Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Reachtaireacht Chearc</title><author><name type="main">Cáit Ní Dhonnchadha</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1911_09_09_01</note>
                         <note type="L">01</note>
                         <note type="B">1911</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1911_09_09_01</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cáit Ní Dhonnchadha</author><title>Reachtaireacht Chearc</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1911</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Reachtaireacht Chearc</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Ó tharla an fóghmhar do bheith istigh againn agus</span>
<lb n="4"/><span>a dheallramh agus a ghile ar an uile nidh tagann</span>
<lb n="5"/><span>an saoghal ré'n dtuaith chun ár gcuimhne.  Tá</span>
<lb n="6"/><span>a dheallramh air nach mbeidh pas suaimhnis</span>
<lb n="7"/><span>at an bhfeirmtheóir is ag a lín tighe go</span>
<lb n="8"/><span>mbeigh saothar an fhóghmhair críochnuighthe</span>
<lb n="9"/><span>ortha.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>An faid atá an tslacht dá chur ag an </span>
<lb n="12"/><span>bhfeirmeóir ar an áit ní mór do bhantracht an</span>
<lb n="13"/><span>tighe bheith ag cur suime i dtreó na gcearc ó tá</span>
<lb n="14"/><span>an chaothamhltacht aca chuige.  Is iongantach</span>
<lb n="15"/><span>thar meon mar a théidheann an saothar soin na</span>
<lb n="16"/><span>gcearc chun tairbhe an tighe, go háirithe má</span>
<lb n="17"/><span>bhíonn áit le cóir leagtha amach dóibh.  Is deas</span>
<lb n="18"/><span>saoráideach is féidir roinnt airgid a dhéanamh </span>
<lb n="19"/><span>as an bhfuighleach atá fanta tar éis gnó an tighe.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Táid cróitíní ar díol i gcóir cearc, acht</span>
<lb n="22"/><span>ba shaoire go mór do'n bhfeirmeóir ceann dá</span>
<lb n="23"/><span>dheantús féin a dhéanamh.  B'fhuirist dó soin</span>
<lb n="24"/><span>acht beagán de'n aiclidheacht a bheith ann is</span>
<lb n="25"/><span>cosamhlacht an chróitín do bheith ós a chomhair aige.</span>
<lb n="26"/><span>Acht ar a shon gur a hadhmaid deintear an tigh</span>
<lb n="27"/><span>sin ní fuláir é a dhathughadh mar ní réidhtigheann</span>
<lb n="28"/><span>gairbhtheacht na doininne leis ní mó ná mar a </span>
<lb n="29"/><span>réidhtigheann breis gréine is brothal leis.  </span>
<lb n="30"/><span>Éinne dár gcailíní a ghabhann an obair seo na</span>
<lb n="31"/><span>gcearc ar láimh ní fuláir di an t-ullamhuchán</span>
<lb n="32"/><span>is dual a dhéanamh má's mian léi í féin a chiméad</span>
<lb n="33"/><span>ó adhgán na haindeise.  Tá cineál leith de</span>
<lb n="34"/><span>chearcaibh i gcóir beirthe agus cineál eile le</span>
<lb n="35"/><span>haghaidh feóla agus mar sin de.  Ní mór </span>
<lb n="36"/><span>cróitín fé leith a sholáthar do gach saghas díobh</span>
<lb n="37"/><span>sain is caithfear na cróitíní a chiméad go</span>
<lb n="38"/><span>gléasta is go glan i gcomhnuidhe.  D'fhonn</span>
<lb n="39"/><span>slacht agus treó a chur ar an suidheamh oibre</span>
<lb n="40"/><span>seo i ndáiríribh ní fuláir incubator (gléas </span>
<lb n="41"/><span>beirthe?) a cheannach.  Cé go gcosnuigheann</span>
<lb n="42"/><span>sé sin beagán san mbreis gabhaim-se orm ná</span>
<lb n="43"/><span>beidh an ceannuightheóír chun deiridh ach a fhághail.</span>
<lb n="44"/><span>Is minic cuirtear uibhe lachain is uibhe geadna</span>
<lb n="45"/><span>ar gor ann.  An túisge bídh na héanlaith fásta</span>
<lb n="46"/><span>is beathaithe a ndótháin chun a mharbhtha is gnáthach</span>
<lb n="47"/><span>le na lán daoine iad a bhreith chun na sráid bhailte</span>
<lb n="48"/><span>is comhgaraighe dóibh, áit ná faghaidís acht an</span>
<lb n="49"/><span>phingin is lugha riamh ar an margadh, mar caithfidh</span>
<lb n="50"/><span>an ceannuightheóir iad súd a dhíol arís.  Céard</span>
<lb n="51"/><span>fé leith 'seadh an mharguigheacht soin ní móide</span>
<lb n="52"/><span>gur ar mhaithe leis an dtuathach é.  Dá gclaoidh-</span>
<lb n="53"/><span>feadh lucht na tuaithe le chéile agus margadh a</span>
<lb n="54"/><span>chur ar bun na gceanntaraibh féin agus eolas</span>
<lb n="55"/><span>a chur sa tráchtáil sin ba thairbhthighe go mór</span>
<lb n="56"/><span>a raghadh sé dá leas.  Rud eile; dob'áireamhail</span>
<lb n="57"/><span>dóibh é na bheith a d'iarraidh na héanlaith a dhíol </span>
<lb n="58"/><span>ar leacachaibh na cathrach fé mar a dhéintear</span>
<lb n="59"/><span>indiu.  B'fhéidir ná h-eireóchaidh leo an t-iomlán</span>
<lb n="60"/><span>a chomhlíonadh do'n chéad iarracht acht b'fhuirist</span>
<lb n="61"/><span>é fhoghluim dá ndéanfadh lucht a riartha eolas</span>
<lb n="62"/><span>a chur ar cheanntaraibh mar ngabhann an obair </span>
<lb n="63"/><span>seo do leas a lucht comhnuidhthe.</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>Is mór do raghadh an obair seo do leas na</span>
<lb n="66"/><span>tíre i n-aghaidh an lae, go háirithe fén dtuaith</span>
<lb n="67"/><span>mar a mbíonn áit le cóir chun a dhéanta.  Oireann</span>
<lb n="68"/><span>an gnó go háluinn do'n tír seo, is cé go</span>
<lb n="69"/><span>bhfuiltear ag corruidhe 'na thaobh agu ag dul</span>
<lb n="70"/><span>'na chúram ní fhágann sain ná go bhfuil seód</span>
<lb n="71"/><span>airgid dá chailleamhaint gach bliadhain de</span>
<lb n="72"/><span>dheascaibh a laighead suime chuireann ár gcailíní</span>
<lb n="73"/><span>sa ghnó.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Cáit Ní Dhonnchadha</span>
<lb n="76"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Reachtaireacht Chearc

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Reachtaireacht Chearc

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
