Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main">0457</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">IER64 378-391</note>
                         <note type="L">378</note>
                         <note type="B">1834c 19L</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2017</date><idno>IER64 378-391</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title/><author>0457</author><imprint><publisher/><date>1834c 19L</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>SONAS NA BPEACACH AGUS MÍ-ÁDH NA BHFÍORAEN</span>
<lb n="2"/><span>Risteard Ó Foghludha, D. Litt. Celt</span>
<lb n="3"/></p>
</div>
<pb n="378"/>
<div><lb n="4"/><p><span>Ar ndul do Íosa ar bórd luinge bige, do leanadar a dheisciobail é;</span>
<lb n="5"/><span>do éirigh stoirm mhór ar an bhfairge, sa chás san gur</span>
<lb n="6"/><span>chlúduigheadar na tonnacha an long.  Ach do chodail sé sin, agus</span>
<lb n="7"/><span>do dhúisgeadar é ag rádh leis: A Thighearna, saor sinn, oir atáimíd</span>
<lb n="8"/><span>caillthe.  Agus adubhairt sé sin leó: Cad é an eagla san oraibh, a</span>
<lb n="9"/><span>dhream lag-chreidimheach? - S. Matt.caib.8</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Is cruinn an peictiúir é seo, a Chríostaidhthe, ar na neithe do</span>
<lb n="12"/><span>thárluigheann dhúinne go minic agus do thuiteann amach go laethamhail os</span>
<lb n="13"/><span>comhair ár súla.  Tuairimighim gurab é íntinn an Spioraid Naoimh,</span>
<lb n="14"/><span>insa phasáiste do léigheas dhíbh, sinn do shoíllsiú agus do theagascadh</span>
<lb n="15"/><span>ar an slighe do iomcharuigheann Dia é féin do thaobh an chine daona.</span>
<lb n="16"/><span>Mairid deisciobail Chríost - 'siad san na fíoraein agus caraid ionnraic Dé</span>
<lb n="17"/><span>- mairid sa tsaoghal so ar n-arbh fhéidir muir stoirmamhail do thabhairt</span>
<lb n="18"/><span>go fírinneach mar ainm, agus is le n-a órdú san atáid uirre.  Bíonn Dia</span>
<lb n="19"/><span>féin ina bhfochair agus ní thréigeann</span></p>
</div>
<pb n="379"/>
<div><lb n="20"/><p><span>sé choidhche iad.</span>
<lb n="21"/><span>Stiúruigheann sé a gcoiscéime, soíllsigheann sé a slighthe agus neartuigheann</span>
<lb n="22"/><span>sé iad.  Ach thar éis sin, do samhlófaí go minic go bhfágann sé</span>
<lb n="23"/><span>iad, go dtairgigheann sé a láimh chabharthach uatha, go dtréigeann sé</span>
<lb n="24"/><span>iad, go ndúnann sé a shúil ortha.  Ceaduigheann sé stoirmeacha fórsamhail</span>
<lb n="25"/><span>do shéideadh orra agus fágann sé nách mór báithte iad fé thonnacha 'thrioblóidí</span>
<lb n="26"/><span>agus anacraí an bheatha so.  Oir cé chreidfeadh i bpoínnc den tsórd</span>
<lb n="27"/><span>so go bhfuil sé in éanchor ina bhfochair, go bhfuil éan chúram aige</span>
<lb n="28"/><span>ionnta nó go bhféachaid a shúile ar a gcruadhtan? - go speisialta nuair</span>
<lb n="29"/><span>do bhíonn ádh agus séan agus sonas le mallathóirí, nuair a chaithid a saoghal</span>
<lb n="30"/><span>go séanmhar i seilbh gach nídh do fhéadfadh compórd do chuir ar a gcolainn,</span>
<lb n="31"/><span>sásamh ar a n-íntinn, áthas ar a n-aigne nó pléisiúr ar a gcroidhe.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Ar machtnamh do Rí Dáth ar an roinnt iongantach so - ar an roinnt,</span>
<lb n="34"/><span>mar a samhlófaí dhúinne, éagcórach so - do scread sé amach agus adubhairt</span>
<lb n="35"/><span>sé le Dia: "Exsurge, quare obdormis, Domine?"  "Éirig suas,</span>
<lb n="36"/><span>a Thighearna," ar seisean, "cad na thaobh go leigeann tu an suan trom so</span>
<lb n="37"/><span>ort?" Agus is mar seo a scairteann an deagh-chríostaidhe go minic i bhfocail na</span>
<lb n="38"/><span>n-aspol: "Domine, salva nos, perimus": "A Thighearna, ca bhfuil tú? saor</span>
<lb n="39"/><span>me, atáim caillthe, atáim báithte i bhfairge thrioblóidí, agus ní fhóireann</span>
<lb n="40"/><span>tusa orm!"  Ámhthaig, ní thugann Dia freagra ar bith uaidh ach an freagra</span>
<lb n="41"/><span>céadna do thug Críost ar a aspoil scannruighthe: "Quid timidi estis,</span>
<lb n="42"/><span>modicae fidei?" "Ca bhfuil do chreideamh, ca bhfuil do dhóigh</span>
<lb n="43"/><span>id Dhia, cad é an eagla san ort agus mise id fhochair?"</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Is mian liom, a Chríostaidhthe, indiu, sibh do theagascadh ar an</span>
<lb n="46"/><span>bpoinnte tábhachtach so, chun go bhfaicfeadh sibh na réasúin le n -a</span>
<lb n="47"/><span>gceaduigheann Dia ádh agus saidhbhreas agus sonas agus compóird an bheatha</span>
<lb n="48"/><span>so do bheith go minic - agus do ghnáth mar adéarfainn - ar eiricidí agus</span>
<lb n="49"/><span>ar dhroch-dhaoine eile; agus mí-ádh agus bochtaineacht agus uireaspa ar</span>
<lb n="50"/><span>dheagh-dhaoine.  Dírighim mo chomhrádh, ní amháin chun na bpeacach atá ag</span>
<lb n="51"/><span>éisteacht liom, ach fós chun misneach agus corráiste agus compórd do</span>
<lb n="52"/><span>thabhairt díbhse, a fhíor-chlainn Chríost, do dheineann bhur ndícheall a</span>
<lb n="53"/><span>dhlighe do leanamhaint, ní le súil cúiteamh do fhagháil sa bheatha so</span>
<lb n="54"/><span>ach le híntinn an ghlóire do-chríochnuighthe atá ullamh aige sin díbh do</span>
<lb n="55"/><span>shroisint.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>I ngach am agus tráth ó thosach an domhain go dtí an nóimeant so, ní</span>
<lb n="58"/><span>raibh éan nídh do chuir agus do chuireann níos mó mearbhal in aigne <na></span>
<lb n="59"/><span>ndeagh-dhaoine 'ná machtnamh ar an sonas saoghaltha agus ar an rath do</span>
<lb n="60"/><span>thuiteann do ghnáth chun páirt na bpeacach sa bheatha so; agus luighduigheann</span>
<lb n="61"/><span>sé go mór a gcreideamh agus a ndóchas i nDia.  Éistígh le Rí Dáth</span>
<lb n="62"/><span>ag tabhairt cunntais ar na smaointibh thigeadh ina chroidhe an tráth</span>
<lb n="63"/><span>do mhachtnuig sé ar na neithe seo: "Mei pene moti sunt pedes, pene</span>
<lb n="64"/><span>effusi sunt gressus mei" "Im thaobh," adeir sé, "admhuighim</span>
<lb n="65"/><span>go gcritheadh mo chreideamh, agus go luighduigheadh mo dhóchas, agus</span>
<lb n="66"/><span>gur thréigeas nách mór iad," - agus cad na thaobh san? - "oir do thigeadh</span>
<lb n="67"/><span>múisiún 'dhíoghrais im chroidhe agus do ghluaiseadh m'anam chun feirge</span></p>
</div>
<pb n="380"/>
<div><lb n="68"/><p><span>an tráth do-chínn síothcháin agus sonas agus raidhse ar mhallathóirí; oir</span>
<lb n="69"/><span>adeirinn: An féidir go bhfaiceann Dia na neithe do thuiteann amach</span>
<lb n="70"/><span>annso thíos, nó a' bhfuil fios chúrsaí an tsaoghail ag an Té is aoirde?"</span>
<lb n="71"/><span>"Quomodo scit Deus, et si est scientia in excelso?" "Oir is iad na</span>
<lb n="72"/><span>peacaig is sonasmhaire, is séanmhaire, agus is saidhbhre":</span>
<lb n="73"/><span>"Ecce ipsi peccatores, et abundantes in saeculo, obtinuerunt divitias"</span>
<lb n="74"/><span>"Oir is iad na peacaig agus an dream do leagann a gcroidhe amach ar an</span>
<lb n="75"/><span>saoghal so do fhaghann saidhbhreas.  Dá bhrígh sin" adeir sé, "do mheasas,</span>
