Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Ó'n Domhan Thiar - Eascárdas Idir na Stáit agus an Venesuela</title><author><name type="main">Pádraig Ó hÉigearta</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1908_08_01_05</note>
                         <note type="L">05</note>
                         <note type="B">1908</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1908_08_01_05</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Pádraig Ó hÉigearta</author><title>Ó'n Domhan Thiar - Eascárdas Idir na Stáit agus an Venesuela</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1908</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Ó'n Domhan Thiar</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>EASCÁRDAS IDIR NA STÁIT AGUS AN</span>
<lb n="4"/><span>VENESUELA.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Tá an dá thír seo ag toramus ar a cheile le</span>
<lb n="7"/><span>tamall, agus mar a bheadh dhá bhuachaill ag</span>
<lb n="8"/><span>fáire gach cor chun cúis gearáin d'faghail air</span>
<lb n="9"/><span>a cheile go glaodh na Stáit abhaile ar a dteachtaire</span>
<lb n="10"/><span>agus ní raibh aon nídh le deanamh ag an Beinisuail</span>
<lb n="11"/><span>acht an rud ceadna.  Do dheán amhlaidh sin an</span>
<lb n="12"/><span>tseachtmhain seo.  Is ionain san agus bagairt</span>
<lb n="13"/><span>chogaidh ar uairibh áirithe.  Acht níl aon imníomh</span>
<lb n="14"/><span>ar aon taobh i dtaobh cogaidh an turas so mar</span>
<lb n="15"/><span>ná meastar gur fiú cheist atá eatortha é.  Bhí</span>
<lb n="16"/><span>an cheist ba mhó aca gur osgail muinntir an</span>
<lb n="17"/><span>phuist leitireacha do seoladh cun oifigeachaibh</span>
<lb n="18"/><span>loing cogaidh na Stát, a bhí i gcuan Characais</span>
<lb n="19"/><span>cathair san Bheinisuail.  Dhéan an tUachtarán</span>
<lb n="20"/><span>leor ghníomh as acht níor thaithn cainnt an leór</span>
<lb n="21"/><span>ghnímh sin leo so againne.  Tagfaidh ciall dóibh</span>
<lb n="22"/><span>sula fada agus beidh a pógadh a cheile arís.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>COIMHTHIONÓIL NA nDEMIOCRAT.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>Sé an Brianach do thoghaidh na dhemiocrataigh</span>
<lb n="27"/><span>mar adhbhar Uachtaráin.  Fear géar-chúiseach</span>
<lb n="28"/><span>go leor acht tá an tslat agus an deimhneas i lámha</span>
<lb n="29"/><span>na haicme eile.  Tá a seilbh aca agus lucht</span>
<lb n="30"/><span>an airgid ar a dtaobh 'n-a theannta san.  Is</span>
<lb n="31"/><span>deacair buadh in aghaidh an airgid.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>FILEADH AN CHÁRDONÓIL.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>De réir na dtuairisgibh do léighimid ar thuras</span>
<lb n="36"/><span>an Chardonóil agus an fháilte do fearradh roimhe</span>
<lb n="37"/><span>iar dhul abhaile dó comh maith leis an dtuairisg</span>
<lb n="38"/><span>do thugann sé ar imteachtaibh Gaedheal sa tír</span>
<lb n="39"/><span>seo níor dhóigh lé duine gur gádhbha do Eireannach</span>
<lb n="40"/><span>aon nídh do dhéanamh acht a sheolta do chrochadh</span>
<lb n="41"/><span>agus cuan Nuadh Eabhrac do bhualadh chun</span>
<lb n="42"/><span>saidhbhris do déanamh.  Chidhim go meallann an</span>
<lb n="43"/><span>tuairisg sain Eadhmonn O Donnchadha féin.  Deir</span>
<lb n="44"/><span>Eadhmon, “gur ceart an fhírinne innsint.”</span>
<lb n="45"/><span>Innistear, a chara, agus is ro bhaoghalach nach deas</span>
<lb n="46"/><span>an sgéal le leigheadh é.  Má innistear ní</span>
<lb n="47"/><span>deanfadh sé dochar do chúis troda in aghaidh na</span>
<lb n="48"/><span>himirce na ceapadh aon'ne go gcuimhneochain ar</span>
<lb n="49"/><span>an gCárdonóil do bréagnughadh.  Ní dubhairt</span>
<lb n="50"/><span>sé aon nídh acht rud do chonnairc sé agus atá</span>
<lb n="51"/><span>le feiscint ag aon duine mórcháile do thiocfadh</span>
<lb n="52"/><span>in ár measg.  Casfar daoine leis go bhfuil gné</span>
<lb n="53"/><span>na hócáide orra no mar a dhéarfa tá a gcuid</span>
<lb n="54"/><span>éadaigh Domhnaigh orra.  Ní locht ar dhuine do</span>
<lb n="55"/><span>chidhfeadh iad a stád do mholladh.  Acht ní</span>
<lb n="56"/><span>gnáthach leis an té do chaitheann a aimser ar</span>
<lb n="57"/><span>charraibh agus i dtigtíbh aoidheachta nó ar láimh</span>
<lb n="58"/><span>ag daoinibh móra aon radharc do fheicsint acht gach</span>
<lb n="59"/><span>radharc ag bainnt ar bharr dá chéile le feabhas.</span>
<lb n="60"/><span>Má's maith leat corplár an deilbh do chur os</span>
