuisibh.</span>
<lb n="13460"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:16"/>
<div><lb n="13461"/><p><span>Agus tré chreideamh a anmasan, do neartaidh a ainmsean an tíre dochíthí</span>
<lb n="13462"/><span>agus aitheantáoi: agus an creideamh atá dhá tháobhsan, tug sé dhó so an</span>
<lb n="13463"/><span>tiomlánadhsa ion bhur bhfiádhnuisibhse uile.</span>
<lb n="13464"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:17"/>
<div><lb n="13465"/><p><span>Agus anois, a dhearbhraithreacha, atá a fhios agum gurob tré ainbhfios</span>
<lb n="13466"/><span>dorinneabhair na neithe so, fá mar dorinneadar bhur nuáchdaraín mar</span>
<lb n="13467"/><span>an gcédna.</span>
<lb n="13468"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:18"/>
<div><lb n="13469"/><p><span>Achd is mar so do choimhlíon Diá na neithe do fhoillsigh sé tré</span>
<lb n="13470"/><span>bhéul a fhaídheadh uile, go bhfuileóngadh a Chríosd an phaís.</span>
<lb n="13471"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:19"/>
<div><lb n="13472"/><p><span>Ar anadhbhar sin déuna aithrighe, agus fillidh, dochum gu</span>
<lb n="13473"/><span>sgriosfuidhe bhur bpeacaidh, an uáir thiocfus aimear an fhuáraidh ó</span>
<lb n="13474"/><span>fhiádhnuise an tighearna,</span>
<lb n="13475"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:20"/>
<div><lb n="13476"/><p><span>Agus chuirfeas sé chugaibh Iósa Críosd noch dho seanmóruigheadh</span>
<lb n="13477"/><span>dhíbh roimhe.</span>
<lb n="13478"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:21"/>
<div><lb n="13479"/><p><span>Agár ob éigin do neamh a ghabháil, gu teachd daimsearachaibh</span>
<lb n="13480"/><span>aiseagtha na nuile nitheann, noch dho labhair Diá tré bhéul a uile</span>
<lb n="13481"/><span>fháidheadh náomhtha ó thús an domhain.</span>
<lb n="13482"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:22"/>
<div><lb n="13483"/><p><span>Oír adubhairt Máoise ris na haithreachuibh; toigéubhaidh bhur</span>
<lb n="13484"/><span>dtighearna Diá faídh suás díbh, dá bhur ndearbhraithreachaibh féin, mar</span>
<lb n="13485"/><span>mheisi: éisdfidh sibh ris na huile neithibh laibheórus sé ribh.</span>
<lb n="13486"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:23"/>
<div><lb n="13487"/><p><span>Agus tiocfuidh chum críche giodhbé neach nách éisdfidh ris an bhfáidhsin,</span>
<lb n="13488"/><span>gu sgriosfuighthear hé as an bpobal.</span>
<lb n="13489"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:24"/>
<div><lb n="13490"/><p><span>Agus do fhoillsigheadar na huile fháidhe mar an gcéudna, ó Shamuél,</span>
<lb n="13491"/><span>agus ón druing dho lean hé ó shoin, an mhéid dho labhair dhióbh, na laithe</span>
<lb n="13492"/><span>so.</span>
<lb n="13493"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:25"/>
<div><lb n="13494"/><p><span>As sibhsi clann na bhfáidheadh, agus an chonnartha dorinne Día ré ar</span>
<lb n="13495"/><span>naithreachaibh, ag rádh ré hAbrahám; agus ann do shiólsa bheanneóchthar</span>
<lb n="13496"/><span>cineadhaidh na talmhan uile.</span>
<lb n="13497"/></p>
</div>
<pb n="Gn3:26"/>
<div><lb n="13498"/><p><span>As chuguibhse ar tús do chuir Diá a mhac féin Iósa, arna dhusachd ó</span>
<lb n="13499"/><span>mharbhuibh, dá bhur mbeannughadh, agus do fhilleadh gach áoin aguibh ó bhur</span>
<lb n="13500"/><span>nolcaibh.</span>
<lb n="13501"/></p>
</div>
<pb n="Gn4"/>
<div><lb n="13502"/><p/>
</div>
<pb n="Gn4:1"/>
<div><lb n="13503"/><p><span>Agus an feadh dobhádar ag labhairt ris an bpobal, tanagadar na</span>
<lb n="13504"/><span>sagairt, agus uachdarán an tempoill, agus na Saducíni ortha:</span>
<lb n="13505"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:2"/>
<div><lb n="13506"/><p><span>Arna ghahbáil chuca gu díbhfhirgeach, iádsan do bheith ag teagasg an</span>
<lb n="13507"/><span>phobail, agus ag seanmórughadh  anainm Iosa, a neiséirghe ó mharbhuibh.</span>
<lb n="13508"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:3"/>
<div><lb n="13509"/><p><span>Agus do chuireadar lámha ionnta, agus do chuireadar a ngreamughadh iád,</span>
<lb n="13510"/><span>gu dtáinic arna mhárach, oír dobhí sé fá anamsin déigheanach.</span>
<lb n="13511"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:4"/>
<div><lb n="13512"/><p><span>Giodheadh fós do chuireadar mórán noch dhochuáluidh an bhríathar: agus</span>
<lb n="13513"/><span>dobhí an uimhir dháoine a dtimcheall chúig míle.</span>