<lb n="76"/><span>nách mór, gur dhíomhaoin dam mo chroidhe do choiméad glan ó urchóid</span>
<lb n="77"/><span>nó mo láimh ó éagcóir": "Et dixi: ergo sine causa justificavi</span>
<lb n="78"/><span>cor meum, et lavi inter innocentes manus meas" "agus adubhart gur gan</span>
<lb n="79"/><span>chúis do ghlanas mo chroidhe agus do nigheas mo lámha ar measc an</span>
<lb n="80"/><span>dream neamh-chionntach." - Is mar seo do labhair an rí ba naomhtha dá</span>
<lb n="81"/><span>raibh riamh ar phobal Dé.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Agus do chaitheadh na págánaig aspacháin den tsórt so le na céad</span>
<lb n="84"/><span>Chríostaidhthe: "Cad é an Dia so agaibhse?" adeiridís.  "Maoidheann</span>
<lb n="85"/><span>sibh gur Dia ceart, gur Dia comhachtach, gur Dia trócaireach é:</span>
<lb n="86"/><span>má's fíor san, cad é an fáth n-a bhfulaingeann sé sibhse, atá 'nbhur</span>
<lb n="87"/><span>seirbhísig mhaithe aige, a bheith bocht agus uireaspach agus dealbh, agus sinne atá,</span>
<lb n="88"/><span>mar adeirthí-se, 'nár namhaid aige, sinne ná teaspáineann onóir ná géille</span>
<lb n="89"/><span>ar bith dho, a bheith séanmhar agus saidhbhir agus compórdach, agus 'nár máighistirí</span>
<lb n="90"/><span>oraibhse, bhur mbrú fé chois againn agus bhur marbhú gach aon lá?"</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>Agus adeirid nua-eiricidí na haimsire seo nách mór na focail chéadna.</span>
<lb n="93"/><span>"Muna mbeadh," adeirid, "go bhfuil Dia buidheach de na Sasanaigh, ní</span>
<lb n="94"/><span>thabharfadh sé sonas saoghalta agus saidhbhreas agus máighistreacht os cionn</span>
<lb n="95"/><span>Caitilicí dóibh; ní bheadh ádh agus rath agus séan leó mura</span>
<lb n="96"/><span>mbeadh go bhfuil an creideamh cóir aca."</span></p>
<lb n="97"/>
<lb n="98"/><p><span>Anois a Chríostaidhthe, má theaspáinim ná fuil éan nídh i gcoinnibh</span>
<lb n="99"/><span>chreidimh go roinnfadh Dia sonas ar pheacaig agus mí-ádh ar dheagh-dhaoine,</span>
<lb n="100"/><span>ach go mbuanuigheann agus go neartuigheann an roinnt chéadna san ár</span>
<lb n="101"/><span>gcreideamh, is dóigh liom go dtabharfad freagra iomlán orra so do</span>
<lb n="102"/><span>mhaoidheann gur le neart muíntearais chúcha do bhronnann Dia</span>
<lb n="103"/><span>sonas agus saidhbhreas orra.  Seasuighim ar an altóir seo im sheirbhíseach</span>
<lb n="104"/><span>ag Íosa Críost, chun fios a dhlighthe do thabhairt díbh, chun bóthar na</span>
<lb n="105"/><span>bhflaitheas do phoínteáil amach dhíbh, chun breitheamhantaisí Dé do</span>
<lb n="106"/><span>chuir in úil díbh, agus chun compórd do thabhairt díbh ar measc anacraí</span>
<lb n="107"/><span>na beatha so.  Sibhse mar sin atá bocht, sibhse atá cráidhte ag an</span>
<lb n="108"/><span>saoghal so, agus n-a bhfuil bhur gcuid de searbh go leór, éistíg liom, agus</span>
<lb n="109"/><span>geallaim dhíbh le congnamh Dé ná beidh sibh mí-bhuidheach dem theagasc</span>
<lb n="110"/><span>ná mí-shásta i ndiaidh mo chomhrádh.</span></p>
<lb n="111"/>
<lb n="112"/><p><span>AN CHÉAD RANN</span></p>
<lb n="113"/>
<lb n="114"/><p><span>Má smachtuigheann Dia an fíoraen, má luigheann sé a láimh go</span>
<lb n="115"/><span>trom ar an ndeagh-dhuine, is chun a thástála, is chun féachaint cad é</span>
<lb n="116"/><span>an sórd é, chun go mbeadh fhios go cruinn aige de cad é an mianach</span>
<lb n="117"/><span>atá sé déanta. Oir, fé mar do thriaileann an teine</span>
<lb n="118"/><span>ór, triaileann anacra croidhe an duine.  Nuair is mian leis an</span></p>
</div>
<pb n="381"/>
<div><lb n="119"/><p><span>ngobha óir fios do bheith aige a' bhfuil a chuid óir fírinneach agus folláin,</span>
<lb n="120"/><span>caitheann sé isteach é i bhfuirnéis theíntighe, agus dá ghéire go greadfar</span>
<lb n="121"/><span>an teine leis is eadh is gloine agus is gile do lonnróchaidh an fíor-ór;</span>
<lb n="122"/><span>ámhthaig, loiscfear chun luaithreáin an t-ór fallsa.</span>
<lb n="123"/><span>A dhála so díreach do níonn Dia le daoine: greadann sé teine thrioblóide</span>
<lb n="124"/><span>shaoghaltha timcheall orra; tagann an fíoraen - an duine n-a raibh</span>
<lb n="125"/><span>a chroidhe díreach le Dia - tagann sé níos gloine as an dteine sin</span>
<lb n="126"/><span>'ná bhí sé sul do thástáladh é; ach an droch-dhuine, fear an chroidhe</span>
<lb n="127"/><span>fhallsa, is seacht measa do bhíonn sé thar éis an triail sin 'ná bhí</span>
<lb n="128"/><span>sé roimhe-sin.</span></p>
<lb n="129"/>
<lb n="130"/><p><span>Is mar seo do thástáil Dia a sheirbhíseach Job.  Duine é seo</span>
<lb n="131"/><span>do mhair na mílthe bliadhain ó shin sa domhan toir.  Ba duine símplí</span>
<lb n="132"/><span>díreach é, ar a raibh eagla Dé, agus do sheachnuig an peaca.  Do bhí</span>
<lb n="133"/><span>mórsheisear mac agus triúr inghean aige.  Do b'é a shealbhúchas seacht</span>
<lb n="134"/><span>míle caorach, trí míle capall, chúig céad cúpla daimh, agus chúig céad</span>
<lb n="135"/><span>asal baineann, agus muíntir iomarca thar barr; oir ba duine comhachtach</span>
<lb n="136"/><span>ar measc prionnsaí an domhain toir é.  Agus do imthigheadh a <mhór>sheisear</span>
<lb n="137"/><span>mac agus do nídís féasta, gach nduine lá a uan féin,</span>
<lb n="138"/><span>agus do ghlaedhdís a dtriúr deirbhshéar chun ithe agus ól ina bhfochair.</span>
<lb n="139"/><span>Agus nuair do bhíodh laethibh na bhféastaí imthighthe, do chuireadh Job</span>
<lb n="140"/><span>fios orra agus do naomhuigheadh sé iad.  Ag éirighe go moch do ar maidin</span>
<lb n="141"/><span>do ofráladh sé íodhbairt loiscithe ar son gach n-aon aca: "Oir,"</span>
<lb n="142"/><span>adeireadh sé, "b'éidir gur pheacuighdar mo chlainn, agus gur thoilig</span>
<lb n="143"/><span>a gcroidhe le nídh ná raibh ceart i radharc Dé.'  Is mar seo do níodh</span>
<lb n="144"/><span>sé gach aon lá.</span></p>
<lb n="145"/>
<lb n="146"/><p><span>Lá áirithe n-ar thánadar clainn Dé dá dteaspáint féin i láthair</span>
<lb n="147"/><span>an Tighearna, do tháinig an t-áirseóir ina measc.  Adubhairt an</span>
<lb n="148"/><span>Tighearna leis: "Cad as n-a dtáinís-se?"  "Do ghabhas", ar sé sin,</span>
<lb n="149"/><span>"timcheall na talmhan agus do mhion - agus do mhór-chuarduigheas í."  Agus</span>
<lb n="150"/><span>adubhairt an Tighearna leis: "A' bhfeacaís mo sheibhíseach Job,</span>
<lb n="151"/><span>ná fuil a leithéid ar an dtalamh, duine ceart díreach ar a bhfuil</span>
<lb n="152"/><span>eagla Dé agus do sheachnuigheann an t-olc?"  Do fhreagair an</span>
<lb n="153"/><span>t-áirseóir, ag rádh: "Ní gan chúis atá eagla Dé ar Job, oir do </span>
<lb n="154"/><span>dhéanais falla timcheall air féin agus ar a thig agus ar a</span>
<lb n="155"/><span>shubstainnt; do bheannuighis oibreacha a lámh, agus do mhéaduighis</span>
<lb n="156"/><span>thar barr a shealbhúchas sa talamh.  Ach sín amach do láimh, agus luig</span>
<lb n="157"/><span>go trom ar a shubstannt í, agus do-chífir go mallachtóchaidh sé thu</span>
<lb n="158"/><span>os comhair do shúla féin!"  Adubhairt annsan an Tighearna leis an</span>
