Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Dhá Dhuain Leanbaíochta</title><author><name type="main">P.A. Breatnach</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N"/>
                         <note type="L">113</note>
                         <note type="B">1736 18L</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno/><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Dhá Dhuain Leanbaíochta</title><author>P.A. Breatnach</author><imprint><publisher>B.Á.C.: NUI, 1987</publisher><date>1736 18L</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>Genethliacon .i. duain leanbaíochta Dhonnchaidh mhic</span>
<lb n="2"/><span>Conchubhair Uí Bhriain Choille na Cora</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Séamas Mac Coitir cct.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Fáilte óm chroí le báb na milse</span>
<lb n="7"/><span>ar dtrácht a díograis dáilmhéine</span>
<lb n="8"/><span>Fearfaidh mise mar gach nduine,</span>
<lb n="9"/><span>beart is cinnte dá ndéinim,</span>
<lb n="10"/><span>Ós feas gur tugadh rath is inmhe</span>
<lb n="11"/><span>ar dteacht an mhic um chlár Éibhir,</span>
<lb n="12"/><span>Gur líon gach baile d'íoth is d'ana</span>
<lb n="13"/><span>san gcrích bhfairsing bhfáisghéagaigh.</span>
<lb n="14"/></p>
</div>
<pb n="114"/>
<div><lb n="15"/><p><span>I meán an Aibréin táinig an macaomh</span>
<lb n="16"/><span>d'fhás den phailmghéig Tháilphréamhaigh;</span>
<lb n="17"/><span>An ghrian an uairse cia nach cualaidh</span>
<lb n="18"/><span>ag triall go huachtar airdspéire?</span>
<lb n="19"/><span>Eoin an bheatha fós ag canadh</span>
<lb n="20"/><span>ceoil don leanbh bá léir linn</span>
<lb n="21"/><span>Mar bhíd le taibhse ag maíomh an mhaighre</span>
<lb n="22"/><span>ag scaoileadh meidhre fán saogal.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Is ceolmhar beacha ag seoladh 'bhaile</span>
<lb n="25"/><span>is mórchuid mheala dá dtraochadh;</span>
<lb n="26"/><span>Tá gach oirear lán de scothaibh</span>
<lb n="27"/><span>'s blátha troma ar bhánchraobhaibh,</span>
<lb n="28"/><span>Grán na Fódla ag fás 'na phóraibh,</span>
<lb n="29"/><span>álta óga ag áirnéisibh</span>
<lb n="30"/><span>Is nádúir uile ag fáiltiú roimhe,</span>
<lb n="31"/><span>is bású tuirse a sáimhfhéachain.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Seacht gcéad míle sé agus tríochad</span>
<lb n="34"/><span>déin a scríobh id pháipéaraibh</span>
<lb n="35"/><span>An tsuim sin bliadhan, aois an tiarna</span>
<lb n="36"/><span>scaoil ó chiach an gháipéir sinn,</span>
<lb n="37"/><span>Ar dteacht an bheangáin, beart le glanbhá,</span>
<lb n="38"/><span>ag cabhair seanmhná sáirFhéilim</span>
<lb n="39"/><span>Read nach mheasaimse bheith ar dearmad</span>
<lb n="40"/><span>i mbeirt chairte le fáthchléircibh.</span>
<lb n="41"/></p>
</div>
<pb n="115"/>
<div><lb n="42"/><p><span>Áilim itche ar Cheard na Cruinne</span>
<lb n="43"/><span>tháil san gcrois ar barr sléibhe</span>
<lb n="44"/><span>Carthanacht, maordhacht, eagna, féile</span>
<lb n="45"/><span>eagla Dé is a ghrá in éineacht</span>
<lb n="46"/><span>'S gach ní ná habraim bhíos in easpa</span>
<lb n="47"/><span>chum saoirse an anama d'fháil fé ar nimh</span>
<lb n="48"/><span>Mar thobharthas iad do Dhonnchadh Ó Bhriain</span>
<lb n="49"/><span>go ndoirtear le Dia dhá ghnáthchaomhnadh;</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Áille crutha, ládas, loinne</span>
<lb n="52"/><span>feárdhacht, fuinneamh, áis, aobhdhacht,</span>
<lb n="53"/><span>Uaisle i ngníomhaibh, bua ar a bhíobhaibh,</span>
<lb n="54"/><span>fuascladh ón rí in gach cás éigneach,</span>
