Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Greann ón gCléir</title><author><name type="main">Torna</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1915_02_06_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1915</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1915_02_06_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Torna</author><title>Greann ón gCléir</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1915</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Greann ón gCléir.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Deir an seanfhocal gur mór an óige ar dhuine bheith gan chiall tamall.</span>
<lb n="4"/><span>Agus focal fíor iseadh é sin gan dabht.  Is geall le faid ar shaoghal duine,</span>
<lb n="5"/><span>leigean don dáiríribh agus tamall a chaitheamh “gan chéill.”  Is eagal liom go</span>
<lb n="6"/><span>mbímidne, muinntir na Gaedhilge, romhór i ndáiríribh i gcomhnuidhe.  Bímid ag</span>
<lb n="7"/><span>síortharrac an tsnáithe, agus ag síorobair ar ár ndícheall; agus badh dhóigh le</span>
<lb n="8"/><span>duine orainn gur saghas purgadóra é Connradh na Gaedhilge nach fuláir dul</span>
<lb n="9"/><span>tríd chun na Gaedhilge a shábháil.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Tá a rian orainn féin agus ar an dteangain.  Féachaimís siar ar an obair</span>
<lb n="12"/><span>atá déanta.  Obair mhór is eadh é, acht fóríor ní gan duadh do cuireadh i gcrích</span>
<lb n="13"/><span>é; agus is iomdha duine a fuair tuisle agus ciorrbadh saoghail mar gheall air.</span>
<lb n="14"/><span>Dá mbeadh tuiscint againn agus cuimhneamh ar an seanfhocal úd do bheadh a</span>
<lb n="15"/><span>mhalairt de sgéal le hinnsint ar a lán againn, agus níor mhistide an Ghaedhilg</span>
<lb n="16"/><span>go deó é.</span></p>
<lb n="17"/>
<lb n="18"/><p><span>A léightheóir mo chroidhe istigh, an chéad uair eile a bhraitheann tú buairt nó</span>
<lb n="19"/><span>imshníomh ort féin i dtaobh na Gaedhilge, nó i dtaobh cúrsaí na hÉireann, caith</span>
<lb n="20"/><span>uait do mhachtnamh, agus tosnuigh ar bheith gan chiall tamall.  Gluais ort ag</span>
<lb n="21"/><span>ceafráil agus ag bocléimrigh tríd na páirceanna.  Faigh camán, nó gunna, nó</span>
<lb n="22"/><span>slat iasgaigh agus má chaitheann tú tobac, ná dearmhaid an píopa.  Ná fan</span>
<lb n="23"/><span>it shuidhe ag smaoineamh is ag machtnamh is ag cur ag cúiteamh leat féin.  Ní</span>
<lb n="24"/><span>dhéanfaidh soin acht díoghbháil duit.  Tarraing chugat atharrach gnótha, agus is</span>
<lb n="25"/><span>geárr go n-imtheóghaidh na spridí dubha, agus go mbeidh ar do chumus casadh ar</span>
<lb n="26"/><span>do ghnó féin agus é dheanamh gan duadh, agus gan ruic do threabhadh fét uiseannaibh.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Maran féidir leat dul amach de dheascaibh fliuchra, nó aerlong Gearmánach,</span>
<lb n="29"/><span>nó rud ar bith eile, ceannuigh “Homespun Yarns” agus “Fits and Starts,” </span>
<lb n="30"/><span>dhá leabhar a scríobh an tAthair Tomás Mac Gearailt.  Suidh ar do shuaimhneas le</span>
<lb n="31"/><span>hais na teine, agus tarraing ceann acasan chughat, agus geallaim duit gur</span>
<lb n="32"/><span>gearr go mbeir isna trithíbh aige.  Má tá gáire i n-aonchor ionnat, bainfe sé</span>
<lb n="33"/><span>sin asat é go prap.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Is fada nach feacasa aon leigheas ar an lionndubh is fearr ná an dá leabhar</span>
<lb n="36"/><span>soin an Athar Tomás, bail ó Dhia air.  Tá slighe fé leith aige chun scéil a innsint;</span>
<lb n="37"/><span>a shlighe ghreannmhair féin, iseadh é.  Ní hamhlaidh d'fhoghluim sé é; níor bhféidir</span>
<lb n="38"/><span>a leithéid dfhoghluim ná do phiocadh suas.  Fuair sé buaidh an ghrinn ó Dhia féin,</span>
<lb n="39"/><span>agus go maire sé é.  An greann atá aige, ní mar a chéile é féin agus a lán</span>
<lb n="40"/><span>den “ghreann” d'airightear.  Greann le gluine agus greann le “hÉirneachas,”</span>
<lb n="41"/><span>an greann gan díoghbháil ann d'aenne, iseadh é.  Ní iarrfadh sé moladh níos </span>
<lb n="42"/><span>fearr.</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>Ní healadha dhamh cainnt a dhéanamh ar na scéaltaibh atá sa dhá leabhar.</span>
<lb n="45"/><span>Fágfad soin fén léightheóir féin.  Acht déarfa mé an méid seo; tá an miotal</span>
<lb n="46"/><span>go maith ionnta go léir agus gach ceann aca míle uair 'ná aennidh i bhfuirm</span>
<lb n="47"/><span>“grinn” a seoltar thar fairrge chughainn.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>Is truagh liom féin gan a lán dhá sórd againn sa Ghaedhilg.  Acht ón uair</span>
<lb n="50"/><span>gur fairsinge a léightear an Béarla 'ná an Ghaedhilg i nÉirinn fé láthair is</span>
<lb n="51"/><span>maith an rud greann nádúrtha Éireannach a bheith againn sa Bhéarla.  Is fearr</span>
<lb n="52"/><span>soin, pé scéal é, 'ná bheith i dturtaoibh leis an saghas claon calcaiththe atá fé</span>
<lb n="53"/><span>réim i Sasana.  Agus cá bhfios ná go dtabharfadh an tAthair Tomás fobha fén</span>
<lb n="54"/><span>“bPutóg Dhubh” a thabhairt dúinn sa Ghaedhilg — é féin nó a mhacasamhla.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Táim féin buidheach dhen Athair Tomás.  Is iomdha racht gáiridhe a bhain a</span>
<lb n="57"/><span>dhá leabhar asam an faid a bhíos dhá léigheamh.  Agus do chomhairleóghainn d'aenne</span>
<lb n="58"/><span>gur mhian leis gáire gheanamhail nádúrtha a dhéanamh an dá leabhar soin dfhagháil</span>
<lb n="59"/><span>nó a soláthar ar chuma éigin gan ghoid — agus iad a léigheamh.  Líonfar a chroidhe</span>
<lb n="60"/><span>d'áthas, agus cuirfear an ruaig ar a lionndubh, má bhíonn a leithéid air.  Ní </span>
<lb n="61"/><span>beag soin.</span></p>
<lb n="62"/>
<lb n="63"/><p><span>Torna.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Greann ón gCléir

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Greann ón gCléir

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