<lb n="159"/><span>áirseóir: "Féach, atá a chuid go léir id láimh-se; ámhthaig, ná</span>
<lb n="160"/><span>bain le n-a phearsain fhéin."  Agus do imthig an t-áirseóir amach</span>
<lb n="161"/><span>ó láthair an Tighearna.</span></p>
<lb n="162"/>
<lb n="163"/><p><span>Agus do thárlaig an lá san go rabhadar mic agus ingheanacha Job ag</span>
<lb n="164"/><span>caitheamh féasta agus ag ól fíona i dtigh a ndearbhráthar ba sine.  Do </span>
<lb n="165"/><span>tháinig teachtaire chun Job ag rádh: "Do bhí na daimh ag treabhadh agus</span>
<lb n="166"/><span>na hasail ag inníor 'n-a n-aice, agus do ionnsaidheadar bitheamhnaig</span>
<lb n="167"/><span>iad agus do thógadar iad uile ló, agus do mharbhuighdar na fir go léir le</span>
<lb n="168"/><span>faobhar cloidhimh, agus do thána-sa im aonar as, dá innsint duit."</span>
<lb n="169"/><span>Fhaid do bhí sé ag labhairt, do tháinig fear eile agus adubhairt: "Do</span></p>
</div>
<pb n="382"/>
<div><lb n="170"/><p><span>thuit teine Dé anuas ón spéir agus do loisc sí na caoire agus na haedhairí</span>
<lb n="171"/><span>do bhí ina mbun, agus do thána-sa amháin as, dá innsint duit."</span>
<lb n="172"/><span>Is ar éigin do bhí an focal as a bhéal súd nuair do tháinig fear eile</span>
<lb n="173"/><span>adubhairt: "Do rinneadar na Caldéi trí trúip díobh féin, agus do</span>
<lb n="174"/><span>ionnsaidheadar na capaill, agus do rugadar iad go léir leó thar éis</span>
<lb n="175"/><span>an lucht do bhí dá gcoimeád do mharbhú le faobhar an chloidhimh, agus do </span>
<lb n="176"/><span>thána-sa amháin as, dá innsint duit."  Ar bheith ag labhairt do so,</span>
<lb n="177"/><span>do tháinig an ceathramhadh teachtaire isteach agus adubhairt: "Ar bheith</span>
<lb n="178"/><span>dot mhic agus dot ingheanacha ag caitheamh féasta i dtig a ndearbhráthar</span>
<lb n="179"/><span>ba sine, do shéid gaoth thréan go hobann ón bhfásach ar cheithre cúinne</span>
<lb n="180"/><span>an tighe, agus do leagadh anuas orra é, agus atáid siad go léir marbh fé,</span>
<lb n="181"/><span>agus do thána-sa amháin saor as, dá innsint duit."</span></p>
<lb n="182"/>
<lb n="183"/><p><span>Ar gcloisint na scéal doilgheasa so do Job do chrom sé ar an</span>
<lb n="184"/><span>dtalamh agus do adhair sé Dia, ag rádh: "Is lomnochtaithe do tháinig mé</span>
<lb n="185"/><span>as bhroinn mo mháthar ar an dtalamh so, agus go lomnochtaithe do chasfad</span>
<lb n="186"/><span>arís ann.  Do thug an Tighearna raidhse dham agus do rug sé uaim arís</span>
<lb n="187"/><span>é.  Mar ba toil leis is mar sin do thárluig: go madh beannuighthe</span>
<lb n="188"/><span>i gcomhnuidhe ainm an Tighearna!" - Agus níor labhair a bhéal, agus níor</span>
<lb n="189"/><span>smaoinig a chroidhe, éan nídh amadánta i gcoinnibh Dé.</span></p>
<lb n="190"/>
<lb n="191"/><p><span>Beagán laethaibh ina dhiaidh sin do thánadar clainn Dé agus do sheasuigheadar</span>
<lb n="192"/><span>i láthair an Tighearna, agus do sheasaimh an t-áirseóir ina</span>
<lb n="193"/><span>measc.  Adubhairt Dia leis: "Cad as n-a dtáinig tusa?"</span>
<lb n="194"/><span>Adubhairt Sátan: "Do thimchealligheas an talamh agus do shiubhluigheas</span>
<lb n="195"/><span>gach órlach di."  "A' bhfeacaís mo sheirbhíseach Job?" arsa Dia</span>
<lb n="196"/><span>leis, "ná fuil a leithéid eile ar druim talmhan, duine díreach, ceart,</span>
<lb n="197"/><span>símplí ná rinn urchóid ná peaca; agus do chorruighis me ina choinnibh</span>
<lb n="198"/><span>chun go smachtóchann é gan chúis.  Ar san t-áirseóir dá fhreagra:</span>
<lb n="199"/><span>"Tabharfaidh duine croiceann ar chroiceann, agus a bhfuil aige ar a</span>
<lb n="200"/><span>bheatha; ámhthaig, sín-se do láimh amach agus bain le n-a chnámha agus</span>
<lb n="201"/><span>le n-a cholainn agus do-chífir go mallachtóchaidh sé id aghaidh thú."</span>
<lb n="202"/><span>"Féach," arsa Dia leis, "atá sé id láimh-se, ach fág an t-anam ann."  Annsan</span>
<lb n="203"/><span>do imthig an t-áirseóir amach as láthair an Tighearna, agus do bhuail sé</span>
<lb n="204"/><span>colainn Job le eascóidí olc thar barr.  Ó bhonn a chos go baitheas a chinn</span>
<lb n="205"/><span>do badh aon otharas amháin a cholainn go léir. Do chaitheadar a mhuíntir</span>
<lb n="206"/><span>amach ar an gcarn aoilig é, agus le sliogán do bhíodh ag scríobadh chorcáin</span>
<lb n="207"/><span>is <eadh> do scriosadh de féin an bracha do thigeadh amach as a chneádha.</span>
<lb n="208"/><span>Annsan adubhairt a bhean leis: "A amadáin, maireann tu fós gan pheaca;</span>
<lb n="209"/><span>tabhair do mhallacht do Dhia, chun go mairbheóchadh sé láithreach tu!" "A</span>
<lb n="210"/><span>bhean," ar sé sin léi, "is díthcéilleach, is mallaithe í do chaint: do</span>
<lb n="211"/><span>ghlacamair go buidheach neithe maithe ó láimh Dé agus cad na thaobh ná</span>
<lb n="212"/><span>glacfaimís, le cóbhuidhchas, neithe urchóideach ón láimh chéadna?"</span></p>
<lb n="213"/>
<lb n="214"/><p><span>Annsan do thánadar triúr prionnsaí de charaid Job, ar chlos na</span>
<lb n="215"/><span>haindeise do imthig air, chun a gcompóird do thabhairt do; agus ar</span>
<lb n="216"/><span>theacht i láthair dóibh, níor aithníghdar ar dtúis é, agus ar fhaiscint</span>
<lb n="217"/><span>dóibh an reacht ina raibh sé, do liúghadar agus <do> ghoileadar, do stolladar</span>
<lb n="218"/><span>a n-éadach agus do chuireadar cré ar a gceann; do shuidhdar le n-a ais ar</span></p>
</div>
<pb n="383"/>
<div><lb n="219"/><p><span>an gcarn aoilig ar feadh seacht lá agus seacht n-oidhche, agus ní dubhradar focal</span>
<lb n="220"/><span>leis ar fhaiscint dóibh an pheannaid do bhí air.</span></p>
<lb n="221"/>
<lb n="222"/><p><span>Annsan do chromadar ar choinspóidí leis, a d'iarraidh a chur ina luighe air</span>
<lb n="223"/><span>gur mar gheall ar a pheacaí troma do smachtuig Dia é.  Do fhreagair</span>
<lb n="224"/><span>Job a n-argóint go léir, agus do sheasaimh sé amach ná rinn sé peaca</span>
<lb n="225"/><span>mór ná beag i gcoinnibh Dé, agus siúd is ná rinn féin, go bhféadfadh Dia</span>
<lb n="226"/><span>le lán ceart é smachtú míle uair níos géire 'ná rinn sé, agus go raibh</span>
<lb n="227"/><span>fáilthe aige chuige sin uaidh fhéin dá bhfaiceadh sé san oireamhnach.  l</span>
<lb n="228"/><span>ndeire na hargóinte do labhair <Dia> as na flaithis leó: do theaspáin</span>
<lb n="229"/><span>sé go raibh an éagcóir aca-san chun Job, agus go raibh sé sin ceart ina</span>
<lb n="230"/><span>smaointibh, glan ina ghníomharthaibh, agus fírinneach ina fhocal; agus do</span>
<lb n="231"/><span>chneasuigh Dia gach urchóid dá dtug sé air; do aithbheóidh sé a chlainn</span>
<lb n="232"/><span>agus do dhúbhluig sé a shubstainnt, do mhair sé céad agus dachad bliadhain</span>
<lb n="233"/><span>tar éis na hanacra go léir dá dtáinig air.</span></p>
<lb n="234"/>
<lb n="235"/><p><span>Ag seo, a Chríostaidhthe, mar do thástáil Dia an seirbhíseach maith</span>
<lb n="236"/><span>so i dteine thrioblóide shaoghaltha.  Agus d'athchuinghig Rí Dáth ar</span>
<lb n="237"/><span>Dhia mar seo: "Proba me, Domine, et tenta me" "Tástáil me, a Thighearna,</span>
