Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaí an tSaoghail.  An Connradh i Leath-Chuinn</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1913_04_12_01</note>
                         <note type="L">01</note>
                         <note type="B">1913</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1913_04_12_01</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Cúrsaí an tSaoghail.  An Connradh i Leath-Chuinn</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1913</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaí an tSaoghail.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>An Connradh i Leath-Chuinn.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Deineadh mórán cainnte i dtaobh na dTimthirí</span>
<lb n="6"/><span>ag lucht stiúrtha an Chonnradhtha Dia Sathairn.</span>
<lb n="7"/><span>Gearánadh Timthirí Leath-Chuinn faoi nach raibh </span>
<lb n="8"/><span>cruinniú ar bith san leith soin tíre Lá na Féile.</span>
<lb n="9"/><span>Níor tionóladh aon chruinniú mór i gConnachtaibh</span>
<lb n="10"/><span>ná i gCúige Uladh.  Níor cuireadh tiomsú ná</span>
<lb n="11"/><span>cruinniú ar Laighnibh acht amháin i mBaile Átha</span>
<lb n="12"/><span>Cliath.  Níor hárduigheadh aon ghlór i n-aghaidh</span>
<lb n="13"/><span>cleasuidheachta an Bhirreallaigh ná i n-aghaidh</span>
<lb n="14"/><span>na mbord oideachais i Leath-Chuinn an lá soin.</span>
<lb n="15"/><span>Dubhradh an méad soin ag an gCoiste Gnótha,</span>
<lb n="16"/><span>Dia Sathairn, agus ní heol dúinn go bhfuil bréag</span>
<lb n="17"/><span>ann.  Ní fhacamar aon chunntas ar aon</span>
<lb n="18"/><span>chruinniú acht ortha so a bhí i Leath-Mhogha agus</span>
<lb n="19"/><span>ní fhuaramar cunntas ar chruinniú ar aon</span>
<lb n="20"/><span>áit taobh amuigh de sin.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Dá mbeadh Gaedhil Chonnacht agus Leath-</span>
<lb n="23"/><span>Chuinn gan aon timthire agus iad taobh le n-a</span>
<lb n="24"/><span>gcabhair féin d'fhéadfaidís obair na Ghaedhilge</span>
<lb n="25"/><span>do chur ar aghaidh.  Bhí tráth ann roinnt blianta</span>
<lb n="26"/><span>ó shoin agus ní fhéadfadh aonduine an fhaillighe</span>
<lb n="27"/><span>do chur i leith na gConnachtach na na nUltach.</span>
<lb n="28"/><span>Cé'n fáth go bhfuil siad imthighthe ar suan agus</span>
<lb n="29"/><span>ar chodladh le goirid?  Tá teachtairí ag an dá</span>
<lb n="30"/><span>chúige ar an gCoiste Gnótha; tá timthirí leis an</span>
<lb n="31"/><span>gCoiste Gnótha ag obair ins an dá chúige;</span>
<lb n="32"/><span>tá Gaedhil mhaithe nach bhfuil ar an gCoiste Gnótha</span>
<lb n="33"/><span>'sa dá chúige agus iad sgaipthe go fairsing</span>
<lb n="34"/><span>i ngach ceanntar.  D'fhéadfaidís obair na </span>
<lb n="35"/><span>Gaedhilge do chur ar aghaidh acht tabhairt faoi.</span>
<lb n="36"/><span>Céard atá gá gcosg?</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Níor cuireadh an milleán ar fad ar na</span>
<lb n="39"/><span>Timthiríbh ag an gCoiste Gnótha agus níor cheart</span>
<lb n="40"/><span>bheith ró-dhian ortha nuair atá an fhaillighe ag</span>
<lb n="41"/><span>gabhail dínn go léir.  Tá an pobul ag eirghe</span>
<lb n="42"/><span>neamhshuimeamhail i dtaobh na cúise seo na</span>
