Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Seaghán Leslie ag Béilféirsde</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1911_04_01_04</note>
                         <note type="L">04</note>
                         <note type="B">1911</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1911_04_01_04</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Seaghán Leslie ag Béilféirsde</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1911</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Seaghán Leslie ag Béilféirsde</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Oidhche Dia Luain an tseachtain seo chuaidh</span>
<lb n="4"/><span>thart thug Seaghán Leslie léigheacht uaidh i Halla</span>
<lb n="5"/><span>Naomh Mhuire i mBéilféirsde.  Buidhean do</span>
<lb n="6"/><span>Chumann na nGaedheal Aontuighthe thug ann é</span>
<lb n="7"/><span>agus ar Leabhar Phríosúin Sheagháin Mhistéil a</span>
<lb n="8"/><span>bhí sé ag cainnt.  Fear mór cumasach é Seaghán,</span>
<lb n="9"/><span>agus urlabhradh breagh Béarla aige acht go bhfuil</span>
<lb n="10"/><span>blas fíor-ghallda ar a theangaidh.  Thug sé</span>
<lb n="11"/><span>cúram mór dá chuid cainnte agus labhair go</span>
<lb n="12"/><span>mall réidh staidéarach.  Chosain sé cliú an</span>
<lb n="13"/><span>Mhistéiligh ar na daoinibh bhíodh ag gearán faoi</span>
<lb n="14"/><span>mar gheall ar chomh dian is chuir sé i n-aghaidh lucht</span>
<lb n="15"/><span>“Chartágo,” agus thrácht sé ar na droich-</span>
<lb n="16"/><span>dhlighthibh a bhí i nÉirinn le linn an Mhistéiligh.</span>
<lb n="17"/><span>'San bhfocal céadna mhol sé Domhnall Ua</span>
<lb n="18"/><span>Conaill agus Isaac Butt agus Parnell agus</span>
<lb n="19"/><span>Seaghán Réadhmonn mar gheall ar an leasughadh</span>
<lb n="20"/><span>cuireadh ar riocht na tíre le n-linn.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Dar leis, tá an báire linn anois nó</span>
<lb n="23"/><span>beidh romh a bhfad.  Chá n-abraim ag “no</span>
<lb n="24"/><span>far distant date,” ar seisean, tá an t-am ann</span>
<lb n="25"/><span>anois.  Acht mhaoidhim sé as an Mhistéalach gur</span>
<lb n="26"/><span>réidhtigh seisean, agus a mhac a samhail an</span>
<lb n="27"/><span>bealach do na daoinibh fuair an leasughadh.</span>
<lb n="28"/><span>Mhol sé an leabhar Príosúin go mór mar</span>
<lb n="29"/><span>litriordhacht, agus dubhairt dá mba Sasanach</span>
<lb n="30"/><span>do sgríobhfadh a leithéid go mbeadh a cháil agus</span>
<lb n="31"/><span>a chliú leathta thríd an saoghal Béarlach, acht</span>
<lb n="32"/><span>mar ba Éireannach é gur rinneadh dearmad de.</span>
<lb n="33"/><span>Dubhairt sé nár cheart an Mistéalach do</span>
<lb n="34"/><span>cháineadh mar gheall nár éirigh leis.  Chan eadh</span>
<lb n="35"/><span>an bhuaidh an rud is bríoghmhaire 'sa sgéal, ar</span>
<lb n="36"/><span>seisean, acht go rabh buidhean bheag féin do</span>
<lb n="37"/><span>Ghaedhealaibh do bhí fonnmhar a n-anam do</span>
<lb n="38"/><span>thabhairt ar son leasughadh na tíre.  Rinne</span>
<lb n="39"/><span>sé leithsgéal do'n Mhistéalach gá an fhuath do</span>
<lb n="40"/><span>bhí aige do Ghallaibh.  Thug sé casadh deas</span>
<lb n="41"/><span>Críostamhail ar rádh do chuid an Mhistéiligh.</span>
<lb n="42"/><span>Is cosamhail gur dhubhairt an Mistéalach dá</span>
<lb n="43"/><span>mbeadh cumhacht aige ar lasrachaibh Ifrinn go</span>
<lb n="44"/><span>steallfadh sé iad i n-aghaidh námhad a thíre.</span>
<lb n="45"/><span>Dubhairt Seaghán Leslie gurb í an chiall chuirfeadh</span>
<lb n="46"/><span>sé féin air sin a dhéanamh do réir an Sgrioptúra</span>
<lb n="47"/><span>agus aoibleóga teineadh do chárnadh ar cheannaibh</span>