<lb n="238"/><span>agus féach cad é an sórd me. Buail, bris, loisc agus dóigh me chun go</span>
<lb n="239"/><span>madh fhollas go bhfuil mo chroidhe díreach leat!"</span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>Fáth eile, a Chríostaidhthe, n-a bhfiosruigheann Dia an deagh-dhuine</span>
<lb n="242"/><span>le anacra aimsearach, is chun go nglanfadh sé a chroidhe ó gach uile</span>
<lb n="243"/><span>chaitheamh i ndiaidh neithe an tsaoghail seo - ó ghrádh truaillighthe rachmais</span>
<lb n="244"/><span>an bheatha so.  Oir, i bhfírinne, dá mbeadh sonas saoghaltha do ghnáth</span>
<lb n="245"/><span>ceangailte de sheirbhís Dé sa bheatha so, do dhéanfadh ár bhformhór</span>
<lb n="246"/><span>an <t>seirbhís sin do chólíonadh a dfhonn an tsonais sin do fhagháil,</span>
<lb n="247"/><span>fé mar do thugann Naomh Auguistín fé dheara insna focail seo:</span>
<lb n="248"/><span>"An tráth," adeir sé, "do-chíonn tú namhaid Dé séanmhar annso, an</span>
<lb n="249"/><span>saoghal ag éirighe le droch-dhaoine, cuireann san iongantas ort agus</span>
<lb n="250"/><span>adeirir leat fhéin: Atáimse le fada im sheirbíseach ag Dia, ag</span>
<lb n="251"/><span>coiméad go poínteáltha do réir mo dhíchill a aitheanta, ag cólíonadh</span>
<lb n="252"/><span>oibliogáidí mo chreidimh, agus ní fearrde me, ní fearrde an rath atá</span>
<lb n="253"/><span>orm; mairim go macánta Críostamhail, agus ní chuireann Dia séan ná</span>
<lb n="254"/><span>sonas orm; mairid dream eile go mallaithe, gan riaghail gan</span>
<lb n="255"/><span>smacht gan cráibhe, agus bídh sláintamhail saidhbhir fá ghradam agus fá onóir</span>
<lb n="256"/><span>agus fá mheas."  Ach fiafruigheann an Dochtúir naomhtha so; "Talia</span>
<lb n="257"/><span>ergo quaerebas?" "An iad na neithe seo do lorguighis-se , a</span>
<lb n="258"/><span>Chríostaidhe?  Is, mar sin, a dfhonn shláinte chorportha,  is a</span>
<lb n="259"/><span>dfhonn ollmhaitheas an bheatha so, is a dfhonn mheas agus gradam</span>
<lb n="260"/><span>agus onóir an tsaoghail seo, do dhéanfá-sa seirbhís do Dhia!  Agus</span>
<lb n="261"/><span>hedé an fáth díreach nár bhronn Dia na neithe seo ortsa, oir níor</span>
<lb n="262"/><span>cheart duit é ghrádhchaint ar sucht a bhronntaisí do dhaoine, ach</span>
<lb n="263"/><span>ar son a dheagh-cháilidheacht fhéin amháin; mar dá ndéanfá-sa</span>
<lb n="264"/><span>seirbhís do ar son na <d>tabharthaistí talmhaidhe do thugann sé uaidh,</span>
<lb n="265"/><span>do theaspáinfá gur badh annsan led anam na tabharthaistí</span>
<lb n="266"/><span>truaillighthe sin 'ná Dia féin, agus dá bhrígh sin nárbh fhiú</span>
<lb n="267"/><span>thu radharc do fhagháil air choidhche, clúdaithe le n-a ghlóire.</span></p>
<lb n="268"/>
<lb n="269"/><p><span>Atáid na mílte somplaí laethamhail againn do theaspáineann</span>
<lb n="270"/><span>mór-chontabhairt rachmais an bheatha so do thaobh slánú shíorraidhe na</span></p>
</div>
<pb n="384"/>
<div><lb n="271"/><p><span>ndaoine. Oir cé hiad bhur ndroch-Chríostaidhthe, bhur lucht meisce,</span>
<lb n="272"/><span>bhur lucht bruighne, bhur ndream drúiseamhail, bhur lucht déanta</span>
<lb n="273"/><span>éagcóra ar bhochtáin, bhur lucht do réabann dlighe Chríost agus dlighthe</span>
<lb n="274"/><span>Eaglais Chríost - cé hiad san?  Nach iad bhur ndaoine saidhbhre iad, nách</span>
<lb n="275"/><span>iad bhur maithibh agus mór-uaisle, nách iad bhur lucht an sparáin teann,</span>
<lb n="276"/><span>bhur lucht an cholainn beathuighthe láidir sláintamhail?  Cionnas, mar</span>
<lb n="277"/><span>sin, do chosnann Dia tusa, a Chríostaidhe, ó chontabhairt agus ó chuirpacht</span>
<lb n="278"/><span>na bpeacaí scannramhail seo?  Clúduigheann sé le bochtaineacht thu</span>
<lb n="279"/><span>ó phláig an tsaidhbhris, cosnann sé thu le húirísleacht i gcoinnibh</span>
<lb n="280"/><span>onóir shaoghaltha, agus díonann sé le droch-shláinte thu i gcoinnibh drúis</span>
<lb n="281"/><span>agus meisce agus mí-bhearta eile.  Is fíor, b'éidir, ná faghann tú radharc</span>
<lb n="282"/><span>cruinn anois ar na neithe seo, ach ní bheir mar sin: atá lá in áirithe</span>
<lb n="283"/><span>ag Dia, lá an mhór-bhreitheamhanais, nuair do lonnróchaidh solas na</span>
<lb n="284"/><span>síorraidheachta ar iomchar Dé agus ar ghníomhartha daoine sa tsaoghal</span>
<lb n="285"/><span>so: is annsan do-chífirse, a bhochtáin, cad í an fhaill eaglach ar</span>
<lb n="286"/><span>n-ar chosain do dhealbhas thu; do-chífirse, a chréatúir, cnaoidhte le</span>
<lb n="287"/><span>droch-shláinte, cad í an teine scannramhail ar n-ar shábháil do</span>
<lb n="288"/><span>bhreóiteacht thu, agus beannóchair, míle uair, an Dia trócaireach san</span>
<lb n="289"/><span>do choisc tabharthaistí urchóideacha an bheatha so uait, agus do bhronn</span>
<lb n="290"/><span>ort ina n-ionad anacraí grásamhail le n-ar shábhálais do anam.</span></p>
<lb n="291"/>
<lb n="292"/><p><span>Tugaid anacraí an bheatha so ní amháin gráin dúinn ar aoibhneas</span>
<lb n="293"/><span>chontabhartha an tsaoghail seo agus cosnaid sinn ar chuirpacht an pheaca,</span>
<lb n="294"/><span>ach fós ceanglaid ár n-anam go dlúth agus go daingean le Dia; cuirid</span>
<lb n="295"/><span>'fhiachaibh orainn in ár n-aindeóin rith fé n-a choimirce sin agus ár ndóigh</span>
<lb n="296"/><span>go léir do chuir ann.  Oir atáid, mar adeir Naomh Bernard, cheithre</span>
<lb n="297"/><span>dream dhaoine ar an dtalamh so ceapaithe chun glóire síorraidhe do</span>
<lb n="298"/><span>shealbhú insa bheatha thall.  An chéad dream, buadhaid flaitheas <Dé></span>
<lb n="299"/><span>le fóirneart - is iad dream iad san na boicht i spioraid, nó an</span>
<lb n="300"/><span>mhuíntir do thréigeann rachmas an tsaoghail, dá ndeóin agus dá saorthoil</span>
<lb n="301"/><span>fhéin, a dfhonn dlighe Chríost do leanamhaint gan bac gan cosc.</span>
<lb n="302"/><span>Ceannuigheann an dara dream ríoghacht Dé - is iad san na daoine saidhbhir</span>
<lb n="303"/><span>do rinne, mar do chomhairligheann Críost dúinn, le <n-a></span>
<lb n="304"/><span>ndéirc raidhseamhail, daoine muínteara do bhoicht Dé do labharfidh</span>
<lb n="305"/><span>go fórsamhail ar a son an lá déanach i láthair Dé agus do ghlacfidh isteach</span>
<lb n="306"/><span>iad in árais fhlaitheamhnais.  Guidheann an tríomhadh dream flaitheas</span>
<lb n="307"/><span>Dé, agus cé hiad san?  Atá, an mhuíntir atá croidhe-umhal, an mhuíntir</span>
<lb n="308"/><span>ná lorguigheann módh ná meas daoine, ach do fhulaingeann go foidhneach</span>
<lb n="309"/><span>éagcóir agus masla agus tarcuisne.   Agus atá dream eile ann ná téighean</span>
<lb n="310"/><span>isteach go flaitheas Dé ach de bhrígh go gcuirthear 'fhiachaibh orra dul</span>
<lb n="311"/><span>isteach ann; agus is iad so na Críostaidhthe nach loirgeóchadh Dia ach ná</span>
<lb n="312"/><span>faghaid suaimhneas ar éan taobh eile.  Dá mbeadh an saoghal síoch</span>
<lb n="313"/><span>leó, dá mbeadh sé sona agus taithneamhach leó, dá mbeadh sé ádhbharach</span>
<lb n="314"/><span>áthasach leó, ní loirgeóchaidís thusa choidhche, a Dhia áluinn!  Ach</span>