<lb n="55"/><span>Céile cneaschaoin réidhfeas ceasnaí</span>
<lb n="56"/><span>'s nach baogal tathaoir fán saol dhi</span>
<lb n="57"/><span>Ó síolfaid complacht d'fhíorchlainn úrghlain</span>
<lb n="58"/><span>thuillfeas clú in gach aird d'Éirinn;</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Cliara cáidhe, triatha, dámha</span>
<lb n="61"/><span>biataigh, barda is táin éigeas</span>
<lb n="62"/><span>Fánaigh, racaigh, glámhaigh, bacaigh</span>
<lb n="63"/><span>mná gan fheara is tláthdhéarcaigh,</span>
<lb n="64"/><span>Gach n-aon do riar do réir mar iarrfadh</span>
<lb n="65"/><span>a chéim nó a chiach 's gan trá fé sin</span>
<lb n="66"/><span>'Na ghealmhúr drongach mar Chionn Cora,</span>
<lb n="67"/><span>an seandún crotach cáiréiseach.</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>Ina chórrbhrog sholas fós go gcloistear</span>
<lb n="70"/><span>ceolta ag crotaibh cáirghléasta</span>
<lb n="71"/><span>Fuighle binne ag ríonaibh fionna</span>
<lb n="72"/><span>is fíon dá ibhe ag cách tré sin;</span></p>
</div>
<pb n="116"/>
<div><lb n="73"/><p><span>Mórmhorc tine fóna chuire</span>
<lb n="74"/><span>is feoil dá fiuchadh ar báintséirse ann</span>
<lb n="75"/><span>Lionn dá bhruthadh, lionn dá thunnadh</span>
<lb n="76"/><span>is lionn dá loise ag lánlaochaibh.</span></p>
<lb n="77"/>
<lb n="78"/><p><span>Gártha míleadh ndána ndíoltach</span>
<lb n="79"/><span>bhfeárdha bhfíochmhar lá an éirligh</span>
<lb n="80"/><span>Ag triall go torannmhar iata um Dhonnchadh</span>
<lb n="81"/><span>mar Bhrian d'fhortaigh ar chás Éireann</span>
<lb n="82"/><span>Ag cur ruaige soir tar chuantaibh</span>
<lb n="83"/><span>ar gach cuaine tá dhár gcéasadh</span>
<lb n="84"/><span>Is gártha mílte fána ndíbirt,</span>
<lb n="85"/><span>gártha is milse dár bpréamhaibh.</span></p>
<lb n="86"/>
<lb n="87"/><p><span>Iar mbuadh go cruthchlúmhail d'ua ghlan Chonchubhair</span>
<lb n="88"/><span>'suairc an t-ionú úd fá mbéamna</span>
<lb n="89"/><span>Gan daoirse danar síos dár gcrapadh</span>
<lb n="90"/><span>acht sinn go seascair sámhshaolach;</span>
<lb n="91"/><span>Arís budh glórmhar tríd sin Fódla</span>
<lb n="92"/><span>mar bhí ag mórchuid dá ghaoltaibh</span>
<lb n="93"/><span>Tan chasfaidh sé gach ceart don chléir</span>
<lb n="94"/><span>'s a bhfearann féin ar ardGhaelaibh.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>Gomadh fada a ré go rafar réil</span>
<lb n="97"/><span>ag cobhair Gael ar tháinmheirlibh</span>
<lb n="98"/><span>Go trúpach tairpeach clúmhail ceannasach</span>
<lb n="99"/><span>is plúr bhfear mBanba dá ghlaoch de;</span>
<lb n="100"/><span>'S ar dteacht don chríne ós dleacht gur crích dho</span>
<lb n="101"/><span>crapadh a chinn i dtáimhéaga,</span>
<lb n="102"/><span>Tré luach fola Uain an tSolais</span>
<lb n="103"/><span>suas go roich san dáil naofa.</span>
<lb n="104"/></p>
</div>
<pb n="118"/>
<div><lb n="105"/><p><span>Dandaimín do Dhonnchadh mac Conchubhair Uí Bhriain</span>
<lb n="106"/><span>ó Choill na Cora</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>An tAthair Seán Ó Briain cct.</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>Fáilte is fiche do chuirim le díograis</span>
<lb n="111"/><span>re báb do geineadh 's do fuineadh go fíorghlan</span>
<lb n="112"/><span>Den Tálfhuil bhuirb na rithe ba aoirde</span>
<lb n="113"/><span>Re fáil san inis-se, buime do shinsir</span>
<lb n="114"/><span>Dandaimín dandaimín huzza dandaimín.</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p><span>Is fearrde mise agus iomad de mhíltibh</span>
<lb n="117"/><span>Fás an leinbh ón bhfine ar gach taoibh de;</span>
