Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Caint agus Litridheacht</title><author><name type="main">Beirt Fhear</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1913_10_25_07</note>
                         <note type="L">07</note>
                         <note type="B">1913</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1913_10_25_07</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Beirt Fhear</author><title>Caint agus Litridheacht</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1913</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Caint agus Litridheacht.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Is baoghalach linn ná tuigeann Aongus</span>
<lb n="4"/><span>Ó Duibhne an sgéal i gceart.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Deir sé go bhfuil an oiread difrigh-</span>
<lb n="7"/><span>eachta idir chaint na ndaoine agus</span>
<lb n="8"/><span>fíor-litridheacht agus atá idir spailpín</span>
<lb n="9"/><span>fánach agus feallsamh, nó idir sean-</span>
<lb n="10"/><span>mhnaoi agus aingeal.</span></p>
<lb n="11"/>
<lb n="12"/><p><span>B'fhéidir sin: Acht tá taobh eile ar</span>
<lb n="13"/><span>an mbileoig.  Ní hiad na fir mhóra</span>
<lb n="14"/><span>bhaineann an fóghmhar ar fad.  Spailpín</span>
<lb n="15"/><span>fánach ab 'eadh Éagán Ó Rathaille, agus</span>
<lb n="16"/><span>spailpín fánach ab 'eadh Eoghan Ruadh,</span>
<lb n="17"/><span>acht is fada bheadh na feallsamhain ag</span>
<lb n="18"/><span>dul le na gcéird sul a bhfaighmís aon</span>
<lb n="19"/><span>rud uatha a chuirfimís i gcomórtas le</span>
<lb n="20"/><span>filidheacht an dá spailpín úd.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Má is fada ó na chéile caint na</span>
<lb n="23"/><span>ndaoine agus fíor-litridheacht, is sia</span>
<lb n="24"/><span>na san ó fhíor-litridheacht saothar an</span>
<lb n="25"/><span>té atá gan chaint na ndaoine ar bharr</span>
<lb n="26"/><span>a theangain aige.  Nuair a chuireann</span>
<lb n="27"/><span>seisean chun sgrí cumann sé agus </span>
<lb n="28"/><span>ceapann sé na smaointe a thagann i</span>
<lb n="29"/><span>na' aigne i mBéarla.  Níl leigheas aige</span>
<lb n="30"/><span>air.  Tá sé múchta le Béarla: tá sé </span>
<lb n="31"/><span>báidhte i mBéarla.  Bíonn a rian san</span>
<lb n="32"/><span>ar a shaothar.  Bíonn snas agus blas</span>
<lb n="33"/><span>coimhtheach an Bhéarla air.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Dá mbeadh smaointe chomh hárd </span>
<lb n="36"/><span>leis an spéir agus chomh leathan le</span>
<lb n="37"/><span>Clár Fódla ní thagann uaidh acht obair</span>
<lb n="38"/><span>bhacach bhórthach, obair gan snas, gan</span>
<lb n="39"/><span>bhlas, gan slacht.  Cad é an mhaith a</span>
<lb n="40"/><span>árd-smaointe?  Ní thuigeann aon-ne</span>
<lb n="41"/><span>iad acht an té a thuigeann an Béarla,</span>
<lb n="42"/><span>agus ní thuigeann seisean féin iad acht</span>
<lb n="43"/><span>tríd an mBéarla.  Ní thuigeann an</span>
<lb n="44"/><span>Gaedheal ó dhúthchas iad i n-ao'chor,</span>
<lb n="45"/><span>nó má thuigeann is fíor-bheag an sásamh</span>
<lb n="46"/><span>a gheibheann sé asta.  Buaileann an</span>
<lb n="47"/><span>chaint a chluas; acht sin a bhfuil ann,</span>
<lb n="48"/><span>mar</span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>An Glór ná tuigeann an ceann</span>
<lb n="51"/><span>Is cuma bheith ann nó as.</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>Ní bhogann an chaint a chroidhe.  Is</span>
<lb n="54"/><span>amhlaidh a bhíonn an sgéal aige mar a</span>
<lb n="55"/><span>bheadh duine ag cogaint mhin bhuidhe i</span>
<lb n="56"/><span>n-inead ghráin-seacháin de chruith-</span>
<lb n="57"/><span>neachtain chruaidh.  Níl aon tsásamh 'sa</span>
<lb n="58"/><span>chogaint.</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Níl i smaointe an duine acht mar a</span>
<lb n="61"/><span>bheadh clocha buadha i gcoiréal.  Is </span>
<lb n="62"/><span>beag is fiú na clocha buadha úd chun</span>
<lb n="63"/><span>go nglantar is go snoightear iad;</span>
<lb n="64"/><span>agus muna bhfuil fios a chéirde go</span>
<lb n="65"/><span>cruinn ag an snoigheadóir is suarach an</span>
<lb n="66"/><span>luach iad na dhiaidh, mar ná fuil ann</span>
<lb n="67"/><span>acht milleadh-maide.</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>Má tá árd-smaointe agat cuir i</span>
<lb n="70"/><span>dtaisce iad, agus coimeád ann iad</span>
<lb n="71"/><span>mar a choimead-fá aon earraidhe eile </span>
<lb n="72"/><span>chun go mbeadh fhios agat conas iad</span>
<lb n="73"/><span>chóiriughadh i gcóir an mhargaidh.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Bhíodh fhios an méid seo agat gurab</span>
<lb n="76"/><span>í caint na ndaoine bun-phréimh na</span>
<lb n="77"/><span>litridheachta.  An Ghaedhilg ná tuigeann</span>
<lb n="78"/><span>fear na cainte ní glan-Ghaedhilg í.</span>
<lb n="79"/><span>An Ghaedhilg gur féidir í a chasadh go </span>
<lb n="80"/><span>bog breágh réidh isteach i mBéárla, ní</span>
<lb n="81"/><span>glan-Ghaedhilg í.  Níl innte acht focail</span>
<lb n="82"/><span>Ghaedhilge agus cur an Bhéarla ortha.</span></p>
<lb n="83"/>
<lb n="84"/><p><span>Tá an Béarla agus an Ghaedhilg chomh </span>
<lb n="85"/><span>fada ó na chéile is tá an réiltín ó'n</span>
<lb n="86"/><span>mbán.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>Deirim-se agus deirm-se aríst é,</span>
<lb n="89"/><span>nár fhas riamh agus ná fásfaidh choidhche</span>
<lb n="90"/><span>fíor litridheacht acht ó chaint na</span>
<lb n="91"/><span>ndaoine.</span></p>
<lb n="92"/>
<lb n="93"/><p><span>Beirt Fhear.</span>
<lb n="94"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Caint agus Litridheacht

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Caint agus Litridheacht

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
