Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Conamara (ar leanamhaint).  Loch Coirib</title><author><name type="main">Pádraig Ó Domhnalláin</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1915_01_02_02</note>
                         <note type="L">02</note>
                         <note type="B">1915</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1915_01_02_02</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Pádraig Ó Domhnalláin</author><title>Conamara (ar leanamhaint).  Loch Coirib</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1915</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Conamara.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>le Pádraig Ó Domhnalláin.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>(ar leanamhaint).</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Loch Coirib.</span></p>
<lb n="8"/>
<lb n="9"/><p><span>Mí-fhoighdeach an eadh?  D'eile, seo í Loch</span>
<lb n="10"/><span>Coirib.  Is gearr go rabhamar ar iomlucht air.</span>
<lb n="11"/><span>Deun an t-aghaidh caol díreach anois go dtí an</span>
<lb n="12"/><span>caladh.  Cuimhnigh ar na glúnaibh a shiubhal annseo</span>
<lb n="13"/><span>rómhat .i. Tuatha Dé Danann, Fir Bholg, Clann</span>
<lb n="14"/><span>Mhílidh, Danair, Nórmánaigh, Gaill.  Ná deun</span>
<lb n="15"/><span>dearmad ar gach ar fhulaing an bun ó'n 'ar</span>
<lb n="16"/><span>fhásais.  Bí bródamhail fá gach a ndearnadar.</span>
<lb n="17"/><span>Cuimhnigh do ghail is do ghníomh!  Aon chrann</span>
<lb n="18"/><span>amháin os do chomhair.  Cuimse bád beag mar a</span>
<lb n="19"/><span>gceudna.  Fead ó'n ghaltán!  Deifir ort, nó</span>
<lb n="20"/><span>béidhmid mall.  Atá an galtán ar tí a thurais</span>
<lb n="21"/><span>do chur dhe.  Isteach leat go deifreach.  Dheamhan</span>
<lb n="22"/><span>mórán nár fágadh sinn “lén ár meur i n-ár</span>
<lb n="23"/><span>mbeul” mar adúbhairt an té adúbhairt é.</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Seo sinn ag gluaiseacht.  Seo é an “Pádraig</span>
<lb n="26"/><span>naomh” a théidheas go Cunga gach ré lá.  Tugann</span>
<lb n="27"/><span>sé iomlucht do dhaoinibh agus d'earraidhthibh agus is</span>
<lb n="28"/><span>mór an soighleas do ghní do'n límisteur tíre úd</span>
<lb n="29"/><span>ó Ghaillimh go Cunga.  Nach réidh roighin an</span>
<lb n="30"/><span>ghluaiseacht atá fúinn agus nach ciúin atá an</span>
<lb n="31"/><span>t-uisge?  Agus nach aoibhinn an radharc atá</span>
<lb n="32"/><span>ar gach taoibh dínn?  Mágha maiseacha, réidhe,</span>
<lb n="33"/><span>míne.  Coillte go fairsing agus an t-ór ag</span>
<lb n="34"/><span>troid leis an nglas ar an duilleabhar.  Sé an</span>
<lb n="35"/><span>tráthnóna gréine buidhe é go cinnte.  An </span>
<lb n="36"/><span>speur ghorm-ghlan gan smál.  An ghrian ag</span>
<lb n="37"/><span>imtheacht thar Cnoc an Dúna agus dath</span>
<lb n="38"/><span>an óir mar rí-fháinne timcheall urri.  Na</span>
<lb n="39"/><span>faoileáin ag eiteall go h-aoibhneach dóibh féin:</span>
<lb n="40"/><span>na lachain 'na sguaine ar an abhainn.  Na </span>
<lb n="41"/><span>ba ag cangail na círe dóibh féin fá sgáth</span>
<lb n="42"/><span>na gcrann.  Lach fhiadháin do sgannruigheadh</span>
<lb n="43"/><span>ag imtheacht mór shiota gaoithe as na giolcaibh.</span>
<lb n="44"/><span>Páisdí beaga ag cnuasacht bláth dóibh féin</span>
<lb n="45"/><span>ar imeall na haibhne.  Nach breágh bhreathnuigheas</span>
<lb n="46"/><span>an seilistrum sa gcaladh beag annsin thoir?</span>
<lb n="47"/><span>Agus níos fuide uait ó dheas atá an fraoch</span>
<lb n="48"/><span>donn go flúirseach ar na sléibhtibh.  Chugad</span>
<lb n="49"/><span>aníos báidín aonraic.  Fear óg ag iomramh</span>
<lb n="50"/><span>ann agus plannóg deas ar stiúr.  An sean-</span>
<lb n="51"/><span>sgeul ceudna aca nach mbéidh sean go deo.</span>
<lb n="52"/><span>Galar a chlaoidheas a lán é agus dochtúirí na</span>