<lb n="118"/><span>Dáiltear gloine agus tuilleadh den fhíon mhaith</span>
<lb n="119"/><span>Chum sláinte an bhilese d'ibhe 's do dhíogadh</span>
<lb n="120"/><span>Dandaimín, etc..</span>
<lb n="121"/></p>
</div>
<pb n="119"/>
<div><lb n="122"/><p><span>Mar Iácob cuirfir rath nimhe ar do shíolrach</span>
<lb n="123"/><span>Ádh agus inmhe agus cumas ar chríochaibh;</span>
<lb n="124"/><span>Beidh Ceard na cruinne is tuigthe led linnse</span>
<lb n="125"/><span>Ag tál gach tuile de mhil is d'iolmhaoinibh</span>
<lb n="126"/><span>Dandaimín, etc..</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>Áilim, itchim is sirim im ghuí dhuit</span>
<lb n="129"/><span>Bheith álainn oscardha is ursanta in íorghail,</span>
<lb n="130"/><span>Tarrthach tuigseach ar thubaist na nGaoidheal mbocht</span>
<lb n="131"/><span>Chum áir is ionnarbadh is ciorrbhadh a mbíobhadh</span>
<lb n="132"/><span>Dandaimín, etc..</span></p>
<lb n="133"/>
<lb n="134"/><p><span>Le fáidh cois Sionna do rinneadh na laoithe</span>
<lb n="135"/><span>Do thráchtas chugainn go dtiocfadh an naíon so</span>
<lb n="136"/><span>Le garda innealta is iolar de bhuínibh,</span>
<lb n="137"/><span>Do Dháil gCais oide agus murainn mo laoi' dhil</span>
<lb n="138"/><span>Dandaimín, etc..</span></p>
<lb n="139"/>
<lb n="140"/><p><span>Annáil is iris is deimhin go n-insid</span>
<lb n="141"/><span>Gur láidir loinneardha chuirfidh an laoich so</span>
<lb n="142"/><span>Le sleáibh le claidhtibh 's le hiomghoin a chraoiseach</span>
<lb n="143"/><span>Chum fáin an fhuireann so ag imirt aindlí orainn</span>
<lb n="144"/><span>Dandaimín, etc..</span>
<lb n="145"/></p>
</div>
<pb n="120"/>
<div><lb n="146"/><p><span>Ní nár liom 'olcas do mholaim na Brianaigh,</span>
<lb n="147"/><span>Níl aird mar obair ar mholadh na dtriatha,</span>
<lb n="148"/><span>Acht cáile, a Dhonnchadh, orthaim ar Dhia dhuit,</span>
<lb n="149"/><span>Bheith sádhail soilbhir socharach siansach</span>
<lb n="150"/><span>Dandaimín, etc..</span></p>
<lb n="151"/>
<lb n="152"/><p><span>Go hársacht sonas is cothrom dhuit iarraim,</span>
<lb n="153"/><span>Bheith bách re bochtaibh is bronnmhar biamhar</span>
<lb n="154"/><span>Fálach fonnmhar forasta fialmhar,</span>
<lb n="155"/><span>Re námhaid id cholamhain chosantach chiallmhar</span>
<lb n="156"/><span>Dandaimín, etc.</span></p>
<lb n="157"/>
<lb n="158"/><p><span>Táid baird is ollamhain oirthir is iarthair</span>
<lb n="159"/><span>An chláirse Chormaic, Oilealla is Fhiacha</span>
<lb n="160"/><span>Faoi áthas obann is follas i mbliana</span>
<lb n="161"/><span>Ó ráinig polla mar Sholamh na Brianaigh</span>
<lb n="162"/><span>Dandaimín, etc..</span></p>
<lb n="163"/>
<lb n="164"/><p><span>Beidh feárdha foirfe foirtil i ngliathaibh</span>
<lb n="165"/><span>Congháireach cosantach clogadach sciathach</span>
<lb n="166"/><span>Cráifeach cothaitheach cornach cliarach</span>
<lb n="167"/><span>Ar bhráithre, ar mhonaigh i mbothaibh go riarach</span>
<lb n="168"/><span>Dandaimín, etc..</span>
<lb n="169"/></p>
</div>
<pb n="121"/>
<div><lb n="170"/><p><span>Atá a lán de thorthaibh is sorthan so-mhianaigh,</span>
<lb n="171"/><span>A bháb do foilceadh d'fhuil ochta gach iarla,</span>
<lb n="172"/><span>Re fáil gan dochma do mholfainn ar Dhia dhuit,</span>
<lb n="173"/><span>Acht fáilte ina fhochair dhuit toirbhreadh iar sin</span>
<lb n="174"/><span>Dandaimín, etc.</span>
<lb n="175"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Dhá Dhuain Leanbaíochta

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Dhá Dhuain Leanbaíochta

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