<lb n="315"/><span>ar nós an phobail úd sa tseannreacht do chumais do cheapais agus do thoghais</span>
<lb n="316"/><span>duit féin - an pobal úd do bheathuighis le arán na n-aingeal agus do</span>
<lb n="317"/><span>ramhruighis le méitheas na talmhan, an pobal úd do chuiris i dtír</span></p>
</div>
<pb n="385"/>
<div><lb n="318"/><p><span>chomh maith sin go súghaidís mil as a carraigreacha  agus íle as a clocha</span>
<lb n="319"/><span>cruadha - ach do thréig sé thusa, an Dia do chruthnuigh é; is mar seo</span>
<lb n="320"/><span>do thréigfeadh an dream so thusa muna mbeadh gur luighis do láimh</span>
<lb n="321"/><span>trom orra, gur líonais a mbóthar sa tsaoghal so le deilginí, gur</span>
<lb n="322"/><span>dhúnais gach éan slighe chun compóird orra ach an cosán do bheireann go</span>
<lb n="323"/><span>dtí go ríoghacht naomhtha-sa; do bhrúghais, do mharbhuighis iad chun</span>
<lb n="324"/><span>go loirgeóchaidís thu agus go gcasfaidís <ort> - mar adeir an Fáidh</span>
<lb n="325"/><span>ríoghamhail: "Cum occiderit eos revertebantur, et diluculo veniebant</span>
<lb n="326"/><span>ad eum" "Nuair do mhairbh sé iad do chasadar air, agus moch ar</span>
<lb n="327"/><span>maidin do thánadar chuige."</span></p>
<lb n="328"/>
<lb n="329"/><p><span>Ní gan duadh san.  Ní bheirthar buadh gan comhrac, agus ní bhfaghaidh</span>
<lb n="330"/><span>éinne coróinn na glóire ach an té do bhuaidhfidh í.  "Is iongna leat,"</span>
<lb n="331"/><span>adeir Naomh Ambrós, "go n-oibrigheann Dia go cruaidh a sheirbhísigh</span>
<lb n="332"/><span>dhílis agus go bhfágann sé peacaig go suaimhneasach: do badh áil leat</span>
<lb n="333"/><span>fios na deifrach so bheith agat?  Hedé an fáth atá leis: Ní maith le</span>
<lb n="334"/><span>Dia ríoghacht na bhflaitheas do thabhairt d'éinne ach don té thuilleann í,</span>
<lb n="335"/><span>ach is maith leis í thabhairt do na fíoraein." As san leanann nach foláir do</span>
<lb n="336"/><span>cae do thabhairt dóibh í thuilleamh.  Ach de bhrígh ná</span>
<lb n="337"/><span>ceapann sé ríoghacht na bhflaitheas do thabhairt do pheacaig, ní thugann</span>
<lb n="338"/><span>sé mar sin éan chae dhóibh í thuilleamh.  Fé, díreach, mar do-ní prionnsaí</span>
<lb n="339"/><span>an tsaoghail seo: an mhuíntir n-ar áil leo do árdú in onóir, cuirid</span>
<lb n="340"/><span>cúram a leithéid seo agus a leithéid siúd de nídh orra, tástálaid ar</span>
<lb n="341"/><span>feadh mórán bliadhanta iad, agus an tráth do-chíd dílis agus fírinneach iad</span>
<lb n="342"/><span>déinid ridirí nó tighearnaí nó iarlaí dhíobh: is mar seo do níonn</span>
<lb n="343"/><span>Dia le n-a charaid fhéin, tástálann sé annso iad, chun go gcúiteóchadh</span>
<lb n="344"/><span>sé a dtrioblóid ina dhiaidh so leó.</span></p>
<lb n="345"/>
<lb n="346"/><p><span>Ina éaghmuis sin, níl éinne chomh ceart chomh naomhtha chomh iomlán</span>
<lb n="347"/><span>san ar an dtalamh so ná go bhfuil fiacha beaga éigin aige le díol le</span>
<lb n="348"/><span>ceart Dé.   Oir cá bhfagham an té nár pheacuigh riamh?  Ca bhfagham</span>
<lb n="349"/><span>an té nár shailig riamh a chochall baistí le smól nó le salachar an</span>
<lb n="350"/><span>pheaca?  Ciaca againn do fhéadfadh a rádh: "Níor mhúchas riamh solas na</span>
<lb n="351"/><span>ngrás le héan pheaca toileannach im anam?" Dá gcuardófá ó</span>
<lb n="352"/><span>éirighe gréine thoir go dtí n-a luighe thiar, ó bhrothal an tsamhraidh</span>
<lb n="353"/><span>theas go fuacht an gheimhridh thuaidh, ní é mo mheas go bhfaghfá duine</span>
<lb n="354"/><span>do fhéadfadh a rádh le fírinne nár pheacuig sé riamh.  Níl éinne,</span>
<lb n="355"/><span>mar sin, nár thuit i bhfiacha le Dia agus ná caithfidh iad do dhíol.  Ach</span>
<lb n="356"/><span>cahuin?  Atá, roimh nó i ndiaidh a bháis.  Ma's tar éis a bháis,</span>
<lb n="357"/><span>cad é chomh trom agus chomh peannaidheach is do bheidh an díol san air?</span>
<lb n="358"/><span>Is fearra dho míle uair iad do éileamh ar an dtaobh so den uaig, iad</span>
<lb n="359"/><span>do dhíol le hanacraí an bheatha, fé mar adeir Naomh Ieróm insa leitir</span>
<lb n="360"/><span>do scríbh sé go Paulína ag tabhairt compóird agus misnigh di tar éis</span>
<lb n="361"/><span>bás a clainne agus cailleamhaint a coda. "Cad é an chúis goil agus</span>
<lb n="362"/><span>caoidhe dhuit?" adeir sé léi.  "Do rug Dia do chlainn uait agus do</span>
<lb n="363"/><span>bhochtanuig thu; tóg do rogha aca so: níor thuillis led pheacaí go</span>
<lb n="364"/><span>smachtóchadh Dia chomh géar so thu; nó do thairigís an fiosrú so ort</span></p>
</div>
<pb n="386"/>
<div><lb n="365"/><p><span>led chionnta féin.  Má innseann do choinsias umhal glan duit go</span>
<lb n="366"/><span>bhfuileann tú neamh-chiontach, in ionad dhobróin, badh ceart</span>
<lb n="367"/><span>duit áthais a bheith ort, oir iarrann Dia do shubháilciú i</span>
<lb n="368"/><span>gcóir flaitheamhnais;</span>
<lb n="369"/><span>fé mar do níonn an ceárdaidhe do chuireann péarlaí agus clocha uaisle</span>
<lb n="370"/><span>i bhfáinne, leasuigheann sé agus gearrann sé iad, baineann sé gach éan</span>
<lb n="371"/><span>chúinne agus gach éan chnaip díobh chun go n-oirfidís ina n-ionad ceapaithe.</span>
<lb n="372"/><span>Ach má thuillis led pheacaí go smachtóchadh Dia thu, nách fearra dhuit</span>
<lb n="373"/><span>míle uair go mbuainfeadh sé díol láithreach dhíot sa bheatha so 'ná na</span>
<lb n="374"/><span>fiacha do fhágaint i gcóir a n-éilithe sa bheatha eile?  Oir cuimhnig,</span>
<lb n="375"/><span>dá fhaid do fhág<faidh> sé gan éileamh iad is <eadh> is cruaidhe an</span>
<lb n="376"/><span>díol do loirgeóchaidh sé asta ."  Ciaca is tairbheamhla dhuitse</span>
<lb n="377"/><span>mar sin, a Chríostaidhe, go dtástálfadh Dia annso thu, go nglanfadh</span>
<lb n="378"/><span>sé thú ó dheasca do pheacaí, ó dhríodar do chlaon-chortha, go gceanglóchadh</span>
<lb n="379"/><span>sé go dlúth agus go daingean de fhéin sa bheatha so thu, chun go</span>
<lb n="380"/><span>n-árdóchadh sé in-a dhiaidh so thu i nglóire shíorraidhe, nó tu fhágaint</span>
<lb n="381"/><span>mar do fhágann sé na peacaig i marbhshuan an pheaca, ina gcodlaid go trom</span>
<lb n="382"/><span>i sonas agus i séan, in onóir agus i ngradam agus i bpléisiúr, do chríochnuigheann</span>
<lb n="383"/><span>i mbochtaineacht agus in uireaspa, i ndealbhas agus i ndonas agus i bpeannaid</span>
<lb n="384"/><span>shíorraidhe?</span></p>
<lb n="385"/>
<lb n="386"/><p><span>Isé an nídh a mheallann sinn ná breathnuighmíd, ná meádhchaimíd,</span>
<lb n="387"/><span>ná tomhaisimíd neithe ach do réir mar do oirid dár staid sa bheatha so.</span>
<lb n="388"/><span>Dúnaimíd ár súile orra 'san mhéid do bhuaineann leis an</span>
<lb n="389"/><span>síorruidheacht.  Ach ó's é Dia an breitheamh cóir, ní fhéachann sé chun</span>
<lb n="390"/><span>ár dtairbhe aimsearach ach chun ár maitheas síorraidhe.  Fágaimís</span>
<lb n="391"/><span>ár gcúram airsean, agus, claoidhte le breoiteacht, cráidhte le bochtaineacht,</span>
<lb n="392"/><span>céasta le haindeise an tsaoghail, screadaimís amach</span>