<lb n="61"/><span>cómhair an tsaoghail ní fuláir duit gach aon taobh</span>
<lb n="62"/><span>de d'infiuchadh go géar.  Ní déanfaidh sé</span>
<lb n="63"/><span>an gnó dhuit an bhreaghthacht do glacadh agus</span>
<lb n="64"/><span>do súile dhúnadh ar rudaíbh ná taithneochadh leat,</span>
<lb n="65"/><span>má's maith leat stád na nGaedheal d'fheicsinnt</span>
<lb n="66"/><span>sa tír seo ní fuláir duit tamall do chaitheamh</span>
<lb n="67"/><span>eatorra.  Buail chúcha isteach nuair ná beidh</span>
<lb n="68"/><span>coinne aca leat.  Níl gné na hócáide annsoin</span>
<lb n="69"/><span>orra.  Is mór an obair atá deanta ag</span>
<lb n="70"/><span>Gaedhealaibh sa tír seo ar son gach aon nídh</span>
<lb n="71"/><span>d'fhoirfeas do'n daonaidhe.  Sé an Gaedheal</span>
<lb n="72"/><span>do chéad chuir agus do neartuigh an creideamh</span>
<lb n="73"/><span>gan aon agó, acht na ceapaidh aoinne beo go</span>
<lb n="74"/><span>bhfuil “sliocht sleachta sliocht ar shleachta comh</span>
<lb n="75"/><span>dílis de'n creideamh agus is doigh le hEadmon</span>
<lb n="76"/><span>é.  Tá an creideamh go láidir inns na ceanntair</span>
<lb n="77"/><span>go bhfuil tonn na himirce agá mbualadh agus</span>
<lb n="78"/><span>tá saghas dílse d'Éirinn chomh tréan</span>
<lb n="79"/><span>ann?  Ag cainnt dom le Sagart do chaith</span>
<lb n="80"/><span>tamall de'n gheimhreadh seo chuaidh thart sa</span>
<lb n="81"/><span>deisceart seo é a thuairisg, “The Catholic</span>
<lb n="82"/><span>spirit is very weak in the South.”  An dílseacht</span>
<lb n="83"/><span>d'Éirinn?  Na meas gur Éireannach gach aoinn</span>
<lb n="84"/><span>go bhfuil ainm Gaedhealach air sa tír seo</span>
<lb n="85"/><span>“Scotch Irish” nó “Pure American,” iseadh</span>
<lb n="86"/><span>aoinne o'n treas glún amach acht fíor bheagán.</span>
<lb n="87"/><span>Ní fánach a cloistear Clann Éireannach á</span>
<lb n="88"/><span>chaitheamh mar acmhusán gur ó Éirinn thú.  Bhuaidh</span>
<lb n="89"/><span>an creideamh gan amhras oir cuirfidh sé neart</span>
<lb n="90"/><span>i gcroidhthíbh na gcoinneachaibh Caitleaca atá ag</span>
<lb n="91"/><span>teacht anois acht tá Éire caillte leis an imirce.</span></p>
<lb n="92"/>
<lb n="93"/><p><span>STÁD NA nGAEDHEAL.</span></p>
<lb n="94"/>
<lb n="95"/><p><span>Chruinnigh a lán aca airgead mar do</span>
<lb n="96"/><span>chruinneoigh a lán d'aon cineadh eile acht níl</span>
<lb n="97"/><span>áireamh ar na míltibh do fuair bás i ngádhbhtar.</span>
<lb n="98"/><span>Tá cuid mhaith aca do dhein agus atá ag déanamh</span>
<lb n="99"/><span>saidhbhris i Nuadh Eabhrac agus i gcathrachaibh na</span>
<lb n="100"/><span>tíre de bharr tighthe do ceannach agus do thoghbháil</span>
<lb n="101"/><span>acht teidheadh an cuardaidhe isteach inns na</span>
<lb n="102"/><span>tighthibh seo agus cidhfidh sé na mílte de Chlann</span>
<lb n="103"/><span>na nGaedheal pulcaighthe isteach i dtighthibh dhá</span>
<lb n="104"/><span>sheomra mar a gcaithid na soillse do bheith ar</span>
<lb n="105"/><span>lasadh ó maidin go hoidhche agus arís go maidean.</span>
<lb n="106"/><span>Tighthe ná buaileann aer na grian iad ó cheann</span>
<lb n="107"/><span>ceann de'n bhliadhain acht an taer muchta te</span>
<lb n="108"/><span>do chuireann amach ar na sráideann iad nó</span>
<lb n="109"/><span>'n-a gcodladh inns na páirceannibh iad.  Is</span>
<lb n="110"/><span>dócha nach fiú na mílte seo áireamh i gcomhnáird</span>
<lb n="111"/><span>leis an mbeagán na sparán dteann.  Buaileadh</span>
<lb n="112"/><span>an cuardaidhe ceadna isteach go tighthibh na mbocht</span>
<lb n="113"/><span>agus cidhfidh sé annsan radharc nách ionmhaoimhte</span>
<lb n="114"/><span>dho má's Éireannach é.  Is ar an bhfírinne is</span>
<lb n="115"/><span>coir an rath do bheith innistear í in ainm Dé!  Tá</span>
<lb n="116"/><span>taobh eile ar an scéal agus faghfad-sa é sin</span>
<lb n="117"/><span>fe dhuine éigint eile le na innsint.  Ní maith</span>
<lb n="118"/><span>liom é.  B'fhearr liom sgeal maith na drochscéal.</span>
<lb n="119"/><span>Tugaim é seo uaim ar mhaithe le Gaedhealaibh atá</span>
<lb n="120"/><span>ag cuimhneamh ar áilneacht na dúithche seo.</span></p>
<lb n="121"/>
<lb n="122"/><p><span>Padraig O hÉigearta.</span></p>
<lb n="123"/>
<lb n="124"/><p><span>Springfield, Mass.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ó'n Domhan Thiar - Eascárdas Idir na Stáit agus an Venesuela

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Ó'n Domhan Thiar - Eascárdas Idir na Stáit agus an Venesuela

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
