Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
Gaedhealachas
Title
Gaedhealachas
Author(s)
Ní fios,
Composition Date
1905
Publisher
An Claidheamh Soluis
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> <!DOCTYPE TEI [ <!ENTITY hellip "…"> ]> <TEI><teiHeader type="text"> <fileDesc> <titleStmt><title type="main">Gaedhealachas</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt> <resp>Electronic edition compiled by</resp> <name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name> </respStmt> </titleStmt><editionStmt> <edition> <note type="N">CS1905_06_24_06</note> <note type="L">06</note> <note type="B">1905</note> <note type="C">Prós</note> <note><p>Description of how and why changes were made</p></note> </edition> </editionStmt><publicationStmt> <publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher> <pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace> <pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1905_06_24_06</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor> <availability> <p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Gaedhealachas</title></analytic><monogr> <title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1905</date></imprint> </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc> </teiHeader> <text><body><div><p> <lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span></p> <lb n="2"/> <lb n="3"/><p><span>Áth-Cliath, Meitheamh 24, 1905.</span></p> <lb n="4"/> <lb n="5"/><p><span>Gaedhealachas.</span></p> <lb n="6"/> <lb n="7"/><p><span>Dubhramair beagán an tseachtmhain</span> <lb n="8"/><span>seo ghaibh tharainn ar cheist an Chúigea-</span> <lb n="9"/><span>chais. Is dóigh linn gurab é bun-adhbhar</span> <lb n="10"/><span>na díoghbhála go léir, gan aithne a bheith</span> <lb n="11"/><span>againn ar a chéile, is gur mó go mór</span> <lb n="12"/><span>an caidreamh atá againn ar an dtaobh</span> <lb n="13"/><span>neamh-fhóghanta d'earball Sheagháin</span> <lb n="14"/><span>Bhuidhe 'ná mar atá againn ar thréithibh</span> <lb n="15"/><span>is ar ghnúisibh a chéile. Táid Gaedhil</span> <lb n="16"/><span>leis na céadtaibh bliadhan deighilte ó</span> <lb n="17"/><span>chéile. Ní bhfuaradar an chaothamhlacht</span> <lb n="18"/><span>ar theacht le chéile i gcúrsaibh gnó na</span> <lb n="19"/><span>críche, is d'fhág soin gach cúige ag</span> <lb n="20"/><span>maireachtain ar a shlighe féin. Ar an</span> <lb n="21"/><span>adhbhar soin ní hiongnadh ná fuilimíd</span> <lb n="22"/><span>ar éan-nós i ngach nídh.</span></p> <lb n="23"/> <lb n="24"/><p><span>Níor mhaith linn muinntir éan-chúige</span> <lb n="25"/><span>do dhéanamh dearmhaid ar a ndálaibh</span> <lb n="26"/><span>féin. Badh mhaith linn iad go léir a</span> <lb n="27"/><span>bheith go beodha aibidh ins na nidhthibh a</span> <lb n="28"/><span>bhaineann leo féin. An té ná fuil ann</span> <lb n="29"/><span>crích a dhéanamh ar a shon féin is beag</span> <lb n="30"/><span>an mhaith é i n-éan-chor. Is follus</span> <lb n="31"/><span>do'n tsaoghal é sin.</span></p> <lb n="32"/> <lb n="33"/><p><span>Acht tá Éire os cionn gach cúige</span> <lb n="34"/><span>díobh. Is í is máthair dúinn go léir, agus</span> <lb n="35"/><span>má tá cion againn dáríribh uirthi agus</span> <lb n="36"/><span>má's fonn linn í 'dhul chun cinn is éigin</span> <lb n="37"/><span>dúinn gan a cúram a chur dínn go deo.</span> <lb n="38"/><span>Ná beireadh éinne leis gur dóigh linn</span> <lb n="39"/><span>gur cúram beag ná mothóghadh duine</span> <lb n="40"/><span>an cúram úd. Ní mar sin dó ar éan-</span> <lb n="41"/><span>chor. Ualach trom is eadh é, agus ualach</span> <lb n="42"/><span>achrannach. Acht is usa é 'iomchar</span> <lb n="43"/><span>nuair a bhíonn sé táithte le gean.</span></p> <lb n="44"/> <lb n="45"/><p><span>Ní choisceann Éire orainn rud a</span> <lb n="46"/><span>dhéanamh ar ár son féin, acht gan</span> <lb n="47"/><span>dearmhad a dhéanamh uirthi-se an</span> <lb n="48"/><span>fhaid a beam le soláthar. Ní</span> <lb n="49"/><span>choisceann orainn cúigeachas acht</span> <lb n="50"/><span>gan an chúigeachas a dhul tar</span> <lb n="51"/><span>fóir. Badh mhaith léi go gcuirfimís</span> <lb n="52"/><span>cruinn-eolas ar a chéile. Is breagh</span> <lb n="53"/><span>thar bárr léi fear “goidé mar tá tú”</span> <lb n="54"/><span>agus fear “cé chaoi 'bhfuil tú,” agus</span> <lb n="55"/><span>fear “cionnus taoi,” acht gráin a</span> <lb n="56"/><span>cléibh agus a scart is eadh fear “'ow dee</span> <lb n="57"/><span>doo.” Bímís-na amhlaidh.</span></p></div></body></text></TEI>
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services