<lb n="48"/><span>ar námhad tré ghrádh agus carthanas dóbhtha.  Tá</span>
<lb n="49"/><span>mé cinnte nach í sin an chiall do bhí i n-inntinn</span>
<lb n="50"/><span>an Mhistéiligh 'san rádh úd agus tá mé déanamh</span>
<lb n="51"/><span>go bhfuil daoine i nÉirinn go seadh nach</span>
<lb n="52"/><span>Mistéalaigh agus dá mbeadh na lasracha céadna</span>
<lb n="53"/><span>aca fá chumhacht go dtiubhradaois puth beag</span>
<lb n="54"/><span>díobh do mhuintir “Cartágo” go fóill.  Chár</span>
<lb n="55"/><span>trácht Seaghán go beacht nó go hiomlán ar</span>
<lb n="56"/><span>aimsearaibh an Mhistéiligh nó ar a chomh-aimsearaibh,</span>
<lb n="57"/><span>acht d'aithléigh sé mórán ráidhte as an Leabhar</span>
<lb n="58"/><span>Príosúin.  Chár innis sé do'n phobal gur toghadh</span>
<lb n="59"/><span>Seaghán Mistéal mar fheisire roimhe a bhás, acht</span>
<lb n="60"/><span>nach nglacfadh sé le dul anonn go Tigh na</span>
<lb n="61"/><span>Feise i Lonndain agus nach dtiubhradh sé</span>
<lb n="62"/><span>gealladh uaidh bheith dílis do Rí agus Riaghaltas</span>
<lb n="63"/><span>“Cartágo,” agus chár dhubhairt sé nach mbeadh</span>
<lb n="64"/><span>an Mistéalach sásta go mbeadh Éire na cúige</span>
<lb n="65"/><span>do Impireacht “Cartágo” abair is go</span>
<lb n="66"/><span>dtéidheadh Gaedhil i soirbheacht féin.  B'éidir</span>
<lb n="67"/><span>nach dtaitneóchadh na ruda seo linn i mBéil-</span>
<lb n="68"/><span>féirsde agus b'éidir gurbh' fhearr gan trácht</span>
<lb n="69"/><span>ortha.  Acht chá deirim gur thaitin gach uile</span>
<lb n="70"/><span>rud adubhairt an Lesleach linn ar sgor ar bith.</span>
<lb n="71"/><span>Is mar sin do thuig mé an sgéal ó Uachdarán</span>
<lb n="72"/><span>an Chruinighthe cibé'r bith.  Do réir a thuairim-se</span>
<lb n="73"/><span>bhí inntleacht agus stuaim agus dílseacht ag</span>
<lb n="74"/><span>an Mhistéalach acht chá rabh sé beartach — practical</span>
<lb n="75"/><span>an focal sonnradhach do chuir sé isteach agus</span>
<lb n="76"/><span>chár cheap sé deis nó gléas do rachadh i dtairbhe</span>
<lb n="77"/><span>do'n tír.  (Chár cheap an duine bocht deir nó</span>
<lb n="78"/><span>gléas a rachadh i dtairbhe dó féin acht oiread,</span>
<lb n="79"/><span>rud ba náireach dó).  Bhí an pobal eadar</span>
<lb n="80"/><span>dhá chomhairle ó d'airigheadar nár tháinig an</span>
<lb n="81"/><span>léigheachtaidhe agus an tuachdarán le chéile</span>
<lb n="82"/><span>ar fad ar an sgéal.</span></p>
<lb n="83"/>
<lb n="84"/><p><span>Labhair mé féin beagán focal as Gaedhilig acht</span>
<lb n="85"/><span>chár nochtuigh mé m'aigne ar fad ar an cheist agus</span>
<lb n="86"/><span>dá nochfainn féin chá raibh acht corr dhuine do</span>
<lb n="87"/><span>thuigfeadh an sgéal uaim, agus bhí fhios agam</span>
<lb n="88"/><span>nach gcuirfidhe mo chomhrádh ins na páipéaraibh</span>
<lb n="89"/><span>agus ní móide gur cuireadh.</span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>Tá tuairim agam gur fear láidir ionraiceach</span>
<lb n="92"/><span>é Seaghán Leslie acht tá eagla orm nach deachaidh</span>
<lb n="93"/><span>sé go doimhin go fóill i bpoilitidheacht na tíre</span>
<lb n="94"/><span>agus déanfainn tarraingreacht nach mairfidh</span>
<lb n="95"/><span>sé a bhfad ar an tuairim atá aige anois fá</span>
<lb n="96"/><span>dtaoibh de phoilitidheacht.</span></p>
<lb n="97"/>
<lb n="98"/><p><span>Cú Uladh</span>
<lb n="99"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Seaghán Leslie ag Béilféirsde

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Seaghán Leslie ag Béilféirsde

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