<lb n="53"/><span>cruinne, níl ionnta é do leigheas.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Ní mé ar chualais riamh</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Aon Eud Déirdre.</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>“La dá raibh maithe Alban ag ól</span>
<lb n="60"/><span>As clann Uisnigh dár cír cion, —</span>
<lb n="61"/><span>D'inghin Tighearna Dhúin Bláth,</span>
<lb n="62"/><span>Do thug Naoise grádh gan fios.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>Do chuir chuici eilit bhaoth,</span>
<lb n="65"/><span>Ag allaidh as laogh ren cois,</span>
<lb n="66"/><span>As do ghabh sé chuici ar cuairt</span>
<lb n="67"/><span>Ag filleadh ó shluagh Inbhir Nois.</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>Mar do chual mise sin,</span>
<lb n="70"/><span>Líonas mo cheann lán do'n eud,</span>
<lb n="71"/><span>Chuireas mo churcán ar tuinn,</span>
<lb n="72"/><span>'S ba chuma liom beo no eug.</span></p>
<lb n="73"/>
<lb n="74"/><p><span>“Leanadar mise ar an t-snámh</span>
<lb n="75"/><span>Ainnle as Árdan nár chan breug, —</span>
<lb n="76"/><span>Dfhilleadar mise leo isteach,</span>
<lb n="77"/><span>Dias do chuireadh cath ar cheud.</span></p>
<lb n="78"/>
<lb n="79"/><p><span>“Thug Naoise a bhriathar fíor,</span>
<lb n="80"/><span>'S do luigh fá thrí i bhfiadhnais' arm,</span>
<lb n="81"/><span>Nach gcuirfeadh sé orm-sa gruaim,</span>
<lb n="82"/><span>Go dtéidheadh ar shluagh na marbh.</span></p>
<lb n="83"/>
<lb n="84"/><p><span>“Thug an bhean sin ó Dhún Bláth</span>
<lb n="85"/><span>A bhriathar lán 's a móid mear,</span>
<lb n="86"/><span>Muna sgaradh sinn an t-eug,</span>
<lb n="87"/><span>Nach rachadh sí féin le fear.</span></p>
<lb n="88"/>
<lb n="89"/><p><span>“Uch! dá gcluineadh sise anocht</span>
<lb n="90"/><span>Naoise bheith go bocht i gcré,</span>
<lb n="91"/><span>Do ghuilfeadh sise go beacht</span>
<lb n="92"/><span>'S do ghuilfinn-se fó seacht léi.”</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>Nach iongantach an dán é sin?  Dar liom</span>
<lb n="95"/><span>féin gur deacair a shárú d'fhághail.  Nach ann</span>
<lb n="96"/><span>atá an doimhneach bróin.  Is grádh bith-dhílis</span>
<lb n="97"/><span>gan teora!</span></p>
<lb n="98"/>
<lb n="99"/><p><span>“Do ghuilfeadh sise go beacht.”</span>
<lb n="100"/><span>“'S do ghuilfinn-se fá seacht léi.”  Deirdre</span>
<lb n="101"/><span>bhocht an mhí-ádha.  Truagh!  an chinneamhain a </span>
<lb n="102"/><span>bhí i ndán duit!</span></p>
<lb n="103"/>
<lb n="104"/><p><span>An sean-chaisleán sin an eadh?  Atá sé </span>
<lb n="105"/><span>ar na cinn is sine  i gConnachtaibh.  Beul-rádh</span>
<lb n="106"/><span>daoine gurb iad Clann Riocaird do thóg.</span>
<lb n="107"/><span>Iomdha sgeul fá'n gcaisleán ceudna — Clann </span>
<lb n="108"/><span>Riocaird ag a chosaint agus na Flaithbheartaigh</span>
<lb n="109"/><span>ag iarraidh an lámh in uachtar dfhághail orra.</span>
<lb n="110"/><span>Cá raibh Caisleán na Gaillimhe?  Sin ceist</span>
<lb n="111"/><span>gur deacair a sgaoileadh.  “Ag bun abhann</span>
<lb n="112"/><span>na Gaillimhe” seadh atá sa seanchus agus is</span>
<lb n="113"/><span>feasach sinn gur mhill is gur chreach Turgesius</span>
<lb n="114"/><span>baile mór na Gaillimhe sa mbliadhain 835.  Atá</span>
<lb n="115"/><span>cruthú againn ina a cheann sin gur thóg Clanna</span>
<lb n="116"/><span>Gaedhil caisleáin bliadhanta sul a dtáinic</span>
<lb n="117"/><span>Normánach anall chugainn riamh, — gidh gur </span>
<lb n="118"/><span>ceapadh a mhalairt.  Ba mhaith an ceart focaillín </span>
<lb n="119"/><span>do rádh i dtaoibh aicme de na Normánaighibh ceudna</span>
<lb n="120"/><span>.i. an drong úd a raibh an bhaint ba mhó aca le </span>
<lb n="121"/><span>Connachtaibh, .i. na Burcaigh.</span></p>
<lb n="122"/>
<lb n="123"/><p><span>Leanfar de seo.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Conamara (ar leanamhaint). Loch Coirib

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Conamara (ar leanamhaint). Loch Coirib

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