<lb n="393"/><span>air, le na haspoil eaglach: "Domine, salva nos, perimus"</span>
<lb n="394"/><span>"A Thighearna, saor sinn, atáimíd caillthe,"</span>
<lb n="395"/><span>agus abraimís leis an bhfáidh: "In te, Domine, speravi: non</span>
<lb n="396"/><span>condundar" "Ionnatsa, a Thighearna, do chuirim mo dhóchas agus ní</span>
<lb n="397"/><span>meallfar me": oir atáim deimhnitheach go n-ionntóchaidh gach nídh</span>
<lb n="398"/><span>amach go maith dham an tráth do chuirfead mo mhuinighin go</span>
<lb n="399"/><span>fírinneach ionnatsa: níor fheallais ar éinne riamh, agus ní</span>
<lb n="400"/><span>fheallfair choidhche ar an té chuireann a dhóigh go léir id</span>
<lb n="401"/><span>chomhachta agus id thrócaire-se.</span></p>
<lb n="402"/>
<lb n="403"/><p><span>AN DARA RANN</span></p>
<lb n="404"/>
<lb n="405"/><p><span>Má tá éan nídh in ár gcreideamh do neartuigheann níos mó an</span>
<lb n="406"/><span>creideamh céadna san agus do dhaingnigheann ár ndóchas, is é nídh é sin</span>
<lb n="407"/><span>ádh agus sonas an tsaoghail seo do bheith ar dhroch-dhaoine, agus mí-ádh agus</span>
<lb n="408"/><span>anró do bheith ar dheagh-dhaoine, - Is tuairim libh, b'éidir, gur éagsamhail</span>
<lb n="409"/><span>an comhrádh é seo, gur caint contráltha le fírinne í.  Ach is caint</span>
<lb n="410"/><span>í do sheasuigheann le solas an réasúin, le heólas agus le creideamh.</span>
<lb n="411"/><span>Níl argóint níos treise chun teaspáint go bhfuil beatha eile i ndiaidh</span>
<lb n="412"/><span>an chinn seo, agus ná faghann ár n-anam bás le n-ár gcolainn, ach go bhfuil</span>
<lb n="413"/><span>luacht saothair le fagháil, go bhfuil slánú agus glóire agus aoibhneas ag Dia</span>
<lb n="414"/><span>in ár gcomhair sa bheatha thall - níl éan nídh, adeirim, do theaspáineann</span></p>
</div>
<pb n="387"/>
<div><lb n="415"/><p><span>so níos fórsamhla 'ná sonas na bpeacach agus mí-ádh na bhfíoraen sa</span>
<lb n="416"/><span>tsaoghal so.</span></p>
<lb n="417"/>
<lb n="418"/><p><span>An té is truaillighthe béasa, an té is measa creideamh, dá mbeadh</span>
<lb n="419"/><span>sé deimhnitheach go bhfuil beatha eile i ndiaidh an chinn seo, do leasóchadh</span>
<lb n="420"/><span>sé a dhroch-bhéasa agus do leanfadh sé go poínteáltha riaghlacha a</span>
<lb n="421"/><span>chreidimh.  Ach scaoileann sé srian le n-a ainmhianta de bhrígh go saoileann</span>
<lb n="422"/><span>sé ná fuil éan nídh siúráltha, éan aoibhneas substainntamhail le</span>
<lb n="423"/><span>fagháil ach sa bheatha so láithreach. Ach mise agus tusa agus ár leithéidí</span>
<lb n="424"/><span>eile do chreideann go daingean go bhfuil Dia, cruthóir an domhain ann, go</span>
<lb n="425"/><span>bhfuil saoghal agus sonas eile ann in éaghmuis an chinn seo, cionnas do</span>
<lb n="426"/><span>fhéachaimíd ar an deifir mhór atá idir staid droch- agus deagh-dhuine sa</span>
<lb n="427"/><span>bheatha so?  Adeirim liom féin: Atá an subháilce fé chois agus fé</span>
<lb n="428"/><span>tharcuisne annso, agus atá an sway agus an láimh uachtrach ag an bpeaca;</span>
<lb n="429"/><span>an fíoraen uireaspach agus an mallathóir sonasmhar; an deagh-dhuine</span>
<lb n="430"/><span>buartha agus céasta agus brúighte, agus an droch-dhuine sásta agus socair agus compórdach.</span>
<lb n="431"/><span>Cad is ceart do mheas as san?  Atá, go bhfuil saoghal eile ann ina bhfaghaidh</span>
<lb n="432"/><span>an fíoraen sonas seasamhach, sonas  seasamhach, sonas iomlán, sonas</span>
<lb n="433"/><span>fírinneach, in áit rachmais fhallsa an bheatha so do coisceadh air.</span></p>
<lb n="434"/>
<lb n="435"/><p><span>Do b'í seo an argóint do chaitheadh na haithreacha naomtha</span>
<lb n="436"/><span>i gcoinnibh na n-eiricidí do admhuigheadh go raibh Dia ann ach do chreideadh go</span>
<lb n="437"/><span>n-éagadh an t-anam leis an gcolainn.  Ag seo mar a labhrann ceann aca i</span>
<lb n="438"/><span>gconspóid chreidimh le heiriceach do shéan go raibh éan bheatha</span>
<lb n="439"/><span>eile ann i ndiaidh an chinn seo: "Admhuighir liomsa go bhfuil Dia</span>
<lb n="440"/><span>ann.  Ach fiafruighim díot an ngrádhann Dia an mhuíntir atá umhal,</span>
<lb n="441"/><span>an dream do ghéilleann do agus do níonn a ndícheall a thoil do</span>
<lb n="442"/><span>chólíonadh?  Mara ngrádhann sé iad - má bhíonn sé gan cúram ionnta</span>
<lb n="443"/><span>gan cionn orra - ca bhfuil a eagna agus cad do imthigheann ar a thrócaire?</span>
<lb n="444"/><span>Má tá grádh agus cion aige orra, cahuin do theaspáineann sé é?  Go</span>
<lb n="445"/><span>háirithe ní sa bheatha so, oir fágann sé annso i uireaspa agus i ndoilgheas</span>
<lb n="446"/><span>iad; agus ní sa bheatha thall, oir ní ghéilleann tusa go bhfuil a leithéid</span>
<lb n="447"/><span>in éanchor ann.  Cuarduig do ghliocas, glaeidh chughat do ghéaríntleacht go</span>
<lb n="448"/><span>léir, ní bhfaghair slighe eile ar bith chun tu féin do tharrac</span>
<lb n="449"/><span>amach as an lúib seo ach le admhughadh go maireann an t-anam thar éis</span>
<lb n="450"/><span>éaga an cholainn agus go bhfuil, thar éis báis, staid beatha eile ina</span>
<lb n="451"/><span>dtabharfaidh Dia luacht a chroidhe agus a chuid oibre do gach éinne againn.</span>
<lb n="452"/><span>Ó's Dia iomlán ins gach cáilidheacht diadha é, ní fuláir nó go bhfuil ceart</span>
<lb n="453"/><span>iomlan aige: má tá ceart iomlán aige tabharfaidh sé breitheamhnas</span>
<lb n="454"/><span>iomlan: ní cuirthar an breitheamhnas san i bhfórsa sa bheatha so,</span>
<lb n="455"/><span>de bhrígh go bhfuil ádh an tsaoghail seo le droch-dhaoine; ní fuláir</span>
<lb n="456"/><span>mar sin go bhfuil saoghal eile ann ina dteaspánfidh Dia a cheart go</span>
<lb n="457"/><span>hiomlán.  Mara bhfuil an scéal mar seo, ní fuláir dhúinn admhughadh</span>
<lb n="458"/><span>gur amadáin na fíoraein agus gur daoine fíor-eagnach na peacaig;</span>
<lb n="459"/><span>oir coingbhíd so an greim atá aca, lorguighid an sonas láithreach,</span>
<lb n="460"/><span>sásuighid a gcroidhe le ollmhaitheas an bheatha so; ach ní lorguighid</span>
<lb n="461"/><span>na fíoraein a gcompóird ar an dtaobh so dhen uaig, ach bíonn tnúth</span>
<lb n="462"/><span>aca é fhagháil sa tsaoghal thall.  Mara bhfuil an saoghal san ann, is</span></p>
</div>
<pb n="388"/>
<div><lb n="463"/><p><span>díomhaoin é a ndóchas agus is fíor-amadáin iad."</span>
<lb n="464"/><span>Is mar seo, a Chríostaidhthe, do thairigeadh an t-athair naomhtha so, ó</span>
<lb n="465"/><span>ádh na bpeacach agus ó aindeise na bhfíoraen, argóint láidir chun</span>
<lb n="466"/><span>teaspáint go bhfuil síorraidheacht ghlórmhar ullamh 'n-a dhiaidh so ag</span>
<lb n="467"/><span>Dia i gcóir a charaid fhéin.</span></p>
<lb n="468"/>
<lb n="469"/><p><span>Úsáideann Naomh Auguistín an argóint chéadna in míniú an</span>
<lb n="470"/><span>t-aonmhadh sailm déag agus cheithre fichid, ag labhairt le Críostaidhe</span>
<lb n="471"/><span>cráidhte ag aindeise an tsaoghail seo.  Cuireann sé misneach air</span>
<lb n="472"/><span>iad do iomchar go foidhneach agus go sásta insna focail seo: "Ma's</span>
