Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "&#8230;">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaí an tSaoghail - Léigheann & Oideachas.</title><author><name type="main">Feargus Finnbhéil</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1905_03_11_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1905</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1905_03_11_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Feargus Finnbhéil</author><title>Cúrsaí an tSaoghail - Léigheann & Oideachas.</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1905</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaí an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Léigheann &amp; Oideachas.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Árd-Sgoil Ghaedhealach.</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Dá mhéid daoine a labhrann ar an</span>
<lb n="8"/><span>gceist seo an léighinn táid siad go</span>
<lb n="9"/><span>léir socair ar aon nídh amháin, 'sé sin</span>
<lb n="10"/><span>go bhfuil Árd-Sgoil ag teasdabháil</span>
<lb n="11"/><span>uainn, agus ag teasdabháil go cruaidh</span>
<lb n="12"/><span>uainn.  Agus go deimhin is cóir dúinn</span>
<lb n="13"/><span>a admháil gur fadó bhí a leithéid</span>
<lb n="14"/><span>againn dá mbeadh aon anam ionainn,</span>
<lb n="15"/><span>agus gan leigint do Ghallaibh a dteanga</span>
<lb n="16"/><span>a bheith 'n-a leath mbéal acu fúinn.</span>
<lb n="17"/><span>Táim deimhnitheach de'n méid seo</span>
<lb n="18"/><span>leis, go bhfuil glúin ag éirghe suas i</span>
<lb n="19"/><span>nÉirinn anois a thógfaidh an gnó so</span>
<lb n="20"/><span>'na lámh féin, má táimíd-ne chomh</span>
<lb n="21"/><span>meathta soin is go bhfágfaimíd fútha</span>
<lb n="22"/><span>é.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Sin í an cheist.  An bhfuilmíd chomh</span>
<lb n="25"/><span>meathta soin?  An dtabharfaimíd le</span>
<lb n="26"/><span>rádh dá dtiocfaidh 'nár ndiaidh, agus an</span>
<lb n="27"/><span>dtabharfaimíd le rádh do'n tsaoghal</span>
<lb n="28"/><span>mhór, go leigfimíd do sgata bheag</span>
<lb n="29"/><span>Allmhurach an éagcóir chéadna d'imirt</span>
<lb n="30"/><span>ar ár lean'íbh a himireadh orainn féin,</span>
<lb n="31"/><span>agus a fheabhas a thuigimíd méid na héag-</span>
<lb n="32"/><span>córa soin?  B'é an náire saoghalta</span>
<lb n="33"/><span>dúinn é dá mbeadh a leithéid le hinn-</span>
<lb n="34"/><span>sint orainn.  Ní ghéillim héin go bhfuil</span>
<lb n="35"/><span>an meathtacht soin ag baint le Gaedh-</span>
<lb n="36"/><span>ealaibh an lae indiu, agus 'sí an chéad</span>
<lb n="37"/><span>cheist eile atá romhainn cionnus a</span>
<lb n="38"/><span>bheidh an Árd-Sgoil ar bun againn.</span></p>
<lb n="39"/>
<lb n="40"/><p><span>An rud adubhart cheana seasuighim</span>
<lb n="41"/><span>fós leis, go dtabharfadh an Riaghaltas</span>
<lb n="42"/><span>Árd-Sgoil dúinn gan puinn moille</span>
<lb n="43"/><span>dá mbeidhmís dian ár ndóthain san</span>
<lb n="44"/><span>éileamh, nó badh cheart dom a rádh, dá</span>
<lb n="45"/><span>bhfeicidís ár gcosa daingean i dtal-</span>
<lb n="46"/><span>amh againn.  Ní gábhadh dúinn a cheap-</span>
<lb n="47"/><span>adh, ámhthuigh, go mbeidís ró-rabair-</span>
<lb n="48"/><span>neach sa airgead linn, agus níor mhór</span>
<lb n="49"/><span>dúinn bheith ag cur 'na theannta uainn</span>
<lb n="50"/><span>féin ó ló go chéile.  An chuid is fearr</span>
<lb n="51"/><span>de'n léigheann atá uainn, agus ní fhéad-</span>
<lb n="52"/><span>faimíd soin a bheith againn gan díol</span>
<lb n="53"/><span>go maith as.  Caithfimíd, pé sgéal é,</span>
<lb n="54"/><span>ár lámh a bheith i n-ár bpóca féin</span>
<lb n="55"/><span>againn, mar is gnáthach linn, nó beidh-</span>
<lb n="56"/><span>míd gan léigheann.  Acht ba mhór an</span>
<lb n="57"/><span>nídh liom an Riaghaltas do luighe fé</span>
<lb n="58"/><span>chuid de'n chostas.  Tá, do réir mar</span>
<lb n="59"/><span>a thuigim, a lán daoine ar an aigne</span>
<lb n="60"/><span>chéadna soin, agus a lán eile ná fuil.</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>'Sé deir an mhuinntir eile, gur</span>
<lb n="63"/><span>bh'fhearra dúinn tosnughadh láithreach, agus</span>
<lb n="64"/><span>Árd-Sgoil a chur suas as ár n-ucht</span>
<lb n="65"/><span>féin, gan aon bhraith a bheith ar an</span>
<lb n="66"/><span>Riaghaltas níos sia againn.  Bheidhinn</span>
<lb n="67"/><span>ana-shásta ar fad leis an gcomhairle</span>
<lb n="68"/><span>sin, agus déarfainn gur bh'é an rud do</span>
<lb n="69"/><span>b'fhearr a thuit amach i nÉirinn le</span>
<lb n="70"/><span>fada é, acht go bhfuighinn an pobul</span>
<lb n="71"/><span>Gaedhealach go léir ar an intinn</span>
<lb n="72"/><span>chéadna.  Dá bhfeicinn an pobul</span>
<lb n="73"/><span>Gaedhealach ag seasamh i gcoinne na</span>
<lb n="74"/><span>gColáisdí nGallda chomh fearamhail</span>
<lb n="75"/><span>chomh fonnmhar is do sheasuigheadar i</span>
<lb n="76"/><span>gcoinne na dtighearnaidhe talmhan,</span>
<lb n="77"/><span>déarfainn nár mhisde dúinn cad é an</span>
<lb n="78"/><span>costas a chuirfimís orainn féin.  Acht</span>
<lb n="79"/><span>níor buaileadh an chéad bhuille i n-aon</span>
<lb n="80"/><span>chor fós.  Agus go dtí go bhfeicinn</span>
<lb n="81"/><span>na buillí dhá mbualadh ní ró-mhaith a</span>
<lb n="82"/><span>thaithneoch' sé liom bheith ag cur tuill-</span>
<lb n="83"/><span>eadh costais orm héin, agus a theanga 'na</span>
<lb n="84"/><span>leath bhéal ag mo namhaid fúm.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>Feargus Finnbhéil.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaí an tSaoghail - Léigheann & Oideachas.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaí an tSaoghail - Léigheann & Oideachas.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