<lb n="13514"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:5"/>
<div><lb n="13515"/><p><span>Agus tárrla arna mhárach, gur chruinnidheadar a nuachdaráin, agus a</span>
<lb n="13516"/><span>sinnsir, agus a sgríobuidhe a bhfochair a chéile a NIarusalém:</span>
<lb n="13517"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:6"/>
<div><lb n="13518"/><p><span>Agus Annas an tárdshagurt, agus Caiaphas, agus Eóin, agus</span>
<lb n="13519"/><span>Ailixándar, agus an mhéid dobhíodh chinéul na nárdshagurt.</span>
<lb n="13520"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:7"/>
<div><lb n="13521"/><p><span>Agus an tan do chuireadar ina meadhón íad, do fhiáfruigheadar; créud hé an</span>
<lb n="13522"/><span>túghdarrás, nó an tainm as a ndearnabhair a ní so.</span>
<lb n="13523"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:8"/>
<div><lb n="13524"/><p><span>An sin ar mbeith dho Pheadar an tan sin árna liónadh dhon spiorad náomh,</span>
<lb n="13525"/><span>adubhairt sé riú, a luchd riághalta phobuil, agus a shinnseara</span>
<lb n="13526"/><span>Israél,</span>
<lb n="13527"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:9"/>
<div><lb n="13528"/><p><span>O atámuidne aniugh ar nar dtabhairt chum ceasda, a dtimcheall na</span>
<lb n="13529"/><span>maitheasa dorinneamar dhon duine égruáidh cionnus do slánuigheadh é;</span>
<lb n="13530"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:10"/>
<div><lb n="13531"/><p><span>Bíodh a fhios aguibh uile, agus ag pobal Israél uile, gurob tré ainm</span>
<lb n="13532"/><span>Iósa Críosd Nasárrdha, noch dho chrochabhairse, noch dho dhúisigh Diá</span>
<lb n="13533"/><span>ó mharbhuibh, gurob tríd sin adeirim sheasus an ferso slán ion bhur</span>
<lb n="13534"/><span>bhfiadhnuisesi.</span>
<lb n="13535"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:11"/>
<div><lb n="13536"/><p><span>Así so an chloch úd dobhí fá neimhchion aguibhse, a sháora; dá</span>
<lb n="13537"/><span>ndearnadh cloch chinn na huilleann:</span>
<lb n="13538"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:12"/>
<div><lb n="13539"/><p><span>Agus ní fhuil slánughadh a neach ar bioth eile.  Oír ní fhuil ainm ar</span>
<lb n="13540"/><span>bioth eile fá neamh arna thabhairt do na dáoinibh, lénab éidir sinne do</span>
<lb n="13541"/><span>shlánughadh.</span>
<lb n="13542"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:13"/>
<div><lb n="13543"/><p><span>Agus an tan tugadar dhá naire dánachd Pheadair agus Eóin, agus gur</span>
<lb n="13544"/><span>thuigeadar a mbeith na ndáoinibh gan fhoghluim, gan éolus, do ghabh</span>
<lb n="13545"/><span>iongantus iád, agus do aithneadar gu rabhadar a bhfochair Iósa.</span>
<lb n="13546"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:14"/>
<div><lb n="13547"/><p><span>Agus ar bhfaicsin anfhir dobhí arna shlánughadh, na sheasamh</span>
<lb n="13548"/><span>na bhfochair, ní raibhe ní ar bioth aca ré rádh ina nadhuidh</span>
<lb n="13549"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:15"/>
<div><lb n="13550"/><p><span>Achd arna fhógra dhóibh dul amach as an gcomhairle, do iomraidheadar</span>
<lb n="13551"/><span>eatorra féin,</span>
<lb n="13552"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:16"/>
<div><lb n="13553"/><p><span>Agá rádh, créud do dhéunm ris an muintirse? oír gu deimhin atá</span>
<lb n="13554"/><span>comhargha foillsightheach aca arna dhénamh, agus is ní follus a gach áon</span>
<lb n="13555"/><span>aítigheas a nIárusalem hé, agus ní féidir linne a shéna:</span>
<lb n="13556"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:17"/>
<div><lb n="13557"/><p><span>Achd deagla leathnuighthe dhóní bhús faide ameasg an phobail,</span>
<lb n="13558"/><span>toirmisgeam iád go bagrach fá labhairt feasda ó so amach, ré neach ar</span>
<lb n="13559"/><span>bioth sanainmse.</span>
<lb n="13560"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:18"/>
<div><lb n="13561"/><p><span>Agus arna ngaírm dhóibh, do aithneadar dhióbh, gan labhairt a gcás ar</span>
<lb n="13562"/><span>bioth, agus gan teagusg do dhéunamh anainm Iósa.</span>
<lb n="13563"/></p>
</div>
<pb n="Gn4:19"/>
<div
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Tiomna Nuadh ár dTighearna agus ár Slánuightheora Íosa Críost

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Tiomna Nuadh ár dTighearna agus ár Slánuightheora Íosa Críost

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