<lb n="473"/><span>maith leat," adeir sé, "fadfhulang na naomh do fhoghluim, machtnuig</span>
<lb n="474"/><span>ar shíorraidheacht Dé.  Tabhair é sin fé dheara, coingibh do shúil air,</span>
<lb n="475"/><span>agus ní chuirfidh trioblóidí an tsaoghail so mí-mhisneach ort, ach</span>
<lb n="476"/><span>neartóchaid siad do chreideamh agus méadóchaid do dhóchas.  An tráth</span>
<lb n="477"/><span>do-chionn tu an deagh-dhuine mí-ádhmhar agus an peacach rathamhail, buaireann</span>
<lb n="478"/><span>tu thu féin gan chúis gan fáth gan réasún: ní fhéachann tusa ach</span>
<lb n="479"/><span>chun aimsir ghearra an bheatha so, chun na beagán laethanta n-a bhfuil</span>
<lb n="480"/><span>do chúrsa sa tsaoghal déanta, agus do badh áil leat, sa chúrsa ghearra</span>
<lb n="481"/><span>san, go gcólíonfadh Dia a bhreitheamhnaisí ar dhaoine; do b'fhonn</span>
<lb n="482"/><span>leat go ndéanfadh Dia ceart láithreach, go bhfaghadh an deagh-dhuine</span>
<lb n="483"/><span>a phágh sa bheatha so, agus go smachtóchadh Dia, le sciúirse a fheirge, an</span>
<lb n="484"/><span>droch-dhuine ar an dtalamh so. Hedé do b'áil leatsa; ní thabharfá</span>
<lb n="485"/><span>ré in éanchor do Dhia; níor bh'áil leat go ndéanfadh sé maill</span>
<lb n="486"/><span>in éanchor, ach go dteaspánfadh sé a cheart agus a thrócaire id</span>
<lb n="487"/><span>aimsir-se.  Ach níl ceart agat san do lorg air; oir tabharfaidh Dia</span>
<lb n="488"/><span>gach éan nídh chun cinn ina aimsir féin.  An <t>síorraidheacht,</span>
<lb n="489"/><span>is í aimsir Dé í; an beatha soghluaiste seo, is í do aimsir-se í,</span>
<lb n="490"/><span>atá sí gearra thar barr; ámhthaig, atá aimsir Dé gan teórainn gan</span>
<lb n="491"/><span>deire, agus níl oibliogáid ná ceangal air gach éan nídh do dhéanamh id</span>
<lb n="492"/><span>aimsir-se ach ina thráth féin.  Ma's maith leat, dá bhrígh sin, do</span>
<lb n="493"/><span>chreideamh do neartú agus do dhóchas do mhéadú, coingibh síorraidheacht</span>
<lb n="494"/><span>Dé i gcomhnuidhe id aigne.  Cionnas san?  Atá, ar fhaiscint duit</span>
<lb n="495"/><span>cionnas do iomcharuigheann Dia é féin sa tsaoghal so le daoine - go</span>
<lb n="496"/><span>luigheann sé láimh throm ar a charaid, agus láimh éadtrom ar a namhaid</span>
<lb n="497"/><span>- ní fuláir duit meas go bhfuil am ullamh aige ina roinnfidh sé a</span>
<lb n="498"/><span>cheart go fóirlíonta leó, de bhrígh ná roinneann sé ach go gann leó</span>
<lb n="499"/><span>é insa tsaoghal so.'</span></p>
<lb n="500"/>
<lb n="501"/><p><span>Is iad so focail Naomh Auguistín agus is é seo a theagasc, agus is teagasc</span>
<lb n="502"/><span>folláin é.  Oir do b'é an nídh do chothuig agus choingibh suas agus do neartuig</span>
<lb n="503"/><span>na naoimh ar measc a dtimptáisiun agus a dtrioblóidí go léir cuimhneamh</span>
<lb n="504"/><span>ar an síorraidheacht.  Cahuin do labhair Job go húghdarásach agus</span>
<lb n="505"/><span>go cruinn ar an mbeatha atá le teacht?  Do b' eadh, an uair do bhí</span>
<lb n="506"/><span>sé gan chuid gan chlainn, gan tig gan áit, gach éadach gan bhiadh,</span>
<lb n="507"/><span>i bponnc an bháis, ag dreóghadh ar a charn aoilig, <annsan> is <eadh></span>
<lb n="508"/><span>adubhairt sé na focail seo: "Scio quod redemptor meus vivit, etc"</span>
<lb n="509"/><span>"<Atá> fhios agam," ar sé sin, "go maireann mo shlánathóir, agus go</span>
<lb n="510"/><span>mairfead fhéin go brách 'n-a fhochair; agus ní tuairim atá agam</span></p>
</div>
<pb n="389"/>
<div><lb n="511"/><p><span>ach deimhniú fírinneach."</span>
<lb n="512"/><span>Ach cad as n-a bhfuair sé an deimhniú san? Atá, adeir an Pápa Naomh</span>
<lb n="513"/><span>Gregorí, as na hanacraí agus as na haindeisí troma le n-ar fhiosruig Dia é.</span>
<lb n="514"/><span>Mar an gcéadna Rí Dáth, an tráth do bhí a anam 'n-a dhorn aige, é ag</span>
<lb n="515"/><span>teiche ó n-a namhaid, é cumhaingithe ar gach taobh, gan súil saoradh ná</span>
<lb n="516"/><span>slánú le fagháil aige:  "Atáim deimhnitheach", ar sé sin, "go</span>
<lb n="517"/><span>bhfaicfead glóire Dé i dtalamh na mbeó!"  Do b'é an t-urradh do bhí</span>
<lb n="518"/><span>aige leis sin, adeir naomh Crisostom, na trioblóidí do tháinig go</span>
<lb n="519"/><span>neamh-chionntach air, oir do chonnairc sé le solas an réasúin go raibh an</span>
<lb n="520"/><span>éagcóir chuige, agus go ndéanfadh Dia ceart do sa tsíorraidheacht agus go</span>
<lb n="521"/><span>dtabharfadh sé luacht a neamh-chiontacht do agus go gcúiteochadh sé a fhoidhne</span>
<lb n="522"/><span>leis.</span></p>
<lb n="523"/>
<lb n="524"/><p><span>Atá againn deimhniú níos treise 'ná san: atá fiadhnaise Dé na</span>
<lb n="525"/><span>fírinne féin againn leis.  Dá n-abróchadh Mac Dé go mbeadh an</span>
<lb n="526"/><span>dream do chreidfeadh ann féin agus do leanfadh a dhlighe saor sa tsaoghal</span>
<lb n="527"/><span>so ó gach anacra, ualuighthe le saidhbhreas, líonta le compóird, agus ná</span>
<lb n="528"/><span>beadh crádh ná céasadh ach i gcóir na bpeacach, admhuighim, dá bhfaicinn</span>
<lb n="529"/><span>an drochdhuine sonasmhar agus an deagh-dhuine mí-adhmhar, go lagóchadh an</span>
<lb n="530"/><span>radharc san mo chreideamh go mór, agus badh dheacair dam gan géilleadh do na</span>
<lb n="531"/><span>smaointe éadóchasach do eireóchadh im chroidhe; oir do chreidfinn gur</span>
<lb n="532"/><span>mheall Críost féin me, nuair do-chífinn neithe ag tuitim amach contráltha</span>
<lb n="533"/><span>le n-a gheallamhaint sin. Ach an tráth do chloisim na focail do tháinig as béal</span>
<lb n="534"/><span>an tSlánathóra so, agus do-chím cóilíonta go laethamhail os comhair mo shúla</span>
<lb n="535"/><span>iad - nuair a chloisim sin ag rádh le n-a dheisciobail: "Mundus gaudebit</span>
<lb n="536"/><span>et vos contristabimini" "Beidh áthas", ar sé sin, "ar an saoghal ach beidh</span>
<lb n="537"/><span>beidh doilgheas oraibhse" - nuair a chloisim é ag innsint go mbeadh an</span>
<lb n="538"/><span>mhuíntir do chreidfeadh ann fhéin fé tharcuisne agus dhroch-mheas ag daoine,</span>
<lb n="539"/><span>go mbeidís bocht agus uireaspach agus mífhortúnach sa bheatha so, agus ag</span>
<lb n="540"/><span>rádh leó gur innis sé na neithe seo dhóibh roimh ré chun ná beadh iongantas</span>
<lb n="541"/><span>ná lagmhisneach orra an tráth do thuitfidís amach - nuair, adeirim, do</span>
<lb n="542"/><span>smaoinim ar an gcomhrádh so Chríost <agus> do-chím go gcóilíontar go</span>
<lb n="543"/><span>laethamhail é, neartuigheann sé go mór mo chreideamh agus méaduigheann sé mo</span>
<lb n="544"/><span>dhóchas. Oir adeirim liom fhéin, an Dia céadna adubhairt le n-a fíoraein:</span>
<lb n="545"/><span>"Beidh doilgheas oraibh", adubhairt sé mar an gcéadna: "Tristitia vestra</span>
<lb n="546"/><span>vertetur in gaudium": "Ionntófar as so bhur ndoilgheas i lúthgháir"; an</span>
<lb n="547"/><span>té do fhógair dóibh go mbeidís anacrach ar an dtalamh so, do gheall sé dhóibh</span>
<lb n="548"/><span>a ríoghacht fhéin agus insa ríoghacht san sonas gan teórainn.</span></p>