<lb n="43"/><span>na Gaedhilge agus tá na buird oideachais ag díbirt</span>
<lb n="44"/><span>na teangan le breis faobhair agus déine le</span>
<lb n="45"/><span>goirid.  An cumann nach n-árduigheann glór</span>
<lb n="46"/><span>i n-aghaidh an námhad agus nach mbuaileann an</span>
<lb n="47"/><span>námha agus nach leanann é níl aon tairbhe</span>
<lb n="48"/><span>do bharr an chumainn sin.  Má leigthear don</span>
<lb n="49"/><span>cupóig sráide cuirfidh sé préamh agus tógfaidh</span>
<lb n="50"/><span>sí gas agus cuirfidh sí síol dí i gomhair na mílte</span>
<lb n="51"/><span>cupóg eile.  Múchfaidh sí agus marbhóchaidh</span>
<lb n="52"/><span>sí an féar agus an tseamre.  Agus ní leigfidh</span>
<lb n="53"/><span>sí d'aon rud fóghantach fás.  An fad is a bhí</span>
<lb n="54"/><span>gluaiseach dian, faobhrach ar siubhal againn bhí </span>
<lb n="55"/><span>ag eirghe linn agus bhí an féar glan Gaedhealach</span>
<lb n="56"/><span>ag fás, acht nuair a sgaoileamar le timthiríbh,</span>
<lb n="57"/><span>agus nuair a chuireamar suas de na feiseannaibh</span>
<lb n="58"/><span>agus de na cruinnighthibh, thosnuigh na cupóga</span>
<lb n="59"/><span>ag teacht aníos arís agus ag sgaipeadh síl agus</span>
<lb n="60"/><span>tá siad anois gá leathadh féin ós cionn an</span>
<lb n="61"/><span>fhéir agus ghá mhúchadh ó ghréin is ó dhruacht.  Cá</span>
<lb n="62"/><span>bhfuil lucht bainte na gcupóg do bhíodh againn</span>
<lb n="63"/><span>tráth?  Tá a fhios againn go bhfuil siad ar</span>
<lb n="64"/><span>fad beo agus fuinneamhail fós.  Ba mhaith linn</span>
<lb n="65"/><span>cainnt a dubhradh ag an gCoiste Gnótha Dia</span>
<lb n="66"/><span>Sathairn do chur i n-umhail dóibh.  Dubhradh go</span>
<lb n="67"/><span>bhfuil muintir na tuaithe i bhfeirg linn nuair</span>
<lb n="68"/><span>nach bhfuilimid ag dul chuca ghá dteagasg.</span>
<lb n="69"/><span>Dubhradh go bhfuil múisiam ar ar gcáirdibh nuair</span>
<lb n="70"/><span>nach bhfuilmíd ghá dtreóradh.  Dubhradh go</span>
<lb n="71"/><span>gcaithfimid dul amach ar gach faithche agus ar</span>
<lb n="72"/><span>gach crosaire agus ar gach sráid le sgéal na </span>
<lb n="73"/><span>Gaedhilge agus teagsg an Chonnradhtha do</span>
<lb n="74"/><span>chraobhsgaoileadh.  Bíodh ceol againn, ars “An</span>
<lb n="75"/><span>Seabhac,” sé do bhí ag cainnt, bíodh rinnceorí</span>
<lb n="76"/><span>linn, bíodh bratacha i n-áirde againn, bíodh</span>
<lb n="77"/><span>cainnt bhríoghmhar ghá déanamh againn.  Téidhmís</span>
<lb n="78"/><span>i ngach áird agus brostuighmís na daoine.  An</span>
<lb n="79"/><span>tógáil chinn atá i gceist ag an Athair Peadar</span>
<lb n="80"/><span>bhí an tógáil chinn chéadna ar lucht na Gaedhilge</span>
<lb n="81"/><span>ariamh.  Tá tógáil chinn ar dream eile le goirid</span>
<lb n="82"/><span>acht ná cuireadh sé sin ceann faoi orainne.</span>
<lb n="83"/><span>Má bhímid ar bheagán cainnte béidhmid ar</span>
<lb n="84"/><span>bheagan áirde ar ball.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaí an tSaoghail. An Connradh i Leath-Chuinn

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaí an tSaoghail. An Connradh i Leath-Chuinn

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