<lb n="549"/>
<lb n="550"/><p><span>Anois, atá sé chomh fírinneach ina gheallamhaint agus atá sé ina bhagairt,</span>
<lb n="551"/><span>oir isé an fhírinne dhiongabháltha é. Adubhairt sé go mbeadh doilgheas ar</span>
<lb n="552"/><span>dheagh-dhaoine sa bheatha <so>; cólíontar san gach aon lá.</span>
<lb n="553"/><span>Agus do gheall sé go bhfaighdís compórd ina dhiaidh so in ionad an</span>
<lb n="554"/><span>doilghis sin; agus gan éan dabhta tiocfaidh a gheallamhaint chun cinn.</span></p>
<lb n="555"/>
<lb n="556"/><p><span>Is ceann do fhírinní an chreidimh Chríostamhail ná raghaidh éinne</span>
<lb n="557"/><span>isteach go flaitheas Dé ach an té atá cosamhail ina bheatha le Íosa</span>
<lb n="558"/><span>Críost. "Quos," adeir Naomh Pól, "praescivit, et praedestinavit</span></p>
</div>
<pb n="390"/>
<div><lb n="559"/><p><span>conformes fieri imaginis Filii sui": "An mhuíntir n-a raibh fhios</span>
<lb n="560"/><span>roimh ré ag Dia agus do cheap chun a bheith cosamhail le íomháig a Mhic</span>
<lb n="561"/><span>fhéin, is iad san do raghaidh go flaitheamhnas."</span>
<lb n="562"/><span>Anois is follas gur i mbochtaineacht agus in úirísleacht do chaith Mac Dé a</span>
<lb n="563"/><span>bheatha ar an dtalamh so, gur tarcuisne agus droch-thoil agus droch-mheas do </span>
<lb n="564"/><span>fuair sé ó dhaoine.  Do bhí Tiberius Caesar, an duine ba bharabraithe, ba</span>
<lb n="565"/><span>shailighthe, ba dhéistinighe béasa dár mhair riamh, ina ímpire ar an ndomhan</span>
<lb n="566"/><span>fé choróinn óir sa Róimh, agus Íosa Críost, rí righthibh an domhain, dá</span>
<lb n="567"/><span>chrochadh go nochtaithe fé choróinn dheilgneacha ar chnoc Calbhairí;</span>
<lb n="568"/><span>an mallathóir Pilate ina shuidhe ar chathaoir bhreitheamhnuis,</span>
<lb n="569"/><span>agus Árd-bhreitheamh na mbeó agus na marbh ag seasamh ceangailthe le</span>
<lb n="570"/><span>pillóir agus a chuid feóla dá gearradh dhe le sciúirsíbh. Anois, a</span>
<lb n="571"/><span>Chríostaidhe, cráidhte ag an saoghal, cad é an chúis gearáin atá agat?</span>
<lb n="572"/><span>Siubhluigheann tusa sa bhóthar chéadna inar shiubhluig do</span>
<lb n="573"/><span>Shlánathóir beannuighthe Íosa Críost rómhat: atá ualach na</span>
<lb n="574"/><span>bochtaineacht ort fé mar do bhí air siúd; agus cuireann Dia an séala</span>
<lb n="575"/><span>céadna do chuir sé air siúd cuireann sé ortsa é, chun go mbeifá</span>
<lb n="576"/><span>cosamhail leis insa bheatha so agus páirteach leis ina dhiaidh so</span>
<lb n="577"/><span>in aoibhneas síorraidhe.</span></p>
<lb n="578"/>
<lb n="579"/><p><span>Ach déarfair liom go rabhadar agus go bhfuilid deagh-dhaoine agus</span>
<lb n="580"/><span>Críostaidhe maithe saidhbhir agus sonasmhar fé ghradam agus onóir sa</span>
<lb n="581"/><span>tsaoghal. Admhuighim go bhfuil san mar sin, go bhfuilid mórán daoine</span>
<lb n="582"/><span>compórdach sa bheatha so, agus saidhbhreas an tsaoghail seo aca, agus go</span>
<lb n="583"/><span>mbeidh saidhbhreas síorraidhe aca 'n-a dhiaidh so, agus san le lán ceart.</span>
<lb n="584"/><span>Oir mar mbeadh éinne sábháltha ach na boicht - mara  raghadh éinne isteach</span>
<lb n="585"/><span>go flaitheas Dé ach an mhuíntir do chaitheann a mbeatha i gcéim úiríseal,</span>
<lb n="586"/><span>do leanfadh as san gur staid damanta an saidhbhreas agus an uaisleacht,</span>
<lb n="587"/><span>agus nárbh fhuláir iad do thréigean.  Anois ós le hórdú</span>
<lb n="588"/><span>agus le húghdarás agus le riaghlú Dé féin atáid na céim<eanna> árda so sa</span>
<lb n="589"/><span>tsaoghal, leanann as san ná féadfidís a bheith olc ionnta féin, agus ná</span>
<lb n="590"/><span>féadfadh damaint shíorraidhe a bheith ceangailthe go dlúth dhóibh.  Agus</span>
<lb n="591"/><span>nárbh fhuláir go dteaspánfadh Dia comhachta a ghrása ar measc uaisle agus</span>
<lb n="592"/><span>daoine saidhbhre chomh maith is do theaspáin sé ar measc an dream íseal</span>
<lb n="593"/><span>agus uireaspach?   Oir mara mbeadh san mar sin, dá mbeadh gach éinne bhí</span>
<lb n="594"/><span>uasal ina mhallathóir, agus gach éinne do bhí saidhbhir ina pheacach - mara</span>
<lb n="595"/><span>mbeadh somplaí naomhthacht le fagháil agus le feiscint eatortha - do</span>
<lb n="596"/><span>chaithfeadh san gach éinne aca in éadóchas slánaithe. Na naoimh do bhí</span>
<lb n="597"/><span>saidhbhir agus rathamhail sa bheatha so do choingbhíodar a gcroidhe glan ó</span>
<lb n="598"/><span>ghrádh an tsaidhbhris sin; do bhíodar umhal ina n-íntinn; agus siúd is nár</span>
<lb n="599"/><span>thréigeadar a staid bheatha, do chóilíonadar a n-oibliogáidí go léir le</span>
<lb n="600"/><span>híntinn toil Dé do dhéanamh. Do choingbhíodar a n-anam glan ó spiorad an</span>
<lb n="601"/><span>uabhair, agus, líonta le spioraid na haithrighe, níor ghrádhadar an phoimp ná</span>
<lb n="602"/><span>an sonas do bhí aca, ach do bhíodh a gcroidhe ag osnaghal i ndiaidh an</span>
<lb n="603"/><span>ghlóire shíorraidhe do thuilleadar agus do fuaradar ó Íosa Críost.</span></p>
<lb n="604"/>
<lb n="605"/><p><span>Adéarfair arís liom go mbíonn an mallathóir go minic chomh mí-fhortúnach, an</span>
<lb n="606"/><span>peacach chomh uireaspach, an droch-dhuine chomh dealbh sa bheatha so le</span>
<lb n="607"/><span>deagh-dhaoine. Is fíor go mbíonn; agus gan na réasúin</span></p>
</div>
<pb n="391"/>
<div><lb n="608"/><p><span>go léir do chuardach le n-a gceaduigheann Dia ná beadh an rath i gcomhnaidhe</span>
<lb n="609"/><span>ar an bpeacach, tabharfad aon fhreagra amháin ort is dóigh liom do</span>
<lb n="610"/><span>shásóchaidh tu. Nuair do luigheann Dia láimh sa bheatha so ar dhroch-dhuine,</span>
<lb n="611"/><span>nuair a smachtuigheann sé é le crosa agus le trioblóidí agus le hanacraí,</span>
<lb n="612"/><span>teaspáineann sé nár dhearmhaid, nár thréig sé ar fad é, gur mian leis é</span>
<lb n="613"/><span>chasadh arís ar shlighe an tslánuithe. Smachtuigheann sé ina thrócaire é</span>
<lb n="614"/><span>chun ná damnóchadh sé ina fheirg é. Buaileann agus brúghann sé é chun é</span>
<lb n="615"/><span>cheartú, chun é leasú, chun é dhúiseacht ó mharbh-shuan an pheaca.</span></p>
<lb n="616"/>
<lb n="617"/><p><span>Tabhair grása dhúinn go léir, a Thighearna thrócairigh, na hanacraí</span>
<lb n="618"/><span>le n-a bhfiosruigheann tú sinn sa bheatha do iomchar go foidhneach agus do</span>
<lb n="619"/><span>ghlacadh go sásta ód láimh-se; agus bronn orainn na neithe do-chíonn</span>
<lb n="620"/><span>tusa is tairbheamhla do shlánú shíorraidhe ár n-anam agus dod</span>
<lb n="621"/><span>ghlóire fhéin!  Iarraimíd an athchuinghe sin ort in ainm do Aonmhic-se</span>
<lb n="622"/><span>agus ár Slánathóra, Íosa Críost.</span></p>
<lb n="623"/>
<lb n="624"/><p><span>Risteárd Ó Foghludha.</span>
<lb n="625"/><span>do chuir i n-eagar.</span></p>
<lb n="626"/>
<lb n="627"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Sonas na bPeacach agus Mí-ádh na bhFíoraen

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Sonas na bPeacach agus Mí-ádh na bhFíoraen

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
